Civielrechtelijke consequenties publicatie EN 50575:2012 en invoering Europese Verordening bouwproducten

Transcriptie

1

2 Nexans congres Fire safety events Civielrechtelijke consequenties publicatie EN 50575:2012 en invoering Europese Verordening bouwproducten Jørgen den Houting 2

3 Programma 1 Europese Verordening bouwproducten: Verordening (EU) nr. 305/2011; 2 kwalificatie overeenkomst tussen fabrikant, importeur en distributeur en afnemer; 3 non-conformiteit volgens het BW (art. 7:17 BW); 4 mogelijke aansprakelijkheid certificerende instanties ( notified bodies ). 3

4 1. Europese Verordening bouwproducten: Verordening (EU) nr. 305/2011(I.) Art. 2 definieert een bouwproduct als volgt: elk product of kit dat wordt vervaardigd en in de handel wordt gebracht om blijvend te worden verwerkt in bouwwerken of delen ervan, en waarvan de prestaties gevolgen hebben voor de prestaties van het bouwwerk met betrekking tot de fundamentele eisen voor bouwwerken; 4

5 1. Europese Verordening bouwproducten: Verordening (EU) nr. 305/2011(II.) Door productnorm EN 50575:2014 die 1 december 2015 van kracht gaat worden kabels als bouwproduct in de zin van art. 2 van de Verordening aangemerkt. Welke civielrechtelijke consequenties heeft dit? 5

6 1. Europese Verordening bouwproducten: Verordening (EU) nr. 305/2011(III.) Verplichtingen fabrikant volgens art. 11 lid 1: Fabrikanten stellen de prestatieverklaring op overeenkomstig de artikelen 4 en 6 en brengen de CE-markering aan overeenkomstig de artikelen 8 en 9. Fabrikanten stellen, als basis voor de prestatieverklaring, technische documentatie op waarin alle toepasselijke elementen met betrekking tot het vereiste beoordelingssysteem en verificatie van de prestatiebestendigheid worden omschreven. 6

7 1. Europese Verordening bouwproducten: Verordening (EU) nr. 305/2011(IV.) Verplichtingen importeur, voor zover relevant, volgens art. 13 lid 1: 1. Importeurs mogen op de uniale markt alleen bouwproducten in de handel brengen die aan de voorschriften van deze verordening voldoen. 2. Alvorens een bouwproduct in de handel wordt gebracht, zorgen importeurs ervoor dat de beoordeling en verificatie van de bestendigheid van de prestaties door de fabrikant is uitgevoerd. [ ] 7

8 1. Europese Verordening bouwproducten: Verordening (EU) nr. 305/2011(V.) Verplichtingen distributeur, voor zover relevant, volgens art. 14 lid 1 en lid 2: 1. Distributeurs die een bouwproduct op de markt aanbieden, betrachten de nodige zorgvuldigheid in verband met de voorschriften van deze verordening. 2. Alvorens een bouwproduct op de markt aan te bieden, zorgen distributeurs ervoor dat op het product, waar vereist, de CE-markering is aangebracht en dat het vergezeld gaat van de krachtens deze verordening vereiste documenten en van instructies en veiligheidsinformatie in een taal bepaald door de betrokken lidstaat, die gebruikers gemakkelijk kunnen begrijpen, en dat de fabrikant en de importeur voldoen aan de voorschriften van artikel 11, leden 4 en 5, respectievelijk artikel 13, lid 3. [..] 8

9 1. Europese Verordening bouwproducten: Verordening (EU) nr. 305/2011(VI.) Voor zowel de importeur als de distributeur geldt dat als zij redenen hebben aan te nemen dat een bouwproduct niet in overeenstemming is met prestatieverklaringen of andere voorschriften van deze Verordening dan bieden zij dit niet aan. Als het product een risico vertoont brengen zij resp. de fabrikant en de markttoezichtautoriteiten hiervan op de hoogte (zie resp. art. 13 en 14 lid 2). 9

10 2. kwalificatie overeenkomst tussen fabrikant, importeur en distributeur en afnemer (I.) Onder koop verstaat de wet: Art. 7:1 BW: Koop is de overeenkomst waarbij de een zich verbindt een zaak te geven en de ander om daarvoor een prijs in geld te betalen. 10

11 2. kwalificatie overeenkomst tussen fabrikant, importeur en distributeur en afnemer (II.) Als leverancier (importeur of distributeur) alleen het bouwproduct levert en dit niet verwerkt in het werk, dan sprake van koopovereenkomst. Meer specifiek handelskoop van roerende zaken. 11

12 3. Non-conformiteit volgens het BW (art. 7:17 BW) (I.) Hoofdverplichting verkoper: Het verkochte moet aan de overeenkomst beantwoorden. Art. 7:17 lid 1: De afgeleverde zaak moet aan de overeenkomst beantwoorden. Art. 7:17 lid 2: De zaak beantwoordt niet aan de overeenkomst indien zij, mede gelet op de aard van de zaak en de mededelingen die de verkoper over de zaak heeft gedaan, niet de eigenschappen bezit die de koper op grond van de overeenkomst mocht verwachten. De koper mag verwachten dat de zaak de eigenschappen bezit die voor een normaal gebruik daarvan nodig zijn en waarvan hij de aanwezigheid niet behoefde te betwijfelen, alsmede de eigenschappen die nodig zijn voor een bijzonder gebruik dat bij de overeenkomst is voorzien. 12

13 3. Non-conformiteit volgens het BW (art. 7:17 BW) (II.) Mededelingsplicht verkoper: Verkoper moet rekening houden normale gebruik zaak en met wat hij weet of moet weten over het bijzondere gebruik. Hij heeft mededelingsplicht indien hij weet of moet weten dat de zaak voor dit normale of bijzondere gebruik ongeschikt is. 13

14 3. Non-conformiteit volgens het BW (art. 7:17 BW) (III.) Onderzoeksplicht koper: Koper mag alleen die eigenschappen verwachten waarvan hij de aanwezigheid niet behoeft te betwijfelen. Bij twijfel onderzoek verrichten. 14

15 3. Non-conformiteit volgens het BW (art. 7:17 BW) (IV.) Beoordeling of er al dan niet sprake is van non-conformiteit zeer casuïstisch; verschilt per geval Gevolg Verordening (EU) nr. 305/2011 mogelijk dat mededelingsplicht verkoper zwaarder gaat wegen (ook bij professionele koper). 15

16 3. Non-conformiteit volgens het BW (art. 7:17 BW) (V.) Koper kan bij non-conformiteit: - aanspraak maken op correcte nakoming (art. 7:21 BW); - vordering tot schadevergoeding en/of ontbinding (art. 6:74 en art. 6:265 BW); - vernietiging op grond van dwaling of bedrog (art. 6:228 BW of art. 3:44 BW); - nadeelsvergoeding ex art. 6:230 BW; - vergoeding schade uit hoofde van onrechtmatige daad (art. 6:162 BW); Koper moet wel tijdig waarschuwen op straffe van verlies van alle rechten (art. 7:23 BW). 16

17 3. Non-conformiteit volgens het BW (art. 7:17 BW) (VI.) Casus Stel een installatiebedrijf koopt kabels van een fabrikant met als doel deze toe te passen in een warme omgeving. In prestatieverklaring staat niet vermeld dat bewuste kabel niet boven bepaalde temperatuur toegepast mag worden. Vervolgens ontstaat er brand. Kan installateur koopprijs terug vragen en schadevergoeding verhalen op fabrikant? 17

18 4. Mogelijke aansprakelijkheid certificerende instanties ( notified bodies ) (I.) Volgens art. 28 Verordening zijn fabrikanten verplicht een conformiteitscertificaat aan te vragen bij daartoe aangewezen instantie ( notified bodies ) De beoordeling en verificatie van de bestendigheid van de prestaties van bouwproducten met betrekking tot hun essentiële kenmerken worden uitgevoerd volgens een van de in bijlage V beschreven systemen. 18

19 4. Mogelijke aansprakelijkheid certificerende instanties ( notified bodies ) (II.) Wat nu als blijkt dat een certificerende instantie de aan de prestatieverklaring ten grondslag liggende testen niet of niet correct heeft uitgevoerd en conformiteitscertificaat onjuist of onvolledig is. Kan afnemer dan ook certificerende instantie aansprakelijk houden? 19

20 4. Mogelijke aansprakelijkheid certificerende instanties ( notified bodies ) (III.) HR 7 mei 2004, NJ 2006, nr. 281(Duwbak Linda) - Ongeluk met een duwbak op de Rijn. Schip bevond zich in zeer slechte staat en is daarom gekapseisd. Voor de duwbak was een certificaat van onderzoek in de zin van het Reglement onderzoek schepen op de Rijn (RoSR ) afgegeven nadat deze was gekeurd door de scheepvaartinspectie (door staat erkend onderzoeksbureau). Benadeelde stelt keuringsbureau aansprakelijk. Hof en Hoge Raad wezen aansprakelijkheid af, omdat niet voldaan was aan zogenaamd relativiteitsvereiste in art. 6:163 BW. 20

21 4. Mogelijke aansprakelijkheid certificerende instanties ( notified bodies ) (IV.) Voor onrechtmatige daad is noodzakelijk (art. 6:162 BW): 1. onrechtmatige daad; 2. toerekenbaarheid van de daad aan de dader; 3. schade; 4. causaal verband tussen daad en schade; 5. relativiteit; 21

22 4. Mogelijke aansprakelijkheid certificerende instanties ( notified bodies ) (V.) Art. 6:163 Geen verplichting tot schadevergoeding bestaat, wanneer de geschonden norm niet strekt tot bescherming tegen de schade zoals de benadeelde die heeft geleden. 22

23 Mogelijke aansprakelijkheid certificerende instanties ( notified bodies ) VI. Volgens Hof en Hoge Raad het komt aan op het doel en de strekking van de geschonden norm (zie r.o en r.o ) - Certificering strekt ter bescherming van veiligheid scheepvaartverkeer algemene zin. Hieronder valt ook het voorkomen van ongevallen als gevolg van ondeugdelijke vaarttuigen waarvoor certificaat is vereist. - Echter onderscheid tussen deze algemene norm en de specifieke gedragsnorm die betrekking heeft op zorgvuldigheid waarmee certificerende instantie onderzoek moet doen in verband met verstrekking of verlenging certificaat. 23

24 4. Mogelijke aansprakelijkheid certificerende instanties ( notified bodies ) (VI.) - Gekunstelde redenering met een algemeen op macroniveau geformuleerd doel: bevordering van de veiligheid en op microniveau de zorgvuldigheid van de certificering en waarborg Inspectiestelsel - Lijkt een rechtspolitieke keuze om niet extra loket voor benadeelde partijen te openen 24

25 Mogelijke aansprakelijkheid certificerende instanties ( notified bodies ) Meer genuanceerd: HR 13 oktober 2006, NJ 2008, 527 ( Vie d Or ); uitwerking norm behoorlijk en zorgvuldig handelend toezichthouder In Hof Arnhem 3 mei 2010, TBR 2011, 32 (ingestort parkeerdek motel Tiel) wordt toch lijn Duwbak Linda voortgezet. 25

26 4. Mogelijke aansprakelijkheid certificerende instanties ( notified bodies ) (VII.) Bedoeling Verordening volgens considerans: (1) De regelgeving van de lidstaten schrijft voor dat bouwwerken zo moeten zijn ontworpen en uitgevoerd dat zij de veiligheid van personen, huisdieren of goederen niet in gevaar brengen en geen schade toebrengen aan het milieu. (2) Die regelgeving is van directe invloed op de voorschriften voor bouwproducten. Die voorschriften zijn op hun beurt vervat in nationale productnormen, nationale technische goedkeuringen en andere nationale technische specificaties en bepalingen inzake bouwproducten, die zo uiteenlopend zijn dat zij het handelsverkeer binnen de Unie belemmeren. (3) Deze verordening dient het recht van de lidstaten om de voorschriften te specificeren die zij nodig achten ter bescherming van de gezondheid, het milieu en de werknemers bij het gebruik van bouwproducten, onverlet te laten. 26

27 Mogelijke aansprakelijkheid certificerende instanties ( notified bodies ) (VIII.) Doel en strekking Verordening dus bescherming gezondheid, milieu en werknemers in het algemeen zonder belemmering handelsverkeer Mogelijk zal daarom eventuele vordering vanwege ondeugdelijke prestatieverklaring op certificerende instantie stranden op grond van relativiteitsvereiste gelet op arrest Duwbak Linda. 27

28 Tot slot Dank voor uw aandacht, heeft u nog vragen? Schriftelijk mag ook: jdenhouting@rozemond.nl 28

29