Beslispunten De regeling kwijtschelding gemeentelijke belastingen vast te stellen.

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Onderwerp Regeling kwijtschelding gemeentelijke belastingen Raadsvergadering 24 september 2013 Agendapunt Portefeuillehouder Afdeling Ambtenaar G.A.J. Adams Bedrijfsvoering A.J.L. van Bergen Zaak- \ Documentnummer Z/G/13/03387 \ INT/G/13/01064 Beslispunten De regeling kwijtschelding gemeentelijke belastingen vast te stellen. Inleiding Mogelijkheden gemeentelijk kwijtscheldingsbeleid Artikel 255 van de Gemeentewet regelt de mogelijkheid voor gemeenten om kwijtschelding van belastingen te verlenen. Het verlenen van kwijtschelding is geen verplichting maar een bevoegdheid. De Invorderingswet zegt namelijk dat gehele of gedeeltelijke kwijtschelding kan worden verleend aan een belastingplichtige die zijn belastingaanslag of een deel daarvan niet anders dan met buitengewoon bezwaar kan betalen. Hoofdregel bij het verlenen van kwijtschelding is dat gemeenten de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990 volgen. De Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990 stelt onder andere regels over de vaststelling van het vermogen, de uitgaven en het netto-besteedbare inkomen van de belastingschuldige, de wijze waarop kwijtschelding wordt verleend en de omstandigheden die aan het verlenen van kwijtschelding in de weg kunnen staan. Strakker of ruimer kwijtscheldingsbeleid Op grond van artikel 255 Gemeentewet kan de raad bepalen dat in het geheel geen dan wel gedeeltelijk kwijtschelding wordt verleend. Daarnaast kan de raad met betrekking tot de wijze waarop de kosten van bestaan in aanmerking worden genomen afwijkende regels stellen die er toe leiden dat in ruimere mate kwijtschelding wordt verleend. De mogelijkheden voor een strakker kwijtscheldingsbeleid zijn beperkt. Bij de berekeningsgrondslag is de rijksregeling uniform voorgeschreven. Afwijkingen waarbij vermogensbestanddelen, inkomsten of uitgaven niet of maar beperkt worden meegenomen in de vermogens- of inkomenstoets, zijn niet toegestaan. De raad bepaalt dus of en zo ja, van welke belasting kwijtschelding wordt verleend. Als de raad kwijtschelding voor één of meer belastingen mogelijk heeft gemaakt, dan is het de invorderingsambtenaar van de gemeente die de kwijtschelding vervolgens verleent. Een belastingschuldige komt voor kwijtschelding in aanmerking als hij geen vermogen en geen betalingscapaciteit heeft. Tegen de beslissing van de invorderingsambtenaar op het kwijtscheldingsverzoek staat administratief beroep open bij het college van burgemeester en wethouders. Wijzigingen in dit voorstel De wet- en regelgeving met betrekking tot de kwijtschelding van lokale belastingen is recent gewijzigd voor: - ondernemers; - mensen die gebruik maken van kinderopvang; - 65-plussers. De voorstellen over deze onderwerpen leggen we nu aan u voor. Een andere wijziging die we aan u voorleggen heeft te maken met de te vergoeden tariefzakken aan kwijtscheldingsgerechtigden.

2 Pagina 2 In de paragraaf lokale heffingen van de Jaarrekening 2012 (p. 75) wordt aangekondigd dat wij in 2013 met een voorstel komen om gebruik te maken van de genoemde mogelijkheden van verruiming van kwijtschelding. Met dit voorstel voldoen wij hieraan. Bovendien maken we van de gelegenheid gebruik om enkele andere verbeteringen van de kwijtscheldingsregeling door te voeren. Beoogd effect Een rechtmatig en rechtvaardig kwijtscheldingsbeleid. Argumenten 1. Het is gewenst om kwijtschelding aan kleine ondernemers te kunnen verlenen. Personen die een bedrijf of zelfstandig beroep uitoefenen, de zogenaamde kleine ondernemers, kunnen als uw raad deze mogelijkheid openstelt in aanmerking komen voor kwijtschelding van hun privé-belastingschulden. De voorwaarden waaronder kwijtschelding aan een kleine ondernemer wordt verleend zijn gelijk aan de voorwaarden die voor natuurlijke personen/niet-ondernemers gelden. Dat wil zeggen dat van dezelfde betalingscapaciteit en hetzelfde vermogen wordt uitgegaan. In de praktijk komt het regelmatig voor dat mensen proberen om uit een uitkeringssituatie te komen door een eigen zaak op te starten. Op dit moment komen deze mensen niet in aanmerking voor kwijtschelding omdat ze ondernemer zijn, ook al hebben ze geen betalingscapaciteit en vermogen om de belasting te kunnen betalen. 2. Het is gewenst om de netto-kosten van kinderopvang aan te merken als uitgaven. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft de Tweede Kamer in juni 2011 laten weten dat hij verschillende maatregelen zou gaan nemen om te voorkomen dat de kosten van kinderopvang voor de rijksoverheid zouden blijven stijgen. De genomen maatregelen kunnen zowel werkende ouders als ouders die vanuit een bijstandssituatie een veelal kleine baan accepteren behoorlijk knellen. Dit geldt vooral voor alleenstaande ouders. Om dit probleem voor een deel op te lossen is het mogelijk gemaakt om bij de kwijtschelding van lokale lasten rekening te houden met de netto-kosten die de huishoudens voor kinderopvang moeten maken. Voor de uitvoering van deze maatregen heeft het Kabinet 10 miljoen extra in het gemeentefonds gestort. 3. Het is gewenst om de kwijtscheldingsnormen voor 65-plussers aan te passen. Sinds 1 januari 2012 kan de raad besluiten om de huidige kwijtscheldingsnormen voor personen van 65 jaar of ouder te verhogen tot 100% van de toepasselijke netto AOW-bedragen. Dit is om te voorkomen dat personen van 65 jaar of ouder hun kwijtschelding onbedoeld kwijtraken. Door het wetsvoorstel Geleidelijke afbouw van de dubbele heffingskorting in het referentieminimumloon tot een keer de algemene heffingskorting met uitzondering van het referentieminimumloon voor de Algemene Ouderdomswet komen AOW ers in mindere mate in aanmerking voor kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen. Door aanpassing van de kwijtscheldingsnormen kan dit ongewenste effect van dit wetsvoorstel ongedaan worden gemaakt. 4. De vergoeding voor huisvuilzakken is te hoog In de huidige regeling vergoedt Grave de kosten voor de aanschaf van huisvuilzakken voor mensen die recht hebben op kwijtschelding. De vergoeding van de kosten is gebaseerd op een ingeschat verbruik van het aantal zakken per jaar. Bij de berekening van het bedrag wordt uitgegaan van de prijs van de zak die geldt in de periode waarover het verzoek om kwijtschelding is toegekend. Het aantal tariefzakken dat wordt vergoed is nog nooit aangepast. Omdat de afgelopen jaren méér gescheiden wordt ingezameld wordt er minder restafval in tariefzakken aangeboden. Vooral de invoering van de

3 Pagina 3 plasticafvalzakken heeft hierop grote invloed gehad. Gegevens van het CBS tonen aan dat sinds de invoering van de plasticafvalzakken het aantal kilo s opgehaald restafval met circa 1/3 is gedaald. Afvalplastic is licht in gewicht en vaak groot in formaat (plastic flessen, wasmiddelverpakkingen, enz.). Het is dan ook redelijk om aan te nemen dat de volumedaling van het aangeboden restafval fors groter is. Een daling met de helft is reëel. Wij hebben het aantal te vergoeden afvalzakken in de nieuwe regeling daarom gehalveerd: Aantal personen in huishouden Huidige situatie Voorgestelde situatie Eén persoon 35 zakken 18 zakken Twee tot en met vier personen 52 zakken 26 zakken Vijf of meer personen 65 zakken 33 zakken Kanttekeningen 1. Als de ondernemer om kwijtschelding verzoekt is het netto besteedbaar inkomen nog niet in te schatten. De aanslag komt aan het begin van het jaar, waarna de ondernemer om kwijtschelding verzoekt. Het netto besteedbaar inkomen is dan nog niet bekend. De gemeente kan dit oplossen door de belanghebbende van wie zij vermoedt dat hij voor kwijtschelding in aanmerking komt, te vragen te zijner tijd een inkomensverklaring van de Belastingdienst over de betrokken periode over te leggen aan de hand waarvan definitief op het kwijtscheldingsverzoek kan worden beslist. In de tijd die ligt tussen de indiening en de beslissing kan, zoals in Grave gebruikelijk is, uitstel van betaling worden verleend. 4. Kwijtscheldingsgerechtigden rekenen op de bestaande vergoeding voor huisvuilzakken In de praktijk blijkt dat mensen rekenen op de vergoeding zoals die de afgelopen jaren is verstrekt. Als we iets later met uitbetalen zijn dan gebruikelijk wordt daarover vaak contact met de gemeente opgenomen. De vergoeding is echter niet bedoeld om een extra vrij besteedbaar inkomen te verstrekken aan kwijtscheldingsgerechtigden. Op dit moment zijn de vergoedingen hoger dan de kosten van de tariefzakken. Los van het feit dat we op deze manier de doelstelling van kwijtschelding voorbij schieten gaat van een te hoge vergoeding voor deze groep geen prikkel uit om bewust met afval(scheiding) om te gaan. Financiën De financiële gevolgen van de verruimde kwijtschelding zijn nog niet in te schatten maar zullen voor een kleine gemeente als Grave beperkt zijn. De halvering van het aantal afvalzakken zal naar verwachting met ingang van 2014 een besparing van structureel opleveren op / (kwijtschelding). Hiermee wordt rekening gehouden in de begroting Communicatie De nieuwe verordening wordt bekendgemaakt met een publicatie in de De Maas Driehoek. Ook wordt de verordening integraal opgenomen op regelgeving. De verlaging van het aantal te vergoeden huisvuilzakken zal uitdrukkelijk onder de aandacht van de betrokkenen worden gebracht. Evaluatie n.v.t. Bijlagen: -

4 Pagina 4 Stukken ter inzage: - Grave, 13 augustus 2013 Burgemeester en wethouders van Grave, R. Bransz, A.M.H. Roolvink, secretaris burgemeester

5 Pagina 5 Onderwerp: Verordening kwijtscheldingsbeleid Zaak- \ Documentnummer: Z/G/13/03387 \ INT/G/13/01064 DE RAAD VAN DE GEMEENTE GRAVE; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d.: 13 augustus 2013; gelet op artikel 255 van de Gemeentewet, artikel 26 van de Invorderingswet 1990, de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990, de Nadere regels kwijtschelding gemeentelijke en waterschapsbelastingen en de Leidraad invordering gemeentelijke belastingen; overwegende dat het gewenst is om nadere regels te stellen voor het kwijtschelden van gemeentelijke belastingen; Besluit: Vast te stellen de Regeling kwijtschelding gemeentelijke belastingen. Artikel 1 Te verlenen kwijtschelding 1. Bij de invordering van de volgende gemeentelijke belastingen kan kwijtschelding worden verleend: a. afvalstoffenheffing b. rioolheffing 2. Voor andere dan de in lid 1 genoemde belastingen wordt geen kwijtschelding verleend. Artikel 2 Termijn indienen verzoek Een verzoek om kwijtschelding wordt binnen zes weken na dagtekening van de aanslag waarvoor kwijtschelding wordt gevraagd, bij de gemeente ingediend. Artikel 3 Kosten van bestaan 1. Bij de kwijtschelding wordt in afwijking van artikel 16, tweede lid, onderdelen a en b, van de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990 het percentage voor de berekening van de kosten van bestaan gesteld op 100%. 2. In afwijking van het eerste lid worden de kosten van bestaan van de in artikel 1a van de Nadere regels kwijtschelding gemeentelijke en waterschapsbelastingen bedoelde AOW-gerechtigde personen gesteld op 100% van de toepasselijke, in genoemd artikel 1a bedoelde netto AOW-bedragen. Artikel 4 Kwijtschelding aan ondernemers Met inachtneming van het overigens in dit besluit bepaalde, wordt een verzoek om kwijtschelding van gemeentelijke belastingen en heffingen die geen verband houden met de uitoefening van het bedrijf of beroep, van een natuurlijk persoon die een bedrijf of zelfstandig beroep uitoefent, behandeld volgens de bepalingen van hoofdstuk II, afdelingen 1, 2 en 5 van de Uitvoeringsregeling Invorderingswet Artikel 5 Netto kosten kinderopvang Als uitgaven als bedoeld in artikel 15, eerste lid van de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990 worden ook in aanmerking genomen de in artikel 28, derde lid van die regeling bedoelde netto kosten van kinderopvang.

6 Pagina 6 Artikel 6 Meerjarige kwijtschelding 1. Diegenen die twee aaneengesloten jaren of meer gehele kwijtschelding hebben ontvangen komen in aanmerking voor meerjarige kwijtschelding. 2. In afwijking van lid 1 wordt voor diegenen die een bijstandsuitkering ontvangen voor de eerste maal op het moment van het opleggen van de aanslag beoordeeld of zij voor kwijtschelding in aanmerking komen is. Is dit het geval, dan is behoudens een regelmatige toets naar de eventuele ontwikkelingen in de inkomensen vermogenspositie de meerjarige kwijtschelding van toepassing. Artikel 7 Vergoeding opdrukzakken 1. Als door een belastingplichtige in enig belastingjaar aanspraak kan worden gemaakt op volledige kwijtschelding van de aanslag afvalstoffenheffing over een periode van 12 maanden wordt een bedrag terugbetaald wegens kosten van de betaalde opdrukzak dat is gebaseerd op een gebruik van het volgend aantal zakken: a. bij een éénpersoonshuishouden 18 zakken b. bij een twee- tot en met vierpersoonshuishouden 26 zakken c. bij een vijf- of meerpersoonshuishouden 33 zakken 2. Bij de berekening van het bedrag wordt uitgegaan van de prijs van de zak die geldt in de periode waarover het verzoek om kwijtschelding is toegekend. 3. Als een belastingplichtige recht heeft op gedeeltelijke kwijtschelding of wanneer men slechts een gedeelte van het jaar belastingplichtig is, worden de terug te betalen kosten van de opdrukzakken naar rato berekend. Artikel 8 Inwerkingtreding en citeertitel 1. De Verordening kwijtscheldingsbeleid gemeente Grave 2007 van 24 april 2007 wordt ingetrokken met ingang van de datum van inwerkingtreding van dit besluit. 2. Dit besluit treedt in werking op 1 januari Dit besluit kan worden aangehaald als Regeling kwijtschelding gemeentelijke belastingen. Aldus besloten in zijn openbare vergadering van 24 september De raad voornoemd, De griffier, De voorzitter, J.A.M. Roelofs A.M.H. Roolvink

7 Pagina 7 Toelichting Artikel 1 Te verlenen kwijtschelding Het verlenen van kwijtschelding is geen verplichting maar een bevoegdheid. De wet zegt namelijk dat gehele of gedeeltelijke kwijtschelding kan worden verleend aan een belastingplichtige die zijn belastingaanslag of een deel daarvan niet anders dan met buitengewoon bezwaar kan betalen. De raad bepaalt of en zo ja, van welke belasting kwijtschelding wordt verleend. Het raadsbesluit dat het kwijtscheldingsbeleid regelt, is vormvrij. Naast een afzonderlijk besluit kunt u het afwijkende kwijtscheldingsbeleid ook in de betreffende belastingverordening regelen. Het beleid heeft dan alleen betrekking op de in die verordening geregelde gemeentelijke belasting. Als voorbeeld noemen we het artikel in de Legesverordening waarin kwijtschelding voor leges wordt uitgesloten. Artikel 2 Termijn indienen verzoek De gemeente kan bij een aanslag verzoeken om een aanvraag om kwijtschelding binnen een bepaalde termijn in te dienen, om zo de werkvoorraden te stroomlijnen. Overschrijding van deze termijn kan er echter niet toe leiden dat een aanvraag niet meer inhoudelijk in behandeling wordt genomen. Artikel 3 Kosten van bestaan Eerste lid De Uitvoeringsregeling stelt de kosten van bestaan op 90% van de bijstandsnorm. Op grond van artikel 255, vierde lid, van de Gemeentewet hebben gemeenten echter de mogelijkheid om dit percentage hoger vast te stellen. Aan een hoger percentage zijn echter wel grenzen gesteld. Gemeenten mogen het percentage voor de kosten van bestaan vaststellen op maximaal 100% van de bijstandsnorm. Dit percentage is niet verplicht en kan per belastingsoort verschillen. Tweede lid Voor personen van die de AOW-gerechtigde leeftijd hebben bereikt kan de raad besluiten om de reguliere kwijtscheldingsnormen voor AOW-gerechtigden, te verhogen tot 100% van de toepasselijke netto AOW-bedragen. Deze maatregel voorkomt dat AOW ers minder aanspraak op kwijtschelding gemeentelijke belastingen kunnen maken. Door het wetsvoorstel Geleidelijke afbouw van de dubbele heffingskorting in het referentieminimumloon tot een keer de algemene heffingskorting met uitzondering van het referentieminimumloon voor de Algemene Ouderdomswet komen AOW-ers zonder aanvullende maatregelen in mindere mate in aanmerking voor kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen. Artikel 4 Kwijtschelding aan ondernemers (natuurlijke personen) Privé belastingschulden Natuurlijke personen die een bedrijf of zelfstandig beroep uitoefenen kunnen in aanmerking komen voor kwijtschelding van hun privé belastingschulden. Voorwaarde is dat de raad de kwijtschelding voor deze groep heeft opengesteld. In de praktijk gaat het om rioolheffing en afvalstoffenheffing. De voorwaarden waaronder kwijtschelding aan een ondernemer wordt verleend, zijn gelijk aan de voorwaarden die voor natuurlijke personen/niet-ondernemers gelden. Dat wil zeggen dat van dezelfde betalingscapaciteit en hetzelfde vermogen wordt uitgegaan. Op het moment dat een ondernemer om kwijtschelding verzoekt, is het netto besteedbare inkomen doorgaans nog niet in te schatten. De gemeente zou dit kunnen oplossen door de belanghebbende van wie zij vermoedt dat hij voor kwijtschelding in aanmerking komt, te vragen te zijner tijd een inkomensverklaring van de Belastingdienst over

8 Pagina 8 de betrokken periode over te leggen aan de hand waarvan dan definitief op het kwijtscheldingsverzoek kan worden beslist. In de tijd die ligt tussen indiening en beslissing kan uitstel van betaling worden verleend. In de praktijk kan er ruime tijd zijn gelegen tussen het moment waarop een ondernemer om kwijtschelding verzoekt en het moment waarop het netto besteedbare is in te schatten. Belastingschuldigen die hun onderneming in een rechtspersoon (B.V. of N.V.) hebben ondergebracht, zijn in loondienst van hun onderneming. Zij oefenen dus geen bedrijf of zelfstandig beroep uit. Mits de vermogens- en inkomenstoets dat toelaten, kunnen ook deze belastingschuldigen in aanmerking komen voor kwijtschelding. Zakelijke belastingschulden Voor zakelijke belastingschulden komen ondernemers uitsluitend voor kwijtschelding in aanmerking als de kwijtschelding wordt verleend in het kader van een akkoord met alle schuldeisers en er geen redelijke mogelijkheid aanwezig is om een derde aansprakelijk te stellen. Deze omstandigheid zal zich over het algemeen alleen voordoen bij een schuldsanering in het kader van uitstel van betaling bij een (naderend) faillissement. Daarom kan als hoofdregel gelden dat ondernemers voor zakelijke belastingschulden niet in aanmerking komen voor kwijtschelding. Als reden hiervoor wordt wel aangedragen dat kwijtschelding voor ondernemers als een verkapte overheidssubsidie kan worden gezien die de concurrentiepositie verstoort. Artikel 5 Netto kosten kinderopvang Eigen bijdrage kinderopvang Gemeenten mogen bij het verlenen van kwijtschelding rekening houden met de kosten van kinderopvang. Op grond van artikel 28, derde lid, van de Uitvoeringsregeling kan de gemeente - als de raad daartoe besluit - bij het bepalen van het netto-besteedbare inkomen voor de kwijtschelding rekening houden met de netto-kosten van kinderopvang. De netto-kosten worden dan aangemerkt als uitgaven als bedoeld in artikel 15 van de Uitvoeringsregeling. Netto-kosten Het gaat om de kosten die huishoudens voor kinderopvang moeten maken, na aftrek van ontvangen kinderopvangtoeslag. Als het huishouden een tegemoetkoming in de te betalen kosten van kinderopvang van de gemeente dan wel van het Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen (UWV) ontvangt, gaat het om de kosten van kinderopvang na aftrek van deze tegemoetkomingen. Voor de berekening van de kosten van kinderopvang mag maximaal worden gerekend met de maximum-uurprijs zoals vermeld in artikel 4, eerste lid, van het Besluit kinderopvangtoeslag en tegemoetkomingen in kosten kinderopvang. De maximale uurprijzen worden jaarlijks geïndexeerd. Artikel 6 Meerjarige kwijtschelding Als belastingplichtigen twee of meer jaren achtereen recht hebben op volledige kwijtschelding krijgen ze vanaf het derde jaar automatisch kwijtschelding vooraf. De kwijtschelding staat op het aanslagbiljet vermeld. Bij mensen die alleen voor afval- en rioolheffing worden aangeslagen betekent dit dat het totaalbedrag van de aanslag 0 bedraagt. Regelmatig wordt getoetst of men nog steeds voor kwijtschelding in aanmerking komt. Zijn daar twijfels over, dan krijgt men geen automatische kwijtschelding meer maar kan men desgewenst opnieuw kwijtschelding aanvragen. Bijstandsgerechtigden hoeven niet eerst twee jaar kwijtschelding aan te vragen, maar worden op initiatief van de gemeente getoetst op hun recht op kwijtschelding. Als het resultaat positief is krijgen ook zij automatisch kwijtschelding vooraf, tot uit een steekproef of anderszins blijkt dat het recht daarop is vervallen.

9 Pagina 9 Artikel 7 Vergoeding van opdrukzakken Grave kent het systeem van tariefzakken voor restafval. Tariefzakken moeten gekocht worden. Deze kosten zijn een vorm van afvalstoffenheffing. Personen die aanspraak kunnen maken op kwijtschelding gemeentelijke belastingen krijgen ook kwijtschelding voor (een deel van) de kosten voor tariefzakken. Artikel 8 Inwerkingtreding en citeertitel De regeling is een algemeen verbindend voorschrift en moet dus worden bekendgemaakt door opname in het gemeenteblad (artikel 139 ev. Gemeentewet) of door kennisgeving van het besluit of van de zakelijke inhoud ervan in een dag-, nieuws- of huis-aan-huisblad of op andere geschikte wijze. De citeertitel vergemakkelijkt het verwijzen naar de regeling.