Kinderen Toegelaten?! Een warm pleidooi om kinderen te betrekken bij de zorg. Veerle Cosyns, onco-psycholoog UZ Brussel

Transcriptie

1 Kinderen Toegelaten?! Een warm pleidooi om kinderen te betrekken bij de zorg Veerle Cosyns, onco-psycholoog UZ Brussel

2 De realiteit Vaststelling: Er is positieve evolutie maar kinderen komen nog te weinig in beeld. Zeker ook op de volwassen afdelingen van ziekenhuizen angst om met kinderen te werken Kinderen worden met goede bedoelingen gespaard van zorgen, volwassenen willen een ideale wereld creëren. 2 titel

3 De realiteit Misvattingen over de vermogens van kinderen: te jong om te begrijpen, om te verdragen, om veranderingen op te merken. Basisgedachte: we kunnen kinderen niet sparen van verlies/pijnsituaties. Wel afvragen hoe we kinderen kunnen helpen met moeilijke situaties om te gaan. Zoniet moeten kinderen in alle eenzaamheid antwoorden zoeken 3 titel

4 Impact van ziekte op het gezin Ziek is men nooit alleen. Elk gezinslid is bezorgd over de ander, spaart de ander ( gezonde balans- mag niet leiden tot eenzaamheid). Stabiliteit, dagelijkse routine ernstig verstoord. Draaikolk van emoties en gedachten 4 titel

5 Ontwikkeling Kinderen vertonen gelijksoortige emoties en reacties op verlies en verdriet. De INHOUD is gelijkaardig, de VORM verschilt Kinderen beschikken niet - over dezelfde mogelijkheden om alles te begrijpen - over dezelfde mogelijkheden om zich uit te drukken MEN MOET ONDERKENNEN DAT KINDEREN HULP EN STEUN NODIG HEBBEN OM KUNNEN OM TE GAAN MET ZIEKTE VAN OUDER. 5 titel

6 Kinderen: fundamentele doelstellingen in de ondersteuning 1: de realiteit kennen 2: emoties/gedachte kunnen uiten 3: omgaan met vele veranderingen 6 titel

7 Taak 1: de realiteit kennen Om te kunnen omgaan met iets moet je weten wat er aan de hand is. Eerlijke uitleg Misschien te jong om te weten, maar zelden te jong om te voelen dat er iets mis is. 7 titel

8 Taak 2: de emoties/gedachten ervaren Hiervoor kansen creëren. Veilige, stabiele omgeving. Aanmoedigen om emoties te uiten, vaak via creatieve processen, via spel. Gevoelens niet trachten weg te nemen, wel normaliseren en benoemen(verdriet, angst, opstandigheid, schuld, schaamte) 8 titel

9 Taak 3: omgaan met vele veranderingen Ziekte is voor elk gezinslid voelbaar. Welke veranderingen zijn tijdelijk, welke niet? 9 titel

10 De Ouders Uitzoeken wat realistische verwachtingen zijn- bewust van eigen uitputting.wat kunnen ze aan in de zorg voor hun kind? Wat zijn de moeilijkheden. Schuldgevoelens hieromtrent bespreekbaar maken De ouder als expert 10 titel

11 De Ouders Begrijpen hoezeer elk gezinslid wordt beïnvloed door ziekte Door moeheid functioneren ze niet altijd optimaal: het geduld aangetast, opvoedingskwaliteiten staan onder spanning Ouders vaak zeer onzeker over hoe ze hun kinderen kunnen betrekken in de zorg (willen wel maar hoe?). Hoe informeren? 11 titel

12 Hoe? Versterk de ondersteuning van het kind. De school Veilige plek Structuur Biedt ondersteuning maar enkel in samenspraak met het kind Kind kan gewoon kind zijn Informeren betekent afspraken maken Rol van de hulpverlener om met de leefwereld van het kind te communiceren. 12 titel

13 Hoe? Versterk de ondersteuning van het gezin. Zoeken wat ouders wel en niet kunnen in de begeleiding van hun kinderen. Deze beperkingen compenseren door hulp van anderen toe te laten/ in te roepen ( liefst volwassenen waar kinderen al een goede ban mee hebben). 13 titel

14 Hoe: Communiceren over ziekte met een kind Eerlijke uitleg, rekening houden met leeftijd, temperament, copingstijl Geen verbloemingen gebruiken. Balans tussen weten, realiteit kennen en anderzijds dingen van zich af duwen Liefst door een vertrouwd iemand of in aanwezigheid van een vertrouwd iemand, als het kind er klaar voor is. Beter geen info via derden Rekening houdend met gevoelens en vragen. Antwoorden zijn er niet altijd. 14 titel

15 Hoe: kinderen voorbereiden op een ziekenhuisbezoek Afdeling gezinsvriendelijk ipv patiëntvriendelijk. Info op kinderniveau, knutselmateriaal. Vertel zo nauwkeurig mogelijk wat en waarom er gebeurt op voorhand (zien, horen, voelen, ruiken,..) Op het juiste moment titel

16 Hulpverleners in het ziekenhuis Als hulpverlener durven met kinderen werken ( wat houdt je tegen?). Kennis vergaren door literatuur en ervaring. Interesse tonen in hoe het met de kinderen gaat Informatie voor kinderen,.. Zorgen voor de ouders= zorgen voor de kinderen en omgekeerd. 16 titel

17 Richtlijnen in de begeleiding van kinderen en jongeren: de houding Basishouding: -Empathie -Echtheid/eerlijkheid -Respect voor de wensen/tempo van het kind Kennis over de eigenheid/ontwikkeling van kinderen Hoofd (kennis), Hart ( liefde, vriendschap), Handen (creativiteit) 17 titel

18 Referenties De Mönninck, H. Verlieskunde. Handreiking voor de beroepspraktijk, 2006, Elsevier, Maarssen. Dillen, L. Minimens, miniverdriet? Recente inzichten rond verlies in het leven van kinderen en jongeren. 2013, lezing in het kader van leerstoel Rouw VLK, Gent Keirse, M. Kinderen helpen bij verdriet, 2002, Lannoo, Tielt. Philips, F. Adolescents living with a parent with advanced cancer: a review of the literature. Psycho-oncology(2014) 18 titel

19 Referenties Vanden Abbeele Claire. Nu jij er niet meer bent. Rouwen met kinderen en tieners.2003 Lannoo, Tielt Verliefde, E ea. Ruimte voor verdriet. Omgaan met kinderen in verliessituaties. Accoo, derenhelpennaeenschokkendegebeurte nis.pdf 19 titel