Maak ruimte voor de Marco Borsatoschool

Transcriptie

1 Maak ruimte voor de Marco Borsatoschool

2 Vrijheid ter discussie Particuliere school De Koers: geen onderwijs Voornemens schrapping rk-identiteit basisscholen Den Bosch Geen stichting scholen met meer richtingen? Passend onderwijs: problemen van scholen, ouders, leraren Langstudeerboete: ongelijke behandeling Het Volendamse hoofddoekverbod: kan dat wel? Leraren en hun professionaliteit: wie is verantwoordelijk voor het onderwijs? 2

3 Drie keer onderwijsvrijheid Scholen / organisaties Vrijheid van stichting, van richting, van inrichting Pedagogische autonomie Ouders / leerlingen / studenten Vrijheid van toegang Vrijheid van keuze Leraren Pedagogische / academische vrijheid Vrijheid van onderneming 3

4 Scholen Richting, stichting, inrichting en pedagogische autonomie 4

5 Scholen - richting Vrijheid bijzonder onderwijs om levensbeschouwelijke of religieuze visie op mens en maatschappij in onderwijs tot uitdrukking te brengen Reikwijdte: religie en levensovertuiging, géén pedagogische opvatting Welke religies en levensbeschouwingen? Is / heeft neutraal-bijzonder onderwijs een richting? Strekking: recht op eenzijdige visie in onderwijs Eigenaar: schoolbestuur, bij verandering instemming ouderdeel mr vereist 5

6 Scholen - oprichting Algemene vrijheid tot oprichting scholen; geconditioneerde vrijheid tot oprichting bekostigde scholen Onbekostigd thuisonderwijs en particulier onderwijs, verboden / geregeld door Leerplichtwet Bekostigd onderwijs: Erkende richting: voldoende onderscheiden, voldoende institutioneel gespreid in samenleving Pedagogische signatuur geen richting 6

7 Scholen - inrichting Vrijheid van vormgeving en organisatie van het onderwijs en van de school Vrijheid keuze leraren, leermateriaal Vrijheid pedagogische signatuur Selectie leerlingen op grond van schoolbeleid postcodebeleid, schoolvolumebeleid Intern recht kledingvoorschriften, gedragsregels leraren en leerlingen Privaatrechtelijke organisatievrijheid rechtspersonenrecht, governance 7

8 Scholen pedagogische autonomie Vrijheid van inrichting, ongeschreven beginsel van afwezigheid staatspedagogiek Voor zowel openbaar als bijzonder onderwijs Geen nationaal curriculum, wel vakkenlijst en globale kerndoelen (PO/VO) en eindtermen (BO) Geen indoctrinatie of propaganda door overheid (bescherming via richting, respectievelijk neutraliteit ) Geen voorgeschreven leermateriaal door overheid Terughoudende toets door rechter bij pedagogisch-didactische schoolaangelegenheden Positieve neutraliteit openbaar onderwijs 8

9 Ouders, leerlingen, studenten De Berini s Wachten bij het schoolhek Refrein: Wachten bij het schoolhek. Meiden lopen snel voorbij... Wachten bij het schoolhek. Eentje kijkt er om naar mij... 't Geeft niet hoe lang ik hier buiten sta te kleumen Want na de bel zie ik jou op het plein... Wachten bij het schoolhek. Meiden lopen snel Meiden lopen snel, Meiden lopen snel, en jij? Toegang en keuze 9

10 Ouders etc - toegang Internationale verdragen. EHRM: recht op toegang tot onderwijs op bestaande scholen Leerplicht: verplichting ouders om minderjarige in school in te schrijven en er voor te zorgen dat deze de school regelmatig bezoekt Afwezigheid discriminatie [leerlingenspreiding, onderscheid naar godsdienst] Fysieke toegankelijkheid [bereikbaarheid] Economische toegankelijkheid Recht op adequaat en relevant diploma 10

11 Ouders etc - keuzerecht Kiezen voor onderwijs dat het meest overeenstemt met eigen religieuze of filosofische opvattingen Duaal bestel Pedagogische variëteit Leerlingenvervoer Geen dwang tot bezoek bepaalde (openbare) school Particulier leerplichtig onderwijs 11

12 Leraren Pedagogische vrijheid / ondernemingsvrijheid 12

13 Leraren: pedagogische vrijheid Professionaliteit ALLE nadruk op verantwoordelijkheid WEINIG nadruk op vrijheid academische vrijheid hoger onderwijs: art. 1.6 Whw, pedagogische vrijheid (?) Discussie beroepsnormen, bekwaamheidseisen, professioneel statuut 13

14 Leraren: ondernemingsvrijheid Uitzendwerk Leraarsbedrijf Coöperatie van leraren = school 14

15 Nieuwe balans Verworvenheden en spanningen 15

16 Verworvenheden Pluriform aanbod door duaal bestel School dicht bij ouders / decentraal scholenstelsel Terughoudende rol overheid

17 Spanningen Scheefgroei tussen aanbod en vraag 70% richting, 30% kerks Beperkte toetreding tot markt via huidige interpretatie richting en systeem indirecte meting Onduidelijkheid over rol overheid bij bevordering kwaliteit onderwijs 17

18 Advies Onderwijsraad april 2012 Artikel 23 Grondwet in maatschappelijk perspectief 18

19 Voorstellen Onderwijsraad I Stichting scholen Richtingvrije planning Eisen inzake kwaliteit en integriteit voorafgaand aan bekostiging Richting in praktijk Heroverwegen in wetgeving, bij bijvoorbeeld: leerplicht, leerlingenvervoer, laatste school naar richting Periodieke toets op richting bestaande school

20 Voorstellen Onderwijsraad II Deugdelijkheid en kwaliteit Kwaliteitsbeleid overheid is aanvaardbaar Let op heldere verankering van deugdelijkheidseisen in wet, alleen in zeer bijzondere omstandigheden uitzondering mogelijk, nl. bij Ruime consensus over nut en noodzaak, en Wanneer gebrek naar verwachting tijdelijk zal zijn Minder streng onderscheid tussen hoe en wat. Centrale normen overheid mbt vakinhouden, exameneisen en bevoegdheidseisen leraren Terughoudend met maatregelen met uniformerende werking