Premierestitutie en sancties bij te late premiebetaling. Pieter Leerink 18 maart 2016 ACIS-symposium

Transcriptie

1 Premierestitutie en sancties bij te late premiebetaling Pieter Leerink 18 maart 2016 ACIS-symposium

2 Premieperikelen zijn nog steeds actueel Geldgids februari 2016: Uit de polis geknikkerd TV-uitzending Radar 18 januari 2016 over AOV

3 Geldgids februari 2016, voorbeeld: Autoverzekering Consument vergeet adreswijziging door te geven Automatische incasso maandpremie 9,75 mislukt Maand voor en na lukt wel Betalingsherinneringen en aanmaning naar oude adres Boete RDW 390,- Consument betaalt premie alsnog Verzekeraar weigert herstel dekking Consument zit met boete en hogere premie Rialto

4 Art. 7:934 BW Het niet nakomen van de verplichting tot betaling van de vervolgpremie kan eerst leiden tot beëindiging of schorsing van de verzekeringsovereenkomst of de dekking, nadat de schuldenaar na de vervaldag onder vermelding van de gevolgen van het uitblijven van betaling vruchteloos is aangemaand tot betaling binnen een termijn van 14 dagen, aanvangende de dag na aanmaning. De eerste zin geldt niet voor het geval bedoeld in artikel 83, onder c, van Boek 6.

5 ECLI:NL:RBDHA:2013:15069 Aanmaning waarschuwt alleen voor sanctie schorsing en niet voor beëindiging. Beëindiging ongeldig. ECLI:NL:RBROT:2006:AY6260 Aanmaning verzonden voor verstrijken betalingstermijn. Ongeldig. RvT III-86/25: onmiskenbaar duidelijk wijzen op gevolgen. RvT 2005/06 Rbs: ook bedrag incassokosten vermelden RvT 2002/50 Mo: onduidelijk wat nu betaald moest worden

6 Art. 7:933 lid 1 BW: Alle mededelingen waartoe de bepalingen van deze titel of de overeenkomst de verzekeraar aanleiding geven, geschieden schriftelijk. De verzekeraar kan zich daarbij houden aan de laatste hem bekende woonplaats van de geadresseerde. Verantwoordelijkheid verzekeringnemer tijdig adreswijziging door te geven. Bewijslast.

7 Elektronische verzending van de aanmaning Art. 1 lid 3 Besluit 25 januari 2011 (Stbl nr. 20) Uitdrukkelijke instemming van de geadresseerde Mailboxontvangsttheorie

8 TV-uitzending Radar 18 januari 2016 AOV timmerman Uitkering wegens gescheurde pees in zijn hand. Uit medisch dossier blijkt: neurologisch onderzoek wegens hoofdpijnklachten. Niet gemeld bij aanvraag. Geen causaal verband, wel uitkering (7:930 lid 2 BW). Maar verzekeraar beroept zich op (7:930 lid 4 BW): bij kennis van de ware stand van zaken geen verzekering

9 Premie terug?

10 Oud recht: wel premierestitutie Art. 281/282 en 251 WvK: premierestitutie bij verzwijging te goeder trouw

11 Huidig recht: geen premierestitutie. Art. 7:938 BW: alleen premierestitutie indien - in het geheel geen risico is gelopen, noch door de verzekeraar noch door de verzekerde, - bij opzettelijke misleiding

12 Art. 7:929 lid 2 BW: verzekeraar kan binnen 2 maanden opzeggen als - opzet misleiding - hij bij ware kennis van de stand van zaken geen verzekering zou hebben gesloten.

13 ECLI:NL:GHARL:2014:2362: geen premierestitutie o.g.v. art. 7:938 want verzekerde heeft wel risico gelopen GC Kifid : geen premierestitutie o.g.v. art. 7:938 want verzekerde heeft wel risico gelopen

14 Mijn opvatting: maatgevend moet slechts zijn of de verzekeraar risico heeft gelopen (Leerink 2011, p. 195) Als wordt aangenomen dat verzekering niet tot stand zou zijn gekomen bij kennis van de ware stand van zaken (7:930 lid 4 en 7:929 lid 2 BW), heeft verzekeraar m.i. geen risico gelopen. Anders Dorhout Mees (2016, p. 69): verzekeraar heeft risico gelopen dat hij de verzwijging niet zou hebben ontdekt en gewoon had uitgekeerd.

15 Antwoord Minister van Financiën op Kamervragen over Radar uitzending Op het moment dat de verzekeraar het niet nakomen van de mededelingsplicht ontdekt, kan hij de verzekering opzeggen (artikel 7:929, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek). Tot dat moment heeft de verzekering bestaan: de overeenkomst is niet «vernietigbaar» en derhalve niet met terugwerkende kracht op te zeggen. Dit betekent dat de verzekeraar risico heeft gelopen de verzekeringnemer die te goeder trouw is, was immers gewoon verzekerd voor arbeidsongeschiktheid die geen verband houdt met het niet gemelde gegeven en dat de verzekeringnemer dus premie is verschuldigd. (Aanhangsel Handelingen II , 1501, p. 3., onderstreept PML) Dit antwoord klopt juridisch niet.

16 Blik over de grens In alle onderzochte rechtsstelsels geldt: bij schending van de precontractuele mededelingsplicht met het opzet de verzekeraar te misleiden, houdt de verzekeraar de premie

17 Duitsland: geen opzet = in beginsel recht op uitkering en dus geen premierestitutie. Kanttekening: ingewikkelde verzwijgingsregeling met veel nuances. Niet altijd recht op uitkering. Dan echter geen recht op premierestitutie. Zwitserland:= Opzegging van de overeenkomst (ongeacht opzet of niet). Geen terugwerkende kracht. Dus geen premies retour. Mogelijk wel recht op uitkering, namelijk indien er geen causaal verband bestaat tussen het nietmedegedeelde feit en de schade.

18 Engeland: onopzettelijke schending (verzekeringnemer is 'careless' geweest), maar de verzekeraar zou de overeenkomst niet hebben gesloten? = einde overeenkomst, geen uitkering, maar de premie retour. België: onopzettelijke doch verwijtbare schending én de verzekeraar zou de overeenkomst niet hebben gesloten = einde overeenkomst, geen uitkering, maar de premie retour.

19 Conclusies Art. 7:938 BW moet worden herzien. Als de verzekeraar geen enkel risico heeft gelopen, heeft zij de risicopremie ook niet verdiend, tenzij sprake is van opzet tot misleiding. Als de verzekering bij kennis van de ware stand van zaken niet zou zijn gesloten, dan heeft de verzekeraar geen risico gelopen. Dus premie terug. Art. 7:938 BW is van regelend: afwijkende verzekeringsvoorwaarden in het voordeel van de verzekeringnemer zijn dus mogelijk. Coulance kan natuurlijk altijd.

20 Dank voor uw aandacht!