Adviesnota aan gemeenteraad

Transcriptie

1 Onderwerp POL-uitwerking regionale Vrijetijdseconomie Datum 27 juni 2017 Naam steller Jessie Riechelman Kenmerk - Teammanager Margon van den Hoek Team Ruimtelijke Ontwikkeling Voorstel 1. Vaststellen van de regionale uitwerking POL Vrijetijdeconomie Noord Limburg Aanleiding In het kader van het Provinciaal Omgevingsplan Limburg 2014 (POL2014) heeft de Provincie Limburg de regiogemeenten de ruimte gegeven om zelf beleid te formuleren voor enkele beleidsthema s. In de bijgevoegde regionale POL uitwerking is dit gebeurd voor het thema Vrijetijdseconomie (VTE). Er ligt een grote uitdaging in de regio om de weg te vinden naar kwaliteit en perspectief voor de toeristische sector. De vrijetijdseconomie is met 820 miljoen bestedingen een belangrijke sociaaleconomische motor voor de regio Noord- Limburg. 10% van de directe werkgelegenheid en bestedingen in de regio komen voort uit de vrijetijdseconomie. 60% van de vrijetijdsbestedingen is dagrecreatie. Bovendien behoort de regio met 10% marktaandeel in de Nederlandse bungalowsector, tot de koploperregio in de Nederlandse verblijfsrecreatiesector. Sinds 2008 dalen de toeristische bestedingen. Wil de regio deze koppositie behouden dan zal zij samen met vrijetijdsondernemers moeten investeren in de sector. De urgentie van dit vraagstuk wordt inmiddels door alle stakeholders ( gemeenten, toeristische ondernemers en onderwijsexperts) onderschreven. Naast het economisch belang voor de regio levert de vrijetijdseconomie een enorme bijdrage aan de omgevingskwaliteiten voor de eigen inwoners, en hun dagrecreatieve activiteiten. Revitalisering van de verblijfsrecreatie heeft daarbij de grootste prioriteit. De markt van de verblijfsrecreatie is volop in beweging. De markt van bungalowparken en campings heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot een verdringingsmarkt: het kwantitatieve aanbod is groter dan de vraag, en de kwaliteit sluit onvoldoende aan bij de snel veranderende eisen en wensen van de consument. Een bijkomend vraagstuk is dat recreatieparken de afgelopen jaren in toenemende mate gebruikt zijn voor andere functies dan verblijfsrecreatie, vooral het huisvesten van short-stay (korte periode, bijvoorbeeld woonurgenten) en arbeidsmigranten en permanente bewoning. Visie op de vrijetijdseconomie Noord- Limburg is het belangrijkste en meest aantrekkelijke verblijfsrecreatiegebied van Limburg voor de short break vakantiemarkt met een fijnmazig netwerk van kleine- en grootschalige dagrecreatieve voorzieningen in een straal van 60 autominuten. Daarbij wil de regio de focus leggen op de familierecreatie, drie generaties die (gezamenlijk) een bezoek brengen aan Noord- Limburg. Deze doelgroep vraagt om een breed aanbod qua dagrecreatieve voorzieningen, de regio biedt familiebeleving voor iedere generatie. De regiovisie spreekt de ambitie uit dat invulling van het totale actieprogramma op termijn moet leiden tot een toename van de jaarlijkse bestedingen van 200 miljoen in 2025 (+24%). Zo komen de bestedingen in 2025 ruim boven de 1 miljard uit. Pagina 1 van 5

2 Het actieprogramma VTE in ontwikkeling Om bovenstaande visie en doelen te realiseren kiest de regio voor een programma- aanpak en niet voor een verzameling projecten. De aanpak moet de sector inspiratie, enthousiasme en perspectief bieden. De regio wil samen met ondernemers, onderwijs, de provincie en andere relevante stakeholders als een team aan de slag op basis van vijf actielijnen. Op een aantal actielijnen is de gemeente Venray al actief bezig. 1.Vitale Verblijfsrecreatie: Veel verblijfsrecreatiebedrijven realiseren een lage prijs per eenheid en hun investeringsniveau ligt structureel laag. Dat leidt tot uitputting van de sector. Maar liefst 64% van de verblijfsrecreatiebedrijven staat onder druk: hun toekomstperspectief en/of kwaliteit zijn laag. Gevolg is dat ca. 50% van de bedrijven de capaciteit vult door niet-recreatief gebruik. Bijvoorbeeld door huisvesting van arbeidsmigranten en permanent wonen. Daarnaast beschikt de regio over veel naar binnen-gekeerde full-service vakantieparken met veel overnachtingen en hoge omzetten. Deze keten bedrijven functioneren nu relatief onafhankelijk van de verblijfsomgeving. De opgave is om de verblijfsrecreatie sector als geheel te stimuleren om waar nodig opnieuw vitaal te krijgen. En daarnaast het verblijfsrecreatieve product te verbinden aan de regionale kwaliteiten om het totale toeristisch product te versterken. 2. Vitale dagrecreatie: Het aanbod van dagattracties is in Noord-Limburg relatief beperkt vergeleken met andere regio s. De grootste dagattractie in de regio genereert jaarlijks bezoekers (Toverland). De nummer 2 genereert jaarlijks ca bezoekers (Thermaalbad Arcen). De Kasteeltuinen in Arcen ( ), Klein Zwitserland ( ) en Hertog Jan Brouwerij (40.000) volgen op afstand. De opgave is om de regionale concurrentiekracht te vergroten door de attractiewaarde te vergroten met diverse grote- en een scala aan kleinschalige dagattracties. De focus ligt op familierecreatie. 3. Vrijetijdslandschap: Het landschap in de regio is authentiek en afwisselend met de Maas, het Maasdal, het Limburgs Peelgebied, de Mookerhei en de Maasduinen. Vanuit (inter) nationaal toeristisch perspectief wordt de potentiële belevingswaarde van grote delen van de regio weinig benut en is de regio te weinig onderscheidend. De opgave is om de bestaande omgevingskwaliteiten op sleutelplekken te versterken en om daar de belevingswaarde en het onderscheidende vermogen van de regio te vergroten. 4.Crossovers: In de regio doen zich kansen voor om cross-overs aan te gaan tussen de vrijetijdseconomie en andere regionale sectoren (zoals sport, cultuur, agribusiness en agro foodinnovatie). Deze kansen kunnen bijdragen aan het onderscheidend vermogen en de attractiewaarde van de regio. Pagina 2 van 5

3 Opgave is om samen met ondernemers praktisch aan de slag te gaan met kansrijke cross-overs. 5. Effectieve regiomarketing: Regiomarketing nieuwe stijl met als doel meer bezoekers en meer bestedingen voor de regio. Opgave is een regiomarketing nieuwe stijl op basis van SMART-doelen en een marketing die aansluit bij trends en ontwikkelingen. Beoogd resultaat Een door de Raad vastgestelde regionale Pol uitwerking Vrijetijdseconomie zodat het actieprogramma Vrijetijdseconomie verder uitgewerkt en opgesteld kan worden. Dit actieprogramma VTE wordt najaar 2017 aan de Raad aangeboden. Argumenten 1. Wil de regio haar positie behouden in de toeristische en recreatieve sector dan zal zij samen met vrijetijdsondernemers moeten investeren in de sector. De rol van de regio en gemeente is vooral proactief en faciliterend. 2. De kansen die zich voordoen hebben te maken met het autonome beleid van de gemeente zelf, met de ambities en voornemens van andere overheden en met de voorgenomen realisering van projecten / ideeën vanuit de particuliere sector. Aangezien het om een veelheid van kansen en mogelijkheden gaat die onderling de nodige samenhang vertonen, is een integrale en programmatische aanpak de meest aangewezen vorm om dit cluster van uitdagingen op te pakken. 3. De visie en het actieprogramma Vrijetijdseconomie is een doorontwikkelingsmodel, gericht op stimulering en revitalisering van de toeristische sector opdat zij een toekomstbestendig karakter krijgt. Alle inzet is gericht op kwaliteitsimpuls en toekomstperspectief voor de sector. 4. Er zijn ( gebieds) ontwikkelingen gaande die grote gevolgen gaan hebben voor het karakter van het buitengebied van Venray. Daarbij gaat het, nog los van onze eigen ambities, om de gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum. Hierbij gaat het om ontwikkelingen die zich mogelijk separaat van elkaar gaan voltrekken, indien er geen centrale coördinatie plaatsvindt. Dan ontstaat het gevaar dat we niet optimaal profiteren van de kansen die zich voordoen en bestaat de kans dat er ingrepen worden gedaan die onvoldoende meerwaarde hebben voor ons. Een programmatische aanpak met de versterking van de vrijetijdseconomie als uitgangspunt is een goede manier om vanuit een integrale benadering met deze ontwikkelingen om te gaan. 5. We zijn een van de zes Pilots verblijfsrecreatie van de provincie Limburg en hebben hierin een voorbeeld functie. 6. Een gezonde vrijetijdseconomie is belangrijk voor de werkgelegenheid en de voorzieningen dragen bij aan de kwaliteit van de woonomgeving voor de eigen bewoners en hun recreatieve behoeften. 7. Als regio kunnen we meer dan als gemeente alleen. Kwaliteit moet op de juiste plek landen. Najaar 2017 is het actieprogramma VTE afgerond en wordt ter besluitvorming aan u voorgelegd. Hierin staat beschreven wat we willen doen om die kwaliteitsimpuls te realiseren, wat daarvoor nodig is aan instrumenten, en wat dit kost. Pagina 3 van 5

4 Integraliteit/Relatie met andere beleidsvelden In de uitvoering wordt steeds meer een relatie gelegd met initiatieven buitengebied Venray, cultuur, sport enlandschap. De visie vormt daarnaast een belangrijke (regionale) bouwsteen voor het opstellen van een Omgevingsvisie in het kader van de Omgevingswet Kanttekeningen/risico's Zie opmerking onder financiële gevolgen. Communicatie Sinds de regionale Pol opgave is voortdurend gecommuniceerd met de provincie, toeristische ondernemers binnen en buiten de regio, branches, kennis/onderwijs en specifiekebrainstorms, zoals een werksessie met een groep jongeren, een werksessie met studenten van het NHTV, een werksessie met innovators. De visie zal gepubliceerd worden en op de gemeentelijke website worden geplaatst. Het raadsbesluit zal ook gepubliceerd worden in het Gemeenteblad. Het besluit en de visie zijn in te zien op het gemeentehuis. De visie staat tevens op de website Financiële gevolgen Beide trajecten (de POL uitwerking en het ontwikkelen van een actieprogramma VTE ) hebben raakvlakken en komen samen om een weg uit te stippelen naar een Vitale vrijetijdseconomie in Noord-Limburg. De basis is de hierboven beschreven visie op de vrijetijdseconomie. Echter, we weten nog niet alles. Wat kunnen we en hoe gaan we verder in de toekomst? Wat hebben we nodig om het actieprogramma ook daadwerkelijk te realiseren. Daarvoor willen we samen met provincie en de private sector vanuit een positieve en op ontwikkeling gerichte insteek ontdekken wat effectieve stappen zijn om vooruit te komen. De uitwerking van de programmalijnen zal gedurende 2017 een duidelijk actieprogramma VTE moeten opleveren, waarin het ontwikkelen van een aantal instrumenten een belangrijke rol zal spelen. Ook de hiermee gepaard gaande kosten en dekkingsplan worden momenteel verder uitgewerkt en zal in het actieprogramma VTE worden opgenomen. Daarnaast is de provincie ook bezig met het organiseren van werksessies en het formuleren van beleid ten aanzien van de eerder beschreven problematiek. Het beleids- en investeringsprogramma van de provincie zal moeten aansluiten op datgene wat er in de regio gebeurt en andersom. Samenwerking op alle niveaus is misschien dan ook wel de belangrijkste sleutel tot resultaten. De uitwerkingen van de vijf programmalijnen kunnen dan ook van meerwaarde zijn voor de rest van Limburg. Personele/organisatorische gevolgen Zie opmerking hierboven Juridische gevolgen/rechtmatigheid n.v.t. Fatale termijnen n.v.t. Pagina 4 van 5

5 Vervolgtraject besluitvorming Na vaststelling van de Regionale Pol uitwerking VTE Noord Limburg zal najaar 2017 u een actieprogramma VTE ter vaststelling worden aangeboden Evaluatie Nu niet aan de orde Bijlagen Regionale uitwerking POL Vrijetijdseconomie Noord- Limburg Concept Raadsbesluit Pagina 5 van 5