voor het verlenen van een ontheffing als bedoeld in artikel 3.6 van de Wet ruimtelijke ordening voor een bedrijfswoning.

Transcriptie

1 Toetsingscriteria voor het verlenen van een ontheffing als bedoeld in artikel 3.6 van de Wet ruimtelijke ordening voor een bedrijfswoning. Vastgesteld door burgemeester en wethouders d.d. 27 januari 2009 Gepubliceerd: 12 februari

2 Beleidskaders Rijksbeleid o.a. - Het bieden van voldoende geschikte vestigingsplaatsen voor bedrijvigheid en voorzieningen; - Bestaande en nieuwe bedrijven en voorzieningen die uit een oogpunt van veiligheid, hinder en verkeersaantrekkende werking niet inpasbaar zijn in of nabij woningbouw vestigen op specifiek daarvoor te bestemmen bedrijventerreinen; - Het zorgen van een voldoende bereikbaarheid van deze bedrijventerreinen (afstand wonen-werken). Provinciaal beleid In het streekplan Noord Holland Zuid wordt ingegaan op de doelstellingen ten aanzien van bedrijventerreinen. Er is nog steeds vraag naar bedrijventerreinen. In dit kader zijn de terreinen aan de Kamerlingh Onnesstraat e.o., aangewezen als bedrijventerrein. Uitgangspunt is, de verbetering van de benutting van deze terreinen. Omzetting van deze terreinen in b.v. woningbouw is uitgesloten, tenzij dit op een andere wijze wordt gecompenseerd. Een vrijstelling hiervan is, gelet op de uitgangspunten van het streekplan niet mogelijk. Gemeentelijke beleid. Het gemeentelijk beleid is op dit moment geformuleerd in de vigerende bestemmingsplannen ter plaatse van de bedrijventerreinen. Deze bestemmingsplannen zijn ouder dan 10 jaar. In het kader van de Wet op de Ruimtelijke Ordening is een herziening van deze bestemmingsplannen op zijn plaats, waarbij een nieuw beleid, na afweging van alle belangen, kan worden geformuleerd. Op dit moment dienen de voorschriften van de vigerende bestemmingsplannen alsmede de jurisprudentie in deze als leidraad voor het al dan niet toestaan van dienstwoningen. Vigerende Bestemmingsplannen bedrijventerreinen Nieuw Noord. De bestemmingsplannen Remise deel I (1982, locatie Voltastraat westzijde) en Remise deel II (1986 locatie Max Planckstraat) laten de bouw van bedrijfswoningen niet toe. Bij de voorbereiding van het bestemmingsplan Remise deel II was het de bedoeling dit terrein mede te bestemmen voor woningbouw. Wegens de aanwezigheid van de rioolwaterzuivering heeft de inspecteur van de Volksgezondheid ten aanzien van de woningbouw negatief geadviseerd. Omdat ook de mogelijkheid werd geboden voor de vestiging van visbakkerijen is afgezien van de woningbouw ter plaatse. Overigens is het toestaan van visbedrijven in hoger beroep alsnog door de Kroon vernietigd, aangezien een afstand van 300 tot 500 meter tot woningen als aanvaardbaar werd beschouwd in plaats van de in de voorschriften genoemde 150 meter. In voormelde bestemmingsplannen is op deze gronden uitsluitend de bouw van ambachtelijke bedrijven en bedrijven milieucategorie 1 en 2 toegestaan. De oudere bestemmingsplannen Noorderduinweg (locatie Kam. Onnestraat-Noorderduinweg), Keesomstraat (locatie Voltastraat, Ampère straat, Wattstraat) en Curiestraat laten in beginsel geen bedrijfswoningen toe op de gronden met de bestemming ambachtelijke bedrijven en/of industrie. Uitgangspunt van deze oudere bestemmingsplannen is, dat op de bestemming ambachtelijke bedrijven uitsluitend gebouwen worden toegestaan, ten dienste van handel en ambacht, welke geen hinder door rook, damp, stank of lawaai dan wel door bodem- of grondwaterverontreiniging veroorzaken. Onder deze bepaling hebben zich allerlei bedrijven gevestigd temeer daar in het betreffende gebied geen (dienst)woningen aanwezig waren zodat het hinderaspect niet direct aanwezig was. Ten tijde van de vaststelling van deze bestemmingsplannen was er nog geen sprake van milieucategorieën en milieuzoneringen. 2

3 Eerst rond 1985 werden er door de VNG lijsten opgesteld om bedrijven naar een categorie in te delen en hiervoor een zonering ten opzichte van o.a. woningen aan te geven. Deze lijst is op 16 april 2007 door de VNG geactualiseerd, waarbij een meer op diverse bedrijfstypen toegesneden milieuzonering is aangegeven. Uit de inventarisatie van de milieudienst IJmond is gebleken, dat op de bedrijventerreinen in Nieuw Noord zich bedrijven bevinden met een milieucategorie variërend van 1 t/m 4. Deze bedrijven hebben vergunning op grond van de Wet milieubeheer of zijn gemeld. Ontheffing De bestemmingsplannen Noorderduinweg, Keesomstraat en Curiestraat bevatten voorschriften waarbij met toepassing van een ontheffing (was vrijstelling) een dienstwoning kan worden toegestaan. De ontheffingsbepaling is als volgt: - Burgemeester en wethouders bevoegd zijn vrijstelling te verlenen van de zo-even genoemde bestemming (ambachtelijke bedrijven) onder nader door hen te stellen voorwaarden, indien afdoende blijkt dat deze woning voor de uitoefening van het bedrijf niet kan worden gemist. De inhoud van een dienstwoning moet tenminste 225 m3 en mag ten hoogste 500 m3 bedragen. Definitiebepaling In de voormelde bestemmingsplannen is geen definitie opgenomen ten aanzien van dienstwoningen en de noodzakelijkheid. In de praktijk worden de woorden dienstwoning en bedrijfswoning door elkaar gebruikt. In juridische zin kunnen de termen echter aan elkaar gelijk gesteld worden. In dit kader van advies moet worden verstaan onder: Dienst/ bedrijfswoning1 Een woning in of bij een gebouw of op een terrein, kennelijk slechts bestemd voor (het huishouden van) een persoon, wiens huisvesting daar, gelet op de bestemming van het gebouw of terrein noodzakelijk is Met deze definitie is aansluiting gezocht met de begripsbepalingen van SVBP 2008 (Standaard voor Vergelijkbare Bestemmingsplannen). Nb Het bewonen van een dienstwoning door een persoon of gezin, die geen enkele binding heeft met het bedrijf levert derhalve een strijdig gebruik op en kan (milieu) gevolgen hebben voor bedrijfsvoering van het bij deze woning behorende bedrijf. Noodzakelijk Nu in de bestemmingsplannen het begrip noodzakelijk niet is verklaard, dient dit te worden getoetst aan de uitspraken van de bestuursrechter. Het criterium van noodzakelijkheid is een bron van jurisprudentie, waarbij de noodzaak tot het hebben van een dienst/bedrijfswoning niet altijd in het voordeel van de aanvrager uitviel. Inbraakgevoeligheid, verzekeringstechnische aspecten, 24 uurs servicegerichte dienstverlening waren voor de bestuursrechter geen voldoende criteria om de noodzaak van een bedrijfswoning te kunnen aantonen. Milieu Bij het verlenen van een (planologische) ontheffing dienen meerdere belangen te worden afgewogen. Naast het criterium van noodzakelijk dient in deze ook het aspect milieu te worden meegewogen voor het realiseren van dienstwoningen. Op grond van de Wet Milieubeheer zijn woningen immers gevoelige bestemmingen, die bescherming behoeven. In veel gevallen is deze bescherming gelijk aan die voor een reguliere woning. Door de aanwezigheid van (dienst) woningen kunnen bepaalde categorieën bedrijven niet meer worden toegestaan en bestaande bedrijven kunnen hierdoor in hun bedrijfsvoering worden beperkt of worden geconfronteerd met zwaardere eisen ten aanzien van het 3

4 milieu. Het karakter van het bedrijventerrein (uiteindelijk bedoeld voor het vestigen van bedrijven) wordt hiermee in essentie aangetast. In de lijst van bedrijfstypen (( Bedrijven en milieuzonering, VNG 2007 ) wordt een overzicht van bedrijven gegeven en de indeling naar milieucategorieën. De indeling naar milieucategorie is afhankelijk van o.a. gevaar, geur, geluid, stof, verkeer en geeft richtlijnen aan voor de afstanden tot woningen. Bedrijven van milieucategorie 1 en 2 zijn bedrijven met een beperkte milieubelasting en waarbij een afstand tot woonbebouwing dient te worden aangehouden van 0-10 meter als het gaat om categorie 1 bedrijven en minimaal 30 meter bij categorie 2 bedrijven. Bij categorie 3 bedrijven dient een afstand van 100 meter tot woonbebouwing te worden aangehouden. Bij categorie 4 bedrijven geldt een afstand van 200 tot 300 meter afhankelijk van het type bedrijf en de hinder hiervan. Deze afstandscriteria gelden niet ingeval de dienst/bedrijfswoning behoort bij de inrichting zelf of die op een bedrijventerrein is gelegen met een gemiddelde dichtheid aan dienst-of bedrijfswoningen van ten hoogste één per hectare. Consequenties milieuwetgeving bedrijventerreinen Het bedrijventerrein in Zandvoort is een compact terrein. De bedrijfsbebouwing grenst direct aan de bedrijfsbebouwing van het naastgelegen perceel. De richtlijnen ten aanzien van de voormelde afstandscriteria kunnen, gelet op de aanwezigheid van de bedrijven milieucategorie 2 en 3, in geen enkel geval in acht worden genomen. Uit het overleg van de milieudienst is gebleken, dat niet zonder consequenties kan worden afgeweken van de afstandscriteria. Dit geldt zeker, wanneer er nieuwe situaties worden gecreëerd. Consequenties kunnen zijn, dat door de bouw van een naastgelegen bedrijfswoning het bedrijf extra (beschermende) voorzieningen moet treffen (mogelijkerwijs worden deze verhaald op de gemeente) of in zijn bedrijfsvoering dient te worden beperkt. Bij een wijziging van de productie zou zelfs een milieuvergunning dienen te worden geweigerd. Op grond van de milieuwetgeving moet dan ook worden geconcludeerd terughoudend te zijn met het toestaan van dienst/bedrijfswoningen. Consequenties soepeler omgaan met criterium noodzaak. Indien een eigenaar aangeeft, dat het noodzakelijk is om te wonen bij zijn bedrijf zal een ontheffing in overweging genomen moeten worden. Omdat het echter een ontheffing betreft, dienen echter ook ander aspecten in ogenschouw te worden genomen en de juridische consequenties inzichtelijk te worden gemaakt. De consequenties zijn als volgt samengevat: - Uitgangspunt van het streekplan is het optimaliseren van de vestigingsmogelijkheden voor bedrijven. Het toelaten van bedrijfswoningen betekent een beperking ten aanzien van het vestigingsbeleid; - Met het geven van een ontheffing worden de in het kader van de milieuwetgeving gegeven afstandscriteria buiten beschouwing gelaten; - Het toelaten van (bedrijfs-)woningen en het niet in acht nemen van de afstandscriteria heeft consequenties voor de bedrijfsvoering van de bestaande in het gebied aanwezige bedrijven. Bedrijfsvoering dient te worden beperkt of een eigenaar wordt geconfronteerd met nadere eisen of voorzieningen; - Bestaande bedrijven kunnen geen wijzigingen invoeren, die een wijziging beogen in de milieuvergunning; - De vestiging van nieuwe bedrijven wordt bemoeilijkt, terwijl dit in planologisch opzicht wel is toegestaan; 4

5 - Een derde belanghebbende kan met succes de ontheffing bij de bestuursrechter aanvechten, zeker wanneer de criteria voor het begrip noodzaak worden versoepeld en dit gevolgen heeft voor de bedrijfsvoering van de omliggende bedrijven; - De door de eigenaar te maken extra kosten voor het treffen van voorzieningen om te kunnen voldoen aan de milieueisen kunnen op de gemeente worden verhaald, ingeval een ontheffing al dan niet terecht is verleend. Dit geldt tevens voor de beperking van de bedrijfsvoering; - Ingeval van een calamiteit kan de gemeente ter verantwoording worden geroepen, indien de gemeente de in het kader van de milieuwetgeving gegeven voorschriften en richtlijnen naast zich neer legt (zie b.v. Enschede). NB Uit een overleg met de regiogemeenten is gebleken, dat er een terughoudend beleid wordt gevoerd ten aanzien van het toestaan van bedrijfswoningen op bedrijventerreinen. Er wordt eerder een nulbeleid gevoerd. Voorts is de ervaring, dat bedrijfswoningen op termijn vaak door anderen worden bewoond. De gemeenten worden dan weer geconfronteerd met een handhavingsprobleem. Criteria voor het aantonen van het begrip noodzakelijk. Nu de bestemmingsplannen Noorderduinweg, Curiestraat en Keesomstraat geen richtlijnen bevatten voor het verlenen van een ontheffing voor de bouw van een dienst/bedrijfswoning wordt, in afwachting van de herziening van deze bestemmingsplannen het volgende geadviseerd: Een bedrijfswoning kan worden toegestaan indien via een bedrijfsplan aantoonbaar is, dat een bedrijf niet kan functioneren zonder de aanwezigheid van deze woning en deze geen gevolgen heeft voor de bedrijfsvoering van de naastgelegen bedrijven. Onder aantoonbaar wordt verstaan: - Het betreft een bedrijf dat werkt met levende have en waarbij het aantoonbaar is dat permanente aanwezigheid noodzakelijk is ( b.v. dierenasiel); - Het betreft een bedrijf met een continue proces, door dit (continue) proces is het noodzakelijk, dat er constant iemand in de buurt is om eventuele calamiteiten in het bedrijfsproces te verhelpen (bijv.productiebedrijf). Onder geen gevolgen heeft voor de bedrijfsvoering van de naastgelegen bedrijven wordt verstaan: - De bouw van een dienst/bedrijfswoning mag niet tot gevolg hebben, dat de bedrijfsvoering van het naastgelegen bedrijf wordt beperkt of zodanige voorzieningen moeten worden getroffen, die niet ten laste van het betreffende bedrijf behoren te komen. NB Het aspect aanwezigheid in verband met toezicht op de aanwezige waardevolle zaken in het bedrijf is niet meegenomen. De jurisprudentie leert in deze dat door adequate elektronische beveiligingen en anti rampalen een bedrijf in voldoende mate kan worden beschermd tegen inbraak. 5