WMO WERKPLAATS SOCIALE TEAMS. 11 november 2013

Transcriptie

1 WMO WERKPLAATS SOCIALE TEAMS 11 november 2013

2 We leven niet in tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk J. Rotmans 2013

3 Samenleving verandert van verticaal naar horizontaal centraal naar decentraal top-down naar bottom-up

4 Samenwerken in het sociale domein Bouwstenen voor sociale teams

5 Veranderen

6 Bron: W. Hart, Verdraaide organisaties

7 Bron: W. Hart, Verdraaide organisaties

8 Bron: W. Hart, Verdraaide organisaties

9 Drukte in de wijk/dorp Loslaten, leren en ontwikkelen Allerlei teams Afstemming organisaties Richtinggevende gemeente

10 Alle teams werken aan: Preventie Bevorderen eigen kracht Gebiedsgericht Integraal Duurzaam

11 De 3 decentralisaties Van Individuele voorzieningen Aanbodgericht Curatief Zware zorg Formele ondersteuning Problematiseren Duur en bureaucratisch Sectoraal en volgtijdelijk Afstandelijk Naar Algemene voorzieningen Vraaggericht Preventief Lichte ondersteuning Informele ondersteuning Eigen kracht Goedkoper en efficiënt Integraal en tegelijkertijd Dichtbij Op basis van: Toekomstschets inrichting sociaal domein

12 Doelen sociale teams Duurzame resultaten Huishoudens komen vooruit: Meer zelfredzaam Meer welzijn Sociale stijging Meer gezondheid voor minder geld Minder hulpverleners, (zware) zorg en ondersteuning Meer informele ondersteuning Meer preventie

13 Veranderen van hoofd en hart Doelen Competenties Aansturing Burger centraal Medewerkers Inrichting Werkwijze

14 Bouwstenen voor succesvolle sociale teams

15 Van vangnet naar springplank Doelen Richtinggevend kader met ruimte

16 Doelen Stel doelen passend bij lokale context Doe samen met partners omgevingsanalyse Stel doelen samen met partners op Maak afspraken over monitoren doelen Leg doelen vast in een visie-/startdocument PRAKTISCH Stel doelen vast op basis omgevingsanalyse en leg deze vast in visie-/startdocument. Doe dit tijdens aantal resultaatgerichte werkbijeenkomsten met samenwerkingspartners

17 Inrichting Alle teams werken aan: Preventie Bevorderen eigen kracht Gebiedsgericht Integraal Duurzaam

18 Inrichting Varianten sociale teams Inrichting Sociaal team Burgers Aantal en soort teams afhankelijk van omgevingsanalyse Vraag burgers staat centraal Sociaal team 1 Achterliggend team Sociaal team 2 Meerdere toegangen Sociaal team 3 Burgers Burgers Burgers

19 Inrichting Samenstelling sociale teams Inrichting Keuze soort en variant Kenmerken populatie Keuze partijen (wel/- geen 2 e lijns) Samenstelling team Gewenste omvang Keuze aantal teams

20 Inrichting Voor samenstelling zijn leidend: Positionering in piramide en inrichtingsvariant Belangrijkste thema s in dorp/de wijk Motivatie en betrokkenheid van sociaal werker zelf Korte lijnen naar specialistische hulp en diensten Teams groter dan 5 tot 7 zijn minder werkbaar PRAKTISCH Bespreek tijdens werkbijeenkomsten met partners positionering, inrichting, werkwijze en financiering en leg dit vast in startdocument. Zorg voor heldere criteria voor wie wel/niet in sociaal team

21 Werkwijze een voorbeeld Aanbellen In contact komen Twinkeling Werkwijze Onverwacht Doel 1 e gesprek = 2 e gesprek Relatie opbouwen Beeld situatie krijgen (welke ondersteuning?) Talenten en krachten Persoonlijke ontwikkeling Sociaal werker Mijn plan Doorpraten Uit eigen omgeving Zelf zoeken Van en door bewoner Ambities en mogelijkheden Alle leden huishouden Uitvoeren Kijk dit kan ik! Eigen kracht Blijf erbij Van en door bewoner Feest!

22 Werkwijze Eén huishouden, één plan, één sociaal werker Lerende omgeving Werkwijze vastleggen in groeidocument Komen tot gemeenschappelijke afspraken en werkwijze Ruimte voor reflectie (elkaar voeden, coachen, meedenken) Geen casuïstiek besprekingen Pas als er sprake is van complexiteit, wordt specialistische hulp ingeschakeld PRAKTISCH Learning by doing staat voorop en zorgt dat de werkwijze past in omgeving. Daarnaast worden knelpunten blootgelegd en kan er al doende naar oplossingen gezocht worden. Hou vast aan basis uitgangspunten

23 Medewerkers Medewerkers Juiste persoon op juiste plaats Tijd en ruimte om maatwerk te leveren Besluiten nemen over inzet juiste zorg Onvoorwaardelijke steun: managers dragen dat actief uit! Budget om naar eigen inzicht in te zetten Eindverantwoordelijk!

24 Bron: W. Hart, Verdraaide organisaties

25 Bron: W. Hart, Verdraaide organisaties

26 Bron: W. Hart, Verdraaide organisaties

27 Brede nabije professionals met generieke competenties Medewerkers contactvaardig en communicatief vraag en oplossingsgericht doel- en resultaatgericht ondernemend en innovatief inzichtelijk en verantwoord professioneel en kwaliteitsgericht j.ikink / NHL Hogeschool 2013

28 Generalist werkt domein overschrijdend Generalist hulpverlening Generalist zorgverlening Generalist samenlevingsopbouw Participatie en burgerschap Informatie en advies Pedagogische hulpverlening, opvang en opvoeden Psychosociale hulpverlening Gezondheid en ziekte Verslavingszorg Focus op samenwerking en afstemming Bron: Samenwerrken in de wijk, Movisie, 2013

29 Generalist aan de voordeur Ondersteun vanuit menselijke waarde en relaties in alle (integraal!) basale vaardigheden in het leven. Presentie: er zijn, aandachtig, betrokken, volgend, vragend Vraaggericht: vraag is richt- en vertrekpunt Empowerment: centraal staat het vermogen en motivatie van het gezin, het sociale netwerk en buurt Outreachend: dichtbij, eropaf, aanklampbaar Kijk naar perspectief: talenten en kansen De bewoner heeft en houdt de regie! Er bij blijven, niet doorverwijzen maar aanschakelen) Geen formele indicatiestelling, snelle opvolging van signalen Maatwerk elk mens en elke situatie is uniek

30 Specialist in het team Elkaar voeden, coachen en met elkaar meedenken Deskundigheid inbrengen op verzoek en ten gunste van je collega Benut elkaar om te reflecteren en te leren: wat ervaar je, wat zijn belemmeringen, wat zijn successen Verdelen caseload: specialisme doet er niet toe Korte en kordate lijnen naar specialistische hulp: doe beroep op hun kennis en netwerken Werkwijze en monitoring doorontwikkelen in overleg met partners

31 SPECIALISME A SPECIALISME B SPECIALISME C SPECIALISME D Samenwerken in sociaal team Uitwisselen leren - overleggen GENERALIST GENERALIST GENERALIST GENERALIST j.ikink / NHL Hogeschool 2013

32 Competenties Competenties Voorbeeldprofielen Creativiteit Zelfontwikkeling Durf Coachen Samenwerken Netwerken Aanpassingsvermogen Innoverend vermogen Coaching on the job op competenties Bron: Competentieprofiel generalist, Ellen de Goede en Yvonne Wijland

33 Aanbevelingen Medewerkers Competenties Generalist aan de voordeur, specialist in het team Attitude gebaseerd op vraaggericht werken, empowerment, outreachend werken en presentie Vanuit menselijke waarden en relaties Kijken naar wat mensen (nog) wel kunnen Gebruik voorbeelden van competentieprofielen Zorg voor coaching on the job PRAKTISCH Niet altijd mogelijk te gaan voor juiste persoon, op juiste plaats. Persoonlijke ontwikkeling belangrijk. Zorg naast coaching on the job, voor afspraken over leertraject. Zodat voor iedereen duidelijk is wat er gevraagd wordt als het gaat om attitude en competenties. Deze bouwsteen krijgt vaak minste aandacht, terwijl meest bepalend is voor het succes van het sociaal team

34 Aansturing Aansturing Rolverdeling Burger Wederkerigheid Netwerken Eigen kracht Sociaal team werker Outreachend Oplossingen informele sfeer met burger Eindverantwoordelijk Professionals basisvoorzieningen Signaleren Preventie Specialistische professionals Terrein afstaan Verantwoordelijk voor specialisme Gemeente ambtenaren Opdrachtgever Richtinggever Daadkracht en voorbeeld Financiën en monitoring Bron: WIJeindhoven

35 Indicatoren en meetinstrumenten Monitoren Tellen en vertellen Duurzame resultaten Huishoudens komen vooruit: Meer zelfredzaam Meer welzijn Sociale stijging Meer gezondheid voor minder geld Minder hulpverleners, (zware) zorg en ondersteuning Meer informele ondersteuning Meer preventie

36 Aansturing Ontschotten en loslaten Ondernemend leiderschap met visie en durf Politici, bestuurders en managers die achter aanpak staan en zich er hard voor maken Richtinggeven en opdracht geven bij gemeente Onafhankelijke procesbegeleider Monitoren of huishoudens er op vooruit gaan en of er vermindering van (dure) zorg is PRAKTISCH Maak onafhankelijke procesbegeleider verantwoordelijk voor functioneren team. Daarnaast is het belangrijk een bestuurlijke ambassadeur te hebben die de aanpak omarmt. Richt de monitoring zo eenvoudig mogelijk in

37 Fasering vormgeven en inrichten sociale teams VOORBEREIDEN ONTWIKKELEN UITVOEREN IMPLEMENTEREN Besluitvorming Besluitvorming Besluitvorming Regie nemen Regie houden Aansturen sociaal team Verankeren aanpak in beleid Ontwikkelen visie Informeren partners en creëren draagvlak Werkbijeenkomsten Vaststellen doel en doelgroep Samenstellen sociaal team Begeleiden en coachen sociaal team Ontwikkelen aanpak en werkwijze Vergroten zelfredzaamheid Verminderen beroep op dienstverlening Analyseren omgeving Opstellen startdocument Monitoren Klanttevredenheid

38 Gaat de cultuuromslag lukken? Aansturing met lef, rugdekking en mandaat Scholing competenties in leeromgeving Heldere visie en doelen Burger centraal Medewerkers met drive en lef! Ingebed interdisciplinair team Effectieve, resultaatgerichte werkwijze

39 Valkuilen Het een beetje anders doen. Denken dat convenant leidt tot samenwerken. Eigen aanbod aanbieden, in plaats van wat er nodig is. Wachten op diagnose. Onderschatting van de veerkracht en netwerken van mensen. Overnemen. Privacy, niet kunnen of niet willen. Het gelijk willen behandelen van (on)gelijke gevallen.

40 Discussies Stedelijk versus platteland Positie CJG Positie OGGZ Positie wijkverpleegkundige en huisarts (basiszorgteams) Verbinding JGZ Positie tweedelijns zorgorganisaties Rol welzijn (preventie, burgerkracht, eigen kracht) Rol vrijwillige inzet Financiering Organisatievorm Monitoren resultaten

41 Succesvol veranderen Zorg voor duidelijke rolverdeling Stimuleer diversiteit in sociale teams Vertrouw op horizontaal en kwalitatieve verantwoording (i.p.v. verantwoordingssysteem dat past bij beheersingsrelatie) Kijk goed naar het tijdpad, een transitie kan onmogelijk in paar jaar 'af' kan zijn Verwijder perverse prikkels Kies voor leren en ontwikkelen als belangrijkste doel Sluit regionale akkoorden Behandel ongelijke gevallen naar mate ze verschillen Kies voor partnerships