Het levenseinde teruggeven aan de mensen
|
|
- Emmanuel de Lange
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Het levenseinde teruggeven aan de mensen Manu Keirse Hoogleraar, Faculteit der Geneeskunde KU Leuven Ondervoorzitter Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen
2 Sterven is zo oud als de mensheid
3 Het levenseinde voorzien 74 % sterven in zorgvoorzieningen 1/3 incontinent 40 % niet in staat cognitief te reageren Gedomineerd door complexe medische en ethische beslissingen Beleving is anders dan het natuurlijk einde van het leven
4 Wet op de patiëntenrechten Geeft recht op - kwaliteitsvolle dienstverstrekking - informatie over diagnose en prognose - toestemming voor elke interventie
5 Vroegtijdige planning Mensen plannen hun agenda, loopbaan, projecten, vakantie en feestdagen. De meeste mensen treffen regelingen voor hun erfenis. De enige zaak die ze nalaten te plannen is hun levenseinde.
6 Wie neemt het initiatief? Patiënten hebben niet voldoende ervaring met levensbedreigende ziekte. De meeste patiënten verwachten dit van artsen.
7 Doelstellingen 1. Respecteren van de persoonlijke keuze 2. Levenseinde integreren in het leven 3. Bespreekbaarheid bevorderen in de familie 4. Kwaliteit van de arts patiëntrelatie 5. Beslissingsproces verbeteren 6. Noodzakelijke info voor vertegenwoordiger 7. Uitkomst voor patiënt verbeteren 8. Belasting voor naasten verminderen
8 Hoe introduceren? Natuurlijke karakter benadrukken Niet verband met huidige gezondheid Recht om te beslissen
9 Door zelf het initiatief te nemen laat men zien dat respect en betrokkenheid voor de patiënt verder gaat dan zijn onmiddellijke vragen. Men communiceert aan de patiënt dat men hem in moeilijke tijden niet in de steek zal laten.
10 Te vermijden begrippen Stoppen van behandeling De zorg beperken Of ze alles willen dat mogelijk is
11 Te verkiezen De vraag of hij de voorkeur geeft om in alle omstandigheden op de eerste plaats te werken aan het verlengen van het leven ofwel of hij verkiest dat men de nadruk legt op de kwaliteit van het leven.
12 Stabiliteit van de keuzes 85 % van de patiënten bleken na twee jaar consistent in hun weigeringen. Richtlijnen laten aanvullen met waarden waarmee men ten allen tijde rekening moet houden.
13 Beslissen in naam van de patiënt Voor familie vaak de eerste keer. Intense emoties aanwezig. Niet alleen rationele uitleg voor familie, maar ook emotionele steun.
14 Beslissen in naam van de patiënt Verschil duidelijk maken tussen een beoordeling in plaats van de patiënt en een beslissing in het belang van de patiënt.
15 In plaats van de patiënt Verwijst naar hoe de patiënt zelf zou beslissen, indien hij in staat zou zijn de situatie in te schatten. Vereist dat men zich in de schoenen van de patiënt plaatst, en een beslissing neemt op basis van de waarden van de patiënt.
16 In het belang van de patiënt Hier oordelen familieleden op basis van hun eigen waarden wat de beste beslissing is in het belang van de patiënt.
17 Zelfbeschikking Individualistisch concept van autonomie in vraag stellen: - past niet bij de stijl van heel wat patiënten - Sommigen verkiezen dat voor hen wordt gezorgd in plaats van alles weten - Affirmeren van autonomie kan patiënten vervreemden van hun familie
18 Zelfbeschikking-in-verbinding Een persoon die niet zou beslissen van werk te veranderen of een huis te kopen zonder overleg met zijn partner, zal wellicht ook niet beslissen over het weigeren van reanimatie of andere belangrijke medische interventies in de laatste periode van het leven zonder overleg met zijn partner.
19 Er groeit steeds een grotere consensus dat verlenging van het biologisch leven niet het enig doel van de geneeskunde kan zijn. Comfort en waardigheid zijn adequate doelen als behandeling niet langer mogelijk is.
20 Aanwenden van alle beschikbare middelen om comfort en waardigheid te bieden voor hen die een beperkte kwaliteit van leven hebben en stervend zijn betekent betere zorg dan technologie te gebruiken in een weinig succesvol gevecht voor leven.
21 Er is weinig of niets te verliezen met het vroegtijdig voeren van gesprekken over de zorg die mensen wensen tijdens de laatste periode van hun leven of met het meer systematisch bespreken tijdens het ziekteverloop, maar er is veel verloren als dit niet gebeurt.
Vroegtijdige zorgplanning
Vroegtijdige zorgplanning Manu Keirse Hoogleraar, Faculteit der Geneeskunde KU Leuven Ondervoorzitter Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Het levenseinde voorzien 74 % sterven in zorgvoorzieningen 1/3
Nadere informatieVROEGTIJDIGE ZORGPLANNING - VEEL GESTELDE VRAGEN
VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING - VEEL GESTELDE VRAGEN VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING Wat is vroegtijdige zorgplanning? Patiënten en de hulpverleners hebben niet altijd gelijklopende ideeën, verwachtingen en percepties
Nadere informatieCasus Hoe wensen mensen te sterven? Samen werken rond. vroegtijdige zorgplanning. Samen werken rond. Vroegtijdige Zorgplanning
DEELSEL Gent : (SEL : samenwerking Eerste Lijn) Samen werken rond vroegtijdige zorgplanning Samen werken rond Vroegtijdige Zorgplanning Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Uitgangspunt van dit project : Toename
Nadere informatieOver vroegtijdige planning van de zorg
Het levenseinde teruggeven aan de mensen Over vroegtijdige planning van de zorg Manu Keirse Hoogleraar Faculteit der Geneeskunde KU Leuven Ondervoorzitter Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Inhoud Het
Nadere informatieCasus Hoe wensen mensen te sterven? Waarom vroegtijdig nadenken over zorg? Samen werken rond. vroegtijdige zorgplanning.
DEELSEL Gent : (SEL : samenwerking Eerste Lijn) Samen werken rond vroegtijdige zorgplanning Samen werken rond Vroegtijdige Zorgplanning Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Uitgangspunt van dit project : Toename
Nadere informatieVoorafgaande zorgplanning: van studies naar klinische praktijk. Naomi Dhollander
Voorafgaande zorgplanning: van studies naar klinische praktijk. Naomi Dhollander Inhoud Wat is advance care planning (ACP) in kader van goede palliatieve zorg? Enkele cijfers voor Vlaanderen/België? ACP
Nadere informatieAdvanced care planning in cardiogeriatrie. Gert Ghijsebrechts Huisarts Cardio 2010
Advanced care planning in cardiogeriatrie Gert Ghijsebrechts Huisarts Cardio 2010 Hartcentrum De wet op de patiëntenrechten (2002) Recht op kwaliteitsvolle dienstverstrekking Behandeling die meeste kwaliteit
Nadere informatieVroegtijdige Zorgplanning
Vroegtijdige Zorgplanning Theoretisch kader Dr Ruth Piers Dienst Geriatrie UZ Gent 1 Inleiding Wetgevend kader MAAR praktijk Kanttekeningen vanuit de patiënt Kanttekeningen vanuit de zorgverstrekkers Toegepast
Nadere informatieInzet en keuzes in de laatste levensfase
Inzet en keuzes in de laatste levensfase Filosofische en ethische beschouwingen Prof. Dr. Yvonne Denier Docent KU Leuven, Centrum voor Biomedische Ethiek en Recht Stafmedewerker Ethiek, Zorgnet Vlaanderen
Nadere informatieAUTONOMIE: HOEKSTEEN OF STRUIKELBLOK?
AUTONOMIE: HOEKSTEEN OF STRUIKELBLOK? PATIËNTENRECHTEN EN ETHIEK IN DE PSYCHIATRIE AXEL LIÉGEOIS Inleiding Verschillende benaderingen van de zorgrelatie Ethische beschouwingen bij de Wet Patiëntenrechten
Nadere informatieOuder worden: nog een beperking voor mensen met beperkingen. Manu Keirse KU Leuven
Ouder worden: nog een beperking voor mensen met beperkingen Manu Keirse KU Leuven Een diversiteit van syndromen Beperking is levenslang Compliceert volwaardig deelnemen aan het sociaal leven Niet te wijten
Nadere informatieWAT PLAN JE ZOAL IN JE LEVEN?
CONCRETE ZORGPLANNING WAT PLAN JE ZOAL IN JE LEVEN? 1 ZORGZAME ZORG OP MEERDERE DOMEINEN OMTRENT MEDISCHE ZORGEN 3 OMTRENT HET BLIJVEN WONEN ALS JE EEN DAGJE OUDER WORDT DE KINDEREN NIET KORTBIJ WONEN
Nadere informatieNu denken aan dan Wegwijs in het web van wilsverklaringen rondom het levenseinde
Nu denken aan dan Wegwijs in het web van wilsverklaringen rondom het levenseinde Bekkevoort, 24 april 2015 Paul Schotsmans (i.s.m. Herman Nys, medisch recht KU Leuven) Wilsverklaring? Een wilsverklaring
Nadere informatieBIJLAGEN (website) Bijlage 1: Stroomdiagram voor de implementatie van vroegtijdige zorgplanning in woon- en zorgcentra.
BIJLAGEN (website) Bijlage 1: Stroomdiagram voor de implementatie van vroegtijdige zorgplanning in woon- en zorgcentra. 1 2 Bijlage 2: Gesprekssjablonen (naar M. Keirse) STAPPENPLAN VOOR BESPREKING VAN
Nadere informatieTijdig spreken over het levenseinde
Tijdig spreken over het levenseinde foto (c) Ben Biondina voor DNA-beeldbank op www.laatzeelandzien.nl Cliëntenbrochure van Goedleven foto (c) Jan Kooren voor DNA-beeldbank op www.laatzeelandzien.nl 1.
Nadere informatieVroegtijdige Zorgplanning bij personen met dementie. Richtlijn-implementatie
Vroegtijdige Zorgplanning bij personen met dementie Richtlijn-implementatie Presentatie op basis van materiaal ontwikkeld door: Jan De Lepeleire, PhD, huisarts, professor, KU Leuven en Universitair Psychiatrisch
Nadere informatieMasterclass palliatieve zorg bij dementie 17 jan 2019
Masterclass palliatieve zorg bij dementie 17 jan 2019 Palliatieve zorg is alle zorg die er op gericht is iemand met een levensbedreigende ziekte (en zijn naasten) een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven
Nadere informatieLater begint vandaag
Later begint vandaag ook voor alleenstaanden MANU KEIRSE HOOGLERAAR FACULTEIT GENEESKUNDE KU LEUVEN Waarom praten over de laatste periode? Beginnend leven en eindigend leven zijn nieuwe en indrukwekkende
Nadere informatieNetwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen Zorgplanning, ook voor morgen
Het Leven Helpen VZW Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen Zorgplanning, ook voor morgen Waarover gaat het? De zekerheden van het leven: Geboorte Ziekte en gezondheid Sterven Plots overlijden,
Nadere informatieBeslissingen omtrent het levenseinde
Beslissingen omtrent het levenseinde Heb je er al over nagedacht? Als ik mijn vrouw niet meer herken, wil ik euthanasie (Etienne Vermeersch) Dit is volgens de wet onmogelijk! als ik mijn vrouw niet meer
Nadere informatiePsychologische ondersteuning van patiënt, familie en hulpverlener. Inge Bossuyt, verpleegkundige palliatief support team UZ Leuven
Psychologische ondersteuning van patiënt, familie en hulpverlener Inge Bossuyt, verpleegkundige palliatief support team UZ Leuven Inhoud 1. Zorgattitude van alle hulpverleners 2. Hoe beleving en bekommernis
Nadere informatieZORG VOOR EEN MENSWAARDIG LEVENSEINDE
ZORG VOOR EEN MENSWAARDIG LEVENSEINDE 1. INLEIDING De beslissing nemen om te verhuizen naar een WZC is niet vanzelfsprekend. Vele zaken worden afgewogen vooraleer de beslissing valt. Dit ook voor wat het
Nadere informatieDeel één Ȃ communicatie over het levenseinde in Europa: een vergelijkend onderzoek.
Samenvatting 204 De ethische grondslag om patiënten te betrekken bij beslissingen over de medische behandelingen aan hun levenseinde wordt in Europa in toenemende mate erkend, net als de voordelen van
Nadere informatieCOMMUNICEREN OVER HET LEVENSEINDE : WAAROM???
Ik wil niet leven zoals een plant Als ik mijn familie niet meer ken, wil ik liever dood Ik wil niet afzien! Mijn broer denkt zus, en ik zo, wat moeten we nu doen? Hebben wij nu wel de juiste keuzes gemaakt?
Nadere informatieMedische Beslissingen rond het levenseinde
Medische Beslissingen rond het levenseinde Jo Lisaerde Eric Triau Maartje Wils Bewonersadviesraad 7 december 2011 Definitie Palliatieve Zorg Palliatieve zorg is een totaalzorg voor mensen die aan een ziekte
Nadere informatieVoltooid Leven Nu doorpakken. Robert Schurink Directeur NVVE
Voltooid Leven Nu doorpakken. Robert Schurink Directeur NVVE Inleiding NVVE bestaat sinds 1973 en had als doel de legalisering van euthanasie NVVE heeft in 2003 doelstelling verbreed en het brede palet
Nadere informatieSamenvatting van de info-namiddag VOORBIJE ACTIVITEITEN. PRAAT VOOR JE GAAT - Tine De Vlieger 21 NOVEMBER
VOORBIJE ACTIVITEITEN PRAAT VOOR JE GAAT - Tine De Vlieger 21 NOVEMBER Aan enthousiasme ontbreekt het Tine zeker niet. Dat ontdekten we al snel toen ze ons op een heel overtuigde manier vertelde hoe belangrijk
Nadere informatieHoe we met sterven omgaan. GVO groepering van voorzieningen voor ouderenzorg
Hoe we met sterven omgaan GVO groepering van voorzieningen voor ouderenzorg Hoe we met sterven omgaan Allemaal denken we wel eens aan de dood. Door media of door wat er rondom ons gebeurt, worden we wel
Nadere informatieAdvance Care Planning bij chronisch orgaanfalen: praat voor het te laat is!
Advance Care Planning bij chronisch orgaanfalen: praat voor het te laat is! Carmen Houben MSc. Wetenschappelijk onderzoeker Medisch Psycholoog 24 november 2015 Chronische ziekten - 1900: overlijden door
Nadere informatieProf. Chris Gastmans
www.hhzhlier.be 1 h.-hartziekenhuis vzw IS ER NOG PLAATS VOOR EEN NATUURLIJKE, ONTHAASTE DOOD? Prof. Chris Gastmans Ethicus, KU Leuven www.hhzhlier.be 2 Het nieuwe sterven Kort Kwaliteitsvol tot het einde
Nadere informatiem a n u k e i r s e E m e r i t u s h o o g l e r a a r F a c u l t e i t g e n e e s k u n d e K U L e u v e n
Kanker in je leven een emotionele aardbeving m a n u k e i r s e E m e r i t u s h o o g l e r a a r F a c u l t e i t g e n e e s k u n d e K U L e u v e n Kanker: een emotionele aardbeving Je gewone
Nadere informatieSlecht nieuws goed communiceren
Slecht nieuws goed communiceren M A N U K E I R S E F A C U L T E I T G E N E E S K U N D E, K U L E U V E N Waarheid is een van de meest krachtige medicamenten waarover men beschikt, maar men moet nog
Nadere informatiePatiëntenrechten. Dr. Christina Tobback
Patiëntenrechten Dr. Christina Tobback Patiënt de natuurlijke persoon aan wie gezondheidszorg wordt verstrekt, al dan niet op eigen verzoek hij ontvangt zorg omdat hij ernaar vraagt op vraag van een vertegenwoordiger
Nadere informatieMIJN WENSEN voor mijn gezondheidszorg
MIJN WENSEN voor mijn gezondheidszorg Leidraad bij VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING Eindejaarscongres BVPV 3 dec 2016 Arne Heylen klin. psycholoog PST arne.heylen@uzleuven.be Shift in patiëntenbejegening Voorafgaande
Nadere informatieZorg rond het levenseinde
Groeningelaan 7 8500 Kortrijk Tel.nr. 056/24 52 71 Faxnr. 056/24.52.64 Zorg rond het levenseinde Zorg rond het levenseinde 12 Voor meer informatie over voorgaande onderwerpen, kan u contact opnemen met
Nadere informatieeen waardig levenseinde
De Bogaard 28 januari 2010 Sint Truiden 6 oktober 2011 een waardig levenseinde Wim Distelmans Leerstoel Waardig Levenseinde demens.nu aan de VUB zorg rond het levenseinde zorg rond het levenseinde hele
Nadere informatieHet zorgtraject van de bewoner in De Wingerd
Woon- & Zorgcentrum De Wingerd Het zorgtraject van de bewoner in De Wingerd Dr. Jo Lisaerde Het zorgtraject van de bewoner Belevingsgerichte zorg: wie is deze bewoner? Zorgplanning: wat wenst de bewoner
Nadere informatieCOUNSELLING MAGAZINE NR 1 2014
Achtergrond Vroegtijdige planning bij personen met dementie Hoe kun je een persoon met dementie benaderen zoals hij dat zelf zou hebben gewild? Hoe en wanneer begin je het gesprek over de medische interventies
Nadere informatieVANDAAG ZORGEN VOOR MORGEN
VANDAAG ZORGEN VOOR MORGEN BROCHURE VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING Beste bewoner, Dat is immers onze zorg: betrokken zijn op u en uw naasten en u zoveel als mogelijk gelukkig zien. Wij zijn blij dat u koos
Nadere informatieWAARGENOMEN HINDERNISSEN EN FACILITATOREN VOOR HUISARTS-PATIËNT COMMUNICATIE IN
WAARGENOMEN HINDERNISSEN EN FACILITATOREN VOOR HUISARTS-PATIËNT COMMUNICATIE IN PALLIATIEVE ZORG: EEN SYSTEMATISCHE OVERZICHTSSTUDIE Slort, W., Schweitzer, B.P.M., Blankenstein, A. H., Abarshi, E. A.,
Nadere informatieVroegtijdige zorgplanning in woonzorgcentra. hype of hulp? Dr. Gert Huysmans, Voorzitter Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen
Vroegtijdige zorgplanning in woonzorgcentra hype of hulp? Dr. Gert Huysmans, Voorzitter Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen 2 Historiek medische zorg Besef dat gezondheidzorg bestaat uit meerderheid
Nadere informatieDe terminale patiënt: Inleiding. Prof Dr Nele Van Den Noortgate Universitair Ziekenhuis Gent PUO VZA 6 november 2007
De terminale patiënt: Inleiding Prof Dr Nele Van Den Noortgate Universitair Ziekenhuis Gent PUO VZA 6 november 2007 Medische beslissingen bij levenseinde Type of deaths 1998 % of all death 2001 Intention
Nadere informatieTijdig spreken over het levenseinde. Lucas A.M. Koch, huisarts, ethicus
Tijdig spreken over het levenseinde Lucas A.M. Koch, huisarts, ethicus Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Niet alles wat kan, hoeft. Passende zorg Tijdig gesprek Het waarom
Nadere informatiePalliatieve zorg in de eerste lijn. Ruben S. van Coevorden, huisarts IKA Consulent palliatieve zorg
Palliatieve zorg in de eerste lijn Ruben S. van Coevorden, huisarts IKA Consulent palliatieve zorg Palliatieve zorg Geen Cure, maar Care streven naar een comfortabel einde Als genezing niet meer mogelijk
Nadere informatieWensen rond de laatste levensfase
Wensen rond de laatste levensfase Ouderen en zelfbeschikking Dorothea Touwen Docent en onderzoeker Medische Ethiek WASSENAAR, 31 OKTOBER 2018 Punten ter bespreking Wensen in deze fase van uw leven Wensen
Nadere informatieVoorafgaande zorgplanning - juridische omkadering -
Voorafgaande zorgplanning - juridische omkadering - Sylvie Tack 23 april 2014 Doctor in de Rechten Advocaat Praktijkassistent Gezondheidsrecht Overzicht Inleiding Wat is voorafgaande zorgplanning? Wat
Nadere informatiePalliatieve zorg bij dementie Saskia Danen - de Vries
Saskia Danen Palliatieve zorg bij dementie Saskia Danen - de Vries Laatste levensfase Patiënten met dementie bevinden zich allen in een chronisch progressief proces. Palliatieve zorg bij dementie Laatste
Nadere informatieReanimatie beleid. Visie van Cavent omtrent wel / niet reanimeren.
Reanimatie beleid Visie van Cavent omtrent wel / niet reanimeren. Datum vaststelling : 20-12-2013 Vastgesteld door : MT Eigenaar : Beleidsmedewerker Datum aanpassing aan : 20-01-2015 Verwijzingen: - Wet
Nadere informatietien jaar controversiële euthanasiewet?
tien jaar controversiële euthanasiewet? tien jaar aanloop naar meer inspraak en zelfbeschikking van ernstig zieken Wim Distelmans sinds 2002: België sinds 2002: België enige land ter wereld met 3 wetten
Nadere informatieBiedt persoonlijke verzorging en observeert gezondheid en welbevinden
Examen 1, deel 1. Verlenen van basiszorg, verzorgende IG niveau 3 Handleiding werkproces 1.2 Biedt persoonlijke verzorging en observeert gezondheid en welbevinden Bewijsstuk: Beoordeling van de ondersteuning
Nadere informatieWat als ik niet meer beter word
Wat als ik niet meer beter word moeilijke keuzes & beslissingen rondom levenseinde Manon Boddaert Arts palliatieve geneeskunde Consulent en adviseur IKNL Antoon van Dijck Palliatieve zorg is integrale
Nadere informatieBalans in evenwicht. Praktische tips voor familieleden van een palliatieve persoon. Ann Herman St. Jozefskliniek Izegem 27/09/11
Balans in evenwicht Praktische tips voor familieleden van een palliatieve persoon Historiek Binnen de werkgroep Sociaal werk van de Federatie Palliatieve Zorg werkten we geruime tijd rond de taakinhoud
Nadere informatieProcedure euthanasie ouderenzorg
Procedure euthanasie ouderenzorg 1. Euthanasie: Volgens de Belgische wetgeving wordt euthanasie omschreven als het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een andere dan de betrokkene op diens verzoek
Nadere informatieFamilie perspectief op palliatieve zorg bij dementie
Familie perspectief op palliatieve zorg bij dementie Jenny T. van der Steen, PhD Deel presentatie: met alleen gepubliceerde gegevens Department Quality of General of Practice Care & Elderly Care Medicine
Nadere informatieDag van de Dementiezorg 2016 Palliatieve zorg bij dementie
Dag van de Dementiezorg 2016 Palliatieve zorg bij dementie Workshop Paul Vogelaar, verpleegkundig expert palliatieve zorg en pijn Lux Nova, palliatieve zorg & training 2 Work-shoppen 3 Dementie Combinatie
Nadere informatieVroegtijdige zorgplanning VZP. WZC Sint Anna vzw Behoort tot GVO vzw (Gast Vrij Omgeven)
Vroegtijdige zorgplanning VZP WZC Sint Anna vzw Behoort tot GVO vzw (Gast Vrij Omgeven) Inleiding Gast Vrij Omgeven Ethiek binnen de dagelijkse zorg Stimul (bespreekbaar maken) Ethisch overleg Ieder zijn
Nadere informatieNu praten over later: zinvol!?
Nu praten over later: zinvol!? Op weg naar waardig levenseinde 21 april 2018 Netwerk Palliatieve Zorg Limburg 1 De context van levenseinde : Medisch-technische evolutie : - overlijden = medisch falen -
Nadere informatieRespect voor menselijke waardigheid is mogelijk als we in elk menselijk lichaam - hoe oud of verzwakt ook - een persoon blijven zien.
ONZ-LIEVE-VROUW GASTHUIS vzw Ieperstraat 130 8970 POPERINGE 1. Inleiding Met deze tekst wil het WZC OLV GASTHUIS vzw zijn standpunt rond de zorg voor een menswaardig levenseinde verduidelijken en bekend
Nadere informatieWilsverklaring invullen. Juridische informatie. Manu Keirse Hoogleraar Faculteit der Geneeskunde, KULeuven
Wilsverklaring invullen Juridische informatie Manu Keirse Hoogleraar Faculteit der Geneeskunde, KULeuven Meer dan levenseinde Mijn gezondheidszorg Levenseinde Regelingen nadien zoals: afstaan organen,
Nadere informatiePalliatieve zorg. Beste patiënt
Beste patiënt Wij zijn er ons van bewust dat de stap naar palliatieve zorg een grote stap is. Als team willen wij u hierbij zoveel mogelijk ondersteunen en helpen. Daarom geven wij u graag de nodige informatie
Nadere informatieHoe de regie (terug) te geven aan de patiënt in de laatste fase van het leven
Hoe de regie (terug) te geven aan de patiënt in de laatste fase van het leven Anja Guldemond-de Jong Verpleegkundig specialist MANP HaaglandenMC+Palliatieteam Disclosure Belangen Spreker Geen (potentiële)
Nadere informatieEthische vragen. Dick Willems. Medische ethiek / Huisartsgeneeskunde AMC
Ethische vragen Dick Willems Medische ethiek / Huisartsgeneeskunde AMC d.l.willems@amc willems@amc.uva.nl Voorbeelden van ethische vragen in de palliatieve zorg Toegankelijkheid van zorg Cognitieve problemen
Nadere informatieKalvermarkt Gent Telefoon: 09/
INFOBROCHURE VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING Kalvermarkt 1 9000 Gent Telefoon: 09/225 12 11 Beste bewoner en familie, De beslissing nemen om te verhuizen naar een woonzorgcentrum is voor velen niet vanzelfsprekend.
Nadere informatieHoe pak ik vroegtijdige zorgplanning bij mijn patiënten aan? Prof Dr Jan De Lepeleire KULeuven
Hoe pak ik vroegtijdige zorgplanning bij mijn patiënten aan? Prof Dr Jan De Lepeleire KULeuven Outcome: preferred goal of care Levensverlenging Beperkte zorg Comfort zorg Phelps AC, Maciejewski PK, Nilsson
Nadere informatieBasisscholing Palliatieve Zorg voor artsen 2 november 2006 Nationaal Congres Palliatieve Zorg Sasja Mulder Onderwijs in palliatieve zorg in de medische specialisten opleiding 2001 2003 COPZ project ontwikkeling
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting 199
Samenvatting Samenvatting 199 Goede zorg aan het levenseinde van mensen met een verstandelijke beperking is niet vanzelfsprekend, bijvoorbeeld omdat de verstandelijke beperking mensen belemmert in het
Nadere informatieMedische beslissingen aan het einde van het leven: een belangrijk gespreksonderwerp. Rozemarijn van Bruchem-Visser Internist ouderengeneeskunde
Medische beslissingen aan het einde van het leven: een belangrijk gespreksonderwerp Rozemarijn van Bruchem-Visser Internist ouderengeneeskunde Wat zegt de wet? Belangrijkste argument is wilsbekwaamheid
Nadere informatieEuthanasie bij psychisch lijden: Een ethische visie
FOD Volksgezondheid Brussel, 14 december 2017 Euthanasie bij psychisch lijden: Een ethische visie Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde Inclusie psychisch lijden Inclusie psychisch lijden in euthanasiewet
Nadere informatieOngeneeslijk ziek. Samen uw zorg tijdig plannen
Ongeneeslijk ziek Samen uw zorg tijdig plannen Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 1.1 Een naaste die met u meedenkt...3 1.2 Gespreksonderwerpen...3 2. Belangrijke vragen...3 2.1 Lichamelijke veranderingen...3
Nadere informatiePalliatieve zorg bij eindstadium van COPD. Mariska Koster, longarts, medisch adviseur
Palliatieve zorg bij eindstadium van COPD Mariska Koster, longarts, medisch adviseur Hadrianus zoals een zeeman die terugkeert naar de archipel, uit de nevelen de kustlijn ziet opdoemen, zo begin ik het
Nadere informatieGeestelijke verzorging
Geestelijke verzorging Voor bewoners, familieleden en medewerkers het gevoel van samen Geestelijke verzorging Verbroken verbinding verloren verbinding nieuwe verbinding zoals uit de nacht het daglicht
Nadere informatieDE COMMUNICATIE VAN DE BEROEPSUITOEFENAAR IN DE GEZONDHEIDSZORG MET DE NAASTEN VAN DE PATIËNT
DE COMMUNICATIE VAN DE BEROEPSUITOEFENAAR IN DE GEZONDHEIDSZORG MET DE NAASTEN VAN DE PATIËNT Colloquium cel Patiëntenrechten, FOD Brussel,24-11-2017 Walter Rombouts UZ Leuven Palliatief Support team,
Nadere informatieVroegtijdige Zorg Planning:
Vroegtijdige Zorg Planning: Waarover maak jij je zorgen? M. Van de Wiele Lid RVB / Ethicus VZW Rusthuizen Zr. Van Berlaar Ethicus RZ H Hart Tienen Psychotherapeut/seksuoloog 1. Inleiding Enkele casussen
Nadere informatieScreening op cognitieve en gedragsproblemen helpt bij het personaliseren van de ALS zorg. Carin Schröder 30 september ALS congres
Screening op cognitieve en gedragsproblemen helpt bij het personaliseren van de ALS zorg Carin Schröder 30 september ALS congres Wat doet u? Wie gebruikt er screening voor cognitief functioneren? Wie gebruikt
Nadere informatiePALLIATIEVE ZORG. IFPC Turnhout 23 oktober Hilde Michiels coördinator palliatief support team
PALLIATIEVE ZORG IFPC Turnhout 23 oktober 2017 Hilde Michiels coördinator palliatief support team Palliatieve zorg - definitie Palliatieve zorg is de actieve totaalzorg voor mensen die ongeneeslijk ziek
Nadere informatieCommunicatie, een rode draad. Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie AMC, Amsterdam
Communicatie, een rode draad Hanneke de Haes Afdeling Medische Psychologie AMC, Amsterdam Elsken Van der Wall leert haar studenten de patiënten te begeleiden in hun angsten en onzekerheden door de ziekte
Nadere informatieAdvance care planning, rol verzorgenden en verpleegkundigen
Advance care planning, rol verzorgenden en verpleegkundigen Annemieke Wagemans EPZ MUMC+ Polikliniek MUMC+ Koraal Waar wil ik het over hebben Wat is advance care planning en voor wie Wie van jullie wordt
Nadere informatieLyan de Roos, SO Brabantzorg
Lyan de Roos, SO Brabantzorg Oorzaken van voedingsproblemen bij dementie Behandelmogelijkheden/interventies Ethische dilemma s bij dementie Wie hakt de knoop door bij meningsverschil? Mevrouw A is opgenomen
Nadere informatiePsychosociaal en spiritueel zorgteam
Psychosociaal en spiritueel zorgteam voor oncologische patiënten en hun familie Imeldaziekenhuis imelda omringt u met zorg Inhoud Inleiding 3 Sociaal werk 4 Oncopsycholoog 5 Pastorale dienst 6 Palliatief
Nadere informatieRichtlijn Reanimatie. Richtlijn Reanimatie, De Lichtenvoorde, verpleegkundig adviseur, oktober 2012 1
Richtlijn Reanimatie Inleiding Binnen De Lichtenvoorde leven met enige regelmaat vragen met betrekking tot het reanimeren van cliënten: heeft De Lichtenvoorde beleid ten aanzien van reanimatie, wie mag
Nadere informatieIn gesprek over een waardige laatste levensfase. Het beste uit jezelf
In gesprek over een waardige laatste levensfase Het beste uit jezelf We denken wel eens dat je pas met cliënten over dood en sterven moet praten als het zover is. Dit is niet juist. Inmiddels weten we
Nadere informatieWET OP DE RECHTEN VAN DE PATIENT
WET OP DE RECHTEN VAN DE PATIENT (22 augustus 2002, B.S. 26 september 2002) Bijgaande samenvatting verwoordt de beperkte folder uitgegeven door de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van
Nadere informatieAgenda. Levenseinde: keuzes, wil, wet en praktijk t.b.v. Parkinsoncafé Rosmalen. Wetten. Keuzes aan het einde van het leven
Levenseinde: keuzes, wil, wet en praktijk t.b.v. Parkinsoncafé Rosmalen Jannie Willemsen Medewerker Presentatiedienst Agenda Wetten en patiëntenrechten Keuzes aan het einde van het leven NVVE en Wilsverklaringen
Nadere informatiePalliatieve zorg. 1. Wat is palliatieve zorg? 1.1 Definitie WHO 2002
Palliatieve zorg 1. Wat is palliatieve zorg? 1.1 Definitie WHO 2002 De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft in 2002 een vernieuwde definitie van palliatieve zorg opgesteld: "Palliatieve zorg bevordert
Nadere informatieKanker en Werk Begeleiding en Re-integratie Stap.nu in mogelijkheden
Kanker en Werk Begeleiding en Re-integratie Stap.nu in mogelijkheden Regionaal Genootschap Fysiotherapie Midden Nederland Zelfmanagement bij kanker De realiteit 100.000 nieuwe diagnoses in 2012 Het aantal
Nadere informatieMEER WILSBEKWAAM DAN JE DENKT NATHALIE NELLES MARIE-LOUISE VAN LEEUWEN
MEER WILSBEKWAAM DAN JE DENKT NATHALIE NELLES MARIE-LOUISE VAN LEEUWEN SITUERING Toename van aantal wilsonbekwame personen, overgrote deel: dementie - Verbetering van de medische zorg, men hoeft niet meer
Nadere informatieGuy Hannes Coördinator PNAT
Dementie : palliatieve benadering? Guy Hannes Coördinator PNAT Palliatieve zorg = van alle tijden Een waardig afscheid, omringd door geliefden Voedingsbodem vooruitgang van de geneeskunde : we leven langer.
Nadere informatie28/11/2010. Belgische kankerregistratie nieuwe diagnoses. Vera Callebaut Psychologe/psychotherapeute UZA. 156 per dag.
Belgische kankerregistratie 2005 Vera Callebaut Psychologe/psychotherapeute UZA 57.185 nieuwe diagnoses 156 per dag Slecht nieuws bij diagnose recidief progressie behandeling heeft geen effect meer behandeling
Nadere informatieAls ik er niet meer ben
Als ik er niet meer ben MANU KEIRSE Als ik er Goed omgaan met de laatste fase van het leven niet meer ben Inhoud 1 Ik hoop dat het mij nooit overkomt 7 2 Denk na terwijl het nog kan 13 3 Tijdige zorgplanning
Nadere informatieDe LEIFarts (en médecin EOL) is de Belgische SCENarts
De LEIFarts (en médecin EOL) is de Belgische SCENarts Wim Distelmans MD PhD voorzitter LEIF leerstoel Waardig Levenseinde van demens.nu aan de Vrije Universiteit Brussel Nederland en België uniek wereldwijd
Nadere informatieVrijheids Beperkende Interventies (VBI)
Vrijheids Beperkende Interventies (VBI) Inleiding Deze folder is bedoeld voor familieleden, partners en naasten van patiënten, waarbij het noodzakelijk is vrijheids beperkende interventies toe te passen.
Nadere informatieHET PALLIATIEF ZORGBELEID. Alles wat nog gedaan moet worden als men denkt dat er niets meer kan gedaan worden
HET PALLIATIEF ZORGBELEID Alles wat nog gedaan moet worden als men denkt dat er niets meer kan gedaan worden Palliatieve zorg is totaalzorg De term palliatie is afgeleid van het latijnse woord: pallium
Nadere informatieUITGANGSPUNTEN. Perspectief van patiënten/cliënten en naasten op palliatieve zorg UITGANGSPUNTEN
Perspectief van patiënten/cliënten en naasten op Marieke Groot Expertisecentrum Palliatieve Zorg Helen Dowling Instituut Het perspectief door de ogen van een onderzoeker (en verpleegkundige) voorjaar 2014
Nadere informatieEen open dialoog.. Goede zorg rond het levenseinde Eindhoven. 5 juli 2016
Een open dialoog.. Goede zorg rond het levenseinde Eindhoven 5 juli 2016 Opzet Opstarten Oefening rond spreken over het levenseinde Kort overzicht STEM bij welk type patiënt is de kans op het onbesproken
Nadere informatieEthische kwesties. bij de Zorgboog. Behandeling en zelfbeschikking. Wat betekent dit voor u?
Ethische kwesties bij de Zorgboog In deze folder leest u over een aantal levensaspecten die een rol kunnen spelen bij uw behandeling, verzorging en verpleging binnen de Zorgboog. Het gaat hierbij om vragen
Nadere informatiePalliatief bed in WZC Sint Bernardus
Palliatief bed in WZC Sint Bernardus Start 1/10/2017 Regionaal overleg woonzorgcentra ziekenhuizen 18/1/2018 Korte voorstelling WZC Sint Bernardus 206 erkende bedden 132 RVT waarvan 7 erkenningen voor
Nadere informatieHoop doet leven, al is het maar voor even. Corine Nierop- van Baalen 15 april 2013 Amersfoort
Hoop doet leven, al is het maar voor even Corine Nierop- van Baalen canierop@diaconessenhuis.nl 15 april 2013 Amersfoort Inhoud Betekenis hoop palliatieve patiënten met kanker Moeilijkheden die hulpverleners
Nadere informatiePalliatieve zorg in ontwikkeling
Palliatieve zorg in ontwikkeling Wim van Boerdonk Gertie van Gemert Marleen van Casteren Voor een warm thuis Programma Project: verbeteren stervensfase in Kalorama Inhoud: zorg in de stervensfase 1 Verbeteren
Nadere informatiePALLIATIEVE ZORG VOOR PERSONEN MET DEMENTIE W Z C D E W I N G E R D
PALLIATIEVE ZORG VOOR PERSONEN MET DEMENTIE W Z C D E W I N G E R D OVERLEVING BIJ DEMENTIE * 2 Invloed van acuut event op prognose Elk acuut event verkort de levensduur Morrison et al.: JAMA 2000; 284:
Nadere informatiediagnose Curatief E M O T I E S Handout Schokbrekers in de communcatie met patiënt en naasten in de palliatieve fase - 15 november 2018 Borne
chokbrekers in de communicatie met cliënten en hun naasten Distress rond overgangen in het ziekteproces (1) diagnose overlijden Curatief Follow up tumorgericht Palliatief symptoomgericht + +++ symptomen
Nadere informatie