beleggingsvisie update Kans op GREXIT en BREXIT vooralsnog gering Nieuw evenwicht voor olieprijs en verdere verzwakking euro verwacht

Transcriptie

1 beleggingsvisie update Mei - Juni 2015 maandelijkse nieuwsbrief Kans op GREXIT en BREXIT vooralsnog gering De afgelopen maand hebben de onderhandelingen met Griekenland zich moeizaam voortgesleept. Dat heeft regelmatig geleid tot speculatie over een GREXIT (het uittreden van Griekenland uit de eurozone). Na de Lagerhuisverkiezingen in het Verenigd Koninkrijk, die de conservatieve partij van David Cameron de absolute meerderheid opleverde, is ook de term BREXIT regelmatig gevallen. Wij verwachten echter dat de eurogroep de onderhandelingen met Griekenland tot een goed einde zal brengen en dat Cameron, zowel door binnenlandse als door Europese omstandigheden, ervoor zal kiezen binnen de Europese Unie te blijven. Marktomgeving > pagina 2 Nieuw evenwicht voor olieprijs en verdere verzwakking euro verwacht De recente stijging van zowel de olieprijs als de euro is in beginsel nadelig voor een verder herstel van de Europese economie. Wij verwachten op korte termijn een daling van de olieprijs, vanwege de zeer hoge voorraden en de milde vertraging van de groei van de Chinese economie. Later in het jaar zal de olieproductie zich aanpassen (ook in de VS) en leiden tot enige stijging van de prijs. Wanneer de Europese rente (relatief ten opzichte van de Amerikaanse) daalt, zal de euro in de tweede helft van het jaar waarschijnlijk opnieuw verzwakken. Special > pagina 4 Ongewijzigd beleggingsbeleid We handhaven onze forse overweging van aandelen, gezien onze visie van een opnieuw verbeterend economisch beeld in de Verenigde Staten en een verder herstellende Europese economie. De winstvooruitzichten zijn positief en de waarderingen zeker in Europa en opkomende markten aantrekkelijk, ook in relatieve zin ten opzichte van obligaties. We handhaven eveneens onze forse onderweging in obligaties met het oog op de zeer lage rendementen en het risico van rentestijging op termijn. Vooruitzichten > pagina 5

2 marktomgeving Sinds eind april zijn de financiële markten opvallend fors in beweging gekomen. Dat geldt zowel voor de valutamarkten -waar de euro steeg van onder $1,10 tot $1,14- als voor aandelen- en obligatiemarkten, waar de koersen behoorlijk daalden. In januari was de olieprijs wel erg ver naar beneden doorgeschoten en sindsdien was er al sprake van een opwaartse tendens. Tegenvallende economische indicatoren in de Verenigde Staten en verbeteringen in Europa lijken belangrijke oorzaken, temeer omdat verwachtingen omtrent het beleid van de Federal Reserve (Fed) en de Europese Centrale Bank (ECB) erdoor veranderden. In de Special op pagina 4 schenken we meer specifiek aandacht aan de vooruitzichten voor de olieprijs en de euro-dollar. Europa groeit rustig door De ontwikkeling van de Amerikaanse economie blijft wat tegenvallen. Nu de winter is afgelopen en de stakingen in de havens aan de westkust voorbij zijn, had een geleidelijke verbetering voor de hand gelegen. Getuige de verder verbeterende arbeidsmarkt ligt een herstel van de economie volgens ons niettemin in het verschiet. Hoewel er binnen de Fed duidelijk verschil van mening is over het tijdstip van de eerste renteverhoging, houden wij het daarom op een verhoging in september. In Europa en vooral de eurozone blijft het economisch beeld verbeteren. In het eerste kwartaal is de economie van de eurozone met 0,4% iets sterker gegroeid dan de 0,3% van het voorgaande kwartaal. Alleen de Griekse economie kromp nog, maar de krimp halveerde vergeleken met de krimp van 0,4% in het laatste kwartaal van De groei in Duitsland en Nederland was met respectievelijk 0,3% en 0,4% - iets lager dan het voorgaande kwartaal, maar de groei kwam wel boven op hoge groeicijfers. De goede prestatie van de eurozone is vermoedelijk gedreven door de buitenlandse handel en de consumptieve bestedingen: die zijn de laatste maanden behoorlijk verbeterd. Opkomende landen vormen een bont gezelschap, maar in veel van de belangrijke landen is dit jaar sprake van een verslechtering in de vorm van een recessie (Brazilië en Rusland) of afname van de groei op een nog steeds hoog niveau (China). China heeft de rente echter inmiddels al twee maal verlaagd om de economie een stimulans te geven en heeft daarvoor verder ook de nodige speelruimte. ondanks de nodige politieke problemen in de regio Ondertussen blijven de onderhandelingen tussen Griekenland en de eurogroep zich onder leiding van minister Dijsselbloem zonder succes voortslepen. De Grieken moeten eind mei en de daaropvolgende maanden grote bedragen overmaken aan het IMF en de ECB en als er in de onderhandelingen geen resultaten worden geboekt, dreigt daadwerkelijk een faillissement. Niettemin gaan wij ervan uit dat zoals zo vaak op het laatste moment een oplossing zal worden gevonden. In het Verenigd Koninkrijk hebben de verkiezingen voor het Britse Lagerhuis geleid tot een grote overwinning en een absolute meerderheid voor de conservatieve partij van David Cameron. Hoewel hij de liberale democraten die fors verloren hebben niet meer nodig heeft voor de vorming van een regering, zitten er nog wel wat addertjes onder het gras. Voor eind 2017 heeft hij een referendum beloofd over het al dan niet binnen de Europese Unie (EU) blijven en voor die tijd moet hij voldoende toezeggingen van de andere Europese regeringsleiders hebben om zijn land binnen de EU te houden. Hoewel het laatste zijn voorkeur heeft, zal dat nog niet zo gemakkelijk zijn. Daarnaast moet hij oppassen voor de nationalistische partij van Schotland, die ook enorm gewonnen heeft. Dat vergt toezeggingen omdat het Verenigd Koninkrijk zelf uit elkaar dreigt te vallen. Werkloosheid in de eurozone en de Verenigde Staten % beroepsbevolking Verenigde Staten Eurozone Bron: Datastream Ondanks twijfel over de kracht van de Amerikaanse economie, is de werkloosheid continue blijven dalen. In de eurozone is de economische groei veel minder krachtig en is de werkloosheidsdaling veel later begonnen. De perspectieven voor verdere daling zijn echter prima. pagina 2

3 marktontwikkelingen De sterke stijging van de Europese aandelenkoersen in de eerste vier maanden van dit jaar, leek eind april abrupt voorbij. In de twee weken na 27 april daalden de koersen in euro s op de belangrijkste continentale markten met 5,5% tot 6%.Tegelijkertijd daalden de MSCI-World Index (de belangrijkste graadmeter voor de wereldwijde aandelenmarkten) met 1,9% en de Amerikaanse S&P-500 Index met 1,8%. In dezelfde periode liep het rendement op 10-jaars staatsobligaties wereldwijd op. Deze stijging was in Europa in absolute zin wat groter dan in de Verenigde Staten maar, vanwege de zeer lage niveaus in Europa was de procentuele stijging nog veel sterker. Oorzaken van de rentestijging op de obligatiemarkt In Duitsland steeg de 10-jaarsrente in de genoemde periode zelfs van 0,15% tot 0,6%, een verviervoudiging, nadat op 21 april zelfs een laagtepunt van 0,07% werd bereikt. In geen van de andere eurolanden en ook niet in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, werd een grotere absolute stijging gemeten, laat staan een procentuele stijging. De verklaringen voor de stijging varieerden. Aanvankelijk werd de stijging van de olieprijs en de doorwerking daarvan in de consumptieprijzen als hoofdoorzaak gezien. Daardoor zou immers de kans (sommigen noemen het een risico) toenemen dat de ECB eerder dan in september volgend jaar zou stoppen met het stimulerende beleid. Een andere verklaring, die veelvuldig werd genoemd, was de aantrekkende economische groei in de eurozone, die in feite tot dezelfde beleidsreactie van de ECB zou (kunnen) leiden. Toch zijn deze verklaringen niet erg overtuigend, temeer daar ECB-president Mario Draghi keer op keer heeft benadrukt dat het programma tot het einde toe (september 2016) zou worden afgemaakt, tenzij de inflatie wat langduriger in de buurt van de 2% zou liggen. Eerder stoppen zonder die voorwaarde zou de geloofwaardigheid van de ECB in gevaar brengen. Relevanter lijkt te zijn dat de schaarste op de Duitse obligatiemarkt in mindere mate optreedt dan alom werd verwacht op grond van de hoeveelheid die gekocht zou moeten worden (gezien de verdeelsleutel). Hoewel er weinig nieuw aanbod van Duitse staatsobligaties is (vanwege het bestaande overheidsoverschot), is er soms kennelijk nog minder vraag omdat het opkoopprogramma van de centrale banken niet evenredig over alle landen en in de tijd is verdeeld. Wij verwachten overigens in de tweede helft van het jaar weer meer vraag naar Duitse staatsobligaties en als gevolg daarvan een hernieuwde daling van de rente. Vooruitzichten voor Europese aandelen blijven beter De koersdaling op de aandelenmarkten is aldus hoofdzakelijk toe te schrijven aan de gestegen rente op de obligatiemarkten, waardoor aandelen in relatieve zin (ten opzichte van obligaties) minder aantrekkelijk werden. Het verklaart ook waarom de Amerikaanse aandelenmarkten minder werden geraakt dan de Europese. Met de koersdaling werd trouwens slechts een deel van de extra koerswinst die de Europese markten dit jaar hebben behaald, ongedaan gemaakt. We verwachten dat de aandelenmarkten in de rest van dit jaar weer zullen opveren. Dat geldt ook voor de Europese markten, die in absolute zin wat aantrekkelijker gewaardeerd zijn dan de Amerikaanse markten. Bovendien is het winstmomentum van Europese bedrijven wat sterker dan dat van Amerikaanse bedrijven, die zich wat verder in de cyclus bevinden en last hebben van de nog steeds dure Amerikaanse dollar. Gezien de verwachting van een opnieuw dalende rente in Europa en het positieve economische beeld, blijven de vooruitzichten voor de aandelenmarkten gunstig. Verloop van de winst per aandeel Index: 2008 = s 2016s s = schatting Azië Europa Verenigde Staten Bron: Bloomberg, MSCI Het winstmomentum (de verandering van de winst per aandeel) verbetert in alle weergegeven regio s, maar in Europa in 2015 en 2016 naar verwachting veel sterker. De verbetering van de Europese groeivooruitzichten - mede door de gedaalde euro - is daarvoor de belangrijkste oorzaak. pagina 3

4 special Vooruitzichten olie-en valutamarkt Onze positieve verwachtingen voor de Europese economie zijn voor een belangrijk deel gebaseerd op het koopkrachtimpuls die uitgaat van de sterk gedaalde olieprijs in de tweede helft van vorig jaar en op het gunstige effect van de verzwakte euro op de exportmogelijkheden van Europese bedrijven. Daarnaast was de verwachting van een voorlopig laagblijvende kapitaalmarktrente een belangrijk argument. Sinds zich eind april een correctie voordoet op alle financiële markten, is zowel de olieprijs als de euro gestegen waardoor er twijfel is ontstaan aan de Europese economische vooruitzichten. Hieronder beschrijven we onze verwachtingen voor beide markten. De verwachtingen voor de kapitaalmarktrente zijn in de vorige paragraaf al weergegeven. Olieprijs zal nieuw evenwicht vinden De olieprijs heeft het afgelopen jaar grote uitslagen gekend. Medio juni 2014 moest nog ruim $ 115 voor een vat olie worden betaald. Zeven maanden later was dit teruggevallen tot $ 45. En nu vier maanden later bedraagt de prijs ruim $ 65. De sterke terugval in de tweede helft van 2014 kan hoofdzakelijk worden toegeschreven aan een zeer ruim aanbod van (schalie)olie en -gas in de Verenigde Staten en in de OPEC. De laatste organisatie wist de productie niet te beperken met de circa 10% die ten minste nodig was om de prijs te stabiliseren. De prijs zou sinds januari dit jaar zijn gestegen doordat hedgefunds hun posities hebben teruggedraaid. Wellicht was de prijs tot januari ook wel wat naar beneden doorgeschoten omdat speculanten hadden verwacht dat deze nog verder zou dalen. Op de korte termijn mag echter opnieuw enige daling van de olieprijs worden verwacht, echter niet meer tot $ 45 per vat. De vraag is namelijk zwak, enerzijds omdat een van de grootste importeurs van olie last heeft van een economische groeivertraging en anderzijds omdat er buitengewoon veel voorraden zijn opgeslagen. Dit heeft aan de productiezijde nog niet geleid tot aanpassingen. Die verwachten we echter wel, vooral in de Verenigde Staten. Dit betekent dat de prijs van een vat ruwe olie in de tweede helft van het jaar vermoedelijk weer wat zal oplopen tot ongeveer het huidige niveau. Dit betekent dat er nog steeds een koopkrachtimpuls vanuit gaat ten opzichte van vorig jaar, maar dat er tegelijkertijd ook enige positieve werking vanuit zal gaan op de Europese inflatie. Euro kan nog verder omlaag De verzwakking van de euro is na medio april gestokt en sindsdien is de munt weer wat gestegen tegenover de Amerikaanse dollar. Deze stijging kan hoofdzakelijk worden toegeschreven aan de sterkere stijging van de Europese kapitaalmarktrente vergeleken met de Amerikaanse. Dit hangt ook samen met een wat minder sterke ontwikkeling van de Amerikaanse economie dan was verwacht. Een eerste renteverhoging door de Fed zou daardoor wat langer op zich kunnen laten wachten. Niettemin komt deze renteverhoging dichterbij en wij verwachten deze in september. Omdat we bovendien verwachten dat de Europese kapitaalmarktrentes in de tweede helft van dit jaar weer zullen dalen ook relatief ten opzichte van de Amerikaanse ligt een verdere daling van de euro tegenover de dollar voor de hand. Op grond van het opnieuw toenemende renteverschil verwachten we eind dit jaar een eurodollarkoers van circa $ 0,95. Ook hierdoor zal, via een stijging van de prijzen van ingevoerde goederen en diensten, de Europese inflatie wat oplopen en dichter bij de doelstelling van de ECB (dicht bij maar onder de 2%) terechtkomen. Verloop van de euro en de olieprijs $ $ per vat 1, , , , , , , , apr jul okt 2015 apr EUR/USD Brent (as rechts) Bron: Datastream De euro en de olieprijs zijn in de tweede helft van 2014 beide fors gedaald en hebben daarmee bijgedragen aan een verbetering van de Europese vooruitzichten. Sinds april heeft een kentering plaatsgevonden. Wij verwachten dat de olieprijs in de tweede helft zal stabiliseren tussen $ 60 en 70 per vat en dat de euro zijn daling zal voortzetten pagina 4

5 vooruit zichten Positieve opinie over aandelen gehandhaafd We handhaven de bestaande overweging van aandelen, aangezien volgens ons de mondiale economische vooruitzichten positief zijn en de winsten als gevolg hiervan aantrekken. Daarbij hebben we een voorkeur voor Europese aandelen en aandelen van opkomende markten (vooral in Azië) boven Amerikaanse aandelen. De waarderingen zijn in de eerste twee genoemde regio s aantrekkelijker dan in de Verenigde Staten. In Europa zijn de perspectieven voor aantrekkende economische groei bovendien beter en verwachten we een terugkeer van de rente naar lagere niveaus dan in de meeste andere regio s in de wereld. Voor Japan handhaven we een neutrale weging. Ondanks de eveneens zeer lage rente zijn de economische vooruitzichten voor dit land veel minder gunstig dan voor Europa. Onze sectorvoorkeuren zijn onveranderd met een overwogen belang in de sectoren gezondheidszorg en luxe consumptiegoederen. Gezondheidszorg kent veel innovatie, vooral in de biochemie en de medische techniek en luxe goederen hebben veel profijt van de koopkrachtimpuls vanwege de lagere olieprijs. Voor de sectoren nutsbedrijven en telecom handhaven we een onderwogen belang. Beide sectoren staan relatief sterk onder invloed van overheidsregelgeving waardoor hun groeipotentieel wordt beperkt. Forse onderweging in obligaties Hoewel de hele rentecurve (de rentes voor alle looptijden) vermoedelijk in de tweede helft van het jaar in Europa weer wat zal dalen, handhaven wij een fors onderwogen belang in obligaties. Het rendement is uitermate laag en vanaf het lage niveau is het risico van een rentestijging (en dus een koersdaling) naar onze mening te groot, zoals we ook recent hebben ervaren. We hebben accenten gelegd op segmenten van de obligatiemarkt waar nog wel wat extra rendement te behalen valt. In de sfeer van de overheidsobligaties zijn dat Spaanse en Italiaanse obligaties. Het wat hogere risico op deze markten is naar onze mening beperkt en acceptabel omdat de ECB voorlopig als het ware een veiligheidsnet onder deze markten heeft gelegd met het lopende opkoopprogramma van obligaties. Binnen bedrijfsobligaties beleggen we zowel in zeer kredietwaardige bedrijven als ook in high yield. Het hogere risico in deze categorieën is gerechtvaardigd omdat binnen ons positieve economische scenario de kans op faillissementen van de uitgevende bedrijven relatief gering is. Hedgefunds, vastgoed en grondstoffen We handhaven het overwogen belang in hedgefunds. We kiezen daarvoor bewust strategieën die gevoelig zijn voor de bewegingen op de aandelenmarkten (long-short-equity, event driven en macro/cta) waarmee we kunnen profiteren van de verwachte stijging van de aandelenkoersen. In vastgoed handhaven we een per saldo neutrale positie. Weliswaar is vastgoed aantrekkelijk vanwege het directe inkomen dat het genereert, maar de belegging is ook kwetsbaar voor een renteverhoging die we na de zomer in de Verenigde Staten voorzien en vanwege de bestaande overcapaciteit (kantoren) in vooral Zuidoost Azië en Europa. We handhaven ons overwogen belang in grondstoffen. Door de verbetering van de wereldeconomie verwachten we dat de prijzen van cyclische grondstoffen, waaronder olie, basismaterialen en metalen (behalve goud) in de tweede helft van het jaar een positieve impuls kunnen krijgen. Een vermindering van de Amerikaanse olieproductie zal dan in dezelfde richting werken voor de olieprijzen. pagina 5

6 Algemene Disclaimer De in dit document aangeboden informatie is opgesteld door Beleggingsadvies en Vermogensbeheer Nederland van ABN AMRO Bank N.V. ( ABN AMRO ) en is bedoeld als informatie in algemene zin en is niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. De informatie mag daarom nadrukkelijk niet beschouwd worden als een advies of als een voorstel of aanbod tot 1) het aankopen of verhandelen van financiële instrumenten en/of 2) het afnemen van beleggingsdiensten noch als een beleggingsadvies. Beslissingen op basis van de informatie uit dit document zijn voor uw eigen rekening en risico. De informatie en de voorwaarden die van toepassing zijn op door ABN AMRO aangeboden financiële instrumenten en beleggingsdiensten verleend door ABN AMRO kunt u vinden in de Voorwaarden Effectendienstverlening ABN AMRO en het Informatieblad Effectendienstverlening ABN AMRO die verkrijgbaar zijn via Hoewel ABN AMRO tracht juiste, volledige en actuele informatie uit betrouwbaar geachte bronnen aan te bieden, verstrekt ABN AMRO expliciet noch impliciet enige garantie dat de aangeboden informatie in dit document juist, volledig of actueel is. ABN AMRO aanvaardt geen aansprakelijkheid voor druk- en zetfouten. De in dit document opgenomen informatie kan worden gewijzigd zonder voorafgaand bericht. ABN AMRO is niet verplicht de hierin opgenomen informatie te actualiseren of te wijzigen. ABN AMRO en/of haar agenten of onderaannemers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid ten aanzien van enige schade (met inbegrip van gederfde winst), die op enigerlei wijze voortvloeit uit de informatie die u in dit document wordt aangeboden of het gebruik daarvan. ABN AMRO, of de rechthebbende, behoudt alle rechten (waaronder auteursrechten, merkrechten, octrooien en andere intellectuele eigendomsrechten) met betrekking tot alle in dit document aangeboden informatie (waaronder alle teksten, grafisch materiaal en logo s). Het is niet toegestaan de informatie uit dit document te kopiëren of op enigerlei wijze openbaar te maken, te verspreiden of te vermenigvuldigen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ABN AMRO of rechtmatige toestemming van de rechthebbende. U mag de informatie in dit document wel afdrukken voor uw eigen persoonlijk gebruik. US Person Disclaimer Beleggen ABN AMRO Bank N.V. ( ABN AMRO ) is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in respectievelijk de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934 en de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, noch in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika. Tenzij zich op grond van de hiervoor genoemde wetten een uitzondering voordoet, is de effectendienstverlening van ABN AMRO inclusief (maar niet beperkt tot) de hierin omschreven producten en diensten, alsmede de advisering daaromtrent niet bestemd voor Amerikaanse ingezetenen ( US Persons in de zin van vorenbedoelde wet- en regelgeving). Dit document of kopieën daarvan mogen niet worden verzonden of meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan Amerikaanse ingezetenen. Onverminderd het voorgaande is het niet de intentie de in dit document beschreven diensten en/of producten te verkopen of te distribueren of aan te bieden aan personen in landen waar dat ABN AMRO op grond van enig wettelijk voorschrift niet is toegestaan. Een ieder die beschikt over dit document of kopieën daarvan dient zelf na te gaan of er wettelijke beperkingen bestaan tegen de openbaarmaking en verspreiding van dit document en/of het afnemen van de in dit document beschreven diensten en/of producten en zodanige beperkingen in acht te nemen. ABN AMRO is niet aansprakelijk voor schade als gevolg van diensten en/ of producten die in strijd met de hiervoor bedoelde beperkingen zijn afgenomen. Colofon Auteur: Ben Steinebach, Hoofd Beleggingsstrategie van ABN AMRO MeesPierson Indien u naar aanleiding van deze nieuwsbrief vragen heeft, verzoeken wij u contact op te nemen met uw vermogensbeheerder of beleggingsadviseur.