Ontdek Europa! - een boekje en educatief onlinespel voor kinderen van 9-12 jaar. Docentenhandleiding

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ontdek Europa! - een boekje en educatief onlinespel voor kinderen van 9-12 jaar. Docentenhandleiding"

Transcriptie

1 Ontdek Europa! - een boekje en educatief onlinespel voor kinderen van 9-12 jaar Docentenhandleiding I. DOELSTELLINGEN de belangstelling voor Europa en de Europese Unie bevorderen bij kinderen in de leeftijdsgroep 9-12 jaar; kinderen voorlichten omtrent de voornaamste aspecten van het leven in Europa; kinderen bewust maken van de gemeenschappelijke Europese geschiedenis en ontwikkeling; de oprichting en verdere ontwikkeling van de EU in deze context plaatsen. II. INHOUD In afzonderlijke hoofdstukken komen de voornaamste aspecten van Europa en het leven in Europa als volgt aan de orde: Een werelddeel om te ontdekken reliëfkaart van de hoogste bergen, grootste meren en langste rivieren Vervoer spoor en weg, langste tunnels en bruggen, vliegen en ruimtevaart Talen in Europa Germaanse, Romaanse en Slavische talen en talen van andere oorsprong en van minderheden, Romani Klimaat en natuur temperatuur, klimaatverandering, dierentrek (vogeltrek) en seizoenen Landbouw gewassen, dieren, irrigatie en van het platteland genieten De zee kustlijnen, vissen en zeezoogdieren, handelsroutes en visvangst, behoud en bescherming Een reis door de tijd het Stenen, Bronzen en IJzeren Tijdperk, het oude Griekenland, het Romeinse Rijk, de Middeleeuwen, de Renaissance, de Industriële Revolutie, ontdekkingen en ideeën, de moderne wereld, kolonialisme en slavernij, van oorlog tot vrede Het verhaal van de EU van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal tot de uitbreiding na 1989 Wat doet de EU? Klimaatverandering en milieu, de euro, het vrije verkeer, banen en opleiding, hulp voor regio's, hulp aan arme landen en vrede stichten Hoe neemt de EU besluiten? Werkwijze en instellingen van de EU Morgen...en daarna? een grotere democratische rol voor de Europese burgers 1

2 Tot de uitneembare items behoren: Veertig beroemde gezichten, van A tot Z; een kaart van de EU en haar buren; de Ontdek Europa!-quiz; en nuttige links voor leerlingen en docenten (zie hieronder). III. LEERPLANTHEMA'S Aardrijkskunde: soorten landschappen; de invloed van het klimaat; conclusies trekken uit feitenmateriaal; het gebruik van kaarten; locatie en plaatselijke omstandigheden, natuurlijke en door de mens geschapen aspecten van het milieu; de invloed van de mens op het milieu; duurzame ontwikkeling. Geschiedenis: mensen, gebeurtenissen en veranderingen in het juiste tijdperk onderbrengen; gebruik van data en tijdgebonden termen; kennis van overtuigingen, opvattingen en ervaringen van mensen in het verleden; onderzoek naar de oorzaken en gevolgen van veranderingen; verandering en continuïteit; interpretatie van het verleden. Moderne vreemde talen: lees-, spreek en luistervaardigheid; zinvolle communicatie; besef van verschillen en overeenkomsten; begrip voor andere landen en culturen. Sociale en burgerschapscompetentie: verantwoordelijkheid in de persoonlijke en openbare sfeer; democratie; rechten en verantwoordelijkheden; voorbereiding op de rol van actief burger; etnische identiteit; individuele en collectieve keuzen en gebruik van hulpbronnen. Wiskunde: bevolkingsgegevens. lengte, oppervlakte. Natuurwetenschap: geologie, sterrenkunde, evolutie. Technologie en ontwerp: gebruik van gereedschappen, uitvindingen en windenergie. IV. VOORBEELDEN VAN MOGELIJKE KLASSIKALE ACTIVITEITEN Aardrijkskunde o Kies een rivier uit en bespreek de rol ervan in de waterkringloop (verdamping, condensatie, neerslag en verzameling van water). Beschrijf de voornaamste kenmerken van een rivier; maak een diagram om ze te verduidelijken; gebruik deze kenmerken of de waterkringloop voor een spel waarbij de kinderen de juiste definitiekaarten bij de juiste woordkaarten zoeken. Gebruik om beelden van Europese rivieren te bekijken (blz. 5). o Vraag welke Europese landen de leerlingen hebben bezocht en of ze belangrijke verschillen in aardrijkskundig/landschappelijk/klimatologisch enz. opzicht hebben opgemerkt. o Ga de positieve en negatieve gevolgen na van vervoer en toerisme in een stad/kustgebied in Europa. Speel voor journalist en onderzoek (bijvoorbeeld door een vragenlijst op te stellen) waarom meer of minder mensen die stad/dat kustgebied bezoeken (blz. 6, 7, 18 en 34). 2

3 Geschiedenis o Kies een beroemde Europeaan uit; de leerlingen schrijven een blog over "een dag uit het leven van", dat door de anderen kan worden gelezen (ontleend aan het item "Veertig beroemde gezichten". o Bespreek het Griekse of Romeinse erfgoed in je land. Ontwerp en maak een bordspel, bijvoorbeeld een ganzenbord, met gebruikmaking van Romeinse getallen of een Griekse of Romeinse versie van "Monopoly" (blz ). o De Tweede Wereldoorlog: praat over het leven van je grootouders in de Tweede Wereldoorlog. Denk je dat ze na de oorlog vriendschap konden sluiten met mensen met wie zij oorlog hadden gevoerd? (blz ). Moderne vreemde talen: o Maak een eenvoudige toeristenbrochure/gids voor een Europese kustplaats in een andere taal. Maak een tv-spot of folder waarin mensen worden aangemoedigd om die plaats te bezoeken. o Zoek "Ontdek Europa!"op in de vreemde taal die je leert. Vertaal een stukje van het boekje in je eigen taal en vergelijk dat met de publicatie in jouw taal. (Dit boekje is verschenen in 22 taalversies, die allemaal op de website te vinden zijn). Wiskunde o Bepaal met behulp van de kaart op blz. 37 de afstand tussen steden en landen, waarbij je verschillende schalen gebruikt. Ga na hoe lang de verschillende soorten vervoer nodig hebben om de afstand af te leggen. o Maak een schatkaart van een Europese stad/een Europees land en geef verschillende roostercoördinaten om de schat te vinden. Natuurwetenschap o Onderzoek de duurzaamheid en doorlaatbaarheid van gesteenten. Van welk soort gesteente zijn sommige beroemde standbeelden in onze steden vervaardigd en waarom? (blz. 24) Technologie o Gebruik materialen en voorwerpen om een object te ontwerpen dat symbolisch is voor jouw stad of land, of bouw een model van een beroemd historisch monument. V. IN HET BOEKJE VERMELDE LINKS Dit boekje online: Ontdek Europa! onlinespel: Dit is een onlinebordspel met quizvragen waarop alle antwoorden in het boekje kunnen worden gevonden. Maximaal vijf leerlingen kunnen tegelijkertijd met en tegen elkaar spelen. Kids' Corner: onlinespelletjes over Europa voor kinderen en tieners: Teachers Corner: een breed scala aan lesmateriaal over de EU en haar beleid EU Bookshop: publicaties over de EU: Andere nuttige link: Comenius-programma (mobiliteit en samenwerkingsacties op scholen): 3

4 VI. LEERPLANTHEMA'S VERWIJZINGEN NAAR BLADZIJDEN Aardrijkskunde Soorten landschap (blz. 13, 15); de invloed van het klimaat (blz. 10, 11); conclusies trekken uit feitenmateriaal (blz. 12); gebruik van kaarten (blz. 4, De EU en haar buren); locatie en plaatselijke omstandigheden (blz. 13, 14); natuurlijke en door de mens geschapen aspecten (blz. 5, 6, 32); de invloed van de mens (blz. 16, 18); duurzame ontwikkeling (blz. 17, 18, 34). Geschiedenis Mensen, gebeurtenissen en veranderingen in het juiste tijdperk onderbrengen (blz ); gebruik van data en tijdgebonden termen blz ); kennis van overtuigingen, opvattingen en ervaringen van mensen in het verleden (blz ); onderzoek naar de oorzaken en gevolgen van verandering (blz , 33); verandering en continuïteit (blz. 24); interpretatie van het verleden (blz. 28). Moderne vreemde talen Lees-, spreek en luistervaardigheid (blz. 8, 9); zinvolle communicatie (blz. 30); besef van verschillen en gemeenschappelijke kenmerken (blz. 20, 24, 26, 27); begrip voor andere landen en culturen (blz. 29). Sociale en burgerschapscompetentie Verantwoordelijkheid in de persoonlijke en openbare sfeer (blz. 18, 30, 31, 34, 35); democratie (blz. 20, 33); rechten en verantwoordelijkheden (blz. 27, 29); voorbereiding op de rol van actieve burger (blz. 42, 43); etnische identiteit (blz , 26); individuele en collectieve keuzen en gebruik van hulpbronnen (blz. 17, 35, 36). Wiskunde Bevolkingsgegevens (blz. 38); lengte/oppervlakte (blz. 3, 5). Natuurwetenschap Geologie (blz. 15, 27); sterrenkunde (blz. 7, 24); evolutie (blz. 27). Technologie en ontwerp Gebruik van gereedschappen (blz. 19); uitvindingen (blz. 27); windenergie (blz. 32). Europese Commissie Directoraat-generaal Communicatie, juli Reproductie toegestaan. 4

5 5

HET MAKEN VAN EEN WERKSTUK

HET MAKEN VAN EEN WERKSTUK HET MAKEN VAN EEN WERKSTUK 1 INHOUDSOPGAVE WERKSTUK I. Keuze. 1 II. Hoe te starten? 2 III. Inhoudsopgave 3 IV. Inleiding 4 V. Indeling 4 VI. Illustraties 7 VII. Taalgebruik 7 VIII. Verzorging 7 2 HET MAKEN

Nadere informatie

Basisschool de Triangel HET MAKEN VAN EEN WERKSTUK

Basisschool de Triangel HET MAKEN VAN EEN WERKSTUK Basisschool de Triangel HET MAKEN VAN EEN WERKSTUK 1 INHOUDSOPGAVE WERKSTUK I. Keuze. 1 II. Hoe te starten? 2 III. Inhoudsopgave 3 IV. Inleiding 4 V. Indeling 4 VI. Illustraties 7 VII. Taalgebruik 7 VIII.

Nadere informatie

Onder onze voeten Schoolbezoek Min40Celsius. Lesbrief

Onder onze voeten Schoolbezoek Min40Celsius. Lesbrief Onder onze voeten Schoolbezoek Min40Celsius Lesbrief Lesbrief Onder onze voeten U gaat met uw klas een bezoek brengen aan Min40Celsius, aan de hand van deze lesbrief kunt het bezoek (kort) voorbereiden.

Nadere informatie

Kijktip: Nieuwsuur in de Klas

Kijktip: Nieuwsuur in de Klas Kijktip: Nieuwsuur in de Klas Korte omschrijving werkvorm De leerlingen beantwoorden vragen over de Europese politiek aan de hand van korte clips van Nieuwsuur in de Klas. Leerdoel De leerlingen leren

Nadere informatie

Werkstuk wizard Hulpvragen

Werkstuk wizard Hulpvragen Hulpvragen Hulpvragen dieren Waarnemen Hoe ziet het dier eruit? Hoe beweegt het dier? Welke geluiden maakt het dier? Hoe voelt het dier aan? Hoe reageert het dier op je? Hoe neemt het dier waar? Leven

Nadere informatie

Studieplanner leerlingen NAAM: Datum Weekopdracht. Doel en in: klaar Week 1 Week 2 Leren leren : Tekst 1 lezen tot aan het plaatje met de

Studieplanner leerlingen NAAM: Datum Weekopdracht. Doel en in: klaar Week 1 Week 2 Leren leren : Tekst 1 lezen tot aan het plaatje met de Studieplanner leerlingen NAAM: Opgegev Benodigde Datum Weekopdracht Doel en in: materialen klaar Week 1 Week 2 Leren leren : Tekst 1 lezen tot aan het plaatje met de ministers. Opdrachtenboekje 5 Markeer

Nadere informatie

Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst)

Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Kerndoelen 36. De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een

Nadere informatie

De Geo. 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 1. www.degeo-online.nl. 1ste druk

De Geo. 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 1. www.degeo-online.nl. 1ste druk De Geo 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw Antwoorden hoofdstuk 1 www.degeo-online.nl 1ste druk De Geo, aardrijkskunde voor de onderbouw van th - Docentenhandleiding 1 TH 1 ThiemeMeulenhoff Utrecht/Zutphen,

Nadere informatie

Het gymnasium: iets voor jou?

Het gymnasium: iets voor jou? Het gymnasium: iets voor jou? Stel jezelf eens de vraag... Ben ik nieuwsgierig? Heb ik een brede belangstelling? Hou ik van onderzoeken? Ben ik gek op cultuur? Houd ik van nieuwe dingen leren? Ben ik kritisch?

Nadere informatie

Europa in een notendop

Europa in een notendop Europa in een notendop Wat is de Europese Unie? Europees Een unie = gelegen in Europa. = verenigt landen en mensen. Laten we eens verder kijken: Wat hebben de Europeanen gemeenschappelijk? Hoe heeft de

Nadere informatie

Een instrument om onze samenleving echt te veranderen, zo noemt hij het vurig gewenste lidmaatschap.

Een instrument om onze samenleving echt te veranderen, zo noemt hij het vurig gewenste lidmaatschap. Speech voor de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, Ingrid van Engelshoven, bij onthulling Erfgoedlabel Verdrag van Maastricht, op 9 mei 2018 Beste mensen, Pak je hier vanmiddag in Maastricht

Nadere informatie

Korte inhoud van de thema s

Korte inhoud van de thema s Korte inhoud van de thema s 1. Sporen uit het verleden In dit thema stappen de leerlingen in een teletijdmachine en flitsen ze door tijd en ruimte naar verschillende historische periodes. In die periodes

Nadere informatie

VERKORTE DOCENTENHANDLEIDING VAN WIE IS DIE KOFFER? Project voor groep 1 en 2

VERKORTE DOCENTENHANDLEIDING VAN WIE IS DIE KOFFER? Project voor groep 1 en 2 VERKORTE DOCENTENHANDLEIDING VAN WIE IS DIE KOFFER? Project voor groep 1 en 2 COLOFON Erfgoed Nederland heeft Van wie is die koffer? als pilotproject (laten) ontwikkelen in samenwerking met de gemeente,

Nadere informatie

Geschiedenis/erfgoed

Geschiedenis/erfgoed Geschiedenis/erfgoed Kerndoel: Oriëntatie op jezelf en de wereld Tijd Kerndoel 51 De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling

Nadere informatie

Aardrijkskunde inhouden (PO-havo/vwo)

Aardrijkskunde inhouden (PO-havo/vwo) Aardrijkskunde inhouden (PO-havo/vwo) Sectoren kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden Kernen 1. Burgerschap 36: hoofdzak de Nederlandse

Nadere informatie

De les in een oogopslag. Onderwerp: Verandering en continuïteit in de Russische geschiedenis Activiteit:

De les in een oogopslag. Onderwerp: Verandering en continuïteit in de Russische geschiedenis Activiteit: Foto s vergelijken - Verandering en continuïteit in Rusland, 1894-1921 De Russische geschiedenis in de periode 1894-1921 kenmerkte zich onder meer door Opstand in 1905, twee revoluties in 1917 en een burgeroorlog

Nadere informatie

Van de regen in de drup

Van de regen in de drup Doelen Kerndoel 43: De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind. De leerlingen leren de waterkringloop. Kerndoel 47: De leerlingen leren de

Nadere informatie

Interview over de geschiedenis van Joodse Hagenaars

Interview over de geschiedenis van Joodse Hagenaars Interview over de geschiedenis van Joodse Hagenaars In deze opdracht maak je een interview met een of meer personen over de Joodse bevolkingsgroep in Den Haag tijdens de Tweede Wereldoorlog. Je moet in

Nadere informatie

deeultûrele grens de natuurlijke grens onafhankelijk de open grens de $~aatkundi "" ~...de 't-aalg(ens Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1

deeultûrele grens de natuurlijke grens onafhankelijk de open grens de $~aatkundi  ~...de 't-aalg(ens Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1 Kijkles Hoofdstuk 8 Les 1 Grenzen verdwijnen De schutting in jouw tuin is de grens tussen jouw tuin en die van de buren. Tussen woonwijken, gemeenten, provincies en landen zijn ook grenzen. Die grenzen

Nadere informatie

Ontdek het verborgen verleden van Schokland

Ontdek het verborgen verleden van Schokland Ontdek het verborgen verleden van Schokland Methodelink bij het lespakket Archeoroute Schokland De culturen en landschappen op Schokland vormen een veelzijdig onderwerp voor uw les in de groepen 6, 7 en

Nadere informatie

Hoe maak je een werkstuk?

Hoe maak je een werkstuk? Hoe maak je een werkstuk? Je gaat een werkstuk maken. Maar hoe zit een werkstuk nou eigenlijk in elkaar? Hoe moet je beginnen? En hoe kies je nou een onderwerp? Op deze vragen en nog vele anderen krijg

Nadere informatie

Voorbereiding en planning van een thema

Voorbereiding en planning van een thema Voorbereiding en planning van een thema Thema: Bouw / groep(en): Periode: Doelstellingen: Kernbegrippen relatie kerndoelen en vakken: Wat is de inbreng van kinderen? (Wat zijn de interesses van leerlingen

Nadere informatie

Latijn: iets voor jou?

Latijn: iets voor jou? : n j i t a L r o o v s iet jou? De Romeinen en wij Waar komen onze letters vandaan? Hoe komen we aan de namen van de maanden? De antwoorden op vele van deze vragen vind je vaak in het verleden bij de

Nadere informatie

Onderzoekend en ontwerpend leren met zaakvakken. Heleen van Ravenswaaij MSc, Dr. Tim van Wessel

Onderzoekend en ontwerpend leren met zaakvakken. Heleen van Ravenswaaij MSc, Dr. Tim van Wessel Onderzoekend en ontwerpend leren met zaakvakken Heleen van Ravenswaaij MSc, Dr. Tim van Wessel Programma Terugblik rekenles Introductie zaakvakken en OOL zand en water oefenen onderzoeksvragen formuleren

Nadere informatie

WELKE VAKKEN DOE JIJ GRAAG?

WELKE VAKKEN DOE JIJ GRAAG? WELKE VAKKEN DOE JIJ GRAAG? Sommige mensen zijn goed in talen, andere mensen zijn goed in wiskunde. Waar ben jij goed in? Welke vakken doe jij graag? Wat moet je doen? Werk samen in groep. 1. Maak de woordenschatoefeningen

Nadere informatie

Verslag Nederlands Leesverslag

Verslag Nederlands Leesverslag Verslag Nederlands Leesverslag Verslag door S. 870 woorden 5 november 2016 0 keer beoordeeld Vak Nederlands Klas 1 Hoe maak ik een leesverslag? Een paar opmerkingen vooraf: 1. Je typt je leesverslag in

Nadere informatie

Sectorwerkstuk. Theoretische Leerweg. Klas 4 TL/M 2015-2016

Sectorwerkstuk. Theoretische Leerweg. Klas 4 TL/M 2015-2016 Sectorwerkstuk Theoretische Leerweg Klas 4 TL/M 2015-2016 Naam leerling Naam mentor/begeleider Inleiding Met het maken van dit sectorwerkstuk oefen je vaardigheden die je als leerling van het VMBO nodig

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting

Programma van Toetsing en Afsluiting Vak: Aardrijkskunde Afdeling: Havo 4 20 Domein B: Wereld Arm en Rijk S 100 Stof W afgesloten 20 22 Domein C: Aarde Systeem Aarde S 100 Stof W afgesloten 20 23 Domein A: Vaardigheden:Functies Binnenstad

Nadere informatie

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen?

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? Toestanden, instellingen die gedurende een lange tijd min of meer onveranderd hebben bestaan, een verschijnsel

Nadere informatie

Wat is de Europese Unie?

Wat is de Europese Unie? Wat is de Europese Unie? De EU is Europees = gelegen in Europa De EU is een Unie = verenigt landen en mensen Laten we eens inzoomen: Wat hebben de Europeanen met elkaar gemeen? Hoe heeft de EU zich ontwikkeld?

Nadere informatie

Uitwerking bij W&T Kennis Oriëntatie op jezelf en de wereld

Uitwerking bij W&T Kennis Oriëntatie op jezelf en de wereld Uitwerking bij W&T Kennis Oriëntatie op jezelf en de wereld AARDE NATUUR Positie in het heelal Bouw van de aarde Processen van de aarde Weer en seizoenen Klimaat zonnestelsel draaiing om de zon en om de

Nadere informatie

Hoe maak ik een Spreekbeurt?

Hoe maak ik een Spreekbeurt? Hoe maak ik een Spreekbeurt? Stap 1: Kies een onderwerp. Voordat je kunt beginnen met het maken van een spreekbeurt, moet je natuurlijk een onderwerp kiezen. Het hoeft niet perse een hobby van je te zijn,

Nadere informatie

De Geo. 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk ste druk

De Geo. 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk ste druk De Geo 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw Antwoorden hoofdstuk 1 www.degeo-online.nl 1ste druk De Geo, aardrijkskunde voor de onderbouw van th - Docentenhandleiding 1 TH 1 ThiemeMeulenhoff Utrecht/Zutphen,

Nadere informatie

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het

Nadere informatie

Opdrachten : Je moet 5 verschillende opdrachten maken. Zorg dat je daarvoor in tenminste 3 verschillende werkplekken komt.

Opdrachten : Je moet 5 verschillende opdrachten maken. Zorg dat je daarvoor in tenminste 3 verschillende werkplekken komt. Grote klus van : Opdrachten : Je moet 5 verschillende opdrachten maken. Zorg dat je daarvoor in tenminste 3 verschillende werkplekken komt. Laat de opdrachten aftekenen door een juf. Je mag natuurlijk

Nadere informatie

Soorten bronnen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62210

Soorten bronnen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62210 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 25 June 2015 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62210 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Leerdoelen en kerndoelen

Leerdoelen en kerndoelen Leerdoelen en kerndoelen De leerdoelen in de leerlijn vallen in het leerdomein Oriëntatie op jezelf en de wereld. Naast de gebruikelijke natuur en milieukerndoelen (kerndoelen 39, 40 en 41) zijn ook de

Nadere informatie

Je gaat in het kort vertellen over jouw verslag. Waar gaat jouw verslag over, hoe heb je het opgebouwd en hoe ben je te werk gegaan.

Je gaat in het kort vertellen over jouw verslag. Waar gaat jouw verslag over, hoe heb je het opgebouwd en hoe ben je te werk gegaan. Meesterstuk leerjaar 6 Versie A (2017-2018) Wat is het onderwerp van het meesterstuk en wanneer moet het klaar zijn? Je gaat een verslag maken waarin je ons meeneemt in jouw wereld. Het Meesterstuk moet

Nadere informatie

Drents Museum. Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Les 1 Pratende dingen

Drents Museum. Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Les 1 Pratende dingen Drents Museum Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Les 1 Pratende dingen Les 1 Pratende dingen Samenvatting van de les Deze les is de eerste van vier lessen over beeldcultuur. Tijdens

Nadere informatie

ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE

ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE Heutink ICT ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE op de C.B.S. De Bruinhorst 22-5-2012 Inhoudsopgave Inleiding 3 Pagina 1. Burgerschap op de Bruinhorstschool 3 2. Kerndoelen 3 3. Visie 4 4. Hoofddoelen

Nadere informatie

rijks museum Voorbereidende les bij de rondleiding Proef de Gouden Eeuw (NT2) 1/5

rijks museum Voorbereidende les bij de rondleiding Proef de Gouden Eeuw (NT2) 1/5 1/5 Deze voorbereidende les hoort bij het programma Proef de Gouden Eeuw, speciaal ontwikkeld voor NT2 niveau A1 t/m B2. Ter voorbereiding op het museumbezoek kunt u met deze les de cursisten op een actieve

Nadere informatie

MAAK WERK VAN JOUW TALENT

MAAK WERK VAN JOUW TALENT MAAK WERK VAN JOUW TALENT Schatgraven heeft altijd iets spannends. Zeker als je weet dat je iets gaat vinden. Wat komt er tevoorschijn? De komende jaren ga jij schatgraven. Als het kan op onze school.

Nadere informatie

De Geo. 1 hv Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 1. www.degeo-online.nl. 1ste druk

De Geo. 1 hv Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 1. www.degeo-online.nl. 1ste druk De Geo 1 hv Aardrijkskunde voor de onderbouw Antwoorden hoofdstuk 1 www.degeo-online.nl 1ste druk De Geo, aardrijkskunde voor de onderbouw van hv - Docentenhandleiding 1 HV 1 ThiemeMeulenhoff Utrecht/Zutphen,

Nadere informatie

SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE

SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE Algemene vorming op het einde van de derde graad secundair onderwijs Voor de sociale

Nadere informatie

Hoe hieraan exact wordt vormgegeven binnen onze school, wordt duidelijk in dit document.

Hoe hieraan exact wordt vormgegeven binnen onze school, wordt duidelijk in dit document. SOCIALE COHESIE EN BURGERSCHAP Inleiding Een school maakt deel uit van de maatschappij en bouwt mee aan de vorming van jonge burgers. Een groot deel van de dag, brengen jongeren door op school. Zij krijgen

Nadere informatie

Leerkrachtenhandleiding Peperduur

Leerkrachtenhandleiding Peperduur Leerkrachtenhandleiding Peperduur Geachte mevrouw/meneer, Voor u ligt de leerkrachtenhandleiding bij het onderwijsprogramma Peperduur. In deze handleiding vindt u informatie over het museumbezoek. Het

Nadere informatie

Nieuwsgierig maken / motiveren voor een tijdvak of historisch onderwerp Vragen / hypothesen kunnen formuleren over historische verschijnselen

Nieuwsgierig maken / motiveren voor een tijdvak of historisch onderwerp Vragen / hypothesen kunnen formuleren over historische verschijnselen Werken met afbeeldingen in het examenprogramma geschiedenis havo/vwo OPDRACHTEN EXAMENPROGRAMMA FUNCTIE AFBEELDING 1. De afbeelding als motivator Tien tijdvakken met kenmerkende aspecten Geschiedenis van

Nadere informatie

Mama, mag ik op t internet?

Mama, mag ik op t internet? Mama, mag ik op t internet? Sofie Vandoninck Faculteit Sociale Wetenschappen Onderzoekproject Online risico s & online weerbaarheid Doel van het onderzoek? Welke kinderen zijn meer kwetsbaar online? Hoe

Nadere informatie

D E E U R O P E S E U N I E W E L K E P R A C H T I G E L A N D E N V A L L E N E R T E O N T D E K K E N?

D E E U R O P E S E U N I E W E L K E P R A C H T I G E L A N D E N V A L L E N E R T E O N T D E K K E N? D E E U R O P E S E U N I E W E L K E P R A C H T I G E L A N D E N V A L L E N E R T E O N T D E K K E N? Inleiding Hallo jongens en meisjes van het 5 e en 6 e leerjaar! Weet je nog wel? Vorige zomer,

Nadere informatie

Keurmerk: Duurzame school

Keurmerk: Duurzame school Keurmerk: Duurzame school Doorlopende leerlijn voor duurzame ontwikkeling van basisonderwijs (PO) t/m voortgezet onderwijs (VO) PO-1 Kennis en inzicht (weten) Vaardigheden (kunnen) Houding (willen) Begrippen

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Jij als onderzoeker. Groep 4 t/m 8. mei 2017

Docentenhandleiding. Jij als onderzoeker. Groep 4 t/m 8. mei 2017 Docentenhandleiding Jij als onderzoeker Groep 4 t/m 8 1 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Jij als onderzoeker. In

Nadere informatie

ELSEVIERS HULP BIJ STUDIEKEUZE

ELSEVIERS HULP BIJ STUDIEKEUZE ELSEVIERS HULP BIJ STUDIEKEUZE Naam:... Klas:... STAP : WAT KAN IK? Voor welke vakken haal(de) je de hoogste cijfers op school? Aardrijkskunde Algemene natuurwetenschappen Bewegen, sport en maatschappij

Nadere informatie

Gerard Drosterij Praktische opdracht, Geschiedenis HAVO 2006-2007, Luzac College Dordrecht

Gerard Drosterij Praktische opdracht, Geschiedenis HAVO 2006-2007, Luzac College Dordrecht DE HISTORISCHE SENSATIE, TOEN EN NU Gerard Drosterij Praktische opdracht, Geschiedenis HAVO 2006-2007, Luzac College Dordrecht Het eindcijfer voor geschiedenis is opgebouwd uit vier cijfers: 1. het schoolexamen

Nadere informatie

Stuur je les op reis!

Stuur je les op reis! Stuur je les op reis! De Europese Unie als lesmateriaal Overzicht lesmiddelen PO IJ-01-18-987-NL-C 1 De EU in Nederland Dit is een overzichtsboekje met alle beschikbare (online) lesmaterialen over Europa.

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln

Mentor Datum Groep Aantal lln Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Mentor

Nadere informatie

Cultuur in de Spiegel

Cultuur in de Spiegel Cultuur in de Spiegel Naar een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs Barend van Heusden Afdeling Kunsten, Cultuur en Media 14 september 2011 Aanleiding Vragen vanuit het werkveld over: Inhoud cultuureducatie

Nadere informatie

Waterkringloop vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/82660

Waterkringloop vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/82660 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 16 november 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/82660 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs

Nadere informatie

Instructie. Werkstuk. Bovenbouw 10 e Montessori de Meidoorn Schooljaar 2013-2014

Instructie. Werkstuk. Bovenbouw 10 e Montessori de Meidoorn Schooljaar 2013-2014 Instructie Werkstuk Bovenbouw 10 e Montessori de Meidoorn Schooljaar 2013-2014 Instructie werkstuk Vanaf schooljaar 2013-14 is de invulling van het werkstuk en je spreekbeurt veranderd. Iedereen maakt

Nadere informatie

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE Naam:... Klas:... Stap : Wat Kan ik? Voor welke vakken haal(de) je de hoogste cijfers op school? Aardrijkskunde Algemene natuurwetenschappen Bewegen, sport en maatschappij

Nadere informatie

Een kasteel in de buurt bezoeken

Een kasteel in de buurt bezoeken Een kasteel in de buurt bezoeken Als leerkracht heb je hier een begeleidende en sturende rol. Het is afhankelijk of jij als leerkracht de kinderen meeneemt en dingen aan ze verteld of dat er bijvoorbeeld

Nadere informatie

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak geschiedenis vwo, tweede tijdvak (2018). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende

Nadere informatie

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus 138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de

Nadere informatie

Fort Lunet 1 in Utrecht

Fort Lunet 1 in Utrecht Overal waar kinderen en jongeren voor elkaar en voor de aarde zorgen, is vrede. Overal waar mensen in verzet komen tegen onrecht, tegen pesten en uitsluiten, is vrede. Vrede is een lange reeks van conflicten

Nadere informatie

Landengids voor: Landengids

Landengids voor: Landengids We gaan een reisgids maken voor een land dat je zelf mag uitkiezen. Dat is een boekje waarin allemaal dingen staan die met dat land te maken hebben en die je zou willen weten als je op vakantie zou gaan

Nadere informatie

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE Naam:... Klas:... Stap : Wat Kan ik? Voor welke vakken haal(de) je de hoogste cijfers op school? Aardrijkskunde Algemene natuurwetenschappen Bewegen, sport en maatschappij

Nadere informatie

Andere boeken in deze serie:

Andere boeken in deze serie: Andere boeken in deze serie: 978-94-6175-157-7 (HB) 978-94-6175-964-1 (e-book) 978-94-6175-218-5 (HB) 978-94-6175-960-3 (e-book) 978-94-6175-216-1 (HB) 978-94-6175-158-4 (HB) 978-94-6175-958-0 (e-book)

Nadere informatie

Landschap en erfgoed. Over ruimte bieden aan verandering. Henk Baas Hoofd Landschap RCE. 1 oktober Delft

Landschap en erfgoed. Over ruimte bieden aan verandering. Henk Baas Hoofd Landschap RCE. 1 oktober Delft Landschap en erfgoed Over ruimte bieden aan verandering Henk Baas Hoofd Landschap RCE 1 oktober 2015 - Delft Landschap definitie Definitie RCE Raad voor Europa (Florenceconventie) Het door menselijk denken

Nadere informatie

Taakkaart 3 De ontdekking van de stoommachine: de industriële revolutie

Taakkaart 3 De ontdekking van de stoommachine: de industriële revolutie Taakkaart 3 De ontdekking van de stoommachine: de industriële revolutie Rond het jaar 1750 begon het.. de industriële resolutie. Laten we eerst eens deze twee woorden uitleggen: Industrie = spullen die

Nadere informatie

100% Romeins. op zoek naar de Romein in jezelf

100% Romeins. op zoek naar de Romein in jezelf 100% Romeins op zoek naar de Romein in jezelf 1 Wist je dat alle voorwerpen op deze tentoonstel- hoi, dit is de route, begin bij leger, dan door naar haard en huis en zo verder. dit is de 2e verdieping

Nadere informatie

612671 Speelkaarten.indd 1 12-06-2006 16:14:06

612671 Speelkaarten.indd 1 12-06-2006 16:14:06 NEDERLANDS > Mondeling taalonderwijs De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. 1 612671 Speelkaarten.indd

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln

Mentor Datum Groep Aantal lln Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Mentor

Nadere informatie

SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen.

SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013 Staat en Natie Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. In de 17 e en de 18 e eeuw ontstond er in Europa een politieke en filosofische stroming,

Nadere informatie

Soorten bronnen - hv123

Soorten bronnen - hv123 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 25 october 2018 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62210 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

KIJK VOOR MEER INFORMATIE EN LESTIPS OP WWW.EUROPAEDUCATIEF.NL HET STARTPUNT VOOR EUROPA IN HET ONDERWIJS. werkvel - 1. Tweede Fase Havo/vwo

KIJK VOOR MEER INFORMATIE EN LESTIPS OP WWW.EUROPAEDUCATIEF.NL HET STARTPUNT VOOR EUROPA IN HET ONDERWIJS. werkvel - 1. Tweede Fase Havo/vwo werkvel - 1 De Europese Unie (EU). Je hebt er dagelijks mee te maken. Al is het alleen al omdat je niet alleen Nederlander bent, maar ook Europeaan. Of dat er bijvoorbeeld euro s in je portemonnee zitten.

Nadere informatie

LOGBOEK Werkweek 24 t/m 28 juni

LOGBOEK Werkweek 24 t/m 28 juni LOGBOEK Werkweek 24 t/m 28 juni Leerlingen: 1.) 2.) 3.) 4.) 5.) Coach: Groepsnaam: 1 LOGBOEK WERKWEEK Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Planning... 3 De opdrachten... 4 Reisplan... 5 Stap

Nadere informatie

2 Landschapszones op aarde SO 1

2 Landschapszones op aarde SO 1 Aardrijkskunde 1 havo/vwo 2 Landschapszones op aarde SO 1 Deze toets bestaat uit tien vragen: open vragen en meerkeuzevragen. Ook zijn er vragen waarbij de atlas (Grote Bosatlas, editie 54) nodig is. Bij

Nadere informatie

Help, ik moet een werkstuk maken!

Help, ik moet een werkstuk maken! Help, ik moet een werkstuk maken! Je gaat de komende tijd bezig met het maken van een werkstuk. Maar hoe zit een werkstuk nou eigenlijk in elkaar? Hoe moet je beginnen? En hoe kies je nou een onderwerp?

Nadere informatie

Omgevingsonderwijs in Ermelo

Omgevingsonderwijs in Ermelo Omgevingsonderwijs in Ermelo Docentenhandleiding Vakgroep Geschiedenis Juli 2012 Inleiding Voor u ligt een lessenserie en docentenhandleiding die gaan over omgevingsonderwijs in Ermelo. Deze serie is gemaakt

Nadere informatie

Maatschappelijke vorming

Maatschappelijke vorming toelichting Hoe kan de school de leerling helpen om zich te ontwikkelen tot een actieve, verantwoordelijke en sociale burger? Een belangrijke taak van de school is om leerlingen voor te bereiden op hun

Nadere informatie

leerjaar IV (cohort ) Programma van Toetsing en Afsluiting leerjaar 4 cursus Gymnasium Camphusianum Gorinchem

leerjaar IV (cohort ) Programma van Toetsing en Afsluiting leerjaar 4 cursus Gymnasium Camphusianum Gorinchem IV (cohort 2015-2018) Programma van Toetsing en Afsluiting 4 cursus 2015-2016 Gymnasium Camphusianum Gorinchem Vak: LTC Leer: 4 Examen: 2018 DT01 Selectie Latijnse teksten en achtergronden uit de Syllabus

Nadere informatie

Dodenherdenking. Beuningen, 4 mei 2015

Dodenherdenking. Beuningen, 4 mei 2015 Dodenherdenking Beuningen, 4 mei 2015 Voor het eerst in mijn leven bezocht ik twee weken geleden Auschwitz en Birkenau. Twee plekken in het zuiden van Polen waar de inktzwarte geschiedenis van Europa je

Nadere informatie

Easi-Scope ONDERWIJSGIDS. Geweldige ideeën verzinnen. Hoe het op het leren aansluit. Introductie van de Easi-Scope

Easi-Scope ONDERWIJSGIDS. Geweldige ideeën verzinnen. Hoe het op het leren aansluit. Introductie van de Easi-Scope Easi-Scope ONDERWIJSGIDS Inspireren Introductie van de Easi-Scope Kijk met verbazing naar alledaagse dingen van heel dichtbij met deze eenvoudig te gebruiken microscoop! Dit eenvoudige plug-and-play apparaat

Nadere informatie

Lesideeën met Graphic Organizers

Lesideeën met Graphic Organizers Lesideeën met Graphic Organizers (deze lesideeën horen bij de organizers in de map 25 extra organizers ) Schrijven Leerlingen identificeren de elementen in een verhaal Leerlingen verzinnen ideeën per element

Nadere informatie

2013-2017. Actief burgerschap en sociale integratie

2013-2017. Actief burgerschap en sociale integratie 201-2017 Actief burgerschap en sociale integratie Inhoudsopgave: Kwaliteitszorg actief burgerschap en sociale integratie Visie en planmatigheid Visie Doelen Invulling Verantwoording Resultaten Risico s

Nadere informatie

Thema te land, ter zee en in de lucht

Thema te land, ter zee en in de lucht Thema te land, ter zee en in de lucht 1. Doelstellingen/ activiteiten Bedenkt welke doelstellingen we willen en kunnen bereiken binnen het thema. Denk ook aan doelen uit je groepsplan. Welke doelen passen

Nadere informatie

Moeilijke besluiten voor de Europese Raad

Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Korte omschrijving: Leerlingen gaan aan de slag met actuele Europese dilemma s. Er zijn vijf dilemma s. U kunt zelf kiezen welke dilemma s u aan de orde stelt.

Nadere informatie

Canon en kerndoelen geschiedenis PO

Canon en kerndoelen geschiedenis PO Canon en kerndoelen geschiedenis PO bron: http://www.entoen.nu/primair-onderwijs/didactisch-concept/leerplan-(slo)/geschiedenis In dit hoofdstuk over canon en geschiedenis wordt eerst ingegaan op de recente

Nadere informatie

TimeRime: uitleg voor de leerling

TimeRime: uitleg voor de leerling TimeRime: uitleg voor de leerling Lesdoel: je leert een tijdlijn maken met het programma Timerime. TimeRime is een website waar je je eigen tijdlijn kunt maken. Dat kan de tijdlijn van je eigen leven zijn,

Nadere informatie

Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3

Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3 Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Marco Harmsen 13 oktober 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/67292 Dit lesmateriaal is gemaakt

Nadere informatie

14 Kilómetros. Docentenhandleiding. Regie: Gerardo Olivares. Jaar: Duur: 95 minuten

14 Kilómetros. Docentenhandleiding. Regie: Gerardo Olivares. Jaar: Duur: 95 minuten 14 Kilómetros Docentenhandleiding Regie: Gerardo Olivares Jaar: 2007 Duur: 95 minuten Lesmateriaal Inleiding en leerdoelen Voor u ligt de lesbrief behorend bij de film 14 Kilómetros. Deze lesbrief bestaat

Nadere informatie

DE BAAN OP! Een bedrijfsbezoek voorbereiden. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS

DE BAAN OP! Een bedrijfsbezoek voorbereiden. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS DE BAAN OP! De jongeren organiseren zelf één of meerdere bedrijfsbezoeken. Ze verzamelen informatie over verschillende bedrijven en op basis hiervan kiezen ze met de hele klas het meest interessante bedrijf

Nadere informatie

Een kaart wordt op schaal getekend. Dat is een verkleining van de werkelijkheid.

Een kaart wordt op schaal getekend. Dat is een verkleining van de werkelijkheid. VAN KLEIN NAAR GROOT België is verdeeld in meerdere kleine plaatsen. Er zijn gehuchten, dorpen, deelgemeenten, gemeenten, steden, provincies en gewesten. België behoort tot werelddeel Europa. Op een provinciekaart

Nadere informatie

Waterkringloop hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Waterkringloop hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 16 December 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/52481 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Heemkundekring Willem Snickerieme en Museum Zwaluws Erfgoed

Heemkundekring Willem Snickerieme en Museum Zwaluws Erfgoed Heemkundekring Willem Snickerieme en Museum Zwaluws Erfgoed Vastgesteld door het bestuur van de heemkundekring op 9 maart 2015. Wat is het Museum Zwaluws Erfgoed? Het museum Zwaluws Erfgoed is een etnografisch

Nadere informatie

Thema: Grenzen en bruggen Migratie. Onderdeel 1: Waarom is migratie zo'n heet hangijzer in de 21e eeuw?

Thema: Grenzen en bruggen Migratie. Onderdeel 1: Waarom is migratie zo'n heet hangijzer in de 21e eeuw? Thema: Grenzen en bruggen Migratie Onderdeel 1: Waarom is migratie zo'n heet hangijzer in de 21e eeuw? Migratie is een heet hangijzer voor het 21e-eeuwse Europa en voor de rest van de wereld. Welke redenen

Nadere informatie

WERKBLAD. Naam: Namen van de andere leerlingen uit jouw groepje:

WERKBLAD. Naam: Namen van de andere leerlingen uit jouw groepje: Jouw wereld op de kaart WERKBLAD Groep 7 en 8 Recht zo die gaat! Varen op de kaart van Mercator Deze tentoonstelling gaat over Mercator, een beroemde kaartenmaker uit de 16de eeuw. Zijn wereldkaart wordt

Nadere informatie

Reizen in de tijd Leren van de plek waar je opgroeit. Leeswijzer bij www.reizenindetijd.nl KUNSTHUIS

Reizen in de tijd Leren van de plek waar je opgroeit. Leeswijzer bij www.reizenindetijd.nl KUNSTHUIS Leeswijzer bij www.reizenindetijd.nl Reizen in de tijd Leren van de plek waar je opgroeit Reizen in de Tijd is een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs. De activiteiten gaan over de leerlingen en de plek

Nadere informatie

HvhV Mysterie van de Koppige Kogel LeerstofIntegratie. vs 01

HvhV Mysterie van de Koppige Kogel LeerstofIntegratie. vs 01 HvhV Mysterie van de Koppige Kogel LeerstofIntegratie. vs 01 Welke mogelijkheden zijn er om reguliere leerstof effectief te integreren in het avontuur. Daarmee wint werken in een onderzoekavontuur aan

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

EuropEEs InstItuut voor onderzoek over de MEdItErranE En Euro-arabIschE samenwerking www.medea.be

EuropEEs InstItuut voor onderzoek over de MEdItErranE En Euro-arabIschE samenwerking www.medea.be Europees Instituut voor Onderzoek over de Mediterrane en Euro-Arabische Samenwerking www.medea.be V O O R S T E L L I N G Voor Europa is de samenwerking met haar naaste buren de Arabische en Mediterrane

Nadere informatie