rijkswaterstaat dienst verkeerskunde hoofdafdeling scheepvaart Rijkswaterstaat Dienst Verkeerskunde Bureau Dokumentatie Postbus BA Rotterdam

Transcriptie

1 rijkswaterstaat dienst verkeerskunde hoofdafdeling scheepvaart Rijkswaterstaat Dienst Verkeerskunde Bureau Dokumentatie Postbus BA Rotterdam 0100

2 RIJKSWATERSTAAT Bibliotheek Hoofdafdeling Scheepvaart v/d Dienst Verkeerikunde VERSLAG VAN DE ERVARINGEN DPGEDAAN DOOR DE PROVINCIALE WATERSTAAT ZUID- HOLLAND BIJ DE AFSTANDSBEDIENING VAN DE STEEKTERBRUG TE ALPHEN AAN DE RIJN. nota Rijkswaterstaat, Dienst Verkeerskunde, Dordrecht, augustus 1973, Hoofdafdeling Scheepvaart, RIJKSWATERSTAAT Bibliotheek Hoofdafdeling Scheepvaart v/d Dienst VerkeerskunojW

3 ;

4 VERSLAG VAN DE ERVARINGEN DPGEDAAN DOOR DE PROVINCIALE WATERSTAAT ZUIDHDLLAND BIJ DE AFSTANDSBEDIENING VAN DE STEEKTERBRUG TE ALPHEN AAN DE RIJN. Inleiding. Door de stuurgroep "Afstandsbediening bruggen" is op de vergadering d.d. 6 februari 1973 een werkgroep "Proefopstellingen" ingesteld, met als doelstelling het voorbereiden van een proefopstelling voor afstandsbediening van een beweegbare brug. Volgens verkregen informatie bleken reeds op enige plaatsen beweegbare bruggen op afstand bediend te worden. De gegevens van en de ervaringen met deze systemen kunnen voor de werkgroep van groot belang zijn en wellicht konsekwenties hebben voor de voorgenomen proefopstelling. Dit verslag betreft de Steekterbrug te Alphen aan de Rijn die reeds sinds oktober 1972 op afstand wordt bediend. Deze brug is in beheer bij de Provinciale Waterstaat Zuid-Holland. De Steekterbrug ligt jver het weinig druk bevaren gedeelte van de Oude Rijn ten oosten van Gouwsluis en wordt badiend vanuit het bedieningshuisje van de nabijgelegen verkeersbrug over de vrij druk bevaren Gouwe Czia fig.). Beide bruggen liggen in drukke routes voor het wegverkeer. Door de tussen beide bruggen aanwezige bebouwing, is vanuit het bedieningshuisje aan de Gouwe de Steekterbrug niet te /ten. De uitrusting. In totaal zijn 5 T.V. kamera's opgesteld (type Philips Pn 1001) voor het gehele systeem. Drie kamera's dienen voor het waarnemen van scheepvaartverkeer en de twee overige voor het landverkeer. De verdere uitrusting bestaat uit een mikrofoon/luidspreker ten behoeve van het scheepvaartverkeer en luidsprekers voor het geven van aanwijzingen aan landverkeersdeelnemers (zie figuur achterin di't verslag). 's Avonds wordt met behulp van een paar SON - armaturen op een 20 m hoge lichtmast (konstruktiemast) de vaarweg aan weerskanten belicht om een betere T.V. presentatie te verkrijgen. De scheepscontouren zijn dan zichtbaar. De vaarwegkamera's Twee van de drie vaarwegkamera's zijn vast opgesteld symmetrisch t.o.v. de brugas en zodanig gericht dat de hoek tussen de v i z i e r l i j n en de as van het bruggat +_ 11,5 bedraagt. Het gebruikte objektief is een Xenon f 0,95-11 met een brandpuntsafstand van 25 mm. Omdat deze

5

6 - 2 - twee kamera's maar een gedeelte van het vaarwater bestrijken is een derde kamera onder de brugklap in de baskulekelder opgesteld. Deze kamera is op afstand met behulp van een servomotor te draaien in een horizontaal vlak. Op deze manier is de gehele, interessante,sektor te bestrijken. De kamera onder de brugklap is uitgerust met een groothoek objektief (beeldhoek 51,2 ) Cinegon f l. f l - 22 met een brandpuntsafstand van 10 mm. De opstelhoogte boven het wateroppervlak van deze kamera's bedraagt +_ 4 meter. De beide vastopgestelde kamera's staan in de baskulekelder en konden eenvoudig worden gemonteerd achter een reeds aanwezig raam waarvan een ruitje werd verwijderd. (zie foto's 1 en 2 en de figuur achterin dit verslag). De rijwegkamera's De rijwegkamera's zijn uitgerust met het objektief Xenon f 0,95:11 met een brandpuntsafstand van 50 mm. De opstelhoogte boven het wegoek bedraagt +_ 10 m. De kamera's zijn op een aparte mast gemonteerd. De hoek tussen de v i z i e r l i j n van de kamera en de wegas bedraagt +_ 7. Op het wegdek zijn markeringen aangebracht om de afstand tot de afsluitbomen vanaf de T.V. monitor beter te kunnen schatten (zie foto 7). De mikrofoon/luidspreker. De mikrofoon annex luidspreker is gemonteerd aar de buitenzijde van de brugkelder luisterend/sprekend in de richting van het vaarwater. (zie foto 7). De centrale bedieningspost In de centrale bedieningspost zijn ten behoeve van de afstandsbediening 5 T.V. monitors naast elkaar geplaatst (type Philips EL 8111). Ze zijn achtereenvolgens aangesloten op de volgende kamera's: (zie foto 3): monitor 1. Vastopgestelde scheepvaartkamera kijkend in N.W. richting. monitor 2. Kamera onder de brugklap (draaibaar). monitor 3. Vastopgestelde scheepvaartkamera kijkend in Z.O. richting. monitor 4. Wegkamera 1 (volgorde is niet van belang). monitor 5. Wegkamera 2 (volgorde is niet van belang). Voor de weergave van het scheepshoorngeluid van de op de vaarweg gerichte mikrofoons is een versterker en een luidspreker ingebouwd. Het bedieningspaneel voor de op afstand bedienbare brug is gescheiden opgesteld van dat van de ter plaatse bedienbare brug (zie foto's 3 t/m 6).

7 - 3 - Kameraopstelling. Bij de opstelling is met het volgende rekening gehouden: 1. De horizon is buiten het beeld gehouden (gelijk laten vallen met de bovenrand van het monitorscherm). 2. De kamera's voor het wegverkeer staan zo hoog opgesteld, dat autolampen niet in de lens kunnen schijnen. 3. De zon kan niet in de lens schijnen. 4. De hoek tussen de v i z i e r l i j n en vaarwegas ligt in de buurt van de Een schip in doorvaart kan op minstens twee van de drie scheepvaartmonitoren worden waargenomen (veiligheid). De procedure. In rusttoestand geven alleen de monitors 1 en 3 een beeld. Van de kamera's die zijn aangesloten op de monitors 2, 4 en 5 is de beeldbuis niet permanent ingeschakeld. Bij het inschakelen van de beeldbuis verschijnt in 2 a 3 seconden een beeld op de betreffende monitor. Als een schip nadert en door middel van zijn geluidsignaal duidelijk is geworden dat de brug moet draaien, dan is de brugwachter verplicht om de beeldbuizen van de wegverkeerkamera's en de kamera onder de brugklap in te schakelen. Doet hij dat niet dan is het systeem dood. Vervolgens zet de brugwachter de verkeerslichten op rood en kijkt op beide wegverkeermonitors of het verkeer tot stilstand komt. Dan worden de afsluitbomen gesloten in de volgorde volgens onderstaand schetsje. Als de brug open is kan de gehele doorvaart gevolgd worden. Schadevaringen e.d. kunnen worden waargenomen. Nadat de brug gesloten is worden de afsluitbomen alle vier tegelijk geopend en het rode licht

8

9 - 4 - buiten werking gesteld. Het systeem wordt weer teruggeschakeld naar de ruststand. Ervaringen van het brugpersoneel. Het brugpersoneel bleek in staat na een korte inwerkperiode (een tot twee weken) even doelmatig de op afstand bedienbare brug te draaien als de ter plaatse bedienbare brug. Beoordeling van de snelheid en afstand tot de brug van beide verkeerssoorten leverde nauwelijks problemen op. Bij mist is het beeld dat de brugwachter krijgt beter dan met het blote oog. 's Nachts zijn afstanden tot _+ 300 meter nog waar te nemen. Om overlast in de bewoonde gebieden 's nachts te beperken bestaat de gewoonte om met de scheepsschijnwerper de aandacht van de brugwachter te trekken. Bij het toegepaste T.V. systeem blijkt een schijnwerperflits de aandacht van de brugwachter te trekken door de lichtsterkteverandering op het monitorscherm. Wijze waarop de kamera's worden gericht. Om de scene op juiste wijze in beeld te brengen is gebruik gemaakt van een draagbare kamera en monitor. Dat vereenvoudigt de juiste montage van de kamera's. De kamera's zijn vast ingesteld op scherpte. Kosten. Het gehele systeem voor afstandsbediening heeft te Alphen aan (Je Rijn rond de f ,-- gekost (prijspeil 1972). Hierbij moet worden opgemerkt dat de afstand tussen de centrale bedieningspost en de op afstand bedienbare brug slechts _+ 200 meter bedraagt. Over de jaarlijkse kosten voor afschrijving, onderhoud en reparatie zijn nog geen exakte cijfers bekend, maar 'deze kunnen worden geschat op ongeveer f ,--. Slotopmerkingen. Een systeem voor afstandsbediening van een beweegbare brug zal van geval tot geval verschillen. Met nadruk wordt er daarom op gewezen dat dit verslag geen standaard kan zijn voor eventuele toekomstige toepassingen op dit gebied. Zo b l i j f t er diskussie mogelijk omtrent de hoek tussen wegas en v i z i e r l i j n van de scheepvaart- en wegkamera's, de beeldhoekgrootte van de diverse objektieven, het al dan niet werken met kunstlicht en het aantal kamera's en monitors dat wordt toegepast.

10 - 5 - Uit proefnemingen van de Hoofdafdeling Scheepvaart met dezelfde kamera's en objektieven die te Alphen aan de Rijn zijn toegepast is gebleken dat een hoek van tussen de v i z i e r l i j n en vaarwegas aan de kleine kant is. De mogelijkheid om afstand en snelheid te schato ten is bij een hoek van 30 aanzienlijk beter. Echter, hoe groter deze hoek gekozen wordt, des te kleiner is het beeldveld van de vaarweg. Dezelfde opmerkingen kunnen ook voor de landverkeerkamera's worden _gemaakt. Verder wordt de keuze van de objektieven beperkt door wat er op de markt wordt aangeboden. Een objektief, dat aan speciale eisen voor beeldhoek en lichtgevoeligheid zou moeten voldoen, zou bijzonder duur kunnen worden. Voor de plaats van de mikrofoon/luidspreker is dankzij de kwaliteit van de huidige elektronika niet veel onderzoek nodig geweest. De schepen kunnen gemakkelijk worden gehoord. Te Alphen aan de Rijn is siechts een mikrofoon luisterend naar het zuidoosten toegepast omdat schepen komend vanaf de Gcuwe, de richting Alphen aan de "^ijn en het Aarkanaal vanuit de centrale bedieningspost direkt kunnen worden waargenomen. Toch kunnen ook geluidssignalen van deze schepen via de mikrofoon worden waargenomen. Tot slot is nog te vermelden, dat het gehele systeem te Alphen aan de Rijn op proefondervindelijke wijze is gebouwd d.w.z. er zijn van tevoren geen ver uitgewerkte plannen gemaakt die tot de huidige configuratie hebben geleid.

11

12

13

14

15

16 FOTO 7 OVERZICHT VAN DE STEEKTERBRUG. OE LUIDSPREKER IS AAN DE BUITENZ'J DE VAN DE BASCULEKELDER GEMONTEERD ( Zie pijl ) DE LANDVERKEERKAMERA STAAT GEMONTEERD OP DE GEBLOKTE MAST ( X ) RIJKSWATERSTAAT Bibliotheek Hoofdafdeling Scheepvaart v/d Dienst Verkeerskunde