Hybride aardappelveredeling: Pootaardappelen uit zaad?

Transcriptie

1 Hybride aardappelveredeling: Pootaardappelen uit zaad? Pim Lindhout Tweede landelijke Pootaardappeldag Emmeloord 17 januari 2017 Waarom zijn we aan hybride aardappelveredeling begonnen? Derde voedselgewas van de wereld Grote economische, ecologische en sociale impact Snelle en doelmatige veredeling Hybride rassen worden uit zaad verkregen Solynta is opgericht vanuit de tomatenveredeling Theo Schotte, Veredeling Pim Lindhout, R&D Hein Kruyt, CEO Johan Trouw, Zaad productie Directie DeRuiterSeeds EAPR meeting, OULU, OULU, Finland Finland Solynta team in 2016 Harvested tubers 1

2 Traditionele tetraploide veredeling Diploide F 1 hybride veredeling Aardappel rassen diploide aardappel Ras A kruisingen Ras B 1 jaar lijn selectie jonge inteeltlijnen zelfbevruchting en selecties lijn selectie F 1 kloontjes Nieuw ras Klonale selectie 5 10 jaren selectie op combinatiegeschiktheid elite lijn moederlijn elite lijn toets-kruisingen elite lijn experimentele hybrides elite lijn vaderlijn selectie op combinatiegeschiktheid 3 jaar Commercieel ras Klonale vermeerdering door pootgoed prductie 5 7 jaren commercieel hybride ras 2 jaar Mais als voorbeeld van hybride veredeling Traditionele versus hybride veredeling traditioneel hybride Introductie van één gen Phytophthora resistentie jaar > 50 jaar 2 3 jaar 3-4 jaar Aardappel vermeerdering zaad gezondheid pootgoed > 5 jaar aangetast ½ jaar schoon Conclusie Bintje wordt nog geteeld Snelle introductie van Innovatieve rassen Meerwaarde voor sector en maatschappij 2

3 Aardappelzaad zaden = 10 ha aardappel productie ~ 200 gram = enveloppe ~ 25 ton pootgoed = grote zee-container Kruising met wilde soort maakt inteelt mogelijk Dogma 1: Zelfbevruchting in diploide potato is onmogelijk Slechte kieming Slechte opkomst Zwakke zaailing Weinig zwak pollen Late bloei Weinig bloemen Zwakke groeikracht Slechte knol kwaliteit Knolletjes als wokkels Nauwelijks productie Bewijs van inteeltdepressie of Basis voor hybride veredeling? 3

4 Dogma 1: inteelt in diploide potato is onmogelijk Diploide inteeltplanten EAPR meeting, OULU, met bessen Finland Dogma 2: inteeltdepressie is te sterk Groeikrachtige EAPR meeting, OULU, F Finland 7 plant 4

5 Hoe presteren diploide hybriden? Dogma 2: inteeltdepressie is te sterk Dogma 3: diploiden zijn zwakker dan tetraploiden Dogma 4: zaailingen zijn te zwak om in één seizoen in Nederland pootgoed-knollen te produceren Zaaien in de kas Buiten afharden 5

6 Zaailing selectie in de kas Zaailingen planten in het veld 8000 zaailingen per uur Machinaal poten Irrigeren 6

7 Zaailingen in het veld Machinaal schoffelen Productie pootgoed in Zeeland 7

8 Opbrengst van zaailingen na 90 groeidagen in het veld Grote knollen van zaailingen na 90 groeidagen in het veld Hoe presteren diploide hybriden? Dogma 3: zaailingen zijn te zwak om in één seizoen in Nederland pootgoed-knollen te produceren Hoe presteren diploide hybriden? Dogma 4: diploiden zijn zwakker dan tetraploiden 8

9 Hoe presteren diploide hybriden? Dogma 4: diploiden zijn zwakker dan tetraploiden Diploide hybride heeft zelfde opbrengst als Bintje Conclusie Hybride veredeling levert goede producten Uitdaging: Wat betekent dit voor de pootgoedsector? Mogelijk pootgoedproductie uit zaailingen Pootgoed in verre landen wordt wellicht lokaal geproduceerd 9

10 Uitdaging: Wat betekent dit voor de pootgoedsector? Uitdaging: Wat betekent dit voor de pootgoedsector? Het duurt nog enige jaren voordat hybride aardappelen op de markt zijn Pootgoed productie voor EU zal doorgaan Er ontstaan nieuwe kansen voor de pootgoedsector Aardappel wordt een groentegewas: snelle opvolging van nieuwe hybriden met toegevoegde waarde Ontwikkeling nieuwe technieken: zaad-productie en zaailingen-productie De waarde van de aardappelketen zal toenemen: betere kwaliteit, efficientere processing, minder bestrijdingsmiddelen, beter pootgoed, nieuwe teelten in sub-optimale gebieden, etc. Waarde verdelen over partijen in de keten Uitdaging: Wat betekent dit voor de pootgoedsector? dank Pootgoed productie zal ook bij hybride aardappel nodig blijven 10