QUARK_5-Thema-01-elektrische kracht Blz. 1
|
|
- Daniël Smeets
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 QUARK_5-Thema-01-elektrische kracht Blz. 1 THEMA 1: elektrische kracht Elektriciteit Elektrische lading Lading van een voorwerp Fenomeen: Sommige voorwerpen krijgen een lading door wrijving. Je kan aan een voorwerp niet zien of het geladen is. Je hebt andere voorwerpen in de buurt nodig om de elektrische kracht aan te tonen. Dikwijls wordt deze kracht de elektrostatische kracht genoemd. Verklaring: We verklaren dit door het bestaan van elementaire ladingen. Moleculen en atomen zijn neutraal, omdat twee tegengestelde ladingen in gelijke hoeveelheden elkaar compenseren. De elektrische kracht werkt tussen ladingen. Uit experimenten volgt: Er zijn twee soorten ladingen; voorwerpen met een tegengestelde lading trekken elkaar aan; voorwerpen met een gelijksoortige lading stoten elkaar af. Een voorwerp dat geladen is, bezit een netto-hoeveelheid lading Q. Het teken van de lading is positief of negatief. De grootte Q van de lading is altijd positief. Grootheid Symbool Eenheid symbool (hoeveelheid) lading Q 1 coulomb 1 C Elementaire ladingen Bouw van het atoom: De kern van een atoom bevat protonen en neutronen. De protonen (p + ) van de kern hebben een positieve lading. De neutronen (n ) van de kern hebben geen lading. De elektronen (e - ) hebben een negatieve lading. De elektronen bewegen rond de kern. De lading van een proton is in grootte gelijk aan de lading van het elektron. We noemen de lading van een proton de elementaire lading e, met 19 e 1, 6.10 C = +. Het is de kleinste lading die afzonderlijk voorkomt. 19 De lading van het elektron is gelijk aan e. ( e = 1, 6.10 C)
2 QUARK_5-Thema-01-elektrische kracht Blz. 2 Een atoom heeft evenveel elektronen als protonen en is neutraal. valentie-elektronen; op buitenste schil van het atoom. Als een elektron loskomt van het atoom -> vrij elektron + positief ion. Ladingen verplaatsen Verplaatsing gebeurt door: 1) Wrijving: Door wrijving van een glazen voorwerp met een doek kunnen elektronen loskomen van de atomen van het voorwerp, en overspringen naar de doek. Voorwerp en doek zijn beide geladen: ze hebben een tegengestelde lading en trekken elkaar aan. De lading blijft op de plaats waar gewreven werd, deze stoffen zijn niet-geleiders. 2) Contact: Door contact verplaatsen ladingen zich van het ene geladen voorwerp naar het andere. Dat gebeurt als je een geladen metalen bol in contact brengt met een andere metalen bol. In metalen blijven ladingen niet op de plaats waar ze door wrijving zijn aangebracht. Metaal is een goede geleider van ladingen. 3) Influentie: Door influentie of beïnvloeding op een afstand, verplaatsen ladingen zich in het voorwerp. Dat verklaart hoe neutrale papiersnippers aangetrokken worden door een gewreven plastic lat. Opmerking: geleiders -> stoffen waarin lading zich verplaatsen isolatoren -> stoffen waarin lading zich niet verplaatsen
3 QUARK_5-Thema-01-elektrische kracht Blz. 3 Influentie bij geleiders Als een neutraal metalen voorwerp (bv. een bolletje zilverpapier) genaderd wordt met een negatief geladen PVC-staaf, verschuift door elektrische influentie een gedeelte van de vrije elektronen van het metalen voorwerp naar de tegenoverliggende rand. Daardoor heeft de kant die het dichtst bij de staaf ligt een tekort aan elektronen. Omdat de achterkant verder verwijderd is van de geladen staaf, is de afstotingskracht kleiner dan de aantrekkingskracht. De elektrisch neutrale geleider wordt aangetrokken door de staaf. Door een geleidende verbinding tussen de geleider en de aarde te maken, kunnen vrije elektronen in de geleider van of naar de aarde verschuiven. De geleider is dan geaard. Als een externe negatieve lading in de buurt van de geleider komt, verlaten een aantal vrije elektronen de geleider. (In de buurt van een positieve externe lading worden extra vrije elektronen aangetrokken.) De geleider krijgt in beide gevallen een lading tegengesteld aan de externe lading. Polarisatie bij niet-geleiders In een neutrale niet-geleider zoals papier, zijn de ladingen binnen elke molecule gelijkmatig verdeeld. Als je papiersnippers nadert met een positief geladen glazen staaf, worden de elektronen in de moleculen van de papiersnippers aangetrokken. Door elektrische influentie verplaatsen de elektronen zich een beetje naar de positieve staaf: in elke molecule is er een ladingsverschuiving. Elke molecule krijgt zo een pluskant en een min-kant en is dus tijdelijk een dipool geworden. De isolator blijft gepolariseerd tot de uitwendige oorzaak weggehaald wordt. Omdat alle dipolen in de papiersnipper op dezelfde manier georiënteerd zijn, ontstaat in de papiersnipper een negatieve kant dichtbij de staaf en een positieve kant aan de andere kant. Binnenin de snipper is de lading gelijkmatig verdeeld, de binnenkant van de snipper is neutraal. De twee randen van de snipper hebben een tegengestelde lading, de snipper in zijn geheel is niet geladen. Door elektrische influentie van een externe lading in de buurt van een isolator wordt elke molecule tijdelijk een dipool. De isolator is gepolariseerd. De negatieve kant van de papiersnipper is dichter bij de positieve staaf dan de positieve kant. Daardoor wordt de papiersnipper naar de staaf toe getrokken. Als de snipper contact maakt met de staaf, kunnen elektronen overspringen van de snipper naar de staaf. De snipper wordt positief en wordt afgestoten door de staaf.
4 QUARK_5-Thema-01-elektrische kracht Blz. 4 Elektrische eigenschappen van vaste stoffen Geleiders Metaalatomen hebben elektronen die gemakkelijk loskomen van het atoom. (Dat zijn atomen met 1, 2 of 3 valentie-elektronen op de buitenste schil.) Als ze een elektron afstaan, worden het positieve ionen. Ze vormen met de vrije elektronen een metaalbinding, waarbij de positieve ionen op een vaste plaats een regelmatig patroon of rooster vormen. De losgekomen elektronen zijn vrije elektronen die met grote snelheid kriskras door het rooster bewegen. Door botsingen verandert hun bewegingsrichting en -zin voortdurend, zodat hun gemiddelde snelheid gelijk is aan nul. Binnen het metaal en daar waar twee metalen contact maken met elkaar kunnen vrije elektronen bewegen en doorgegeven worden. Door de aanwezigheid van een zeer groot aantal vrije elektronen zijn metalen goede geleiders. Een metalen voorwerp kan negatief geladen worden door extra vrije elektronen aan te brengen. Het kan positief geladen worden door vrije elektronen weg te nemen. Bij een geladen metalen bol verspreiden de ladingen zich gelijkmatig over het hele oppervlak aan de buitenkant van de bol, zo ver mogelijk van elkaar. Voor een negatief geladen bol betekent dit, dat extra vrije elektronen aan de buitenkant van de bol zitten, voor een positief geladen bol is er op de buitenkant een tekort aan vrije elektronen. De positieve ionen verplaatsen zich niet!! Niet-geleiders of isolatoren Atomen die 5, 6 of 7 elektronen op de buitenste schil hebben, staan geen elektronen af. In een vaste stof gaan ze bindingen aan met andere atomen en vormen nietgeleiders of isolatoren. Voor wrijvingsproeven gebruiken we isolatoren omdat de aangebrachte ladingen zich niet verplaatsen. De lading verdwijnt enkel door contact met een tegengesteld geladen voorwerp, met een geleider of met moleculen in de lucht. Elektrische krachten in materie Krachten binnen het atoom (zware atomen compacter ) Intramoleculaire krachten > tussen atomen binnen een molecule Intermoleculaire krachten -> tussen moleculen Verklaring voor aggregatietoestand van een stof, voor adhesie, voor cohesie, voor elastische eigenschappen (veerkracht!) Verplaatsing van ladingen -> biologische processen!
5 QUARK_5-Thema-01-elektrische kracht Blz. 5 Intermezzo: krachten voorstellen: Coulombkracht De elektrische kracht die een lading in rust uitoefent op een andere lading in rust, is de coulombkracht. Zoals bij een puntmassa, stellen we een voorwerp met lading Q meestal voor als een puntlading, een punt waarin alle lading zit. Een metalen bol met lading gedraagt zich als een puntlading waarbij alle lading geconcentreerd is in het middelpunt van de bol. Een puntlading is een theoretisch model waarbij de lading geconcentreerd is in een punt. Richting en zin Richting: volgens de verbindingslijn tussen de twee ladingen Zin: volgens het teken van beide ladingen Vb. kracht op Q2: Grootte Een puntlading Q1 oefent op een puntlading Q2 een coulombkracht uit waarvan de grootte gelijk is aan: Q. Q F = k. r De waarde k is voor lucht als omgeving. Deze waarde is nagenoeg dezelfde als die voor vacuüm k0.. k = k = 8,99.10 Nm C Omgekeerd werkt op Q1 een even grote kracht. De formule geldt voor puntladingen of voor bolvormig geladen voorwerpen met afmetingen die klein zijn in vergelijking met de afstand tussen de ladingen. r is dan de afstand tussen de middelpunten. Elektrische kracht en gravitatiekracht (L)
6 QUARK_5-Thema-01-elektrische kracht Blz. 6 Voorbeeldopdrachten Voorbeeldopdracht-1 Twee ladingen Q1 (+ 2,0 µc) en Q2 (+ 1,0 µc) bevinden zich in vacuüm op een afstand r = 10,0 cm van elkaar. Bereken en teken de coulombkracht op lading Q. Oplossing: Nm. 2, 0.10 C.1, 0.10 C F21 = k0. = 8, , 8N r C 2 10, 0.10 m ( ) Extra voorbeeldopdracht-2 Het waterstofatoom bestaat uit een positieve kern waarrond een elektron beweegt op een baan met een straal r = 0, m. Bereken de coulombkracht op het elektron. Oplossing: Q e Q p 9Nm. 1, 6.10 C.1, 6.10 C F = k0. = 8, nN r C 10 0,53.10 m ( ) Extra voorbeeldopdracht-3 Puntladingen met een verschillende lading worden op een afstand d en 2d van elkaar gebracht, zoals voorgesteld op de figuur. a) Rangschik de grootte van de krachten van klein naar groot. b) Neem de figuur over en teken de kracht op de linkse ladingen. Besluit: F C < F A B D + Q + Q A F = k0. = k r d Q + Q B F = k0. = k r d Q + 2Q 2 FA C F = k0. = k = r 4 2 ( 2d ) Q + 4Q 4 D F = k0. = k r 4 ( 2d ) A
Begripsvragen: Elektrisch veld
Handboek natuurkundedidactiek Hoofdstuk 4: Leerstofdomeinen 4.2 Domeinspecifieke leerstofopbouw 4.2.4 Elektriciteit en magnetisme Begripsvragen: Elektrisch veld 1 Meerkeuzevragen Elektrisch veld 1 [V]
Nadere informatieLater heeft men ook nog een ongeladen deeltje met praktisch dezelfde massa als een proton ontdekt (1932). Dit deeltje heeft de naam neutron gekregen.
Atoombouw 1.1 onderwerpen: Elektrische structuur van de materie Atoommodel van Rutherford Elementaire deeltjes Massagetal en atoomnummer Ionen Lading Twee (met een metalen laagje bedekte) balletjes,, die
Nadere informatieVoorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Fysica: Elektrostatica. 25 juli 2015. dr. Brenda Casteleyn
Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Fysica: Elektrostatica 25 juli 2015 dr. Brenda Casteleyn Met dank aan: Atheneum van Veurne (http://www.natuurdigitaal.be/geneeskunde/fysica/wiskunde/wiskunde.htm),
Nadere informatieo a. onveranderd blijven o b. verdubbelen tot -360 kv. o c. stijgen tot een waarde van OV. o d. positief worden tot een waarde van 720 kv.
jaar: 1989 nummer: 07 In ieder hoekpunt van een driehoek ABC bevindt zich een lading. In A en C is dit een lading van - 6.10-6 C. In B is dit +10.10-6 C. Beschouwen we het punt P gelegen op 30 cm van A
Nadere informatie1. Weten wat potentiaal en potentiaalverschil is 2. Weten wat capaciteit en condensator is 3. Kunnen berekenen van een vervangingscapaciteit
Hoofdstuk 2 Elektrostatica Doelstellingen 1. Weten wat potentiaal en potentiaalverschil is 2. Weten wat capaciteit en condensator is 3. Kunnen berekenen van een vervangingscapaciteit 2.1 Het elektrisch
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde H7 elektriciteit
Samenvatting Natuurkunde H7 elektriciteit Samenvatting door een scholier 1150 woorden 22 april 2016 8,3 8 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Samenvatting Natuurkunde H7 Elektriciteit/Elektrische schakelingen
Nadere informatieElektrische lading en elektrische velden
Deze kam heeft een statische elektrische lading gekregen door bijvoorbeeld het kammen van hoofdhaar of doordat hij met een doek of een papieren handdoek opgewreven werd. De elektrische lading op deze kam
Nadere informatieUitwerkingen Basischemie laboratoriumonderwijs hoofdstuk 11
Uitwerkingen Basischemie laboratoriumonderwijs hoofdstuk 11 Opgave 11.1 Definitie Definitie van een molecuul Een molecuul is het kleinste deeltje van een moleculaire stof dat nog alle chemische eigenschappen
Nadere informatieVoorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Fysica: Elektrostatica. 4 november Brenda Casteleyn, PhD
Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Fysica: Elektrostatica 4 november 2017 Brenda Casteleyn, PhD Met dank aan: Atheneum van Veurne, Leen Goyens (http://users.telenet.be/toelating) 1. Inleiding
Nadere informatieStoffen, structuur en bindingen
Hoofdstuk 1: Stoffen, structuur en bindingen Scheikunde vwo 2011/2012 www.lyceo.nl Onderwerpen Scheikunde 2011 2012 Stoffen, structuur en binding Kenmerken van Reacties Zuren en base Redox Chemische technieken
Nadere informatieThema 1 Natuurlijke verschijnselen
Naut samenvatting groep 8 Mijn Malmberg Thema 1 Natuurlijke verschijnselen Samenvatting Krachten Als je kracht uitoefent op een voorwerp, reageert dat altijd op dezelfde manier. Enkele belangrijke krachten
Nadere informatieLeerlingexperimenten ELEKTROSTATICA. Handleiding.
& Leerlingexperimenten Handleiding ELEKTROSTATICA www.ntl.at INDEX ELEKTROSTATICA 1. CONTACTELEKTRICITEIT ES 1.1 ES 1.2 ES 1.3 ES 1.4 Plastic staaf en acrylglasstaaf: statisch door wrijving Ontlading
Nadere informatieElektriciteit, wat is dat eigenlijk?
Achtergrondinformatie voor de leerkracht Te gebruiken begrippen tijdens de les. Weetje!! Let op de correcte combinatie lampjes en batterijen -- 1,2 V lampjes gebruiken met de AA-batterijen van 1,5 V ---
Nadere informatieUitwerkingen VWO deel 1 H2 (t/m par. 2.5)
Uitwerkingen VWO deel 1 H2 (t/m par. 2.5) 2.1 Inleiding 1. a) Warmte b) Magnetische Energie c) Bewegingsenergie en Warmte d) Licht (stralingsenergie) en warmte e) Stralingsenergie 2. a) Spanning (Volt),
Nadere informatieElektro-magnetisme deel I. Auteur : Jouri Van Landeghem Versie 0.91
Elektro-magnetisme deel I Auteur : Jouri Van Landeghem Versie 0.91 1 Copyright (c) 2008 Jouri Van Landeghem. Toestemming wordt verleend tot het kopiëren, verspreiden en/of wijzigen van dit document onder
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 Samenvatting door W. 1173 woorden 23 juni 2016 6,9 16 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Nova Scheikunde Samenvatting H1 1 t/m 7 1 Atoombouw: Atoom: Opgebouwd uit
Nadere informatieIonen-ionbinding-ionrooster
Ionen-ionbinding-ionrooster Om op onderstaande vraag een antwoord te kunnen geven, gaan we beginnen met enkele voorbeelden. 1. Wat zijn ionen? Vul de elektronenconfiguraties aan van onderstaande elementen.
Nadere informatieElementen; atomen en moleculen
Elementen; atomen en moleculen In de natuur komen veel stoffen voor die we niet meer kunnen splitsen in andere stoffen. Ze zijn dus te beschouwen als de grondstoffen. Deze stoffen worden elementen genoemd.
Nadere informatieSamenvatting NaSk 1 Natuurkrachten
Samenvatting NaSk 1 Natuurkrachten Samenvatting door F. 1363 woorden 30 januari 2016 4,1 5 keer beoordeeld Vak NaSk 1 Krachten Op een voorwerp kunnen krachten werken: Het voorwerp kan een snelheid krijgen
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 2 (elektriciteit)
Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 2 (elektriciteit) Samenvatting door een scholier 1671 woorden 2 december 2012 5,6 55 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Natuurkunde overal Natuurkunde H2 elektriciteit
Nadere informatiehoofdstuk 1 Elektriciteit.
hoofdstuk 1 Elektriciteit. 1.1 Lading. Veel toestellen op het laboratorium werken met elektriciteit. De werking van deze toestellen berust op elektrische lading die stroomt. We kennen twee soorten lading:
Nadere informatie7 College 01/12: Electrische velden, Wet van Gauss
7 College 01/12: Electrische velden, Wet van Gauss Berekening van electrische flux Alleen de component van het veld loodrecht op het oppervlak draagt bij aan de netto flux. We definieren de electrische
Nadere informatieAlles om je heen is opgebouwd uit atomen. En elk atoom is weer bestaat uit protonen, elektronen en neutronen.
2 ELEKTRICITEITSLEER 2.1. Inleiding Je hebt al geleerd dat elektriciteit kan worden opgewekt door allerlei energievormen om te zetten in elektrische energie. Maar hoe kan elektriciteit ontstaan? En waarom
Nadere informatieVWO 4 kernboek B hoofdstuk 8
SAMNVATTING LKTICITIT VWO 4 kernboek B hoofdstuk 8 HOVLHID LADING Symbool Q (soms q) enheid C (Coulomb) Iedereen heeft wel eens gemerkt dat voorwerpen elektrische eigenschappen kunnen krijgen. Als je over
Nadere informatieHoofdstuk 22 De Wet van Gauss
Hoofdstuk 22 De Wet van Gauss Electrische Flux De Wet van Gauss Toepassingen van de Wet van Gauss Experimentele Basis van de Wetten van Gauss en Coulomb 22-1 Electrische Flux Electrische flux: Electrische
Nadere informatieVLAKKE PLAATCONDENSATOR
H Electrostatica PUNTLADINGEN In een ruimte bevinden zich de puntladingen A en B. De lading van A is 6,010 9 C en die van B is +6,010 9 C. Om een idee van afstanden te hebben is in het vlak een rooster
Nadere informatieWATER. Krachten tussen deeltjes. Intramoleculaire en intermoleculaire krachten
WATER Krachten tussen deeltjes Intramoleculaire en intermoleculaire krachten Intramoleculaire en intermoleculaire krachten De atomen in een molecuul blijven samen door intramoleculaire krachten (atoombinding)
Nadere informatieVraag 1 : Beschrijf het verschil tussen een atoom en een molecule.
1) sim15 http://www.teachchemistry.org/bonding Vraag 1 : Beschrijf het verschil tussen een atoom en een molecule. Vraag 2 : Duid aan in het PSE: Metalen : groen Niet-metalen : rood Vraag 3 : Welke elementaire
Nadere informatieAtoommodel van Rutherford
Samenvatting scheikunde havo 4 hoofdstuk 2 bouwstenen van stoffen 2.2 de bouw van een atoom Atoommodel val Een atoom is een massief bolletje. Elk atoomsoort heeft zijn eigen Dalton afmetingen Ook gaf hij
Nadere informatieHoofdstuk 2: Weerstand van een geleider
Hoofdstuk 2: Weerstand van een geleider A. Risack weerstanden. Waardoor wordt de weerstand van een draad bepaald? R~L R~/A R~materiaal => materiaal constante = ρ ρ= soortelijke weerstand R.A * m² [ * m]
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2 Samenvatting door J. 1535 woorden 7 maart 2015 6,9 8 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Hoofdstuk 1 scheiden en reageren 1.2 zuivere stoffen en
Nadere informatieStatische elektriciteit; elektrische lading en het behoud ervan
hoofdstuk 21 Pagina 1 Statische elektriciteit; elektrische lading en het behoud ervan maandag 28 december 2015 9:31 Statische elektriciteit Een met een doek opgewreven stuk rubber, glazen staaf, trekt
Nadere informatieHoofdstuk 2: Weerstand van een geleider
Hoofdstuk 2: Weerstand van een geleider A. isack weerstanden. Waardoor wordt de weerstand van een draad bepaald? 2 1 weerstanden. Waardoor wordt de weerstand van een draad bepaald? ~L 3 weerstanden. Waardoor
Nadere informatie1. Langere vraag over de theorie
1. Langere vraag over de theorie a) Bereken, vertrekkend van de definitie van capaciteit, de capaciteit van een condensator die bestaat uit twee evenwijdige vlakke platen waarbij de afstand tussen de platen
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo
Samenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo Samenvatting door een scholier 1193 woorden 30 oktober 2012 5,8 23 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Samenvatting Scheikunde
Nadere informatieEen les scheikunde: de stof water geeft een venster op de hemel (voorbeeldles voortgezet onderwijs)
Een les scheikunde: de stof water geeft een venster op de hemel (voorbeeldles voortgezet onderwijs) Han Vuik Dit materiaal is onderdeel van het compendium christelijk leraarschap dat samengesteld is door
Nadere informatieElektro-magnetisme Q B Q A
Elektro-magnetisme 1. Een lading QA =4Q bevindt zich in de buurt van een tweede lading QB = Q. In welk punt zal de resulterende kracht op een kleine positieve lading QC gelijk zijn aan nul? X O P Y
Nadere informatieTentamen Fysica: Elektriciteit en Magnetisme (MNW)
Tentamen Fysica: Elektriciteit en Magnetisme (MNW) Tijd: 27 mei 12.-14. Plaats: WN-C147 A t/m K WN-D17 L t/m W Bij dit tentamen zit aan het eind een formuleblad. Eenvoudige handrekenmachine is toegestaan
Nadere informatie1.8 Stroomsterkte; geleiding.
1.8 Stroomsterkte; geleiding. Met stroomsterkte (I) wordt bedoeld: de hoeveelheid lading die per seconde langs komt. De eenheid is dus coulomb per seconde (C/s) maar we werken meestal met de ampère (A)
Nadere informatiehoofdstuk 1 Elektriciteit.
spanning 2007-2008 hoofdstuk 1 Elektriciteit. 1.1 Lading. Veel toestellen op het laboratorium werken met elektriciteit. De werking van deze toestellen berust op van elektrische lading die stroomt. We kennen
Nadere informatieVWO 4 kernboek B hoofdstuk 8
SAMENVATTING ELEKTRICITEIT VWO 4 kernboek B hoofdstuk 8 HOEVEELHEID LADING Symbool Q (soms q) Eenheid C (Coulomb) Iedereen heeft wel eens gemerkt dat voorwerpen elektrische eigenschappen kunnen krijgen.
Nadere informatieHoe komt het dat de platen, waartussen een dunne laag water zit, bij elkaar blijven? Wat is de EN-waarde van een atoom?
Hoe komt het dat de schaatser enkel het wateroppervlak indrukt en niet kopje onder gaat? Hoe komt het dat de platen, waartussen een dunne laag water zit, bij elkaar blijven? Waarvoor staat de afkorting
Nadere informatie1 Overzicht theorievragen
1 Overzicht theorievragen 1. Wat is een retrograde beweging? Vergelijk de wijze waarop Ptolemaeus deze verklaarde met de manier waarop Copernicus deze verklaarde. 2. Formuleer de drie wetten van planeetbeweging
Nadere informatieMkv Magnetisme. Vraag 1 Twee lange, rechte stroomvoerende geleiders zijn opgehangen in hetzelfde verticale vlak, op een afstand d van elkaar.
Mkv Magnetisme Vraag 1 Twee lange, rechte stroomvoerende geleiders zijn opgehangen in hetzelfde verticale vlak, op een afstand d van elkaar. In een punt P op een afstand d/2 van de rechtse geleider is
Nadere informatieVraagstukken Elektriciteit en Magnetisme
Vraagstukken Elektriciteit en Magnetisme verzameld door W. Buijze en R. Roest VSSD VSSD Eerste druk 1992 Tweede druk 1994 Derde druk 2001-2009 Uitgegeven door de VSSD: Leeghwaterstraat 42, 2628 CA Delft,
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2 Samenvatting door T. 1440 woorden 1 oktober 2014 4,7 4 keer beoordeeld Vak Scheikunde Hoofdstuk 1 1.2 Zuivere stoffen en mengsels Er bestaan tientallen miljoenen
Nadere informatieOpgave 1 Er zijn twee soorten lading namelijk positieve en negatieve lading.
itwerkingen Opgave Er zijn twee soorten lading namelijk positieve en negatieve lading. Opgave 2 Een geleider kan de elektrische stroom goed geleiden. Metalen, zout water, grafiet. c. Een isolator kan de
Nadere informatieIntermoleculaire krachten ELEKTRONEGATIVITEIT, POLAIRE ATOOMBINDING, DIPOOLMOMENT, ION-
Intermoleculaire krachten ELEKTRONEGATIVITEIT, POLAIRE ATOOMBINDING, DIPOOLMOMENT, ION- DIPOOLINTERACTIE EN HYDRATATIE, DIPOOL-DIPOOLINTERACTIE, WATERSTOFBRUG, LONDONINTERACTIE Paragrafen of subparagrafen
Nadere informatieLES1: ELEKTRISCHE LADING DE WET VAN COULOMB. H21: Elektrische lading en elektrische velden
LES1: ELEKTRISCHE LADING DE WET VAN COULOMB ELEKTROSTATICA Studie van ladingen in rust in een intertiaalstelsel. ELEKTRISCH GELADEN LICHAMEN Een massa is steeds positief. H21: Elektrische lading en elektrische
Nadere informatieMetalen & opfris molberekeningen. Deze les. Zelfstudieopdrachten. Zelfstudieopdrachten voor volgende week. Zelfstudieopdrachten voor deze week
1842016 Metalen & opfris molberekeningen Scheikunde Niveau 4 Jaar 1 Periode 3 Week 2 Zelfstudieopdrachten Deze les Metalen Opfrissen molberekeningen Zelfstudieopdrachten Samenvatting Vragen Huiswerk Zelfstudieopdrachten
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 1 t/m 3
Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 1 t/m 3 Samenvatting door C. 2009 woorden 16 januari 2014 7,2 6 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Hoofdstuk 1 Elektriciteit 1.1 Er bestaan twee soorten elektrische lading
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde H3 Door: Immanuel Bendahan
Samenvatting Scheikunde H3 Door: Immanuel Bendahan Inhoudsopgave 1 Atoommodel... 1 Moleculen... 1 De ontwikkeling van het atoommodel... 1 Atoommodel van Bohr... 2 Indicatoren van atomen... 3 2 Periodiek
Nadere informatieHoofdstuk 8 Elektrostatica
Hoofdstuk 8 Elektrostatica Alain Risack Elektriseren Elektriseren door wrijving. Elektriseren door contact. Een vlierpit bolletje: 8 Elektrostatica Elektriseren. Verklaar wat er gebeurt. Wat wordt er hiermee
Nadere informatieDiktaat Spanning en Stroom
Diktaat Spanning en Stroom hoofdstuk 1 Elektriciteit. 1.1 Lading. Veel toestellen op het laboratorium werken met elektriciteit. De werking van deze toestellen berust op elektrische lading die stroomt.
Nadere informatieIntermoleculaire krachten. Waterdruppels kleven aan de kraan of aan een bloemblad. Kwik vormt gemakkelijk grote druppels die niet aan het glas kleven.
Thema 17 Cohesie en adhesie 1 Intermoleculaire krachten Waterdruppels kleven aan de kraan of aan een bloemblad. Kwik vormt gemakkelijk grote druppels die niet aan het glas kleven. waterdruppels kleven
Nadere informatieHandleiding Elektriseermachine
Handleiding Elektriseermachine 114492 Inleiding: Elektriseermachine is de traditionele naam van een toestel waarmee door wrijving of influentie statisch elektriciteit met een hoge spanning kan worden opgewekt.
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 7 + zonnestelsel en heelal
Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 7 + zonnestelsel en heelal Samenvatting door C. 1741 woorden 24 juni 2016 1,4 1 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Nu voor straks Natuurkunde H7 + Zonnestelsel en
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1, 2.4, 4, 5.1 t/m 5.3
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1, 2.4, 4, 5.1 t/m 5.3 Samenvatting door een scholier 1619 woorden 9 oktober 2005 7,2 12 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Pulsar chemie Scheikunde, hoofstuk 1, 2.4,
Nadere informatieoefen vt vwo5 h6 Elektromagnetisme Opgaven en uitwerkingen vind je op www.agtijmensen.nl Oefen vt vwo5 h6 Elektromagnetisme Opgave 1.
Opgaven en uitwerkingen vind je op www.agtijmensen.nl Oefen vt vwo5 h6 Elektromagnetisme Opgave 1. Elektrisch veld In de vacuüm gepompte beeldbuis van een TV staan twee evenwijdige vlakke metalen platen
Nadere informatieLangere vraag over de theorie
Langere vraag over de theorie a) Bereken de potentiaal van een uniform geladen ring met straal R voor een punt dat gelegen is op een afstand x van het centrum van de ring op de as loodrecht op het vlak
Nadere informatieHoofdstuk 12 Elektrische velden. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal
Hoofdstuk 12 Elektrische velden Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 12.1 Elektrische kracht en lading Elektrische krachten F el + + F el F el F el r F el + F el De wet van Coulomb q Q
Nadere informatieDe Broglie. N.G. Schultheiss
De Broglie N.G. Schultheiss Inleiding Deze module volgt op de module Detecteren en gaat vooraf aan de module Fluorescentie. In deze module wordt de kleur van het geabsorbeerd of geëmitteerd licht gekoppeld
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde Ioniserende straling
Samenvatting Natuurkunde Ioniserende straling Samenvatting door een scholier 1947 woorden 26 augustus 2006 6,5 102 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Natuurkunde overal Samenvatting Natuurkunde VWO
Nadere informatieAtoombinding structuurformules nader beschouwd (aanvulling 2.4)
Atoombinding structuurformules nader beschouwd (aanvulling 2.4) 1. Atoommodel van Bohr Uitgaande van het atoommodel van Rutherford (kern bestaande uit protonen en neutronen met daaromheen een elektronenwolk)
Nadere informatieUitwerkingen Bio-organische Chemie Werkcollege 1. 1. Hoeveel protonen, neutronen en elektronen hebben de volgende elementen:
Uitwerkingen Bio-organische hemie Werkcollege 1 1. oeveel protonen, neutronen en elektronen hebben de volgende elementen: a. 39 K 19 c. 13 6 b. 32 S 16 d. 200 g 80 a. 19 protonen, 19 elektronen, 20 neutronen.
Nadere informatieBasisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media
Hoofdstuk 2 Atoombouw bladzijde 1 Opgave 1 Hoeveel protonen, neutronen en elektronen hebben de volgende atomen? 7 3Li 11 5B 16 8O 36 17Cl 27 13Al In het symbool A ZX geldt: n p e 7 3Li 4 3 3 A geeft het
Nadere informatieHfdst 1' Massa en rustenergie (Toevoeging hiervan nodig om begeleid zelfstandig opzoekwerk i.v.m. het Standaardmodel mogelijk te maken.
I. ELEKTRODYNAMICA Hfdst. 1 Lading en inwendige bouw van atomen 1 Elektronentheorie 1) Proefjes 2) Elektriciteit is zeer nauw verbonden met de inwendige bouw van atomen 2 Dieper en dieper in het atoom
Nadere informatieAtoom theorie. Inleiding
Atoom theorie Inleiding Democritus Democritus van Abdera (ca. 460 v. Chr.-380/370 v. Chr.) was een Grieks geleerde, filosoof astronoom en reiziger. Materie bestaat uit zeer kleine ondeelbare eenheden (a-tomos
Nadere informatieHoofdstuk 8 Elektrostatica
Hoofdstuk 8 Elektrostatica Alain Risack Elektriseren. Verklaar wat er gebeurt. Wat wordt er hiermee aangetoond? Elektriseren Elektriseren door wrijving. Elektriseren door contact. Een vlierpit bolletje:
Nadere informatieFysica 2. Electriciteit & Magnetisme. Physics for Scientists and Engineers, with Modern Physics, 4 th edition Giancoli. Hoofdstukken 21 t/m 29
Fysica 2 Electriciteit & Magnetisme Physics for Scientists and Engineers, with Modern Physics, 4 th edition Giancoli Hoofdstukken 21 t/m 29 Waarom? Relevantie Maatschappij draait op electriciteit Innovaties:
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 en 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 918 woorden 13 januari 2005 6,3 193 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Hoofdstuk 1 1.2: De bouw van een atoom.
Nadere informatieTevens is deze proefles ideaal als voorbereiding op de Mad Science workshop Elektriciteit die via deze link te boeken is.
Lesbrief Elektriciteit : Voor u ligt een begeleidende lesbrief van Mad Science die u in uw eigen klas kunt gebruiken. De les bevat enkele experimenten die de kinderen zelf in de klas uit kunnen proberen.
Nadere informatieInleiding in de RedOx chemie
Even opfrissen: Drie hoofdcategorieën stoffen: Inleiding in de RedOx chemie Moleculaire stoffen: Atoombinding in molecuul (sterk), Van der Waals binding tussen moleculen (zwak), polaire/apolaire (atoom)bindingen,
Nadere informatie(Z) OPMERKING De inhoudstafel vind je op de volgende pagina.
Samenvatting fysica examen 2 wetenschapsrichtingen gemaakt door Abdellah --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nadere informatieHoofdstuk 5 Atoommodellen
Hoofdstuk 5 Atoommodellen 5.1 Natuurwetenschappelijk denken en modeldenken Het is niet altijd eenvoudig om je een voorstelling te maken van dingen die je niet kan zien. Een wetenschapper werkt dan met
Nadere informatieHoofdstuk 23 Electrische Potentiaal. Copyright 2009 Pearson Education, Inc.
Hoofdstuk 23 Electrische Potentiaal Elektrische flux Een cilinder van een niet-geleidend materiaal wordt in een elektrisch veld gezet als geschetst. De totale elektrische flux door het oppervlak van de
Nadere informatieHOOFDSTUK 1: Fysische grondslagen van de elektrotechniek
HOOFDSTUK 1: Fysische grondslagen van de elektrotechniek 1. Elektrostatica ladingen, velden en krachten lading fundamentele eigenschap van materie geheel veelvoud van elementaire lading = lading proton/elektron
Nadere informatieHoe merkt een geladen deeltje dat er een tweede geladen deeltje in de buurt is als de twee deeltjes elkaar niet aanraken?
Inhoud... 2 De wet van Coulomb... 3 Elektrische veldsterkte... 4 Elektrische veldsterkte binnen een geleider... 5 Opgave: Elektrische kracht... 5 Elektrische veldlijnen... 6 Opgave: Elektrische veldlijnen...
Nadere informatieRelatieve massa. t.o.v. de atoommassaeenheid. m(kg) ,66 10 kg
. Atoombouw. Atoom Sommige Griekse filosofen (Democritus 4 v.c.) waren er al van overtuigd dat alle materie opgebouwd is uit massieve niet meer te delen bollen, de atomen. Dalton (88) kon op wetenschappelijke
Nadere informatieTENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (8N010)
TENTAMEN ELEKTROMAGNETISME (8N010) Opmerkingen: 1. Dit tentamen bestaat uit 4 vragen met in totaal 19 deelvragen. Elke deelvraag levert 3 punten op.. Het is toegestaan gebruik te maken van bijgeleverd
Nadere informatieTentamen Elektromagnetisme (NS-103B)
Tentamen Elektromagnetisme (NS-03B) woensdag april 00 5:00 8:00 uur Het gebruik van literatuur of een rekenmachine is niet toegestaan. U mag van onderstaande algemene gegevens gebruik maken. Bij de opgaven
Nadere informatie8 College 08/12: Magnetische velden, Wet van Ampere
8 College 08/12: Magnetische velden, Wet van Ampere Enkele opmerkingen: Permanente magneten zijn overal om ons heen. Magnetisme is geassociëerd met bewegende electrische ladingen. Magnetisme: gebaseerd
Nadere informatie7.1 Het deeltjesmodel
Samenvatting door Mira 1711 woorden 24 juni 2017 10 3 keer beoordeeld Vak NaSk 7.1 Het deeltjesmodel Een model van een stof Elke stof heeft zijn eigen soort moleculen. Aangezien je niet kunt zien hoe een
Nadere informatieAntwoorden deel 1. Scheikunde Chemie overal
Antwoorden deel 1 Scheikunde Chemie overal Huiswerk 2. a. Zuivere berglucht is scheikundig gezien geen zuivere stof omdat er in lucht verschillende moleculen zitten (zuurstof, stikstof enz.) b. Niet vervuild
Nadere informatieGlas en barnsteen hebben een tegengestelde lading als ze opgewreven zijn, de lading van gewreven glas noem je positief.
Samenvatting door E. 2498 woorden 2 april 2015 7,2 23 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Pulsar Hoofdstuk 3 Elektriciteit 3.1 Lading, Spanning en Stroom Elektrische lading Door wrijving kunnen voorwerpen
Nadere informatieWe willen dat de magnetische inductie in het punt K gelijk aan rul zou worden. Daartoe moet men door de draad AB een stroom sturen die gelijk is aan
jaar: 1995 nummer: 28 Twee zeer lange draden zijn evenwijdig opgesteld. De stroom door de linkse draad ( zie figuur) is in grootte gelijk aan 30 A en de zin ervan wordt aangegeven door de pijl. We willen
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 t/m 4
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 t/m 4 Samenvatting door een scholier 2010 woorden 31 maart 2010 5,5 57 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Scheikunde Hoofdstuk 1: De bouw van stoffen
Nadere informatieHet atoom. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/95481
Auteur P.J. Dreef Laatst gewijzigd 07 februari 2017 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/95481 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs
Nadere informatieWoensdag 30 augustus, uur
EXAMEN VOORBEREIDEND WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS IN 1978 Woensdag 30 augustus, 9.30-12.30 uur NATUURKUNDE Zie ommezijde Deze opgaven zijn vastgesteld door de commissie bedoeld in artikel 24 van het Besluit
Nadere informatieHoofdstuk 4: Licht. Natuurkunde Havo 2011/2012.
Hoofdstuk 4: Licht Natuurkunde Havo 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 4: Licht Natuurkunde 1. Kracht en beweging 2. Licht en geluid 3. Elektrische processen 4. Materie en energie Beweging Trillingen en
Nadere informatieSchriftelijk examen 2e Ba Biologie Fysica: elektromagnetisme 2011-2012
- Biologie Schriftelijk examen 2e Ba Biologie 2011-2012 Naam en studierichting: Aantal afgegeven bladen, deze opgaven niet meegerekend: Gebruik voor elke nieuwe vraag een nieuw blad. Zet op elk blad de
Nadere informatieVak: Elektromagnetisme ELK Docent: ir. P.den Ouden nov 2005
Onderstaande opgaven lijken op de de verwachten tentamenvragen. Getallen bij beweringen kunnen zijn afgerond, om te voldoen aan de juiste significantie. BEGIN TOETS 1 Een magnetisch veld kan worden voorgesteld
Nadere informatietoelatingsexamen-geneeskunde.be
Fysica juli 2009 Laatste update: 31/07/2009. Vragen gebaseerd op het ingangsexamen juli 2009. Vraag 1 Een landingsbaan is 500 lang. Een vliegtuig heeft de volledige lengte van de startbaan nodig om op
Nadere informatieElektriciteit. Elektriciteit
Elektriciteit Alles wat we kunnen zien en alles wat we niet kunnen zien bestaat uit kleine deeltjes. Zo is een blok staal gemaakt van staaldeeltjes, bestaat water uit waterdeeltjes en hout uit houtdeeltjes.
Nadere informatieUitwerkingen opgaven Elektrische velden. DNA onderzoek met elektroforese
Uitwerkingen opgaven lektriche velden Opgave 1.1 DNA onderzoek met elektroforee a Wat beweegt er precie? negatief geladen DNA fragmenten b Door welke tof vindt de beweging plaat? door een gel c Wat veroorzaakt
Nadere informatie(a) Noem twee eigenschappen die quarks en leptonen met elkaar gemeen hebben.
Uitwerkingen HiSPARC Elementaire deeltjes C.G.N. van Veen 1 Hadronen Opdracht 1: Elementaire deeltjes worden onderverdeeld in quarks en leptonen. (a) Noem twee eigenschappen die quarks en leptonen met
Nadere informatieEXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1975
2 H-11 EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWJS N 1975 Woensdag 27 augustus, 14.00-17.00 uur NATUURKUNDE Zie ommezijde Deze opgaven zijn vastgesteld door de commissie bedoeld in artikel 24 van het Besluit
Nadere informatienieuw deeltje deeltje 1 deeltje 2 deeltje 2 tijd
Samenvatting Inleiding De kern Een atoom bestaat uit een kern en aan de kern gebonden elektronen, die om de kern cirkelen. Dat de elektronen aan de kern gebonden zijn, komt doordat er een kracht werkt
Nadere informatie