Verklarende woordenlijst bij de strategieën uit Praten doe je met z n tweeën voor ouders

Transcriptie

1 Pagina 1 van 10 Verklarende woordenlijst bij de strategieën uit Praten doe je met z n tweeën voor Strategieën ter bevordering van interactie communicatiestijl van het kind Rol van de ouder 1: Laat je kind leiden Op ooghoogte K ijken W achten L uisteren Ouders passen zich aan door op ooghoogte met het kind te zijn Kijk: waar je kind s interesse naar uit gaat Wacht: stop met praten, leun naar voren en kijk verwachtingsvol naar je kind Luister: wees aandachtig voor geluiden en woordjes van uw kind - ouder en kind kunnen eenvoudiger contact maken - ouder en kind kunnen elkaars boodschap horen en zien - om het kind aan te moedigen om initiatief te nemen - Effectief voor kinderen in alle communicatiefasen - Zeer belangrijk middel voor de van Ontdekkers en Stille Praters om af te stemmen en in te spelen op datgene wat het kind non-verbaal aangeeft - Effectief voor kinderen in elke communicatiefase - Kinderen met een Eigen Agenda of Passieve communicatiestijl kunnen meer hulp nodig hebben om intitiatief te nemen - Nuttig voor die vaak een rol hebben waarbij ze de meeste beurten nemen tijdens de interactie met hun kind (bijv. De Regisseur, De Tester, De Entertainer) bijv. door middel van een gemakkelijk te onthouden uitdrukking: "Ik zie jou, jij ziet mij" bijv., de ouder tot 5 laten tellen om meer tijd aan het kind te geven om te reageren; of het ophangen van een visuele ondersteuning (bijv. een afbeelding of een stopteken)

2 Pagina 2 van 10 communicatiestijl van het kind 2: Volg je kind Creëer mogelijkheden voor je kind om de leiding te nemen Volg je kind: Doe mee en speel Communicatieve uitdagingen om het kind te helpen om te vragen om iets (bijv. bied klein beetje aan...en wacht dan, bied een keuze aan... en wacht dan) Speel zoals een kind het doet. Gebruik grappige geluiden en woorden. Gebruik je eigen speelgoed. Doe alsof. Om het kind te helpen een interactie te starten als Kijken, Wachten, Luisteren niet genoeg is. Hoe een ouder aan het spel gaat meedoen zal afhankelijk zijn van de communicatiefase waarin het kind zich bevindt (bijv., een doe-alsof-spel is typisch het meest geschikt voor kinderen die qua begrijpen in de fase van Starter en Bouwer zijn) en van de communicatiestijl van het kind (bijv., als een kind een eigen agenda communicatiestijl heeft en een speelgoedauto over de vloer rijdt, kan de ouder ook op de grond gaan zitten met een eigen speelgoedauto,, ermee naar de auto van het kind rijden en daarbij autogeluiden maken om zo mee te doen aan het spel). bijv., gebruik van metacognitieve strategieën, zoals 'klein beetje geven...en dan wachten', of door het plaatsen van een visuele ondersteuning in de kamer, enz. bijv., een ouder helpen om zijn eigen metacognitieve herinnering te bedenken, zoals het plaatsen van hun eigen thuisopdracht van bijeenkomst 2 op een aanplakplakbord aan de muur, enz. De moeten desnoods hun rol in het spel aanpassen (bijv., een ouder die meestal de Entertainer rol aanneemt, zal meer betrokken moeten raken bij het spel maar tegelijkertijd moeten vermijden om het spel over te nemen).

3 Pagina 3 van 10 communicatiestijl van het kind 2 Volg je kind: Imiteren Kopieer de gebaren, gezichtsuitdrukkingen, geluiden en woorden van uw kind. - Om contact te maken met het kind en ervoor te zorgen dat de interactie gaande blijft - Om het kind aan te moedigen om interactie met je aan te gaan bijv., gebruik een makkelijk te onthouden uitdrukking zoals: 'Ik zal doen wat jij doet'; 'Ik zal zeggen wat jij zegt' Volg je kind: Interpreteren Breng onder woorden wat je denkt dat je kind je met zijn handelingen, geluiden of woordjes wil vertellen. - Werkt beste voor Ontdekkers, Stille praters of Starters - Interpreteer het gedrag van de Ontdekker alsof het betekenisvol en intentioneel is. Op deze manier leert het kind dat zijn/haar gedrag bepaalde dingen kan laten gebeuren en dat het met zijn/haar geluiden, kreten, gezichtsuitdrukkingen en lichaamsbewegingen inderdaad communiceert. - Interpreteer een boodschap van een Stille prater of een Starter door 'te zeggen wat het kind zou zeggen als hij het kon bijv., gebruik een makkelijk te onthouden uitdrukking: de ouder van een Ontdekker kan zich helpen herinneren om 'te praten tegen hem alsof hij tegen mij praat'; of de ouder van een Stille prater of een Starter kan daarbij denken aan zeg wat je kind zou zeggen als hij het kon

4 Pagina 4 van 10 communicatiestijl van het kind Hoe helpt u de 2 3: Beurten wisselen om de interactie gaande te houden Volg je kind: Uitleggen Pas je beurt aan die van je kind aan. Geef en korte toelichting die past bij datgene wat het kind op dat moment aan het doen of vertellen is. - Pas je aan aan de lengte van de beurt van je kind - Pas je aan aan het tempo van je kind - Pas je aan aan de interesse van je kind - Om de interactie gaande te houden, door voort te bouwen op datgene wat het kind aan het doen en/of vertellen is - Om ervoor te zorgen dat taal of informatie aan het kind wordt gegeven waarvan het kan leren Om kinderen aan te moedigen om langer deel te nemen aan een interactie en ze daarbij te helpen om betere gesprekspartners te worden, met veel mogelijkheden voor het leren van taal. - Nuttig in alle communicatiefasen. bijv., plaats een visuele herinnering, zoals een afbeelding van een schommel, als aanwijzing voor evenwichtig beurtgedrag

5 Pagina 5 van 10 communicatiestijl van het kind 3 3 Geef je kind een teken om een beurt te nemen Stel vragen die het gesprek op gang houden. Geef een teken door middel van: - gezichtsuitdrukkingen - visuele ondersteuning - een pauze inlassen in een routine - concrete hulp - een uitnodigende vraag of uitleg - Keuzevragen - Ja- of nee-vragen - W-vragen Vermijd vragen die het gesprek stil leggen Om je kind te volgen en haar tekens te geven om te laten weten dat het haar beurt is tijdens het gesprek. - Bijzonder nuttig bij kinderen met een terughoudende-, passieve- of eigen agenda communicatiestijl - Op welke manier een ouder zijn kind een teken zal geven hangt af van de mate van ondersteuning die het kind nodig heeft (bijv. een ouder kan een subtiel teken gebruiken, zoals 'verwachtingsvol wachten', of een meer direct teken door concrete hulp te geven) - Vragen stellen is nuttig in alle communicatiefasen om verschillende redenen (bijv., vragen op een levendige toon kan helpen om aandacht van een Ontdekker te trekken; vragen die een Bouwer kan begrijpen en beantwoorden - en die gebaseerd zijn op zijn belangstelling - zullen hem aanmoedigen om de volgende beurt te nemen in een gesprek) - De zullen mogelijk hun rol moeten aanpassen (bijv., als een ouder meestal de rol van Tester speelt, zal hij minder vragen moeten stellen en deze meer met uitleg moeten afwisselen) bijv., het tellen tot 5 om te onthouden om te 'wachten'; het gebruik maken van een uitdrukking, zoals 'laat het hem zien', als herinnering om visuele hulpmiddellen te gebruiken ter ondersteuning van taal, waardoor het kind een teken krijgt dat het aan de beurt is

6 Pagina 6 van 10 Gebruik een routine en maak een goede START in een interactie Start elke keer op dezelfde manier Timing van de beurt van je kind Aanpassen van de routine, plan zodat je kind zijn beurt kan nemen Repeteer - herhaal dezelfde handelingen, geluiden en woorden Tot slot het slot - eindig elke keer op dezelfde manier De herhalende en voorspelbare aard van de routines maakt beurtnemen nog makkelijker voor kinderen. Het leren van taal verloopt eenvoudiger dankzij de routines. bijv., plaats de START- 'thuisopdracht' uit bijeenkomst 3 op een aanplakbord aan de muur, enz.

7 Pagina 7 van 10 Taalstimulerende Strategieën communicatiestijl van het kind 4: Taal toevoegen de interactie om je kind te helpen om zich uit te drukken Praat met een Ontdekker alsof zij tegen jou kan praten. Kijk Wacht en Luister om te zien wat de aandacht van de Ontdekker heeft getrokken, kijk je kind aan en praat over wat er gebeurt. Wees enthousiast en gebruik grappige geluiden en gebaren. Beschouw iedere reactie (zoals gewiebel, een glimlach, getrappel of een geluid) als een teken dat het kind haar beurt in het gesprek heeft genomen. - Voor Ontdekkers - De zullen mogelijk hun rol moeten aanpassen (bijv., een ouder die meestal de Entertainer speelt, zal de aandacht van zijn Ontdekker mogelijk krijgen, maar zal, in plaats van altijd zelf aan de beurt te blijven, moeten leren wachten zodat het kind de tijd krijgt om te reageren) bijv., help de ouder bij het ontwikkelen van een metacognitieve strategie, zoals: "Ik zal tegen mijn kind praten alsof zij tegen mij kan praten, het is alsof wij een klein gesprekje met elkaar voeren!"

8 Pagina 8 van 10 communicatiestijl van het kind 4 Geef je kind een woord of een paar woorden (of een gebaar of een plaatje) Voeg taal toe om je kind te helpen om zich uit te drukken door hem te volgen door een woord (of een paar woorden) voor iets te geven die betrekking hebben op datgene wat er op dat moment daadwerkelijk gebeurt. Hieronder valt het gebruik van verschillende woorden (bijv., actiewoorden, beschrijvende woorden, enz.). - Om het kind te laten merken dat je geïnteresseerd bent en hem begrijpt - Om het kind taal aan te bieden waarvan hij kan leren - Voor Stille praters, Starters en Bouwers Breid de boodschap van je kind uit. Imiteer datgene wat je kind zegt en voeg een paar woorden toe om zijn boodschap uit te breiden. - Om een kind nieuwe woorden te leren - Om het kind te helpen om zich in langere zinnen uit te drukken bijv., bied ondersteuning bij het bedenken van een uitdrukking die hem helpt onthouden om deze strategie toe te passen (zoals: 'Herhaal en breid uit met gevarieerde taal )

9 Pagina 9 van 10 communicatiestijl van het kind 4 5: Taal toevoegen om het begrijpen uit te bouwen Benadruk je taal door middel van Minder en Meer, telkens weer inder woorden eer nadruk inder snel eer laten zien Herhaal! Herhaal! Taal toevoegen zodat je kind de wereld om zich heen leert begrijpen Minder woorden: gebruik korte, eenvoudige zinnen Meer nadruk: zorg dat belangrijke woorden opvallen Minder snel: praat langzaam met je kind Meer laten zien: wijs aan, laat zien, voeg handelingen, gebaren, tekens of plaatjes toe. Starters: - raat over wat in het hier en nu gebeurt - egin te praten over de gebeurtenissen uit het recente verleden of de nabije toekomst - tleggen en omschrijven Bouwers: - Begin te praten over de gebeurtenissen uit een verder verleden en de toekomst - Doe samen alsof - Praat over gevoelens - Los problemen op, enz. Om taal makkelijker te laten begrijpen voor je kind- en taal te gebruiken als ze er aan toe is Nuttig in alle communicatiefasen - Functies die betrekking hebben op situaties buiten het hier en nu (bijv., praten over het verleden, de toekomst, gevoelens, probleemoplossen, enz.), zijn normaliter het meest geschikt voor kinderen wiens begripsvermogen de fase van Starter of Bouwer heeft bereikt Hoe helpt u de bijv., bied ondersteunin g bij het bedenken van een uitdrukking die he helpt onthouden om deze strategie toe te passen (zoals: 'Praat over de toekomst' of "Leg problemen uit', enz.)

10 Pagina 10 van 10 communicatiestijl van het kind 5 Taal toevoegen op twee manieren. Voeg taal toe om het kind te helpen om zich uit te drukken, en wacht af.. Voeg daarna taal toe om het begrip van de wereld om zich heen te vergroten (bijv., wanneer het kind naar zijn kapotte brandweerwagen wijst, zegt de ouder: 'De brandweerwagen',. en wacht af. Vervolgens zegt de ouder: 'De brandweerwagen is kapot omdat er een wiel is afgevallen'). Om uw kind een voorbeeld te bieden dat hij kan imiteren (als hulpmiddel om zich uit te drukken) en hem vervolgens taal aan te bieden waar hij van kan leren(om het begrijpen van de wereld om zich heen te vergroten). Help de een metacognitieve strategie te ontwikkelen; bijvoorbeeld een visuele herinnering, zoals hun 'thuisopdracht' uit bijeenkomst 5, op een belangrijke plek in huis op te hangen