Recente ontwikkeling inzake aansprakelijkheidsverzekering en productaansprakelijkheid

Transcriptie

1 Recente ontwikkeling inzake aansprakelijkheidsverzekering en productaansprakelijkheid Lunchseminarie 17 november 2016 HUGO KEULERS JO WILLEMS HÉLOÏSE FOSTIER SANDRA LODEWIJCKX MARIJN DE RUYSSCHER

2 Het lijden bij het leiden van het geschil door de verzekeraar (en zijn advocaat ) HUGO KEULERS

3 1. Het wettelijk kader (Verzekeringswet van 4 april 2014 W. Verz.) Opeenvolgende stappen bij een schadegeval ( decision tree ): Stap 1: claim tegen een verzekerde 2 mogelijkheden: a) Verzekerde doet geen aangifte aan verzekeraar. Verzekerde handelt claim autonoom af, zonder inspraak of betrokkenheid verzekeraar. 3

4 1. Het wettelijk kader b) Verzekerde doet aangifte onder BA-polis bij verzekeraar (= stap 2) Verzekeraar doet prima-facie onderzoek naar dekking. 2 mogelijkheden: a) Verzekeraar weigert dekking: verzekerde moet zelf claim afhandelen Maar: Verzekeraar kan vrijwillig tussenkomen in procedure tegen verzekerde (artikel W. Verz.) Verzekerde kan verzekeraar in tussenkomst dagvaarden (artikel alinea 2 W. Verz.) 4

5 1. Het wettelijk kader b) Verzekeraar aanvaardt dekking: Verzekeraar heeft plicht van leiding van het geding (art ste lid W. Verz.) en het exclusieve recht om bij samenvallende belangen de burgerrechtelijke vorderingen tegen verzekerde autonoom af te handelen. Samenvallende belangen belangenconflict = eventuele aansprakelijkheid van verzekerde moet, behoudens de vrijstelling en tot de limiet van de waarborg, vergoed worden door de verzekeraar. Dus: 1) Verzekeraar beslist exclusief over aanstelling advocaat en expert zonder inspraak verzekerde 2) Verzekeraar beslist autonoom over litigation strategy 3) Onder bepaalde voorwaarden kan verzekeraar verhaal uitoefenen tegen verzekerde (artikel 152 W. Verz.) 5

6 2. De praktijk Om uiteenlopende redenen is het vaak onmogelijk/zeer moeilijk dat verzekerde of verzekeraar autonoom de claim tegen verzekerde (of verzekeraar) zal afhandelen, zonder inspraak en/of overleg met de andere partij. Feiten geven zowel aanleiding tot strafrechtelijke en burgerrechtelijke procedure. Verzekerde handelt immers autonoom de strafrechtelijke procedure af. Dekking onder polis met zeer hoge vrijstelling (captive), of herverzekerd bij een captive met claims control clausule in herverzekering. 6

7 2. De praktijk Verzekerde heeft andere commerciële belangen bij de tegenpartij dan verzekeraar. Andere, commerciële belangen leidt op zich niet tot afwezigheid van samenvallende belangen (art de lid W. Verz.)! Tegenpartij dagvaardt zowel verzekerde als verzekeraar (artikel 150 W. Verz.). Verzekeraar formuleert voorbehoud omtrent dekking. binair wettelijk systeem is hierdoor in de praktijk niet/zeer moeilijk toe te passen! 7

8 2. De praktijk Claims handling agreement Verzekerde/makelaar en verzekeraar beslissen samen over identiteit advocaten. Vaak treedt gebruikelijke raadsman van verzekeraar op voor verzekerde Verzekerde en verzekeraar bepalen in onderling overleg litigation strategy Overeenkomst over de (provisionele) tenlasteneming erelonen experten en advocaten (praktijk: meestal verzekeraar) Overeenkomst dat verzekerde verzekeraar informeert over verloop strafprocedure: mag verzekerde het strafdossier meedelen aan verzekeraar? 8

9 2. De praktijk Probleem: Quid tussenkomst advocaat bij toekomstige conflicterende belangen tussen verzekerde en verzekeraar (vb. dekkingsweigering, verhaal van verzekeraar tegen verzekerde )? Praktijk: overeenkomst dat advocaat verder belangen van verzekeraar zal behartigen. Is dit deontologisch geldig? 9

10 3. Evolutie a) Tot 1 januari 2015: Codex 2012 (NOAB) Artikel 23 4: 4 Indien de tegenstrijdigheid van belangen slechts duidelijk wordt wanneer de advocaat de verdediging van de verzekerde reeds had aangevangen, moet hij afzien van de verdediging van de belangen van de verzekerde en van de verzekeraar, onverminderd de toepassing van artikel 9. (eigen onderlijning) 10

11 3. Evolutie Artikel 9 1en 2: 1 Indien een gebruikelijke cliënt zijn advocaat in een nieuwe aangelegenheid verzoekt ook voor een partij met gelijklopende belangen op te treden en die partij aanvaardt de advocaat ook te mandateren, kan bij het aanvatten van de werkzaamheden worden afgesproken dat indien de nieuwe cliënt tijdens de afwikkeling van de aangelegenheid besluit een nieuwe raadsman aan te stellen, of indien tussen de twee cliënten een meningsverschil ontstaat, zulks niet kan beletten dat de advocaat verder voor zijn gebruikelijke cliënt blijft optreden en namens zijn gebruikelijke cliënt eventueel vorderingen tegen de gewezen tweede cliënt kan instellen. 2 Bij ontstentenis van dergelijke afspraak zal de betrokken advocaat zich van elke verdere tussenkomst onthouden indien bij het voortzetten van die tussenkomst een belangenconflict zoals bedoeld in deze titel zou voorliggen. (eigen onderlijning) Overeenkomst is deontologisch geldig voor zover bij aanvang dossier gesloten! 11

12 3. Evolutie b) Vanaf 1 januari 2015: Codex Deontologie met aanvullingen NOAB Artikel : 1 Een advocaat mag evenwel optreden voor meerdere cliënten tussen wie er een belangenconflict bestaat of dreigt te ontstaan: - indien de betrokken cliënten na schriftelijk te zijn ingelicht hun akkoord schriftelijk bevestigen, en - zolang er geen gevaar bestaat voor schending van zijn beroepsgeheim, noch van zijn onafhankelijkheid, en - zolang tussen die cliënten geen vordering voor de rechtbank of voor een scheidsgerecht wordt vervolgd betreffende het voorwerp van de door hen gevraagde tussenkomst. 12

13 3. Evolutie 2 Wanneer meerdere cliënten tussen wie een belangenconflict bestaat of dreigt te ontstaan, maar die in eenzelfde aangelegenheid een gemeenschappelijk belang hebben, zich voor de verdediging van dat gemeenschappelijk belang tot de advocaat wenden, kan hij voor die cliënten slechts optreden voor een rechtbank of een scheidsgerecht of rechtscollege, indien: - de cliënten schriftelijk akkoord gaan, en - de advocaat oordeelt dat de belangentegenstelling of het risico daartoe hem niet belemmert de belangen van alle betrokken cliënten naar beste vermogen te behartigen zonder schending van het beroepsgeheim en onafhankelijkheid. 13

14 3. Evolutie Onduidelijk of, niettegenstaande overeenkomst terzake tussen verzekerde en verzekeraar, gebruikelijke advocaat van verzekeraar bij ontstaan belangenconflict nog wel deontologisch kan/mag optreden voor verzekeraar in geschil met verzekerde na 1 januari 2015! = zeer oncomfortabele situatie voor verzekeraars en hun advocaten bij optreden in BA-dossiers Verzekeraars en makelaars dienen dit probleem te kennen. Lydian, november Deze presentatie verstrekt enkel algemene informatie en houdt geen advies in.