RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Basisschool de Edelsteen

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Basisschool de Edelsteen Plaats : Zoetermeer BRIN nummer : 24CP C2 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 22 mei 2017 Datum vaststelling : 6 juli 2017

2 Pagina 2 van 14

3 SAMENVATTING Basisschool de Edelsteen heeft een aanvraag ingediend voor het traject Excellente Scholen Om in aanmerking te komen voor deelname aan dit traject dient eerst onderzocht te worden of de school in aanmerking komt voor de waardering Goed. Om deze reden hebben wij dit kwaliteitsonderzoek uitgevoerd. Wat gaat goed? Basisschool De Edelsteen is een goede school. De directie en het team werken hard om het onderwijs zodanig te organiseren dat de leerlingen eigenaar zijn van hun eigen ontwikkeling. De leraren stimuleren het eigenaarschap van de leerlingen door het gehele onderwijs op hun talenten af te stemmen. Ook wil de school dat de kinderen ondernemend, zelfverzekerd en initiatiefrijk worden. Om deze doelen te bereiken houden de leraren bij het aanbod rekening met de talenten van de leerlingen. Hiervoor observeren zij de leerlingen, nemen toetsen af, kijken het werk van de leerlingen na en zorgen ervoor dat de leerlingen zich veilig voelen. Vervolgens organiseren zij het onderwijs op maat voor de leerlingen en leggen dit vast. Verder hebben ze hoge verwachtingen van de leerlingen en zijn de lessen aansprekend. Voor de leerlingen die dat nodig hebben heeft de school de extra ondersteuning georganiseerd. Deze leerlingen werken op een ander niveau dan de rest van de klas. In de school heerst een prettig klimaat, waarbij de relatie tussen leraren en leerlingen gebaseerd is op wederzijdse betrokkenheid, vertrouwen en respect. Het lukt de school om aan het einde van de schoolperiode onderwijsresultaten te behalen die hoger zijn dan het landelijke gemiddelde. Ook heeft de school laten zien dat de doelen en ambities voor taal, lezen, rekenen, de zaakvakken en de sociale vaardigheden van de leerlingen zijn gerealiseerd. De directeur heeft samen met het team de onderwijskundige koers van De Edelsteen uitgezet en vastgelegd. Jaarlijks evalueren zij de speerpunten van het jaarplan en maken afspraken voor het vervolg. Het team kenmerkt zich door saamhorigheid en er vindt veel overleg met elkaar plaats over de kwaliteit van het onderwijs. Daarnaast is ook de betrokkenheid van de ouders en het enthousiasme van onze leerlingen is groot. Wat kan beter? De school kan de gehele procedure voor toetsing en afsluiting in de schoolgids en op de website bekend maken aan de ouders en de afspraken ervan vastleggen in het schoolplan. Pagina 3 van 14

4 Bij de standaard Vervolgsucces kan de school nog winst boeken door de terugkoppelingen van het voortgezet onderwijs te vergelijken met het advies dat zij in groep 8 aan deze oud-leerlingen hebben gegeven. Vervolgens kan de directie concluderen of de leerlingen voortgezet onderwijs volgen op basis van het gegeven advies in groep 8. Wat moet beter? Voor De Edelsteen zijn op dit moment geen punten die vanuit wettelijke eisen om directe verbetering vragen. Pagina 4 van 14

5 1 INLEIDING Wat voor onderzoek heeft de inspectie gedaan? Het is een voorwaarde voor excellentie dat een school algemeen goed onderwijs biedt. Voordat een school toegelaten wordt tot het traject Excellente Scholen onderzoeken wij daarom de onderwijskwaliteit aan de hand van het Onderzoekskader Een aangemelde school krijgt een onderzoek naar Goed wanneer er een objectieve zelfevaluatie beschikbaar is en wanneer de school aan bepaalde criteria voldoet. Deze criteria kunt u vinden op de website Voor meer informatie over het nieuwe toezicht en de opzet van de vernieuwde kwaliteitsonderzoeken en het nieuwe onderzoekskader, zie de website van de inspectie Werkwijze Op 22 mei 2017 hebben de volgende onderzoeksactiviteiten plaatsgevonden: een documentenanalyse; een presentatie door de school; gesprekken met verschillende groepen belanghebbenden: directie, intern begeleiders, leraren, ouders en leerlingen; observaties van de onderwijspraktijk in een aantal groepen. Deze observaties hebben wij samen met observanten van de school uitgevoerd. Op 22 mei 2017 aan het eind van de onderzoeksdag hebben we een feedbackgesprek gevoerd met het bestuur, de schoolleiding, de intern begeleiders en de leraren van de school. In dit gesprek zijn de bevindingen en oordelen van de inspectie besproken en heeft de school aangegeven wat zij gaat doen met deze bevindingen. Naast de beoordeelde standaarden hebben wij enkele aanvullende wettelijke aspecten beoordeeld. Wanneer niet voldaan is aan één of meer van deze artikelen, geven wij dat aan in paragraaf 3.6. Leeswijzer Hierna volgt eerst de conclusie van het onderzoek op Basisschool de Edelsteen. Hoofdstuk 3 geeft per kwaliteitsgebied de resultaten van het onderzoek. In hoofdstuk 4 is de reactie van het bestuur op het onderzoek en de rapportage opgenomen. Pagina 5 van 14

6 2 HOOFDCONCLUSIE EN VERVOLG Eindoordeel Zeer zwak Onvoldoende Voldoende Goed Eindoordeel Kwaliteitsgebied Onderwijsproces Onvoldoende Voldoende Goed Oordeel Onderwijsproces Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Onvoldoende Voldoende Goed Oordeel Schoolklimaat Kwaliteitsgebied Onderwijsresultaten Onvoldoende Voldoende Goed Oordeel Onderwijsresultaten Kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie Onvoldoende Voldoende Goed Oordeel Kwaliteitszorg en ambitie Conclusie De kwaliteit van het onderwijs op Basisschool de Edelsteen is goed. Tijdens het onderzoek is gebleken dat het aanbod alle leer- en vormingsgebieden omvat. Ook is er structureel aandacht voor sociale cohesie en actief burgerschap. De leraren analyseren de gegevens om de onderwijsbehoeften van de leerlingen te bepalen. De onderwijsbehoeften van de leerlingen vormen de basis voor de organisatie van de les en het didactisch handelen van de leraren. Een kenmerk van de lessen is eigenaarschap. Zo zijn de leerlingen eigenaar van hun leerproces. En zijn de leraren eigenaar van het pedagogisch en didactisch handelen tijdens de les. Dit is zichtbaar in de geobserveerde lessen waar een goede werksfeer heerst en leerlingen samenwerken en verantwoordelijk zijn voor het eigen werk. Ook reflecteren de leerlingen en leraren op de het doel van de les en de leerhouding van de leerlingen. De school heeft de extra ondersteuning voor leerlingen die daarvoor in aanmerking komen goed georganiseerd. Voor deze leerlingen is een ontwikkelingsperspectief samen met de ouders opgesteld. De gehele begeleiding is van in- tot uitstroom gepland en wordt geëvalueerd. In de school heerst een prettig klimaat waarbij de relatie tussen leraren en leerlingen gebaseerd is op wederzijdse betrokkenheid, vertrouwen en respect. Ook heeft de school een sociaal, fysiek en psychisch veilig schoolklimaat voor alle leerlingen, leraren en ouders. Pagina 6 van 14

7 Het lukt de school om aan het einde van de schoolperiode onderwijsresultaten te behalen die hoger zijn dan het landelijke gemiddelde. Ook heeft de school laten zien dat de doelen en ambities voor taal, lezen, rekenen, de zaakvakken en de sociale vaardigheden van de leerlingen zijn gerealiseerd. De directie en het team zijn gedreven en verzorgen met elkaar kwalitatief goed onderwijs. Zij werken hierbij samen met het bestuur en de ouders. De directie stuurt de schoolontwikkeling gericht en planmatig aan. Pagina 7 van 14

8 3 RESULTATEN ONDERZOEK BASISSCHOOL DE EDELSTEEN In dit hoofdstuk geven wij per kwaliteitsgebied de oordelen en resultaten van het onderzoek bij Basisschool de Edelsteen. 3.1 Het onderwijsproces is goed Het onderwijsproces van de school is goed, omdat de talenten en onderwijsbehoeften van de leerlingen de basis vormen voor de organisatie van het onderwijs. Het aanbod, dat dekkend is voor de kerndoelen en de referentieniveaus, maken leraren op maat voor de leerlingen. Ook is er een programma voor de ontwikkeling van de sociale cohesie en actief burgerschap. Daarnaast zijn er speciale activiteiten in 'het jaar van de techniek' en naschoolse activiteiten om talenten van de leerlingen te ontdekken en te stimuleren. Voor de hoogbegaafde leerlingen heeft de school een 'speurneuzengroep' met een apart aanbod. Het aanbod voor deze leerlingen is compact en ze krijgen instructie op maat. Daarnaast leren de leerlingen leren en hebben ze de mogelijkheid om Spaans te leren. Om het aanbod op maat te maken en het onderwijs te organiseren is het nodig om zicht te hebben op de ontwikkeling van de leerlingen. Het is voor ons duidelijk dat de leraren weten wat de leerlingen nodig hebben. Hiervoor hebben de leraren een leerlingvolgsysteem tot hun beschikking. Zij houden in dit systeem de ontwikkeling van de leerlingen nauwgezet bij en analyseren de data om de talenten en onderwijsbehoeften van de leerlingen te bepalen. Een belangrijke ontwikkeling op De Edelsteen is het bespreken van de toetsresultaten met de leerlingen en tijdens dit gesprek de leerlingen op een positieve manier uitdagen tot hogere prestaties. De toon van het gesprek is positief en de leerlingen zijn leidend. Voor leerlingen die extra instructie en aanbod nodig hebben wordt de ondersteuning gepland. Nadat de onderwijsbehoeften van de leerlingen in kaart zijn gebracht, bepalen de leraren de organisatie van de les en leggen dit vast. We hebben de lessen samen met observanten van de school bezocht. De leraren starten de les door het doel te bespreken met de leerlingen en blikken terug met de leerlingen. Hierna mogen leerlingen die de leerstof al begrijpen aan de slag en de meer- en hoogbegaafde leerlingen verlaten de klas met apart werk. De leraren leggen de leerstof duidelijk uit en geven ook aan welke leerhouding zij van de leerlingen verwachten. Tijdens de lesbezoeken hebben we gezien dat de leerlingen eigenaar zijn van het eigen leerproces. Dat doen zij door zelf te plannen in welke volgorde ze de opdrachten maken en ook door zelf aan te geven wat ze al Pagina 8 van 14

9 beheersen. In dat geval maken ze een toets en krijgen werk alleen voor de onderdelen die ze niet beheersen. De school heeft ook leerlingen die in aanmerking komen voor extra ondersteuning. Voor deze leerlingen is een ontwikkelingsperspectief samen met de ouders opgesteld. De gehele ondersteuning is van in- tot uitstroom gepland en wordt volgens planning geëvalueerd. Zo brengen de leraren het leerrendement van deze leerlingen in kaart en passen zij, als dat nodig is, de doelen en het uitstroomperspectief aan. De besproken ontwikkelingsperspectieven laten zien dat de leerlingen vooruit zijn gegaan. De samenwerking is als goed beoordeeld, omdat De Edelsteen samen met een kinderdagverblijf, een peuterspeelzaal en een organisatie voor de buitenschoolse opvang het Integraal Kindcentrum De Edelsteen vormt. Daarnaast werkt de school ook samen met ketenpartners voor onderwijs en opvang en de ouders. Alle afspraken en de verdere ontwikkeling van het IKC-De Edelsteen is vastgelegd in het IKC-plan Daarnaast is er ook een website waar de samenwerking met alle partners is aangegeven en uitgelegd. De toetsing en afsluiting is als voldoende beoordeeld. De school heeft als uitgangspunt dat alle leerlingen de eindtoets maken. Ook maken leerlingen gedurende de schoolperiode toetsen van het leerlingvolgsysteem. De directie geeft aan dat zij erop toeziet dat de leraren de toetsen overeenkomstig de toetsvoorschriften afnemen. Voorts heeft de school een procedure om het advies voor het vervolgonderwijs te bepalen en spant zij zich in om de leerlingen op een passende school voor voortgezet onderwijs te krijgen. Zij betrekt de ouders en leerlingen in het traject om een passend advies voor het voortgezet onderwijs te bepalen. De ouders zijn geïnformeerd over het schoolbeleid voor toetsing, vertragen en versnellen. De school kan bij nog winst boeken door de gehele procedure in de schoolgids bekend te maken aan de ouders en de afspraken ervan vast te leggen in het schoolplan. Kwaliteitsgebied Onderwijsproces Onvoldoende Voldoende Goed Oordeel Onderwijsproces OP1 Aanbod OP2 Zicht op ontwikkeling OP3 Didactisch handelen OP4 (Extra) ondersteuning OP6 Samenwerking OP8 Toetsing en afsluiting Pagina 9 van 14

10 3.2 Het schoolklimaat is veilig en ambitieus Het schoolklimaat is veilig. De directie, het team en de ouders voelen zich verantwoordelijk voor een veilig schoolklimaat. Het respectvol omgaan met elkaar is een belangrijke voorwaarde voor de sociale veiligheid in de school. In alle groepen is er aandacht voor een sociaal veilige leeromgeving en zijn er afspraken gemaakt voor de ruimten buiten de groep en de speelplaats. Er is een duidelijk protocol sociale veiligheid en de school werkt methodisch aan de sociale ontwikkeling van de leerlingen. De directie heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leraren, leerlingen en ouders. Jaarlijks worden alle risico s geïnventariseerd en de tevredenheid onder leraren, leerlingen en ouders gepeild. Enkele leerlingen hebben in het gesprek met ons aangegeven dat zij zich veilig voelen in en om de school. Dat komt doordat de leerlingen samenwerken en reflecteren op hun gedrag. Hierdoor is er weinig ruimte voor sociaal onveilig gedrag, zoals pesten en vechten. De afspraken over het pedagogisch klimaat zijn verankerd in de onderwijsvisie van de school. Leerlingen leren om samen te werken en zijn verantwoordelijk voor het eigen gedrag. Hiervoor zijn er heldere afspraken gemaakt en hoge verwachtingen vastgelegd. Zo heerst er in de school een warm, respectvol en zorgzaam schoolklimaat. Leraren van De Edelsteen werken samen met ouders aan de toekomst van de leerlingen. De school heeft een leerlingenraad, die met de directie vergadert. De school heeft ook een Daltonraad van leerlingen. Deze raad vergadert met de directie om de visie van de school in stand te houden. Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Onvoldoende Voldoende Goed Oordeel Schoolklimaat SK1 Veiligheid Kwaliteitsgebied Schoolklimaat Kan beter Voldoende Goed SK2 Pedagogisch klimaat 3.3 De onderwijsresultaten zijn hoger dan het landelijke gemiddelde De onderwijsresultaten van de school aan het einde van de schoolperiode zijn voldoende. Dit oordeel baseert de inspectie op de hoge eindresultaten van 2014, 2015 en 2016, die hoger zijn dan het landelijke gemiddelde. De directie heeft een handelings- en opbrengstgerichte werkwijze om de onderwijsresultaten van de leerlingen hoog te houden. Pagina 10 van 14

11 We hebben ook onderzocht of de leerlingen sociale en maatschappelijke competenties behalen op het niveau dat ten minste in overeenstemming is met de gestelde doelen van de school. De doelen van de sociale en maatschappelijke competenties zijn vastgelegd in het Daltonboek en het IKC-plan Verder constateren we dat de school een aanbod heeft voor de ontwikkeling van de sociale en maatschappelijke competenties van de leerlingen. Met het leerlingenvolgsysteem heeft de school de resultaten van deze competenties in kaart gebracht. Hieruit blijkt dat de leerlingen de gestelde doelen behalen. De standaard Vervolgsucces hebben we als voldoende beoordeeld. De directie en het team laten zien dat zij de leerlingen in het voortgezet onderwijs volgen. De school krijgt elk jaar van de school voor voortgezet onderwijs een terugkoppeling hoe de oud-leerlingen het doen. Zo krijgen ze te horen dat de leerlingen goed presteren, zelfstandig kunnen werken, prettig in de omgang zijn, het huiswerk aankunnen, goed kunnen samenwerken en creatief zijn. De directie en het team geven aan dat ze trots zijn op de prestaties van hun leerlingen in het voortgezet onderwijs. De school kan nog wel winst boeken door de terugkoppelingen van het voortgezet onderwijs te vergelijken met het advies dat zij in groep 8 aan deze oud-leerlingen hebben gegeven. Vervolgens kan de directie concluderen of de leerlingen voortgezet onderwijs volgen op basis van het gegeven advies in groep 8. Kwaliteitsgebied Onderwijsresultaten Onvoldoende Voldoende Goed Oordeel Onderwijsresultaten Kwaliteitsgebied Onderwijsresultaten Onvoldoende Voldoende Goed N.t.b. OR1 Resultaten Kwaliteitsgebied Onderwijsresultaten Kan beter Voldoende Goed OR2 OR3 Sociale en maatschappelijke competenties Vervolgsucces 3.4 De kwaliteitszorg en ambitie zijn een stevige basis voor de schoolontwikkeling De kwaliteitszorg en ambitie is een stevige basis voor de schoolontwikkeling. Zo is de school dit jaar onderdeel geworden van IKC De Edelsteen. De ontwikkeling van basisschool tot IKC-De Edelsteen is planmatig en systematisch uitgevoerd. Hiervoor is het IKC-plan samen met het team, de ouders en andere partners opgesteld. De school heeft er stevig op ingezet om de leerlingen eigenaar te maken van het eigen leerproces. Als gevolg van deze keuze is het gehele onderwijs ingericht op basis van de onderwijsbehoeften en talenten van de Pagina 11 van 14

12 leerlingen. Dat betekent dat de leerlingen de regie nemen voor het eigen leerproces, reflecteren op het gemaakte werk, leren om leerstrategieën toe te passen en samen te werken met andere leerlingen. Om deze doelen te bereiken is het gehele team geschoold en is het veranderingsproces samen met de leerlingen en ouders ingezet. Enkele leerlingen hebben in het gesprek met ons aangegeven dat zij het prettig vinden op school. Ook geven ze aan dat het onderwijs goed en perfect is en dat ze veel leren. Voor de organisatie van de les zijn er goede afspraken gemaakt over de klassenadministratie, het klassenmanagement en het werken met activerende en coöperatieve werkvormen. Het team is getraind om het onderwijs op basis van de onderwijsbehoeften van de leerlingen te organiseren. Voorbeelden hiervan zijn een training ter bevordering van de sociale en emotionele ontwikkeling in de klas, het aanbieden van vaardigheden aan leerlingen die bij de Daltonkernwaarden horen en het omgaan met conflicten. Ook is een leraar getraind tot rekencoördinator en een andere leraar tot kunst- en cultuurcoördinator. Om de kwaliteit van het didactisch handelen hoog te houden zijn er wekelijkse korte bijeenkomsten per bouw, waarin het handelen van de leraar centraal staat vanuit het perspectief van de lerende leerling. Er zijn afspraken gemaakt over het bezoeken van de lessen door de directie, de intern begeleider, de bouwcoördinator en het bestuur. De leraren hebben de gewoonte om gebruik te maken van elkaars kwaliteiten en talenten door bij elkaar in de groep te kijken en feedback te geven. De school verantwoordt de onderwijsresultaten aan het bestuur middels een katern voor de opbrengsten en de begrotings- en resultaatgesprekken. De ouders ontvangen nieuwsbrieven, rapporten, digitale informatie en de schoolgids. Daarnaast staan de directie en team constant in dialoog met de omgeving en leggen ze op betrouwbare en toegankelijke wijze verantwoording af over ambities, doelen en resultaten. Ouders geven feedback aan de directie en de leraren over het onderwijs in het algemeen en het lesgeven van leraren in het bijzonder. Daarnaast krijgen leerlingen ruimte om hun mening te geven over het onderwijs in de groep, gebeurtenissen op school en de Daltonvisie van de school. Ouders geven aan dat de school laagdrempelig is en op open wijze communiceert over het onderwijs en over de vorderingen van hun kind(eren). Kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie Onvoldoende Voldoende Goed Oordeel Kwaliteitszorg en ambitie KA1 Kwaliteitszorg KA2 Kwaliteitscultuur Pagina 12 van 14

13 Kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie Onvoldoende Voldoende Goed KA3 Verantwoording en dialoog 3.6 Overige wettelijke voorschriften De inspectie concludeert dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Pagina 13 van 14

14 4 REACTIE VAN HET BESTUUR Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op Basisschool de Edelsteen. We hebben de school en het bestuur gevraagd om de ontwikkelrichting aan te geven op basis van de eigen kwaliteitsoordelen en die van de inspectie. Hieronder geeft het bestuur zijn reactie: De conclusie van de inspectie dat het onderwijs op de Edelsteen goed is, onderschrijven wij van harte. De Daltonschool heeft de laatste jaren een belangrijke kwaliteitsslag gemaakt. Vanzelfsprekend gelukkig zouden we willen weggen zijn er ook nog voldoende verbeterpunten. We hebben er alle vertrouwen in dat de school hiermee zorgvuldig en kwalitatief aan de slag zal gaan. Het voorliggende onderzoek van de inspectie maakt onderdeel uit van het proces naar het door de school gewenste predicaat excellent. De school verdient dit predicaat. De Edelsteen maakt onderdeel uit van IKC De Edelsteen en werkt daarbij zeer nauw samen met Kern Kinderopvang. Er zijn in dat kader al belangrijke stappen gezet, maar er valt nog veel te ontwikkelen en te implementeren. Een excellente status van De Edelsteen zal uitstraling hebben naar het gehele IKC. Pagina 14 van 14