Bijlage 1 Lessenserie in schema en lesplannen. Behorende bij paper 2 ontwerpen, Harmke Schaap. Harmke les. Selma les. Foto van de dag/pc opdracht etc.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bijlage 1 Lessenserie in schema en lesplannen. Behorende bij paper 2 ontwerpen, Harmke Schaap. Harmke les. Selma les. Foto van de dag/pc opdracht etc."

Transcriptie

1 Bijlage 1 Lessenserie in schema en lesplannen Behorende bij paper 2 ontwerpen, Harmke Schaap Harmke les Selma les Foto van de dag/pc opdracht etc. Relevant voor ontwerp Week 1 (periode Geologie ) Dag Onderwerp Doen (leerlingen) Materiaal Ma 25 feb. Din 26 feb. Wat is aardrijkskunde? Wat is geologie? Ouderdom aarde (religieuze verklaring, filosofische (Kant), wetenschappelijke) opbouw van de aarde (hoe meten van opbouw aarde? Graven (12km in Kola, Rusland. Gestart in 1970 en in 1994 gestopt omdat het er te warm werd 180C ruimtemateriaal onderzoek) Hoe ziet de opbouw er dan eruit? (aardkern (binnen en buiten, aardmagnetisch veld/ mantel stroomt/ aardkorst (continentale en oceanische) Alfred Wegener: ( ), zijn toespraak in Berlijn (1925) de bewijzen die hij aanvoerde (kustlijnvormen/dinosaurus vondsten). Waarom werd hij later wel geloofd (ontdekking oceanische rug, ouderdom gesteente) Convectiestroming Kleur op wereldkaart met platen: De platen aardbevingen vulkanen Teken convectiestroming Tekenen opbouw aarde over van bord Oefening maken Pangea met Atlas Lege wereldkaart Atlas kaart GB / GB Opdracht Pangea Atlas

2 Woe 27 feb. Don 28 feb. Vrij 1 maart Extensie plaatgrenzen (opheffing en daling in breukgebergten (horsten en slenken). Ontstaan oceanische korst. Basalt Teken ontstaan horsten en slenken Opdracht boek BuiteNLand 5 vwo - Foto van de dag en introductie Satellieten in de Geologie. - Foto van de dag, kijkoefening. Instructie hardop denken: welke vragen stel ik mijzelf bij het kijken naar satellietbeelden en hoe denk ik hardop? Tekenen Compressie continent-continent, plooiingsgebergten Filmp ontstaan gebergte kijken Himalaya gebergte, Alpen (dolomieten) Soorten gebergten die er zijn (scherpe en afgeronde) Subductie (continentaal-oceanische korst). meting twee leerlingen hardopdenken -film colliding continents -opdracht PC lokaal (45 minuten) -Tekening horsten en slenken - Opdracht boek BuiteNLand 5 vwo - PTT satellieten in de Geologie. -PTT divergentie -PTT jonge en oude bergen pup/ _gebergte01 opdracht in pc lokaal. Rift Valley en jong en oud gebergte -film colliding continents meting twee leerlingen hardopdenken Week 2 ( periode Geologie) Dag Onderwerp Doen (leerlingen Materiaal Ma 4 maart Din 5 maart Woe 6 maart. - Foto van de dag. Samenvatting subductie Oceanische-oceanische korst - Foto van de dag Transformeer breuken. San Andreasbreuk. Aardbevingen, Aardbevingen; seismografie (schaal van Richter/Mercalli) Verhaal Martinique De opbouw van een vulkaan - Foto van de dag. -Opdracht pc lokaal afmaken (45 minuren). - Foto van de dag. - Teken een seismograaf -Huiswerkopdracht de kracht van een aardbeving. -Quiz vulkanisme - Teken opbouw van een vulkaan - Foto van de dag. - Opdracht rift valley en jong en oud gebergte. -fotos before and after the tsunami and before and after the clean-up - Foto van de dag. -Animatie geobronnen -film aardbeving San Fransicso - Huiswerkopdracht de kracht van een aardbeving - Quiz -Teken verschillende vulkaantypes

3 Don 7 maart Verschillende soorten vulkanen (strato- en schild) Vulkanisme, waar? (subductie, onderwater bij midoceanische ruggen, hotspots) (Ring of Fire) - Foto van de dag. Extra uitleg vulkanen (gesteentes en grondstoffen, pyroklastich materiaal, mineralen), Hazardmanagement Vrij 8 maart Verschil endogene/exogene krachten. Waterkringloop Motor exogeen: zon -Film IJsland - Foto van de dag. -Werken op de pc (45 minuten) - PPT platentektoniek - Opdracht de Kantoaardbeving) - Vragen over plaatgrenzen - animatie subductie en hotspot -Film IJsland -PPT - Foto van de dag. -Werken op de pc (45 minuten). Aan de slag met eigen opdracht vulkanen of geoquest popocat. PPT platentektoniek - Opdracht de Kanto-aardbeving - Opdracht plaatgrenzen Week 3 (periode Geologie) Dag Onderwerp Doen (leerlingen) Materiaal Ma 11 maart Din 12 maart - Foto van de dag. Verwering (fysisch en chemisch), erosie en sedimentatie. Gletsjers Rivieren boven- midden- benedenloop, verhang en stroomsnelheid, stroomgebied, waterscheiding, verschillende soorten rivieren Samen lezen par 4 de bovenloop van de Rijn - - Foto van de dag. Tekening Gletsjer Gletsjers kijken op Google Earth opdracht Filmpjes schooltv gletsjers - de veldfles van Heinrich - tekening waterkringloop - lezen par 5 midden- en benedenloop van de Rijn - maken opdrachten par 5 - Foto van de dag. Opdracht Gletsjers kijken (werken op de pc (45 minuten eventueel) Filmpje schooltv gletsjers -De veldfles van Heinrich (enveloppen) - Een reisje langs de Rijn Woe 13 maart Rivieren Gesteentekringloop (sedimentgesteente, stollingsgesteente, metamorf gesteente) (Kalk gesteenten en oplossing) Tekenen gesteentekringloop Werken aan opdrachten -Opdrachten afmaken

4 Don 14 maart Opdrachten bespreken Bijwerken periodeschrift Eindtoets hardopdenken klassikaal Eindmeting twee leerlingen hardopdenken -Vragen stellen periode - Bijwerken periodeschrift - Begrippen periode voor degenen die al klaar zijn -Eindtoets maken hardopdenken. -Met twee leerlingen eindtoets hardopdenken - Overzicht periodeschrift - Begrippen van de periode -Eindtoets klassikaal -Eindtoets nulmeting Vrij 15 maart Toets -toets

5 Lesplannen Een aantal zaken die gelden voor alle lesplannen die hierna volgen: Beginsituatie: De leerlingen komen van de onderbouw waar ze sterrenkunde en volkerenkunde hebben gehad. Docentdoelen gedurende hele periode: Theoretische lesstof rustig stapelen en motiveren door actieve zelfstandige werkvormen met o.a. behulp van luchtfoto s en satellietbeelden. Lesmateriaal: Het aardrijkskundelokaal bevat een laptop en beamer en atlassen. Er is een pc lokaal in de school die moet worden gereserveerd. Lesfasen volgens Ebbens: De lesfasen van Ebbens worden gebruikt, maar niet allemaal in de volgorde zoals in zijn schema. Checken en feedback geven kan bijvoorbeeld ook aan het begin van de volgende ochtend, in een onderwijsleergesprek. MDA/lesplan 28 februari 2013, klas 3 (mavo/havo) Rudolf Steiner College Haarlem, periode Geologie. Leskern: convergente plaatbewegingen, ontstaan plooiingsgebergte Doorlopende leerdoel gedurende hele periode: 1. Bij het kijken naar satellietbeelden en luchtfoto s van landschappen maken leerlingen enkele denkstappen in de goede richting, ook al zegt de foto ze op het eerste gezicht niks (zie docentenhandleiding voor protocol). Overige leerdoelen deze les 2. De leerlingen begrijpen hoe plooiinggebergte ontstaat bij de botsing van twee continentale platen (beheersniveau onthouden volgens taxionomie van Bloom). 3. De leerlingen kunnen het verschil zien tussen een jong en oud gebergte (beheersniveau toepassen volgens taxionomie van Bloom).

6 Lesplan: Tijd (totaal les van 100 minuten) Lesfase Wat ik doe en zeg Werkvorm (wat zij doen) Leeractiviteit 10 minuten Terughalen lesstof gister Aantekeningen laten teruglezen, vragen stellen 15 min. Introductie satellietbeelden Wat zie ik? Satellieten in de Geologie! PTT Voorlezen, luisteren en vragen beantwoorden. Luisteren, kijkoefening en daarna paar aantekeningen maken minuten Uitleg lesstof Uitleg lesstof (compressie continentcontinent, plooiingsgebergte, Alpen. Aantekeningen maken 2 15 minuten Begeleiden van zelfwerkzaamheid Tekeningen overnemen van het bord Tekenen 2 20 minuten Uitleg lesstof Soorten gebergten die er zijn, scherpe en afgeronde). 15 min. Uitleg lesstof Filmpje en Ptt laten zien ontstaan gebergten Aantekeningen maken min. Afsluiten van de les op kernbegrippen Herhaling van wat we hebben gedaan en nalopen huiswerk. 2 en 3

7 Toelichting Ik begin de les met het terughalen van de lesstof van de dag ervoor. Een leerling leest, om te beginnen, zijn/haar uitgewerkte aantekeningen voor. Dan gaan we wat beter kennismaken met het kijken naar satelliet- en luchtfoto s. Ik begin met een introductie van het gebruik van satellieten in de geologie. Ik doe dat zonder te kijken naar het stappenplan uiteraard (het wat, hoe, waarom kijkschema), want dit is een inleiding en de nulmeting. De lesstof gaat verder met compressie continentale-continentale korst. Omdat ik het niet te ingewikkeld wil maken voor deze kinderen zal ik geen aandacht besteden aan de gebergtevorming in verschillende periodes (hercynische en caledonische plooiingsgebieden). Ik werk met steekwoorden op het bord en tekeningen. De PTT convergentie is na afloop en extra. De zelfwerkzame tijd vind ik wat kort deze les. Voor een langdurige beklijving van het geleerde is het effectief wanneer leerlingen de aangeboden informatie zelf bewerken, zelf beargumenteren, zelf herformuleren of zelf toepassen (Ebbens en Ettekoven, 2005:91). Er zit weliswaar wat afwisseling van werkvormen in, maar ik ben vrij veel aan het woord. Ik laat ze een filmpje en PPT zien ter herhaling van de lesstof. Materiaal -PPT Satellieten in de Geologie - PTT Convergentie (alleen ter herhaling van uitleg op het bord) - MDA/lesplan 1 maart 2013, klas 3 (mavo/havo) Rudolf Steiner College Haarlem, periode Geologie. Leskern: subductie (botsing continentaal-oceanische korst) Doorlopend leerdoel gedurende hele periode: 1. Bij het kijken naar satellietbeelden en luchtfoto s van landschappen maken leerlingen enkele denkstappen in de goede richting, ook al zegt de foto ze op het eerste gezicht niks (zie docentenhandleiding voor protocol). Overig leerdoel deze les 2. De leerlingen kunnen aangeven wat er gebeurt wanneer een continentale plaat en een oceanische plaat botsen en welke gevolgen dat heeft voor de omgeving (gebergtevorming, ontstaan gasrijk magma, ontstaan troggen etc. Ontstaan stratovulkaan wordt later behandeld) (beheersniveau onthouden volgens taxionomie van Bloom).

8 3. De leerlingen maken zich de basisvaardigheden van Google Earth eigen en starten met de Google Earth opdrachten (beheersniveau toepassen volgens taxionomie van Bloom). Lesplan: Tijd (totaal les van 100 minuten) Lesfase Wat ik doe en zeg Werkvorm (wat zij doen) Leeractiviteit 10 min. Checken en feedback Terughalen wat we tot nu toe geleerd hebben. Antwoord geven op vragen Uit vorige les 30 min. Informeren over begrippen. Compressie continent-oceanische korst en oceanischeoceanische korst. 1 minuut Animatie plate -tectonics Aantekeningen maken en tekenen. 2 en 3 45 min. Begeleiden van zelfwerkzaamheid Rondlopen -opdracht in PC lokaal : leren met Google Earth en starten Rift Valley opdracht 2 en 3 Met enkele leerlingen nulmeting doen hardop denken, terwijl de rest werkt 2 min. Afsluiten van de les op kernbegrippen. Herhaling van wat we hebben gedaan. Luisteren. 2 en 3 Toelichting We gaan vandaag niet naar een satellietfoto kijken, de reden is dat ik wil wachten met de start van de kijk-instructie tot ik de twee leerlingen een nulmeting heb laten doen. Als iedereen op de pc aan het werk is, wil ik twee leerlingen (afzonderlijk van elkaar) de nulmeting nog eens laten doen, maar nu moeten ze hardop denken, dus alles zeggen wat ze denken. Ik neem het op video op.

9 Omdat we best schematisch de verschillende plaatbeweging langslopen komt vulkanisme pas later in de week echt uitgebreid aan de orde. Ook aardbevingen wil ik eigenlijk pas echt behandelen bij de transforme breuken. Nu dus aandacht voor subductie, wat we heel uitgebreid (met steekwoorden op het bord plus een tekening) zullen behandelen. Belangrijk is het ontstaan van troggen, gasrijk magma en het onderscheid tussen de oceanische en continentale korst. Korte animatie plate tectonics. Materiaal -Foto van de dag -Opdracht PC Google Earth en Rift Valley - Nulmeting twee leerlingen hardop denken. -Platetectonics. animatie MDA/lesplan 4 maart 2013, klas 3 (mavo/havo) Rudolf Steiner College Haarlem, periode Geologie. Leskern: botsing oceanische-oceanisme korst en tsunami s Leerdoelen Doorlopend leerdoel gedurende hele periode: 1. Bij het kijken naar satellietbeelden en luchtfoto s van landschappen maken leerlingen enkele denkstappen in de goede richting, ook al zegt de foto ze op het eerste gezicht niks (zie docentenhandleiding voor protocol). Overig lesdoel: 2. De leerlingen kunnen aangeven wat er gebeurt wanneer een oceanische en een oceanische plaat botsen en welke gevolgen dat heeft voor de omgeving (tsunami s) (beheersniveau onthouden volgens taxionomie van Bloom). 3. De leerlingen kunnen de theorie van divergente platen toepassen (beheersniveau toepassen volgens taxionomie van Bloom). Lesplan:

10 Tijd (totaal les van 100 minuten) Lesfase Wat ik doe en zeg Werkvorm (wat zij doen) Leeractiviteit 10 min. Aandacht richten/voorkennis activeren Wat zie ik? satellietfoto(s) en het oefenen in het kijken ernaar. Introductie hardop denken. Meeschrijven en denkstappen formuleren min. Checken en feedback Terughalen wat we tot nu toe geleerd hebben. Antwoord geven op vragen Uit vorige les 20 min. Informeren over begrippen. Compressie oceanische-oceanische korst. Foto s before and after the tsunami en before and after the clean-up Aantekeningen maken en tekenen minuten Informeren over begrippen Foto s before and after the tsunami en before and after the clean-up Kijken 2 45 min. Begeleiden van zelfwerkzaamheid Rondlopen -opdracht in PC lokaal (zie bijlage) 3 2 min. Afsluiten van de les op kernbegrippen. Herhaling van wat we hebben gedaan plus huiswerk - huiswerk: Google Earth of Google afbeeldingen Oude en jonge gebergten. 2 en 3 Toelichting We gaan weer naar een satellietfoto kijken. Ik geef ze instructie in hardop denken en hoe te kijken naar een foto, ook al weet je niet meteen wat het is. Durf het niet te weten, durf door te kijken en jezelf vragen te stellen!! De foto kunnen ze overigens wel herkennen, want extensie is die week behandeld.

11 We hebben naar subductie gekeken, nu kijken we naar de botsing van twee oceanische platen. We hebben het over tsunami s en hoe die ontstaan. De pc opdracht is dezelfde als gister, ze moeten hem afmaken vandaag. Ik ga er vanuit dat ze de basis van Google Earh nu onder de knie hebben en zelfstandig aan de Rift Valley opdracht kunnen werken. De leerlingen hebben altijd hetzelfde huiswerk, namelijk de aantekeningen uitwerken en hun schrift verzorgen. Mijn collega geeft daarnaast nog regelmatig extra opdrachten mee naar huis. Ik vind het snel veel worden, of je moet ze enkele dagen de tijd geven zodat ze de opdracht in het weekend kunnen doen. Ik laat ze vandaag wel nog even thuis werken met Google Earth. Als ze dat niet hebben gedownload, dan kunnen ze het ook doen met Google Afbeeldingen. Het is een kleine opdracht. Materiaal -Foto van de dag Before and after the cleanup -opdracht PC Google Earth en Rift Valley (is dezelfde als gister) - huiswerk: Google Earth of Google afbeeldingen Oude en jonge gebergten (zit bij de opdracht rift valley in). MDA/lesplan 5 maart 2013, klas 3 (mavo/havo) Rudolf Steiner College Haarlem, periode Geologie. Leskern: transforme breuken Leerdoelen: Doorlopend leerdoel gedurende hele periode: 1. Bij het kijken naar satellietbeelden en luchtfoto s van landschappen maken leerlingen enkele denkstappen in de goede richting, ook al zegt de foto ze op het eerste gezicht niks (zie docentenhandleiding voor protocol).

12 Overige leerdoelen deze les: 2. De leerlingen kunnen aangeven hoe plaatgrenzen langs elkaar heen schuiven en wat de gevolgen zijn voor de omgeving (aardbevingen etc.) (beheersniveau onthouden volgens taxionomie van Bloom). 3. De leerlingen kunnen vertellen op wat voor manieren wij de sterkte van aardbevingen meten en wat de schaal van Richter en Mercalli precies meten (beheersniveau onthouden volgens taxionomie van Bloom). Lesplan: Tijd (totaal les van 100 minuten) Lesfase Wat ik doe en zeg Werkvorm (wat zij doen) Leer-activiteit 10 min. Aandacht richten/voorkennis activeren Wat zie ik? satellietfoto(s) en het oefenen in het kijken ernaar. Meeschrijven en denkstappen formuleren min. Checken en feedback Terughalen wat we tot nu toe geleerd hebben. Antwoord geven op vragen Uit vorige les 30 min. Informeren over begrippen. Transpressieve plaatbeweging. Hoe zit dat? Aarbevingen, hoe meten we die? (voorbeeld San Andreasbreuk) Aantekeningen maken 2 en 3 10 min. Informeren over begrippen Filmpje aardbeving San Andreasbreuk Aantekeningen maken 2 30 min. Begeleiden van zelfwerkzaamheid Rondlopen (Bordtekening dag ervoor gemaakt). -Teken een seismograaf -Alvast beginnen huiswerkopdracht De Kracht van een aardbeving. (invuloefening Richter, Mercalli). 2 en 3

13 2 min. Afsluiten van de les op kernbegrippen. Herhaling van wat we hebben gedaan. Luisteren. 2 en 3 Toelichting We gaan weer naar een satellietfoto kijken en dit keer ga ik er vanuit dat ze al iets beter durven te kijken zonder meteen in de stress te schieten als ze het beeld niet direct herkennen. Transforme plaatbewegingen zijn het laatste type plaatbewegingen dat behandeld wordt. Nu kunnen we verder ingaan op aardbevingen en de gevolgen van aardbevingen en tsunamis, alvorens we het vulkanisme in detail gaan bekijken. Leuke toepassingsopdrachten maken wordt vanaf dus ook makkelijker daardoor. He zelf werken krijgt vorm door middel van het tekenen van een seismograaf (in detail, ik heb die de dag ervoor achterop het bord getekend). Ook kunnen ze alvast beginnen aan het huiswerk, de aantekeningen uitwerken of de huiswerkopdracht De kracht van een aardbeving. Materiaal -foto van de dag -film aardbevingen San Francisco - opdracht invullen schaal van Richter en Mercalli De kracht van een aardbeving.

14 MDA/lesplan 7 maart 2013, klas 3 (mavo/havo) Rudolf Steiner College Haarlem, periode Geologie. Leskern: Vulkanisme, uitstoot vulkanen Doorlopend leerdoel gedurende hele periode: 1. Bij het kijken naar satellietbeelden en luchtfoto s van landschappen maken leerlingen enkele denkstappen in de goede richting, ook al zegt de foto ze op het eerste gezicht niks (zie docentenhandleiding voor protocol). Overige leerdoelen deze periode: 2.De leerlingen kunnen uitleggen welk materiaal er vrij kan komen bij een vulkaanuitbarsting en wat de gevolgen daarvan zijn voor de omgeving (beheersniveau onthouden volgens taxionomie van Bloom). 3.De leerlingen laten zien dat ze eerdere theorie over strato- en schildvulkanen kunnen toepassen door middel van een Google Earth opdracht. (beheersniveau toepassen volgens taxionomie van Bloom). Lesplan: Tijd (totaal les van 100 minuten) Lesfase Wat ik doe en zeg Werkvorm (wat zij doen) Leeractivi teit 10 min. Aandacht richten/voorkennis activeren Wat zie ik? satellietfoto(s) en het oefenen in het kijken ernaar. 10 min. Checken en feedback Terughalen wat we tot nu toe geleerd hebben. Meeschrijven en denkstappen formuleren. Antwoord geven op vragen 1 Uit vorige les 30 min. Informeren over begrippen. Uitleg pyroclastische stroom, lahar etc. Aantekeningen maken en tekening overnemen 2

15 45 min. Begeleiden van zelfwerkzaamheid Rondlopen Pc opdracht De etna staat op knallen of eigen Google Earth opdracht. 3 2 min. Afsluiten van de les op kernbegrippen. Herhaling van wat we hebben gedaan. Luisteren. 2 Toelichting Deze les bevat weer een openingsfoto, dan een stuk nieuwe theorie en dan gaan we aan het werk in het ict lokaal. Omdat de basis van de lesstof nu staat, zijn er veel toepassingsopdrachten voor de pc beschikbaar. Behalve mijn eigen Google Earth opdracht zijn er ook nog andere opdrachten beschikbaar (al dan niet met Google Earth). We maken t.z.t. een keuze voor een geschikte opdracht. Materiaal Foto van de dag Pc Geoquest Popcatepetl Of: eigen GE opdracht Vulkanen MDA/lesplan 11 maart 2013, klas 3 (mavo/havo) Rudolf Steiner College Haarlem, periode Geologie. Leskern: Verwering (fysisch en chemisch) en werking gletsjers (als introductie op erosie en sedimentatie) Leerdoelen: Doorlopend lesdoel gedurende hele periode: 1. Bij het kijken naar satellietbeelden en luchtfoto s van landschappen maken leerlingen enkele denkstappen in de goede richting, ook al zegt de foto ze op het eerste gezicht niks (zie docentenhandleiding voor protocol).

16 Overige lesdoelen 2. De leerlingen kunnen uitleggen wat oorzaken van verwering zijn (beheersniveau onthouden volgens taxionomie van Bloom). 3. De leerlingen begrijpen hoe een gletsjer ontstaat en wat de invloed is van een gletsjer op het landschap (introductie erosie en sedimentatie). (beheersniveau toepassen taxionomie van Bloom). Lesplan: Tijd (totaal les van 100 minuten) Lesfase Wat ik doe en zeg Werkvorm (wat zij doen) Leeractivi teit 10 min. Aandacht richten/voorkennis activeren Wat zie ik? satellietfoto(s) en het oefenen in het kijken ernaar. 10 min. Checken en feedback Terughalen wat we tot nu toe geleerd hebben. 30 min. Informeren over begrippen. Uitleg verschillende soorten verwering, uitleg werking gletsjer. Meeschrijven en denkstappen formuleren. Antwoord geven op vragen Aantekeningen maken en tekening overnemen 1 Uit vorige les 2 45 min Begeleiden van zelfwerkzaamheid rondlopen Pc opdracht Gletsjers kijken (edugis) 2 min. Afsluiten van de les op kernbegrippen. Herhaling van wat we hebben gedaan. Luisteren. 2

17 Toelichting We gaan naar de exogene krachten. Er is weer een foto van de dag en de leerlingen maken in het pc lokaal een gletsjer opdracht. Materiaal Foto van de dag Pc opdracht gletsjers kijken (geen eigen materiaal) MDA/lesplan 14 maart 2013, klas 3 (mavo/havo) Rudolf Steiner College Haarlem, periode Geologie. Leskern: voorbereiding op toets en eindmeting Lesplan: Tijd (totaal les van 100 minuten) Lesfase Wat ik doe en zeg Werkvorm (wat zij doen) Leeractivi teit 10 min. Aandacht richten/voorkennis activeren Wat zie ik? satellietfoto(s) en het oefenen in het kijken ernaar. 30 min. Checken en feedback Terughalen wat we tot nu toe geleerd hebben. 45 min. Afronding Rondlopen en helpen met ordenen materiaal Met enkele leerlingen eindmeting hardop denken, terwijl de rest werkt Meeschrijven en denkstappen formuleren. Antwoord geven op vragen Hun opdrachten en werk ordenen en schriften compleet maken 1 Uit vorige les 2

18 10 minuten Eindmeting klasikaal Wat zie ik? satellietfoto(s) en het oefenen in het kijken ernaar. Wat zie ik? satellietfoto(s) en het oefenen in het kijken ernaar. Meeschrijven en denkstappen formuleren. 3 2 min. Afsluiten van de les op kernbegrippen. Herhaling van wat we hebben gedaan. Luisteren. 2 Toelichting Dit is een rommellesje. De lesstof van afgelopen drie weken wordt samengevat, er is tijd om vragen te stellen. Omdat de leerlingen een scala aan gemaakte opdrachten, tekeningen, uitgewerkte aantekeningen etc. moeten bundelen in een periodeschrift zijn ze even druk bezig met ordenen. Ik geef ze ringbandjes en gekleurde a4-vellen, zodat ze er een mooi geheel van kunnen maken. Ook worden nog snel enkele huiswerkopdrachten even afgemaakt. Net alleen de toets telt mee in het eindoordeel, ook het schrift (op inhoud en verzorging) en de huiswerkopdrachten. We gaan de klassikale eindmeting doen Wat zie ik? en, eventueel in de pauze, de twee leerlingen opnieuw de hardop-denken-oefening laten doen en dat vastleggen op video. Materiaal Eindmeting Wat zie ik? klassikaal. Eindmeting hardop denken twee leerlingen individueel.

Aardrijkskunde Samenvatting Hoofdstuk 2 Endogene en Exogene processen 2 t/m 12

Aardrijkskunde Samenvatting Hoofdstuk 2 Endogene en Exogene processen 2 t/m 12 Aardrijkskunde Samenvatting Hoofdstuk 2 Endogene en Exogene processen 2 t/m 12 2: De opbouw van de aarde Kern: 3700 km dik, binnenste deel vast, buitenste deel vloeibaar -> aardmagnetisme Aardmantel: 2900

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Aardrijkskunde Samenvatting Hoofdstuk 2 Endogene en Exogene processen 2 t/m 12

Samenvatting Aardrijkskunde Aardrijkskunde Samenvatting Hoofdstuk 2 Endogene en Exogene processen 2 t/m 12 Samenvatting Aardrijkskunde Aardrijkskunde Samenvatting Hoofdstuk 2 Endogene en Exogene processen 2 t/m 12 Samenvatting door F. 1428 woorden 6 december 2012 5,5 18 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde

Nadere informatie

Tijd: 8:30. Klas: 3HVc 9:10. Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad (zie paper 1)

Tijd: 8:30. Klas: 3HVc 9:10. Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad (zie paper 1) Lesplan les 1 Seksualiteit: Grenzen en Wensen Tijd: 8:30 Klas: 3HVc Aantal lln: 15 Introductie van de lessenserie: grenzen en wensen Beginsituatie Leerlingen hebben week hiervoor toets seksualiteit gehad

Nadere informatie

Krachten van de natuur hoofdstuk 1B4

Krachten van de natuur hoofdstuk 1B4 Krachten van de natuur hoofdstuk 1B4 Cursus 4.1: De aarde beeft Opbouw van de aarde Clip: Opbouw van de aarde De aarde is, van binnen naar buiten, opgebouwd uit: 1. de binnenkern De kern van de aarde is

Nadere informatie

6.6. Samenvatting door een scholier 1458 woorden 15 augustus keer beoordeeld. Aardrijkskunde

6.6. Samenvatting door een scholier 1458 woorden 15 augustus keer beoordeeld. Aardrijkskunde Samenvatting door een scholier 1458 woorden 15 augustus 2010 6.6 22 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Aardrijkskunde: Endogene en Exogene processen 1.2 t/m 1.9 en 1.11 t/m 1.13 1.2

Nadere informatie

Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO

Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO Student: Vincent van der Maaden, MSc Studentnummer: 5783070 Opleiding: Interfacultaire lerarenopleiding, UvA Vakgebied: Aardrijkskunde

Nadere informatie

6 keer beoordeeld 24 juni 2016

6 keer beoordeeld 24 juni 2016 6,8 Samenvatting door Mike 1852 woorden 6 keer beoordeeld 24 juni 2016 Vak Aardrijkskunde Methode BuiteNLand H2 Endogene en Exogene processen S2 De Opbouw van de Aarde Oceaanbodem bestaat uit basalt en

Nadere informatie

Fysische Geografie. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/67092

Fysische Geografie. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/67092 Auteur Jorick Boll Laatst gewijzigd 23 november 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/67092 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Aarde: De aarde als natuurlijk systeem; samenhangen en diversiteit

Aarde: De aarde als natuurlijk systeem; samenhangen en diversiteit Aarde: De aarde als natuurlijk systeem; Aardrijkskunde VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Overzicht domeinen CE Aardrijkskunde A1: Geografische benadering B1: Samenhang en verscheidenheid in de wereld C1: De aarde

Nadere informatie

Aardrijkskunde H2 Endogene en exogene processen

Aardrijkskunde H2 Endogene en exogene processen Aardrijkskunde H2 Endogene en exogene processen P2 Opbouw van de aarde Vroeger was de aarde een klont roodgloeiend gesteente, door de afstand tot de zon is dat afgekoeld en de buitenste laag gestold. De

Nadere informatie

AARDRIJKSKUNDE VOOR DE TWEEDE FASE. VWO zakboek samenvattingen begrippen examentips

AARDRIJKSKUNDE VOOR DE TWEEDE FASE. VWO zakboek samenvattingen begrippen examentips AARDRIJKSKUNDE VOOR DE TWEEDE FASE VWO zakboek samenvattingen begrippen examentips Aan de slag met het Wereldwijs zakboek Het Wereldwijs zakboek helpt je bij de voorbereiding op toetsen, schoolexamens

Nadere informatie

De horizontale bewegingen van de platen

De horizontale bewegingen van de platen De horizontale bewegingen van de platen!sommige platen bestaan uit oceanische korst, sommige uit continentale korst, sommige uit beiden.!een continentale plaat is lichter dan een oceanische plaat Platen

Nadere informatie

5 havo 2 End. en ex. processen 1-4

5 havo 2 End. en ex. processen 1-4 5 havo 2 End. en ex. processen 1-4 Rusteloze aarde De Toch miljoenenstad ging het in 79 Napels na Chr. ligt grandioos op nog geen mis 10km De inwoners van de Vesuvius, van niemand Pompei waren lijk zich

Nadere informatie

Aardrijkskunde Bewegende aarde Leerjaar 2ha HBAK Antwoordmodel

Aardrijkskunde Bewegende aarde Leerjaar 2ha HBAK Antwoordmodel Aardrijkskunde Bewegende aarde Leerjaar 2ha HBAK Antwoordmodel ------------------------------------------------------------------------------------------ Let op: - Je bent zelf verantwoordelijk voor het

Nadere informatie

BIJLAGEN DOCENTENHANDLEIDING. Doel van de lessenserie

BIJLAGEN DOCENTENHANDLEIDING. Doel van de lessenserie BIJLAGEN DOCENTENHANDLEIDING Doel van de lessenserie De lessenserie is ontworpen met het oog op inzicht te geven over het schrijfproces. Als de leerlingen nu weten hoe een tekst te schrijven en die kennis

Nadere informatie

BEWEGENDE AARDE: KWARTET

BEWEGENDE AARDE: KWARTET BEWEGENDE AARDE: KWARTET Theoretisch kader In dit kwartetspel leer je door middel van het beantwoorden van vragen over van alles dat met het bewegen van de aarde te maken heeft. Elk kwartet heeft een onderwerp,

Nadere informatie

Samenvatting aardrijkskunde hoofdstuk 1 de aarde:

Samenvatting aardrijkskunde hoofdstuk 1 de aarde: Boekverslag door E. 2593 woorden 1 november 2008 6.3 59 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Samenvatting aardrijkskunde hoofdstuk 1 de aarde: Paragraaf 2 opbouw van de aarde: De oceaan

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door een scholier 1875 woorden 20 juni 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Aardrijkskunde H2 Endogene en exogene processen

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde Hoofdstuk 1

Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde Hoofdstuk 1 Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde Hoofdstuk 1 Samenvatting door Fleur 4479 woorden 11 juli 2017 2 1 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Systeem aarde 1.1 Het ontstaan en de opbouw

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Endogene en exogene processen (H2 Aarde)

Samenvatting Aardrijkskunde Endogene en exogene processen (H2 Aarde) Samenvatting Aardrijkskunde Endogene en exogene processen (H2 Aarde) Samenvatting door een scholier 2526 woorden 25 maart 2011 6,3 43 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde H2 aarde Endogene en exogene processen

Nadere informatie

1.1 Het ontstaan van de aarde

1.1 Het ontstaan van de aarde Boekverslag door H. 1566 woorden 16 december 2007 6.8 27 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde 1.1 Het ontstaan van de aarde Actualiteitsprincipe: het heden is de sleutel tot het verleden. ONS ZONNESTELSEL.

Nadere informatie

Ontwerp onderzoek paper 5. Samenvatting paper 1

Ontwerp onderzoek paper 5. Samenvatting paper 1 Ontwerp onderzoek paper 5 Samenvatting paper 1 Het onderzoek waarover dit paper gaat wordt uitgevoerd in de havo klas op De Nieuwe School. De school verzorgt onderwijs voor eindexamenleerlingen. Ik geef

Nadere informatie

Natuurrampen. Natuurrampen. Enkele voorbeelden... Oorzaken: bijvoorbeeld lawine, aardbeving, orkaan, overstroming, tsunami en vulkaanuitbarsting.

Natuurrampen. Natuurrampen. Enkele voorbeelden... Oorzaken: bijvoorbeeld lawine, aardbeving, orkaan, overstroming, tsunami en vulkaanuitbarsting. Natuurrampen Natuurrampen Natuurrampen Enkele voorbeelden... Oorzaken: bijvoorbeeld lawine, aardbeving, orkaan, overstroming, tsunami en vulkaanuitbarsting. Gevolgen: bijvoorbeeld bedolven mensen, doden,

Nadere informatie

Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam

Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam Ontwerponderzoek Naam auteur Mariëlle Kruithof Vakgebied Wiskunde Titel Onderwerp Opleiding Het toewijzingsprobleem, een kijkje in de wiskunde buiten de middelbare school. Het behandelen van de Hongaarse

Nadere informatie

Kei-cool. leerplan inhouden

Kei-cool. leerplan inhouden Kei-cool leerplan inhouden In dit document vind je de leerplandoelen die in de tentoonstelling Kei-Cool behandeld worden voor het vak aardrijkskunde. We gebruiken daarvoor de leerplannen van de 1ste graad

Nadere informatie

BIJLAGE 1.1 Lesplan les 1

BIJLAGE 1.1 Lesplan les 1 BIJLAGE 1.1 Lesplan les 1 Datum: 12-05- 2014 Tijd: 11.40-12.40 Klas: 3hvD Aantal aanwezigen: 24 Lesonderwerp Talen in Spaanstalige landen; reizen in Latijns-Amerika Beginsituatie (De lln voelt, vindt,

Nadere informatie

Docentenhandleiding, Leren Modelleren. Amsterdam, 27 maart Inleiding

Docentenhandleiding, Leren Modelleren. Amsterdam, 27 maart Inleiding Docentenhandleiding, Leren Modelleren Amsterdam, 27 maart 2014 Inleiding Deze docentenhandleidng behoort bij mijn ontwerpopdracht Leren Modelleren die ik eind 2013, begin 2014 scheef in het kader van mijn

Nadere informatie

7.6. Boekverslag door T woorden 19 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde

7.6. Boekverslag door T woorden 19 juni keer beoordeeld. Aardrijkskunde Boekverslag door T. 2779 woorden 19 juni 2011 7.6 46 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Wereldwijs Hoofdstuk 3 Opbouw en afbraak van het reliëf op aarde Paragraaf 1.1 Alle continenten op aarde

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde De Aarde

Samenvatting Aardrijkskunde De Aarde Samenvatting Aardrijkskunde De Aarde Samenvatting door een scholier 1657 woorden 7 januari 2010 5,9 10 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde AK SE 2 Aarde 2 De opbouw van de aarde Seismologen: aardbevingdeskundigen.

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Algemene introductie

Docentenhandleiding. Algemene introductie Docentenhandleiding Algemene introductie Waarom deze regio? We hebben gekozen voor de regio s Japan en Haïti omdat dit beide vrij geïsoleerde gebieden zijn waar beide vaak aardbevingen voorkomen. Tegelijkertijd

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde H1 De actieve aarde

Samenvatting Aardrijkskunde H1 De actieve aarde Samenvatting Aardrijkskun H1 De actieve aar Samenvatting door P. 1673 woorn 27 februari 2013 7,3 8 keer beooreld Vak Metho Aardrijkskun De Geo 1.1: De aar is zo n 4,5 miljard jaar oud Schotse geoloog Hutton

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde H1

Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde H1 Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde H1 Samenvatting door J. 3602 woorden 27 april 2014 6,3 11 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo 1.1 Het ontstaan en de opbouw van de aarde Hoe begrijp

Nadere informatie

Daarbij stierven 200 duizend mensen.

Daarbij stierven 200 duizend mensen. Filmpje op www.youtube.com/watch?v=vua_y9c4zu4&feature=related Google trefwoorden: filmpje, plaattektoniek, teleac, youtube Aardbevingen Beweging in de aarde In 2004 was de tsunami in Azië na aardbeving

Nadere informatie

Lesplanformulier. Les wordt gegeven in een open ruimte met ronde tafels en een computergedeelte. Een les duurt 50 minuten

Lesplanformulier. Les wordt gegeven in een open ruimte met ronde tafels en een computergedeelte. Een les duurt 50 minuten Lesplanformulier naam student : Aukelien Stalman opleiding : docent GZW jaar : 3 naam school : Gomarus College Assen coach : klas : 1 datum van de les: mei 2017 Lesonderwerp: Biologie stevigheid en beweging

Nadere informatie

Aardrijkskunde Aarde hoofdstuk 3

Aardrijkskunde Aarde hoofdstuk 3 Samenvatting door Nikita 2543 woorden 6 mei 2018 7 3 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Wereldwijs Aardrijkskunde Aarde hoofdstuk 3 Het Actualiteitsprincipe is de aanname dat alle geologische processen

Nadere informatie

Plaattektoniek. Fieke van Lith. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Plaattektoniek. Fieke van Lith. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Fieke van Lith 17 October 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/88104 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Paper 2: Ontwerp. Samenvatting paper 1: Ontwerphypothese:

Paper 2: Ontwerp. Samenvatting paper 1: Ontwerphypothese: Paper 2: Ontwerp Samenvatting paper 1: Ontwerphypothese: Als ik bij het onderwerp radioactiviteit de leerlingen van klas 3A3 praktische opdrachten geef zodat ze actief met de leerstof bezig zijn, dan gaat

Nadere informatie

Oceaanbodem = basalt, veel zwaarder, 3,0 gram/cm3. Continenten = graniet, lichter, 2,7 gram/cm3.

Oceaanbodem = basalt, veel zwaarder, 3,0 gram/cm3. Continenten = graniet, lichter, 2,7 gram/cm3. Samenvatting door R. 4620 woorden 17 januari 2013 6,1 24 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Memo Hoofdstuk 1: endogene en exogene processen Paragraaf 2: De opbouw van de aarde Een verschrompelde

Nadere informatie

Rijnreis hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Rijnreis hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 16 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/52487 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Humboldt. Humboldt. Pico del Teide 1 HV LEEROPDRACHTENBOEK AARDRIJKSKUNDE VOOR DE ONDERBOUW

Humboldt. Humboldt. Pico del Teide 1 HV LEEROPDRACHTENBOEK AARDRIJKSKUNDE VOOR DE ONDERBOUW 1 H V Humboldt Humboldt Alexander von Humboldt (1769-1859) was een Duitse wetenschapper en ontdekkingsreiziger. Veel mensen zien hem als de eerste moderne geograaf. Terwijl andere wetenschappers vooral

Nadere informatie

Algemene gegevens Safrien van de Leemkolk Montessori Lyceum Herman Jordan Leerlingen leren correct formuleren in het genre vergelijken

Algemene gegevens Safrien van de Leemkolk Montessori Lyceum Herman Jordan Leerlingen leren correct formuleren in het genre vergelijken LESPLANNEN AK: Vergelijking twee Europese landen in de brugklas Algemene gegevens Docent Safrien van de Leemkolk School Montessori Lyceum Herman Jordan Titel lessenserie Leerlingen leren correct formuleren

Nadere informatie

Studiewijzer aardrijkskunde 10vwo Aarde 2 Klas: 10vwo Datum: september 2015 PTA: T1

Studiewijzer aardrijkskunde 10vwo Aarde 2 Klas: 10vwo Datum: september 2015 PTA: T1 Studiewijzer aardrijkskunde 10vwo Aarde 2 Klas: 10vwo Datum: september 2015 PTA: T1 Als een les wegens ziekte uitvalt dan kan je zelfstandig door werken. Zorg voor een groot schrift (A4-formaat) waarin

Nadere informatie

Docent: Eva Lems Datum: Tijd: 8.30 Klas: H3C Aantal lln: 26

Docent: Eva Lems Datum: Tijd: 8.30 Klas: H3C Aantal lln: 26 plan 1 i Docent: Eva Lems Datum: Tijd: 8.30 Klas: H3C Aantal lln: 26 onderwerp Beginsituatie kern Leerdoelen Docentdoelen ADHD Leerlingen hebben een hoofdstuk over gedrag gehad, maar vinden de relatie

Nadere informatie

Rivieren vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/82662

Rivieren vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/82662 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 16 november 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/82662 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs

Nadere informatie

Studiewijzer Aardrijkskunde 12 e klas VWO

Studiewijzer Aardrijkskunde 12 e klas VWO Studiewijzer Aardrijkskunde 12 e klas VWO Klas: 12vwo Datum: november 2014 Als een les wegens ziekte uitvalt dan kan je zelfstandig door werken. Zorg voor een groot schrift (A4-formaat) waarin je duidelijke

Nadere informatie

Module 5 (leerjaar 1) HET ROMEINSE RIJK (OPKOMST EN ONDERGANG).

Module 5 (leerjaar 1) HET ROMEINSE RIJK (OPKOMST EN ONDERGANG). Module 5 (leerjaar 1) HET ROMEINSE RIJK (OPKOMST EN ONDERGANG). WERKSCHEMA (alle leerroutes) Versie: mavo 1 & mavo/havo 1 4 lesweken (max. 8 lessen) Onderdeel van toets T3 in toetsweek 2 Alle informatie

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde H2 par 4,5,6

Samenvatting Aardrijkskunde H2 par 4,5,6 Samenvatting Aardrijkskunde H2 par 4,5,6 Samenvatting door N. 886 woorden 8 februari 2017 6,4 9 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Wereldwijs Platentektoniek: De aardkorst bestaat uit platen, gescheiden

Nadere informatie

0. LESVOORBEREIDING. Bij kennis verwerven en integreren

0. LESVOORBEREIDING. Bij kennis verwerven en integreren LESMODEL DIRECTE INSTRUCTIE Gebaseerd op: Ebbens e.a., Effectief leren in de les; R.J. Marzano, W. Miedema, Leren in vijf dimensies. Zie ook: www.histopia.nl docenten lesmodel (Bas van der Meijden). 0.

Nadere informatie

Hoe kun je onderwijs adaptief inrichten met behulp van ICT?

Hoe kun je onderwijs adaptief inrichten met behulp van ICT? Hoe kun je onderwijs adaptief inrichten met behulp van ICT? 22 en 23 mei 2018 ` Veerle van Pinxteren Binnenkomst Zoek degene met het begrip dat/de definitie die bij jouw kaartje hoort. Stel jezelf voor

Nadere informatie

Aardbevingen hv123. banner. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/52470

Aardbevingen hv123. banner. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/52470 banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 16 december 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/52470 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs

Nadere informatie

Aardbevingen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Aardbevingen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 16 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/52470 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

AARDE 2 VWO ANTWOORDENBOEK HOOFDSTUK 5 OPBOUW EN AFBRAAK VAN RELIËF

AARDE 2 VWO ANTWOORDENBOEK HOOFDSTUK 5 OPBOUW EN AFBRAAK VAN RELIËF HOOFDSTUK 5 Paragraaf 1 Oriëntatie 1 a Noord- en Zuid-Amerika en Afrika b Europa en Azië c Antarctica lag niet overheersend in het poolgebied. Hierdoor kon zich geen landijs gaan vormen. 2 a het Carboon

Nadere informatie

DE AARDE IN HET HEELAL

DE AARDE IN HET HEELAL DE AARDE IN HET HEELAL 1. ONDERZOEK VAN HET HEELAL...3 1.1. ONDERZOEK VANOP DE AARDE...3 1.1.1. De analyse van zichtbaar licht...3 1.1.2. De telescoop...4 1.1.3. Radiotelescopen...4 1.2. ONDERZOEK BUITEN

Nadere informatie

LESBESCHRIJVING HOGESCHOOL ROTTERDAM PABO. Hoofdfase

LESBESCHRIJVING HOGESCHOOL ROTTERDAM PABO. Hoofdfase HOGESCHOOL ROTTERDAM PABO Hoofdfase LESBESCHRIJVING Jongere kind - Oudere kind Semester 1-2 - 3-4 - 5* Student: Linda Ouwendijk Studentnummer: 0813937 Paboklas: 2F Datum: 19-01-2010 Stageschool + BRIN:

Nadere informatie

Opgave 3 Opbouw en afbraak van de Schotse Hooglanden

Opgave 3 Opbouw en afbraak van de Schotse Hooglanden Eindexamen vwo aardrijkskunde 214-I Aarde Opgave 3 Opbouw en afbraak van de Schotse Hooglanden Bestudeer de bronnen 1 tot en met 3 uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen. Gebruik bron 3a en de

Nadere informatie

LESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen

LESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen LESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen Algemene gegevens Docent Evah den Boer School Helen Parkhurst Titel lessenserie Recensie schrijven CKV/NETL Klas (en niveau) 4 vwo Aantal leerlingen

Nadere informatie

Huiswerk op de Sint Josephschool.

Huiswerk op de Sint Josephschool. Huiswerk op de Sint Josephschool. Informatiebrochure voor ouders / verzorgers. Deze brochure is opgezet om u als ouders/verzorgers te informeren over de rol van huiswerk op de Sint Josephschool. We hopen

Nadere informatie

Module H4-4 DE TIJD VAN ONTDEKKERS EN HERVORMERS (OVERZICHT EN KENMERKEN).

Module H4-4 DE TIJD VAN ONTDEKKERS EN HERVORMERS (OVERZICHT EN KENMERKEN). Module H4-4 DE TIJD VAN ONTDEKKERS EN HERVORMERS (OVERZICHT EN KENMERKEN). WERKSCHEMA (alle leerroutes) 2 lesweken Onderdeel van toets T3 in toetsweek 2 Alle informatie over deze module vind je hier: Jouw

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde.

Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde. Samenvatting door een scholier 2571 woorden 8 december 2012 6.6 135 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde. 1 1.1 De aarde bestaat al zo n 4,6 miljard

Nadere informatie

Thema: Krachten der aarde hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/52468

Thema: Krachten der aarde hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/52468 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 16 december 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/52468 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

Werkwijze voor de website projectmatig werken

Werkwijze voor de website projectmatig werken Werkwijze voor de website projectmatig werken De eerste stap Ontdekken hoe de lessenserie projectmatig werken gebruikt moet worden YouTube clips Studie- en beroepsvaardigheden Samenwerkend leren Differentiëren

Nadere informatie

De Geo. 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 5. www.degeo-online.nl. 1ste druk

De Geo. 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw. Antwoorden hoofdstuk 5. www.degeo-online.nl. 1ste druk De Geo 1 th Aardrijkskunde voor de onderbouw Antwoorden hoofdstuk 5 www.degeo-online.nl 1ste druk De Geo, aardrijkskunde voor de onderbouw van th - Docentenhandleiding 1 TH 1 ThiemeMeulenhoff Utrecht/Zutphen,

Nadere informatie

Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2

Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2 Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2 Rodica Ernst-Militaru R.Ernst@udenscollege.nl Plonie Nijhof nyh@hermannwesselinkcollege.nl Deze bijeenkomst 14:00-15:15

Nadere informatie

Module H3-3 RUSLAND EN DE VERENIGDE STATEN

Module H3-3 RUSLAND EN DE VERENIGDE STATEN Module H3-3 RUSLAND EN DE VERENIGDE STATEN 1914-1939 WERKSCHEMA (alle leerroutes) 2 lesweken (max. 4 lessen) Onderdeel van toets T1 in toetsweek 1 Alle informatie over deze module vind je hier: Jouw docent

Nadere informatie

De Alpen-natuurlandschap

De Alpen-natuurlandschap Samenvatting door T. 1020 woorden 15 december 2012 5,6 36 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo De Alpen-natuurlandschap Het ontstaan Endogende krachten - breuken in aardkorst - aardkorst verdeelt

Nadere informatie

Module 5 (leerjaar 1) HET ROMEINSE RIJK (OPKOMST EN ONDERGANG).

Module 5 (leerjaar 1) HET ROMEINSE RIJK (OPKOMST EN ONDERGANG). Module 5 (leerjaar 1) HET ROMEINSE RIJK (OPKOMST EN ONDERGANG). WERKSCHEMA (alle leerroutes) Versie: havo 1 & havo/vwo 1 4 lesweken (max. 8 lessen) Onderdeel van toets T3 in toetsweek 2 Alle informatie

Nadere informatie

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking Opbrengstgericht omgaan met verschillen Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking Programma Doelen en programma toelichten Terugblik op huiswerkopdracht Een

Nadere informatie

Lesplan Nederlands Project Pocket

Lesplan Nederlands Project Pocket Lesplan Nederlands Project Pocket Docent: Tijd: 5 keer 50 minuten Klas: 3 havo Les Algemene informatie: Beginsituatie Gelijke rechten voor vrouwen in het verleden en het heden. De bestuderen literaire-

Nadere informatie

Module H4-2 DE TIJD VAN GRIEKEN EN ROMEINEN (OVERZICHT EN KENMERKEN).

Module H4-2 DE TIJD VAN GRIEKEN EN ROMEINEN (OVERZICHT EN KENMERKEN). Module H4-2 DE TIJD VAN GRIEKEN EN ROMEINEN (OVERZICHT EN KENMERKEN). WERKSCHEMA (alle leerroutes) 2 lesweken Onderdeel van toets T1 in toetsweek 1 Alle informatie over deze module vind je hier: Jouw docent

Nadere informatie

Bijlage: Lesplannen en docentenhandleiding

Bijlage: Lesplannen en docentenhandleiding Bijlage: Lesplannen en docentenhandleiding klas: vwo 4 Lesnummer: 1 Datum: Tijd: Aantal lln: 27 Leskern 1 (lesdoelen) Intake toets: inventariseren van voorkennis eind vwo 4. Leerlingen hebben dit jaar

Nadere informatie

HOE KOM IK VAN LEERDOELEN TOT EEN LES?

HOE KOM IK VAN LEERDOELEN TOT EEN LES? OPDRACHT HOE KOM IK VAN LEERDOELEN TOT EEN LES? In deze opdracht doorloop je in vogelvlucht alle stappen die je kunt zetten om van leerdoelen te komen tot een goede les voor de leerlingen. Het betreft

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde oud progr vwo 2010 - I

Eindexamen aardrijkskunde oud progr vwo 2010 - I Actieve aarde Opgave 7 Platentektoniek en klimaat Bestudeer bron 1 die bij deze opgave hoort. 1p 25 Welke atlaskaart moet je gebruiken om inzicht te krijgen in de plaattektonische bewegingen vanaf het

Nadere informatie

De onderwijsmethode Directe instructie

De onderwijsmethode Directe instructie De onderwijsmethode Directe instructie 1. Wat is Directe instructie? Directe instructie is een onderwijsmethode die nadruk legt op structuur, duidelijkheid en positieve ondersteuning van de student (Ebbens

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 t/m 3

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 t/m 3 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 t/m 3 Samenvatting door een scholier 2380 woorden 8 februari 2010 5 16 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo f De aarde is 4.6 miljard jaar oud. Om deze

Nadere informatie

Wat zie ik?, digitaal veldwerk tijdens Geologie. Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam

Wat zie ik?, digitaal veldwerk tijdens Geologie. Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam ONTWERPRAPPORT Naam auteur(s) Schaap, H.M. Vakgebied Aardrijkskunde Titel Wat zie ik?, digitaal veldwerk tijdens Geologie Onderwerp Hoe satellietbeelden en landschapsfoto s bijdragen aan het snappen van

Nadere informatie

Eekhoutcentrum Vliebergh. Wegwijzers voor Aardrijkskunde

Eekhoutcentrum Vliebergh. Wegwijzers voor Aardrijkskunde Eekhoutcentrum Vliebergh NASCHOLING AARDRIJKSKUNDE Wegwijzers voor Aardrijkskunde Geologie: - Opbouw en structuur van de aarde - Platentektoniek - Geologische geschiedenis Kulak 21/11/15 13h30-16h30 KUL

Nadere informatie

Handleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over waarom er onrust is in Oekraïne

Handleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over waarom er onrust is in Oekraïne Handleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over waarom er onrust is in Oekraïne Deze schrijfles is dit jaar de tweede waarin leerlingen oefenen in het genre verklaren. Het is een instructieles,

Nadere informatie

Module H4-6 DE TIJD VAN REGENTEN EN VORSTEN (OVERZICHT EN KENMERKEN).

Module H4-6 DE TIJD VAN REGENTEN EN VORSTEN (OVERZICHT EN KENMERKEN). Module H4-6 DE TIJD VAN REGENTEN EN VORSTEN (OVERZICHT EN KENMERKEN). WERKSCHEMA (alle leerroutes) 2 lesweken (max. 6 lessen) Onderdeel van toets T3 in toetsweek 2 Alle informatie over deze module vind

Nadere informatie

AARDRIJKSKUNDE VOOR DE TWEEDE FASE. VWO leeropdrachtenboek

AARDRIJKSKUNDE VOOR DE TWEEDE FASE. VWO leeropdrachtenboek AARDRIJKSKUNDE VOOR DE TWEEDE FASE VWO leeropdrachtenboek Grensgebied Opbouw afbraak tussen van Mexico reliëf en de VS Globalisering, Middellandse-Zeegebied landbouw en landschap Wereld Aarde 21 Hoofdstuk

Nadere informatie

Aardbevingen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Aardbevingen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 02 May 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/52470 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Zelfgestuurd leren met Acadin

Zelfgestuurd leren met Acadin Zelfgestuurd leren met Acadin 1. Wat is zelfgestuurd leren? Zelfgestuurd leren wordt opgevat als leren waarbij men zelfstandig en met zin voor verantwoordelijkheid de sturing voor de eigen leerprocessen

Nadere informatie

Werkblad bij de geoquest Vulkanen

Werkblad bij de geoquest Vulkanen Naam: Werkblad bij de geoquest Vulkanen 1. Wat zijn vulkanen? Een vulkaan is een berg opgebouwd uit lava en as. 2. a)hoe ontstaan vulkanen? Vulkanen ontstaan door breuken in de aardkorst. Door de stromingen

Nadere informatie

Module H4-5 DE REPUBLIEK DER ZEVEN VERENIGDE NEDERLANDEN (OPKOMST EN ONDERGANG)

Module H4-5 DE REPUBLIEK DER ZEVEN VERENIGDE NEDERLANDEN (OPKOMST EN ONDERGANG) Module H4-5 DE REPUBLIEK DER ZEVEN VERENIGDE NEDERLANDEN (OPKOMST EN ONDERGANG) WERKSCHEMA (alle leerroutes) 3 lesweken Onderdeel van toets T3 in toetsweek 2 Alle informatie over deze module vind je hier:

Nadere informatie

Spanningsveld: theorie en praktijk

Spanningsveld: theorie en praktijk Universiteit van Amsterdam Interfacultaire lerarenopleiding MA Leraar VHO in Kunstgeschiedenis en Culturele en Kunstzinnige Vorming/Kunst Algemeen Ontwerponderzoek Bijlagen paper 2, 3 en 5 Spanningsveld:

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde Hoofdstuk 1

Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde Hoofdstuk 1 Samenvatting Aardrijkskunde Systeem Aarde Hoofdstuk 1 Samenvatting door N. 1932 woorden 2 maart 2016 7,2 10 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Samenvatting Aardrijkskunde Systeem aarde Hoofdstuk

Nadere informatie

Docentenhandleiding VULKANISME, IJSLANDS NACHTMERRIE EN TROTS WEBQUEST. Aardrijkskunde 1 vwo -> methode BuiteNLand (2009)

Docentenhandleiding VULKANISME, IJSLANDS NACHTMERRIE EN TROTS WEBQUEST. Aardrijkskunde 1 vwo -> methode BuiteNLand (2009) Docentenhandleiding WEBQUEST VULKANISME, IJSLANDS NACHTMERRIE EN TROTS Aardrijkskunde 1 vwo -> methode BuiteNLand (2009) Contactpersonen; Ralph Kleiman (ralph.kleiman@student.hu.nl) Kim Bezuijen (kim.bezuijen@student.hu.nl)

Nadere informatie

Wat doe je in deze les? Handleiding Uitbreidingsles Studerend lezen niveau B

Wat doe je in deze les? Handleiding Uitbreidingsles Studerend lezen niveau B Handleiding Uitbreidingsles Studerend lezen Een onderdeel van Nieuwsbegrip XL zijn de strategielessen. De strategielessen zijn bedoeld om de strategieën voor begrijpend lezen bij de leerlingen te introduceren

Nadere informatie

Leren over het leerdoel van de praktische opdracht en de komende lessen.

Leren over het leerdoel van de praktische opdracht en de komende lessen. Klas Lesonderwerp Beginsituatie Leskern Leerdoelen Docentendoelen Lesmateriaal Practicummaterialen Ondersteuning Organisatie 5 vwo wiskunde D Praktische opdracht Deel I (eerste lesblok van ongeveer 50

Nadere informatie

Verval en verhang van een rivier. Matthijs Admiraal. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/70902

Verval en verhang van een rivier. Matthijs Admiraal. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/70902 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Matthijs Admiraal 15 January 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/70902 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Module H3-7 ANTISEMITISME EN HOLOCAUST TIJDENS DE 20STE EEUW

Module H3-7 ANTISEMITISME EN HOLOCAUST TIJDENS DE 20STE EEUW Module H3-7 ANTISEMITISME EN HOLOCAUST TIJDENS DE 20STE EEUW WERKSCHEMA (alle leerroutes) 2 lesweken (max. 4 lessen) Onderdeel van toets T2 in toetsweek 2 Alle informatie over deze module vind je hier:

Nadere informatie

Lesprogramma voor activerende didactiek Vervolglessen

Lesprogramma voor activerende didactiek Vervolglessen Lesprogramma voor activerende didactiek Vervolglessen TIJD ACTIE DOCENTGEDRAG WERKVORM OPMERKINGEN 05 min De ontvangst Lokaal op orde lesmateriaal present PPP scherm op zwart muziekje aan Schrijf je eigen

Nadere informatie

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen

Nadere informatie

Module H3-4 TOTALITAIRE STATEN TIJDENS HET INTERBELLUM

Module H3-4 TOTALITAIRE STATEN TIJDENS HET INTERBELLUM Module H3-4 TOTALITAIRE STATEN TIJDENS HET INTERBELLUM WERKSCHEMA (alle leerroutes) 2 lesweken (max. 4 lessen) Onderdeel van toets T1 in toetsweek 1 Alle informatie over deze module vind je hier: Jouw

Nadere informatie

Erosie en verwering hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Erosie en verwering hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 16 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/52472 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Module H3-8 DE WEDEROPBOUW VAN EUROPA NA DE TWEEDE WERELDOORLOG

Module H3-8 DE WEDEROPBOUW VAN EUROPA NA DE TWEEDE WERELDOORLOG Module H3-8 DE WEDEROPBOUW VAN EUROPA NA DE TWEEDE WERELDOORLOG WERKSCHEMA (alle leerroutes) 2 lesweken (max. 4 lessen) Onderdeel van toets T3 in toetsweek 3 Alle informatie over deze module vind je hier:

Nadere informatie

Lesgroep 31 studenten die na de theorie worden opgedeeld in 4 groepen Lokaal A. 1.31, A. 1.32, A en A

Lesgroep 31 studenten die na de theorie worden opgedeeld in 4 groepen Lokaal A. 1.31, A. 1.32, A en A LVF2: 4C-ID model 0. Algemene gegevens Naam cursisten Tamara Lust, Manon Kessels, Mirna Roozen, Sybren Mulder Naam hoofddocent Tamara Lust Namen begeleiders Manon Kessels, Mirna Roozen, Sybren Mulder Datum

Nadere informatie

Datum: Les in reeks (nr1): Beginsituatie: wat is de aanpak van de kandidaten bij het beantwoorden van examenvragen

Datum: Les in reeks (nr1): Beginsituatie: wat is de aanpak van de kandidaten bij het beantwoorden van examenvragen LESPLANNEN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN EXAMENTRAINING2 HAVO/VWO Leerdoelen les 1: Kandidaten reflecteren op: o welke strategie ze gebruiken om een examenvraag te kunnen beantwoorden o hoe ze met bronnen

Nadere informatie

Werken met afbeeldingen in het examenprogramma aardrijkskunde havo/vwo

Werken met afbeeldingen in het examenprogramma aardrijkskunde havo/vwo Werken met afbeeldingen in het examenprogramma aardrijkskunde havo/vwo OPDRACHTEN EXAMENPROGRAMMA FUNCTIE AFBEELDING 1. De afbeelding als motivator Havo: Wereld, Aarde, Ontwikkelingsland, Leefomgeving

Nadere informatie

Module H4-3 DE MIDDELEEUWEN (OVERZICHT EN KENMERKEN).

Module H4-3 DE MIDDELEEUWEN (OVERZICHT EN KENMERKEN). Module H4-3 DE MIDDELEEUWEN (OVERZICHT EN KENMERKEN). WERKSCHEMA (alle leerroutes) 4 lesweken Onderdeel van toets T1 in toetsweek 1 Alle informatie over deze module vind je hier: Jouw docent heeft met

Nadere informatie