N BEROEPSREGL-Overgangsbepalingen A06 Brussel, MH/BL/LC A D V I E S. over een

Transcriptie

1 N BEROEPSREGL-Overgangsbepalingen A06 Brussel, MH/BL/LC A D V I E S over een ONTWERP VAN KONINKLIJK BESLUIT TOT WIJZIGING VAN HET KONINKLIJK BESLUIT VAN 21 DECEMBER 2006 BETREFFENDE DE BEROEPSBEKWAAMHEID VOOR DE UITOEFENING VAN ZELFSTANDIGE ACTIVITEITEN MET BETREKKING TOT FIETSEN EN MOTORVOERTUIGEN, HET KONINKLIJK BESLUIT VAN 21 DECEMBER 2006 BETREFFENDE DE BEROEPSBEKWAAMHEID VOOR DE UITOEFENING VAN ZELFSTANDIGE ACTIVITEITEN OP HET GEBIED VAN LICHAAMSVERZORGING, VAN OPTICIEN, DENTAALTECHNICUS EN BEGRAFENISONDERNEMER, EN HET KONINKLIJK BESLUIT VAN 29 JANUARI 2007 BETREFFENDE DE BEROEPSBEKWAAMHEID VOOR DE UITOEFENING VAN ZELFSTANDIGE ACTIVITEITEN VAN HET BOUWVAK EN VAN DE ELEKTROTECHNIEK, ALSOOK VAN DE ALGEMENE AANNEMING (bekrachtigd door de Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO op 18 december 2007) ***

2 2 In haar brief van 11 oktober 2007 vroeg de Minister van Middenstand en Landbouw uiterst dringend het advies van de Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO over een ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 21 december 2006 betreffende de beroepsbekwaamheid voor de uitoefening van zelfstandige activiteiten met betrekking tot fietsen en motorvoertuigen, het koninklijk besluit van 21 december 2006 betreffende de beroepsbekwaamheid voor de uitoefening van zelfstandige activiteiten op het gebied van lichaamsverzorging, van opticien, dentaaltechnicus en begrafenisondernemer, en het koninklijk besluit van 29 januari 2007 betreffende de beroepsbekwaamheid voor de uitoefening van zelfstandige activiteiten van het bouwvak en van de elektrotechniek, alsook van de algemene aanneming. Gezien de uitzonderlijke omstandigheden waarbij de rechtmatige belangen van bepaalde personen op de helling staan sinds de inwerkingtreding op 1 september 2007 van de drie koninklijke besluiten waarvan sprake in het ontwerp, moeten er dringend overgangsmaatregelen worden genomen. Dat is de reden waarom het bureau na de raadplegingen van de beroepsfederaties uit de betrokken sectoren op 12 en 18 oktober 2007 in naam van de Hoge Raad volgend advies uitbracht dat de Hoge Raad bekrachtigde tijdens zijn algemene vergadering op 18 december ALGEMENE BEMERKINGEN 1. Het feit dat momenteel overgangsmaatregelen ontbreken in de nieuwe vestigingsreglementeringen voor veel beroepen uit de sectoren van de bouw, de voertuigen en de lichaamsverzorging kan schade berokkenen aan de toekomstige zelfstandigen die dergelijke activiteit willen opstarten, op grond van een diploma of een al aangevatte studie die dateren van voor de inwerkingtreding van bovenvermelde reglementeringen. De Hoge Raad meent dat overgangsmaatregelen die nodig zijn voor het vrijwaren van de legitiem door individuen verworven rechten systematisch in de verscheidene vestigingsreglementeringen voor beroepen of reglementeringen voor de bescherming van beroepstitels moeten voorzien worden. De invoeging van overgangsmaatregelen opgenomen in het ontwerp van koninklijk besluit voor de drie nieuwe reglementeringen die van kracht zijn sinds 1 september 2007, moet tot doel hebben om de rechtszekerheid te verzekeren voor de houders van bepaalde diploma s die voor die datum werden behaald en voor degenen die voor die datum een opleiding aangevat hebben met het oog op het behalen van een diploma, doch deze opleiding nog niet voltooiden. 2. De Hoge Raad is van mening dat het niet aanvaardbaar is dat de titels die geen toegang gaven tot bepaalde beroepsactiviteiten vóór 1 september 2007, nu wel, al is dat slechts tijdelijk en als overgangsmaatregel, de inschrijving bij de Kruispuntbank voor Ondernemingen toelaten voor alle of een deel van de nieuw gereglementeerde beroepsactiviteiten in clusters. Natuurlijk zijn de overgangsmaatregelen in essentie tijdelijk en moeten ze dus beperkt blijven in de tijd. Zij mogen geen te breed effect hebben in die zin dat zij voorlopig de toegang tot een reeks activiteiten zouden toelaten waartoe het diploma geen recht gaf onder de vroegere wetgeving. Zij mogen ook van de doelstellingen van de reglementeringen, met name de modernisering, de heropwaardering en de vereenvoudiging geen lege doos maken.

3 3 3. Verder zou van dit ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging ook moeten worden gebruik gemaakt om beter de voortzetting van de activiteiten te waarborgen van bestaande ondernemingen die geconfronteerd worden met het vertrek van een aangestelde op een moment waarop het ondernemingshoofd nog niet voldoende ervaring heeft opgedaan om zelf te bewijzen dat hij beschikt over de nieuw vereiste bekwaamheden. Ingeval dit ondernemingshoofd een geldig diploma heeft behaald volgens de reglementering die van kracht was op het ogenblik van zijn inschrijving voor 1 september 2007 of indien hij een nieuwe aangestelde heeft aangeworven met dezelfde bekwaamheden, is het logisch en rechtvaardig om ervan uit te gaan dat dit ondernemingshoofd geen slachtoffer mag zijn van het feit dat de reglementering ondertussen werd gewijzigd. Voor die ondernemingen zou de afwijking kunnen gelden voor een periode van drie jaar na de eerste inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen voor de beschouwde activiteiten. 4. De Hoge Raad stelt nogmaals voor in de toekomst een permanent overlegorgaan op te richten tussen enerzijds de federale minister die bevoegd is voor de beroepsreglementeringen die samenhangen met diploma s en opleidingen en anderzijds de gemeenschap- en gewestministers die belast zijn met onderwijs en onderwijsprogramma s. 5. Naast de verbeteringen inzake de dringende overgangsmaatregelen wenst de Hoge Raad eveneens op een later tijdstip een grondige evaluatie van alle nieuwe beroepsreglementeringen met het oog op het aanbrengen van een aantal noodzakelijke inhoudelijke verbeteringen. Zo moet bijvoorbeeld het diploma van master in de geneeskunde vervangen worden door het diploma van tandarts als bewijs van de beroepsbekwaamheid voor dentaaltechnicus in artikel 21, 4 van het KB van 21 december 2006 betreffende de beroepsbekwaamheid voor de uitoefening van zelfstandige activiteiten op het gebied van lichaamsverzorging, van opticien, dentaaltechnicus en begrafenisondernemer. Een geneesheer is immers absoluut niet opgeleid in dentaaltechniek. Een tandarts daarentegen heeft deze vorming wel in zijn basisopleiding. SPECIFIEKE BEMERKINGEN Motivering De Hoge Raad meent dat de overwegingen van het ontwerp van koninklijk besluit voor zichzelf spreken en de dringendheid volkomen verantwoorden. In de eerste overweging moet men in de Franse tekst lezen électrotechnique in plaats van électromécanique. Verder moet in de Franse tekst het woord la toegevoegd worden tussen l accès à en het woord profession. In de Nederlandse tekst moet er om in overeenstemming te blijven met het reglementeringsbesluit dentaaltechnicus geschreven worden i.p.v. tandheelkundig technicus. In de vierde overweging moet men in de Franse tekst lezen réparable du à l absence. Artikel 1 Dit artikel voegt een artikel 17bis toe aan het koninklijk besluit van 21 december 2006 tot reglementering van de toegang tot de beroepen die verband houden met bepaalde voertuigen. In de Franse tekst moet het woord et vervangen worden door het woord ou, zoals in de Nederlandse tekst.

4 4 In dit artikel moet telkens in plaats van het woord uitgereikt, het woord behaald gelezen worden. Wat 2 betreft dat handelt over de centrale examencommissies moet de datum waarop de akte werd behaald 1 september 2007 blijven. Hier geldt de rechtvaardiging door een eventuele tweede examensessie niet zoals in het klassieke onderwijs en men kan er zich niet op beroepen dat de examencommissies over onvoldoende voorafgaande informatie beschikten over de nieuwe bepalingen die op die datum van kracht werden. Voor de rest werden de programma s van de examens voor de centrale examencommissies in principe aangepast sinds 1 september In hetzelfde punt 2 moeten in de punten c) en d) de vermelding of handelaar in tweedehandse voertuigen geschrapt worden want deze laatste hadden op grond van de oude akten betreffende de mechaniekactiviteiten geen toegang tot de andere beroepen in verband met voertuigen. Er is dan ook geen reden opdat de overgangsbepalingen meer rechten zouden toekennen dan deze die voorheen bestonden. Artikel 2 Dit artikel voegt een artikel 26 bis toe in het koninklijk besluit van 21 december 2006 tot reglementering van de toegang tot de beroepen betreffende de lichaamsverzorging. De bemerkingen die werden gemaakt in de commentaar bij artikel 1 in de alinea s 1, 2 en 3 hierboven gelden hier ook. Verder moeten in 1 van het artikel 26 bis van het ontwerp de referenties worden geschrapt naar de artikels 9, 12 en 15 van het koninklijk besluit van 21 december Voor 1 september 2007 was de uitoefening van de beroepsactiviteit van schoonheidsspecialiste niet toegelaten met een diploma dat lager was dan dat van het onderwijsniveau gelijkwaardig met het tweede jaar van de derde graad van secundair onderwijs. Daarentegen moet er een verwijzing worden aan toegevoegd naar artikel 24 van bovenvermeld koninklijk besluit dat handelt over de begrafenisondernemers en moet punt 2 gewijzigd worden door in b) diezelfde begrafenisondernemers in te schrijven in plaats van de schoonheidsspecialisten. Bijgevolg moet in 2 verwezen worden naar de artikels 9, 12, 15, 18 en 21 met uitsluiting van artikel 24 en moet die paragraaf als volgt worden herschreven: In afwijking van de artikelen 9, 12, 15, 18 en 21 worden voor het bewijs van de beroepsbekwaamheid volgende akten aanvaard: 1 de akten betreffende de betrokken activiteiten behaald vóór 1 oktober 2007 in: a) het voltijds secundair onderwijs na beëindiging van minstens het tweede jaar van de derde graad; b) het onderwijs voor sociale promotie of het volwassenenonderwijs waarvan het niveau minstens gelijkwaardig is met de derde graad van het voltijds secundair onderwijs; 2 de getuigschriften van volgende centrale examencommissies van de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie, behaald voor 1 september 2007: a) van opticien, voor de beroepsbekwaamheid van opticien; b) van technicus in tandprothesen, voor de beroepsbekwaamheid van dentaaltechnicus; c) van schoonheidsspecialist, voor de beroepsbekwaamheid van schoonheidsspecialist, van masseur/masseuse en van voetverzorg(st)er.

5 5 Artikel 3 Dit artikel voegt een artikel 35 bis toe aan het koninklijk besluit van 29 januari 2007 dat de toegang reglementeert tot de beroepen van het bouwvak en de elektrotechniek. De bemerkingen gemaakt in de commentaar bij artikel 1 in de alinea s 1, 2 en 3 gelden hier ook. Verder moet men in de Nederlandse tekst bij punt f over de andere schrijnwerkactiviteiten het volgende lezen: vermeld in artikel 19, 1, 2, zoals in de Franse tekst. Zo moet men in punt 2, c) van de Franse tekst entrepreneur tailleur de pierres lezen zoals in de Nederlandse tekst. De Hoge Raad dringt erop aan dat de invoeging van overgangsmaatregelen, die omwille van andere redenen noodzakelijk zijn, voor bepaalde beroepen geen onrechtvaardige situatie creëert. In zijn huidige vorm verleent artikel 3 aan houders van akten die niet langer erkend zijn in de nieuwe reglementering immers tijdelijk (tot 1 april 2008) toegang tot verschillende beroepen gehergroepeerd in clusters. Dit terwijl zij die houder zijn van dezelfde titels maar hun activiteit reeds gestart zijn vóór 1 september 2007, op grond van artikel 35 van het koninklijk besluit van 29 januari 2007 betreffende de beroepen van de bouwsector, uitsluitend de uitoefening kunnen voortzetten van de enkele activiteit waarvoor zij een titel bekomen hebben. Iemand die bijvoorbeeld in juni 2007 voor het beroep van sanitair installateur-loodgieter een akte heeft bekomen van het onderwijs van sociale promotie waarvan het niveau gelijkwaardig is met de tweede graad van het voltijds secundair onderwijs, een akte die door het nieuwe KB niet langer voorzien wordt, en pas in november 2007 een onderneming wenst te starten, zou dan niet de toegang mogen bekomen tot alle activiteiten van de cluster installatietechnieken. Hij zou dan enkel toegang mogen bekomen tot die activiteiten waartoe hij in het kader van het KB van 14/1/1975 (sanitair installateur-loodgieter) ook toegang zou verkregen hebben. Indien diezelfde persoon namelijk zijn onderneming zou gestart hebben vóór 1 september 2007, zou hij op basis van artikel 35 van het nieuwe koninklijk besluit tot reglementering van de beroepen uit de bouwsector na 1 september 2007 immers ook enkel de activiteit van sanitair installateur-loodgieter hebben mogen verder zetten en geen toegang hebben gekregen tot andere activiteiten behorende tot dezelfde cluster. Enkel indien hij in deze twee gevallen op basis van artikel 6, 1, 4 van het KB van 29/1/2007 een beroepservaring van minstens drie jaar kon aantonen, kan hij alsnog toegang bekomen tot die andere activiteiten van de cluster. Dezelfde redenering gaat op voor alle andere beroepen uit de bouwsector alsook voor de getuigschriften uitgereikt door de centrale examencommissies. Met betrekking tot de cluster van de installatieactiviteiten voor centrale verwarming, klimaatregeling, gas en sanitair stelt dit probleem zich nog uitdrukkelijker. Het ontwerp van wijzigingsbesluit in zijn huidige vorm verleent aan houders van akten gelijkwaardig met de tweede graad van het voltijds secundair onderwijs toegang tot de activiteit van installateur van verwarming, terwijl onder het oude stelsel voor dit beroep reeds een akte gelijkwaardig met de derde graad van het voltijds secundair onderwijs vereist was. Dezelfde situatie stelt zich bij de clusters ruwbouwactiviteiten, waar een akte die minstens gelijkwaardig is aan de derde graad van het secundair onderwijs vereist werd voor de sloopactiviteiten, en activiteiten van dakbedekkingen en het waterdichtmaken, waar een akte die minstens gelijkwaardig is aan de derde graad van het secundair onderwijs vereist werd voor de activiteiten van het waterdichtmaken. In zijn huidige vorm kent het ontwerp van wijzigingsbesluit als overgangsmaatregel de toegang tot die activiteiten toe aan de houders van akten die gelijkwaardig zijn aan de tweede graad van het voltijds secundair onderwijs.

6 6 De Raad maakt van de gelegenheid gebruik om te vragen dat de overgangsmaatregelen ook zouden gelden voor de toepassing van artikel 5, 2 van het koninklijk besluit van 29 januari 2007 tot vaststelling van de administratieve kennis in de beroepsbekwaamheden voor de activiteiten van het bouwvak, de elektrotechniek en de algemene aanneming. Vanaf 1 september wordt de beroepsbekwaamheid immers uitgebreid met een bewijs van administratieve kennis. Bestaande bedrijven die hun activiteiten willen uitbreiden met nieuwe clusters waarvoor zij geen diploma of beroepservaring kunnen voorleggen, kunnen kiezen voor een examen voor de centrale examencommissie. In dat geval moeten zij ook hun administratieve kennis bewijzen. Het probleem bestaat hierin dat er nergens een cursus of korte opleiding kan gevolgd worden voor die kennis. Een aantal opleidingscentra werken hieraan maar verstrekken dit soort opleiding vandaag nog niet. Daarom is het nodig een overgangsperiode te voorzien tijdens dewelke de bestaande ondernemingen die hun activiteit uitbreiden vrijgesteld worden van het bewijs van administratieve kennis dat vereist wordt door dit artikel. Artikel 4 Ook hier moet men in de Franse tekst ou lezen in plaats van et. Verder moet nog in de Franse tekst à l issue des formations qui ont débuté in het meervoud worden gelezen. Dit artikel komt tegemoet aan de toekomstige kandidaat zelfstandigen die een opleiding aangevat hebben die voordien, dus vóór 1 september 2007, tot een voldoend diploma leidde en die dit laatste slechts kunnen behalen aan het einde van die opleiding, die kan duren tot eind september Dit artikel moet evenwel preciseren dat de betrokken beroepsbekwaamheden in het meervoud al diegenen omvatten die hernomen zijn in de drie koninklijke besluiten die moeten worden aangevuld. Dit om de uitwerking van artikel 4 te verbinden met de drie voorgaande artikels. Verder is dit artikel onvolledig omdat het verwijst naar de akten waarvan het niveau minstens gelijkwaardig is met de tweede graad van het secundair onderwijs, d.w.z. het lager secundair onderwijs. Maar er zijn beroepen waarvoor al vóór 1 september 2007 een hoger diploma vereist was (opticien, dentaaltechnicus, schoonheidsspecialist, installateur van verwarming). Het is dus onontbeerlijk te verwijzen naar alle akten opgenomen in de artikels 1 tot 3 van het geamendeerde ontwerp. Wat de duurtijd van de termijn van de overgangsrechten betreft, moet er rekening worden gehouden met het feit dat een akte van lager niveau van onderwijs van sociale promotie een duurtijd van drie jaar heeft terwijl een akte van lager niveau van voltijds onderwijs een duurtijd van 4 jaar heeft. Er moeten dan ook verschillende termijnen worden voorzien. De Hoge Raad stelt dus voor artikel 4 een andere tekst voor, namelijk: Voor het bewijs van de betrokken beroepsbekwaamheid worden de akten aanvaard van het voltijds secundair onderwijs, van het onderwijs voor sociale promotie of van het volwassenenonderwijs, vermeld in de artikels 1 tot 3, die worden uitgereikt op het einde van de opleidingen die in het schooljaar werden aangevat en die behaald werden vóór 1 oktober 2009 voor de akten van het onderwijs van sociale promotie of het volwassenenonderwijs en vóór 1 oktober 2010 voor de akten van het voltijds secundair onderwijs.

7 7 Artikel 5 Gezien de gevraagde wijziging van artikel 4 moet de datum van buitenwerkingtreding van 1 april 2010 voor wat betreft het voltijds secundair onderwijs 1 april 2011 worden. BESLUIT Mits rekening wordt gehouden met de bemerkingen in dit advies, keurt de Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO het ontwerp van koninklijk besluit goed dat ertoe strekt de overgangsmaatregelen aan te vullen van de drie bovenvermelde koninklijk besluiten en vraagt dat dit ontwerp zo snel mogelijk van kracht zou worden. Hij dringt er ook op aan dat de betrokken toekomstige kandidaat zelfstandigen en alle betrokken onderwijsnetten voldoende geïnformeerd zouden worden over de voorgestelde overgangsmaatregelen en hun draagwijdte.