De gouden munten onder Leopold II
|
|
- Magdalena Abbink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De gouden munten onder Leopold II Peter Degroote Introductie De zogenaamde gouden Louis is zowat het meest bekende Belgische gouden muntstuk. De gouden Louis is het oude 20 Frank stuk dat werd aangemunt tijdens de periode elatief veel van deze munten bestaan nog altijd. Deze munten worden vrij veel verhandeld als beleggingsinstrument. Je kan in een goede krant steeds een bied- en laatprijs terugvinden tegen dewelke deze gouden Louis gekocht en verkocht kan worden bij je bankkantoor. Wat velen echter niet weten, is dat er van deze gouden Louis verschillende varianten bestaan. Sommige van deze varianten zijn vrij zeldzaam. Daarnaast bestaat er ook een kleinere gouden munt die werd aangemunt onder Leopold II, namelijk het stuk van 10 Frank Het is onze bedoeling om in wat volgt de verschillende gouden munten die onder Leopold II zijn aangemunt in detail te bespreken. We beginnen met het 10 Frank stuk 1867 en vervolgens gaan we het 20 Frank stuk en al haar varianten in detail bekijken. Het 10 Frank stuk 1867 Gewicht: gram (of ounce) Diameter: 19 mm and: kartelrand Graveur: Leopold Wiener Aantal: Onbekend, maar zeer weinig Het 10 Frank stuk van 1867 wordt door velen beschouwd als een proefslag. In de lijsten van de Koninklijke Munt van Brussel staan er inderdaad geen stukken van 10 Frank 1867 vermeld. Er bestaan echter enkele exemplaren die zijn teruggevonden met circulatiesporen. Dit wijst er op dat sommige van deze muntstukken toch in circulatie zijn geraakt. Dit is een fenomeen dat in de 19 de eeuw niet uniek is voor het 10 Frank stuk van Ook het 2 Frank stuk van 1849 heeft officieel nooit gecirculeerd en toch zijn er ook diverse stukken - 1 -
2 teruggevonden met circulatie sporen. Het hierboven weergegeven exemplaar, dat deel uitmaakt van mijn eigen verzameling, vertoont ook duidelijk circulatiesporen. Deze zijn vooral zichtbaar aan de hoofdzijde van de munt. Er zijn enkele haarlijntjes zichtbaar en er is minimale sleet op de baard van Leopold II. Deze stukjes van 10 Frank 1867 bestaan zowel in geel als in rood goud. Er zijn ook enkele stukken in medailleslag geslagen. Deze stukken van 10 Frank 1867 zijn uiterst zeldzaam. Deze muntjes (want ze zijn inderdaad niet echt groot en vrij licht) worden normaalgezien verhandeld tussen de EU 5,000 en EU 10,000. Het is bijgevolg een understatement om te stellen dat je deze stukjes niet bij de bank moet verkopen tegen hun goudwaarde indien je een dergelijk stukje zou bezitten of erven Tenslotte moeten we ook vermelden dat er nog een aantal exemplaren bekend zijn met als datum Hierbij gaat het echter zeker om een proefslag. Het 20 Frank stuk en haar varianten Gewicht: gram (of ounce) Diameter: 21 mm and: Opliggend randschrift DIEU POTEGE LA BELGIQUE Graveur: Leopold Wiener Aantal: 27,641,725 (gedurende de periode ) Het gouden 20 Frank stuk Leopold II was in omloop van 1867 tot en met In totaal werden er miljoen stuks van deze munt geslagen. Wat velen echter niet weten, is dat er verschillende varianten van deze munt bestaan. In de bestaande literatuur worden er in totaal vier hoofdtypes onderscheiden. Deze vier types werden voor het eerst gedefinieerd door Bogaert (1972). Nadien zijn er echter nog een drietal zeldzame types opgedoken die men nogal onhandig definieert aan de hand van de vier eerder gedefinieerde types. In totaal zijn er dus zeven hoofdvarianten te onderscheiden
3 Iedere variant is een combinatie van een hoofdzijde en een muntzijde. In totaal kunnen we vier hoofdzijdes onderscheiden en twee muntzijdes. In wat volgt zullen we bijgevolg eerst de vier hoofdzijdes en de twee muntzijdes met elkaar vergelijken. We geven steeds de meest opvallende verschilpunten weer. Naast deze opvallende verschilpunten zijn er ook nog een aantal andere minder opvallende verschillen merkbaar. Hoofdzijde 1 Niet afgestoken halssnede OI begint op meer dan 1 mm van het hoofd Leopold staat op 1.5 mm van de nek Smal jaartal Hoofdzijde 2 Niet afgestoken halssnede OI begint op minder dan 1 mm van het voorhoofd Leopold staat op minder dan 1 mm van de nek Breed uitgespreid jaartal Hoofdzijde 3 Halssnede linksonder afgesneden OI begint op de zelfde hoogte als het hoofd van Leopold II De S van Belges komt tot aan de top van de baard Leopold staat op minder dan 1 mm van de nek Hoofdzijde 4 Halssnede linksonder afgesneden OI begint boven het hoofd van Leopold II De S van Belges komt niet aan de top van de baard Leopold staat op 1 mm van de nek De vier hoofdzijdes van het 20 Frank stuk Leopold II - 3 -
4 Muntzijde 1 Grote kroon (beginnend aan de F van FAIT en eindigend aan het rechter uiteinde van de L van LA ) Punt na F Zowel links als rechts een enkele krul in het lint tussen de kroon en de knobbel Muntzijde 2 Kleine kroon (beginnend aan de A van FAIT en eindigend aan de vertikale lijn van de L van LA ) Geen punt na F Zowel links als rechts anderhalve krul in het lint tussen de kroon en de knobbel De twee muntzijdes van het 20 Frank stuk Leopold II Gegeven de bovenstaande definitie van de vier hoofdzijdes en de twee muntzijdes, kunnen we nu zeven verschillende hoofdvarianten onderscheiden. Deze zeven varianten zijn telkens een combinatie van een hoofdzijde en een muntzijde. Om aansluiting te vinden met de bestaande literatuur heb ik ook steeds tussen haakjes de type definitie toegevoegd zoals deze destijds is ingevoerd door Bogaert (zijnde type I, II, III en IV) en zoals deze later is uitgebreid om de drie zeldzamere types te definiëren aan de hand van de eerste vier types (zijnde type I/IV, III/I en IV/I). Variant 1 (Type I) Hoofdzijde 1 Muntzijde 1-4 -
5 Variant 2 (Type I/IV) Hoofdzijde 1 Muntzijde 2 Variant 3 (Type II) Hoofdzijde 2 Muntzijde 1 Variant 4 (Type III/I) Hoofdzijde 3 Muntzijde 1 Variant 5 (Type III) Hoofdzijde 3 Muntzijde 2-5 -
6 Variant 6 (Type IV/I) Hoofdzijde 4 Muntzijde 1 Variant 7 (Type IV) Hoofdzijde 4 Muntzijde 2 De zeven stempelvarianten van het 20 Frank stuk Leopold II We kunnen dus stellen dat er slechts één combinatie is die niet bestaat tussen de hoofdzijdes en de muntzijdes, zijnde de combinatie hoofdzijde 2 muntzijde 2. Alle andere combinaties zijn reeds teruggevonden. Hierbij moeten we wel stellen dat de varianten 2, 4 en 6 zeer zeldzaam tot uiterst zeldzaam zijn en dat deze enkel voorkomen voor de jaargang Variant 2 (of type I/IV indien we de type definitie gebruiken) is ook weergegeven in Morin (2005) onder het nummer 144c. De varianten 4 en 6 staan, bij mijn weten, nog in geen enkele andere catalogus vermeld. Ik kan echter het bestaan van alle drie de varianten 2, 4 en 6 bevestigen aangezien ik van elk een exemplaar in mijn verzameling heb. Een andere referentie voor variant 6 is het nummer 1334 uit lijst 223 van Elsen. In de regel bestaan alle 20 Frank stukken Leopold II goud in positie A. Volgens de Belgische definitie is een munt in positie A als het randschrift leesbaar is wanneer de munt met de muntzijde naar boven ligt. Moet je de munt met de hoofdzijde naar boven leggen om het randschrift te lezen, dan is de munt in positie B. Niet alle munten zijn echter in positie A. Er zijn ook een aantal munten (per vergissing) in positie B geslagen. De meest voorkomende munten in positie B zijn de variant en de variant De Mey & Pauwels (1991) vermelden evenals Grispen (1989) daarenboven ook het bestaan van positie B bij variant en variant , 1877 en Alle positie B munten zijn zeldzaam tot extreem zeldzaam. Verder moeten we ook nog vermelden dat de munten van variant 5 van het jaar 1871 en 1874 zowel bestaan met een breed jaartal als met een smal jaartal. Het verschil tussen de twee is, zoals op onderstaande scans te zien is, zeer duidelijk
7 Variant 5 - brede datum Variant 5 - smalle datum De smalle datum 1871 is veel meer voorkomend dan de smalle datum Deze laatste is zeldzaam tot zeer zeldzaam en staat bij mijn weten tot op heden in geen enkele catalogus vermeld. Als referentie voor de smalle datum 1874 verwijzen we naar het nummer 1339 uit lijst 223 van Elsen. Tot slot bestaat er ook een kleine afwijking bij de jaargang Bij de meeste munten van de jaargang 1867 komt de hoek van de hals rechts net voorbij de 7. Er zijn echter ook munten waarbij de hoek van de hals aan de 7 komt. Deze laatste variant is iets moeilijker te vinden. Voor een referentie naar deze laatste verwijzen we naar het nummer 815 uit lijst 222 van Elsen. Soms wordt er ook nog een onderscheid gemaakt tussen munten in geel goud of in rood goud. Dit is wat mij betreft echter een afwijking in het materiaal en niet in de stempel of de manier waarop de randschriftring is aangebracht. Bijgevolg beschouw ik het in geel of rood goud zijn van een munt niet als een variant. Vervolgens kunnen we alle varianten samenvatten in de hierna volgende tabel. Hierbij heb ik ook voor elke (sub)variant een zeldzaamheidsindicator weergegeven. Indien er naast een bepaalde variant niets staat, dan betekent dit dat de munt vrij courant is. Deze munten worden in principe verhandeld tegen hun goudwaarde, tenzij het gaat om een kwalitatief hoogstaand exemplaar (in kwaliteit prachtig of FDC). De betekenis van de letters,, en is als volgt: : moeilijker te vinden : zeldzaam : zeer zeldzaam : extreem zeldzaam - 7 -
8 Jaar Aantal Nummer Type Zeldzaamheid ,341,307 1A 1B ,381,749 2A 2B ,234,474 3A 3B 3C ,191,203 4A 4B 4C 4D 4E 4F 4G ,258,927 5A 5B 5C ,046,350 6A 6B 6C ,134,253 7A 7B ,069,682 8A 8B ,906,070 9A 9B ,555,400 10A 10B Variant 1 pos A hoek halssnede rechts voorbij de 7 Variant 1 pos A hoek halssnede aan de 7 Variant 1 pos A Variant 3 pos A Variant 1 pos A Variant 3 pos A Variant 3 pos B Variant 1 pos A Variant 2 pos A Variant 4 pos A Variant 5 pos A Variant 5 pos B Variant 6 pos A Variant 5 pos A brede datum Variant 5 pos A smalle datum Variant 5 pos A brede datum Variant 5 pos A smalle datum Variant 7 pos B Variant 7 pos B Variant 7 pos B Variant 7 pos B ,310 11A Samenvattende tabel met alle varianten van het goudstuk 20 Frank Leopold II Naast de hierboven vermelde jaargangen en varianten bestaan er ook nog enkele proefslagen 20 Frank goud van Dat het hierbij om proefslagen gaat is vrij duidelijk. Het besluit om het gouden 20 Frank stuk Leopold II aan te munten is immers maar bij wet genomen via het Koninklijk Besluit van 15 maart 1867 (net als bij het gouden 10 Frank stuk 1867)
9 Bibliografie Léon Bogaert, Monnaies, essais monétaires, épreuves et refrappes du oyaume de Belgique et du Congo, Brussel, 1972 J. De Mey & G. Pauwels, Les monnaies de Belgique ( ), Wetteren, 1991 Jean Elsen, Liste 222, Septembre - Octobre 2002, Brussel, 2002 Jean Elsen, Liste 223, Novembre - Décembre 2002, Brussel, 2002 Arnaud Grispen, Belgische munten onder de loep, Zonhoven, 1989 Frans Morin & Peter Eyckmans, Catalogus der Belgische munten van 1832 tot heden, Antwerpen, 2005 Dit artikel is een herziene uitgave van een eerder artikel van 16 oktober Wij danken hierbij Willy Offermans voor zijn geapprecieerde commentaar op de eerste versie van dit artikel. Dit artikel mag gratis gebruikt en verspreid worden. Het citeren of herpubliceren van gegevens uit dit artikel is toegelaten mits het gebruik van een bronvermelding. Enkel het gebruik van de afbeeldingen is niet toegestaan zonder schriftelijke toelating (eventueel aan te vragen op info@belgian-coins.com). Dit artikel is enkel bedoeld voor educatieve doeleinden. Het heeft geen enkel commercieel belang. Elke inspanning is geleverd om te verzekeren dat de inhoud van dit artikel is samengesteld uit betrouwbare bronnen. Ik kan echter noch de accuraatheid noch de volledigheid van de informatie die in dit artikel voorkomt garanderen. Ik neem bijgevolg geen enkele verantwoordelijkheid voor fouten of onvolledigheden die hierin vervat zouden kunnen zitten. Ik aanvaard geen enkele aansprakelijkheid voor mogelijke verliezen die uit het gebruik of het zich baseren op informatie uit dit artikel zouden voortkomen. Peter Degroote, 23 oktober
Catalogus van de munten van de Oostenrijkse Nederlanden
Catalogus van de munten van de Oostenrijkse Nederlanden Van Maria Theresia (1740) tot Frans II (1797) Peter Degroote september 2005 Voorwoord Deze catalogus is gebaseerd op mijn internetcatalogus die zich
Nadere informatieNU BELEGGEN IN BELGISCHE MUNTEN?
Europees Genootschap voor Munt- en Penningkunde vzw NU BELEGGEN IN BELGISCHE MUNTEN? Luc Vandamme Regelmatig wordt mij gevraagd of het kopen van Belgische munten een goede belegging zou kunnen zijn. Het
Nadere informatieBIJKOMENDE BEMERKINGEN BETREFFENDE DE ERKENTELIJKHEIDSMEDAILLE VAN DE VEREENIGING TER BESCHERMING DER ZWARTE KINDSHEID IN BELGISCH-CONGO
15 BIJKOMENDE BEMERKINGEN BETREFFENDE DE ERKENTELIJKHEIDSMEDAILLE VAN DE VEREENIGING TER BESCHERMING DER ZWARTE KINDSHEID IN BELGISCH-CONGO R. Dijkmans In het Jaarboek 1998 van het Europees Genootschap
Nadere informatieVERVAlSINGEN EN NASlAGEN
VERVAlSINGEN EN NASlAGEN 191 VAN BELGISCHE MUNTEN Eerste vervolg van het artikel uit het E.G.M.P.-jaarboek, 1985, zie p. 233-262. Toelichting bij de steekkaarten :: de fiches dragen een referentienurnmer
Nadere informatieCATALOGUS VAN HET MONETAIR WERK
172 CATALOGUS VAN HET MONETAIR WERK U. Hautekeete Traditioneel klasseren verzamelaars hun collectie per land, per koning, per atelier, per jaartal of per nominale waarde. Dat catalogi op die manier klasseren
Nadere informatieLeopold III : 5 centiem. Leopold III : 5 centiem (Duitse bezetting) Geen afbeelding
Leopold III : 5 centiem (Jespers) BELGIQUE-BELGIE. Wapenschilden van de steden Luik, Gent en Aarlen. Waarde. BELGIE-BELGIQUE. Wapenschilden van de steden Luik, Gent en Aarlen. Waarde. Diameter: 19 mm Metaal:
Nadere informatieAANVULLINGEN en ERRATA BOEK ADDITIONS and ERRATA LIVRE/BOOK
AANVULLINGEN en ERRATA BOEK ADDITIONS and ERRATA LIVRE/BOOK ISBN-NUMMER : 9789090287843 EAN : 9789090287843 Laatste up-date 23.11.2015 KAREL DE STOUTE Lokale emissies VH 42 Auxonne: Q12 wordt Q 11. Q11
Nadere informatieA D V I E S Nr. 1.386 ------------------------------ Zitting van dinsdag 29 januari 2002 --------------------------------------------
A D V I E S Nr. 1.386 ------------------------------ Zitting van dinsdag 29 januari 2002 -------------------------------------------- Ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van de artikelen 7, 3
Nadere informatieAANVULLINGEN en ERRATA BOEK ADDITIONS and ERRATA LIVRE/BOOK
AANVULLINGEN en ERRATA BOEK ADDITIONS and ERRATA LIVRE/BOOK Laatste up-date 10.12.2015 KAREL DE STOUTE Lokale emissies VH 42 Auxonne: Q12 wordt Q 11 Q11 FILIPS DE SCHONE Zesde emissie VH 127-ME: 1492 -
Nadere informatieMijn doel is zover als mogelijk is de voorouders vanuit onze kinderen terug te zoeken.
Genealogie, het uitzoeken van je familiegeschiedenis: http://members.ziggo.nl/fklerkx/brabantsegenen/index.html Een jaar nadien, begin het jaar 2014 getotaliseerd en uitgewerkt, om niet tegen iedereen
Nadere informatie21.12.2004 Publicatieblad van de Europese Unie L 373/1. (Besluiten waarvan de publicatie voorwaarde is voor de toepassing)
21.12.2004 Publicatieblad van de Europese Unie L 373/1 I (Besluiten waarvan de publicatie voorwaarde is voor de toepassing) VERORDENING (EG) Nr. 2182/2004 VAN DE RAAD van 6 december 2004 betreffende op
Nadere informatieVan mij. Een gezicht is geen muur. Jan Bransen, Universiteit Utrecht
[Gepubliceerd in Erik Heijerman & Paul Wouters (red.) Praktische Filosofie. Utrecht: TELEAC/NOT, 1997, pp. 117-119.] Van mij Een gezicht is geen muur Jan Bransen, Universiteit Utrecht Wij hechten veel
Nadere informatieMachinestempels als verzamelgebied (1)
Machinestempels als verzamelgebied (1) Veel filatelisten verzamelen, behalve postzegels, ook stempels. Sommige stempels zijn geliefd omdat ze volledig op een postzegel passen (puntstempels, ook wel nummerstempels
Nadere informatie2013 no. 39 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA
2013 no. 39 AFKONDIGINGSBLAD VAN ARUBA LANDSBESLUIT, houdende algemene maatregelen, van 5 juli 2013 ter uitvoering van artikel 6, derde lid, van de Landsverordening regeling geldstelsel (AB 1991 no. GT
Nadere informatieoverzicht van de 32 types de recent ontdekte types staan op een koperkleurige achtergrond
noodgeld van het beleg van antwerpen (1814) 1 overzicht van de 32 types de recent ontdekte types staan op een koperkleurige achtergrond 1. 5 cent. Napoleon I zonder initiaal grote module Slagaantal: 180
Nadere informatieMODERNE (VOORAL CHINESE) VERVALSINGEN VAN BELGISCHE EN CONGOLESE MUNTEN
202 MODERNE (VOORAL CHINESE) VERVALSINGEN VAN BELGISCHE EN CONGOLESE MUNTEN Joselito Eeckhout V alse munten zijn in te delen in twee categorieën : enerzijds zijn er eigentijdse vervalsingen, bedoeld om
Nadere informatieWETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: Verordening (EG) Nr. /2004 van de Raad betreffende op euromunten lijkende medailles en penningen
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 21 september 2004 (OR. en) 12043/04 Interinstitutioneel dossier: 2004/0010 (CNS) UEM 149 ECOFIN 294 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: Verordening (EG)
Nadere informatieEEN ONBESCHREVEN DUBBELE MIJT VAN KAREL V 1
195 EEN ONBESCHREVEN DUBBELE MIJT VAN KAREL V 1 Willem van den Nieuwenhof 1. Inleiding Dit artikel heeft als doel een tot op heden onbekende dubbele mijt van Karel V te beschrijven en te plaatsen in de
Nadere informatieAANVULLINGEN en ERRATA BOEK ADDITIONS and ERRATA LIVRE/BOOK
AANVULLINGEN en ERRATA BOEK ADDITIONS and ERRATA LIVRE/BOOK Laatste up-date 14.01.2016 KAREL DE STOUTE Lokale emissies VH 42 Auxonne: Q12 wordt Q 11 Q11 FILIPS DE SCHONE Zesde emissie VH 127-ME: 1492 -
Nadere informatieTOEGANGSRECHTEN IN E-CATALOGUE VOOR DE ROL HOOFDAANKOPER. 05/03/2018 evo22 Federale dienst e-procurement
TOEGANGSRECHTEN IN E-CATALOGUE VOOR DE ROL HOOFDAANKOPER 05/03/2018 evo22 Federale dienst e-procurement GEBRUIKSVOORWAARDEN Rechten De FOD Personeel en Organisatie behoudt alle rechten (waaronder auteursrechten,
Nadere informatiebraille Anna Guitjens april 2014
braille Anna Guitjens april 2014 Inleiding Ik heb het onderwerp Braille gekozen omdat ik er nog meer over wil weten. Ik heb namelijk mijn spreekbeurt in groep 7 ook over braille gehouden. Over braille
Nadere informatieMEMORANDUM ALGEMENE VOORWAARDEN. 1 Inleiding
MEMORANDUM ALGEMENE VOORWAARDEN 1 Inleiding 1.1 In Nederland wordt in de praktijk door ondernemingen veel gebruik gemaakt van algemene voorwaarden ( AV ). Hoewel het gebruik van AV over het algemeen als
Nadere informatieNetwerkdiagram voor een project. AOA: Activities On Arrows - activiteiten op de pijlen.
Netwerkdiagram voor een project. AOA: Activities On Arrows - activiteiten op de pijlen. Opmerking vooraf. Een netwerk is een structuur die is opgebouwd met pijlen en knooppunten. Bij het opstellen van
Nadere informatieWerkinstructie Educator
Werkinstructie Educator Functioneel Beheer Educator Hoe schrijf ik mij als student in op Geplande activiteiten (=toetsen)? In dit document gaat het specifiek over het inschrijven op toetsen (tentamens).
Nadere informatieVergelijkingen en hun oplossingen
Vergelijkingen en hun oplossingen + 3 = 5 is een voorbeeld van een wiskundige vergelijking: er komt een = teken in voor, en een onbekende of variabele: in dit geval de letter. Alleen als we voor de variabele
Nadere informatieTOEGANGSRECHTEN IN E-CATALOGUE
TOEGANGSRECHTEN IN E-CATALOGUE VOOR DE ROL HOOFDAANKOPER 16/06/2017 Federale dienst e-procurement GEBRUIKSVOORWAARDEN Rechten De FOD Beleid en Ondersteuning behoudt alle rechten (waaronder auteursrechten,
Nadere informatieHET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatiewww.egmp.be DE MUNTKLAPPER EUROPEES GENOOTSCHAP VOOR MUNT- EN PENNINGKUNDE vzw Koninklijke Vereniging
www.egmp.be DE MUNTKLAPPER EUROPEES GENOOTSCHAP VOOR MUNT- EN PENNINGKUNDE vzw Koninklijke Vereniging Driemaandelijks tijdschrift - 82 - april-mei-juni 2014 De muntslag van Filips V: een aangepast overzicht
Nadere informatieHEURISTIEK TOERISME VLAANDEREN. cursus. module voorbereidingsproces (40 u.) component Informatieverwerving en verwerking (12 u.
TOERISME VLAANDEREN cursus HEURISTIEK module voorbereidingsproces (40 u.) component Informatieverwerving en verwerking (12 u.) Jos van Dooren Jos van Dooren Pagina 1 BRONNENSTUDIE VOOR GIDSEN EN REISLEIDERS
Nadere informatieDe vier seizoenen in de boomgaard
Verantwoordelijke uitgever: Ann Cloet - Tel 056.860.150 De vier seizoenen in de boomgaard Draaiboek de animatie rond «Boomgaard» Voornaam:... Realisatie : CRIE Moeskroen en (Stad Moeskroen) Editie Jaar
Nadere informatieTips Examen Nederlands
Tips Examen Nederlands Het eindexamen Het CE Nederlands bestaat uit lees- en schrijfvaardigheid. De opbouw van het examen staat vast. Tekst 1: 10/12 vragen bij een lange tekst Tekst 2: de samenvattingsopdracht
Nadere informatieDE GELDOMLOOP BIJ HET BEGIN VAN DE BELGISCHE ONAFHANKELIJKHEID
69 DE GELDOMLOOP BIJ HET BEGIN VAN DE BELGISCHE ONAFHANKELIJKHEID Herman Gibens Nu betalen wij in euro maar wij denken meestal nog in frank. Voor kleine en ronde bedragen durven wij al eens de gedachte
Nadere informatieHANDLEIDING E-CATALOGUE
HANDLEIDING E-CATALOGUE VOOR DE ROL AANVRAGER GEBRUIKSVOORWAARDEN Rechten De FOD Personeel en Organisatie behoudt alle rechten (waaronder auteursrechten, merkrechten en octrooien) met betrekking tot deze
Nadere informatieTekststudio Schrijven en Schrappen 06-13 59 30 44 www.schrijven-en-schrappen.nl - lotty@schrijven-en-schrappen.nl -
Graag zou ik je bij dezen iets vertellen betreffende onnodig moeilijk taalgebruik dat geregeld wordt gebezigd. Alhoewel de meeste mensen weten dat ze gerust in spreektaal mogen schrijven, gebruiken ze
Nadere informatieKoninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST
Koninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST INTRO No furniture so charming as books, verkondigde de Engelse schrijver Sydney Smith twee eeuwen geleden. Boeken hebben we in de Koninklijke Bibliotheek
Nadere informatieKarel de Geus. Veiling 47
Karel de Geus M U N T V E I L I N G E N BV Veiling 47 Op maandag 29 april 2019 veilt Karel de Geus Muntveilingen B.V. ondermeer een topcollectie Koninkrijk: Willem I, II en III, Wilhelmina en Juliana.
Nadere informatieJe motivatie vormt de basis om dingen te veranderen.
Je motivatie vormt de basis om dingen te veranderen. Om iets te bereiken moet je actie ondernemen. Je moet vanuit jezelf iets doen. Om iets te doen moet je gemotiveerd zijn. Je zou dus kunnen stellen dat
Nadere informatieAce! E-book. Ace! Management Partners Training Coaching Consulting Interim Management
Ace! Management Partners Training Coaching Consulting Interim Management Den Haag Amsterdam Den Bosch Rotterdam Zwolle Utrecht Arnhem Amersfoort Breda Eindhoven Maastricht Brussel Antwerpen Ace! E-book
Nadere informatieEen combinatorische oplossing voor vraag 10 van de LIMO 2010
Een combinatorische oplossing voor vraag 10 van de LIMO 2010 Stijn Vermeeren (University of Leeds) 16 juni 2010 Samenvatting Probleem 10 van de Landelijke Interuniversitaire Mathematische Olympiade 2010vraagt
Nadere informatieVisual Storytelling Analyse van een Infographic. Het Frisia-Nederland conflict
Visual Storytelling Analyse van een Infographic Het Frisia-Nederland conflict Student: Yannick van Hierden Id-code : 1609791 E-mail : Yannickvanhierden@student.hu.nl Docent: Gerard Smit Minor: Editorial
Nadere informatieCONSUMENTEN. Als hij afrondt, mag hij het te betalen totaalbedrag bij betaling in contanten afronden.
CONSUMENTEN Wat mag de handelaar afronden? Als hij afrondt, mag hij het te betalen totaalbedrag bij betaling in contanten afronden. Hij mag niet elke artikelprijs opgenomen op een rekening afronden. Ook
Nadere informatieMISJPATIEM (Bepalingen) Sjemot 21:1-24:18
MISJPATIEM (Bepalingen) Sjemot 21:1-24:18 De Parasja begrijpen Sjemot (Exodus) 21:1-20:18 We zullen leren hoe we 1) Het hoofdthema (onderwerp) van een Parasja (wekelijkse Torah-lezing) kunnen begrijpen.
Nadere informatieWijzigingen: AB 1995 no. 81 (inwtr ); AB 1997 no. 34; AB 2005 no. 10; AB 2013 no. 28. Artikel 1
Intitulé : Landsverordening regeling geldstelsel Citeertitel: Landsverordening regeling geldstelsel Vindplaats : AB 1991 no. GT 34 Wijzigingen: AB 1995 no. 81 (inwtr. 2010 88); AB 1997 no. 34; AB 2005
Nadere informatieHOGE RAAD VOOR DE ZELFSTANDIGEN EN DE KMO
HOGE RAAD VOOR DE ZELFSTANDIGEN EN DE KMO N Handelspraktijken Voorv. Prod. A03 Brussel, 23.09.2008 MH/AB/LC A D V I E S over EEN ONTWERP VAN KONINKLIJK BESLUIT TOT OMZETTING VAN DE RICHTLIJN 2007/45/EG
Nadere informatieVoorwoord. 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde
Voorwoord 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde Fluitsma & Van Tijn, 2007 Het zijn er inmiddels 16 miljoen en het zullen er ook nog
Nadere informatieDeze Portugese gouden munt was vanaf 1785 een belangrijke handelsmunt op Curaçao. Bij introductie was de munt 90 realen waard.
Gouden Johannis Voor betalingen van grote bedragen werd met name de in Brazilië geslagen Portugese gouden Johannis gebruikt, vernoemd naar koning Johan V (1706-1750) van Portugal, die het goudstuk in 1722
Nadere informatieMededeling CBFA_2010_28 dd. 20 december 2010
Mededeling _2010_28 dd. 20 december 2010 Openbare aanbieding van obligaties en toelating van obligaties tot de verhandeling op een gereglementeerde markt en invoering van een versnelde procedure voor de
Nadere informatieHet belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft
Kunt u mij een (voor u) belangrijk verhaal over Jezus vertellen? Het belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft Zijn twee belangrijkste geboden: Heb je God lief
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatie2. Definitie en algemene toegangsregels
Lees deze algemene voorwaarden even aandachtig door. Door op deze website te surfen, te bezoeken of er gebruik van te maken, stem je in met en acht je je gebonden door de hierna vermelde algemene voorwaarden.
Nadere informatie8. Afasie [1/2] Bedenk tenminste drie verschillende problemen die je met taal zou kunnen hebben (drie soorten afasie).
8. Afasie [1/] 1 Afasie De term afasie wordt gebruikt om problemen met taal te beschrijven die het gevolg zijn van een hersenbeschadiging. Meestal is de oorzaak van afasie een beroerte. Het woord afasie
Nadere informatieOnderwerp. Plaatje. Uitleg over plaatje. Gemaakt door naam Groep Inleverdatum
Onderwerp Plaatje Uitleg over plaatje Gemaakt door naam Groep Inleverdatum De voorkant is het visitekaartje, besteedt er genoeg aandacht aan Schrijf de titel van jouw werkstuk duidelijk op de voorkant
Nadere informatieSamenvattingen 5HAVO Wiskunde A.
Samenvattingen 5HAVO Wiskunde A. Boek 1 H7, Boek 2 H7&8 Martin@CH.TUdelft.NL Boek 2: H7. Verbanden (Recht) Evenredig Verband ( 1) Omgekeerd Evenredig Verband ( 1) Hyperbolisch Verband ( 2) Machtsverband
Nadere informatiePersoonlijk opleiding plan
Persoonlijk opleiding plan Een opdrachtgever adviseren Hem vertellen wat jou de beste optie lijkt. Het klopt dat ik deze competenties zo had ingevuld. Ik heb hiermee ervaring doordat ik vaak op forums
Nadere informatieHedging strategies. Stop orders BASIC. Een onderneming van de KBC-groep
Hedging strategies Stop orders p. 2 Index 1. Inleiding 3 2. Stop loss order 4 3. Stop limit order 5 Inleiding Met een stop order geeft u aan vanaf welke koers u bereid bent te kopen of verkopen. Die koers
Nadere informatieHey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel
REALITY REEKS Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP marian hoefnagel Een gekke naam Rudsel?? Jims mond valt open van verbazing. Is dat een naam? Hij kijkt met grote ogen naar de jongen die naast hem zit.
Nadere informatiePraktische handleiding FSMA_2018_07 van 22/05/2018
Praktische handleiding FSMA_2018_07 van 22/05/2018 - De verzekeringsmakelaars die hun beroepsactiviteiten uitoefenen in één of meerdere levensverzekeringstakken. - De andere verzekeringstussenpersonen
Nadere informatieProject special GELD
Project special GELD Inleiding Dit jaar was geld het projectthema. We hebben het project geopend op de eerste dag van de Week van het geld. Wat leuk dat de wethouder de moeite had genomen om even langs
Nadere informatie8MM Tips. 8mm film is geweldig, maar kent een aantal grote verschillen met digitale handycams/dvcamera's:
8MM Tips Hieronder hebben we wat tips en links voor je op papier gezet. Mocht je verder nog vragen hebben of tegen problemen aanlopen, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen. We helpen je graag
Nadere informatieEen wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is.
Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Goedendag! Als ik even de aandacht mag, ja! Dank u. Dan geef ik nu het woord aan mezelf. Als ik mij eerst eens even mag introduceren.
Nadere informatieM I J N Z E L F B O U W A Q U A R I U M A C H T E R W A N D
1 M I J N Z E L F B O U W A Q U A R I U M A C H T E R W A N D Na wat rondkijken op internet, en vragen stellen aan andere aquarianen ben ik toch zelf begonnen. Ik had er ook in div. winkels al veel gezien
Nadere informatieVerslag dierbespreking maart 2014 Jaarvergadering NSDH. (Hans Tenbergen)
Verslag dierbespreking maart 2014 Jaarvergadering NSDH. (Hans Tenbergen) Helaas werkte het door mij meegebrachte fototoestel die dag niet mee. Ik heb het verslag wat aangevuld met al bestaande foto s.
Nadere informatieCOMMISSIE VOOR BOEKHOUDKUNDIGE NORMEN
COMMISSIE VOOR BOEKHOUDKUNDIGE NORMEN CBN-advies 2019/XX Neerlegging van de enkelvoudige jaarrekening bij de Nationale Bank van België: nieuwe modellen van de jaarrekening Ontwerpadvies van 5 juni 2019
Nadere informatieInvullen van het gegevensregistratieformulier m.b.t. de patiëntendoses bij radiologische onderzoeken.
Invullen van het gegevensregistratieformulier m.b.t. de patiëntendoses bij radiologische onderzoeken. 16 oktober 2014 Contact: Thibault VANAUDENHOVE Katrien VAN SLAMBROUCK Federaal Agentschap voor Nucleaire
Nadere informatieAls er een manier is om het beter te doen, vind die dan - Thomas A. Edison
40 HOOFDSTUK 4 Zeven ingrediënten voor effectieve koude acquisitie 41 Als er een manier is om het beter te doen, vind die dan - Thomas A. Edison Koude acquisitie hoort helaas tot een van de minst geliefde
Nadere informatieGSM- of UMTS-repeaters: vragen en antwoorden
GSM- of UMTS-repeaters: vragen en antwoorden V: Mag ik zelf een repeater aanschaffen en installeren bij slechte GSM- of UMTSontvangst? Ik ondervind op bepaalde plaatsen bij mij thuis of in mijn firma slechte
Nadere informatieGeld. Ontstaan van geld
Geld Ontstaan van geld Onze voorouders hadden geen geld. Als ze iets nodig hadden, ruilden ze dat. Dit heet ruilhandel. De bakker ruilde brood bij de slager voor vlees enz. Op een dag wilde iemand weten
Nadere informatieMuntencollectie werkgroep Oud Uitgeest
Munt nr. 1 Jaartal 1919 10 cent Zilver 1,4 gram 15 mm 0,95 mm Borstbeeld Wilhelmina met hermelijnen mantel naar links tekst: Wilhelmina Koningin der en en jaartal binnen twee samengebonden eikentakken
Nadere informatieRekenen met procenten: docentenblad
Rekenen met procenten: docentenblad In dit project ga je de prijzen van supermarkten vergelijken. Er zijn drie soorten opdrachten: De prijsverschillen opzoeken van twee of meer supermarkten. De prijzen
Nadere informatiemake things ETA by Boudewijn Naaijkens
ET S make things ETA by Boudewijn Naaijkens VISUAL IDENTITY Student Boudewijn Naaijkens 2060969 Avans Hogeschool 42CM04 (O) Vakcoördinator Brenda Renssen Avans Hogeschool Overige betrokken docent(en) Marcel
Nadere informatiePersoonlijke competenties Sociale competenties Leer (school) competenties
Reader TOP-dagen 2014-2015 In het onderwijs is het steeds vanzelfsprekender dat je ieder jaar meer kunt en weet. Je bent druk bezig met het leren van de vakken. Maar je ontwikkelt ook competenties. In
Nadere informatieEen overtuigende tekst schrijven
Een overtuigende tekst schrijven Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Je mening geven over een andere manier van herdenken op school instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen
Nadere informatiePracticum hoogtemeting 3 e klas havo/vwo
Deel (benaderbaar object) Om de hoogte van een bepaald object te berekenen hebben we geleerd dat je dat kunt doen als je in staat bent om een rechthoekige driehoek te bedenken waarvan je één zijde kunt
Nadere informatieWat ga je in deze opdracht leren? Meer leren over: soorten vragen, vraagwoorden, signaalwoorden en sleutelwoorden
Wat ga je in deze opdracht leren? Meer leren over: soorten vragen, vraagwoorden, signaalwoorden en sleutelwoorden Soorten vragen, vraagwoorden, signaal- en sleutelwoorden Schema 1 Soorten vragen Open vraag
Nadere informatieDe Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer;
1/6 Advies nr 25/2010 van 1 september 2010 Betreft: Advies betreffende het ontwerp van koninklijk besluit houdende wijziging van verschillende besluiten betreffende registratie van persoonsgegevens ingevolge
Nadere informatieSTUDIE (F)050908-CDC-455
Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel. : 02/289.76.11 Fax : 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS STUDIE
Nadere informatieDe theorie voor leesvaardigheid in de vorm van een stappenplan
De theorie voor leesvaardigheid in de vorm van een stappenplan 1. Globaal lezen a. Lees eerst altijd een tekst globaal. Dus: titel, inleiding, tussenkopjes, slot en bron. b. Denk na over het onderwerp,
Nadere informatieSerious gaming in het basisonderwijs Adviesnota
2012 Serious gaming in het basisonderwijs Adviesnota Carolien Popken SAB Schoolvereniging Aerdenhout- Bentveld 14-6-2012 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Onderzoek... 4 Voorwoord... 4 Antwoord op de deelvragen
Nadere informatie* N I E U W S B R I E F H S D V * Programma en uitslagen seizoen 2007-2008 interne competitie schaken en dammen
* N I E U W S B R I E F H S D V * E-mail: hsdvhelden@planet.nl Homepage: www.hsdv.nl Jaargang 3 nr. 36-26 april 2008 Hallo schaak- en damleden Er werden afgelopen maandag 21 april 2008 zes partijen in
Nadere informatie1. Outplacement, waarover gaat het?
Generatiepact Uitvoering Doc nr 3 Koninklijk besluit van 9 mars 2006 Outplacement en sancties 1. Outplacement, waarover gaat het? «Outplacement», ook wel beroepsherklassering genoemd, bestaat uit een reeks
Nadere informatieA. ALGEMENE GEBRUIKSVOORWAARDEN VAN DE WEBSITE
A. ALGEMENE GEBRUIKSVOORWAARDEN VAN DE WEBSITE Het gebruik van deze website (hierna de Jeram website ) impliceert uw onvoorwaardelijke aanvaarding van alle onderstaande algemene voorwaarden (hierna de
Nadere informatieVoorstel voor een VERORDENING VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 25.5.2011 COM(2011) 296 definitief 2011/0128 (NLE) Voorstel voor een VERORDENING VAN DE RAAD tot wijziging van Verordening (EG) nr. 975/98 van 3 mei 1998 over de denominaties
Nadere informatieGastles: Hoe word ik rijk?
Gastles: Hoe word ik rijk? Hoe word je rijk? Dat willen we natuurlijk allemaal weten. In deze presentatie krijg je veel tips. Eerst een quiz om te kijken hoe veel jullie weten. Wie weet er veel? Pak je
Nadere informatieDEEL 5: NORM VOOR PERZIKEN EN NECTARINES
DEEL 5: NORM VOOR PERZIKEN EN NECTARINES I. DEFINITIE VAN HET PRODUCT Deze norm heeft betrekking op perziken en nectarines van de variëteiten (cultivars) van Prunus persica Sieb. et Zucc. die bestemd zijn
Nadere informatieVragenlijst leerlingen Eureka! Oberon & Eureka!, januari 2012
Vragenlijst leerlingen Eureka! Oberon & Eureka!, januari 2012 Toelichting Beste leerling, Jij zit in de Eureka!-klas. We zijn benieuwd naar jouw mening. Die kun je geven in deze vragenlijst. Die bestaat
Nadere informatieBijlage interview meisje
Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je
Nadere informatieKLIMAATVERANDERING. Speciale Eurobarometer (EB 69) Voorjaar Onderzoek EP/EG Beknopte samenvatting
Directoraat-generaal Communicatie EENHEID PUBLIEKE OPINIE Brussel, 15/10/2008 KLIMAATVERANDERING Speciale Eurobarometer (EB 69) Voorjaar 2008 - Onderzoek EP/EG Beknopte samenvatting I. Terminologiekwestie
Nadere informatieTaak 2.1.9 - Strict or Strong. Inhoud
Taak 2.1.9 - Strict or Strong Inhoud Taak 2.1.9 Strict or Strong... 1 Inhoud... 1 Inleiding... 2 Wat is een Strict wachtwoord policy?... 3 Waarom een sterk wachtwoord?... 3 De controle methode... 4 PSDs...
Nadere informatieAandelenopties in woord en beeld
Aandelenopties in woord en beeld 2 Aandelenopties in woord en beeld 1 In deze brochure gaan we het hebben over aandelenopties zoals die worden verhandeld op de optiebeurs van Euronext. Maar wat zijn dat
Nadere informatieTijdelijk Museum. Het spel
Tijdelijk Museum Het spel Welkom in de Nationale Bank van België! De Nationale Bank van België is geen gewone bank! Jij kan hier immers geen bankrekening openen. Alleen de gewone banken kunnen dit. Bovendien
Nadere informatieNr. 5. Het Carabinierke. Bogaert Marnik Enkel voor de oudgedienden van lichting 1974 3de Cie en naar ander overgeplaatste Companies Nr.
Nr. 5 Het Carabinierke Bogaert Marnik Enkel voor de oudgedienden van lichting 1974 3de Cie en naar ander overgeplaatste Companies Nr. 5 beste vrienden carpatjes na wat opzoekings werk! zal ik met deze
Nadere informatieLiteratuurverwijzingen
Literatuurverwijzingen Een literatuurlijst maken & citeren / parafraseren Waarover gaat de presentatie? I Waarom verwijzen? Enkele overwegingen vooraf! II APA - normen III Literatuurverwijzingen: de praktijk
Nadere informatieCopyRight TV: We Own You
CopyRight TV: We Own You Sander Smid 1878972 1IMM IM0903 Inhoudsopgave Inleiding 3 Copyright 3 Ontwerp en materiaal 3-4 Ximpel en Ximpeltv 4 Samenwerking 5 Conclusie 5 Inleiding: De laatste periode van
Nadere informatieInleiding Sociale Wetenschappen. Studenten Aantal 953 Respondenten 54, 40 Ronde 1, 2. Datum uitvoering September 2010 Januari 2011 Collegeweblecture
Pilot Naam Instelling Vak naam Studenten Aantal 953 Respondenten 54, 40 Ronde 1, 2 Verrijke weblectures VU Inleiding Sociale Wetenschappen Datum uitvoering September 2010 Januari 2011 Variant Collegeweblecture
Nadere informatieB. Geef aan om welke soort vluchtelingen het gaat: 1) Zij zijn een bedreiging voor de macht van politieke leiders en worden daarom gestraft.
Vluchtelingen Inleiding: De afgelopen weken was de zeventienjarige Angolese asielzoeker Mauro Manuel veel in het nieuws. Als negenjarig jongetje werd hij door zijn ouders in 2002 naar Europa gestuurd.
Nadere informatieSleutel tot Persoonlijke Effectiviteit
ITASC Nederland BV Aalsterweg 291c 5644 RE Eindhoven 040-2115020 www.itasc.nl 1 1. Wat is het enneagram? Het Enneagram is de neerslag van een theorie, een model van persoonlijkheids-structuren. Lijkt moeilijker
Nadere informatieHoe maak ik... Naam: Groep:
Hoe maak ik... Naam: Groep: Inleiding Een spreekbeurt houden is niet niets! Je moet daar heel wat voor kunnen. Wat dacht je van: Goed kunnen lezen Goed kunnen begrijpen wat je leest Goed dingen kunnen
Nadere informatieBepaal eerst de probleemstelling of hoofdvraag
Bepaal eerst de probleemstelling of hoofdvraag De probleemstelling is eigenlijk het centrum waar het werkstuk om draait. Het is een precieze formulering van het onderwerp dat je onderzoekt. Omdat de probleemstelling
Nadere informatie[DE BASILIEK VAN KOEKELBERG]
1 e graad secundair onderwijs Naam:... NATIONALE BASILIEK VAN HET HEILIG HART KOEKELBERG [DE BASILIEK VAN KOEKELBERG] Met dit boekje kan je zelfstandig of in groep kennismaken met de basiliek. 2 Hoe ga
Nadere informatieEen nieuw bankbiljet ontwerpen toegepaste kunst
Een nieuw bankbiljet ontwerpen toegepaste kunst Wat heb je nodig? teken- en aquarelkleurpotloden papier (A4) Wat ga je doen? Je gaat een nieuw europees bankbiljet ontwerpen. Kleding, mp3, computer, geld:
Nadere informatie