Emergis T.a.v. Raad van Bestuur Postbus AR GOES

Transcriptie

1 > Retouradres Postbus GR Utrecht Emergis T.a.v. Raad van Bestuur Postbus AR GOES Stadsplateau AZ Utrecht Postbus GR Utrecht T F Inlichtingen bij Onderwerp definitieve rapportage follow up 2014 ambulante heroïne- en methadonbehandeling V Geachte Raad van Bestuur, Op 16 december 2014 bezocht de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: inspectie) de methadonbehandelunit (MBU) in in het kader van de bezoekronde Follow-up 2014 ambulante heroïne- en methadonbehandeling. Deze locatie is onderdeel van Emergis. U treft in deze rapportage de resultaten van dit bezoek aan. Aanleiding/Doelstelling In de aankondigingbrief van 14 november 2014 heeft de inspectie u geïnformeerd over de aanleiding en het doel van het inspectiebezoek. Het bezoek is afgelegd door een inspecteur en een senior inspecteur. Inrichting van het bezoek Tijdens het bezoek is gekeken of uw instelling beschikte over de gevraagde documenten. Daarnaast is een gesprek gevoerd met een aantal medewerkers en is een aantal dossiers ingezien, waarvoor de inspectie toestemming had gevraagd. Tevens vond een korte rondgang plaats. Tot slot zijn drie vragenlijsten overhandigd, met het verzoek deze door drie a-select gekozen cliënten te laten invullen en terug te sturen. Toelichting op de rapportage Tijdens het bezoek toetste de inspectie de resultaten van de inter-institutionele audits (IIA s) die in 2014 zijn uitgevoerd. De inspectie had de verslaglegging hiervan ontvangen en geanalyseerd. Deze IIA s omvatten zowel de geactualiseerde (nieuwe) veldnormen als de in 2010 en 2012 door de inspectie getoetste normen (hierna benoemd als oude normen ). Om die reden treft u in deze brief onder het kopje Resultaten twee paragrafen aan. De eerste paragraaf bevat de resultaten van de geactualiseerde (nieuwe) normen en de tweede paragraaf bevat de resultaten van de oude normen, die in de IIA s een score hadden van niet operationeel of gedeeltelijk operationeel. Ten aanzien van deze laatste normen is een oordeel gevormd over de mate waarin uw instelling die tekortkomingen heeft verbeterd.

2 De in de IIA s operationeel gescoorde oude normen zijn niet getoetst, ook niet indien deze voorheen bij inspectiebezoeken niet-operationeel scoorden. De uitkomsten uit de IIA s zijn leidend. De inspectie gaat hierbij uit van high trust. Dat betekent dat we instellingen een hoge mate van vertrouwen schenken. Tot slot wordt een samenvatting gegeven van het oordeel van een aantal cliënten, aan wie een vragenlijst is voorgelegd. De antwoordmogelijkheden die de inspectie heeft gehanteerd, of een instelling voldoet aan de norm, zijn ja, nee of gedeeltelijk. Bij antwoordmogelijkheid ja wordt operationeel gescoord. Wanneer een instelling niet of gedeeltelijk aan de gestelde eisen voldoet, wordt niet operationeel gescoord. Op basis hiervan is vervolgens per behandelunit de mate van risico vastgesteld. De relatie tussen de score op de normen en de risico-indeling ziet er als volgt uit: Heroïnebehandelunit: niet van toepassing bij Emergis Geen tot gering risico Gering tot matig risico Matig tot hoog risico Hoog tot zeer hoog risico 9-10 van 10 operationeel 6-8 van 10 operationeel 4-5 van 10 operationeel 0-3 van 10 operationeel Methadonbehandelunit: Geen tot gering risico Gering tot matig risico Matig tot hoog risico Hoog tot zeer hoog risico 6-7 van 7 operationeel 4-5 van 7 operationeel 2-3 van 7 operationeel 0-1 van 7 operationeel Resultaten geactualiseerde (nieuwe) normen Hoofdthema 1 behandelplan; toezichtthema behandeldoelen Wensen patient bij vaststellen behandeldoelen Operationeel In de getoetste dossiers werden de wensen van de patiënten bij de doelen in het behandelplan beschreven. Pagina 2 van 8

3 Hoofdthema 2 behandeling; toezichtthema somatische screening en onderzoek 2.1 Somatische screening 2.2 ECG (QT interval) 2.3 Urineonderzoek Niet operationeel Niet operationeel Operationeel Er werd een conceptdocument getoond, waarin het beleid rondom somatische screening stond beschreven. Daarin stond dat de screening eenmaal per jaar zou gaan plaatsvinden. De screening gaat uitgevoerd worden door een arts voor de medische taken in combinatie met een verpleegkundige die de verpleegkundige taken uitvoert. Men zal bij start van de somatische screening de Utrechtse Somatische Screeningslijst gebruiken. Zodra het instrument dat door Trimbos wordt ontwikkeld, in de definitieve versie beschikbaar komt, zal een beslissing worden genomen over het gebruik van dit instrument. Het werkdocument is nog niet vastgesteld en nog niet geïmplementeerd. (score: niet aanwezig) Er werd ten aanzien van ECG gebruik eveneens een conceptdocument getoond met daarin uitgewerkt beleid. Dit document moet nog vastgesteld worden. Het document bevatte nog geen uitwerking over de wijze waarop het ECG beleid geïmplementeerd gaat worden. Momenteel wordt alleen een ECG aangevraagd indien daarvoor een indicatie gezien wordt (bijvoorbeeld hartklachten). (score: niet aanwezig) Er was een vastgesteld protocol voor urineonderzoek, waarin beschreven staat dat urineonderzoek uitsluitend plaatsvindt bij de indicatiestelling en daarna alleen op verzoek van de patiënt. De getoetste dossiers betroffen patiënten die geen wens tot urineonderzoek hadden en er werden ook geen urineonderzoeken aangetroffen. Hoofdthema 2 behandeling; toezichtthema indicatiestelling heroïnebehandeling 2.4 Indicatiecriterium > 35 jaar N.V.T. Pagina 3 van 8

4 Hoofdthema 2 behandeling; toezichtthema multidisciplinair overleg 2.6 Bespreking in MDO eenmaal per zes maanden Operationeel 2.7 Aanwezigheid beroepsbeoefenaren MDO Niet operationeel Alle patiënten worden halfjaarlijks besproken in het MDO (bestaande uit in ieder geval de hoofdbehandelaar en/of een arts (NPo) en een verpleegkundige en/of casemanager). Dit was snel en eenvoudig terug te vinden in de getoetste dossiers, omdat het MDO een eigen tabblad heeft. Bij het MDO zijn de benodigde disciplines aanwezig, maar er zijn zelden andere specialismen aanwezig, zoals een psychiater. Wel wordt hen voorafgaand om bevindingen en een behandeladvies gevraagd. (score: gedeeltelijk) Hoofdthema 2 behandeling; toezichtthema acute en chronische somatische problemen 2.10 Reanimatiecursus en overdosis N.V.T. Pagina 4 van 8

5 Hoofdthema 5 Opiumwet en verstrekking; toezichtthema verstrekking 5.3 Verpleegkundige deskundigheid bij verstrekking heroïne N.V.T. 5.4 Openingstijden poliklinische voorziening 1 Niet operationeel De MBU in heeft ongeveer 50 patiënten in behandeling. De polikliniek is twee dagen per week geopend en verstrekking vindt plaats op twee dagdelen in de week. Tussentijds kunnen patiënten telefonisch contact opnemen met de polikliniek in Goes, waar dezelfde medewerkers werken. Telefonisch worden zij geholpen of er wordt een afspraak gemaakt in (later in de week) of in Goes. De medewerkers gaven in het gesprek aan dat dit nog nooit heeft geleid tot een crisissituatie. Het was volgens hen voldoende voor de huidige patiëntenpopulatie. (score: gedeeltelijk) Resultaten oude normen Hoofdthema 2 behandeling; toezichtthema actueel medicatieoverzicht 2.5 Beschikbaarheid van actueel en volledig medicatieoverzicht Niet operationeel In het medicatieoverzicht staat alleen de medicatie die door Emergis wordt voorgeschreven. Het methadonvoorschrift staat in een apart systeem. Twee keer per jaar wordt contact met de apotheek van de patiënten opgenomen om de overige medicatie na te gaan en dit wordt genoteerd in het dossier van de patiënt. Daarnaast kan de voorschrijvend arts tussentijds contact opnemen met de apotheek. (score: gedeeltelijk) 1 De inspectie handhaaft hierop niet in 2014 Pagina 5 van 8

6 Hoofdthema 2 behandeling; toezichtthema acute en chronische psychiatrische problemen 2.13 Aantoonbare afspraken over medische en psychiatrische bereikbaarheid in crisissituaties Operationeel Er werd een protocol getoond, waarin de medische en psychiatrische achterwacht beschreven stond. In het gesprek werd toegelicht dat het consulteren van de psychiater via de sociaal psychiatrische verpleegkundige verloopt. Hoofdthema 3 kwaliteitsbeleid; toezichtthema visie 3.1 Schriftelijke visie op verslavingsproblematiek en behandeling daarvan o.a. met opiaten. Operationeel Er is binnen Emergis een instellingsbrede visie, waarin ook verslaving opgenomen is. Aanvullend is in het zorgprogramma een visie beschreven, welke specifiek gericht op verslavingsproblematiek en opiaatbehandeling. Oordeel cliënten op basis van verstrekte vragenlijsten De inspectie heeft drie ingevulde vragenlijsten ontvangen van patiënten van de MBU in. De patiënten geven aan ruim voldoende tot uitstekend ondersteund te worden (score 7 tot 10). De cliënten geven tevens aan dat de casemanager ruim voldoende uit gaat van hun kracht en hun mogelijkheden (score 7 tot 8). Ook ervaren zij ruim voldoende betrokkenheid bij de begeleiding van de casemanager (score 7 tot 8). Tot slot geven de drie patiënten aan dat in het gesprek bij het geven van de medicatie ruim voldoende wensen en problemen kunnen worden aangegeven (score 7 tot 8). Twee van de drie patiënten geven aan eens per 3 maanden een vervolggesprek te hebben met de verpleegkundige; één patiënt niet. Pagina 6 van 8

7 Conclusies op basis van geactualiseerde (nieuwe) normen Op de MBU in heeft de inspectie een matig tot hoog risico op onverantwoorde zorg geconstateerd. Op de MBU werden 3 van de 7 geactualiseerde nieuwe normen als operationeel beoordeeld, 4 normen werden als niet operationeel beoordeeld. De inspectie heeft geconstateerd dat er ten aanzien van somatische screening en ECG-beleid conceptdocumenten ontwikkeld zijn. Het urgentiebesef echter om dit beleid op korte termijn vast te stellen en te implementeren, leek minder aanwezig. Daarnaast heeft de inspectie geconstateerd dat de patiënten conform de veldnorm halfjaarlijks besproken worden in een MDO, maar dat er zelden aanvullende disciplines (die betrokken zijn bij de behandeling) bij het MDO aanwezig zijn. Dit is niet in overeenstemming met de veldnorm. Tot slot constateert de inspectie dat de openingstijden van deze kleine polikliniek gedeeltelijk voldoen aan de veldnorm. De instelling heeft alternatieven gezocht voor de dagen dat de polikliniek gesloten is. Conclusies op basis van oude normen De inspectie constateert dat in de IIA drie oude normen niet of gedeeltelijk operationeel scoorden. Bij de toetsing door de inspectie scoorde één norm (actueel medicatieoverzicht) ook niet-operationeel en twee normen scoorden wel operationeel. Binnen Emergis zijn nog verbeteringen mogelijk om de beschikbaarheid van een volledig en actueel medicatieoverzicht te optimaliseren. Handhaving Maatregelen ten aanzien van de geactualiseerde (nieuwe) normen Aangezien de inspectie een matig tot hoog risico heeft geconstateerd in uw instelling, verwacht de inspectie dat u maatregelen treft om de geconstateerde risico s te beperken. De inspectie verzoekt u om binnen 6 maanden na ontvangst van het vastgestelde rapport de inspectie te informeren over het resultaat van de interne audit op de niet operationele normen. Zoals al eerder beschreven, zal de inspectie ten aanzien van de beperkte openingstijden van deze kleine polikliniek in in 2014 niet handhavend optreden. Maatregelen ten aanzien van de oude normen Uit de resultaten van de getoetste oude normen is gebleken dat nog steeds sprake is van geconstateerde tekortkomingen. De instelling wordt in de gelegenheid gesteld de noodzakelijke verbeteringen door te voeren. Wanneer de inspectie vervolgens constateert dat hieraan onvoldoende gevolg is gegeven, kan de inspectie handhavend optreden. De accounthouder van uw instelling wordt over bovenstaande geïnformeerd en zal zonodig met u in contact treden. Omdat het voor de instellingen nog niet mogelijk is volledig te voldoen aan de norm van een actueel medicatieoverzicht, zal de inspectie ten aanzien van deze norm nog niet handhaven. De inspectie heeft er vertrouwen in dat u zich inspant Pagina 7 van 8

8 om een zo volledig en actueel mogelijk medicatieoverzicht binnen uw instelling beschikbaar te krijgen. Vervolgacties De inspectie zal mogelijk in 2015 een aantal instellingen met een matig tot hoog risico en/of een hoog tot zeer hoog risico opnieuw bezoeken. Mocht tijdens een volgend onaangekondigd inspectiebezoek blijken dat er geen adequate maatregelen zijn getroffen, dan zal de inspectie passende maatregelen nemen, zoals het instellen van verscherpt toezicht. Tot slot De inspectie maakt deze rapportage actief openbaar via onze website De eindrapportage wordt aan de Minister aangeboden met het verzoek deze aan de Tweede Kamer aan te bieden. Ik vertrouw erop u op deze wijze voldoende te hebben geïnformeerd. Ik dank u voor uw medewerking. Hoogachtend, senior inspecteur projectleider FU thematoezicht heroïne- en methadonbehandeling Pagina 8 van 8

9 > Retouradres Postbus GR Utrecht Emergis t.a.v. de raad van bestuur Postbus AR GOES Stadsplateau AZ Utrecht Postbus GR Utrecht T F december 2015 Onderwerp toezicht op heroïne-/methadonbehandeling V /V /V /RS/nh Geachte raad van bestuur, Per brief d.d. informeerde de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna inspectie) u over de geconstateerde tekortkomingen in de behandeling van patiënten met heroïne en methadon. Daarin werd u gevraagd om verbetermaatregelen te treffen en een interne audit uit te voeren op deze onderwerpen. U heeft de inspectie per brief d.d. 11 september 2015 geïnformeerd met de resultaten van een interne audit d.d. 2 en 3 juni Conclusies Op basis van de interne audit concludeert de inspectie dat: Er door de instelling aantoonbaar inspanningen zijn verricht om de kwaliteit van zorg naar een hoger plan te tillen. Emergis niet aantoonbaar voldoet aan de veldnormen zoals vastgelegd in het Handboek Behandeling met heroïne (2011), de Richtlijn Opiaatonderhoudsbehandeling (RIOB, 2012) en de multidisciplinaire richtlijn opiaatverslaving (2013). De reden hiervan kan liggen in het feit dat de audit in juni 2015 is uitgevoerd. Specifiek: 1. Er is geen aantoonbaar operationeel 1 beleid t.a.v. een halfjaarlijkse somatische screening. 2. Er is geen aantoonbaar operationeel beleid ten aanzien van de aanwezigheid beroepsbeoefenaren MDO. 3. Er is geen aantoonbaar operationeel beleid ten aanzien van openingstijden poliklinische voorziening. De openingstijden wijken van de norm af. De inspectie trekt uit uw interne audit bij de norm halfjaarlijkse somatische screening een andere conclusie dan de conclusies die u aan uw audit verbindt. In de bovenstaande tekortkomingen ziet de inspectie aanzienlijke risico s voor de patiëntveiligheid. 1 Operationeel wil in dit verband zeggen dat er t.a.v. een toezichtthema niet alleen beleid is vastgesteld, maar ook is geïmplementeerd.

10 Handhaving De inspectie vraagt Emergis om met onmiddellijke ingang binnen de methadonen heroïne behandelunits te werken conform de landelijke richtlijnen, zodat er sprake is van verantwoorde zorgverlening aan deze doelgroep. De inspectie verwacht van Emergis daarnaast dat binnen 3 weken na dagtekening van deze brief de inspectie schriftelijk wordt geïnformeerd op welke manier zij de werkwijze op de methadon- en heroïne behandelunits in overeenstemming heeft gebracht met de veldnormen. 2 december 2015 Kenmerk /V /RS/nh Op basis van deze informatie zal de inspectie een besluit nemen welke handhavingmaatregel geëigend is, wanneer door u niet aan de gestelde eisen wordt voldaan. Heeft u vragen naar aanleiding van deze brief, dan verzoek ik u met ondergetekende contact op te nemen. Ik vertrouw erop u op deze wijze voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, senior inspecteur projectleider FU thematoezicht heroïne- en methadonbehandeling Pagina 2 van 2

11 > Retouradres Postbus DA Heerlen Emergis T.a.v. raad van bestuur Postbus AR GOES Stadsplateau AZ Utrecht Postbus DA Heerlen T F Inlichtingen bij 4 februari 2016 Onderwerp Afsluitbrief heroïne- en methadonbehandeling V /GGZ/RS/cvg Geachte raad van bestuur, Per brief d.d. 2 december 2015 informeerde de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: inspectie) u dat bij de opiaatbehandeling in Emergis diverse verbeteringen waren gerealiseerd in het werken conform de veldnormen, maar dat er geen aantoonbaar operationeel 1 beleid aanwezig was ten aanzien van een halfjaarlijkse somatische screening, de aanwezige beroepsbeoefenaren bij het MDO en de openingstijden van de poliklinische voorzieningen. De inspectie verzocht u om binnen 3 weken aan te geven op welke manier u de betreffende werkwijze op de methadonbehandelunits in overeenstemming heeft gebracht met de veldnormen. De inspectie heeft uw reactie op 18 december 2015 ontvangen. U heeft concreet aangegeven welke inspanningen vanaf september 2015 zijn verricht, wat de huidige stand van zaken is en op welke termijn volledige implementatie te verwachten is. De inspectie kan zich vinden in de motieven om af te wijken van de in de RIOB vastgelegde openingstijden. Dit wordt ingegeven door het feit dat het voor de patiënten mogelijk is om ook buiten de openingstijden van de betreffende methadonbehandelunit (urgente) behandeling te ontvangen. De inspectie sluit hiermee de follow-up van het thematisch toezicht op de heroïneen methadonbehandeling af. Heeft u vragen naar aanleiding van deze brief, dan verzoek ik u met ondergetekende contact op te nemen. Ten slotte wil de inspectie u hartelijk danken voor de constructieve wijze waarop het toezicht heeft kunnen plaatsvinden. 1 Operationeel wil in dit verband zeggen dat er t.a.v. een toezichtthema niet alleen beleid is vastgesteld, maar ook is geïmplementeerd

12 In de hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd, Hoogachtend, V /GGZ/RS/cvg 4 februari 2016 senior inspecteur Projectleider FU thematoezicht heroïne- en methadonbehandeling Pagina 2 van 2