Het nieuwe atheïsme: gepasseerd station of nog steeds relevant?

Transcriptie

1 Het nieuwe atheïsme: gepasseerd station of nog steeds relevant? 3 juli 2017 Frederiek Depoortere frederiek.depoortere@kuleuven.be Wat is het nieuwe atheïsme?

2 Bron afbeelding: Sam Harris Amerikaan, 1967 Bachelor filosofie 2009: doctoraat in de neurowetenschappen Bron afbeelding: Sam_Harris_2016.jpg 2

3 Van God los Als iemand gelooft werkelijk gelooft dat bepaalde ideeën tot eeuwig geluk leiden, of tot het diametraal tegenovergestelde, dan kan die persoon niet tolereren dat de mensen die hij liefheeft misschien in het verderf worden gestort door de verlokkingen van ongelovigen (p. 11). Bron afbeelding: Meer boeken van Harris 3

4 Richard Dawkins Engelsman, 1941 Bekend evolutionair bioloog Oxford 1976: The Selfish Gene: o gene-centred view of evolution o memetica Bron afbeelding: hankbone.jpg/220px-richard_dawkins_cooper_union_shankbone.jpg Het bestaan van God is een wetenschappelijke hypothese Darwin heeft de natuurlijke theologie voor eens en altijd onmogelijk gemaakt Bron cartoon: 4

5 Religie is een virus van de geest Bron afbeelding: G1pLImU=/1280x853/filters:fill(auto,1)/about/computer_virus_ a0193d3df78cafdaa01588.jpg Daniel C. Dennett Amerikaan, 1942 Filosoof Het bewustzijn verklaard (1991), Darwins gevaarlijke idee (1995) en De evolutie van de vrije wil (2003) Bron afbeelding: Daniel_Dennett_2.jpg 5

6 Christopher Hitchens Brits-Amerikaans journalist en auteur Bron afbeelding: 24_001.jpg/220px-Christopher_Hitchens_ _001.jpg Nieuw atheïsme in Vlaanderen Maarten Boudry, 1984 Filosoof UGent Bron afbeelding: 6

7 Enkele vragen Hoe nieuw is het nieuwe atheïsme? Hoe relevant is het nieuwe atheïsme? Waarom trekt het nieuwe atheïsme aan? Hoe reageren op het nieuwe atheïsme? Hoe nieuw is het nieuwe atheïsme? 7

8 Hoe relevant is het nieuwe atheïsme? Bron afbeelding: Waarom trekt het nieuwe atheïsme aan? Harris is a polished writer who is skilled at crafting seductive arguments for a mass audience amenable to his point of view. He employs limit-case examples of religious extremism as his primary rhetorical technique, exploiting his audience s fear while ostensibly appealing to their rational faculties (Stephen LeDrew, The Evolution of Atheism, p. 42). 8

9 Hoe reageren op het nieuwe atheïsme? Bron afbeelding: culture-tripnana-van-de-poel.jpg 9

10 Wat is geloof? Godsdienstig geloof [bestaat] uit het vertrouwen op historische en metafysische stellingen zonder dat daar voldoende bewijzen voor zijn (Harris, Van God los, p. 232) Bron afbeelding: Bron afbeeldingen: aec5713e4c9e293bd60f atheist-quotes-faith-quotes.jpg; maxresdefault.jpg 10

11 Bron afbeelding: De parabel van de onzichtbare tuinman Bron afbeelding: 11

12 Taede Smedes over de parabel De clou is dat de kennis van de hele zaak bij beide mannen exact dezelfde is en toch komen ze tot volledig verschillende en zelfs tegengestelde conclusies! Bij het totstandkomen van hun overtuiging omtrent het wel of niet bestaan van de tuinman is kennis van de feiten blijkbaar niet doorslaggevend (God en de menselijke maat, p. 223) Bron afbeelding: width/763?appid=e9b4e2a ffcaf318a6d1463b0b Smedes over geloof Godsdienstig geloof is NIET de conclusie van een bepaalde redenering gebaseerd op feiten (p. 224) Geloof is een bepaalde houding ten aanzien van de werkelijkheid, een omgang met de wereld, die bepaald wordt door hoe die wereld wordt beleefd (p. 224) 12

13 Analogieën om dit te verduidelijken Artistieke gevoeligheid Muzikale begaafdheid Het snappen van de clou van een mop Nogmaals de parabel John Wisdom Bron afbeelding: 13

14 De repliek van de ongelovige Antony Flew ( ) Maar wat blijft er over van je oorspronkelijke bewering? Wat is het verschil tussen een onzichtbare, immateriële, voor eeuwig ongrijpbare tuinman en een imaginaire tuinman of zelfs helemaal geen tuinman? Theology and Falsification (1950) Bron afbeelding: Het nieuwe atheïsme in context 14