Sensorische integratie. Anja Baeyens en Ines Devulder Comfortzorgconsulenten Care Comfort Studiedag 2 februari 2017

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Sensorische integratie. Anja Baeyens en Ines Devulder Comfortzorgconsulenten Care Comfort Studiedag 2 februari 2017"

Transcriptie

1 Sensorische integratie Anja Baeyens en Ines Devulder Comfortzorgconsulenten Care Comfort Studiedag 2 februari 2017 Overzicht Sensorische integratie Theorie van sensorischeintegratie Zintuigen en hun belang Indicaties Hulpmiddelen voor sensorische integratie 1

2 Sensorische integratie Theorie sensorische integratie Sensorische integratie (SI) theorie werd ontwikkeld door dr. Jean Ayers Ph.D., OTR ( ) : SI is de neurologische procedure om de informatie te organiseren die we van ons lichaam en de wereld om ons heen binnen krijgen zodat we die in ons dagelijks leven kunnen gebruiken. Sensorische integratie is dynamisch, onophoudelijk en cyclisch. Het volstrekt zich in het zenuwstelsel, ruggenmerg en de hersenen. 2

3 De zintuigen en hun belang Interne zintuigen Externe zintuigen Proprioceptief (spieren, gewrichten) Interoceptief (organen) Vestibulair (evenwicht) Zicht Reuk Gehoor Smaak tast De zintuigen en hun belang Sensory integration / Sensory processing Learning Hearing & language Eye-hand coordination Gross motor skills Concentration Body awareness Postural Tonus. Motor planning Awareness about the two sides of the body Smell Sight Hearing Taste Touch Muscle-Joint Equilibrium and Balance PROTAC 3

4 Het tactiele zintuig 7 Het tactiele zintuig Beschermt ons tegen indrukken die de hersenen als bedreigend kunnen ervaren Fysieke relatie van ons lichaam met anderen en voorwerpen in de omgeving Herkennen van voorwerpen door tast 4

5 Problemen met het tactiele Tactiele afweer : aankleden, wassen, kledij Kieskeurig mbt voeding Tactiele ondergevoeligheid : krabben, smeren en bijten Grote persoonlijke ruimte Problemen met inslapen/doorslapen ( Proprioceptieve zintuigen Spieren en gewrichten 5

6 Proprioceptieve zintuigen Geeft informatie over de stand van ons lichaam in de ruimte (zonder visuele hulp) Automatische bewegingen Opbouw van lichaamsschema De juiste dosering van kracht Proprioceptieve informatie door beweging zorgt voor het behouden en het reguleren van de lichaamsfuncties waaronder het neuromusculair systeem Problemen met proprioceptie Moeilijk reguleren van de spierkracht Geen of weinig lichaamsbesef Problemen met lichaamschema Geen of slechte coördinatie Achterstand grove en fijne motoriek 6

7 Het vestibulaire zintuig 13 Het vestibulaire zintuig Geeft ons een veilig gevoel bij beweging Basis voor de ontwikkeling van opvangreacties Heeft invloed op de tonus, de houding en de bilaterale coördinatie Evenwicht Ruimtelijke oriëntatie 7

8 Problemen vestibulair zintuig Vestibulaire hyperactiviteit Hoogtevrees en valangst Beweegt niet graag, voelt zich zeer ongemakkelijk Ervaart bewegen als gevaarlijk Krijgt vlug reisziekte Beweegt hoofd niet graag Heeft graag de voeten op de grond Vestibulaire hypoactiviteit Algemeen zwak gestel Slecht evenwicht Vertraagde reactie bij vallen Neemt risico bij beweging Indicaties aanrakingsangst ADHD adoptie angst anorexia apoplexie autisme ataxie cerebrale parese concentratieproblemen dementie depressie doof blindheid epilepsie hersenstoornissen Huntington Chorea hyperactiviteit misbruik multiple sclerose OCS (dwangneurose) ontwikkelingsstoornissen pijn psychosen schizofrenie slaapproblemen spasticiteit stress te vroeg geboren kinderen syndroom van Gilles de la Tourette zintuiglijke stoornissen 8

9 Hulpmiddelen voor sensorische integratie Bakeren en begrenzing Ballendeken Ball Blanket SenSit Schootdeken Ball Cushion GroundMe Verzwaarde of druk-vest MyFit/Squease MyBaSe 18 9

10 Bakeren/begrenzing Diverse kussens 19 Bakeren/begrenzing Easy up tentbed Feelsafe tentbed Posey tentbed 10

11 Ballendeken Ball Blanket Granulaat 5 kg Mix EVA-ballen en polystyreen korrels 6kg EVA-ballen 7kg Kettingdeken 4/7/10kg 21 SenSit 11

12 Schootdeken - KneedMe Ball Cushion 12

13 GroundMe Verzwaarde of druk-vest - MyFit 13

14 Verzwaarde of druk-vest - Squease MyBaSe 14

15 Verdere informatie Care Comfort BVBA Arend De Keyserestraat Oudenaarde T: F: info@carecomfort.be Ines Devulder Regio Limburg, Antwerpen, Vlaams Brabant, Brussel Mobile +32 (0) 472/ ines@carecomfort.be Anja Baeyens Regio West Vlaanderen, Oost Vlaanderen, Vlaams Brabant, Antwerpen, Brussel Mobiel +32 (0) anja@carecomfort.be 15

ZIN IN ZINTUIGEN? Marjon Kat, ergotherapeut

ZIN IN ZINTUIGEN? Marjon Kat, ergotherapeut ZIN IN ZINTUIGEN? Marjon Kat, ergotherapeut Zin in zintuigen Waarnemen Sensomotorische informatieverwerking Ervaren De zintuigen Alertheid Verstoorde informatieverwerking Het kind met syndroom van down

Nadere informatie

Kijken met voelsprieten uit de sensorische informatieverwerking. Bianca Pastoors, fysiotherapeut Mariska van Riel, ergotherapeut

Kijken met voelsprieten uit de sensorische informatieverwerking. Bianca Pastoors, fysiotherapeut Mariska van Riel, ergotherapeut Kijken met voelsprieten uit de sensorische informatieverwerking Bianca Pastoors, fysiotherapeut Mariska van Riel, ergotherapeut Inhoud Wat is si? Zintuigen Prikkelverwerking SI bij ouderen Alertheid Inzet

Nadere informatie

Geschiedenis van de gehandicaptenzorg en voorzieningen. 3.3 Zorgprofielen voor mensen met een beperking

Geschiedenis van de gehandicaptenzorg en voorzieningen. 3.3 Zorgprofielen voor mensen met een beperking Traject V&V; Gehandicaptenzorg niveau 4 TB Inhoudsopgave (concept) 30-03-2017 THEMA 1 De gehandicaptenzorg Hoofdstuk 1 Hoofdstuk Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Zorgvragers in de gehandicaptenzorg 1.1 Inleiding

Nadere informatie

Overprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol

Overprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol Overprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol Marinka Jansen, ergotherapeut Ergotherapie Gouda Hoofddocent post hbo cursus sensorische integratie bij volwassen (ASITT) Inhoud van de presentatie Definitie

Nadere informatie

SI bij SMs ontwikkeling

SI bij SMs ontwikkeling SI bij SMs ontwikkeling De zintuigen. 1) Ruiken, olfactorisch 2) Zien, visuele systeem 3) Horen, auditieve systeem 4) Proeven, gustatorisch 5) Voelen, tactiele systeem 6) Evenwichtorgaan, vestibulaire

Nadere informatie

Sensorische Integratie. Betere interactie met jezelf en omgeving door juiste waarneming én beweging. www.stichtingnovo.nl

Sensorische Integratie. Betere interactie met jezelf en omgeving door juiste waarneming én beweging. www.stichtingnovo.nl Sensorische Integratie Betere interactie met jezelf en omgeving door juiste waarneming én beweging www.stichtingnovo.nl Inleiding Deze folder is bedoeld voor ouders, verzorgers en begeleiders van mensen

Nadere informatie

Roxanne van der Star Aline Ham

Roxanne van der Star Aline Ham Sensorische integratie bij Jongeren na hersenschudding Roxanne van der Star Aline Ham Inhoud presentatie Wat is sensorische integratie (SI) Hoe ontstaan SI klachten Hoe uiten SI klachten zich in de verschillende

Nadere informatie

Welkom in Lelystad Autimaatschap

Welkom in Lelystad Autimaatschap Welkom in Lelystad Autimaatschap autimaatschap@gmail.com Autisme in beweging Wendy Lampen Ilonka van der Sommen In beweging Wat is er nodig om in beweging te komen Autisme Beweging ruimte Cognitie handelen

Nadere informatie

Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training

Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training Even voorstellen; Marlèn Lemmens; - Logopedist - Consulent Expertisecentrum Doofblindheid

Nadere informatie

Sensorische Integratie en Paardrijden. Yvonne Heijligers * Ergotherapeut Kinderrevalidatie * Instructeur Paardrijden Gehandicapten.

Sensorische Integratie en Paardrijden. Yvonne Heijligers * Ergotherapeut Kinderrevalidatie * Instructeur Paardrijden Gehandicapten. Sensorische Integratie en Paardrijden Yvonne Heijligers * Ergotherapeut Kinderrevalidatie * Instructeur Paardrijden Gehandicapten Inhoud De zintuigen Theorie Jane Ayres Zintuiglijke prikkelverwerking SI

Nadere informatie

Als de wereld anders aanvoelt

Als de wereld anders aanvoelt Als de wereld anders aanvoelt Autisme & Sensorische Ervaringen Steven Degrieck @steven_degrieck Autisme in de DSM 5 Beperkingen in de sociale communicatie en interactie Repetitief gedrag en specifieke

Nadere informatie

Sensorische informatieverwerking

Sensorische informatieverwerking Sensorische informatieverwerking Algemeen De zintuigen spelen in de ontwikkeling een grote rol. Ieder mens ontvangt door middel van zijn zintuigen informatie over de buitenwereld en over het eigen lichaam.

Nadere informatie

Prikkelverwerking en epilepsie. Jacqueline Goudswaard, NVAVG-SEIN symposium13 april 2018

Prikkelverwerking en epilepsie. Jacqueline Goudswaard, NVAVG-SEIN symposium13 april 2018 Prikkelverwerking en epilepsie Jacqueline Goudswaard, NVAVG-SEIN symposium13 april 2018 There was nothing in the intellect that was not first in the senses ( Aristoteles) Zintuigen liggen aan de basis

Nadere informatie

Libra R&A locatie Blixembosch. Multiple Sclerose

Libra R&A locatie Blixembosch. Multiple Sclerose Libra R&A locatie Blixembosch MS Multiple Sclerose Deze folder is bedoeld voor mensen met multiple sclerose (MS) die worden behandeld bij Libra Revalidatie & Audiologie locatie Blixembosch. Tijdens uw

Nadere informatie

Max geeft aan dat hij vaak verkouden is. Zijn verkoudheid heeft invloed op zijn smaak en reuk vermogen. Verder zijn er geen bijzonderheden.

Max geeft aan dat hij vaak verkouden is. Zijn verkoudheid heeft invloed op zijn smaak en reuk vermogen. Verder zijn er geen bijzonderheden. Analyse Sensorische informatieverwerking Martijn Appeldoorn. Ergotherapeut/SI therapeut: Mendy Kuipers Mendy.kuipers@Structuurpraktijk.nl 06 28924063 Wat is sensorische informatie verwerking? Sensorische

Nadere informatie

Dr. Erik Kegels HET NEUROLOGISCH ONDERZOEK IN DE HUISARTSPRAKTIJK

Dr. Erik Kegels HET NEUROLOGISCH ONDERZOEK IN DE HUISARTSPRAKTIJK Dr. Erik Kegels HET NEUROLOGISCH ONDERZOEK IN DE HUISARTSPRAKTIJK Neurologisch onderzoek 2 Doelstellingen voorstelling van het basis neurologisch onderzoek.. correct uitvoeren van een neurologisch onderzoek..

Nadere informatie

KANS OP SLAGEN. Definitie van probleemgedrag. Autisme en Probleemgedrag. Steven Degrieck. 14 juni 2012. Definitie van probleemgedrag

KANS OP SLAGEN. Definitie van probleemgedrag. Autisme en Probleemgedrag. Steven Degrieck. 14 juni 2012. Definitie van probleemgedrag KANS OP SLAGEN Definitie van probleemgedrag Autisme en Probleemgedrag Steven Degrieck 14 juni 2012 Altijd een sociale definitie (normen; omgeving) Gevaar voor persoon zelf, gevaar voor omgeving of belemmert

Nadere informatie

HET NEUROLOGISCH ONDERZOEK IN DE HUISARTSPRAKTIJK

HET NEUROLOGISCH ONDERZOEK IN DE HUISARTSPRAKTIJK 1 Dr. Erik Kegels Centrum Huisartsgeneeskunde Antwerpen HET NEUROLOGISCH ONDERZOEK IN DE HUISARTSPRAKTIJK Neurologisch onderzoek 2 Doelstellingen voorstelling van het basis neurologisch onderzoek.. correct

Nadere informatie

nr. 26 van VERA JANS datum: 4 oktober 2017 aan JO VANDEURZEN Kinderen en jongeren met een handicap - Verhoogde kinderbijslag

nr. 26 van VERA JANS datum: 4 oktober 2017 aan JO VANDEURZEN Kinderen en jongeren met een handicap - Verhoogde kinderbijslag SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 26 van VERA JANS datum: 4 oktober 2017 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Kinderen en jongeren met een handicap - Verhoogde kinderbijslag Ouders

Nadere informatie

Gastles 17 september 2009. van Theorie naar Praktijk. Door Theone Kampstra

Gastles 17 september 2009. van Theorie naar Praktijk. Door Theone Kampstra Gastles 17 september 2009 van Theorie naar Praktijk De SI-behandeling Door Theone Kampstra Wie is Theone Bewegingswetenschappen 1992-1997 Ergotherapie 1997-1999 Sensorische Integratie opleiding 2000 Werkzaam

Nadere informatie

Libra R&A locatie Blixembosch. Multiple Sclerose

Libra R&A locatie Blixembosch. Multiple Sclerose Libra R&A locatie Blixembosch MS Multiple Sclerose Deze folder is bedoeld voor mensen met multiple sclerose (MS) die worden behandeld bij Libra Revalidatie & Audiologie locatie Blixembosch. Tijdens uw

Nadere informatie

INTERVIEW MET KINDERNEUROLOGE DR. ANN OOSTRA

INTERVIEW MET KINDERNEUROLOGE DR. ANN OOSTRA INTERVIEW MET KINDERNEUROLOGE DR. ANN OOSTRA OVER DCD (DEVELOPMENTAL COORDINATION DISORDER) WIE IS DR. ANN OOSTRA? Dr. Ann Oostra is een kinderneurologe. Ze is werkzaam in verschillende diensten (Poli

Nadere informatie

SCHEMA S STOORNISSEN KINDERPSYCHIATRIE

SCHEMA S STOORNISSEN KINDERPSYCHIATRIE SCHEMA S STOORNISSEN KINDERPSYCHIATRIE Dyslexie Moeite met de techniek van het lezen en spellen, door problemen om het woordniveau en met als belangrijk kenmerk dat geen echte automatisering van het lezen

Nadere informatie

Schrijven. cognitief. neurologisch. Onderwijskundig

Schrijven. cognitief. neurologisch. Onderwijskundig Schrijven cognitief neurologisch Onderwijskundig Ontwikkeling van het handschrift wordt door zowel cognitieve- als motorische factoren beïnvloed en uiteraard de manier waarop het handschrift (op school)

Nadere informatie

Cerebrale Visuele Stoornissen. Jij maakt het verschil!

Cerebrale Visuele Stoornissen. Jij maakt het verschil! Cerebrale Visuele Stoornissen Weet bij jij kinderen wat ik zie? Weet jij wat ik zie? Jij maakt het verschil! Studiedag Carantegroep 20-05-2011 Even voorstellen Marieke Steendam ergotherapeut VVB-team Koninklijke

Nadere informatie

Fysiotherapie voor kinderen. Afdeling Fysiotherapie

Fysiotherapie voor kinderen. Afdeling Fysiotherapie 00 Fysiotherapie voor kinderen Afdeling Fysiotherapie 1 Spelenderwijs ontwikkelen kinderen hun zintuigen en motoriek. Meestal gaat dat goed en bijna ongemerkt. Maar bij sommige kinderen duurt het langer

Nadere informatie

Problemen in de prikkelverwerking op school. Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE

Problemen in de prikkelverwerking op school. Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE Problemen in de prikkelverwerking op school Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE Doel workshop Informatie geven vanuit de fysiotherapie over prikkelverwerking Voorbeelden vanuit de praktijk kort

Nadere informatie

Kennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking. Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016

Kennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking. Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016 Kennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016 Esther Glas Sandra Segers OUDERSCHAP Stelling 1 Mensen met een verstandelijke

Nadere informatie

Inleiding Mensen met een verstandelijke beperking.

Inleiding Mensen met een verstandelijke beperking. Inleiding Mensen met een verstandelijke beperking. Aly Waninge Fysiotherapeute Koninklijke Visio De Brink Lector Participatie en gezondheid van mensen met een visuele en verstandelijke beperking Hanzehogeschool

Nadere informatie

Stress en Angst. Vechten, vluchten of verstarren. LES 3 Sensomotoriek IBRT

Stress en Angst. Vechten, vluchten of verstarren. LES 3 Sensomotoriek IBRT LES 3 Sensomotoriek IBRT Stress en Angst https://www.carlavanwensen.nl/media/blog/articleid/46/hooggevoelig-of-een-niet-geintegreerde-moro-reflex Vechten, vluchten of verstarren - je kunt VECHTEN tegen

Nadere informatie

Aandacht door aanspreken. Afdeling logopedie

Aandacht door aanspreken. Afdeling logopedie Aandacht door aanspreken Afdeling logopedie De wijze van aanspreken heeft significante invloed op: Aandacht Oogcontact Taakgerichtheid Concentratie Taalbegrip Taalproduktie Oorzaken beperkte aandacht Gehoor

Nadere informatie

Het syndroom van Down en autisme duel of dual? Yvette Dijkxhoorn

Het syndroom van Down en autisme duel of dual? Yvette Dijkxhoorn Het syndroom van Down en autisme duel of dual? Yvette Dijkxhoorn Diagnostiek 1. Screening 2. Individueel descriptieve diagnostiek 3. Begeleiding en Behandeling Autismespectrumstoornissen VROEGE ONTWIKKELING

Nadere informatie

Spasticiteit en behandeling met botuline toxine

Spasticiteit en behandeling met botuline toxine Spasticiteit en behandeling met botuline toxine In deze folder vindt u algemene informatie over spasticiteit en behandeling met botuline toxine. Uiteraard komt de folder niet in plaats van een gesprek

Nadere informatie

DE 5 zintuigen en welke nog meer?

DE 5 zintuigen en welke nog meer? Samen nog beter 2015 André Rietman Kinder- en jeugdneuropsycholoog, Gz-psycholoog, ergotherapeut Sophia Kinderziekenhuis Erasmus MC Rotterdam Sensorische informatieverwerking is het neurologische verwerkingsproces

Nadere informatie

Elke dag opnieuw een gevecht

Elke dag opnieuw een gevecht Ergotherapie bij personen met de Ziekte van Parkinson Studiedag 16 oktober 2014 Hilde Vandevyvere en Nadine Praet Elke dag opnieuw een gevecht https://www.youtube.com/watch?v=g8z04kqzmp4 Commercial Parkinson

Nadere informatie

Zorgen voor een veilige omgeving. Volledige afhankelijkheid van omgeving Hersenbeschadiging Moeite met verwerken van prikkels

Zorgen voor een veilige omgeving. Volledige afhankelijkheid van omgeving Hersenbeschadiging Moeite met verwerken van prikkels Zorgen voor een veilige omgeving Volledige afhankelijkheid van omgeving Hersenbeschadiging Moeite met verwerken van prikkels Probleemgedrag van mensen met dementie Ziekte (dementie) Omgeving (gunstig of

Nadere informatie

SI in de praktijk. Hoe dan?? Wat is SI? SI = sensorische informatie verwerking.

SI in de praktijk. Hoe dan?? Wat is SI? SI = sensorische informatie verwerking. SI in de praktijk. Hoe dan?? Annemieke van der Dussen Wat is SI? SI = sensorische informatie verwerking. 7 zintuigen die sensorische informatie geven: visueel auditief smaak tactiel reuk propriocepsis

Nadere informatie

Libra R&A locatie Blixembosch ALS/PSMA. Amyotrofische Laterale Sclerose/ Progressieve Spinale Musculaire Atrofie

Libra R&A locatie Blixembosch ALS/PSMA. Amyotrofische Laterale Sclerose/ Progressieve Spinale Musculaire Atrofie Libra R&A locatie Blixembosch ALS/PSMA Amyotrofische Laterale Sclerose/ Progressieve Spinale Musculaire Atrofie U heeft de diagnose Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS) of Progressieve Spinale Musculaire

Nadere informatie

Les 21 Zintuig 1. Medische interpretatie. Codering Psychologische interpretatie

Les 21 Zintuig 1. Medische interpretatie. Codering Psychologische interpretatie Les 21 Zintuig 1 Sensorisch systeem, fantoompijn,oor, lawaaidoofheid, adaptatie van zintuigen, organisatie waarnemen ANZN 1e leerjaar - Les 21 - Matthieu Berenbroek, 2000-2011 1 Medische interpretatie

Nadere informatie

Getting in touch again, een verrijkte omgeving. Hanne Strauven, Judit Kelchtermans, Ellen Decroos, Greet Gelin

Getting in touch again, een verrijkte omgeving. Hanne Strauven, Judit Kelchtermans, Ellen Decroos, Greet Gelin Getting in touch again, een verrijkte omgeving Hanne Strauven, Judit Kelchtermans, Ellen Decroos, Greet Gelin Inhoud inleiding verzorging is veel meer dan proper maken en calorieën toedienen multi-sensoriële

Nadere informatie

Je brein breken over prikkels

Je brein breken over prikkels 1 Je brein breken over prikkels Programma Prikkelverwerking op meerdere niveaus Prikkels- de sensorische wereld Alertheid en activatie Problemen in de prikkelverwerking André Rietman Erasmus MC Sophia

Nadere informatie

Vragenlijst kwaliteit van bestaan Voor mensen met een Ernstige Meervoudige Beperking

Vragenlijst kwaliteit van bestaan Voor mensen met een Ernstige Meervoudige Beperking Vragenlijst kwaliteit van bestaan Voor mensen met een Ernstige Meervoudige Beperking Centrum voor Consultatie en Expertise, 2010 Gegevens van de persoon voor wie de lijst wordt ingevuld Naam: Geslacht:*

Nadere informatie

Sarkow. revalidatiehulpmiddelen. ExMocise therapeutisch kaartspel. Ter stimulering van de gezondheid van kinderen

Sarkow. revalidatiehulpmiddelen. ExMocise therapeutisch kaartspel. Ter stimulering van de gezondheid van kinderen ExMocise therapeutisch kaartspel Ter stimulering van de gezondheid van kinderen Gebrek aan lichaamsbeweging resulteert in fysieke, mentale en emotionele immobiliteit. Pasgeborenen hebben 230 miljoen stappen,

Nadere informatie

Autisme begrepen AUTENTIEK. Kees van Dorsten. Copyright AUTENTIEK 2017 Alle rechten voorbehouden.

Autisme begrepen AUTENTIEK. Kees van Dorsten. Copyright AUTENTIEK 2017 Alle rechten voorbehouden. Autisme begrepen Kees van Dorsten AUTENTIEK Definitie van autisme Autisme is een veelal erfelijke neurobiologische stoornis die tot gevolg heeft dat de hersenen anders omgaan met prikkelverwerking. Hierdoor

Nadere informatie

WIE DE MOLLII PAST, TREKKE M AAN

WIE DE MOLLII PAST, TREKKE M AAN 62 VEINE WIE DE MOLLII PAST, TREKKE M AAN TEKST: RENÉE RUISCH FOTO S: CAWE FOTOGRAFIE/EIGEN BEZIT HOEWEL JE HET VERSTANDELIJK WEL BEGRIJPT, BEN JE TOCH VERRAST ALS JE ZIET DAT EEN UUR HET PAK DRAGEN METEEN

Nadere informatie

Wat is hersenletsel? Het centrale zenuwstelsel bestaat uit 5 onderdelen die allemaal met elkaar in verbinding staan:

Wat is hersenletsel? Het centrale zenuwstelsel bestaat uit 5 onderdelen die allemaal met elkaar in verbinding staan: Wat is hersenletsel? Hersenletsel, een beschadiging aan de hersenen die ervoor zorgt dat je hersenen niet meer zo goed werken als voorheen. De gevolgen van hersenletsel zijn voor iedereen anders. De plaats

Nadere informatie

Revant, de kracht tot ontwikkeling!

Revant, de kracht tot ontwikkeling! Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie

Nadere informatie

Een pijnwetenschappelijk perspectief op schouderpijn

Een pijnwetenschappelijk perspectief op schouderpijn Een pijnwetenschappelijk perspectief op schouderpijn Dr. Lennard Voogt l.p.voogt@hr.nl Onderzoek naar pain-motor interactions and shoulder pain! Pijnfysiologie! Relatie tussen pijn en bewegen! Fysiologie

Nadere informatie

ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme?

ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme? ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme? Perspectief en implicaties voor het onderwijs Paula en Frederik Weerkamp 2 Oxytocine Arousal Regulation Multiple Sensory Integration Processing MSIP Het

Nadere informatie

LES 3 Sensomotoriek IBRT

LES 3 Sensomotoriek IBRT LES 3 Sensomotoriek IBRT Stress en Angst https://www.carlavanwensen.nl/media/blog/articleid/46/hooggevoelig-of-een-niet-geintegreerde-moro-reflex Vechten, vluchten of verstarren - je kunt VECHTEN tegen

Nadere informatie

Stress en Angst. LES 3 Sensomotoriek IBRT

Stress en Angst. LES 3 Sensomotoriek IBRT LES 3 Sensomotoriek IBRT Stress en Angst https://www.carlavanwensen.nl/media/blog/articleid/46/hooggevoelig-of-een-niet-geintegreerde-moro-reflex 1 Vechten, vluchten of verstarren - je kunt VECHTEN tegen

Nadere informatie

Het dynamische systeemenkelgewricht

Het dynamische systeemenkelgewricht Het dynamische Voor aanvullende informatie 5e editie CP-Handbuch_nl_a.indd 1 CP-patiënten met een NEURO SWING 6/27/2014 11:0:42 AM na een beroerte Apoplexie_Handbuch_a_nl.indd 1 beroertepatiënten met een

Nadere informatie

Kijken naar Kinderen.nl Aristoteles : All knowledge comes through the senses (Aristoteles)

Kijken naar Kinderen.nl Aristoteles : All knowledge comes through the senses (Aristoteles) www.anders Kijken naar Kinderen.nl Miriam Hufen Ergotherapeut 11 congressen Kijk eens anders! www.anderskijkennaarkinderen.nl Aristoteles : All knowledge comes through the senses (Aristoteles) Waarnemen

Nadere informatie

Dementie in de palliatieve fase

Dementie in de palliatieve fase Dementie in de palliatieve fase Wie zijn wij? Marielle Rooijakkers Karin van Mersbergen Dementie Verzamelnaam voor een combinatie van symptomen waarbij de hersenen, informatie niet meer goed kunnen verwerken.

Nadere informatie

Help mensen met een psychische kwetsbaarheid uit hun isolement. word onze nieuwe. buddy

Help mensen met een psychische kwetsbaarheid uit hun isolement. word onze nieuwe. buddy Help mensen met een psychische kwetsbaarheid uit hun isolement word onze nieuwe buddy Wat is een buddywerking? Buddywerking brengt een vrijwilliger (de buddy) in contact met een persoon met psychische

Nadere informatie

Spasticiteit en behandeling met fenol

Spasticiteit en behandeling met fenol Revalidatiegeneeskunde Spasticiteit en behandeling met fenol Deze folder bevat algemene informatie over spasticiteit en behandeling met fenol. Uiteraard komt de folder niet in plaats van een gesprek met

Nadere informatie

Als de wereld anders aanvoelt

Als de wereld anders aanvoelt Als de wereld anders aanvoelt Autisme & sensorische ervaringen Steven Degrieck NEUROLOGIE COGNITIE GEDRAG Autisme in de DSM 5 Beperkingen in de sociale communicatie en interactie Repetitief gedrag en specifieke

Nadere informatie

Even voorstellen. komt een autist bij de dokter. Medische aspecten aan autisme. Is autisme een ziekte?

Even voorstellen. komt een autist bij de dokter. Medische aspecten aan autisme. Is autisme een ziekte? Even voorstellen komt een autist bij de dokter Inservice Autisme2016 Arts voor Verstandelijk Gehandicapten Lunet zorg in Eindhoven Autisme Roemenië Medische aspecten aan autisme Hersenontwikkeling en hersenfunctie

Nadere informatie

Overleg van tevoren altijd met de ouders over de aanpak voor het kind en tips voor de omgang.

Overleg van tevoren altijd met de ouders over de aanpak voor het kind en tips voor de omgang. Overleg van tevoren altijd met de ouders over de aanpak voor het kind en tips voor de omgang. Aandacht stoornissen ADD Attention Deficit Disorder (letterlijk: aandacht tekort stoornis) - Een vorm van ADHD

Nadere informatie

?CTI? Tactiele informatie verwerkingsproblemen bij te vroeg geboren blinde kinderen. Drs. Marjolein Dik GZpsycholoog/neuropsycholoog Amsterdam

?CTI? Tactiele informatie verwerkingsproblemen bij te vroeg geboren blinde kinderen. Drs. Marjolein Dik GZpsycholoog/neuropsycholoog Amsterdam ?CTI? Tactiele informatie verwerkingsproblemen bij te vroeg geboren blinde kinderen Drs. Marjolein Dik GZpsycholoog/neuropsycholoog Amsterdam 95 vroeggeboorte 27wk 935gr (gemelli) ROP (blind LP+) PVLI

Nadere informatie

Sensorische Integratie bij volwassenen (ASITT)

Sensorische Integratie bij volwassenen (ASITT) Overprikkelingsklachten en Sensorische Integratie bij volwassenen, ASITT Wat zijn de uitgangspunten en ideeën achter de ASITT- behandeling? Wat houdt de behandeling in en waarom werkt het? Op deze pagina

Nadere informatie

Cerebrale parese Informatie voor kinderen, jongeren en ouders

Cerebrale parese Informatie voor kinderen, jongeren en ouders Cerebrale parese Informatie voor kinderen, jongeren en ouders UMCG Centrum voor Revalidatie Wat staat er in deze folder? Inleiding voor ouders 1 Informatie voor kinderen tot 12 jaar 2 Informatie voor jongeren

Nadere informatie

Autisme voor beginners. www.psysense.be

Autisme voor beginners. www.psysense.be Autisme voor beginners www.psysense.be Oorzaak? Autisme = handicap Stoornis in functioneren van de hersenen Neurologische (biologische )stoornis andere ontwikkeling laatste theorie (augu 2014: teveel synapsen!

Nadere informatie

Visuele problematiek bij de ouder wordende cliënt In het bijzonder bij de dementerende cliënt

Visuele problematiek bij de ouder wordende cliënt In het bijzonder bij de dementerende cliënt Visuele problematiek bij de ouder wordende cliënt In het bijzonder bij de dementerende cliënt Greetje Koevoets, ambulant begeleidster Gezellig? Dit is de titel van de presentatie pagina 2 Visuele beperkingen

Nadere informatie

UMCG Centrum voor Revalidatie Cerebrale parese

UMCG Centrum voor Revalidatie Cerebrale parese UMCG Centrum voor Revalidatie Cerebrale parese Informatie voor kinderen, jongeren en ouders UMCG Centrum voor Revalidatie Wat staat er in deze folder? Inleiding voor ouders 3 Informatie voor kinderen

Nadere informatie

Prikkelverwerking bij (jong)volwassenen met ASS. Hanneke Lamberink & Marret Fortuin. Even voorstellen

Prikkelverwerking bij (jong)volwassenen met ASS. Hanneke Lamberink & Marret Fortuin. Even voorstellen Prikkelverwerking bij (jong)volwassenen met ASS Manieren van prikkelverwerking en de invloed op het dagelijks leven Hanneke Lamberink & Marret Fortuin Even voorstellen Ontwikkelingspsychologie en Klinische

Nadere informatie

Onderzoek naar leefstijl en gezondheid van mensen met een verstandelijke beperking

Onderzoek naar leefstijl en gezondheid van mensen met een verstandelijke beperking Onderzoek naar leefstijl en gezondheid van mensen met een verstandelijke beperking Dr. Aly Waninge Fysiotherapeut en lector Participatie en gezondheid van mensen met een verstandelijke (en visuele) beperking

Nadere informatie

MS: Revalidatie in de vroege fase. H.G.A. Hacking, revalidatiearts.

MS: Revalidatie in de vroege fase. H.G.A. Hacking, revalidatiearts. MS: Revalidatie in de vroege fase H.G.A. Hacking, revalidatiearts. Wat valt er te revalideren in de vroege fase? Aan bod komen: 1. Wat is revalidatie? 2. Hoe ga ik om met deze chronische aandoening (coping)?

Nadere informatie

Cannabis. G.J.Wagteveld Anesthesioloog-pijnspecialist Jeroen Bosch Ziekenhuis

Cannabis. G.J.Wagteveld Anesthesioloog-pijnspecialist Jeroen Bosch Ziekenhuis Cannabis G.J.Wagteveld Anesthesioloog-pijnspecialist Jeroen Bosch Ziekenhuis Disclosures Geen belangenverstrengeling Ben geen gebruiker Heb geen plantage Cannabis Synoniemen Geschiedenis Gebruiksmogelijkheden

Nadere informatie

T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n?

T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n? T e s t : H o e w o r d j i j b e ï n v l o e d a l s n a a s t e v a n i e m a n d m e t p s y c h i s c h e k l a c h t e n? S T E R K I N E I G E N K R A C H T T H E A V A N B O D E G R A V E N De test

Nadere informatie

KINDEREN EN JONGEREN MET NAH EN ONDERWIJS. Nathalie Ansoms Gery Smans Revalidatiecentrum Pulderbos 25-03-2011

KINDEREN EN JONGEREN MET NAH EN ONDERWIJS. Nathalie Ansoms Gery Smans Revalidatiecentrum Pulderbos 25-03-2011 KINDEREN EN JONGEREN MET NAH EN ONDERWIJS Nathalie Ansoms Gery Smans Revalidatiecentrum Pulderbos 25-03-2011 INHOUD Definitie NAH Gevolgen Lichamelijke gevolgen Cognitieve gevolgen Gedrag en beleving Sociale

Nadere informatie

CP: prognose en behandeling

CP: prognose en behandeling Informatieavond Cerebrale Parese, 15 juni 2016 CP: prognose en behandeling Dr. Marc Nederhand Revalidatiearts Informatieavond Cerebrale Parese, 15 juni 2016 Bram 10 jaar, CP, bilateraal, GMFCS 3 Sinds

Nadere informatie

FUNCTIES. Mentale functies gerelateerd aan motoriek

FUNCTIES. Mentale functies gerelateerd aan motoriek Bijlage 5: overzicht functies en anatomische eigenschappen, activiteiten en participatie relevant bij ICF-classificatie casus motorisch probleem of stoornis Nederlandse vertaling van de International Classification

Nadere informatie

Neurofeedback. Therapie met fysiologische invalshoek. VeReFi Zomermarkt 2019

Neurofeedback. Therapie met fysiologische invalshoek. VeReFi Zomermarkt 2019 Neurofeedback Therapie met fysiologische invalshoek VeReFi Zomermarkt 2019 1 Wat nemen we vandaag door? Introductie mezelf en De Breinkliniek Paar testjes over het onderbewustzijn, hoe worden we voor de

Nadere informatie

SI= Sensorische informatieverwerking. Sensorische Informatieverwerking en intelligentie SENSORY PROCESSING. Psychologie is de kunst van het verstaan

SI= Sensorische informatieverwerking. Sensorische Informatieverwerking en intelligentie SENSORY PROCESSING. Psychologie is de kunst van het verstaan SI= Sensorische informatieverwerking Sensorische Informatieverwerking en intelligentie Waarom SI? Wat is SI? Hoe zien we SI-problemen? Wat is het verband tussen Intelligentie en SI? André Rietman, Erasmus

Nadere informatie

Workshop Motorische Observaties en Theoretische Groepen

Workshop Motorische Observaties en Theoretische Groepen Workshop Motorische Observaties en Theoretische Groepen 11 Februari 2011 Bernadette van Schaik kinderfysiotherapeute Inleiding. Indeling Hoe kwamen we tot deze theoretische groepen? Doel van de theoretische

Nadere informatie

Succesindicator: Planmatig werken Beeldvorming

Succesindicator: Planmatig werken Beeldvorming PROCES KLASNIVEAU Succesindicator: Planmatig werken Beeldvorming VORMEN VAN HET BEELD Beschikt het schoolteam over gegevens van de leerling van voorbije jaren/settings? Bv. gegevens van de vorige school

Nadere informatie

PROBLEEMGEBIED ETEN EN DRINKEN. ZORGPLANNEN INDELING SENSOMOTORIEK Mond Hoofd / Romp Arm / Hand Cognitief

PROBLEEMGEBIED ETEN EN DRINKEN. ZORGPLANNEN INDELING SENSOMOTORIEK Mond Hoofd / Romp Arm / Hand Cognitief INHOUD ZORGPLANNEN INDELING SENSOMOTORIEK Mond Hoofd / Romp Arm / Hand Cognitief INTERVENTIEBESCHRIJVINGEN Eten en drinken met mondcontrole met veel facilitatie Eten en drinken met mondcontrole met gemiddelde

Nadere informatie

Autisme en sensaties. een contradictio in terminis?

Autisme en sensaties. een contradictio in terminis? Autisme en sensaties een contradictio in terminis? Wassenaar 16-11-2013 Ina van Berckelaer-Onnes Universiteit Leiden Gezondheidsraad (2009) Autismespectrumstoornissen: een leven lang anders! Prevalentie:

Nadere informatie

Recente trends in de gezondheid van jongeren in Vlaanderen

Recente trends in de gezondheid van jongeren in Vlaanderen Recente trends in de gezondheid van jongeren in Vlaanderen Prof. dr. Karel Hoppenbrouwers m.m.v. Ciska Pieters, Cécile Guérin, Mathieu Roelants Inhoud van de presentatie Aspecten van gezondheid Perinatale

Nadere informatie

Begeleider gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg

Begeleider gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg Begeleider gehandicaptenzorg Thema 1 ORIËNTATIE OP DE GEHANDICAPTENZORG Hoofdstuk 1 CLIËNTEN IN DE GEHANDICAPTENZORG Oriëntatie op de gehandicaptenzorg 1.1 - INLEIDING Mensen met een beperking = functioneringsprobleem

Nadere informatie

Verpleegkundige aandachtspunten bij een parkinsonpatiënt. Delaere Griet

Verpleegkundige aandachtspunten bij een parkinsonpatiënt. Delaere Griet Verpleegkundige aandachtspunten bij een parkinsonpatiënt Delaere Griet Verpleegkundige aandachtspunten inhoud: 1. Medicatie 2. Mobiliteit 3. Voeding 4. Uitscheiding 5. Slaappatroon 6. Psychische en cognitieve

Nadere informatie

Score Capaciteiten Profiel. Datum : Betreft : geb.: BSN: Score met definities van het CAP:

Score Capaciteiten Profiel. Datum : Betreft : geb.: BSN: Score met definities van het CAP: dr. E.J.K. Boldingh, revalidatiearts Willem Dreespark 307 2531 SX Den Haag Skype: Eric Boldingh Witte Vogel e-mail: e.boldingh@wittevogel.nl telefoon: 070-3888850 Score Capaciteiten Profiel Datum : Betreft

Nadere informatie

Spasticiteit en behandeling met fenol

Spasticiteit en behandeling met fenol Revalidatiegeneeskunde Spasticiteit en behandeling met fenol In deze folder vindt u algemene informatie over spasticiteit en behandeling met fenol. Uiteraard komt de folder niet in plaats van een gesprek

Nadere informatie

Opdracht 3.3, 3.4, 3.5 en 3.6

Opdracht 3.3, 3.4, 3.5 en 3.6 Opdracht 3.3, 3.4, 3.5 en 3.6 3.3 Wanneer wil ik dat het fijner gaat? Op welke momenten wil jij je fijner voelen? Bespreek met jouw WB er in welke situaties jij strategieen nodig hebt en of dat dan activerend

Nadere informatie

1. Anatomie en fysiologie van de huid

1. Anatomie en fysiologie van de huid 1. Anatomie en fysiologie van de huid Huid - Epidermis =opperhuid met hoornlaag, epidermiscellen en pigmentcellen. Continue vernieuwing. - Dermis= lederhuid met haarzakjes, talgklieren, zweetklieren, zenuwuiteinden,

Nadere informatie

Vroegbehandeling stichting Omega juni 2016

Vroegbehandeling stichting Omega juni 2016 Vroegbehandeling stichting Omega juni 2016 1 Inhoudsopgave Inleiding pagina 3 Doelgroep vroegbehandeling pagina 4 Doelstelling vroegbehandeling pagina 5 Werkwijze vroegbehandeling pagina 6 Vervolg vroegbehandeling

Nadere informatie

Problemen herkennen. Lieven Lagae

Problemen herkennen. Lieven Lagae Ontwikkeling Problemen herkennen Lieven Lagae Casus 1 Jongen, 15 maanden Normale zwangerschap, normale geboorte Staat alleen, maar stapt nog niet Fijne motoriek: wijst, pincetgreep Begint paar woordjes

Nadere informatie

Gezond op school? Aspecten van de gezondheid en gezondheidsproblemen bij schoolkinderen in Vlaanderen

Gezond op school? Aspecten van de gezondheid en gezondheidsproblemen bij schoolkinderen in Vlaanderen Gezond op school? Aspecten van de gezondheid en gezondheidsproblemen bij schoolkinderen in Vlaanderen Ciska Pieters - Mathieu Roelants Prof. dr. Karel Hoppenbrouwers Studiedag SWVG Leuven, 2 december 2010

Nadere informatie

LEZING VOOR DE THEMA-AVOND VAN DE MULTIPLE SCLEROSE VERENIGING NEDERLAND, REGIO ZUID-HOLLAND-NOORD.

LEZING VOOR DE THEMA-AVOND VAN DE MULTIPLE SCLEROSE VERENIGING NEDERLAND, REGIO ZUID-HOLLAND-NOORD. MS en COGNITIE LEZING VOOR DE THEMA-AVOND VAN DE MULTIPLE SCLEROSE VERENIGING NEDERLAND, REGIO ZUID-HOLLAND-NOORD. WOENSDAG 12 OKTOBER 2011, DIACONESSENHUIS, LEIDEN. Mw. drs. M.W. Pleket Gz-/neuropsycholoog

Nadere informatie

maakt bijzondere revalidatie toegankelijk Patiëntenfolder Behandeling van spasticiteit aan huis

maakt bijzondere revalidatie toegankelijk Patiëntenfolder Behandeling van spasticiteit aan huis >>>> maakt bijzondere revalidatie toegankelijk Patiëntenfolder Behandeling van spasticiteit aan huis 1 2 >>>> Wat is spasticiteit? In deze brochure kunt u lezen wat spasticiteit is en hoe de symptomen

Nadere informatie

Dystonie. Movement disorders GRONINGEN He althy Ageing: moving to the next generation

Dystonie. Movement disorders GRONINGEN He althy Ageing: moving to the next generation Dystonie He althy Ageing: moving to the next generation WAT IS DYSTONIE? Dystonie is een bewegingsstoornis die ontstaat door een verstoorde aanspanning van de spieren. Het woord dystonie is afgeleid van

Nadere informatie

Doelgericht trainen van functionele stabiliteit

Doelgericht trainen van functionele stabiliteit Doelgericht trainen van functionele stabiliteit Een overzicht van de neurologische regelmechanismen Martin Moons Sportfysiotherapeut Samenvatting van de ochtendlezing en de workshops tijdens het MFT congres

Nadere informatie

ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS

ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS Paula Weerkamp-Bartholomeus Het Congres 27 november 2015 Wat is ReAttach? ReAttach is een methodiek gericht op

Nadere informatie

Genetica en erfelijkheid bij bipolaire stoornis

Genetica en erfelijkheid bij bipolaire stoornis Genetica en erfelijkheid bij bipolaire stoornis Forum Ups & Downs 13 oktober 2018 Prof. dr. Stephan Claes UPC KU Leuven Genetica en erfelijkheid bij bipolaire stoornis 1. Hoe genetisch is bipolaire stoornis?

Nadere informatie

Het Capaciteitenprofiel (CAP)

Het Capaciteitenprofiel (CAP) Het Capaciteitenprofiel (CAP) Een methode om ouders te informeren over de toekomst: hoeveel extra zorg heeft hun kind naar verwachting in de toekomst nodig? Dr. Anke Meester-Delver, kinderrevalidatiearts

Nadere informatie

VLAAMSE PATIËNTEN PEILING PEDIATRIE- Ouders 0.1

VLAAMSE PATIËNTEN PEILING PEDIATRIE- Ouders 0.1 VLAAMSE PATIËNTEN PEILING PEDIATRIE- Ouders 0.1 In te vullen door een medewerker van het ziekenhuis Naam ziekenhuis: Code vragenlijst: Kenletter: E Kindergeneeskunde N* Niet-intensieve neonatologie NIC

Nadere informatie

Angst voor vallen en verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington. Kristel Kalkers GZ-Psycholoog De Kloosterhoeve

Angst voor vallen en verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington. Kristel Kalkers GZ-Psycholoog De Kloosterhoeve Angst voor vallen en verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington Kristel Kalkers GZ-Psycholoog De Kloosterhoeve Dysfagie en angst voor verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington Dysfagie

Nadere informatie

Handleiding Sensorische Integratie 2008

Handleiding Sensorische Integratie 2008 Inhoudsopgave Inleiding... 4 Hoofdstuk 1. ADHD 1.1 Definitie... 5 1.2 Wat is ADHD... 5 1.3 Etiologie... 5 1.4 Epidemiologie... 5 1.5 Diagnose... 5 1.6 Prognose... 5 1.7 Medicatie... 6 Hoofdstuk 2. PDD-NOS

Nadere informatie