Wijzigingen Besluit begroting en verantwoording. Papendrecht 24 oktober 2016 Wouter Kalkman JaapJan Visser

Transcriptie

1 Wijzigingen Besluit begroting en verantwoording Papendrecht 24 oktober 2016 Wouter Kalkman JaapJan Visser

2 Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording 1

3 Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording 2

4 Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording De aanleiding a. Wens versterking rol gemeenteraad kader en controle b. Wens tot meer financiële vergelijkbaarheid c. De 3 decentralisaties (sociaal domein) versterkt deze wens (overigens ook bij de 2 e Kamer) d. De noodzaak om tijdig bij te kunnen sturen in economisch slechte tijden e. Een beter inzicht in de financiële positie van de gemeente en erkenning van de onderlinge afhankelijkheid (art. 12 gemeentefonds) f. Toenemende belangstelling voor verslaggeving in de publieke sector g. Vragen maar ook irritatie rond de huidige praktijk van de rechtmatigheidscontrole 3

5 (BBV) De wijzigingen In de komende jaren komen er veel veranderingen op u af, waaronder o.a.: Wijzigingen in BBV 2015: Kengetallen 2016: Grondexploitaties 2017: Vernieuwing begrotingsopzet 2018: Rechtmatigheid, verbonden partijen en rente eigen vermogen Betreft aanpassing van regelgeving over de inrichting van de begroting en jaarrekening en informatievoorziening Dus geen: wijziging van inhoudelijk beleid, ook niet inhoudelijk gemeentelijk beleid 4

6 (BBV) Kengetallen (2015) Kengetallen Financiële positie jaarrekening begroting 2017 en verder 1. Meer zicht op toekomstperspectief 2. Vijf basis kengetallen in paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing Attentiepunten gemeenteraad: - Volgen en vergelijken? - Streefwaarde formuleren? - Kaders formuleren? 5

7 (BBV) Grondexploitatie in het bijzonder (2016) Kern: behoedzamer, duurzamer en aansluiten bij invoering Vennootschapsbelasting voor overheidsbedrijven (1 januari 2016) a. 10 jaarstermijn voor grondexploitaties, daarna aanvullende beheersmaatregelen. b. Bovenwijkse voorzieningen (gedeeltelijk) ten laste van grondexploitatie c. Budgetrecht gemeenteraad versterkt d. Instellen grondexploitaties door de gemeenteraad e. Niet in exploitatie genomen gronden (Niegg) afschaffen en opnemen bij terreinen en gronden bij materiële vaste activa (MVA), wel afzonderlijk toelichten in de toelichting op MVA. f. Rentetoerekening op basis van werkelijke rente (geen bespaarde rente) en rekening houdend met verhouding vreemd vermogen en totale vermogen). g. Disconteringsvoet wordt gereguleerd. h. Harmonisering kosten toerekening met WRO/BRO principes i. Aanpassing toelichting in de jaarrekening op grondexploitaties Attentiepunten gemeenteraad: - Minder keuzes, meer voorgeschreven. - Mogelijk grote effecten op resultaten grondexploitaties, verliesvoorzieningen en structurele rentelasten in de begroting. - Verschillen in waardering en resultaatneming tussen grondexploitaties BBV en fiscaal. - Jaarlijks actualiseren grondexploitaties. - Grondexploitaties worden altijd ingesteld door de raad. 6

8 (BBV) In de komende jaren komen er veel veranderingen op u af, waaronder o.a.: Wijzigingen in BBV 2015: Kengetallen 2016: Grondexploitaties 2017: Vernieuwing begrotingsopzet 2018: Rechtmatigheid, verbonden partijen en rente eigen vermogen Belangrijke beslissingen van de Gemeenteraad: - Programma-indeling wijzigen? - Budgetrecht op niveau van programma s, thema s of taakvelden? - Informatie taakvelden opnemen in programma s? - Welke indicatoren? - Overhead: hoe sturen we daarop? - Rente over eigen vermogen en hoogte renteomslag? 7

9 (BBV) Vernieuwing begrotingsopzet (2017) Begrotingsindeling 1. Van functies naar taakvelden (ofwel clustering en daarbij 9 behorende thema s): 53 voorgeschreven taakvelden 2. Aanpassing categorieën 3. Programma-indeling blijft keuze raad 4. Verplichte beschikbaarheid gegevens taakveld niveau IV3 naar I4all 5. Invoeringstermijn 2017 Kernvragen: - Houden we de huidige programmaindeling en wijzen we de taakvelden aan programma s toe? - Wijzigen we de programma s? - Budgetrecht op het niveau van programma s, thema s of taakvelden? - Informatie van taakvelden opnemen in de programma s (niet alleen de bijlage dus)? 8

10 (BBV) Vernieuwing begrotingsopzet (2017) 9

11 (BBV) Vernieuwing begrotingsopzet (2017) Beleidsindicatoren a) Basisset indicatoren (geen beleidsbeperking), basisset van 39 indicatoren b) 5 facultatieve indicatoren bestuur en ondersteuning c) Uitgangspunt: vraag rijk overstijgt niet vraag Gemeenteraad d) Invoeringstermijn 2017 e) Geen normen en streefwaarden Attentiepunten gemeenteraad: - Indicatoren Wet revitalisering generiek toezicht - Facultatieve indicatoren - Eigen indicatoren 10

12 Inzicht Overhead en kosten (BBV) Vernieuwing begrotingsopzet (2017) a. Geen kostentoerekening van niet direct toe te rekenen kosten b. Definitie overhead c. Apart overzicht van kosten van overhead d. Aparte mogelijkheid indirecte kosten aan projecten (negatieve last bij overzicht overhead) e. Verplicht in paragraaf lokale heffingen: toelichting op beleidsmatige keuzes en wijze van tariefberekening (o.a. verhouding algemene overhead tot (integrale) heffing (afval, riolering, leges)) en inzicht in mate van kruissubsidiëring. f. BTW/ Vennootschapsbelasting: extracomptabele registratie Vraagt om een aanpassing van de financiële verordening 11

13 (BBV) Vernieuwing begrotingsopzet (2017) Verbonden partijen: a. Beleidsinformatie inzake te realiseren doelstellingen in betreffende begrotingshoofdstukken. b. Verplichte nadere ordening verbonden partijen (paragraaf/lijst). c. Vereenvoudiging lijst. d. In de paragraaf verbonden partijen (o.a): - algemeen beleid inzake verbonden partijen (verwijzen naar beleidsnota) - wijze van verbondenheid - risico s (waarvoor geen beheersmaatregelen zijn getroffen) Attentiepunten gemeenteraad: Artikel 15 lid 1 onder onderdeel b e lijst verbonden partijen wordt onderverdeeld in: 1. Gemeenschappelijke Regelingen 2. Vennootschappen en coöperaties 3. Stichtingen en Verenigingen 4. Overige verbonden partijen - Aansluiting tussen beleidsdoelstellingen van het programma en die van de Verbonden partijen - Kadernota verbonden partijen 12

14 (BBV) Vernieuwing begrotingsopzet (2017) Rente: - Verplicht rente toerekenen aan taakvelden (programma s en overzicht overhead); Wijze van berekenen wordt ingekaderd (= werkelijke rente). - Rente over eigen vermogen (reserves) nog toegestaan, aanbeveling om dit niet te doen. - Rentepercentage over eigen vermogen is maximaal rentepercentage van externe financieringsmiddelen. - In de paragraaf financiering inzicht geven in: - rentelasten externe financiering - renteresultaat - wijze van rentetoerekening - Rente grondexploitaties specifieke regels (o.a. geen rente over eigen financieringsmiddelen, regels voor disconteringsvoet) Attentiepunten gemeenteraad: - Rente over eigen vermogen (reserves)? - Wijze van rentetoerekening aan taakvelden - Hoogte omslagrente 13

15 (BBV) Vernieuwing begrotingsopzet (2017) Stelsel van baten en lasten a. Investeringen over één kam (investeringen van maatschappelijk nut gelijk aan investeringen van economisch nut) b. Netto methode verplicht c. Geprognotiseerde balans verplicht (EMU-saldo) d. Emu-saldo nader toelichten (begroting en verantwoording) e. Bijdrage aan investeringen door derden: voortaan immateriële vaste activa Attentiepunten gemeenteraad: - Keuzes bij investeringen in maatschappelijk nut in de openbare ruimte (wegen, straten, pleinen, groen etc.) vervallen. - Inzicht in ontwikkeling financiële positie (schulden, reserves, investeringen, voorraad gronden, emu-saldo). - Hogere eisen aan investerings-, liquiditeits- en financieringsplanningen 14

16 (BBV) Rechtmatigheid (2018) Accountantscontrole a. Benadering essentieel belang kwaliteit en opdrachtgeverschap Gemeenteraad b. Expliciete afweging publiek/privaat c. Rechtmatigheid is geen zelfstandig onderwerp in oordeelsvorming d. College is verantwoordelijk voor dit aspect e. De wet regelt de minimale reikwijdte van rechtmatigheid (Gemeenteraad kan meer vragen) f. Een eigen wettelijk controlekader voor de lagere overheid (handboek a la het rijk) g. Toezicht op accountants: AFM moet governance structuur gemeenten eigen maken, gemeentelijke accountantsdiensten onderbrengen bij één toezichthouder Attentiepunten gemeenteraad: - Investeren in kwaliteit interne beheersing en interne controle - Hogere eisen aan verantwoording, controle, documentatie, dossiervorming. 15