Branchedata fysieke belasting. Cijfers per sector over arbeidsrisico nummer 2 in Nederland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Branchedata fysieke belasting. Cijfers per sector over arbeidsrisico nummer 2 in Nederland"

Transcriptie

1 data fysieke belasting Cijfers per sector over arbeidsrisico nummer 2 in Nederland Februari 2017

2 Voorwoord handig om te benchmarken De stratenmaker met knieklachten, de vrachtwagenchauffeur en verpleegkundige met rugproblemen, maar ook de accountant die als nieuwe werker veel thuis werkt aan de keukentafel. Fysieke belasting komt in elke sector voor. Het is zelfs arbeidsrisico nummer 2 in Nederland. Gemiddeld komt maar liefst 29% van het werkgerelateerde verzuim door kracht zetten, of een ongezonde werkhouding. Maar er zijn flinke verschillen per branche. Wij hebben de belastingfactoren, klachten en het verzuim door fysieke belasting in verschillende branches uiteengezet. Per sector zetten we dit af tegen het landelijke gemiddelde. Zo ziet u in één oogopslag hoe uw sector scoort ten opzichte van de rest van Nederland. Wouter Schouten Senior adviseur bedrijfszorg bij CZ 2

3 Inhoudsopgave 3

4 1. gemiddelde over alle branches Een groot deel van de werknemers in Nederland ondervindt fysieke belasting. Lichamelijk zwaar en/of repeterende zorgen voor 1/3 van het werkgerelateerd verzuim. 1/3 van de werknemers heeft langdurig en/of meermalig pijnklachten aan de rug. (landelijk gemiddelde) 32% Herhalende (landelijk gemiddelde) 2. Schouder 26% 3. Nek Heupen/ knieën 18% 11% 25% 25% 4

5 2. Landbouw & Visserij De landbouwsector kent een hoge mate van fysieke belasting. Belasting ontstaat met name door herhalend handmatig werk. Bijvoorbeeld ook door werk met machines. 3 2% 28% Herhalende 2. Schouder Heupen/ knieën 57% 3. Nek 36% 15% 18% 1 11% 17% 5

6 3. Industrie In deze sector zorgen zowel fysiek als repetitieve belasting voor een hoog verzuim. De belasting ontstaat bijvoorbeeld door repetitief lopendebandwerk of zwaar tilwerk. 2 31% Herhalende 2. Heupen/knieën 2 39% 26% 3. Schouder 12% 18% 1 11% 23% 6

7 4. Bouwnijverheid De bouwsector kent een hoge belasting en veel verzuim door. Het fysiek zware werk kan bij oudere werknemers leiden tot chronisch verzuim. 36% 5% 31% Herhalende 2. Heupen/knieën 30% 41% 25% 3. Schouder 23% 32% 18% 12% 11% 23% 7

8 5. Handel Hoewel het totale verzuim in deze sector laag is, is het verzuim door fysieke belasting relatief hoog. Belasting ontstaat bijvoorbeeld door repetitief of in magazijnen. 28% 3% 33% Herhalende 2. Heupen/knieën 19% 42% 26% 3. Schouder 2 18% 13% 11% 23% 8

9 6. Vervoer & Opslag De sector Vervoer & Opslag kent veel fysieke belasting met een hoog verzuim als gevolg van. Belasting ontstaat door zwaar tilwerk in distributie en transport, maar ook door een ongezonde leefstijl en een oudere werknemerspopulatie met chronische risico s. 28% 5% 31% Herhalende 2. Heupen/knieën 27% 45% 25% 3. Schouder 11% 21% 18% 1 11% 2 9

10 7. Horeca In de horeca is de belasting en het verzuim hoog, met name door. Deze belasting ontstaat bijvoorbeeld door het tillen van zware fusten in een verkeerde houding, maar ook door het vele loopwerk in cafés. 27% 3% Herhalende 2. Heupen/knieën 47% 31% 3. Schouder 9% 31% 18% 12% 11% 23% 10

11 8. Informatie & Communicatie Fysieke belasting is zeer laag in de sector Informatie & Communicatie, waarbij het werk veelal bestaat uit langdurig beeldschermwerk met o.a. rugklachten tot gevolg. door repetitief werk is daardoor relatief hoog in deze sector. 2% 3% 30% Herhalende 2. Nek Schouder 17% 28% 26% 26% 3. Heupen/knieën 2% 2% 18% 13% 11% 17% 11

12 9. Financiële instellingen Fysieke belasting is zeer beperkt in de kennisgedreven financiële sector. is dan ook laag, echter wel vaak veroorzaakt door repetitieve belasting. 1% 3% 29% Herhalende 2. Nek Schouder 17% 26% 28% 28% 3. Heupen/knieën 2% 3% 18% 13% 11% 19% 12

13 10. Zakelijke dienstverlening In de zakelijke dienstverlening is de fysieke belasting relatief laag. wordt met name veroorzaakt door bij het vele beeldschermwerk. 12% 3% 31% Herhalende 2. Schouder 32% 27% 3. Nek 8% 16% 18% 1 11% 25% 13

14 11. Openbaar bestuur Hoewel in deze sector relatief weinig fysieke belasting wordt ervaren, is het verzuim relatief hoog. Dit wordt slechts in beperkte mate veroorzaakt door werkgerelateerde factoren. door repetitief werk is wel hoog, wat komt door het vele beeldschermwerk. 7% 5% 32% Herhalende 2. Schouder 18% 25% 29% 3. Nek 18% 6% 7% 17% 11% 27% 14

15 12. Onderwijs Fysieke belasting in het onderwijs is zeer laag en leidt ook tot weinig verzuim. in deze sector wordt in grote mate veroorzaakt door psychische factoren zoals een hoge mate van werkstress en burn-outs. Schouder 30% 30% Herhalende 2. Nek 23% 13% 28% 3. Heupen/knieën 18% 11% 2 15

16 13. Gezondheids- en welzijnszorg Fysieke belasting is hoog in de zorgsector, met name door in ongezonde houdingen. Neem bijvoorbeeld verpleegkundigen die ouderen ondersteunen bij de dagelijkse verzorging (met o.a. rugklachten tot gevolg). Het verzuim in deze sector is dan ook relatief hoog. 29% 5% Herhalende 2. Schouder 23% 33% 31% 3. Nek 16% 18% 5% 11% 29% 16

17 14. Cultuur en overige dienstverlening Fysieke belasting is niet hoger dan gemiddeld in deze sector, echter is er wel veel verzuim als gevolg van. Denk bijvoorbeeld aan musici of kunstenaars die veel verfijnd en repetitief werk doen. 16% 31% Herhalende 2. Schouder 21% 28% 3. Nek 1 18% 17% 11% 26% 17

18 Wilt u meer weten? Hoe zit het met de fysieke belasting in uw bedrijf? Wanneer u meer wilt weten, ook over een doeltreffende aanpak om verzuim terug te dringen, kunt u vrijblijvend met ons in gesprek. Onze specialisten denken graag met u mee. Ook als u geen klant van ons bent. Samen werken we aan de gezondheid van uw medewerkers. Meer informatie vindt u op of bel de CZ Bedrijvendesk en vraag naar Wouter Schouten of mail hem rechtstreeks via wouter.schouten@cz.nl. Wouter Schouten is senior adviseur bedrijfszorg bij CZ. Hij adviseert bedrijven op het gebied van collectiviteiten en gezondheidsmanagement. Voor al uw vragen over preventie, gezondheidsmanagement, zorg, verzuim, en re-integratie kunt u terecht bij de CZ Bedrijvendesk. Maar ook met vragen over wet- en regelgeving of over vergoedingen en financieringen. Daarnaast vindt u veel informatie voor bedrijven op CZ Bedrijvendesk, Ringbaan West 236, 5038 KE Tilburg. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Februari

19 Alles voor betere zorg

Konferentie Nederlandse Religieuzen. Alles voor betere zorg

Konferentie Nederlandse Religieuzen. Alles voor betere zorg Konferentie Nederlandse Religieuzen Alles voor betere zorg Werkstress is het meest voorkomende arbeidsrisico Werknemers ervaren in hun werkomgeving verschillende arbeidsrisico s......waarbij werkstress

Nadere informatie

Omgaan met fysieke belasting tijdens werk

Omgaan met fysieke belasting tijdens werk Omgaan met fysieke belasting tijdens werk Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van klachten en uitval door lichamelijk zwaar werk 1 Inhoud Inleiding 3 A Slim omgaan met fysieke belasting

Nadere informatie

OR en ziekteverzuim Wie is Maurice Buskens? Wat is ziekteverzuim?

OR en ziekteverzuim Wie is Maurice Buskens? Wat is ziekteverzuim? OR en ziekteverzuim Help, het ziekteverzuim loopt uit de hand! Maurice Buskens Wie is Maurice Buskens? Ruim 13 jaar ervaring in advisering en training OR-en Ervaring als HR manager met o.a. ziekteverzuim

Nadere informatie

NEEM KLACHTEN SERIEUS. Wij helpen u daar graag bij! stac.nl

NEEM KLACHTEN SERIEUS. Wij helpen u daar graag bij! stac.nl NEEM KLACHTEN SERIEUS Wij helpen u daar graag bij! Waarom naar STAC Beter functioneren? IK HEB LICHAMELIJKE KLACHTEN We hebben specialisten in het complete (para) medische spectrum. IK BEN WERKGEVER STAC

Nadere informatie

Verzuim door zwaar werk effectief de baas worden

Verzuim door zwaar werk effectief de baas worden Verzuim door zwaar werk effectief de baas worden Voor sectoren met veel fysieke arbeid Samen werken aan gezonde medewerkers Maart 2017 1 Voorwoord Fysieke belasting heeft grote invloed op de gezondheid

Nadere informatie

Omgaan met fysieke belasting in de zorgsector

Omgaan met fysieke belasting in de zorgsector Omgaan met fysieke belasting in de zorgsector Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van klachten en uitval door lichamelijk zwaar werk 1 Inhoud Inleiding 3 A Omgaan met fysieke belasting

Nadere informatie

Anw-pensioen. Premietabel. Informatie voor de adviseur

Anw-pensioen. Premietabel. Informatie voor de adviseur Informatie voor de adviseur Wij zijn Geert Bouwmeester was pas 22 toen hij in 1924 voor zichzelf begon. Een overloop werd ingericht als kantoorruimte en de eerste polissen werden op de fiets rondgebracht.

Nadere informatie

Medewerkers gezond aan het werk houden

Medewerkers gezond aan het werk houden Medewerkers gezond aan het werk houden CZ Interventie Expert 2017 1 Medewerkers gezond aan het werk houden Medewerkers kunnen door gezondheidsklachten minder goed functioneren of zelfs (gedeeltelijk) uitvallen.

Nadere informatie

In dit nummer. April e Heijermanslezing 2. Interview met een PIM-arts 2. PIM Meldingen PIM workshops

In dit nummer. April e Heijermanslezing 2. Interview met een PIM-arts 2. PIM Meldingen PIM workshops April 2017 In deze nieuwsbrief kunt u lezen dat de incidentie van beroepsziekten over de afgelopen 5 jaar is gedaald, van ongeveer 250 naar zo n 150 meldingen per 100.000 werknemers per jaar. Lieke Omvlee,

Nadere informatie

Trends in arbeidsomstandigheden

Trends in arbeidsomstandigheden Trends in arbeidsomstandigheden Christianne Hupkens, Ingrid Beckers In 2002 werkten bijna drie op de tien personen in de werkzame onder hoge tijdsdruk. Dat is minder dan eind jaren negentig, toen eenderde

Nadere informatie

In de handout staan enkele tips om de belasting van het lichaam te verlagen.

In de handout staan enkele tips om de belasting van het lichaam te verlagen. Niet alleen dynamische maar ook statische belasting komt voor bij het trekken van kabels, denk maar aan het langdurig voorovergebogen staan bij het trekken van grondkabels of het langdurig met de armen

Nadere informatie

Samenvatting Hoofstuk 2 Hoofdstuk 3 130

Samenvatting Hoofstuk 2 Hoofdstuk 3 130 127 Onder de paraplu van het Arboconvenant UMC is het Preventieprogramma Fysieke Belasting ingevoerd. Aanleiding voor het afsluiten van het Arboconvenant betrof het hoge ziekteverzuim in diverse branches,

Nadere informatie

Gezond en vitaal richting pensioen

Gezond en vitaal richting pensioen Gezond en vitaal richting pensioen Hoe blijven medewerkers gezond, vitaal en inzetbaar tot aan hun pensioen (en daarna)? Wouter Schouten adviseur bedrijfszorg Pensioen < 2008 Pensioen > 2018 Medewerkers

Nadere informatie

Subject: Taak 1.2.20

Subject: Taak 1.2.20 Taak 1.2.20 Tutor : vd Biggelaar Mentor : vd Biggelaar Klas : MT1A Gemaakt door : Tommy & Paul van der Linden 1 Inhoud! Taak 1.2.20 Inhoud!... 2 Inleiding... 3 Trekken en Duwen... 4 Tillen... 4 Zitten...

Nadere informatie

Bedrijfs- en Arbeidsfysiotherapie. Samen werken aan gezond werk!

Bedrijfs- en Arbeidsfysiotherapie. Samen werken aan gezond werk! Bedrijfs- en Arbeidsfysiotherapie Samen werken aan gezond werk! Samen werken aan gezond werk De vitaliteit van een bedrijf of organisatie is voor een groot deel afhankelijk van de werknemers. Gezonde werknemers

Nadere informatie

Samen werken aan gezonde medewerkers

Samen werken aan gezonde medewerkers Samen werken aan gezonde medewerkers Zorgverzekeringen en Bedrijfszorg 2017 1 Werken aan een gezonde onderneming Medewerkers gezond en duurzaam inzetbaar houden Wij helpen u daarbij Een goede collectieve

Nadere informatie

STRESS- & BURN-OUT PREVENTIE

STRESS- & BURN-OUT PREVENTIE STRESS- & BURN-OUT PREVENTIE Stress en burn-out: voedingsbodem voor verzuim 4 Stress in cijfers: een harde realiteit 6 Onze aanpak 8 STAP 1 / Scan 10 STAP 2 / Advies 11 STAP 3 / Actie 12 Uitbreiding naar

Nadere informatie

MASCHA MOOY VINDT JE HET BELANGRIJK OM INZICHT TE KRIJGEN IN DE WERKDRUK & STRESS OP JE AFDELING?

MASCHA MOOY VINDT JE HET BELANGRIJK OM INZICHT TE KRIJGEN IN DE WERKDRUK & STRESS OP JE AFDELING? DOWNLOADABLE BEDRIJFSAPK VINDT JE HET BELANGRIJK OM INZICHT TE KRIJGEN IN DE WERKDRUK & STRESS OP JE AFDELING? Met een korte scan krijgt zowel de medewerker als leidinggevende inzicht in de werkdruk MASCHA

Nadere informatie

Inhoud. deel i het domein arbeid en gezondheid 31. Voorwoord 1 0

Inhoud. deel i het domein arbeid en gezondheid 31. Voorwoord 1 0 Voorwoord 1 0 1 Inleiding 1 2 1.1 Aanleiding en doelstelling 1 5 1.2 Doelstelling 2 4 1.3 Leeswijzer 2 6 deel i het domein arbeid en gezondheid 31 2 Wat is arbeid, wat is gezondheid? 3 3 2.1 Wat is arbeid?

Nadere informatie

Vitaal Garantplan & De Werkwandeling. In 3 maanden een gezonde organisatie. Brochure

Vitaal Garantplan & De Werkwandeling. In 3 maanden een gezonde organisatie. Brochure Vitaal Garantplan & De Werkwandeling In 3 maanden een gezonde organisatie Brochure Vitaal Garantplan Met het Vitaal Garantplan van Aliantis laat u het verzuimcijfer op eenvoudige wijze dalen. Het Vitaal

Nadere informatie

Duurzame inzetbaarheid en de rol van de zorg

Duurzame inzetbaarheid en de rol van de zorg Duurzame inzetaarheid en de rol van de zorg Romy Steeneek Duurzame inzetaarheid Zorgverleners: rol ij gezonder en langer kunnen werken Werk is een elangrijk deel van het leven Werk evordert welzijn Werk

Nadere informatie

STRESS- & BURN-OUT PREVENTIE

STRESS- & BURN-OUT PREVENTIE STRESS- & BURN-OUT PREVENTIE Stress en burn-out: voedingsbodem voor verzuim 4 Stress in cijfers: een harde realiteit 6 Onze aanpak 8 STAP 1 / Scan 10 STAP 2 / Advies 11 STAP 3 / Actie 12 Uitbreiding naar

Nadere informatie

De invloed van flexibel werken op fysieke klachten in kennisorganisaties

De invloed van flexibel werken op fysieke klachten in kennisorganisaties De invloed van flexibel werken op fysieke klachten in kennisorganisaties Trends en ontwikkelingen vragen om aandacht Samen werken aan gezonde medewerkers Maart 2017 1 Voorwoord Fysieke belasting door werk

Nadere informatie

SticVerzuimrapportage J C:\Verzuimrapportages

SticVerzuimrapportage J C:\Verzuimrapportages 16-01-2018 # December SticVerzuimrapportage J C:\Verzuimrapportages Stichting voor Bijzonder Voortgezet Onderwijs Bilthoven ArboNed Kenniscentrum Rapportagedatum: 16-01-2018 Peiljaar: 2017 Peilmaand: December

Nadere informatie

Verzuim als gevolg van arbeidsrisico s en zelf opgegeven verzuimredenen

Verzuim als gevolg van arbeidsrisico s en zelf opgegeven verzuimredenen Verzuim als gevolg van arbeidsrisico s en zelf opgegeven verzuimredenen Deelresultaten Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2003 Nederlandse Organisatie voor toegepastnatuurwetenschappelijk onderzoek

Nadere informatie

Veilig en gezond werken. Ook zo n gezonde rug?

Veilig en gezond werken. Ook zo n gezonde rug? Veilig en gezond werken Ook zo n gezonde rug? Test: zorg jij wel goed voor je rug? 1. Wat doe je na een lange rit? a Je springt uit je cabine. b Je stapt rustig uit. 2. Je moet iets optillen, maar kunt

Nadere informatie

De kwaliteit van de arbeid in de industrie in Vlaanderen 25 oktober 2016 Werkbaar werk

De kwaliteit van de arbeid in de industrie in Vlaanderen 25 oktober 2016 Werkbaar werk 1 1 De kwaliteit van de arbeid in de industrie in Vlaanderen 25 oktober 2016 Werkbaar werk: werknemers meting 2013 2 Bestuur Stia personeel 3 3 Vanwaar komt de WBM & waarom? WBM = werkbaarheidsmonitor

Nadere informatie

MKB-onderzoek Risicomanagement. Bernardo Walta - Directeur commercie De Goudse

MKB-onderzoek Risicomanagement. Bernardo Walta - Directeur commercie De Goudse MKB-onderzoek Risicomanagement Bernardo Walta - Directeur commercie De Goudse De Goudse deed i.s.m. TNS Nipo onderzoek in het MKB Doelstelling onderzoek: Inzicht verkrijgen in risicomanagement in het MKB.

Nadere informatie

Ook zo n gezonde. dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek

Ook zo n gezonde. dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek Ook zo n gezonde RUG? dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek Test: zorg jij wel goed voor je rug? 1. Wat doe je na een lange rit? a Je springt uit je cabine. b Je stapt rustig uit. 2.

Nadere informatie

INFORMATIE RSI. Wat is RSI? 1.1 OORZAKEN

INFORMATIE RSI. Wat is RSI? 1.1 OORZAKEN INFORMATIE RSI Wat is RSI? RSI of Repetitive Strain Injury is een verzamelnaam voor een omvattende groep klachten van pijn aan nek-schouders, armen-ellebogen en polsen-handen-vingers. Ze worden ook wel

Nadere informatie

Werk en inkomen. Sociale zekerheid. Sociale zekerheid. De buurt Schildersbuurt-West ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft inwoners.

Werk en inkomen. Sociale zekerheid. Sociale zekerheid. De buurt Schildersbuurt-West ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft inwoners. Sociale zekerheid Werk en inkomen De buurt Schildersbuurt-West ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft 14.291 inwoners. Sociale zekerheid De gegevens over de sociale zekerheid zijn alleen op gemeentelijk

Nadere informatie

Informatiemateriaal ergonomie

Informatiemateriaal ergonomie H6 Informatiemateriaal HSEQ Blijf alert tijdens het werk. Bij twijfel: stel je vraag, begin niet of leg het werk stil! Sinds de eerste succesvolle boring op het Nederlands continentaal plat in 1970, is

Nadere informatie

Ook zo n gezonde. beeldschermwerker? dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek

Ook zo n gezonde. beeldschermwerker? dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek Ook zo n gezonde beeldschermwerker? dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek Test: zit jij goed achter je beeldscherm? JA NEE 1. Zijn je bovenbenen horizontaal? n n 2. Staan je beide voeten

Nadere informatie

Arbocatalogus Fysieke belasting

Arbocatalogus Fysieke belasting Arbocatalogus Fysieke belasting Inhoudsopgave 2. 3 2.1. Fysieke belasting 3 2.2. Gezondheidsklachten door fysieke belasting algemeen 3 2.3. Tillen en dragen 4 2.4. Duwen, trekken en knijpen 4 2.5. Ongunstige

Nadere informatie

De Werkwandeling & het Vitaal Garantplan

De Werkwandeling & het Vitaal Garantplan De Werkwandeling & het Vitaal Garantplan Oplossingen voor overbelaste medewerkers Het Vitaal Garantplan Detectie en training van overbelaste medewerkers Stress is de belangrijkste oorzaak van verzuim.

Nadere informatie

JE BOEKT RESULTAAT ALS IEDEREEN ER STAAT. Mensura Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk

JE BOEKT RESULTAAT ALS IEDEREEN ER STAAT. Mensura Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk JE BOEKT RESULTAAT ALS IEDEREEN ER STAAT Mensura Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk Een wereld in volle beweging 4 Mensura helpt u meetbare resultaten te behalen 6 Mensura in cijfers

Nadere informatie

Psychische gezondheid en de Wet Medische Keuringen. Willemijn Roozendaal (VU)

Psychische gezondheid en de Wet Medische Keuringen. Willemijn Roozendaal (VU) Psychische gezondheid en de Wet Medische Keuringen Willemijn Roozendaal (VU) 00-00-2009 30-11-2017 pagina Selecteren 1/x Afdeling op psychische Communicatie gezondheid bij aanstellingskeuringen Psychische

Nadere informatie

Samen werken aan gezonde medewerkers. Collectieve zorgverzekeringen voor bedrijven via uw tussenpersoon

Samen werken aan gezonde medewerkers. Collectieve zorgverzekeringen voor bedrijven via uw tussenpersoon Samen werken aan gezonde medewerkers Collectieve zorgverzekeringen voor bedrijven 2017 via uw tussenpersoon 1 Werken aan een gezonde onderneming Medewerkers gezond en duurzaam inzetbaar houden Wij helpen

Nadere informatie

Ergonomie in de Voedingsindustrie Optimalisatie mens-werk relatie Ergoscan

Ergonomie in de Voedingsindustrie Optimalisatie mens-werk relatie Ergoscan Ergonomie in de Voedingsindustrie Optimalisatie mens-werk relatie Ergoscan Marc De Greef Werkbaarheid: belastende arbeidsomstandigheden Algemene vaststelling: de werkbaarheidsgraad in de voedingsindustrie

Nadere informatie

UITDAGINGEN IN TIMEMANAGEMENT & WERKORGANISATIE NAAR EEN SLIMMERE WERKBELASTING, STRESSHANTERING & SAMENWERKING

UITDAGINGEN IN TIMEMANAGEMENT & WERKORGANISATIE NAAR EEN SLIMMERE WERKBELASTING, STRESSHANTERING & SAMENWERKING UITDAGINGEN IN TIMEMANAGEMENT & WERKORGANISATIE NAAR EEN SLIMMERE WERKBELASTING, STRESSHANTERING & SAMENWERKING Voorkom uitval Heeft u te maken met medewerkers die (tijdelijk of chronisch) een of meer

Nadere informatie

WERKBAAR WELZIJN VOOR BEELDSCHERMWERKERS

WERKBAAR WELZIJN VOOR BEELDSCHERMWERKERS WERKBAAR WELZIJN VOOR BEELDSCHERMWERKERS Hoe vatbaar zijn beeldschermwerkers voor verzuim? 4 Vergrijzing, katalysator voor verzuim 6 Onze kijk en aanpak 8 In 3 stappen naar werkbaar welzijn voor beeldschermwerkers

Nadere informatie

AUTOMOTIVE ONDERZOEK

AUTOMOTIVE ONDERZOEK AUTOMOTIVE ONDERZOEK Inhoudsopgave Inleiding... 3 Highlights... 3 In welk merk auto rijdt de directeur?... 4 Verdeling per sector... 5 Verdeling op basis van aantal medewerkers... 6 Verdeling op basis

Nadere informatie

Eerste helft 2017 & Q Graydon kwartaal monitor

Eerste helft 2017 & Q Graydon kwartaal monitor Eerste helft & Q2 Graydon kwartaal monitor Eerste helft & Q2 1 Eerste helft & Q2 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Overzicht eerste helft 6 Algemeen overzicht 7 Per branche Overzicht eerste helft 216 en

Nadere informatie

Hoge werktevredenheid geen garantie voor doorwerken tot pensioen

Hoge werktevredenheid geen garantie voor doorwerken tot pensioen Hoge werktevredenheid geen garantie voor doorwerken tot pensioen 11 Meeste werknemers tevreden met het werk Acht op de tien werknemers (zeer) tevreden met hun werk Vrouwen vaker tevreden dan mannen Werknemers

Nadere informatie

Vitaal Garantplan & De Werkwandeling. In 3 maanden een gezonde organisatie. Brochure

Vitaal Garantplan & De Werkwandeling. In 3 maanden een gezonde organisatie. Brochure Vitaal Garantplan & De Werkwandeling In 3 maanden een gezonde organisatie Brochure Het Vitaal Garantplan Stress is de belangrijkste oorzaak van verzuim. Volgens TNO wordt 42% van het werkgerelateerde verzuim

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor

Graydon Kwartaalmonitor Graydon kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud Aan het begin van dit jaar maakte Graydon al bekend dat we hebben kunnen afsluiten met het laagste aantal faillissementen sinds 2. Dit goede nieuws vertaalt

Nadere informatie

Presentatie WAI database November 2012. Hoe ziet het werkvermogen van de Nederlandse werkende beroepsbevolking eruit?

Presentatie WAI database November 2012. Hoe ziet het werkvermogen van de Nederlandse werkende beroepsbevolking eruit? Presentatie WAI database November 2012 Hoe ziet het werkvermogen van de Nederlandse werkende beroepsbevolking eruit? Over de data De WAI vragenlijsten worden afgenomen door verschillende WAI licentienemers

Nadere informatie

Vijf technieken om te tillen

Vijf technieken om te tillen Vijf technieken om te tillen dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek Kies de juiste techniek Als je iets wilt tillen, kun je dat op verschillende manieren doen. Een bekende techniek is

Nadere informatie

Nek/schouder en armklachten bij groepsbegeleiders in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking

Nek/schouder en armklachten bij groepsbegeleiders in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Aanleiding onderzoek Nek/schouder en armklachten bij groepsbegeleiders in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Lydi de Lange bedrijfsfysiotherapeut paramedisch team Advisium Ermelo december

Nadere informatie

Project Analyse Rapport

Project Analyse Rapport Project Analyse Rapport Versie 15-01-2008 Opgemaakt door Dr. R. Lousberg & drs. O. van der Zanden Inhoud Inleiding Kenmerken onderzoeksgroep Discussie Conclusies Aanbevelingen Kernpunten e-syntax BV 2008

Nadere informatie

VGZ Bedrijfszorg werkt altijd!

VGZ Bedrijfszorg werkt altijd! VGZ Bedrijfszorg werkt altijd! De beste aanpak van preventie en verzuimbeheersing VGZ Bedrijfszorg Verzuim en vitaliteit van medewerkers blijft voor werk gevers een belangrijk aandachtspunt. Klachten en

Nadere informatie

Hogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI!

Hogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI! Hogeschool van Amsterdam Beeldschermwerk? Voorkom RSI! RSI, dat krijg ik toch niet, dat krijgen anderen... Iedereen die dagelijks langer dan 2 uur ononderbroken op de computer werkt loopt het risico om

Nadere informatie

Gezond ondernemen 2017 Waar ziet ondernemend Nederland gezonde kansen? Samenvatting rapportage

Gezond ondernemen 2017 Waar ziet ondernemend Nederland gezonde kansen? Samenvatting rapportage Gezond ondernemen 2017 Waar ziet ondernemend Nederland gezonde kansen? Samenvatting rapportage Willemijn Bot Ester Koot Katrien Oomen 21-2-2018 B2253 Achtergrond Op verzoek van Zilveren Kruis Achmea, in

Nadere informatie

Eerste helft 2018 & Q Graydon kwartaal monitor

Eerste helft 2018 & Q Graydon kwartaal monitor Eerste helft & Q2 Graydon kwartaal monitor Eerste helft & Q2 1 Eerste helft & Q2 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Faillissementen per branche 23 Opheffingen per branche 24 Netto-groei per branche 25 Overzicht

Nadere informatie

Graydon Barometer. Graydon Barometer Betaalgedrag

Graydon Barometer. Graydon Barometer Betaalgedrag Q1 Graydon Barometer Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 2017 1 Voorwoord Inhoud Inleiding 2 Persbericht 3 Betaalgedrag 5 Betaalgedrag per kwartaal 5 Betaalgedrag per jaar 6 Betaalgedrag per branche

Nadere informatie

RSI. Informatie voor werknemers en werkgevers

RSI. Informatie voor werknemers en werkgevers RSI Informatie voor werknemers en werkgevers RSI RSI (Repetitive Strain Injury) is de veelgebruikte verzamelnaam voor klachten aan nek, bovenrug, schouders, armen, polsen en handen. Deze klachten komen

Nadere informatie

in een vitaal resultaat

in een vitaal resultaat november 2018 Samen investeren in een vitaal resultaat Gezondheid en vitaliteit: ontwikkelingen signaleren, samen kansen creëren. Jij en De Friesland. Samen beter. Inhoud 4 Gezondheid en vitaliteit in

Nadere informatie

Fysieke belasting in de bouw. Veilig en gezond werken

Fysieke belasting in de bouw. Veilig en gezond werken Fysieke belasting in de bouw Veilig en gezond werken De Inspectie SZW werkt samen aan eerlijk, gezond en veilig werk en bestaanszekerheid voor iedereen 1 Fysieke belasting Werken in de bouw is zwaar. Mensen

Nadere informatie

BEDRIJFSZORG WERKT ALTIJD!

BEDRIJFSZORG WERKT ALTIJD! BEDRIJFSZORG WERKT ALTIJD! De beste aanpak van preventie en verzuimbeheersing BEDRIJFSZORGPAKKET Belangrijk aandachtspunt Verzuim en vitaliteit van medewerkers blijven voor werkgevers een belangrijk aandachtspunt.

Nadere informatie

Graydon Kwartaal Monitor. Kwartaal

Graydon Kwartaal Monitor. Kwartaal Graydon kwartaal monitor Kwartaal 1 216 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Overzicht per branche 5 Vergelijking Q4-214, Q1 215 en Q2 215 Starters per branche 5 Opheffingen per branche 6 Faillissementen

Nadere informatie

Totaal Totaal 100,0 41,7 23,88 100,0 58,3 30,99 100, ,1

Totaal Totaal 100,0 41,7 23,88 100,0 58,3 30,99 100, ,1 Tabel III.1 Verdeling en gemiddelde bruto-uurloon van mannen en vrouwen in het bedrijfsleven naar diverse categorieen. Verhouding bruto-uurloon vrouwen als percentage bruto-uurloon mannen. (kolom %: verticaal

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal Graydon kwartaal monitor Kwartaal 2 216 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Overzicht per branche 5 Vergelijking Q4-215, Q1 216 en Q2 216 Starters per branche 5 Opheffingen per branche 6 Faillissementen

Nadere informatie

Interventies Houdings- en Bewegingsapparaat

Interventies Houdings- en Bewegingsapparaat Interventies Houdings- en Bewegingsapparaat 2013 Re. Entry is samenwerkingspartner binnen FIT Return (zie www.fit-return.nl) 1 Arbeid en Belastbaarheid Intake Fysiek (Arbeids- Bedrijfsfysiotherapeut) De

Nadere informatie

ARBOBALANS 2018 Kwaliteit van de arbeid, effecten en maatregelen in Nederland

ARBOBALANS 2018 Kwaliteit van de arbeid, effecten en maatregelen in Nederland Kwaliteit van de arbeid, effecten en maatregelen in Nederland Samenvatting Aan de hand van recente monitors en onderzoeken schetst de Arbobalans een actueel beeld van de arbeidsomstandigheden en werkgerelateerde

Nadere informatie

Werk en inkomen. Sociale zekerheid. Sociale zekerheid. De wijk Schildersbuurt ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft 31.639 inwoners.

Werk en inkomen. Sociale zekerheid. Sociale zekerheid. De wijk Schildersbuurt ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft 31.639 inwoners. Sociale zekerheid Werk en inkomen De wijk Schildersbuurt ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft 31.639 inwoners. Sociale zekerheid De gegevens over de sociale zekerheid zijn alleen op gemeentelijk niveau

Nadere informatie

Samen werken aan gezonde medewerkers

Samen werken aan gezonde medewerkers Samen werken aan gezonde medewerkers Collectieve zorgverzekeringen en bedrijfszorg 2018 1 Werken aan een gezonde onderneming Medewerkers gezond en duurzaam inzetbaar houden Wij helpen u daarbij Met een

Nadere informatie

Dé VCA-specialist van Zuid-Nederland

Dé VCA-specialist van Zuid-Nederland Toolbox: Fysieke belasting Het doel van een toolboxmeeting is om de aandacht en motivatie voor veiligheid en gezondheid binnen het bedrijf te verbeteren. Wat verstaan we onder fysieke belasting? De door

Nadere informatie

Werk en inkomen. Sociale zekerheid. Sociale zekerheid. De buurt Schildersbuurt-Noord ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft inwoners.

Werk en inkomen. Sociale zekerheid. Sociale zekerheid. De buurt Schildersbuurt-Noord ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft inwoners. Sociale zekerheid Werk en inkomen De buurt Schildersbuurt-Noord ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft 10.016 inwoners. Sociale zekerheid De gegevens over de sociale zekerheid zijn alleen op gemeentelijk

Nadere informatie

Welkom bij de Gezond & Zeker Innovatiedag 2018

Welkom bij de Gezond & Zeker Innovatiedag 2018 Welkom bij de Gezond & Zeker Innovatiedag 2018 Kleine Hulpmiddelen, Groot gemak Agenda Introductie Fysieke belasting Ideale werkhouding Prioriteren Handelingen Opstaan Achterin de stoel Van lig naar zit

Nadere informatie

Arbeidsrevalidatie Folder voor cliënten

Arbeidsrevalidatie Folder voor cliënten Arbeidsrevalidatie Folder voor cliënten Arbeidsrevalidatie Revant, jouw partner op weg naar een gezond leven. Hebt u al langere tijd fysieke en/of psychische klachten waardoor u werk of andere activiteiten

Nadere informatie

Ook zo n gezonde. beeldschermwerker? dé specialist in arbeid en gezondheid

Ook zo n gezonde. beeldschermwerker? dé specialist in arbeid en gezondheid Ook zo n gezonde beeldschermwerker? dé specialist in arbeid en gezondheid Test: zit jij goed achter je beeldscherm? 1. Zijn je bovenbenen horizontaal? JA NEE 2. Staan je beide voeten plat op de grond?

Nadere informatie

Een kijk op ontslag: de UWV-ontslagprocedure. VNO-NCW Midden 24 januari 2012 Mr. drs. A.A.J. Kouwenhoven

Een kijk op ontslag: de UWV-ontslagprocedure. VNO-NCW Midden 24 januari 2012 Mr. drs. A.A.J. Kouwenhoven Een kijk op ontslag: de UWV-ontslagprocedure VNO-NCW Midden 24 januari 2012 Mr. drs. A.A.J. Kouwenhoven Ontslag, en dan? Bij ontslag komt veel om de hoek kijken Wat is er aan de hand en wat wilt u? Kijk

Nadere informatie

Wij zorgen voor uw medewerkers

Wij zorgen voor uw medewerkers Wij zorgen voor uw medewerkers Menukaart bedrijfszorg Menzis WerkGezond Bij Menzis geloven we in de solidariteitsgedachte dat ieder mens toegang moet hebben tot kwalitatief goede zorg. Dit betekent dat

Nadere informatie

CBS: Aantal vacatures stijgt opnieuw

CBS: Aantal vacatures stijgt opnieuw Persbericht PB-034 15 mei 2014 9:30 uur CBS: Aantal vacatures stijgt opnieuw Derde kwartaal op rij toename van vacatures Grootste stijging bij de commerciële dienstverlening Meer dynamiek op de arbeidsmarkt

Nadere informatie

Arbeidsomstandigheden in de Ambulancezorg

Arbeidsomstandigheden in de Ambulancezorg Arbeidsomstandigheden in de Ambulancezorg Nulmeting Arboconvenant Eindrapport Een onderzoek in opdracht van de Branchebegeleidingscommissie Arboconvenant Ambulancezorg Marieke Vonk Mirjam Engelen B2941

Nadere informatie

Resultaten ondernemers enquête starters en ZZP-ers Land van Heusden en Altena

Resultaten ondernemers enquête starters en ZZP-ers Land van Heusden en Altena Resultaten ondernemers enquête starters en ZZP-ers Land van Heusden en Altena Samenvatting Ondernemersenquête Land van Heusden en Altena 2016 Bedrijvenkring Altena (BKA), Netwerkplatform Ondernemend Altena

Nadere informatie

HR Actief Maak praktisch beleid van duurzame inzetbaarheid

HR Actief Maak praktisch beleid van duurzame inzetbaarheid 1 HR Actief Maak praktisch beleid van duurzame inzetbaarheid Leestijd 15 minuten De zorgsector draait als geen ander om mensen. Tevreden en vitale werknemers zijn ook cruciaal voor de continuïteit van

Nadere informatie

Introductie interventiebedrijf. Contactpersonen interventiebedrijf. Locatiegegevens. Naam interventiebedrijf. Algemene introductie

Introductie interventiebedrijf. Contactpersonen interventiebedrijf. Locatiegegevens. Naam interventiebedrijf. Algemene introductie Introductie interventiebedrijf Naam interventiebedrijf BAG Beheer (Bureau Arbeid en Gezondheid). Tweede handelsnaam BAG Nederland Algemene introductie BAG Nederland is een onafhankelijke organisatie voor

Nadere informatie

Werk en inkomen. Sociale zekerheid. Sociale zekerheid. De buurt Schildersbuurt-Oost ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft inwoners.

Werk en inkomen. Sociale zekerheid. Sociale zekerheid. De buurt Schildersbuurt-Oost ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft inwoners. Sociale zekerheid Werk en inkomen De buurt Schildersbuurt-Oost ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft 7.332 inwoners. Sociale zekerheid De gegevens over de sociale zekerheid zijn alleen op gemeentelijk niveau

Nadere informatie

TABEL 11. Resultaten WEA2014 naar vestigingsgrootte, aard van het bedrijf (profit of non-profit) en sector.

TABEL 11. Resultaten WEA2014 naar vestigingsgrootte, aard van het bedrijf (profit of non-profit) en sector. TABEL 11. Resultaten WEA2014 naar vestigingsgrootte, aard van het bedrijf (profit of non-profit) en sector. MODULE 0. DATAVERZAMELINGS-KENMERKEN Sector [12 hoofdgroepen] 1, bosbouw & visserij 10% 6% 18%

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor Q3 2018

Graydon Kwartaalmonitor Q3 2018 Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud De economie zit duidelijk in de lift. Na eerdere positieve berichten over de groeiende omvang van het Nederlandse bedrijfsleven, blijkt ook uit deze Graydon

Nadere informatie

Delta Lloyd Zorg voor werkgevers

Delta Lloyd Zorg voor werkgevers Delta Lloyd Zorg voor werkgevers WerkgeversZorgPakket Hebt u een collectiviteit zorgcontract met meer dan 25 premiebetalende verzekerden? Dan kunt u een verzekering afsluiten die zorg betaalt om verzuim

Nadere informatie

Slachtoffer centraal?!

Slachtoffer centraal?! Slachtoffer centraal?! (Met dank aan Fred!) Wim Eshuis Wetenschappelijk bureau voor de vakbeweging Wim Eshuis 1980-1990: 1990-2000: 2000-2006: 2006-2013: 2014- Scholing or + vgwm Adviseur FNV Bouw Bureau

Nadere informatie

Exclusief voor uw mensen

Exclusief voor uw mensen Exclusief voor uw mensen Uw mensen zijn exclusief En wij zijn er exclusief voor uw mensen Mensen zijn uniek. In hun doen en laten, maar ook in hun werk. Ieder mens heeft andere prikkels nodig om te kunnen

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor

Graydon Kwartaalmonitor Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud In de eerste week van het nieuwe jaar maakte Graydon al bekend dat een laagterecord kent wat betreft het aantal faillissementen. Het aantal bedrijven dat failliet

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor Q1 2018

Graydon Kwartaalmonitor Q1 2018 Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud Als u ooit een bedrijf heeft gestart, dan is de kans het grootst dat u dat in het eerste kwartaal van het jaar heeft gedaan. Veel ondernemers starten traditiegetrouw

Nadere informatie

Sectoraanpak Grond- Weg- en Waterbouw. Sicco Gjaltema, inspecteur Leoniek van der Vliet, Programmaleider GWW

Sectoraanpak Grond- Weg- en Waterbouw. Sicco Gjaltema, inspecteur Leoniek van der Vliet, Programmaleider GWW Sectoraanpak Grond- Weg- en Waterbouw Sicco Gjaltema, inspecteur Leoniek van der Vliet, Programmaleider GWW - Achtergrondinformatie over de GWW - Sectoraanpak GWW 2012 2015 - Activiteiten 2012-2013 De

Nadere informatie

Juist in deze tijden moeten we samen beter zijn!

Juist in deze tijden moeten we samen beter zijn! Juist in deze tijden moeten we samen beter zijn! 1 Gezondheidsmanagement Een gezonde werksituatie geeft energie! Evert Ivens, bedrijfsarts Gezondheidsmanagement; zou je dat nou wel doen? 2 GZM? Wat is

Nadere informatie

IZA Bedrijfszorg. De kracht van Bedrijfszorg is dat medewerkers snel contact hebben met de juiste hulpverlener. Informatie voor werkgevers

IZA Bedrijfszorg. De kracht van Bedrijfszorg is dat medewerkers snel contact hebben met de juiste hulpverlener. Informatie voor werkgevers De kracht van Bedrijfszorg is dat medewerkers snel contact hebben met de juiste hulpverlener IZA Bedrijfszorg Informatie voor werkgevers Goed voor elkaar D3742-201311 IZA Bedrijfszorg: beste aanpak van

Nadere informatie

Inleiding. Vertegenwoordigers van 33 O&O-fondsen hebben de monitor ingevuld.

Inleiding. Vertegenwoordigers van 33 O&O-fondsen hebben de monitor ingevuld. O&O-monitor 2013 Inleiding Directeuren, secretarissen en bestuurders van O&O-fondsen hebben uitnodiging ontvangen; Daarnaast open link op de website van het Platform O&O geplaatst; Via diverse social media

Nadere informatie

Project Fysieke Belasting in de Bouw 2013. drs. Leo de Jong MAO Projectleider Bouw

Project Fysieke Belasting in de Bouw 2013. drs. Leo de Jong MAO Projectleider Bouw Project Fysieke Belasting in de Bouw 2013 drs. Leo de Jong MAO Projectleider Bouw Programma 1.Strategie Bouw 2012-2016 2.Vijf beroepen in 2013 3.Handhaving 4.Vragen en discussie % WERKNEMERS MET KLACHTEN

Nadere informatie

HoudT uw poetsvrouw het vol?

HoudT uw poetsvrouw het vol? HoudT uw poetsvrouw het vol? Onderzoek naar de werkbaarheid van de jobs in de dienstencheques en schoonmaak en de haalbaarheid van de nieuwe wetgeving re-integratie zieke werknemers Samenvatting Op een

Nadere informatie

Poliklinische revalidatie programma s

Poliklinische revalidatie programma s Poliklinische revalidatie programma s Mensen met chronische pijnklachten van het bewegingsapparaat (rug, nek, schouder, knie) kunnen revalideren met behulp van gespecialiseerde revalidatieprogramma s.

Nadere informatie

Programma Participatie en Gezondheid

Programma Participatie en Gezondheid Programma Participatie en Gezondheid TNO & VUmc met AWVN voor Ministeries SZW, VWS en BZK Donderdag 20 November 2008 1 Programma participatie en gezondheid 1. Behoud en bevorderen van een gezonde arbeidsparticipatie

Nadere informatie

Samen werken aan gezonde medewerkers. Collectieve zorgverzekeringen voor bedrijven via uw tussenpersoon

Samen werken aan gezonde medewerkers. Collectieve zorgverzekeringen voor bedrijven via uw tussenpersoon Samen werken aan gezonde medewerkers Collectieve zorgverzekeringen voor bedrijven 2018 via uw tussenpersoon 1 Werken aan een gezonde onderneming Medewerkers gezond en duurzaam inzetbaar houden Wij helpen

Nadere informatie

Arbocatalogus Tuincentra

Arbocatalogus Tuincentra Arbocatalogus Tuincentra Arbocatalogus Tuincentra Voorwoord Voor u ligt de Arbocatalogus Tuincentra, het oplossingenboek voor arborisico s in tuincentra. In de tuincentra denken we bij veiligheid automatisch

Nadere informatie

Verzuim management. Re-integratieondersteuning en vergoedingen. Samen met u werken aan re-integratie. Verzuimmanagement en uw verzekering(en)

Verzuim management. Re-integratieondersteuning en vergoedingen. Samen met u werken aan re-integratie. Verzuimmanagement en uw verzekering(en) Verzuim management Re-integratieondersteuning en vergoedingen Verzuimmanagement van Nationale-Nederlanden is gericht op het snel en duurzaam aan het werk helpen van uw zieke werknemer. Hiervoor bieden

Nadere informatie

Ziek van werk. De relatie tussen persoonskenmerken, jobkenmerken, arbeidsomstandigheden en gezondheidsklachten ten gevolge van het werk

Ziek van werk. De relatie tussen persoonskenmerken, jobkenmerken, arbeidsomstandigheden en gezondheidsklachten ten gevolge van het werk Ziek van werk De relatie tussen persoonskenmerken, jobkenmerken, arbeidsomstandigheden en gezondheidsklachten ten gevolge van het werk In maart 2000 voerde de European Foundation for Improvement of Living

Nadere informatie

Nederlands bedrijfsleven. Graydon Barometer Betaalgedrag. Eerste helft 2018

Nederlands bedrijfsleven. Graydon Barometer Betaalgedrag. Eerste helft 2018 Graydon Barometer Eerste helft 2018 Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 1 Voorwoord Inhoud Voorwoord 2 Persbericht 3 Betaalgedrag 5 Betaalgedrag per kwartaal 5 Betaalgedrag per jaar 6 Betaalgedrag per

Nadere informatie