DE HELAASHEID DER DINGEN: Henk van der Kolk Universiteit Twente INHOUDSOPGAVE BEZORGDE OUDERS VAN DE KLOOF TUSSEN BURGER EN OVERHEID

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "DE HELAASHEID DER DINGEN: Henk van der Kolk Universiteit Twente INHOUDSOPGAVE BEZORGDE OUDERS VAN DE KLOOF TUSSEN BURGER EN OVERHEID"

Ida Meyer
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

DE HELAASHEID DER DINGEN: OVER BEELDEN, FEITEN EN CONSEQUENTIES VAN DE KLOOF TUSSEN BURGER EN OVERHEID Henk van der Kolk Universiteit Twente INHOUDSOPGAVE 1. Bezorgde Ouders (Gerard Reve) 2.

Het Slot (Franz Kafka) BEZORGDE OUDERS Raad voor het Openbaar Bestuur (2010): bezien over een langere periode is inderdaad sprake van tanend vertrouwen in parlement, regering en vooral partijen en

1 DE HELAASHEID DER DINGEN: OVER BEELDEN, FEITEN EN CONSEQUENTIES VAN DE KLOOF TUSSEN BURGER EN OVERHEID Henk van der Kolk Universiteit Twente INHOUDSOPGAVE 1. Bezorgde Ouders (Gerard Reve) 2. Daantje de Wereldkampioen (Roald Dahl) 3. Het Land van Herkomst (E. du Perron) 4. Schuld en Boete (Dostojevski) 5. Oblomov (Ivan Goncharov) 6. Het Slot (Franz Kafka) BEZORGDE OUDERS Raad voor het Openbaar Bestuur (2010): bezien over een langere periode is inderdaad sprake van tanend vertrouwen in parlement, regering en vooral partijen en politici. Thierry Baudet (2011): Niemand kan ontkennen dat in ons land sprake is van een ernstige vertrouwenscrisis tussen de burger en de politiek. David van Reybrouck (2013): Het vertrouwen in de democratie is in een vrije val beland, het gaat echt in sneltreinvaart achteruit. Burgers vertrouwen politici niet meer, en omgekeerd. Sybrand Buma (2014): Het politieke systeem loopt vast. Het vertrouwen is historisch laag. 1

2 BEZORGDE OUDERS Tweede Kamer (1950) (We hebben op dit moment een kiesstelsel) waarin de afstand tussen de kiezers en de personen, die zij afvaardigen, zo groot geworden is, dat in feite gesproken kan worden van een doorlopende vermindering der belangstelling van de vertegenwoordigden in hun vertegenwoordiging. Dit kennelijk teruglopen van de interesse van het volk voor de electorale strijd kan bijdragen tot de ondermijning van de weerstandskracht der democratie tegenover de totalitaire stelsels. DAANTJE, DE WERELDKAMPIOEN Politieke en burgerrechten (Freedom House, 2015): hoogste score (1) Democracy ranking (Economist, 2015): plaats 10 van 167 landen Vrijheid, participatie, vertrouwen (Wereldbank, 2012): plaats 9 van 193 landen Liberale democratie (Varieties of Democracy, 2012): plaats 14 van 170 landen Corruptie-index (Transparency International): plaats 5 Onpartijdigheid & professionaliteit openbaar bestuur (Quality of Government Institute, Universiteit Gotenborg, ):top 10% Aansturing openbaar bestuur (Wereldbank): plaats 8 van 193 landen Rechtsstaat (World Justice Project): plaats 5 van 113 landen 2

3 3

4 hoog laag Politieke belangstelling 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% basisonderwijs vmbo mbo havo/vwo hbo wo Democratie in Nederland naar onderwijs 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% basisonderwijs vmbo mbo havo/vwo hbo wo Democratie in uw gemeente naar onderwijs 4

5 SAMENVATTING Het gaat best goed met Nederland en de meeste mensen zien en vinden dat ook Gemiddeld is men redelijk geinteresseerd (maar niet bovenmatig) Er is wel een (licht toenemend) wantrouwen aanzien van politici, maar dus niet ten aanzien van het systeem. Lager opgeleiden zijn relatief iets minder tevreden en ook iets wantrouwender. HET LAND VAN HERKOMST Vroeger was alles beter Gedrag burgers lijkt te duiden op ontevredenheid 5

6 / Totale verandering/2 (max is150) HET LAND VAN HERKOMST Vroeger was alles beter Gedrag burgers lijkt te duiden op ontevredenheid Simpele democratische idealen zijn gedoemd te mislukken Conflictframe in media /over-correctie in de media sinds 2002 Aanhaken op wantrouwen door (oppositie) politici Omdat ze ons niet aardig vinden, wijzen ze het systeem af SCHULD EN BOETE Thomas theorema (1928): If men define situations as real, they are real in their consequences. 6

7 SCHULD EN BOETE Democratische vernieuwing in de vorm van: Referenda Stadsgesprekken G-1000 Burgerfora 7

8 SAMENVATTING Mede als gevolg van (ten onrechte) gevoeld algemeen onbehagen, worden nieuwe vormen van burgerparticipatie georganiseerd, die ook worden gewenst door veel burgers als je ze daar naar vraagt. Die wens leeft relatief sterk onder lager opgeleide burgers die echter relatief vaak willen beslissen (referenda) en minder vaak alleen willen meepraten (stadsgesprekken). OBLOMOV niets anders gedaan dan stemmen havo/ Basis vmbo vwo mbo hbo wo 81,6% 84,9% 77,0% 82,1% 69,7% 65,8% SAMENVATTING Nieuwe, relatief tijdrovende vormen van participatie richten zich deels op het oplossen van een niet bestaand probleem, trekken naar verwachting vooral hoger opgeleide burgers (die al relatief tevreden zijn) en plaatsen daarmee andere burgers nog meer buitenspel. 8

9 HET SLOT De relatief meest ontevreden groep, vraagt het hardst om participatie, en doet daar vervolgens het minst aan mee. Maar die groep ziet wel dat die participatie vervolgens wordt gebruikt door mensen die (denken dat ze) toch al genoeg te zeggen hebben. HET SLOT Nieuwe vormen van democratie richten zich op het betrekken van burgers bij de besluitvorming, hoewel die burgers zeggen dat ze die nieuwe vormen willen, doen ze er nauwelijks aan mee, terwijl hun kritiek op het functioneren van politiek en politici er eigenlijk niet serieus mee wordt genomen. HET SLOT In plaats van op democratisering zouden we ons vooral moeten richten op het leren serieus nemen van politieke besluitvorming. 9

10 DE HELAASHEID DER DINGEN: OVER BEELDEN, FEITEN EN CONSEQUENTIES VAN DE KLOOF TUSSEN BURGER EN OVERHEID Henk van der Kolk Universiteit Twente 10

Vergelijkbare documenten

DE HELAASHEID DER DINGEN: Henk van der Kolk Universiteit Twente

DE HELAASHEID DER DINGEN: Henk van der Kolk Universiteit Twente DE HELAASHEID DER DINGEN: OVER BEELDEN, FEITEN EN CONSEQUENTIES VAN DE KLOOF TUSSEN BURGER EN OVERHEID Henk van der Kolk Universiteit Twente INHOUDSOPGAVE 1. Bezorgde Ouders (Gerard Reve) 2. Daantje de