De aangifte. H o o f d s t u k I V

Transcriptie

1 91 H o o f d s t u k I V De aangifte 154. De verzekeringsplichtige werkgever moet zich niet enkel inschrijven bij de RSZ: hij moet de RSZ eveneens op de hoogte brengen van elke aanwerving en uitdiensttreding van de personen die hij tewerkstelt. De aangifte verloopt elektronisch via de portaalsite van de RSZ. Men spreekt in dit verband van de onmiddellijke aangifte van tewerkstelling, kortweg de Dimona-aangifte (déclaration immédiate onmiddellijke aangifte) 291. Zij heeft tot doel de administratieve verplichtingen van werkgevers op het vlak van de sociale zekerheid drastisch te vereenvoudigen via een doorgedreven informatisering van het beheer van de sociale zekerheid. De veralgemeende Dimona-aangifte moet een juiste en snelle identificatie van de werknemers garanderen en stelt op ondubbelzinnige en uniforme wijze de band tussen een werknemer en diens werkgever vast. Op basis van de Dimona-aangifte creëert de RSZ per onderneming een personeelsbestand op grond waarvan andere aangiften kunnen worden verricht. De gegevens uit de Dimona-gegevensbank worden via de Kruispuntbank Sociale Zekerheid verstuurd naar enerzijds de overige instellingen van sociale zekerheid en anderzijds de andere overheidsinstanties die in uitvoering van hun overheidstaak op de hoogte dienen te zijn van de bestaande arbeidsrelaties 292. Naast de verplichte melding van wie in dienst is en wie niet meer, moet de werkgever ook driemaandelijks een aangifte doorzenden aan de RSZ waarin de loon- en arbeidstijdgegevens te lezen zijn die betrekking hebben op zijn werknemers 293. Ook deze aangifte verloopt elektronisch en wordt de driemaandelijkse multifunctionele aangifte, kortweg de DMFA-aangifte genoemd (déclaration multifunctionele multifunctionele aangifte). De bedoeling van de DMFAaangifte is er voor te zorgen dat een werkgever elk gegeven over loon- en arbeidstijd slechts één keer moet meedelen en dat voor de toepassing van de gehele sociale zekerheid. De administratieve verplichtingen van de werkgever worden hierdoor eveneens sterk verminderd. De RSZ is er niet toe gehouden om deze aangiftes bij hun ontvangst te onderzoeken op hun waarachtigheid. Wanneer de werkgever een onjuiste of onvolledige aangifte 291 KB 5 november 2002 tot invoering van een onmiddellijke aangifte van tewerkstelling, met toepassing van art. 38 wet 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels, BS 20 november 2002; hierna KB 5 november E. Leenknecht, Sociale zekerheidsbijdragen in J. Put en V. Verdeyen, Praktijkboek sociale zekerheid 2015, Mechelen, Wolters Kluwer, 2015, (85) Art. 21 RSZ-Wet.

2 92 De inning en invordering van sociale zekerheidsbijdragen door de RSZ heeft doorgezonden, behoort het tot de taak van de RSZ om binnen de verjaringstermijn van artikel 42 van de RSZ-Wet tot regularisatie hiervan over te gaan 294. Afdeling 1 De onmiddellijke aangifte van het begin van de tewerkstelling en uitdiensttreding 1. De onmiddellijke aangifte van het begin van tewerkstelling 155. Uiterlijk op het ogenblik dat een werknemer overgaat tot het aanvatten van prestaties, is zijn werkgever verplicht om van deze tewerkstelling aangifte te doen bij de RSZ 295. De aangifteplicht strekt zich niet enkel uit over werknemers in de klassieke zin van het woord te weten: zij die op basis van een overeenkomst onder gezag en tegen een loon prestaties verrichten voor een ander maar ook over hen die, anders dan krachtens een arbeidsovereenkomst, arbeid verrichten onder het gezag van een ander persoon 296. Met andere woorden: de plicht tot onmiddellijke aangifte is van toepassing zodra een persoon onder gezag arbeid verricht voor een ander 297. De verplichting van de Dimona-aangifte is niet afhankelijk van het bewijs van het bestaan van een arbeidsovereenkomst of dat prestaties geleverd worden tegen de betaling van een loon 298. Met werkgevers in de zin van deze wet worden gelijkgesteld: de personen die werknemers in de zin van deze reglementering tewerkstellen; de personen die met werkgevers worden gelijkgesteld in de gevallen en onder de voorwaarden bepaald bij de socialezekerheidswetgeving. De werkgever dient de RSZ de volgende gegevens mee te delen: het nummer waaronder de werkgever is ingeschreven bij de RSZ. Indien de werkgever hier niet over beschikt, moet hij zich eerst identificeren bij de RSZ; het identificatienummer van de sociale zekerheid voor de werknemer; het nummer van de sociale identiteitskaart; de datum van indiensttreding van de werknemer; in voorkomend geval, het nummer van het paritair comité waaronder de werknemer ressorteert; in voorkomend geval, de datum van uitdiensttreding van de werknemer; 294 Arbh. Brussel 8 mei 2008, JTT 2008, Art. 4 juncto art. 8 KB 5 november Art. 2, 2 KB 5 november In het verslag aan de Koning dat het KB voorafgaat, is te lezen dat de wetgever zich heeft laten inspireren door de regelgeving die het opstellen, bijhouden en bewaren van sociale documenten verplicht stelt, met name art. 1, lid 1, a) KB nr. 5 van 8 augustus 1980 betreffende het bijhouden van sociale documenten, BS 27 augustus Voor een voorbeeld over hoe dit artikel door de rechtspraak werd uitgelegd: Arbh. Antwerpen 12 januari 2001, Soc.Kron. 2001, Bergen 10 december 2014, Dr.pén.entr. 2015/1, 79, noot Ch.-E. Clesse. 298 Cass. 17 juni 2015, Soc.Kron. 2016, 55, noot.

3 Hoofdstuk IV De aangifte 93 in voorkomend geval, het bewijs dat de sociale identiteitskaart elektronisch werd gelezen. Na ontvangst van de aangifte van indiensttreding deelt de RSZ de werkgever onmiddellijk een zogenaamd Dimona-nummer mee 299. Uiterlijk tien werkdagen na ontvangst van de aangifte wordt er door de RSZ een bericht opgesteld met het Dimona-nummer en met de geregistreerde gegevens 300. Indien de werkgever de in dit bericht bedoelde gegevens niet betwist binnen de vijf werkdagen na de toezending ervan, worden deze gegevens definitief en doen zij behoudens materiële vergissing dienst als bewijs van de aangifte De onmiddellijke aangifte van het einde van de tewerkstelling 156. Uiterlijk de eerste werkdag die volgt op de beëindiging van de aangegeven tewerkstelling, deelt de werkgever aan de RSZ de volgende gegevens mee 302 : het nummer dat de aangifte van indiensttreding identificeert of, indien dit nummer niet bestaat, het RSZ-nummer van de werkgever en het nummer van de sociale identiteitskaart; de datum van uitdiensttreding van de werknemer. De werkgever die gedurende ten minste een burgerlijk kwartaal geen verzekeringsplichtig personeel tewerkstelt, verliest de hoedanigheid van werkgever 303. Hij dient de RSZ hiervan in te lichten uiterlijk de laatste dag volgend op het volledige kalenderkwartaal tijdens hetwelk hij geen personeel meer heeft tewerkgesteld Het wijzigen van gegevens 157. De gegevens met betrekking tot de arbeidstijd kunnen door de werkgever worden gewijzigd tot het einde van de kalenderdag waarop ze betrekking hebben wanneer de werknemer zijn prestaties vroeger beëindigt dan voorzien Het annuleren van gegevens 158. Een Dimona-aangifte kan worden geannuleerd tot het einde van de kalenderdag waarop deze betrekking heeft. Indien zij slaat op een periode die twee 299 Art. 10 KB 5 november Art. 11, eerste lid KB 5 november Art. 11, tweede lid KB 5 november Art. 9 KB 5 november Art. 21bis RSZ-Wet. 304 Art. 33, 2, laatste lid RSZ-Besluit. Er bestaan geen burgerlijke sancties die de laattijdige melding van het einde van de tewerkstelling bestraffen. 305 Art. 9ter KB 5 november 2002.

4 94 De inning en invordering van sociale zekerheidsbijdragen door de RSZ kalenderdagen of meer bestrijkt, kan ze worden geannuleerd en dat uiterlijk op het einde van de eerste kalenderdag van de prestatie die was voorzien 306. Afdeling 2 De periodieke aangifte tijdens de duur van de tewerkstelling 159. Iedere verzekeringsplichtige werkgever moet tijdens de duur van de tewerkstelling aan de RSZ aangifte doen met een verantwoording van het bedrag van de verschuldigde bijdragen Termijnen voor de periodieke aangifte 160. De werkgever is verplicht om de aangifteformulieren aan de RSZ te bezorgen uiterlijk de laatste dag van de maand na elk kalenderkwartaal waarop de aangifte betrekking heeft 308. Concreet betekent dit: voor de aangifte van het eerste kwartaal (januari t.e.m. maart): uiterlijk op 30 april; voor de aangifte van het tweede kwartaal (april t.e.m. juni): uiterlijk op 31 juli; voor de aangifte van het derde kwartaal (juli t.e.m. september): uiterlijk op 31 oktober; voor de aangifte van het vierde kwartaal (oktober t.e.m. december): uiterlijk op 31 januari. 2. Termijn voor erkende sociale secretariaten 161. De erkende sociale secretariaten beschikken over een termijn van 14 werkdagen te rekenen vanaf het verstrijken van de hiervoor vermelde termijnen om de aangifte van hun aangeslotenen aan de RSZ te doen toekomen Art. 9sexies KB 5 november Art. 21 RSZ-Wet. 308 Art. 33, 2, eerste lid RSZ-Besluit. 309 Art. 33, 2, tweede lid RSZ-Besluit.

5 Hoofdstuk IV De aangifte Onvolledige of onjuiste aangifte 162. Wanneer geen dan wel een onvolledige 310 of onjuiste 311 driemaandelijkse aangifte is gedaan, komt het de RSZ toe om ambtshalve het bedrag vast te stellen van de verschuldigde bijdragen. Deze ambtshalve vaststelling gebeurt aan de hand van alle daartoe reeds voorhanden zijnde gegevens of na alle daartoe nuttig geachte inlichtingen te hebben ingewonnen bij de werkgever of de curator die verplicht zijn om deze gegevens te verstrekken 312. Zo kan de RSZ zich bijvoorbeeld baseren op de eigen aangifte door de werkgever of op verklaringen die aan de Sociale-Inspectiediensten werden afgelegd. De kosten voor de ambtshalve vaststelling van de verschuldigde bijdragen kunnen worden verhaald op de nalatige werkgever, mandataris of curator 313. De kosten voor het opmaken van de aangifte ten laste van de curator vormen een boedelschuld. Indien er geen gegevens bekend zijn over de lonen, zal de RSZ zich baseren op de voor elke bedrijfstak of categorie van werknemers bij collectieve arbeidsovereenkomst (cao) vastgestelde minimumlonen. Dit is pas het geval indien er geen andere gegevens werden aangereikt die het mogelijk maken om het loon vast te stellen waarop de bijdragen worden berekend 314. De RSZ mag overgaan tot het globaal bepalen van het loon wanneer het voor hem onmogelijk is het bedrag van de door de werkgever verschuldigde bijdragen vast te stellen hetzij in totaliteit hetzij individueel per werknemer (bijvoorbeeld omdat de identiteit of het exacte aantal van de tewerkgestelde werknemers niet gekend is) 315. Het is daarbij niet vereist dat de RSZ eerst nog eens elke werknemer afzonderlijk verhoort en evenmin dient er een herkwalificatie per kop te worden doorgevoerd De werkgever die het niet eens is met de ambtshalve vaststelling van de sociale zekerheidsbijdragen door de RSZ zal zelf aan de hand van bewijskrachtige gegevens het onjuiste of willekeurige karakter van de berekening moeten aantonen. De RSZ kon geen willekeurige berekening worden verweten in het geval waarin hij tot de ambtshalve vaststelling was overgegaan aangezien in een 310 Onvolledig : een onvolledige aangifte is een aangifte waarvoor zes maanden na het einde van het betrokken kwartaal één of meerdere tewerkstellingslijnen ontbreken en waarvoor het aantal natuurlijke personen waarvoor deze tewerkstellingslijnen ontbreken ten minste 5 % vertegenwoordigt van het totaal aantal natuurlijke personen vermeld in de aangifte: zie art. 54ter, 1, tweede lid RSZ-Besluit. 311 Onjuist : een onjuiste aangifte is een aangifte waarvoor zes maanden na het einde van het betrokken kwartaal elementen ontbreken van het loon dat in aanmerking dient te worden genomen voor de berekening van de sociale zekerheidsbijdragen waarbij deze ontbrekende elementen van het in aanmerking te nemen loon 5 % vertegenwoordigen: zie art. 54ter, 1, tweede lid RSZ-Besluit. 312 Art. 22 RSZ-Wet. 313 Art. 22, derde lid RSZ-Wet. 314 Cass. 14 november 2005, JTT 2006, Cass. 15 september 2008, JTT 2008, V. Dooms en T. Messiaen, Schijnzelfstandigheid, Gent, Larcier, 2008, 108.