Instrument: Business model en business case van een ketenproject

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Instrument: Business model en business case van een ketenproject"

Transcriptie

1 Instrument: Business model en business case van een ketenproject 1. WAT IS EEN BUSINESS CASE VAN EEN KETENPROJECT? HET BUSINESS MODEL ALS BASIS VOOR DE BUSINESS CASE.. 3 DE MEERWAARDE VAN HET BUSINESS MODEL CANVAS+ VOOR EEN KETENPROJECT BESCHRIJVING BUSINESS MODEL CANVAS+ IN DETAIL... 5 BOUWSTEEN 1 VALUE PROPOSITION (WAARDEVOORSTEL)... 6 BOUWSTEEN 2 MARKET SEGMENTS (MARKTSEGMENTEN)...7 BOUWSTEEN 3 CUSTOMER RELATIONSHIPS (KLANTRELATIES)...7 BOUWSTEEN 4 CHANNELS (VERKOOPKANALEN)...7 BOUWSTEEN 5 REVENUE STRUCTURE (OPBRENGSTSTRUCTUUR)... 8 BOUWSTEEN 6 SOCIETAL BENEFITS (MAATSCHAPPELIJK VOORDEEL)... 8 BOUWSTEEN 7 KEY RESOURCES (MIDDELEN)... 9 BOUWSTEEN 8 KEY ACTIVITIES (ACTIVITEITEN)... 9 BOUWSTEEN 9 PARTNERSHIPS (PARTNERSCHAPPEN)... 9 BOUWSTEEN 10 COST STRUCTURE (KOSTENSTRUCTUUR)...10 BOUWSTEEN 11 SOCIETAL COSTS...10 EVALUATIE UITWERKING VAN DE MAATSCHAPPELIJKE KOSTEN EN OPBRENGSTEN VAN BUSINESS MODEL NAAR BUSINESS CASE SAMENHANG MET ANDERE INSTRUMENTEN...15 Pagina 1 van 1

2 1. Wat is een business case van een ketenproject? Een business case van een ketenproject ondersteunt de besluitvorming, door de financiële en maatschappelijke resultaten van (nieuwe) activiteiten systematisch in kaart te brengen. Er wordt gekeken naar de gehele levensduur van de activiteit of het product waar het ketenproject betrekking op heeft. Alle kosten en opbrengsten van het project worden in kaart gebracht, zowel financieel als maatschappelijk. Op basis daarvan wordt besloten of een project haalbaar is of niet. Niet alleen de effecten voor de direct betrokkenen worden meegenomen, maar ook de effecten voor de samenleving in zijn geheel. Investeringsbeslissingen kunnen namelijk zogenaamde externaliteiten bevatten: effecten op derde partijen waar de investeerders geen rekening mee (hoeven te) houden. Tijdens de verkenningsfase van een ketenproject is het meestal nog niet mogelijk om een volledige business case op te zetten. Door met kengetallen of schattingen te werken, is het toch al mogelijk om enig inzicht te verwerven in de business case. In de verdiepingsfase van een ketenproject is het van belang om de analyse verder te verdiepen en met realistische getallen te werken. Hiermee ontstaat een betrouwbaar inzicht in de te verwachten (financiële en maatschappelijke) kosten en baten van een project. Naast een weergave van de haalbaarheid van het project geeft een business case (tezamen met een risicoanalyse) ook inzicht in de belangrijkste onzekerheden, risico s en optimalisatiemogelijkheden. Op basis van de business case: - wordt bepaald of het ketenproject voldoende waarde creëert; - kan de financiële en maatschappelijke haalbaarheid van verschillende uitvoeringsvarianten worden vergeleken; - kan gedurende het ketenproject worden gestuurd op financiële en maatschappelijke haalbaarheid. - nemen stakeholders een besluit over het al dan niet investeren in het project en de daaraan te stellen voorwaarden; - besluit een financier al dan niet vermogen beschikbaar te stellen om te investeren in het project; Pagina 2 van 2

3 Een ketenproject is alleen haalbaar als de business case voor alle betrokken partners positief is! De business case van een ketenproject bestaat daarmee in feite uit een aantal deelprojecten. Voor elke partner geldt een eigen business case met bijvoorbeeld vragen als: - De primaire partners (bijv. producenten): Kan ik mijn kosten en een rendementsvergoeding voor de risico s terugverdienen? Heeft het project positieve impact op mijn liability en continuïteit? - De secundaire partners (bijv. een klant): Is het nieuwe product de meest voordelige aanbieding voor mij financieel of in aanvullende functies? Een aanvullende functie is bijvoorbeeld dat het nieuwe product beter is voor mijn gezondheid. - De tertiaire partners (bijv. een kennisinstelling): staat er voldoende beloning (financieel of in natura) tegenover de kennis die ik lever? Draagt het project bij aan mijn duurzaamheidsdoelstellingen? 2. Het business model als basis voor de business case Om een business case van een ketenproject te maken is het nodig om eerst goed na te denken over het business model. Het opstellen van een business model daagt een onderneming uit om op een fundamentele, systematische en holistische wijze na te denken over de invulling van het ketenproject. Als duidelijk is hoe het business model van het ketenproject in elkaar steekt volgt de business case daar vanzelf uit. Een business model beschrijft hoe een bedrijf waarde creëert en hoe het bedrijf er in slaagt om een deel van deze waarde binnen te halen. In de afgelopen jaren zijn er verschillende concepten ontwikkeld om bedrijven te helpen hun business modellen te vernieuwen. Het business model van Alexander Osterwalder is een van de meest toegepaste, omdat het volledig is en eenvoudig te gebruiken in de praktijk in verschillende sectoren. Osterwalder heeft een generiek model uitgewerkt dat bedrijven stimuleert om na te denken over innovatief ondernemen en eventuele innovaties snel uit te tekenen. Dit generieke model heet het Business Model Canvas+ 1. Het model nodigt uit tot creatief denken over de eigen of gezamenlijke business en de producten die daaruit voort komen. Het Business Model Canvas+ is gericht op financiële kosten en opbrengsten. De vraag is of dat plaatje wel volledig is. In het huidige tijdperk waarin 1 Meer informatie in het boek: Business Model Generation, Osterwalder & Pigneur, 2007 Pagina 3 van 3

4 duurzaam of maatschappelijk verantwoord ondernemen steeds meer ingang krijgen in de bedrijfswereld, lijkt er iets te ontbreken: duurzaamheidsaspecten. Financiële aspecten en duurzaamheidsaspecten beïnvloeden elkaar. Met overheden die steeds duurzamer inkopen, een toenemende push vanuit Europa naar groenere producten, snelle informatieverspreiding over het internet van sociale problemen, een steeds duidelijker wordende klimaatverandering, een heropleving van waarden binnen sommige bedrijven en bij de jeugd zal geen enkel bedrijf in de toekomst om duurzaamheidsaspecten heen kunnen. BECO, Pantopicon, SMIDesign en HOWEST hebben het business model van Alex Osterwalder daarom uitgebreid met duurzaamheidaspecten. Aan de naam is een + toegevoegd; het totale model heet: Business Model Canvas+. In dit model komt de interactie tussen financiële en maatschappelijke kosten en baten aan bod. De meerwaarde van het Business Model Canvas+ voor een ketenproject Het business model van een ketenproject is een beschrijving van de manier waarop de ketenpartners met de beoogde gezamenlijke activiteit waarde creëren en deze waarde binnenhalen. Het doel van BMC+ is het denken te stimuleren en ideeën over mogelijke richtingen van het (keten)project te onderzoeken. Het Business Model Canvas+ is oorspronkelijk ontwikkeld voor gebruik door één bedrijf. In de praktijk is het echter ook zeer bruikbaar gebleken voor samenwerkingsverbanden tussen verschillende bedrijven: - Het model kan eenvoudig worden uitgelegd en de ketenpartners kunnen snel met dit model werken, ook al heeft men niet eerder met een dergelijk model gewerkt. - Het Business Model Canvas+ structureert en stroomlijnt de ideeën van bedrijven en legt snel zwakke plekken bloot en maakt deze bespreekbaar. - Het gezamenlijk formuleren van de waardepropositie en de klantzijde (marktsegmenten, klantrelaties en afzetkanalen) helpt om het projectidee concreter te krijgen: wat willen we gezamenlijk gaan doen en hoe ziet onze oplossing eruit? - Het gezamenlijk formuleren van de productiezijde (activiteiten, middelen, partners en stakeholders) helpt om duidelijk te krijgen of de juiste partijen aan tafel zitten om het beoogde concept te realiseren. Is de benodigde kennis en techniek in huis of moeten er meer of andere partners worden gezocht? Pagina 4 van 4

5 - De financiële kosten en opbrengsten dienen te worden uitgewerkt voor het concept als geheel, maar ook voor de ketenpartners afzonderlijk. Waar liggen de uitgaven en inkomsten en hoe wordt het eerlijk verdeeld onder de partners? Moet wellicht het gehele business model hierop worden aangepast? - Ook de maatschappelijke kosten en opbrengsten kunnen worden uitgewerkt voor het concept als geheel en voor de ketenpartners afzonderlijk. Is er bijvoorbeeld een grote milieu-impact bij een van de partners, terwijl andere partners juist voordelen ondervinden? Als het Business Model Canvas+ goed wordt gebruikt, geeft het de ketenpartners voldoende ruimte om verschillende mogelijkheden van alle kanten te bekijken en met elkaar te vergelijken. Er ontstaat geen statische, maar juist een dynamische beschrijving. Het Business Model Canvas+ levert eigenlijk elke keer en in elke fase van een ketenproject nieuwe of andere resultaten op. Kortom, het Business Model Canvas+ heeft een duidelijke toegevoegde waarde in het stimuleren van ketenprojecten. Het is toepasbaar in zowel de fase van verkenning, verdieping en uitwerking. 3. Beschrijving Business Model Canvas+ in detail Het Business Model Canvas+ bestaat uit 11 bouwstenen, die in onderstaande afbeelding worden weergegeven. Daarna worden de bouwstenen stuk voor stuk besproken. Het business model is zowel toepasbaar voor het ketenproject als geheel, als voor de ketenpartners afzonderlijk. De concrete invulling van de bouwstenen van het canvas is een iteratief proces. De bedoeling is om zo coherent mogelijk het business model uit te werken. De samenhang tussen de verschillende delen is essentieel. Pagina 5 van 5

6 Het Business Model Canvas+ Bouwsteen 1 Value proposition (Waardevoorstel) Centraal in het business model staat de value proposition oftewel het waardevoorstel. De vragen die hier centraal staan zijn: Wat bieden we aan de markt?, Welke dienst leveren we aan onze klanten? en In welke mate is ons aanbod verschillend van dat van onze concurrenten?. Voor vele bedrijven is het neerschrijven van het waardevoorstel een complexe oefening. Indien er meerdere producten of diensten worden aangeboden is het slim om voor elk product of dienst een apart business model op te stellen. Het duidelijk definiëren van de zogenaamde unique selling points is belangrijk. Pagina 6 van 6

7 In toekomstige communicatie met klanten kan het ketenteam hier steeds wel bij varen. Het motto is hier: Weten wat je sterk maakt, maakt je sterker.. Bouwsteen 2 Market segments (marktsegmenten) Uiterst rechts op het Business Model Canvas+ staan de market segments. Het gaat hier om vragen zoals: Wie zijn onze klanten en vooral wie zijn onze klanten niet?. Vanuit strategisch perspectief zijn beide keuzes erg belangrijk. Het is best mogelijk en zelfs waarschijnlijk dat de bepaling van marktsegmenten en waardevoorstel een iteratief proces is, net als de concrete invulling van de andere bouwstenen van het canvas. De samenhang tussen deze twee delen is essentieel. Tussen het waardevoorstel en de marksegmenten staan twee bouwstenen: Customer relationships en Channels Bouwsteen 3 Customer relationships (klantrelaties) De bouwsteen customer relationships brengt de relatie die met de klanten in kaart: Welke relatie met onze klanten hebben we nodig om de waardepropositie waar te kunnen maken? Hoe belangrijk is een merknaam? Hoe groot is de loyaliteit van onze klanten? Kan een klant eenvoudig overschakelen naar een andere leverancier? Is onze relatie met klanten een 1 op 1 relatie of leveren we een geautomatiseerd massaproduct? Er zijn vele relaties mogelijk om met klanten op te bouwen. Cocreatie oftewel het samen met klanten waarde creëren is een vrij recent gegeven. Een bedrijf dat klanten toelaat om op zijn website commentaar te geven bij de bruikbaarheid van een van de producten creëert samen met een bestaande klant waarde in de vorm van informatie voor andere klanten. Een andere opkomende vorm van klantenrelatie is de gemeenschap. Sommige bedrijven openen op hun site of op specifieke blogsites een forum voor klanten om over een bepaald product te spreken met vragen en antwoorden. Een ander onderdeel van deze bouwsteen is reclame: Hoe promoten we ons product en hoe verhoudt deze promotie zich tot onze klanten? Bouwsteen 4 Channels (verkoopkanalen) De vierde bouwsteen uit het BMC+ is channels : Langs welke kanalen bereiken we onze klanten? Maken we gebruik van uitgebreide distributie via retailshops of speciaalzaken, gaan we via internet zaken doen, of toch een mengeling van beide? Gebruiken we handelsagenten, vertegenwoordigers of distributiekantoren in het buitenland of is het beter een joint venture of andere samenwerkingsvorm op te zetten om de export te faciliteren? Wil één Pagina 7 van 7

8 van de ketenpartners aan directe verkoop doen of werken wel samen met groothandelaars die met de uiteindelijke gebruikers interacteren? Tegen de achtergrond van klimaatverandering en toenemende regulering wordt het tevens belangrijk om ook de volgende vraag te stellen: In welke mate willen wij verantwoordelijkheid nemen voor de gevolgen van de door ons gekozen distributie? Het in kaart brengen van de CO2 uitstoot geeft een goede indicatie van de impact die de bedrijfsuitvoering eigenlijk op het milieu legt. Vaak is het mogelijk met eenvoudige maatregelen zowel financieel als ecologisch voordeel te behalen. Bouwsteen 5 Revenue structure (opbrengststructuur) De revenue structure of opbrengststructuur van een bedrijf wordt wezenlijk beïnvloed door de keuzes die worden gemaakt in de vier bovengenoemde bouwstenen. Het waardevoorstel en de keuze van de marktsegmenten alsook de relatie met de klanten bepalen voor een groot stuk met hoeveel winst het product kan worden verkocht. Welke basisstrategie wordt gevolgd? - Cost leadership: De bekendste strategie van de oude wereld: kosten minimaliseren om aan de laagste prijs te kunnen aanbieden en de markt te kunnen veroveren. - Product differentiation: Een succesvolle differentiatie van het product verhoogt de persoonlijke en de organisatorische waarde ervan, waardoor de bereidheid tot betalen van klanten stijgt. Deze strategieën kunnen resulteren in verschillende keuzes met betrekking tot de inkomensstructuur van het ketenproject. Gaan we het product of de dienst verkopen of leasen? Mikken we op eenmalige verkopen of op wederkerende inkomsten van trouwe klanten? Hebben we een technologie in bezit die we in licentie kunnen uitgeven aan andere bedrijven? Halen we inkomen uit verkoop, lidmaatschap of reclame? De keuzes bepalen de inkomensstructuur en zullen op lange termijn de solvabiliteit beïnvloeden. Het is dus zeker de moeite hier grondig over na te denken. Bouwsteen 6 Societal benefits (maatschappelijk voordeel) Het business model kan uiteraard ook societal benefits, oftwel maatschappelijke voordelen hebben. Welke positieve impact is er op de maatschappij (sociaal en milieu)? Denk bijvoorbeeld aan een product dat een lager energieverbruik heeft of dat een groter gebruiksgemak kent. Vragen die men hier kan stellen zijn: Wat zijn de effecten van het project op het gebied van mensenrechten en arbeidsomstandigheden? Welke effecten Pagina 8 van 8

9 zijn er voor de natuur en het leefmilieu, zoals de CO2 voetafdruk? Speelt eerlijk zaken doen een rol bijv. in de vorm van anti-corruptie, eerlijke concurrentie, respect voor eigendomsrechten? Hoe gaan we om met consumentenaangelegenheden, maatschappelijke verantwoordelijkheid en betrokkenheid met de omgeving? Het antwoord op deze vragen kan zowel positief als negatief zijn. Positieve aspecten komen hier in bouwsteen 6 aan de orde. De negatieve aspecten kunnen in bouwsteen 11 Societal costs worden ingevuld. Bouwsteen 7 Key resources (middelen) Key resources kunnen zowel fysiek, financieel, intellectueel of menselijk zijn. Wat zijn de vitale inputfactoren en middelen die nodig zijn om het waardevoorstel waar te kunnen maken? Is kennis en menselijk kapitaal cruciaal voor de levering van het waardevoorstel (zoals voor adviesdiensten) of zijn er bepaalde grondstoffen en halffabricaten die absoluut nodig zijn om een dienst/product te kunnen leveren? Het spreekt voor zich dat men ervoor moet zorgen om de toegang tot die grondstoffen in stand te houden. Een hoogtechnologisch bedrijf dat onvoldoende instroom van gekwalificeerde jongeren heeft, stelt zich op termijn een risico. Aan de andere kant, is het ook goed om de materialen of de halffabrikaten die worden gebruikt te vrijwaren. Als het geleverde product afhankelijk is van zeer zeldzame grondstoffen zoals indium (televisieschermen, Ipod, Ipad) dan is de eindige materialentoestroom een aandachtspunt. Bouwsteen 8 Key activities (activiteiten) De daadwerkelijke activiteiten van het beoogde ketenproject worden besproken in de bouwsteen key activities. Wat zijn de belangrijkste activiteiten van het ketenteam? Marketing, sales, logistiek, productontwikkeling, onderzoek, productie, advies, software, ICT-oplossingen, aankoop en verkoop,? De belangrijkste vraag die moderne bedrijven zich hier moeten stellen is: Wat doen we zelf en wat niet? Hierdoor ontstaat automatisch de link met de volgende bouwsteen: partnerships. Bouwsteen 9 Partnerships (partnerschappen) Dit onderdeel van het business model komt binnen een ketenproject al uitgebreid aan de orde tijdens de initiatie- en verkenningsfase. Binnen de bouwsteen Partners gaat het bij een ketenproject om de rolverdeling tussen de ketenpartners. Ook is het van belang te onderzoeken of het business model met deze partners compleet is, of dat er toch nog andere partners betrokken dienen te worden in het project. Pagina 9 van 9

10 Het is bijvoorbeeld goed mogelijk dat een leverancier een deel van de activiteiten van een bedrijf goedkoper kan uitvoeren dan het bedrijf dat zelf kan, omwille van schaalvoordelen. In zo n geval is het verstandig dat deel van de productie uit te besteden. Hoe groter het strategisch belang van een bepaalde activiteit, hoe kleiner de kans dat deze wordt uitbesteed. Bouwsteen 10 Cost structure (kostenstructuur) Aan de linkerzijde van het canvas liggen de kosten. Aankoop van producten, en grondstoffen, de activiteiten die door de ketenpartners zelf worden uitgevoerd, de zaken waarvoor andere partners in dienst worden genomen, allemaal met het oog op het waarmaken van de waardepropositie. Belangrijke vragen bij de cost structure zijn: Welke kosten zijn vast en variabel? En wat is hun verhouding? In welke mate kan ons ketenproject gebruik maken van zogenaamde schaalvoordelen (goedkopere productie door schaalgrootte) of scopevoordelen (Kan een bestaand verdeelkanaal ook worden gebruikt voor een nieuw product of niet?)? Het is duidelijk dat de keuzes die men links boven op het canvas maakt een onmiddellijke impact zullen hebben op de kostenzijde links onderaan. Ook hier weer komen de basisstrategieën (cost leadership en product differentiatie) van bouwsteen 5 terug. Bouwsteen 11 Societal costs De societal costs, oftewel de maatschappelijke kosten staan voor de (mogelijke) negatieve milieu- en sociale effecten van een business model. Bij productie in China bijvoorbeeld, dient rekening te worden gehouden met transport en CO 2 uitstoot (milieu), de kans op overdreven werkdruk en uitbuiting (maatschappij) en moeilijke onderhandelingen en een verhoogd risico op technologie diefstal (economie). De vragen uit bouwsteen 6 kunnen ook hier worden gesteld. Evaluatie Nu het hele canvas is toegelicht is het belangrijk om elke bouwsteen eens opnieuw te bekijken en te onderzoeken hoe de keuzes die worden gemaakt, een impact hebben op de kosten- en opbrengstenstructuur van het ketenproject. Ook kan worden gekeken naar de maatschappelijke kosten en opbrengsten. Kunnen er wijzigingen worden aangebracht in de afzonderlijke segmenten om de milieu-impact te verkleinen of de maatschappelijke opbrengst te vergroten? Kunnen de maatschappelijke voordelen ook onderdeel worden van de Value Proposition? Pagina 10 van 10

11 Door naar het hele plaatje te kijken, ontstaat zicht op de lacunes die kunnen worden ingevuld of misschien inspireert het model wel tot een andere manier om het aanbod op de markt te brengen. 4. Uitwerking van de maatschappelijke kosten en opbrengsten Om meer handen en voeten te geven aan de invulling van blok 6 en 11 volgt hier een extra toelichting over de uitwerking van de maatschappelijke kosten en baten. Een hulpmiddel om de maatschappelijk effecten in kaart te brengen is te kijken naar de verschillende levensfasen van het beoogde eindresultaat (b.v. product of dienst) van het ketenproject. Per levensfase, van grondstofgebruik tot afdanking, kunnen dan aandachtsgebieden in kaart worden gebracht. In de tabel hieronder worden enkele potentiële aandachtspunten benoemd in het geval er sprake is van een tastbaar product (deze lijst pretendeert niet compleet te zijn). In de laatste kolom zijn enkele voorbeelden van dwarsverbanden in het Business Model Canvas+ aangegeven. Levensfase Productie Aandachtsgebied Productieproces Grondstoffen Sociale aandachtspunten Toelichting Wat is het milieueffect van het productieproces (bv. emissie ozon-aantastende stoffen)? Is controle op de productieprocessen mogelijk? Worden schadelijke grondstoffen of hulpstoffen gebruikt? Worden zeldzame of eindige grondstoffen gebruikt? Spelen mensenrechten (bv. kinderarbeid) of arboaspecten (bv. veiligheid) een rol? Voorbeeld van mogelijke relatie met de bouwstenen Key activities & Key resources (Hoe zit het productieproces in elkaar?) Sales channels (Wat is het effect van de productielocatie op het transport?) Key resources (Is de toegang tot de grondstoffen gewaarborgd?) Key partnerships (Welke partijen kunnen toevoer van goede grondstoffen garanderen?) Societal costs & Societal benefits (Heeft het productieproces positieve of negatieve maatschappelijke effecten?) Pagina 11 van 11

12 Levering Transport Is transport over grote afstand noodzakelijk? Kan voor een milieuvriendelijk transportmiddel worden gekozen? Sales channels, Market segments & Customer relations (Op welke manier beïnvloed het gedrag van de klant de transportkeuze (bijv. internetverkoop)? Verpakking Is het noodzakelijk producten (per stuk) te verpakken? Worden schadelijke materialen gebruikt? Kan worden gekozen voor gerecycled materiaal? Key resources & Market segments (Wat wil de klant? Welke grondstoffen zijn tegen acceptabele kosten mogelijk?) Arbo Is er rekening gehouden met arbo-aspecten tijdens vervoer? Sales channels (Hoe ziet het vervoer eruit, met welke mensen en welke middelen?) Gebruik Levensduur Gaat het om producten met een korte levensduur (wegwerpartikelen)? Is het mogelijk de levensduur te verlengen? Cost structure & Revenue streams (Hoe waardeert de klant de levensduur van het product? Energie Is er elektriciteit nodig tijdens gebruik (dit zorgt vaak voor een hoge milieubelasting ) Societal costs (Hoe groot is de milieubelasting van het energiegebruik? Kan dit worden verlaagd?) Arbo Is er rekening gehouden met arbo-aspecten tijdens gebruik? Market segments (Wordt rekening gehouden met de mogelijkheden en de onmogelijkheden van de klant?) Afdanking Hergebruikmogelijkheden Is het mogelijk het product in zijn geheel te hergebruiken? Is het product geschikt voor recycling (bijv. eenvoudig te demonteren)? Kan worden gewerkt via een leaseconstructie (Heeft effect op het gehele Market segments (Is de klant bereid tot afvalscheiding?) Sales channels (is het mogelijk klanten te binden door hergebruik of lease te stimuleren?) Pagina 12 van 12

13 Schadelijkheid van afval business model)? Speelt een tweede leven een rol? Komen er bij afdanking schadelijke stoffen vrij? Cost structure (Welke additionele kosten moeten worden gemaakt voor schone verwerking van het afval?) Hieronder wordt een voorbeeld gegeven van de mogelijke aandachtgebieden voor elektrisch personenvervoer (EV). De relevante aandachtsgebieden zijn met een v aangegeven en worden toegelicht. De minder relevante aandachtsgebieden zijn open gelaten. Definitie Vervoer van personen door middel van voertuigen met een 100% elektrische aandrijflijn. Levensfase Aandachtsgebied Relevant* Toelichting Productie Productieproces Stoffen v relevant zijn schaarse en zware metalen, schadelijke (hulp)stoffen Sociale aandachtspunten v relevant zijn de mijnbouw omstandigheden Levering Transport Gebruik Verpakking Arbo Levensduur v In het geval van EV's gaat dit om het aantal laadcycli van het batterijpakket Energie v Het energiegebruik tijdens een rit is relevant; relevanter is de 'bron tot band' efficiëntie; meest relevant is gebruik van duurzame energiebron Arbo v veiligheid van alle gebruikers Afdanking Hergebruikmogelijkheden v specifiek het batterijpakket, elektrische componenten Schadelijkheid van afval v specifiek het batterijpakket, elektrische componenten Vervolgens kunnen de aandachtsgebieden vertaald worden naar positieve en negatieve effecten. De volgende twee vragen staan dus centraal: 1. Wat zijn de negatieve milieu of sociale effecten? Denk bijvoorbeeld aan (extra) energieverbruik, schadelijke emissies naar lucht of water, veiligheidsrisico s, verminderd gebruiksgemak of dubieuze herkomst van grondstoffen Pagina 13 van 13

14 2. Wat zijn de positieve milieu- of sociale effecten? Denk hierbij aan nuttig hergebruik van materialen, beter gebruiksgemak, inzet van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, vermeden milieubelasting. In onderstaande tabel wordt een voorbeeld gegeven van de maatschappelijke kosten en baten van elektrisch rijden. Maatschappelijke kosten negatief effect Maatschappelijke baten positief effect Winning zware metalen Gebruik schaarse grondstoffen Hoge initiële kosten infrastructuur Hoge en onzekere afschrijvingskosten Electro magnetische comptabiliteit (EMC) Geluidsloosheid bij lage snelheden Innovatieve en lichte constructies Voorkomen fijn stof (roetdeeltjes) en Nox Energie transitie naar duurzame bronnen Lage verbruikskosten (elektriciteit) Groot CO2 reductie potentieel Afname geluidsdruk bebouwde omgeving Nadat de maatschappelijke effecten in kaart zijn gebracht is het goed om te bekijken welke effecten het project in gevaar kunnen brengen en welke effecten juist de aantrekkelijkheid van het project verhogen. Vervolgens wordt bekeken of de negatieve effecten mogelijk kunnen worden verkleind, bijvoorbeeld door het gebruik van alternatieve grondstoffen of aanpassing van het ontwerp. Ook kan worden bekeken of de positieve effecten kunnen worden versterkt. 5. Van business model naar business case Het maken van een business model dwingt de betrokken partijen om concrete afspraken met elkaar te maken over de realisatie van het project. Voor een succesvolle toepassing van het instrument is het dan ook belangrijk dat de betrokken partijen overeenstemming hebben over de opbouw van het business model. Vanuit het business model is het dan mogelijk om de business case op te stellen. Naar de business case Pagina 14 van 14

15 Door getallen toe te kennen aan de kosten en opbrengsten ontstaat inzicht in de business case. Een goede business case beschrijft duidelijk wat het effect is van eventuele veranderingen in het business model op de maatschappelijke en financiële haalbaarheid van het project. De ketenpartners dienen overeenstemming te hebben over de gebruikte getallen. Een goede business case geeft een objectief en realistisch beeld van de haalbaarheid van het project. Transparantie en traceerbaarheid van aannames en berekeningsmethodiek is daarbij van groot belang. Een goede business case is geen statische opstelling, maar geeft partijen voldoende ruimte om verschillende varianten door te rekenen en met elkaar te vergelijken. Een goede business case heeft dus vooral een dynamisch karakter. Bovendien moet een goede business case partijen, waaronder financiers, inzicht bieden in de risico s die met de betreffende investering gemoeid zijn en het effect hiervan. 6. Samenhang met andere instrumenten Risicoanalyse Een goede beschrijving van het business model maakt inzichtelijk wat de (belangrijkste) risico s zijn die met het project gepaard gaan. Een goede risicoanalyse inventariseert en waardeert de (belangrijkste) projectrisico s, zodat in het business model de relatie met de waarde van het project kan worden gelegd. Een goede risicoanalyse gaat ook in op zogenoemde beslisonzekerheden (onzekerheden die het gevolg van zijn een keuze van stakeholders), die van belang zijn bij de waarde van het project. Pagina 15 van 15

Transitie naar een duurzame BBE CBBE-docentendag te Wageningen

Transitie naar een duurzame BBE CBBE-docentendag te Wageningen Transitie naar een duurzame BBE CBBE-docentendag te Wageningen De profit-benadering Oene Schriemer (Hogeschool VHL) Wageningen 4 februari 2015 Programma Inleiding Waardeketenanalyse Logistieke vraagstukken

Nadere informatie

Workshop DNA & Strategie IVN December 2012. Wat gaan we doen vandaag?

Workshop DNA & Strategie IVN December 2012. Wat gaan we doen vandaag? Workshop DNA & Strategie IVN December 2012 Wat gaan we doen vandaag? Workshop DNA & Strategie IVN December 2012 Wat hebben deze bedrijven gemeen? Workshop DNA & Strategie IVN December 2012 Wat gebeurt

Nadere informatie

Business Model Canvas

Business Model Canvas Business Model Canvas (Bron: Business Model Generatie Osterwalder & Pigneur NL editie) Ben je een ondernemende geest? Denk je constant over hoe je waarde kunt creëren en nieuwe businesses kunt opbouwen,

Nadere informatie

Op zoek naar nieuwe business modellen

Op zoek naar nieuwe business modellen Op zoek naar nieuwe business modellen Oegstgeest, 15 november 2012 Vandaag leg ik uit waarom business as usual dood is Centrale vraag Wie voegt op welk moment waarde toe? Welk gereedschap kunnen we hiervoor

Nadere informatie

PLANKSTAAL

PLANKSTAAL PLANKSTAAL www.plankstaal.com Plankstaal vindt dat iedereen recht heeft op een eigen plek in onze maatschappij. Daarom maakt Plankstaal samen met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt meubels die

Nadere informatie

Coach, docent, coördinator

Coach, docent, coördinator BUSINESS MODEL CANVAS Start Up Factory Bart Sutorius Sheets 27 augustus & 3 september 2015 Coach, docent, coördinator minor Ondernemerschap ACE-HvA minor Entrepreneurship ACE-UvA Snelkookpanweekend medewerkers

Nadere informatie

PLANKSTAAL

PLANKSTAAL PLANKSTAAL www.plankstaal.com Plankstaal vindt dat iedereen recht heeft op een eigen plek in onze maatschappij. Daarom maakt Plankstaal samen met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt meubels die

Nadere informatie

Business Model Generation Canvas

Business Model Generation Canvas Business Model Generation Canvas Een Business Model beschrijft hoe een organisatie waarde creëert, levert en genereert [ WAT IS EEN BUSINESS MODEL?. ] Een Business Model is een kans om te innoveren/verbeteren,

Nadere informatie

KLANTSEGMENTERING [ BUSINESS MODEL GENERATION CANVAS. ]

KLANTSEGMENTERING [ BUSINESS MODEL GENERATION CANVAS. ] KLANTSEGMENTERING [ BUSINESS MODEL GENERATION CANVAS. ] [ ZOEKTOCHT. ] [ ZOEKTOCHT. ] STARTUP CENTER STARTUP NEXT [ BUSINESS DEVELOPMENT. ] [ WAT IS EEN BUSINESS MODEL?. ] Een Business Model is een kans

Nadere informatie

Ab Arbo-advisering i en duurzaamheid + MVO

Ab Arbo-advisering i en duurzaamheid + MVO Ab Arbo-advisering i en duurzaamheid + MVO Esther Loozen Atze Boerstra (Stanley Kurvers) NvvA Symposium 2010 1 Programma Introductie door Esther Loozen Korte inleiding over duurzaamheid+ MVO door Atze

Nadere informatie

Customer segments: de verschillende groepen mensen en organisaties die een onderneming wil bereiken en bedienen.

Customer segments: de verschillende groepen mensen en organisaties die een onderneming wil bereiken en bedienen. Innovatie theorie en praktijk Auteurs: Alexander Osterwalder & Yves Pigneur. Business Model Canvas Formulier Customer segments: de verschillende groepen mensen en organisaties die een onderneming wil bereiken

Nadere informatie

Businessmodel. Business Model. Training Business Model Canvas van Individueel tot In-Company DE INNOVATOR

Businessmodel. Business Model. Training Business Model Canvas van Individueel tot In-Company DE INNOVATOR Businessmodel Business Model Training Business Model Canvas van Individueel tot In-Company de Innovator opent de ogen voor nieuwe kansen Business Model Canvas Een training Business Model Canvas Doel van

Nadere informatie

Afdeling Inkoop Januari 2017

Afdeling Inkoop Januari 2017 Maatschappelijk Verantwoord Inkopen MVI-beleid in de praktijk Afdeling Inkoop Januari 2017 MVI-beleid Doel Waarom MVI-beleid? Als netbeheerder willen wij in de transitie naar een duurzame samenleving onze

Nadere informatie

Supplier Code of Conduct. Samen op weg naar een succesvolle, uitdagende en duurzame toekomst

Supplier Code of Conduct. Samen op weg naar een succesvolle, uitdagende en duurzame toekomst Supplier Code of Conduct Samen op weg naar een succesvolle, uitdagende en duurzame toekomst Bij Kramp gaan we voor zakelijk succes op de lange termijn. Daarbij voelen we een sterke verantwoordelijkheid

Nadere informatie

ICT Community Challenge 2017

ICT Community Challenge 2017 WELKOM ICT Community Challenge 2017 DE SLIMME STAD DEN BOSCH MEER DAN TECHNOLOGIE ICT COMMUNITY CHALLENGE 2017 Thema: De Slimme Stad Challenges Mobiliteit / Talent / Agrifood Creatie & business modelling

Nadere informatie

Business Model Canvas

Business Model Canvas Business Model Canvas Het Business Model Canvas helpt je jouw Business Model te visualiseren. Met een business model beschrijf je hoe je bedrijf waarde creëert, levert, en verkrijgt. Het geeft een gedeelde

Nadere informatie

01/05/15. Business Model Canvas Toegepast. We zoomen verder in op de mogelijkheden van het

01/05/15. Business Model Canvas Toegepast. We zoomen verder in op de mogelijkheden van het Businessmodel innovatie KIVI workshop 22 april 2015 Heeft u een idee voor een nieuw businessmodel? Matthijs Bobeldijk We zoomen verder in op de mogelijkheden van het Business Model Canvas Business Model

Nadere informatie

Concept Development Opdracht 1B Battle of Concepts Enexis. Niels Joormann - 0819811 - CMD2a

Concept Development Opdracht 1B Battle of Concepts Enexis. Niels Joormann - 0819811 - CMD2a Concept Development Opdracht 1B Battle of Concepts Enexis Niels Joormann - 0819811 - CMD2a Inhoudsopgave Debriefing 03 Onderzoek 03 Omgevingsanalyse 04 Concept: Opgewekt! 05 Business Model Canvas 11 Pitch-presentatie

Nadere informatie

Dries Stoel en Marcèle van Kerkvoorde. Uw businessmodel voor de toekomst

Dries Stoel en Marcèle van Kerkvoorde. Uw businessmodel voor de toekomst Dries Stoel en Marcèle van Kerkvoorde Uw businessmodel voor de toekomst Missie: economische groei door versterken van innovatie in het MKB Concurrentiekracht van Nederland versterken Innovatie in het MKB

Nadere informatie

Business Model Canvas & Elevator pitch. Value050 Eelco Bakker

Business Model Canvas & Elevator pitch. Value050 Eelco Bakker Business Model Canvas & Elevator pitch Value050 Eelco Bakker Start Verwachtingen? Vragen? Ervaringen business model canvas? Ervaringen elevator pitch? 14.00-16.15 BMC 16.15-17.00 Pitchen 1. Het business

Nadere informatie

Businessplan op een Bierviltje

Businessplan op een Bierviltje Businessplan op een Bierviltje Door Quirien Veldman, Syntens Ze zeggen wel eens: een businessplan moet zo simpel zijn dat het op een bierviltje past. Hoe kan dat als de businessplannen die de meeste ondernemers

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Inkopen. Maatschappelijk Verantwoord Inkopen doe je samen. Anita den Hoed Sr. Adviseur Inkoop Enexis Groep.

Maatschappelijk Verantwoord Inkopen. Maatschappelijk Verantwoord Inkopen doe je samen. Anita den Hoed Sr. Adviseur Inkoop Enexis Groep. Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Maatschappelijk Verantwoord Inkopen doe je samen Anita den Hoed Sr. Adviseur Inkoop Enexis Groep April 2018 Roadmap naar MVI-beleid 2 Opbouw MVI-beleid 3 MVI-beleid

Nadere informatie

PK Benelux BV. Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen

PK Benelux BV. Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen PK Benelux BV Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen INLEIDING Dit Plan van aanpak gaat over maatschappelijk verantwoord onderrnemen en Maatschappelijk verantwoord inkopen (ook wel duurzaam

Nadere informatie

Business Model Canvas

Business Model Canvas Business Model Canvas Vivian Vleeshouwers Lekko B.V. Mariëlle Meuffels Philips Industry Consulting 10 Oktober 2013 Agenda - tijdschema 13:30 Welkom en voorstellen Vivian en Mariëlle Korte uitleg Business

Nadere informatie

Nieuwe arrangementen in (zorg)vastgoed. Workshop 3 van 4

Nieuwe arrangementen in (zorg)vastgoed. Workshop 3 van 4 Nieuwe arrangementen in (zorg)vastgoed Workshop 3 van 4 7 november 2013 Programma Presentatie: Draaiknoppen t.b.v. een gezonde zorgexploitatie - Inclusief inkomen cliënten en gevolgen voor zorg-/diensten

Nadere informatie

Bedrijfsrapport <naam bedrijf>

Bedrijfsrapport <naam bedrijf> Bedrijfsrapport Brancheverduurzamingsplannen Introductie Met behulp van de Webtool Brancheverduurzamingsplannen van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) heeft uw bedrijf

Nadere informatie

General Assembly NAG Airport Development & Infrastructure. Segment meeting 13:00-14:30 Louis Aartman (NLR), 17 may 2017

General Assembly NAG Airport Development & Infrastructure. Segment meeting 13:00-14:30 Louis Aartman (NLR), 17 may 2017 General Assembly NAG Airport Development & Infrastructure Segment meeting 13:00-14:30 Louis Aartman (NLR), 17 may 2017 Aartman en Jansen lezen de krant (1) NAG ALV deelsessie airports 2 Aartman en Jansen

Nadere informatie

Business model canvas. Connie Smits

Business model canvas. Connie Smits Business model canvas Connie Smits Inhoud Business model canvas... 3 Customer Segments... 4 Value Proposition... 5 Customer Relationships... 6 Channels... 7 Revenu Streams... 8 Key Resources... 9 Key Activities...

Nadere informatie

Werkdocument Business Modelling

Werkdocument Business Modelling Werkdocument Business Modelling Objectief van dit werkdocument Een goed idee leidt niet vanzelfsprekend tot een succesvolle innovatie. Of het nu gaat om een vooruitstrevend product of dienst, nieuwe kennis

Nadere informatie

Toelichting ISO Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018

Toelichting ISO Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018 Toelichting ISO 14001 Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018 SCCM heeft een instrument ontwikkeld waarmee u goed inzicht krijgt in de milieuprestaties van uw organisatie, de ISO 14001 Milieuprestatiemeting.

Nadere informatie

Duurzaamheid en Responsible Care

Duurzaamheid en Responsible Care Duurzaamheid en Responsible Care Verbond van Handelaren in Chemische producten Maart 2017 Samenvatting ESG Om te komen tot een meer duurzame wereld, vraagt het VHCP aandacht voor ESGfactoren Hoofdthema

Nadere informatie

NIVE workshop BMG en evaluation tool. 14 februari 2013

NIVE workshop BMG en evaluation tool. 14 februari 2013 NIVE workshop BMG en evaluation tool 14 februari 2013 Rob de With 51 jaar, vrouw en drie dochters acountmanagement,businessconsultant 23 jaar eigen onderneming/ groot en klein Opleidingscoördinator Avans

Nadere informatie

Nieuwe business modellen: Wat zijn dat? Prof. dr. Ard-Pieter de Man

Nieuwe business modellen: Wat zijn dat? Prof. dr. Ard-Pieter de Man Nieuwe business modellen: Wat zijn dat? Prof. dr. Ard-Pieter de Man e verkoop van Cs is in korte tijd ingestort Napster opende de aanval, maar werd verboden Nieuwe diensten als Spotify doen het goed, evenals

Nadere informatie

Handleiding Cultuur Canvas

Handleiding Cultuur Canvas Handleiding Cultuur Canvas Je hebt een idee voor Tilburg, voor cultuur in het publieke domein en je weet waarschijnlijk ook wat je het wilt realiseren. Weet je ook of je plan kansrijk is? En wat je kunt

Nadere informatie

Fiche Business Model Canvas

Fiche Business Model Canvas Het Business Model beschrijft hoe een organisatie waarde creëert, c levert en capteert. Het Business Model Canvas is een handig visueel instrument om de elementen die hiertoee bijdragen in kaart te brengen,

Nadere informatie

Zorg op Afstand bij Dementerenden

Zorg op Afstand bij Dementerenden Zorg op Afstand bij Dementerenden Monique Kemner, projectleider Zorg en Diensten op Afstand, Sector Thuisdiensten, ZuidZorg Gerard van Glabbeek, Innovatie en Implementatie Zorg en Diensten op Afstand,

Nadere informatie

BUSINESS MODEL STRESSTEST

BUSINESS MODEL STRESSTEST BUSINESS MODEL STRESSTEST BUSINESS MAKE = ::;,VER Inhoud Gebruik van de tool Template Voorbeeld www.businessmakeover.eu Business Model Stress Test De Businessmodel Stress Test helpt je te begrijpen of

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2014 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 6 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van Hef & Hijs Nederland. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is

Nadere informatie

Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s

Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische

Nadere informatie

Uw businessmodel voor de toekomst 22 september 2014. Roland van de Pas

Uw businessmodel voor de toekomst 22 september 2014. Roland van de Pas Uw businessmodel voor de toekomst 22 september 2014 Roland van de Pas Even voorstellen Adviseur MKB (industrie en creatieve industrie) Focus: Roland.vande.Pas@kvk.nl www.linkedin.com/pub/roland-van-de-pas

Nadere informatie

Yellow Cats 26 november 2013 Foresight Workshop

Yellow Cats 26 november 2013 Foresight Workshop Yellow Cats 26 november 2013 Foresight Workshop FutureFlock Consulting 2013 Yellow Cats 26-11-2013 Vier Werelden Huisfinanciering Foresight, Insight, Innovation* Business Model Generatie (naar Osterwalder

Nadere informatie

Weekopdracht 3 Trends

Weekopdracht 3 Trends Weekopdracht 3 Trends Klas Tutorgroep 22 Leden tutorgroep PBD1EV Tomas van Summeren Teun Hartman Jan Lunenburg Bart van Doorn Bob Willemse 2060407 2064036 2059446 2060556 2038225 Tutor Ivo de Leeuw Vakdocent

Nadere informatie

Instrument: de Business case. 1. Wat is een Business case. 2. Doel van een Business case. Instrumenten Business Case

Instrument: de Business case. 1. Wat is een Business case. 2. Doel van een Business case. Instrumenten Business Case Instrument: de Business case Instrument: de Business case 1 1. Wat is een Business case 1 2. Doel van een Business case 1 3. Het opstellen van een Business case 3 3.1 Het Business concept 3 3.2 Opbrengsten,

Nadere informatie

Resultaten van ons duurzaamheidsbeleid

Resultaten van ons duurzaamheidsbeleid Resultaten van ons duurzaamheidsbeleid In 2013 zijn we van start gegaan met de implementatie van ons duurzaamheidsbeleid en onderstaand ziet u de doelstellingen uit onze duurzaamheidsverklaring en de behaalde

Nadere informatie

ONDERNEMINGSPLAN. UNIZO i.s.m. CODA Boekhouders

ONDERNEMINGSPLAN. UNIZO i.s.m. CODA Boekhouders ONDERNEMINGSPLAN UNIZO i.s.m. CODA Boekhouders Spreker : Patrick KESSELS Boekhouder Fiscalist Zaakvoerder www.codaboekhouders.be Voor wie maak je een ondernemingsplan? in de eerste plaats voor jezelf voor

Nadere informatie

Titeldia. Ondertitel. Naam Achternaam, Functie of Afdelingsnaam. Ir. Niels Nieboer MRE Syntrus Achmea Real Estate & Finance

Titeldia. Ondertitel. Naam Achternaam, Functie of Afdelingsnaam. Ir. Niels Nieboer MRE Syntrus Achmea Real Estate & Finance Titeldia Ondertitel Naam Achternaam, Functie of Afdelingsnaam Ir. Niels Nieboer MRE Syntrus Achmea Real Estate & Finance Onderzoeksvraag Hoe moet een Real Estate Investment Manager zich - gegeven de veranderende

Nadere informatie

NIMA B EXAMEN BUSINESS MARKETING ONDERDEEL B JANUARI 2016 VRAGEN EN ANTWOORDINDICATIES NIMA B BUSINESS MARKETING ONDERDEEL 1 (CASE)

NIMA B EXAMEN BUSINESS MARKETING ONDERDEEL B JANUARI 2016 VRAGEN EN ANTWOORDINDICATIES NIMA B BUSINESS MARKETING ONDERDEEL 1 (CASE) VRAGEN EN ANTWOORDINDICATIES NIMA B BUSINESS MARKETING ONDERDEEL 1 (CASE) 26 JANUARI 2016 1 Vragen bij de case WINTECH..GESTRAND IN HET ZICHT VAN DE HAVEN? (totaal 90 punten) Vraag 1 (20 punten) a. Bereken

Nadere informatie

Oefenvragen Ondernemerskunde A - Businessplan & strategie

Oefenvragen Ondernemerskunde A - Businessplan & strategie Oefenvragen Ondernemerskunde A - Businessplan & strategie 1. Michael Porter onderscheidt 3 basisstrategieën, waar volgens hem iedere organisatie een keuze uit dient te maken, om op een gezonde wijze een

Nadere informatie

Het grondstofpaspoort

Het grondstofpaspoort Het grondstofpaspoort Samen werken aan een circulaire economie Alliander & Duurzaam ondernemen In de transitie naar een duurzame samenleving is het van belang om samen te zoeken naar houdbare oplossingen,

Nadere informatie

Instrument: Risicoanalyse voor een ketenproject

Instrument: Risicoanalyse voor een ketenproject Instrument: Risicoanalyse voor een ketenproject 1. WAT IS EEN RISICOANALYSE?...2 2. RISICO S IN KETENPROJECTEN...3 3. DE TECHNIEK VAN RISICOANALYSE EN MANAGEMENT...4 4. EISEN AAN EEN GOEDE RISICOANALYSE...10

Nadere informatie

Businessmodel. Business Model. Training Business Model Canvas van Individueel tot In-Company DE INNOVATOR

Businessmodel. Business Model. Training Business Model Canvas van Individueel tot In-Company DE INNOVATOR Businessmodel Business Model Training Business Model Canvas van Individueel tot In-Company de Innovator opent de ogen voor nieuwe kansen Business Model Canvas Een training Business Model Canvas Doel van

Nadere informatie

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen De Meeuw Nederland Industrieweg 8 Postbus 18 5688 ZG Oirschot T +31 (0)499 57 20 24 F +31 (0)499 57 46 05 info@demeeuw.com www.demeeuw.com De Meeuw en MVO Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord

Nadere informatie

PEOPLE STAKEHOLDER(S) PEOPLE STAKEHOLDER(S)

PEOPLE STAKEHOLDER(S) PEOPLE STAKEHOLDER(S) Nr. ISO 26000 Indicator MVO Kernthema II: Arbeidsomstandigheden en volwaardig werk Stakeholder(s) Meten Uitvoering Voldoet Ja/Nee Doelstelling 2018 Paragraaf (Paragraaf 6.4) 1 6.4.1 Werkgelegenheid Safety

Nadere informatie

Case 2 start-ups. 21 maart 2015 Gemaakt door: - Bertje van Loo - Dennis Langeveld - Lorianne Hooijmans Groep 13. Case 2 Start-ups groep 13 1-8

Case 2 start-ups. 21 maart 2015 Gemaakt door: - Bertje van Loo - Dennis Langeveld - Lorianne Hooijmans Groep 13. Case 2 Start-ups groep 13 1-8 Case 2 start-ups 21 maart 2015 Gemaakt door: - Bertje van Loo - Dennis Langeveld - Lorianne Hooijmans Groep 13 Case 2 Start-ups groep 13 1-8 Inhoud Interne analyse... 3 Peerby... 3 Over Peerby... 3 Lean

Nadere informatie

Stappenplan Social Return on Investment. Onderdeel van de Toolkit maatschappelijke business case ehealth

Stappenplan Social Return on Investment. Onderdeel van de Toolkit maatschappelijke business case ehealth Stappenplan Social Return on Investment Onderdeel van de Toolkit maatschappelijke business case ehealth 1 1. Inleiding Het succesvol implementeren van ehealth is complex en vraagt investeringen van verschillende

Nadere informatie

5 Opstellen businesscase

5 Opstellen businesscase 5 Opstellen In de voorgaande stappen is een duidelijk beeld verkregen van het beoogde project en de te realiseren baten. De batenboom geeft de beoogde baten in samenhang weer en laat in één oogopslag zien

Nadere informatie

Test naam Marktgerichtheidsscan Datum 28-8-2012 Ingevuld door Guest Ingevuld voor Het team Team Guest-Team Context Overige

Test naam Marktgerichtheidsscan Datum 28-8-2012 Ingevuld door Guest Ingevuld voor Het team Team Guest-Team Context Overige Test naam Marktgerichtheidsscan Datum 28-8-2012 Ingevuld door Guest Ingevuld voor Het team Team Guest-Team Context Overige Klantgerichtheid Selecteren van een klant Wanneer u hoog scoort op 'selecteren

Nadere informatie

Nieuwe verdienmodellen

Nieuwe verdienmodellen INLEIDING Welk antwoord krijg je als je iemand vraagt wanneer een bedrijf het goed doet? Negen van de tien keer krijg je te horen dat een bedrijf het goed doet als het een hoge omzet heeft en veel winst

Nadere informatie

Internationale Marketing H4. Week 1 1. Executive summary 2. Inhoudsopgave 3. Inleiding en achtergrond 4. Externe analyse

Internationale Marketing H4. Week 1 1. Executive summary 2. Inhoudsopgave 3. Inleiding en achtergrond 4. Externe analyse Internationale Marketing H4 Week 1 1. Executive summary 2. Inhoudsopgave 3. Inleiding en achtergrond 4. Externe analyse Executive summary Een samenvatting voor het management 1 à 2 pagina s belangrijkste

Nadere informatie

Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen?

Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) wordt ook wel maatschappelijk ondernemen, maatschappelijk betrokken ondernemen, duurzaam ondernemen of ethisch

Nadere informatie

MVO-Control Panel. Instrumenten voor integraal MVO-management. Extern MVO-management. MVO-management, duurzaamheid en duurzame communicatie

MVO-Control Panel. Instrumenten voor integraal MVO-management. Extern MVO-management. MVO-management, duurzaamheid en duurzame communicatie MVO-Control Panel Instrumenten voor integraal MVO-management Extern MVO-management MVO-management, duurzaamheid en duurzame communicatie Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 Duurzame ontwikkeling... 4 1.1 Duurzame

Nadere informatie

BUSINESS MODEL CANVAS

BUSINESS MODEL CANVAS BUSINESS MODEL CANVAS Gebruik van de tool Template Voorbeeld Business Model Canvas Het Business Model Canvas helpt je jouw bedrijf te visualiseren. Met een business model beschrijf je hoe je bedrijf waarde

Nadere informatie

Instrument: De business case van een warmte-uitwisselingsproject

Instrument: De business case van een warmte-uitwisselingsproject Instrument: De business case van een warmte-uitwisselingsproject 1. WAT IS EEN BUSINESS CASE?...1 2. DE BUSINESS CASE VAN EEN WARMTE-UITWISSELINGSPROJECT...2 3. DE TECHNIEK VAN EEN BUSINESS CASE...3 4.

Nadere informatie

Alles van waarde beschermen en behouden

Alles van waarde beschermen en behouden Alles van waarde beschermen en behouden Rond 2050 wonen er zo n 9 miljard mensen op onze aarde. De vraag naar water, mais, olie en metaal zal dan ook drastisch toenemen. Onze aarde is niet onuitputtelijk,

Nadere informatie

In welke landen liggen kansen?

In welke landen liggen kansen? 2 Heb je een sterk onderscheidend product? Bijv: Enige in de wereld Unieke eigenschappen geschiedenis, geografie, sociale betekenis Functioneel/performance Ambachtelijke kwaliteit Beschikbaarheid / prijs

Nadere informatie

Green Deal Concreet 1.0

Green Deal Concreet 1.0 Green Deal Concreet 1.0 Een groep vooraanstaande bedrijven en brancheorganisaties in de betonketen hebben in 2011 samen met MVO Nederland het MVO Netwerk Beton opgericht. Op 4 oktober 2011 heeft het MVO

Nadere informatie

Rapportage. 25 September 2018

Rapportage. 25 September 2018 Rapportage 25 September 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Positionering advies 3 1.2 Algemeen 3 1.3 Leeswijzer 4 2. Nulsituatie en positiebepaling 4 2.1 Werkwijze 4 2.2 Nulsituatie 5 2.3 Ambitieniveau

Nadere informatie

MVO Kwartaalbericht Juli 2017

MVO Kwartaalbericht Juli 2017 MVO Kwartaalbericht Juli 2017 1 Iedereen levert een bijdrage pagina 4 Samen werken aan een betere toekomst pagina 6 Ik zie bij BRAND al vele mooie initiatieven ontstaan pagina 8 MVO helpt mij om normen

Nadere informatie

Business mapping. Hoorcollege 6 Wrap Up

Business mapping. Hoorcollege 6 Wrap Up Business mapping Hoorcollege 6 Wrap Up Agenda Wrap up Visie, missie en strategie van Business Mapping Het business model canvas van Business Mappinh De belangrijkste punten 4 Propedeuse CMD Business Mapping

Nadere informatie

Beleidsplan MVO 2015-2017

Beleidsplan MVO 2015-2017 Beleidsplan MVO 2015-2017 CB Concreet Duurzaam April 2015 Inleiding Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) speelt een belangrijke rol binnen de prestatie- en groeistrategie van Cementbouw. Als een

Nadere informatie

Scope 3 emissie analyse Schindler Liften B.V. 5 december 2016

Scope 3 emissie analyse Schindler Liften B.V. 5 december 2016 Scope 3 emissie analyse Schindler Liften B.V. 5 december 2016 Inleiding Dit document omvat een kwantitatieve scope 3 emissie analyse behorende bij eis 4.a.1 van de CO2-prestatieladder. Deze analyse is

Nadere informatie

Projectformat Agenda van Twente, jaarschijf 2010 Aanvrager: gemeente Almelo Project : Transitiestrategie Noordflank Bijlagen:

Projectformat Agenda van Twente, jaarschijf 2010 Aanvrager: gemeente Almelo Project : Transitiestrategie Noordflank Bijlagen: Projectformat Agenda van Twente, jaarschijf 2010 Aanvrager: gemeente Almelo Project : Transitiestrategie Noordflank Bijlagen: Algemene informatie over het project Aanleiding voor het project Het Almelose

Nadere informatie

2012 MVO Jaarverslag

2012 MVO Jaarverslag 2012 MVO Jaarverslag MVO-beleid Tomingroep Als mensontwikkelbedrijf werkt Tomingroep aan duurzaamheid in de volle breedte. Wij willen op een maatschappelijk verantwoorde wijze zaken doen in samenwerking

Nadere informatie

De Businesscase Light

De Businesscase Light De Businesscase Light Instrument om de kansen voor verbeteringen en innovatie in de dagelijkse zorg thuis in te schatten en in te voeren De Businesscase Light is een instrument om de kansen en de sterke

Nadere informatie

Business Model Analyse met het Canvas André Miedema

Business Model Analyse met het Canvas André Miedema klantwaarde financieel rendement geluk Business Model Analyse met het Canvas André Miedema www.hetzuiderlicht.nl Kennismaking Canvas http://www.businessmodelgeneration.com/canvas Business Model Canvas:

Nadere informatie

WHITEPAPER BUSINESS MODEL CANVAS

WHITEPAPER BUSINESS MODEL CANVAS WHITEPAPER BUSINESS MODEL CANVAS WHITEPAPER BUSINESS MODEL CANVAS Het businessplan is het startpunt voor veel ondernemers, alleen is het iets statisch. Een businessmodel daarentegen is de manier waarop

Nadere informatie

MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring

MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring 1 Waarom MVO? Moeten: Horen: Lonen: gedrag af MVO handelen wordt afgedwongen MVO handelen o.b.v. vrijwilligheid (morele motivatie) De markt beloont MVO en straft

Nadere informatie

Ketenanalyse uitbesteed transport. Goedgekeurd door: H. van Wijk

Ketenanalyse uitbesteed transport. Goedgekeurd door: H. van Wijk Ketenanalyse uitbesteed transport Goedgekeurd door: H. van Wijk Lars van Wijk Bedrijf: H. van Wijk transport- en aannemersbedrijf & H. van Wijk bestrating b.v. 25-05-2018 Inhoud Inleiding... 3 1. Doel

Nadere informatie

Versie Datum Wijzigingen

Versie Datum Wijzigingen Meest materiële emissies 2014 Versiebeheer Versie Datum Wijzigingen 1.0 2 november 2015 Vrijgave voor publicatie 0.1 26 oktober 2015 Initiële versie 2 Inhoud 1.0 Inleiding 4 1.1 Doelstellingen 4 2.0 Uitgangspunten

Nadere informatie

Innovatie support gids

Innovatie support gids Innovatie support gids Uw gids naar resultaat 1 Uw gids naar resultaat Innovatief duurzaam drukwerk Het drukwerk van deze gids is uitgevoerd in waterloos offset met inkt op plantaardige basis, dit resulteert

Nadere informatie

Slim. Zakelijk. Dynamisch. Maasterras Drechtsteden. Kansen voor Duurzaamheid

Slim. Zakelijk. Dynamisch. Maasterras Drechtsteden. Kansen voor Duurzaamheid Slim Maasterras Drechtsteden Zakelijk Kansen voor Duurzaamheid Dynamisch Voorbeeld van hoogwaardig functioneel groen in stedelijke context Boston Children s Museum Plaza, Boston Michael van Valkenburg

Nadere informatie

Communicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder

Communicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder Communicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder Communicatieplan, 22 Augustus 2014 1 Voorwoord Duurzaamheid is geen trend, het is de toekomst. Het is niet meer weg te denken

Nadere informatie

Individueel, Collectief of In-Company

Individueel, Collectief of In-Company De Innovator Business Model Training Business Model Canvas Individueel, Collectief of In-Company de Innovator opent de ogen voor nieuwe kansen Business Model Canvas Een training Business Model Canvas Doel

Nadere informatie

Van. naar I Do. Kempense InnovatieRaad

Van. naar I Do. Kempense InnovatieRaad Van naar I Do Kempense InnovatieRaad Ideeën genereren Elke mens is een vat vol ideeën. Als je bedrijf op wieltjes loopt is het wellicht de moeite eens stil te staan en alles te herdenken. Net dan zijn

Nadere informatie

FINANCIEEL PLAN. M1B Bram Niessink Yasemin Kleijne Charissa Schermer Sophie Vermeulen Bobby Vonk Romana Buitendijk 1

FINANCIEEL PLAN. M1B Bram Niessink Yasemin Kleijne Charissa Schermer Sophie Vermeulen Bobby Vonk Romana Buitendijk 1 FINANCIEEL PLAN M1B Bram Niessink Yasemin Kleijne Charissa Schermer Sophie Vermeulen Bobby Vonk Romana Buitendijk 1 MANAGEMENT SUMMARY Moleskine heeft als voornaamste doel simpele maar moderne mannenmode

Nadere informatie

Workshop Jouw business case voor een duurzame samenwerking

Workshop Jouw business case voor een duurzame samenwerking Workshop Jouw business case voor een duurzame samenwerking Wat onthouden 1 Start met je business case aan het begin van je project 2 Test je business case Welkom De business case Blok 1: Probleem en oplossing

Nadere informatie

Samenwerken Loont! (?)

Samenwerken Loont! (?) Samenwerken Loont! (?) Diek Scholten Jan van Es Instituut Inhoud workshop Situatiebepaling: Waar sta je, wat zijn je ervaringen, waar loop je tegen aan? Oplossings scenario s: Canvas Business Modeling

Nadere informatie

Sociale waarden. Demografie MEGA TRENDS. Duurzaamheid. Technologie

Sociale waarden. Demografie MEGA TRENDS. Duurzaamheid. Technologie Forward Thinking Charles Darwin. Demografie Sociale waarden MEGA TRENDS Duurzaamheid Technologie Demografie Sociale waarden TECHNOLOGIE Duurzaamheid Technologie 6 Tussen het begin ter tijden en 2003

Nadere informatie

van Individueel tot In-Company

van Individueel tot In-Company De Innovator Innovator's Toolkit Toolkit Training: Daar wordt je vanzelf innovatief van van Individueel tot In-Company de Innovator opent de ogen voor nieuwe kansen Innovator's Toolkit Er is veel aandacht

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 5 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van ABIRD Industrial Rental Services. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam

Nadere informatie

AMSTERDAM, 2013 NIELS TEN BRINK TU DELFT I.S.M. AM RED

AMSTERDAM, 2013 NIELS TEN BRINK TU DELFT I.S.M. AM RED 3 B U S I N E S S MODEL REGENERATIE T O O L 4 AMSTERDAM, 03 NIELS TEN BRINK TU DELFT I.S.M. AM RED 3 VOORWOORD De wereld om ons heen is altijd in beweging, hoe heviger de beweging, hoe duidelijker deze

Nadere informatie

Learnshop. EN16001: Het kader voor uw energiemanagementsysteem? Nimaris b.v. Paul van Wezel Hertog van Brabantweg 15 5175 EA Loon op Zand

Learnshop. EN16001: Het kader voor uw energiemanagementsysteem? Nimaris b.v. Paul van Wezel Hertog van Brabantweg 15 5175 EA Loon op Zand Learnshop EN16001: Het kader voor uw energiemanagementsysteem? Nimaris b.v. Paul van Wezel Hertog van Brabantweg 15 5175 EA Loon op Zand tel: 0416-543060 Fax: 0416-543098 email: Web: paul.van.wezel@nimaris.nl

Nadere informatie

Manifest Circulair Onderwijs

Manifest Circulair Onderwijs Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed

Nadere informatie

Workshop strategisch partnership op het sociaal domein

Workshop strategisch partnership op het sociaal domein Workshop strategisch partnership op het sociaal domein Ledenbijeenkomst Verkoop zorg en ondersteuning 9 februari 2015 Voorstellen Primaire focus op GGz, Care en Jeugd 12 jaar adviseur in de zorg Opgeleid

Nadere informatie

PORTFOLIO CANVAS Het oogsten van projecten en programma s die bijdragen aan organisatiedoelstellingen

PORTFOLIO CANVAS Het oogsten van projecten en programma s die bijdragen aan organisatiedoelstellingen PORTFOLIO CANVAS Het oogsten van projecten en programma s die bijdragen aan organisatiedoelstellingen PORTFOLIO CANVAS WAT IS HET Het Portfolio Canvas helpt uw organisatie op basis van haar missie, visie

Nadere informatie

UW VERDIENMODEL ANDERS AANKLEDEN, EEN CREATIEVE VERKENNING.

UW VERDIENMODEL ANDERS AANKLEDEN, EEN CREATIEVE VERKENNING. DE SWITCH NAAR ADVIESKANTOOR UW VERDIENMODEL ANDERS AANKLEDEN, EEN CREATIEVE VERKENNING. MARCEL STOLK CREATIVITY EXPERT MAST mast@ision.nl - 0655344593 DOEL VAN DE WORKSHOP De weg naar ideeën, wensen,

Nadere informatie

FORMAT BUSINESSCASE Inkoop Dagbesteding (licht)

FORMAT BUSINESSCASE Inkoop Dagbesteding (licht) FORMAT BUSINESSCASE Inkoop Dagbesteding (licht) Aanvrager Organisatie Overige initiatiefnemers Naam Contactpersoon Telefoon E-mail 1 Naam business case Klantsegment DAGBESTEDING CATEGORIE LICHT Cliënten

Nadere informatie

Waarom inzicht in de energieketen noodzakelijk is.

Waarom inzicht in de energieketen noodzakelijk is. Energieverbruik binnen de voedingen drankensector. Waarom inzicht in de energieketen noodzakelijk is. Deze whitepaper licht toe waarom het voor organisaties binnen de belangrijk is om inzicht te hebben

Nadere informatie