TAALFILOSOFIE. Overkoepelende vraag: WAT IS BETEKENIS?
|
|
- Johannes Groen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 TAALFILOSOFIE Overkoepelende vraag: WAT IS BETEKENIS?
2 GOTTLOB FREGE ( ) Logische Untersuchungen Der Gedanke Die Verneinung Gedankengefüge
3 DER GEDANKE Logica waarheid Logica kunst van het geldig redeneren
4 DER GEDANKE Logische geldigheid: Leid nooit uit ware praemissen een onware conclusie af. of? De conclusie mag nooit strijdig (inconsistent) zijn met de praemissen.
5 DER GEDANKE Twee opvattingen van logica: Logica is de wetenschap van de waarheid. (Quine) Logica bestudeert de regels van het geldig redeneren die een logisch subject moet volgen. (Brouwer Intuitionisme)
6 DER GEDANKE Wetten van de waarheid: Beginsel van non-contradictie - (A & -A) Beginsel van de uitgesloten derde A v -A
7 DER GEDANKE Uit de wetten van het waar-zijn volgen nu de wetten van het voor waar houden. (p. 58) Cf. de stelling van Pythagoras
8 DER GEDANKE Sollen Müssen
9 DER GEDANKE Wir sollen keine Aussage für wahr halten, die im Widerspruch steht zu einem Denkgesetz.
10 DER GEDANKE Waar-zijn Voor-waar-houden
11 DER GEDANKE Een definitie van waarheid is onmogelijk. Definiëns - Definiendum
12 DER GEDANKE Paradox van analyse Ofwel het analysans is identiek aan betekenis met het analysandum, maar dan is de analyse niet informatief. Ofwel ze zijn niet identiek, maar dan is de analyse verkeerd.
13 CORRESPONDENTIE-THEORIE COHERENTIE-THEORIE PRAGMATISCHE THEORIE REDUNDANTIE-THEORIE MINIMALISTISCHE THEORIE TARSKI S SEMANTISCHE WAARHEIDSDEFINITIE
14 CORRESPONDENTIE-THEORIE ARISTOTELES: ZEGGEN VAN DAT WAT IS, DAT HET NIET IS, EN VAN DAT WAT NIET IS, DAT HET IS, IS ONWAAR, MAAR ZEGGEN VAN DAT WAT IS, DAT HET IS, EN VAN DAT WAT NIET IS, DAT HET NIET IS, IS WAAR. METAFYSICA, 1011 B 26
15 EEN BEWERING IS WAAR, INDIEN DIE CORRESPONDEERT MET EEN STAND VAN ZAKEN IN DE WERKELIJKHEID
16 DUS: WAARHEID BESTAAT UIT RELATIE TUSSEN 2 RELATA RELATIE = CORRESPONDENTIE RELATUM 1 = BEWERING/GEDACHTE/PROPOSITIE RELATUM 2 = FEIT/STAND VAN ZAKEN
17 PROBLEMEN VOOR CORRESPONDENTIE-THEORIE 1.WAT ZIJN DE RELATA? 2.WAT IS DAT VOOR RELATIE?
18 PROBLEEM 1. RELATUM 1: WAT IS DE DRAGER VAN DE WAARHEIDSWAARDE? (ALGEMEEN PROBLEEM VOOR ALLE WAARHEIDSTHEORIEËN)
19 GEBRUIKELIJK ANTWOORD: DE DRAGER VAN DE WAARHEIDSWAARDE IS DE GEDACHTE DIE ONDER WOORDEN WORDT GEBRACHT IN EEN ACT VAN ASSERTEREN VAN EEN BEWEERZIN.
20 ALTERNATIEF (VERDEDIGD DOOR O.A. QUINE) DRAGER VAN DE WAARHEIDSWAARDE IS EEN TOKEN-ZIN
21 FREGE in Der Gedanke: Beelden Voorstellingen Zinnen gedachten
22 WAT ZIJN STANDEN VAN ZAKEN? PROBLEEM: IS HET MOGELIJK TE ZEGGEN WAT STANDEN VAN ZAKEN ZIJN ZONDER DE DESBETREFFENDE ZIN TE GEBRUIKEN? OF BESTAAT ER EEN INTERNE RELATIE TUSSEN EEN BEWEERZIN EN EEN (MOGELIJKE) STAND VAN ZAKEN?
23 WAT ZIJN DE CRITERIA VAN IDENTITEIT VAN STANDEN VAN ZAKEN (WAARHEIDSMAKERS)?
24 WAT IS DAT VOOR RELATIE, CORRESPONDENTIE? RUSSELL: CONGRUENTIE AUSTIN: CORRELATIE FREGE: WAARHEID IS EIGENSCHAP GEEN RELATIE
25 RUSSELL CORRESPONDENTIE IS CONGRUENTIE LOGISCHE STRUCTUUR VAN PROPOSITIE IS ISOMORF MET LOGISCHE STRUCTUUR VAN STAND VAN ZAKEN
26 J. L. AUSTIN ( ) TRUTH IS CORRELATION CORRESPONDENTIE IS CONVENTIONEEL GEEN CONGRUENTIE, WANT ER BESTAAN ZINNEN VAN 1 WOORD DIE GEEN LOGISCHE ISOMORFIE BEZITTEN MET STAND VAN ZAKEN IN DE WERKELIJKHEID VAGE UITSPRAKEN RUUD GEELS IS KAAL
27 ALGEMENE BEZWAREN TEGEN CORRESPONDENTIE-THEORIE CORRESPONDENTIE IS RELATIE, WAARHEID IS EIGENSCHAP CORRESPONDENTIE IS GRADUEEL, WAARHEID ABSOLUUT RELATA ZIJN NIET TE VERGELIJKEN
28 COHERENTIE-THEORIE EEN PROPOSITIE IS WAAR, INDIEN EN ALLEEN INDIEN DIE PROPOSITIE COHERENT IS MET ALLE ANDERE PROPOSITIES DIE VOOR WAAR WORDEN GEHOUDEN
29 RUSSELL S OBJECTIE: BISHOP STUBBS WAS HANGED FOR MURDER. TEGENWERPING: HET GAAT OM ALLE PROPOSITIES DIE VOOR WAAR WORDEN GEHOUDEN!
30 FUNDAMENTEEL BEZWAAR TEGEN COHERENTIE-THEORIE Q: OP GROND WAARVAN WORDT PROPOSITIE VOOR WAAR GEHOUDEN? A: BEWIJS! Q: DUS ALLE WARE PROPOSITIES ZIJN BEWEZEN? A: JA!
31 OBJECTIE: IS BEWEZEN ZIJN EEN GARANTIE VOOR WAARHEID? SOMS BLIJKEN BEWEZEN PROPOSITIES LATER ONWAAR TE ZIJN! HOE KAN DAT? ANTWOORD: IDEALE EPISTEMOLOGISCHE OMSTANDIGHEDEN
32 OBJECTIE: WAT ZIJN DAT VOOR OMSTANDIGHEDEN? OM DE COHERENTIE-THEORIE TE REDDEN MOET MEN EEN BEROEP OP IDEALE EPISTEMOLOGISCHE OMSTANDIGHEDEN, WAARBIJ MEN EEN BEROEP MOET DOEN OP EEN WERKELIJKHEID BUITEN HET SUBJECT, WAARDOOR MEN EEN BEROEP MOET DOEN OP DE INTUÏTIE VAN DE CORRESPONDENTIE- THEORIE.
33 PRAGMATISCHE THEORIE EEN PROPOSITIE IS WAAR, INDIEN EN ALLEEN HET NUTTIG IS DE OVERTUIGING TE HEBBEN DAT DIE PROPOSITIE WAAR IS.
34 AMERIKAANS PRAGMATISME: C. S. PEIRCE WILLIAM JAMES JOHN DEWEY RICHARD RORTY
35 PROBLEMEN: NUTTIG VOOR WIE? SPREKER? TAALGEMEENSCHAP? MAAKT WAARHEID RELATIEF! CONTRA-INTUÏTIEF: WAARHEID IS OBJECTIEF, NIET INTERSUBJECTIEF
36 CIRCULAIR: WAT WAAR IS, IS NUTTIG. WAT NUTTIG IS, IS WAAR. PROBLEEM: NUTTELOZE WAARHEDEN NUTTIGE WAARHEDEN
37 REDUNDANTIE-THEORIE VAN DE WAARHEID FRANK P. RAMSEY ( ) TO SAY THAT P IS TRUE, IS TO SAY THAT P. VERDER IS ER NIETS INTERESSANTS TE ZEGGEN OVER WAARHEID.
38 INZICHT: EQUIVALENTIE (DISQUATIONELE EIGENSCHAP VAN WAARHEID) P IS WAAR <----> P
39 MINIMALISTISCHE THEORIE VAN DE WAARHEID PAUL HORWICH WAAR IS NUTTIG PREDICAAT, OMDAT WE VAAK ZINNEN ZEGGEN ALS ALLES WAT DE PAUS ZEGT IS WAAR. ZONDER ALLE INDIVIDUELE UITSPRAKEN TE KENNEN DIE DE PAUS ZEGT.
40 N.B. EQUIVALENTIE-EIST DAT: P IS WAAR <---> P DAN MOET JE DUS ALLE INDIVIDUELE UITSPRAKEN VAN DE PAUS OPSOMMEN.
41 PROBLEEM VOOR MINIMALISME: SEMANTISCHE PARADOX: DE PROPOSITIE DAT DEZE PROPOSITIE ONWAAR IS IS WAAR <----> DEZE PROPOSITIE IS ONWAAR
Gottlob Frege, Der Gedanke, 1918.
Gottlob Frege, Der Gedanke, 1918. Achtergrond Na de enorme teleurstelling die de ontdekking door Russell van de verzamelingtheoretische paradox was Frege lange tijd niet in staat te werken. Hij besloot
Nadere informatieTAALFILOSOFIE. Overkoepelende vraag: WAT IS BETEKENIS?
TAALFILOSOFIE Overkoepelende vraag: WAT IS BETEKENIS? GOTTLOB FREGE (1848 1925) Uitvinder moderne logica Vader van de taalfilosofie BEGRIFFSCHRIFT (1879) Bevat moderne propositie en predicaten-logica Syllogistiek
Nadere informatieTAALFILOSOFIE. Overkoepelende vraag: WAT IS BETEKENIS?
TAALFILOSOFIE Overkoepelende vraag: WAT IS BETEKENIS? GOTTLOB (1848 1925) Uitvinder moderne logica Vader van de taalfilosofie BEGRIFFSCHRIFT (1879) Bevat moderne proposioe en predicaten- logica SyllogisOek
Nadere informatieTAALFILOSOFIE. Overkoepelende vraag: WAT IS BETEKENIS?
TAALFILOSOFIE Overkoepelende vraag: WAT IS BETEKENIS? TAALFILOSOFIE Formele seman=ek Bijv. Proposi=elogica Informele seman=ek TAALWETENSCHAP Syntaxis Semantiek Pragmatiek Seman=sche categorieën Termen
Nadere informatieSemantiek 1 college 4. Jan Koster
Semantiek 1 college 4 Jan Koster 1 Uitgangspunt sinds vorige week Semantiek is representationeel (en niet referentieel), gebaseerd op interpretaties van sprekers en hoorders Geen scherpe scheiding tussen
Nadere informatieLogica Les 1 Definities en waarheidstabellen. (Deze les sluit aan bij les 1 van de syllabus Logica WD_online)
Logica Les 1 Definities en waarheidstabellen (Deze les sluit aan bij les 1 van de syllabus Logica WD_online) Definities Een propositie is een bewering die waar of onwaar is (er is geen derde mogelijkheid).
Nadere informatieAndere grote namen van wiskundigen en/of filosofen: Plato, Socrates, Descartes (Cartesius), Spinoza, Kant, Russell, Hilbert, Tarski en Brouwer
Formele Logica Grondlegger Aristoteles (384/322 voor Chr.), filosoof. Andere grote namen van wiskundigen en/of filosofen: Plato, Socrates, Descartes (Cartesius), Spinoza, Kant, Russell, Hilbert, Tarski
Nadere informatieIndexicale Problemen voor Frege
Indexicale Problemen voor Frege Een van de moeilijkheden waar een taalfilosofische theorie tegenaan loopt is het probleem van de indexicaliteit, dat wil zeggen: is de betekenis van persoons-, plaats- en
Nadere informatieSamenvatting. Bijlage B
Bijlage B In dit proefschrift stellen we ons het doel de besluitvorming van agenten en de communicatie tussen deze agenten te beschrijven en te formaliseren opdat de agenten rechtvaardigbare opvattingen
Nadere informatieLogica voor Informatica. Propositielogica. Syntax & Semantiek. Mehdi Dastani Intelligent Systems Utrecht University
Logica voor Informatica Propositielogica Syntax & Semantiek Mehdi Dastani m.m.dastani@uu.nl Intelligent Systems Utrecht University Wat is Logica? Afleiden van conclusies uit aannames Jan Sara Petra Schuldig
Nadere informatie1 Logica. 1.2.1 a. tautologie -1-
1 Logica 1.1.1 a. neen: de spreker bedoelt met "hier" de plek waar hij op dat moment is, maar "warm" is subjectief; vgl.: "het is hier 25 graden Celsius". b. ja: de uitspraak is onwaar (=120 uur). c. neen:
Nadere informatiefoundationalist: Er zijn zelf-evidente, en dus zelfrechtvaardigende, overtuigingen. Er zijn zelf-evidente, waarheidsbehoudende inferentieregels.
Foundationalisme en a priori overtuigingen foundationalist: Er zijn zelf-evidente, en dus zelfrechtvaardigende, a priori overtuigingen. Er zijn zelf-evidente, waarheidsbehoudende inferentieregels. Terreinen
Nadere informatieGödels Onvolledigheidsstellingen
Gödels Onvolledigheidsstellingen Jaap van Oosten Department Wiskunde, Universiteit Utrecht Symposium A-eskwadraat, 11 december 2014 De Onvolledigheidsstellingen van Gödel zijn verreweg de beroemdste resultaten
Nadere informatieWoord en wereld Een inleiding tot de taalfilosofie
Woord en wereld Een inleiding tot de taalfilosofie Filip Buekens Acco Leuven / Den Haag Hoofdstuk I. Freges uitgangspunten 11 I.1 De semantische dimensie van taal 11 I.2 Proposities: Freges kernstellingen
Nadere informatieTegenvoorbeeld. TI1300: Redeneren en Logica. De truc van Gauss. Carl Friedrich Gauss, 7 jaar oud (omstreeks 1785)
Tegenvoorbeeld TI1300: Redeneren en Logica College 3: Bewijstechnieken & Propositielogica Tomas Klos Definitie (Tegenvoorbeeld) Een situatie waarin alle premissen waar zijn, maar de conclusie niet Algoritmiek
Nadere informatieTI1300: Redeneren en Logica. TI1300 Redeneren en Logica College 1: Inleiding en Bewijstechnieken. Blackboard: enroll!
TI1300: Redeneren en Logica TI1300 Redeneren en Logica College 1: Inleiding en Bewijstechnieken Tomas Klos TI1300 bestaat uit 2 delen: Th: Theorie, Tomas Klos Pr: Practicum, Tomas Klos plus student-assistenten
Nadere informatieTAALFILOSOFIE WAT IS BETEKENIS?
TAALFILOSOFIE WAT IS BETEKENIS? MENTALISME John Locke (1632 1704) An Essay concerning Human Understanding (1689) MENTALISME Words in their primary or immediate Signification, stand for nothing, but the
Nadere informatieDe Sinn van fictie. Wouter Bouvy March 12, 2006
De Sinn van fictie Wouter Bouvy 3079171 March 12, 2006 1 Inleiding Hoe is het mogelijk dat mensen de waarheid van proposities over fictie zo kunnen bepalen dat iedereen het er mee eens is? Kan een theorie
Nadere informatieWat is een basis? Voorbeeld. Voorbeeld KRITISCH DENKEN. Bases zijn geïdentificeerd.. maar zijn ze ook goed? 17 Evalueren van Bases
Wat is een basis? KRITISCH DENKEN 17 Evalueren van Bases Een basis is elke vorm van ondersteuning die niet zelf een reden is Een basis(vak) geeft informatie over de basis van een reden of bezwaar. en:
Nadere informatieSemantiek 1 college 8. Jan Koster
Semantiek 1 college 8 Jan Koster 1 Vandaag Vorige keer: constructie van betekenis in relatie tot situatie en context Vandaag: taalhandelingstheorie Speech acts, taalhandelingen, taaldaden Idee: taaluitingen
Nadere informatieMededelingen. TI1300: Redeneren en Logica. Waarheidstafels. Waarheidsfunctionele Connectieven
Mededelingen TI1300: Redeneren en Logica College 4: Waarheidstafels, Redeneringen, Syntaxis van PROP Tomas Klos Algoritmiek Groep Voor de Fibonacci getallen geldt f 0 = f 1 = 1 (niet 0) Practicum 1 Practicum
Nadere informatieOpmerking. TI1300 Redeneren en Logica. Met voorbeelden kun je niks bewijzen. Directe en indirecte bewijzen
Opmerking TI1300 Redeneren en Logica College 2: Bewijstechnieken Tomas Klos Algoritmiek Groep Voor alle duidelijkheid: Het is verre van triviaal om definities te leren hanteren, beweringen op te lossen,
Nadere informatieVraag Antwoord Scores
Opgave 2 Spiritueel scepticisme 6 maximumscore 4 een uitleg dat McKenna in tekst 6 vanuit epistemologisch perspectief over solipsisme spreekt: hij stelt dat de kennisclaim over het bestaan van andere mensen
Nadere informatiePropositielogica. Evert De Nolf Delphine Draelants Kirsten Storms Evelien Weyn. 24 augustus Universiteit Antwerpen
Propositielogica Evert De Nolf Delphine Draelants Kirsten Storms Evelien Weyn Universiteit Antwerpen 24 augustus 2006 Propositionele connectoren Negatie Conjunctie Disjunctie Implicatie Equivalentie Propositionele
Nadere informatieOver Plantinga s argument voor de existentie van een noodzakelijk bestaand individueel ding. G.J.E. Rutten
1 Over Plantinga s argument voor de existentie van een noodzakelijk bestaand individueel ding G.J.E. Rutten Introductie In dit artikel wil ik het argument van de Amerikaanse filosoof Alvin Plantinga voor
Nadere informatieRatio en Rede. essays
Fysica en Metafysica Ratio en Rede essays Godfried Kruijtzer 2018 Delft Academic Press Uitgegeven door by Delft Academic Press (VSSD Publishers) Leeghwaterstraat 42, 2628 CA Delft, The Netherlands tel.
Nadere informatiePROPOSITIELOGICA. fundament voor wiskundig redeneren. Dr. Luc Gheysens
PROPOSITIELOGICA fundament voor wiskundig redeneren Dr. Luc Gheysens PROPOSITIELOGICA Een propositie of logische uitspraak, verder weergegeven door een letter p, q, r is een uitspraak die in een vastgelegde
Nadere informatie6.3.2 We moeten onderzoeken of de volgende bewering juist is of niet: x [ P (x ) Q (x )] xp(x ) xq(x ). De bewering is onjuist:
6.3.2 We moeten onderzoeken of de volgende bewering juist is of niet: x [ P (x ) Q (x ) xp(x ) xq(x ). De bewering is onjuist: Kies als tegenvoorbeeld: P (x ):x 2 > 0enQ (x ):x>0, voor U = R Dan geldt:
Nadere informatieCaleidoscoop: Logica
Caleidoscoop: Logica Non impeditus ab ulla scientia K. P. Hart Faculteit EWI TU Delft Delft, 3 October, 2007 Overzicht 1 2 Negaties We gaan rekenen met proposities (beweringen). Bedenker: George Boole
Nadere informatieHet nutteloze syllogisme
Het nutteloze syllogisme Victor Gijsbers 21 februari 2006 De volgende tekst is een sectie uit een langer document over het nut van rationele argumentatie dat al een jaar onaangeraakt op mijn harde schijf
Nadere informatieHelden van de wiskunde: L.E.J. Brouwer Brouwers visie vanuit een logica-informatica perspectief
Helden van de wiskunde: L.E.J. Brouwer Brouwers visie vanuit een logica-informatica perspectief Herman Geuvers Radboud Universiteit Nijmegen Technische Universiteit Eindhoven 1 Helden van de wiskunde:
Nadere informatieWat is er mis met Ruttens modaal-epistemische argument? Victor Gijsbers
Wat is er mis met Ruttens modaal-epistemische argument? Victor Gijsbers Inleiding Het modaal-epistemische argument voor het bestaan van God dat Emanuel Rutten in het vorige nummer van Radix verdedigt,
Nadere informatieEssay. Norbert Vogel* Morele feiten bestaan niet
Essay Norbert Vogel* Morele feiten bestaan niet Ethici onderscheiden zich van gewone mensen doordat zij niet schijnen te weten wat morele oordelen zijn. Met behulp van elkaar vaak uitsluitende ismen trachten
Nadere informatieTAALFILOSOFIE SYLLABUS
TAALFILOSOFIE SYLLABUS Bestemd voor: WB1BD3035 (voltijd) en WB1BA3035 (deeltijd) Cursusjaar: 2010/2011, periode 3 Vakgroep: Theoretische Filosofie Docenten: Menno Lievers & Rosja Mastop Universiteit Utrecht
Nadere informatieLogica 1. Joost J. Joosten
Logica 1 Joost J. Joosten Universiteit Utrecht (sub)faculteit der Wijsbegeerte Heidelberglaan 8 3584 CS Utrecht Kamer 158, 030-2535579 jjoosten@phil.uu.nl www.phil.uu.nl/ jjoosten (hier moet een tilde
Nadere informatieOpeningstoespraak Debat Godsargument VU Faculteit der Wijsbegeerte 11 April 2012. Emanuel Rutten
1 Openingstoespraak Debat Godsargument VU Faculteit der Wijsbegeerte 11 April 2012 Emanuel Rutten Goedemiddag. Laat ik beginnen met studievereniging Icarus en mijn promotor Rene van Woudenberg te bedanken
Nadere informatie1. TRADITIONELE LOGICA EN ARGUMENTATIELEER
Inhoud Inleidend hoofdstuk 11 1. Logica als studie van de redenering 11 2. Logica als studie van deductieve redeneringen 13 3. Logica als formele logica Het onderscheid tussen redenering en redeneringsvorm
Nadere informatieNiet-feitelijke waarheden (2)
Niet-feitelijke waarheden (2) Emanuel Rutten Wat is waarheid? Er zijn weinig wijsgerige vragen die vaker zijn gesteld dan deze. In wat volgt ga ik er niet rechtstreeks op in. In plaats daarvan wil ik een
Nadere informatieLogica 1. Joost J. Joosten
Logica 1 Joost J. Joosten Universiteit Utrecht (sub)faculteit der Wijsbegeerte Heidelberglaan 8 3584 CS Utrecht Kamer 158, 030-2535579 jjoosten@phil.uu.nl www.phil.uu.nl/ jjoosten (hier moet een tilde
Nadere informatieStatistiek voor A.I. College 10. Dinsdag 16 Oktober
Statistiek voor A.I. College 10 Dinsdag 16 Oktober 1 / 30 Jullie - onderzoek Geert-Jan, Joris, Brechje Horizontaal: lengte Verticaal: lengte tussen topjes middelvingers met gestrekte armen. DIII 170 175
Nadere informatieLogica 1. Joost J. Joosten
Logica 1 Joost J. Joosten Universiteit Utrecht (sub)faculteit der Wijsbegeerte Heidelberglaan 8 3584 CS Utrecht Kamer 158, 030-2535579 jjoosten@phil.uu.nl www.phil.uu.nl/ jjoosten (hier moet een tilde
Nadere informatieRadix, Tijdschrift over geloof en wetenschap, Jaargang 38, #3, 2012, pp. 206-215. Een modaal-epistemisch argument voor het bestaan van God
1 Radix, Tijdschrift over geloof en wetenschap, Jaargang 38, #3, 2012, pp. 206-215 Een modaal-epistemisch argument voor het bestaan van God Emanuel Rutten Introductie In dit artikel presenteer ik een rationeel
Nadere informatieLogica als een oefening in Formeel Denken
Logica als een oefening in Formeel Denken Herman Geuvers Institute for Computing and Information Science Radboud Universiteit Nijmegen Wiskunde Dialoog 10 juni, 2015 Inhoud Geschiedenis van de logica Propositielogica
Nadere informatieLogica 1. Joost J. Joosten
Logica 1 Joost J. Joosten Universiteit Utrecht (sub)faculteit der Wijsbegeerte Heidelberglaan 8 3584 CS Utrecht Kamer 158, 030-2535579 jjoosten@phil.uu.nl www.phil.uu.nl/ jjoosten (hier moet een tilde
Nadere informatieKansrekening en Statistiek
Kansrekening en Statistiek College 8 Vrijdag 2 Oktober 1 / 17 1 Kansrekening Geschiedenis en filosofie 2 / 17 De Kolmogorov Axioma s De kansrekening kan uit deze axioma s worden opgebouwd: 3 / 17 De Kolmogorov
Nadere informatieProposities. Hoofdstuk 2
Hoofdstuk 2 Proposities In de wiskunde en in de informatica, en ook in veel andere disciplines, is er behoefte aan redeneren. Om dat goed te kunnen doen moet men allereerst beschikken over een arsenaal
Nadere informatieAchtergrond bij de pragmatiek
Achtergrond bij de pragmatiek Discourse-analyse Rick Nouwen 1 Wat is pragmatiek? 1.1. Het trivium en de semiotische driehoek Het idee om pragmatiek te onderscheiden van semantiek en syntaxis is terug te
Nadere informatieFormeel Denken. Herfst 2004
Formeel Denken Herman Geuvers Deels gebaseerd op het herfst 2002 dictaat van Henk Barendregt en Bas Spitters, met dank aan het Discrete Wiskunde dictaat van Wim Gielen Herfst 2004 Contents 1 Propositielogica
Nadere informatieVoortgezette Logica, Week 2
Voortgezette Logica, Week 2 Joost J. Joosten Universiteit Utrecht (sub)faculteit der Wijsbegeerte Heidelberglaan 8 3584 CS Utrecht Kamer 164, 030-2535575 jjoosten@phil.uu.nl www.phil.uu.nl/ jjoosten (hier
Nadere informatieLogica op het Leonardo. Een inleiding
Logica op het Leonardo Een inleiding Tekst 1 Alle onpartijdige waarnemers en alle geloofwaardige theoretici gaan ervan uit dat wanneer de fundamentele structuren van een samenleving rechtvaardig zijn,
Nadere informatieSemantiek 1 college 1
Semantiek 1 college 1 Jan Koster 1 Boek 2 Wat is semantiek? Betekenisleer: Conceptueel-intentioneel of: Referentieel? 3 Wat is taal? Sinds Aristoteles: Systeem dat klank en betekenis verbindt Vraag: is
Nadere informatieStappen. Evalueren van redenen. (overigens ) Evalueren van een bewering KRITISCH DENKEN. 18 Evalueren van Beweringen en Redenen.
Evalueren van een bewering KRITISCH DENKEN 18 Evalueren van Beweringen en Redenen. Scenariotest Stel dat iemand iets beweert, bijvoorbeeld: Er bestaat geen grootste priemgetal. Gemalen hoorn van rinoceros
Nadere informatieDe mens. Een machine?
De mens. Een machine? Het argument van J.R. Lucas tegen het mechanisme G.J.E. Rutten De verhouding tussen mens en machine Mechanisme (materialisme, sciëntisme) De mens is niets meer dan een complexe machine
Nadere informatieDe actualiteit van een vergeten filosoof: Charles S. Peirce ( ) dr. mr. Kees Schuyt Vereniging voor Wijsbegeerte 17 oktober 2017
De actualiteit van een vergeten filosoof: Charles S. Peirce (1839 1914) dr. mr. Kees Schuyt Vereniging voor Wijsbegeerte 17 oktober 2017 Lessen in Pragmatisme: Peirce in vijf stappen Karakteristiek van
Nadere informatieGroeperen. Het weldoordacht ordenen en weergeven van informatie. Groeperen van items. Groeperingprincipes kiezen. Geordend.
Overzicht Methodiek KRITISCH DENKEN met RATIONALE KRITISCH DENKEN Groeperen Redeneren Structureren Analyseren Evalueren Oordelen 4 Grondslagen van Redeneren I Het weldoordacht ordenen en informatie. Het
Nadere informatieDe naïeve betekenistheorie. De betekenis van een woord is het object waar dat woord voor staat.
De naïeve betekenistheorie De betekenis van een woord is het object waar dat woord voor staat. De naïeve betekenistheorie Kritiek: De informativiteit van identiteitsuitspraken a=a versus a=b Uitspraken
Nadere informatieLogica 1. Joost J. Joosten
Logica 1 Joost J. Joosten Universiteit Utrecht (sub)faculteit der Wijsbegeerte Heidelberglaan 8 3584 CS Utrecht Kamer 158, 030-2535579 jjoosten@phil.uu.nl www.phil.uu.nl/ jjoosten (hier moet een tilde
Nadere informatieLudwig Wittgenstein ( ) Filosofie in de twintigste eeuw (part II)
Ludwig Wittgenstein (1889-1951) Filosofie in de twintigste eeuw (part II) De schok van 1914: dansend naar de oorlog oog voor realiteit in de filosofie: de Wiener Kreis een betere samenleving door een wetenschappelijke
Nadere informatieSemantiek 1 college 10. Jan Koster
Semantiek 1 college 10 Jan Koster 1 Vandaag Vorige keer: conceptuele structuur en semantische decompositie Vandaag: inleiding in de formele semantiek Gebruikt notaties uit formele logica plus de daar gehanteerde
Nadere informatieDat wat is, is waar. Specialisatiecollege Schoonheid en Waarheid Jacolien Schreuder Studentnummer
Specialisatiecollege Schoonheid en Waarheid Jacolien Schreuder Studentnummer 1678973 Dat wat is, is waar Inleiding In Plato s Phaedrus komt men de volgende zin tegen: Want men moet de waarheid durven zeggen,
Nadere informatiePropositionele logica
Logic is the beginning of wisdom, not the end. Captain Spock, Star Trek VI (1991) Hoofdstuk 1 ropositionele logica 1.1 Uitspraken Het begrip uitspraak. We geven hier geen definitie van het begrip uitspraak
Nadere informatieMededelingen. TI1300: Redeneren en Logica. Metavariabelen Logica, p Minder connectieven nodig
Mededelingen TI1300: Redeneren en Logica College 5: Semantiek van de Propositielogica Tomas Klos Algoritmiek Groep Tip: Als ik je vraag de recursieve definitie van een functie over PROP op te schrijven,
Nadere informatieWiskundige beweringen en hun bewijzen
Wiskundige beweringen en hun bewijzen Analyse (en feitelijk de gehele wiskunde) gaat over het bewijzen van beweringen (proposities), d.w.z. uitspraken waaraan de karakterisering waar of onwaar toegekend
Nadere informatieLogica 1. Joost J. Joosten
Logica 1 Joost J. Joosten Universiteit Utrecht (sub)faculteit der Wijsbegeerte Heidelberglaan 8 3584 CS Utrecht Kamer 158, 030-2535579 jjoosten@phil.uu.nl www.phil.uu.nl/ jjoosten (hier moet een tilde
Nadere informatienaar: Jed McKenna, Jed McKenna s theorie van alles, Samsara, 2014
Opgave 2 Spiritueel scepticisme tekst 6 Jed McKenna is de schrijver van verschillende boeken over spiritualiteit. In zijn boeken speelt hij de hoofdrol als leraar van een leefgemeenschap. McKenna is spiritueel
Nadere informatieInleiding logica Inleveropgave 3
Inleiding logica Inleveropgave 3 Lientje Maas 30 september 2013 Ik (Rijk) heb verbeteringen in rood vermeld. Deze verbeteringen meegenomen zijn dit correcte uitwerkingen van de derde inleveropgaven. 1
Nadere informatieWie A zegt moet B zeggen
Logica in actie H O O F D S T U K 3 Wie A zegt moet B zeggen Logici ontwerpen niet alleen systemen om bestaande vormen van redeneren te analyseren, ze bestuderen ook de eigenschappen van die systemen op
Nadere informatieExcerpt. Laurence Bonjour, In defense of pure reason: A rationalist account of a priori justification Cambridge University Press, G.J.E.
1 Excerpt Laurence Bonjour, In defense of pure reason: A rationalist account of a priori justification Cambridge University Press, 1998 G.J.E. Rutten 1. Introductie: het probleem van a priori rechtvaardiging
Nadere informatieKansrekening en Statistiek
Kansrekening en Statistiek College 13 Dinsdag 1 November 1 / 26 2 Statistiek Vandaag: Power Grootte steekproef Filosofie 2 / 26 Power 3 / 26 Power Def. De power (kracht) van een hypothese toets is (1 β),
Nadere informatieAlles wat mogelijk waar is, is kenbaar Het modaal-epistemisch argument
Alles wat mogelijk waar is, is kenbaar Het modaal-epistemisch argument Emanuel Rutten In ons dagelijks leven doen we allerlei beweringen. We zeggen dingen als In Nederland is de binnenlandse consumptie
Nadere informatieOpdrachten Tarski s World
Opdrachten Tarski s World Logika thema 4 13 april 2004 1 Propositielogika 1.1 Atomaire proposities in Tarski s world Open de wereld, wittgens.sen, en het bestand met beweringen, wittgens.sen 1. Ga van
Nadere informatieHoe Gödel de wiskunde liet schrikken
p. 1/1 Hoe Gödel de wiskunde liet schrikken Stefaan Vaes CENTRE NATIONAL DE LA RECHERCHE SCIENTIFIQUE K.U.Leuven C.N.R.S. Paris p. 2/1 De leugenaarsparadox Ik ben aan het liegen p. 2/1 De leugenaarsparadox
Nadere informatieWoordenlijst Het oog in de storm
Woordenlijst Het oog in de storm Inleiding agora marktplaats in het centrum van de Griekse stadstaten (poleis). Hier werd gedebatteerd en werden ervaringen uitgewisseld. animal rationale Latijnse vertaling
Nadere informatieTitel: Wittgenstein s Tractatus Logico Philosophicus Door: G.J.E. Rutten, Amsterdam 3 Augustus 2004. Inleiding
Titel: Wittgenstein s Tractatus Logico Philosophicus Door: G.J.E. Rutten, Amsterdam 3 Augustus 2004 Inleiding Waar je bij het bestuderen van Ludwig Wittgenstein tegenaanloopt is dat hij in zijn filosofie
Nadere informatieFILOSOFIE VAN DE WISKUNDE. Filosofische stromingen in de wiskunde. De genetische methode. Voorbeeld van de gen. meth.
Filosofische stromingen in de wiskunde FILOSOFIE VAN DE WISKUNDE n logicisme (Frege, Russell) "wiskunde is een tak van de logica" n formalisme (Hilbert) "wiskunde is de wetenschap van formele systemen"
Nadere informatieGeloven en redeneren. Samenvatting
Geloven en redeneren Samenvatting Historisch overzicht Pantheïsme en polytheïsme De spiltijd Het oosten Boeddhisme Confucianisme Taoïsme Het westen Jodendom, christendom, islam Filosofie Ontwikkelingen
Nadere informatien filosofie n wetenschapsfilosofie n soorten wetenschap n filosofie van de informatica n inhoud college n werkwijze college
Filosofie van de Informatica FILOSOFIE VAN DE INFORMATICA Prof. Dr. John-Jules Meyer Dr. R. Starmans Dr. J. Broersen n n wetenschaps n soorten wetenschap n van de informatica n inhoud college n werkwijze
Nadere informatieOnbegrip in eenvoudige conversaties
Onbegrip in eenvoudige conversaties Conversaties vormen van oudsher de meest voorkomende toepassing van taal. Dit betekent echter niet dat ze probleemloos verlopen. Integendeel, in conversaties is opmerkelijk
Nadere informatieDe betekenis(sen) van conditionele zinnen
De betekenis(sen) van conditionele zinnen Kevin Demiddele Eén van de vragen waar de taalfilosofie sinds de vorige eeuw mee heeft geworsteld, is wat de betekenis is van als dan in de natuurlijke taal. De
Nadere informatieHoofdstuk 1. we eerst in paragraaf 1.1 wat wij in dit boek onder logica zullen verstaan.
Hoofdstuk 1 Wat is Logica? Het woord logica wordt in uiteenlopende betekenissen gebruikt. Daarom bespreken we eerst in paragraaf 1.1 wat wij in dit boek onder logica zullen verstaan. Vervolgens zal in
Nadere informatieVerschenen in Radix, Tijdschrift over geloof en wetenschap, Jaargang 38, #4, 2012
Verschenen in Radix, Tijdschrift over geloof en wetenschap, Jaargang 38, #4, 2012 Repliek op Gijsbers Emanuel Rutten Trefwoorden Metafysica, Theïsme, Eerste Oorzaak, Kenbaarheid, Mogelijke werelden Victor
Nadere informatieKeuze-Axioma en filosofische vragen over de Wiskunde
Keuze-Axioma en filosofische vragen over de Wiskunde Jaap van Oosten Department of Mathematics, Utrecht University Caleidsocoop 1, 3 april 2012 In de wiskunde bewijzen we stellingen (uitspraken). In het
Nadere informatieTaalhandelingen (speech acts)
Taalhandelingen (speech acts) Discourse-analyse Rick Nouwen 1 De oorsprong van taalhandelingen Logisch-positivisme: nadruk op zinnen die een waarheidswaarde hebben. Vanaf Wittgenstein II: nadruk op alle
Nadere informatieLOGICA OP HET MENU DEEL 2. Dr. Luc Gheysens en Daniël Tant
LOGICA OP HET MENU DEEL 2 Dr. Luc Gheysens en Daniël Tant Augustus De Morgan (180 1871) was een Britse wiskundige die vooral bekend is gebleven voor zijn werk op het gebied van de logica en meerbepaald
Nadere informatieLogica voor Informatica. Propositielogica. Normaalvormen en Semantische tableaux. Mehdi Dastani
Logica voor Informatica Propositielogica Normaalvormen en Semantische tableaux Mehdi Dastani m.m.dastani@uu.nl Intelligent Systems Utrecht University Literals Een literal is een propositieletter, of de
Nadere informatieWiskunde C vwo. Workshop Noordhoff wiskundecongres 19 november 2015 Jan Dijkhuis en Sabine de Waal. Programma
Wiskunde C vwo Workshop Noordhoff wiskundecongres 19 november 2015 Jan Dijkhuis en Sabine de Waal Programma 1. Vorm en ruimte in Getal & Ruimte 2. Logisch redeneren in Getal & Ruimte 1. Examenprogramma
Nadere informatieHandout Natuurlijke Deductie
Handout Natuurlijke Deductie Peter van Ormondt 4 februari 2017 1 Inleiding In Van Benthem et al (2016, Hoofdstuk 2), hebben we redeneringen bestudeerd door te kijken naar de semantiek of betekenis van
Nadere informatieSamenvatting. TI1306 Redeneren & Logica Review Guide 2014 Door: David Alderliesten. Disclaimer
Samenvatting TI1306 Redeneren & Logica Review Guide 2014 Door: David Alderliesten Disclaimer De informatie in dit document is afkomstig van derden. W.I.S.V. Christiaan Huygens betracht de grootst mogelijke
Nadere informatieSemantiek van predicatenlogica en Tractatus
Logica en de Linguistic Turn 2012 Semantiek van predicatenlogica en Tractatus Maria Aloni ILLC-University of Amsterdam M.D.Aloni@uva.nl 1/11/12 Plan voor vandaag 1. Predicatenlogica: semantiek 2. Tractatus:
Nadere informatieTata en Metata. Albert Visser. 1. The name of the song is called Haddocks Eyes. 2. The name of the song is The Aged Aged Man.
Tata en Metata Albert Visser 1 De Witte Ridder 1. The name of the song is called Haddocks Eyes. 2. The name of the song is The Aged Aged Man. 3. The song is called Ways And Means. 4. The song is A-sitting
Nadere informatieTractatus Logico-Philosophicus: Wittgensteins beeld van de logica
Tractatus Logico-Philosophicus: Wittgensteins beeld van de logica Leon Geerdink 3250318 1 Inleiding: In dit essay wil ik nader onderzoeken wat Wittgensteins exacte ideeën zijn over de status van de logica,
Nadere informatieGrice. Terug naar In Defence of a Dogma
Grice Terug naar In Defence of a Dogma Grice maakt een onderscheid tussen wat er gezegd wordt en wat er geïmpliceerd wordt. (denk nog even aan de logische constanten) Grice Tweede kant van zijn programma:
Nadere informatieLudwig Wittgenstein ( ) Filosofie in de twintigste eeuw
Ludwig Wittgenstein (1889-1951) Filosofie in de twintigste eeuw De schok van 1914: dansend naar de oorlog Wenen Parlement, Wenen rond 1900 Looshaus (1909-1911) De schok van 1914: dansend naar de oorlog
Nadere informatieSummary in Dutch: Bolzano s notie van fundering en het Klassiek Model van Wetenschap
Summary in Dutch: Bolzano s notie van fundering en het Klassiek Model van Wetenschap Dit proefschrift is een bijdrage aan de studie van de geschiedenis van de notie van wetenschappelijke verklaring als
Nadere informatieGödels theorem An Incomplete Guide to Its Use and Abuse, Hoofdstuk 3
Gödels theorem An Incomplete Guide to Its Use and Abuse, Hoofdstuk 3 Koen Rutten, Aris van Dijk 30 mei 2007 Inhoudsopgave 1 Verzamelingen 2 1.1 Definitie................................ 2 1.2 Eigenschappen............................
Nadere informatieachtergronden en lessuggesties voor Logisch redeneren
achtergronden en lessuggesties voor Logisch redeneren 75 76 Achtergrondinformatie Logisch redeneren Dit lesmateriaal wijkt af van de gebruikelijke inleidingen tot de logica: De hoofdredenen zijn: Dit is
Nadere informatieLogic for Computer Science
Logic for Computer Science 06 Normaalvormen en semantische tableaux Wouter Swierstra University of Utrecht 1 Vorige keer Oneindige verzamelingen 2 Vandaag Wanneer zijn twee formules hetzelfde? Zijn er
Nadere informatieVerzamelingen. Hoofdstuk 5
Hoofdstuk 5 Verzamelingen In de meest uiteenlopende omstandigheden kan het handig zijn om een stel objecten, elementen, of wat dan ook, samen een naam te geven. Het resultaat noemen we dan een verzameling.
Nadere informatieARGUMENTEREN EN REDENEREN
ARGUMENTEREN EN REDENEREN Julie Kerckaert Vaardigheden I Academiejaar 2014-2015 Inhoudsopgave Deel 1: Argumenteren en redeneren... 2 1.1 Logica... 2 1.1.1 Syllogismen... 2 1.1.2 Soorten redeneringen...
Nadere informatieIs de predikaatopvatting van eigennamen definitief weerlegd?
Voortgezette taalfilosofie / Norbert van Ettinger / 0244236 / deeltijd / essay 1 Is de predikaatopvatting van eigennamen definitief weerlegd? Inleiding : Ik bespreek hier de vraag of eigennamen opgevat
Nadere informatie