om Kort en Krachtig te schrijven Ingrid Verbakel

Transcriptie

1 om Kort en Krachtig te schrijven Ingrid Verbakel

2 Tekst Tekeningen Ingrid Verbakel Inge de Fluiter Wil je meer tips? Meer oefeningen? Begeleiding bij het schrijven? Volg dan een workshop of 1:1 schrijfcoaching bij Ingrid Interviewt. Meer informatie:

3 Voorwoord Beste schrijver, Met deze 10 tips kun je aan de slag om alles wat je schrijft (brief, , blog, webtekst, enzovoort) Kort en Krachtig te maken. Je lezer is je dankbaar! Ingrid Verbakel

4 Schrijf zoals je praat Koester je eigenheid, je spontaniteit. Heb je daar moeite mee? Vertel dan aan een vriend, familielid of buurvrouw wat je bezighoudt, waar je blij van wordt en wat je wilt bereiken. Of vertel hoe je anderen wilt helpen, wat voor mooi aanbod je hebt voor je klanten, wat je missie is, enzovoort. Neem jouw woorden op. Vergeet je woorden niet op te nemen op een digitaal recorder of je smartphone. Luister het dan terug, en noteer letterlijk belangrijke en rake uitspraken van jezelf. Dit zijn belangrijke ingrediënten die je later gaat uitwerken en aanvullen. Heb je behoefte aan een ander, die je goede vragen stelt? Schakel dan eens een interviewer in, die jou uitdaagt met verrassende vragen. Als je deze vraagen antwoordsessie hebt opgenomen, schrijf je de uitspraken van jezelf die de kern raken, letterlijk uit. Die citaten gebruik je vervolgens in je schrijfwerk.

5 Val met de deur in huis Begin dus met het belangrijkste. Wat wil je dat de lezer van jouw stuk onthoudt? Begin en eindig hiermee. Vaak piekeren mensen zich suf over een spetterend begin. Dat hoeft niet: begin gewoon ergens met schrijven, dat hoeft niet de beginzin te zijn, het kan ook een middenstuk zijn. Met andere woorden: de volgorde van jouw schrijven hoeft niet rechtevenredig te lopen met de chronologische volgorde van het stuk. Later komt het ordenen, het schaven en het puzzelen met het aantal woorden wel. Maak je daar geen zorgen over.

6 Spreek de taal van je lezer Verschuil je niet achter vage taal en jargonwoorden. Als je vast zit in vaktaal, kun je een leek mee laten lezen. Doe je voordeel met de opmerkingen die je krijgt van hem of haar. Denk niet dat je deze opmerkingen wel onthoudt, maar schrijf alles op (digitaal of op papier). Ook woorden die jij met gemak gebruikt, en waarvan je oprecht denkt: dat weet toch iedereen, kunnen onbekend zijn buiten jouw vakgebied of leefwereld. Als je daar goed rekening mee houdt, heb je veel streepjes voor op anderen die dat niet of onvoldoende doen.

7 Schrijf zo actief mogelijk De zin: Deze toespraak wordt helemaal uitgeschreven en van commentaar voorzien door een ghostwriter. is een lijdende zin. De lijdende vorm kun je soms gebruiken ter afwisseling, maar in het algemeen geldt: schrijf zo actief mogelijk. Dus met het onderwerp in de hoofdrol, zoals Ik stel het zeer op prijs dat je informeert hoe het met me gaat! Lijdende zinnen scheppen afstand. Vaak is ook niet duidelijk wie nu een bepaalde actie onderneemt. Voor je het weet verval je in vaagtaal, waarbij je lezer in slaap valt.

8 Afwisseling, variatie, verandering Schrijf zo afwisselend mogelijk. Dat geldt voor zowel vorm als inhoud. Wissel langere zinnen (niet te lang, zeker niet als je voor internet schrijft!) af met korte zinnen. Maak bewust gebruik van zintuiglijke woorden (hij ving op, zij zag, wij voelden) en van synoniemen. Als je even niet op een woord komt zijn er genoeg hulpmiddelen, ook online: onzetaal.nl, synoniemen.net, enzovoort. Probeer zo precies mogelijk te zijn en probeer een beeld op te roepen met de woorden die je gebruikt. Schilder met je woorden.

9 Herhaling is de kracht van de reclame Lekker tegenstrijdig hè? Eerst oproepen tot afwisseling en dan weer dit. Herhaling van woorden is iets dat je spaarzaam moet gebruiken, maar als je het gebruikt, kan het heel krachtig werken. Gebruik het als je dat nodig vindt bij jouw sleutelwoorden, een of twee kernwoorden uit je stuk.

10 Neem de tijd Je eerste versie hoeft je eindversie niet te zijn. Als je stuk voor je gevoel af is, kijk het dan nogmaals door. Deze vragen kunnen hierbij helpen: Waar herhaal je jezelf, waar zwak je jezelf af? Welke zinnen kunnen korter? Welke (stop)woorden kunnen eruit? Ondersteunt de interpunctie je verhaal of leidt het af? (bijvoorbeeld: mijn gewoonte was vroeger om veel : te gebruiken )

11 Structureer je tekst Zijn je argumenten of verhaallijn duidelijk voor een lezer die jouw kennis niet bezit of haast heeft bij het lezen? Heb je tussen de verschillende deelonderwerpen bruggetjes geslagen of springt het van de hak op de tak? Leid jij de lezer op een logische manier door jouw manier van denken (standpunt, mening) of jouw verhaal heen? Is het einde geen anticlimax, kan het verrassender? Kun je een verwijzing maken naar het punt waarmee je het stuk begonnen bent?

12 Gebruik goede tussenkopjes! Plaats tussenkopjes boven afgeronde alinea s, deelstukken van je tekst. Denk na over welk tussenkopje inhoudelijk de lading dekt, maar ook een trigger bevat om door te lezen. Natuurlijk zijn de tussenkopjes zo kort mogelijk. Als je stuk af is, kun je tussenkopjes altijd nog aanpassen. De bedoeling is dat je jouw tekst in enkele seconden kunt samenvatten aan de hand van je (goedgekozen) hoofdkop en tussenkopjes. De lezer moet in minder dan 10 seconden weten waar jouw stuk over gaat. Die eerste indruk bepaalt of hij of zij het hele stuk wil lezen.

13 Jouw titel of kop is essentieel Sluit je aan bij wat een lezer wil weten, wat hem of haar nieuwsgierig maakt. Gebruik een vraag, doe appèl op een behoefte aan geruststelling of juist behoefte aan avontuur, of een andere persoonlijke wens. Pas af en toe trucjes toe als Lees dit niet. Ja, heel flauw, maar het werkt meestal wel. Er is op internet een massa aan tips over dit onderwerp te vinden. Zie bijvoorbeeld bloguniversity.nl Roept je titel iets op? Test het uit op mensen uit je omgeving. Test het uit op social media: lezen meer mensen het als het titel A heeft, of B of C?

14 Laat je stuk meelezen. Begrijpt de meelezer wat je bedoelt? Ziet zij of hij nog onduidelijkheden of vage taal? Vindt hij of zij het interessant? Roept het emoties op? Maar ook kijkt een goede meelezer (je dacht dat ik het misschien vergeten was ) of er grammaticale of spellingfoutjes in je tekst zijn achtergebleven. Streef naar 0 taalfouten. 1 of 2 fouten zal iedereen je wel vergeven.

15 Zonder beeld besta je (bijna) niet Mensen lezen veel minder snel een tekst zonder afbeelding die erbij past, dan een tekst met een bijpassende afbeelding van goede kwaliteit. Met alleen tekst kom je er dus niet! Schakel een goede fotograaf of illustrator in, of gebruik een rechtenvrije foto of afbeelding. Of maak een film, want bewegend beeld trekt nog beter de aandacht.

16 Denk - Schrijf - Oefening 1. Schrijf de eerste 5 woorden die nu in je opkomen hieronder: 2. Maak met deze 5 woorden een mini-verhaal van ongeveer 100 woorden.

17 3. Laat het nu aan iemand lezen en vraag om feedback. Wat kun je verbeteren?

18 Ingrid Verbakel Tekstschrijver / Schrijfcoach info@ingridinterviewt.nl KvK