BESLUIT. Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.

Transcriptie

1 Nederlandse Mededingingsautoriteit BESLUIT Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet. Nummer 5193 / 12 Betreft zaak: 5193/Cehave - Bonda I. MELDING 1. Op 19 september 2005 heeft de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 34 van de Mededingingswet. Hierin is medegedeeld dat Coöperatie Cehave Landbouwbelang U.A. voornemens is zeggenschap te verkrijgen, in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet, over Bonda Beheer Leiden B.V. Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 184 van 22 september Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn geen zienswijzen van derden naar voren gebracht. Ambtshalve zijn vragen gesteld aan verschillende marktpartijen. II. PARTIJEN 2. Coöperatie Cehave Landbouwbelang U.A. (hierna: Cehave) is een coöperatie met uitgesloten aansprakelijkheid naar Nederlands recht. Cehave staat aan het hoofd van de Cehave Groep. Cehave is via verscheidene dochterondernemingen actief op het gebied van de productie en verkoop van vochtige diervoeders en mengvoeders, transport, onderzoek ten behoeve van de voedingsketen, verkoop en reparatie van agrarische machines, in- en verkoop van zaaizaden, potgoed, meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen en inlandse granen, slacht en in- en verkoop van pluimvee, alsmede productie en verkoop van premixen, concentraten en nutritionele ingrediënten. 3. Bonda Beheer Leiden B.V. (hierna: Bonda) is een besloten vennootschap naar Nederlands recht. Bonda maakt deel uit van een groep waarvan Stichting Administratiekantoor Bonda aan het hoofd staat. Bonda is actief op het gebied van de productie en verkoop van vochtige diervoeders, mengvoeders en ruwvoeders. III. DE GEMELDE OPERATIE 4. De gemelde operatie betreft de verwerving door Cehave van alle aandelen in Bonda. De gemelde operatie is vastgelegd in de door partijen bij de melding overgelegde Koop- 1 Openbare versie

2 verkoopovereenkomst terzake Bonda Beheer Leiden B.V. tussen Bonda Invest B.V. als verkoper en Coöperatie Cehave Landbouwbelang U.A. als koper d.d. 19 september IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT 5. De gemelde operatie is een concentratie in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet. De hierboven, onder punt 4, omschreven transactie leidt er toe dat Cehave de uitsluitende zeggenschap verkrijgt over Bonda. 6. Betrokken ondernemingen zijn Cehave en Bonda. 7. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt. V. BEOORDELING A. RELEVANTE MARKTEN Relevante productmarkt 8. De activiteiten van partijen overlappen op het gebied van de productie en verkoop van vochtige diervoeders 1 en mengvoeders 2. Voor Bonda zijn de activiteiten op het gebied van de productie en verkoop van mengvoeders beperkt tot een vorm van bijkomende service aan bepaalde klanten. 3 Gelet hierop zal in het vervolg van dit besluit niet nader worden ingegaan op deze activiteit. 1 Vochtige diervoeders zijn restmaterialen van de voedingsmiddelenindustrie, zoals tarwezetmeel, aardappelstoomschillen, bierborstel en perspulp. 2 Mengvoeders zijn vitaminen- en mineralenmengsels voor varkens, rundvee en pluimvee. 3 Bonda zette in 2004 [ ] * ton mengvoeder af waarmee een omzet van EUR [ ] werd behaald (minder dan [0-10]% van de totale omzet die Bonda in Nederland in 2004 behaalde). In totaal is in 2004 in Nederland 3,3 mln. ton mengvoeder voor rundvee, 5,1 mln. ton mengvoeder voor varkens en 3,1 mln. ton mengvoeder voor pluimvee afgezet. Bron: Productschap Diervoeder. * In deze openbare versie van het besluit zijn delen van de tekst vervangen of weggelaten om redenen van vertrouwelijkheid. Vervangen of weggelaten delen zijn met vierkante haken aangegeven. In het geval van getallen of percentages kan de vervanging hebben plaatsgevonden in de vorm van vermelding van bandbreedtes. 2 Openbare versie

3 9. In eerdere besluiten 4 is de markt voor (de productie en groothandel van) ruwvoeders 5 en enkelvoudige vochtige diervoeders onderscheiden van de markt voor mengvoeders. Partijen zijn evenwel van oordeel dat mengvoeders enerzijds, en ruwvoeders en enkelvoudige vochtige voeders anderzijds, in dusdanige mate onderling substitueerbaar zijn dat zij tot dezelfde productmarkt dienen te worden gerekend. 10. In een eerder besluit 6 is aangegeven dat ruwvoeders en enkelvoudige vochtige voeders als aanvulling worden gebruikt op het mengvoeder, niet als substituut. Voorts werd er op gewezen dat ruwvoeders en enkelvoudige vochtige voeders makkelijker te produceren zijn en aanzienlijk lager zijn in prijs. Marktpartijen die in het kader van onderhavige zaak zijn bevraagd hebben bevestigd dat ruwvoeders en enkelvoudige vochtige voeders als aanvulling worden gebruikt op mengvoeders en niet worden gezien als substituten van mengvoeders. In onderhavig besluit zal, evenals in de hiervoor genoemde besluiten, worden uitgegaan van een markt voor ruwvoeders en enkelvoudige vochtige voeders. Relevante geografische markt 11. Partijen hebben aangegeven dat ruwvoeders en enkelvoudige vochtige voeders tot maximaal 300 kilometer op economisch rendabele wijze vervoerd kunnen worden. Vochtige diervoeders afkomstig uit België, het noorden van Frankrijk en het westen van Duitsland worden in Nederland afgezet. Partijen zijn van oordeel dat de markt voor ruwvoeders en enkelvoudige vochtige voeders tenminste nationaal en wellicht groter is. 12. In een eerder besluit 7 is in het midden gelaten of de markt voor ruwvoeders en enkelvoudige vochtige voeders een regionale, nationale of wellicht een ruimer dan nationale omvang heeft. Verschillende marktpartijen die in het kader van onderhavige zaak zijn bevraagd geven aan dat ruwvoeders en enkelvoudige vochtige voeders door het hele land worden getransporteerd. Enkelvoudige vochtige voeders zijn afkomstig van de voedingsmiddelenindustrie die op verschillende locaties in Nederland zijn gevestigd. Deze producten worden vervolgens getransporteerd naar afnemers die in het hele land zijn gevestigd. Afnemers geven desgevraagd aan met name enkelvoudige vochtige diervoeders af te nemen van nationaal opererende verkopers. 13. Concurrenten, afnemers en brancheorganisaties die in het kader van onderhavige zaak zijn bevraagd geven aan dat er sprake is van een bepaalde mate van import en export van met 4 Zie het besluit van de d-g NMa van 26 augustus 2002 in zaak 3078/Cosun Cebeco, punten 10-21, en het besluit van de d- g NMa van 23 juli 2001 in zaak 2526/ACM Cavo Latuco, punt Ruwvoeders zijn voedingsmiddelen die afkomstig zijn van het land, zoals maïs, erwten en luzerne. 6 Zie het besluit van de d-g NMa in zaak 2526/ACM Cavo Latuco, reeds aangehaald, punt Zie het besluit van de d-g NMa in zaak 3078/Cosun Cebeco, reeds aangehaald, punt Openbare versie

4 name enkelvoudige vochtige voeders van en naar België, het noorden van Frankrijk en het westen van Duitsland. Het Productschap Diervoeder geeft aan dat er beperkte concurrentiedruk uitgaat van buitenlandse handelaren. Dit heeft deels te maken met het feit dat IKB 8 -gecertificeerde varkenshouderijen en KKM 9 -gecertificeerde veehouderijen in Nederland verplicht zijn hun dieren GMP 10 -gecertificeerd diervoeder te geven om bepaalde kwaliteitsnormen te waarborgen. In tegenstelling tot buitenlandse handelaren hebben vrijwel alle Nederlandse verkopers van ruwvoeders en enkelvoudige vochtige voeders een GMP-certificaat. Er zijn echter wel mogelijkheden voor buitenlandse handelaren om hun ruwvoeders en enkelvoudige vochtige voeders in Nederland te verkopen, bijvoorbeeld indien zij een vergelijkbare certificering hebben In onderhavig besluit kan in het midden worden gelaten of de markt voor ruwvoeders en enkelvoudige vochtige voeders nationaal of ruimer dan nationaal is aangezien de materiële beoordeling hierdoor niet wordt beïnvloed (zie punt 19). B. GEVOLGEN VAN DE CONCENTRATIE 15. Volgens de Overleggroep Producten Natte Veevoeders (hierna: OPNV) werd in Nederland in 2003 ongeveer 5,3 mln. ton enkelvoudige vochtige voeders afgezet. 12 Partijen gaan er vanuit dat ook in 2004 ongeveer 5,3 mln. ton is afgezet. Deze hoeveelheid kan variëren als gevolg van weersomstandigheden en andere seizoensinvloeden maar is de laatste jaren vrij stabiel gebleven. Marktpartijen bevestigen dit beeld. Partijen schatten in dat de genoemde 5,3 mln. ton een waarde vertegenwoordigt van circa EUR 190 mln. 16. Partijen schatten in dat er daarnaast jaarlijks circa 4 mln. ton ruwvoeders wordt afgezet en schatten de totale markt voor ruwvoeders en enkelvoudige vochtige voeders in op circa 9,1 tot 9,3 mln. ton. Partijen schatten daarnaast dat de genoemde 4 mln. ton een waarde vertegenwoordigt van circa EUR 135 mln. Marktpartijen hebben aangegeven dat de totale productie en afzet van ruwvoer moeilijk in te schatten is. OPNV schat desgevraagd in dat er 8 Integrale Ketenbeheersing. 9 Keten Kwaliteit Melk. 10 Good Manufacturing/Managing Practice. 11 Zo is het PDV met haar Duitse equivalent, QS GmbH (dat staat voor Qualität en Sicherheit), overeengekomen dat GMPen QS-certificaten dezelfde onderliggende kwaliteitseisen hebben en dus in beide landen als het ware inwisselbaar zijn. Ook bestaat er een Europese kwaliteitsnorm, de HACCP (Hazards and Critical Control Points). In Nederland is de HACCPnorm opgenomen (met additionele kwaliteitseisen) in de GMP-norm. 12 Bron: OPNV, Stabiele afzet van vochtrijke voedermiddelen, persbericht februari Het gezamenlijke marktaandeel van partijen verschilt niet wezenlijk indien wordt uitgegaan van marktomvanggegevens uitgedrukt in waarde. 4 Openbare versie

5 jaarlijks circa miljoen ton ruwvoeders wordt geproduceerd in Nederland, waarvan 80-90% voor eigen gebruik is en 10-20% wordt verhandeld. 17. Wanneer wordt uitgegaan van een marktomvang van 9,1 mln. ton behalen partijen op de markt voor ruwvoeders en enkelvoudige vochtige voeders een gezamenlijk marktaandeel van circa [10-20]%. Wanneer wordt uitgegaan van de kleinst mogelijke marktomvang, namelijk de in punt 15 genoemde 5,3 mln. ton, behalen partijen een gezamenlijk marktaandeel van circa [20-30]% Naast partijen zijn in Nederland diverse andere grote ondernemingen actief op de markt voor ruwvoeders en enkelvoudige vochtige voeders, zoals Beuker, Duynie, Hedimix, Van Triest en Agrifirm. De in het kader van onderhavige zaak bevraagde afnemers geven aan veelal van een aantal verschillende handelaren ruwvoeders en enkelvoudige vochtige voeders af te nemen. Afnemers hebben desgevraagd aangegeven geen problemen te verwachten ten gevolge van onderhavige concentratie. 19. Partijen produceren en leveren ruwvoeders en enkelvoudige vochtige voeders met name in Nederland. Partijen zetten in België, het noorden van Frankrijk en het westen van Duitsland gezamenlijk circa [ ] ton af. Partijen schatten dat de totale veestapel en het totale landbouwareaal, en daarmee de afgeleide markt voor ruwvoeders en enkelvoudige vochtige voeders, in deze aangrenzende gebieden een veelvoud zijn van die in Nederland. 15 Indien wordt uitgegaan van een ruimer dan nationale markt, die tevens het noorden van Frankrijk, België en het westen van Duitsland omvat, zal het gezamenlijke marktaandeel van partijen derhalve geringer zijn dan op een nationale markt. 20. Gelet op het bovenstaande is er geen reden om aan te nemen dat als gevolg van de voorgenomen concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een wezenlijk deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. VI. CONCLUSIE 21. Na onderzoek van deze melding is de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde 15 Uit gegevens van de Europese Unie ( blijkt dat de totale veestapel in de aan Nederland grenzende gebieden circa twee maal zo groot is als de Nederlandse veestapel. Uit gegevens van de Europese Unie blijkt eveneens dat de omvang van het landbouwareaal in Nederland circa 2 mln. hectare groot is, terwijl het gebied dat Nederland, België, Luxemburg, het noorden van Frankrijk en het westen van Duitsland circa 19 mln. hectare omvat. 5 Openbare versie

6 concentratietoezicht. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat als gevolg van die concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. 22. Gelet op het bovenstaande deelt de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is vereist. Datum: 19 oktober 2005 De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit, namens deze: w.g. Mr. J. Schönau Directeur Concentratiecontrole Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na de dag van bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM Rotterdam 6 Openbare versie