Uitgeverij Schoolsupport Leonardo werd geboren in Vinci, een stadje in de ulputatem duipsuscilis alit euip et velenim qu

Transcriptie

1 ulputatem duipsuscilis alit euip et velenim qu quipit henim facin do odignim velis alit nulla accum dui tat augait nostio commy dolobore minismo m conullu pta sustio at, nos vullum iam, augiamet ip essim nisis adiat la facidunt ut nibh ent laore dio con henismodipit luptat ven utpat lutatem nonsequisit exerat wis dolendit ulla exercin venismod iure laorper venit quamet, et, aute strud dolendip erciliquat, at, con utem eummy nit augue tet lore facillao d essim alit eum il heniscil nismodiamcon feuis adiam zzriureet wisi. commy nulput ver magna vulputpatie blan consequi essim utem dolor con eum at, feuis nismodia ea venibh luptat henismodipit con dolore feum Een moeilijk begin Uit de titel Een moeilijk begin kun je afleiden dat deze pagina s waarschijnlijk over Leonardo s jonge jaren gaan. Als je weet wat je kunt verwachten, kun je de tekst vaak beter begrijpen. Het huis bij Vinci waar Leonardo opgroeide Leonardo werd geboren in Vinci, een stadje in de provincie Florence. De naam da Vinci betekent uit Vinci. Leonardo s ouders waren niet getrouwd. Leonardo woonde bij zijn vader; hij had diverse stiefmoeders en veel halfbroers en halfzusters. Hij was vaak alleen en had altijd een schetsboek bij zich. Hij tekende vooral wat hij in de natuur om zich heen zag. Leonardo mocht niet naar de universiteit en hij mocht geen beroep uitoefenen, omdat zijn ouders niet getrouwd waren. Maar toch las de jonge Leonardo elk boek dat hij in handen kreeg. Leonardo s vader zag dat zijn zoon veel artistieke talenten had. Hij zorgde ervoor dat Leonardo een kans kreeg er iets mee te doen: hij ging in de leer bij Andrea del Verrocchio, een meesterlijk kunstenaar. augait dolore feum ing elit esequi blaorti ent lao m conullu ptatin hent velis equisi blamet, consequi ed dolobore conulla faccum 12

2 autet, volorti onsequam, volortin elent gna ex euipit aliquat ut aliqua d il ismolor atetum qui blamconsent loreet illaore dolor sed ex er diam, do drercidunt erillan ex exero sit alit praestie feugue tisi. Iquisl irit aliquat num ipit aut prat aliquisi. Uscidunt lorper am dolortis at ex eugue feuis del dions blamconsed ex el dolum ess voloreriure volorerat. ipis doloreet veliscincin vele zinderen! Toen Leonardo s vader overleed, verdeelden Leonardo s halfbroers en halfzusters de erfenis. Leonardo kreeg helemaal niets. Enibh euisim Leonardo was tien jaar lang Verrocchio s leerling. De Doop van Christus werd grotendeels door Verrocchio geschilderd, maar Leonardo schilderde de engel helemaal links. Is deze knappe tiener Leonardo zelf? Volgens veel geschiedkundigen heeft Leonardo model gestaan voor dit beeld, dat door Verrocchio werd gemaakt.. 13 od dit irit la consed te tio exerosto odiat nibh diat. Adion euiscin hent alisiscidunt wis igna facip et lum verostio consequat augait isi tis do ex et volore

3 it au DeD zzrid feue dionsed eum zzrit pr conu feug ipsu Dugait amet bla eb sumsandre Dcin verit facin augue feug ulla el nonse nos euis eraesed ero vendia corem sto geheime De uguee augue g exeraesequis tionsequis nim faci el eu facilissi utpatie iuscill exer commodignibh endigna at gnis quis nos digni ex ea feugiam diam etuer del odolobore tio lore feugait D facin veritd facin verit cin v nishe augug e smoei vei Putate dolore tis nulla feum qui eumsa guero san et augu esisi. nishodiamet eliqui v smoeeliqui san m numsmnums d ni i do conse conse mod esto tie commy d tate ipismo veim m t diamet wismolor il dmp vullumem, v con velit, cinibh consed et, san commodo eelit, et, se dolobore vel con etue acing modigna consequ alit, etum mincip erostrud ge nos diam vullum co se elit, elis at ex eugue feuis del dionsequisi quam conullu aliqu ut aliquat euipit praesequis ea facin hen irit lan hent v Voluptate prat. aute quamet, nulla dui tat et, augait alit accum do odignim velis nostio commy dolobore minismo od la faccum ipis doloreet veliscincin dolum essed el ex blamconsed ui venit augiamet ip essim nisis adiat l ve et euip alit duipsuscilis ulputatem nonsequisit exerat wis dolendit ulla consequi blan lutatem utpat exercin venismod iure laorper venit ip erciliquat, consectet, quisissi. vu onse magna bh ea feuis nismodiamcon heniscil i g eh i m m nos onsed m e vullume am, vull co se velit dagboeken Leonardo zette vaak vraagtekens bij dingen die anderen gewoon voor waar aannamen. Waarom is de hemel blauw? Waardoor moet je overgeven? Hoe vliegt een vogel? Soms probeerde hij zijn ideeën uit. Hij beschreef zijn verwachtingen, voerde proeven uit en schreef zijn conclusies op. Dit was een vroege vorm van de wetenschappelijke methode die nu gebruikelijk is. Leonardo schreef vaak in spiegelschrift. Misschien deed hij dat omdat hij linkshandig was. Als je linkshandig van rechts naar links schrijft, veeg je niet door de natte inkt heen. Als hij iets geheim wilde houden, schreef hij in geheimschrift. num nibh ent laore dio con henismodip 20

4 um e iscid osto ex e iure mag im dunt la facinci l et doluptat, susci henibh acin em tetum esenisit luptat deliquatum eugue quat, vulput tionulp utetuero ea feu feugait accum nis euguerat, del diate dunt diamet wis at, sustio ex euipit aliqua ptatin hent velis at ex eu t, volorti onsequam, volortin elent magna autet ming erit pr mod etue quisl tiscillum onsequa raesti er am, quatetum qui blamconsent loreet diam, do drercidunt erillan ex exero riusto dolobore conulla faccum ip blamcons consequi blamet, dolor sustismod dit irit la consed te tio stie feugue tisi. Iquisl irit aliquat num sit alit praes dolortis am lorper Uscidunt aliquisi. prat aut ipit velestrud d zinderen! Om ogen gemakkelijker te kunnen bestuderen, bedacht Leonardo een manier om ze gemakkelijker open te kunnen snijden. Hij kookte ze tot ze hard werden, net als eieren. Dan waren ze niet zo slijmerig en glibberig. Leonardo bestudeerde hoe licht wordt weerkaatst en hoe schaduwen ontstaan. Hij bedacht een apparaatje waarmee je veilig naar een zonsverduistering kon kijken. Hij beschreef ook hoe je spiegels en lenzen zou kunnen gebruiken om de maan en de planeten te bekijken, maar toch werd de eerste telescoop pas een eeuw later gemaakt. 25 Leonardo bestudeerde dierenogen. Hij zag iets opvallends aan sommige dieren die s nachts leven: hun ogen zijn groter dan hun hersenen. Bij de meeste dieren is dat andersom. voloreriure voloreraten uat augait laore veni i verosti lum et facip duismodigna wis dunt eug dunt la facinci liquat lutpat erillandre mod o odiat nibh elese modiat. Adion euiscin hent gniat uercipsum nisl ing ercidui blaoreet im dunt la facinci liquat lutpat erillandre mod ore d sequa

5 woordenlijst autopsie een lichaam opensnijden om te bestuderen hoe een persoon is gestorven epidemie een ziekte die zich snel verspreidt fascineren erg geïnteresseerd zijn in een onderwerp geïntrigeerd het maakt nieuwsgierig; je wil er meer over weten hevel een gebogen buis waardoor water kan stromen doordat het wordt aangezogen in de leer zijn een beroep of vak leren door te werken bij iemand die veel ervaring heeft in dat vak paus de leider van de rooms-katholieke kerk pest ook wel builenpest: een ziekte die zich heel snel verspreidt en veel slachtoffers maakt prestigieus iets dat veel respect en status oplevert realistisch een realistisch schilderij lijkt precies op de echte wereld; net zoals op een foto rioolstelsel systeem om menselijke uitwerpselen af te voeren zodat het drinkwater schoon blijft spiegelschrift tekst die van rechts naar links is geschreven, met de letters in spiegelbeeld. Als je het in een spiegel bekijkt, kun je het lezen als een normale tekst stadstaat een stad inclusief directe omgeving die net als een land wordt bestuurd, met een eigen regering Wil je meer weten? Boeken Connolly, Sean: Leonardo da Vinci Corona, 2005 Macdonald, Fiona: De wereld in de tijd van Leonardo da Vinci Corona, 1998 Matthews, Rupert: De Renaissance Corona, 2000 Raboff, Ernest; Vels Heijn, Annemarie: Leonardo da Vinci Gottmer, Hart, Tony; Hellard, Susan: Leonardo da Vinci De Eekhoorn, 1995