Geweldigershoek 2. Langs- en dwarsdoorsnede kapconstructie en zolderplattegrond van het hoofdhuis op de hoek. Geweldigershoek

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Geweldigershoek 2. Langs- en dwarsdoorsnede kapconstructie en zolderplattegrond van het hoofdhuis op de hoek. Geweldigershoek"

Nathalie Mertens
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

GEWELDIGERSHOEK 2 Het huis ligt op de zuidoosthoek van de Geweldigershoek en de Dieserstraat en bestaat eigenlijk uit twee huizen, een groter witgepleisterd hoekhuis en een heel klein huisje daar

Momenteel is er tussen beide huizen en met de buurpanden alleen sprake van gemene muren.

1 GEWELDIGERSHOEK 2 Het huis ligt op de zuidoosthoek van de Geweldigershoek en de Dieserstraat en bestaat eigenlijk uit twee huizen, een groter witgepleisterd hoekhuis en een heel klein huisje daar links naast (aan de Geweldigershoek). Dit kleine huisje heeft zo n totaal andere ruimtelijke structuur dat het de vraag is of beide delen van oorsprong bij elkaar horen. Momenteel is er tussen beide huizen en met de buurpanden alleen sprake van gemene muren. Boven de voor- en zijgevel van Geweldigershoek 2 en het perceel in rood weergegeven op de kadastrale minuut van 1823; onder een foto van de gevel aan de Geweldigershoek, gemaakt in Ruimtelijke opbouw Het huis zoals dat er nu uitziet is in grote lijnen het resultaat van een ingrijpende restauratie die in de jaren plaatsvond. Sindsdien vonden ook nog enige veranderingen plaats, maar die zijn historisch niet van belang. Het rechter huis, het hoekhuis, bestaat uit een tweetal kelders, beganegrond en een zolder onder een zadeldak met zijn nok evenwijdig aan de Dieserstraat. Op de beganegrond is het huis geheel uitgebroken en vormt de woonkamer met een moderne toegang tot de kelder. Op zolder zijn een tweetal slaapkamers gebouwd, ook modern. De verdieping is vanuit het linker huis bereikbaar. Het linker huis bestaat uit niet meer dan een beganegrond onder een hoog dwarsgeplaatst zadeldak, dat niet aansluit op het dak van het hoekhuis. Een kelder heeft dit huisje niet. Nu is hier de entree van het huis ondergebracht. In de voorzijde van de kap is een klein zoldertje afgetimmerd dat via een luik in het houten achterwandje bereikbaar is. Achter dit zoldertje is de kapconstructie open. Het achterste deel van dit linker huisje, grenzend aan de binnenplaats, bestaat uit twee bouwlagen en heeft weer een klein kapje haaks op de Geweldigershoek. Dit dakje loopt dus weer aan op het dak van het huisje aan de straat. In dit achterdeel zijn de keuken op de beganegrond en een badkamer op de verdieping. Hoe de historische relatie was tussen de diverse onderdelen is nog verre van duidelijk en ook het onderzoek naar de bewonersgeschiedenis heeft hierop nog geen definitief antwoord gegeven. Op de kadastrale minuut is het linker deel een zelfstandig huisje en is het grotere hoekhuis in twee eigendommen verdeeld, waarvan het achterste, vanuit de Geweldigershoek gezien, links achter het kleine huisje doorschiet.

2 Geweldigershoek 2. Langs- en dwarsdoorsnede kapconstructie en zolderplattegrond van het hoofdhuis op de hoek. Geweldigershoek

Op het huidige binnenplaatsje tekenen zich door de pleister van het muurwerk dan ook nog bouwsporen af, die er op wijzen dat de situatie vroeger anders was.

3 Op het huidige binnenplaatsje tekenen zich door de pleister van het muurwerk dan ook nog bouwsporen af, die er op wijzen dat de situatie vroeger anders was. In de hoek lijkt een deur te hebben gezeten, waardoor waarschijnlijk de bewoner van het hoekhuisje de binnenplaats kon bereiken. Een situatie die waarschijnlijk vooraf gaat aan die op de kadastrale minuut van Toont het rechter deel van Geweldigershoek 2 zich op dit moment als een zelfstandig huis, voor het linker deel is dit veel minder duidelijk. In de gemene muur met de linker buurman is een schoorsteenkanaal opgenomen, die het minder waarschijnlijk maakt dat dit kleine huisje ooit met de buurman een eenheid vormde. Toch zijn er in het historisch kadaster aanwijzingen te vinden die dit wel suggereren. Een andere optie is de gedachte dat het linker deel het achterhuisje is van een huis op de hoek, met een topgevel aan de Dieserstraat. Dit hypothetische huis zou dan in later tijd op het achterhuis na moeten zijn gesloopt om plaats te maken voor het huidige hoekhuis. Overzicht van de kapconstructie van het hoekhuis. Erg voor de hand liggend is dit allemaal niet. Door de verbouwing van 1978 zijn geen historische balklagen meer in het zicht. In de kelders zijn nog wel enkelvoudige balklagen te zien, maar of deze historisch zijn of later bij de restauratie werden aangebracht is zeer de vraag. Hetzelfde geldt voor de balklagen en het kapje van keuken en badkamer. Van de overige kapconstructies is daarentegen wel veel te zien. De kap van het linker deel is een zuivere sporenkap, waarvan de rechthoekige doorsnede en de gesneden telmerken sterk aan de 14 de eeuw doen denken. De nummers van de telmerken, die in de top van de gespannen konden worden vastgesteld (21 en 22) zijn veel te hoog voor de kleine omvang van de kap. Teruggeteld naar de hypothetische voorgevel aan de Dieserstraat, die hiervoor is gesuggereerd, komt de plaats niet uit, daarvoor is de afstand tot de straat te klein. De gespannen lijken ook niet meer op volgorde te staan.de kap van het rechter deel is een zuivere gebintenkap, vier balkvakken diep en traditioneel

4 Zutphens van opzet, strijkgebinten zijn niet aanwezig. Enkele dekbalken werden klaarblijkelijk uit sloopmateriaal vervaardigd. Gezien het doorgezaagde pengat van een korbeel werd een zware dekbalk van elders in de lengte doorgezaagd om in de Geweldigershoek 2 te worden hergebruikt. In hun huidige positie nummeren de gebinten van de straat en vormen dus een eenheid. Dendrochronologisch onderzoek heeft inmiddels aangetoond dat de kap van kort na 1646 moet dateren Overzicht van de sporenkap van het kleine huisje aan de Geweldigershoek. Gevels De gevels van het hoekhuis zijn nu geheel gepleisterd. Op een oude foto uit 1961 was dit ook al geval. Tegenwoordig heeft de gevel aan de Geweldigershoek drie vensters, twee beneden en één in een slaapkamer boven. Deze indeling kwam in 1978 tot stand. Voordien had het huis hier één venster op de beganegrond en een luikje op zolder. In hoeverre de gevel aan de Dieserstraat authentiek is, is niet duidelijk (doordat de bouwtekening van de bestaande situatie in 1978 ontbreekt). Vóór 1978 was in het huis een winkeltje ondergebracht met zijn winkeldeur aan de Dieserstraat. Op dezelfde foto is het muurwerk van het linker deel ook gepleisterd. Inmiddels is dit muurwerk ontpleisterd, waarbij de gevelindeling gelijk bleef. Het huisje maakt nu een laat 18 de -eeuwse of vroeg 19 de -eeuse indruk. De gevels aan de binnenplaats zijn eveneens gepleisterd. Het interieur van het huis werd bij de restauratie van enige decennia gelden vrijwel geheel vernieuwd. De meeste historische elementen, die behouden bleven, werden al genoemd. De tweede kelder van het hoekhuis was vanaf de straat bereikbaar. Deze trap is nu niet meer in gebruik, maar heeft nog wel zijn kelderluik in de straat.

Bouwgeschiedenis Over de bouwgeschiedenis van het huis is bij de beschrijving van de verschillende onderdelen eigenlijk al alles gezegd wat er over te vertellen valt.

5 Bouwgeschiedenis Over de bouwgeschiedenis van het huis is bij de beschrijving van de verschillende onderdelen eigenlijk al alles gezegd wat er over te vertellen valt. Veel belangrijke bouwsporen, die deze geschiedenis zouden kunnen aanvullen of verduidelijken, zitten ongetwijfeld achter het pleisterwerk van gevels en binnenmuren verborgen. Kelder in het achterste deel van het hoekhuis met de voormalige toegang naar de straat.

Vergelijkbare documenten

Nieuwstad 51 Norenburgerstraat 2 2a

Nieuwstad 51 Norenburgerstraat 2 2a Nieuwstad 51 ligt op de hoek van Nieuwstad en Norenburgerstraat. Het beslaat een rechthoekig perceel en heeft geen tuin. Wel is er op dit moment een ruimtelijke relatie