Calamiteitenbestrijdingsplan (CBP) Wegtunnels Amsterdam

Transcriptie

1 Verkeer en Openbare Ruimte Weesperplein 8, 1018 XA Amsterdam Telefoon Calamiteitenbestrijdingsplan (CBP) Wegtunnels Amsterdam Beschrijving van de operationele afspraken over de inzet bij incidenten in de: IJ tunnel (IJT) Piet Heintunnel (PHT) Michiel de Ruijtertunnel (MRT) Amsterdam ArenAtunnel (AAT). Naam Functie Paraaf Opsteller Taakgroep Opleveren, pl VBP MRT Vaststelling Datum: (per mail) S. Karsten Tunnelbeheerder (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 1

2 Colofon Afgestemd met: Organisatie Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Politie Eenheid Amsterdam Brandweer Amsterdam Amstelland Ambulance Amsterdam Afdeling RVE Verkeer en Openbare Ruimte Assetmanager wegtunnels Weesperplein 8, 1018 XA Amsterdam RVE Verkeer en Openbare Ruimte Veiligheidsbeambte Weesperplein 8, 1018 XA Amsterdam Openbare Orde en Veiligheid Stadhuis, postbus 202, 1000 AE Amsterdam Team Hoofdwegen James Wattstraat 84, 1097 DM Amsterdam Commandant Brandweer Karspeldreef 16, 1090 AD Amsterdam Directiestaf Karperweg 19 25, 1075 LB Amsterdam Verzonden aan: Organisatie Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam, RVE Verkeer en Openbare Ruimte Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Veiligheidsregio Amsterdam Amstelland Politie Eenheid Amsterdam Brandweer Amsterdam Amstelland Ambulance Amsterdam Afdeling College van Burgemeester en Wethouders Stadhuis, postbus 202, 1000 AE Amsterdam Afdeling Gebruik Weesperplein 8, 1018 XA, Amsterdam Veiligheidsbeambte Weesperplein 8, 1018 XA, Amsterdam Openbare Orde en Veiligheid Stadhuis, postbus 202, 1000 AE Amsterdam Postbus 202, 1000 AE Amsterdam Team Hoofdwegen James Wattstraat 84, 1097 DM, Amsterdam Commandant Brandweer Karspeldreef 16, 1090 AD Amsterdam Directiestaf Karperweg 19 25, 1075 LB Amsterdam (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

3 Versiebeheer Versie Datum Aanpassing Auteur Eerste concept. Albert Timmers Tweede concept (1) Correctie naar aanleiding Albert Timmers Frank van Es van review werkgroep 18 november 2014 (2) Aanvulling tunnelspecifieke informatie Correcties n.a.v. nieuwe informatie. Albert Timmers Correcties naar aanleiding van nieuwe informatie. Albert Timmers Kleine aanvullingen op generieke deel en opmerkingen verwerkt op specifieke informatie per wegtunnel Aanvullingen en correcties op document en specifieke informatie MRT toegevoegd Verwerking opmerkingen leden taakgroep en afstemming OHD Opmerkingen leden taakgroep en n.a.v. presentatie voor ODNZKG N.a.v. oplevering Scenarioanalyse en toevoeging aanrijdroutes Opmerking afdeling OOV van gemeente Amsterdam verwerkt en in juiste format gezet MRT aanrijdroutes voor OHD toegevoegd. Vaststelling wijzigingen door gemandateerden Albert Timmers Frank van Es Albert Timmers Frank van Es Albert Timmers Frank van Es Frank van Es Frank van Es Frank van Es Frank van Es Wilco Renkema Organisatie Datum Handtekening Gemeente Amsterdam, RVE Verkeer en Openbare Ruimte, Coördinator Tunnelveiligheid Gemeente Amsterdam, Veiligheidsbeambte (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 3

4 Inhoudsopgave 1. INLEIDING ALGEMEEN WETTELIJKE GRONDSLAG SAMENHANG MET ANDERE PLANNEN FUNCTIE- EN ROLBESCHRIJVINGEN KWALITEITSBORGING 8 2. TYPE INCIDENTEN EN PROCEDURES EN PROTOCOLLEN INDELING INCIDENTEN PROCEDURES EN PROTOCOLLEN AFSPRAKEN MET OPENBARE HULPDIENSTEN AFKORTINGENLIJST BIJLAGE 1: SPECIFIEKE INFORMATIE IJ-TUNNEL (IJT) BIJLAGE 2: SPECIFIEKE INFORMATIE PIET HEINTUNNEL (PHT) BIJLAGE 3: SPECIFIEKE INFORMATIE MICHIEL DE RUIJTERTUNNEL (MRT) BIJLAGE 4: SPECIFIEKE INFORMATIE AMSTERDAM ARENATUNNEL (AAT) (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

5 1. Inleiding 1.1. Algemeen Het Calamiteitenbestrijdingsplan is een afstemdocument en bevat operationele afspraken over de gezamenlijke inzet bij incidenten in gemeentelijke wegtunnels. Het is van toepassing voor inzet bij kleine en grote incidenten tot GRIP1. Het CBP beschrijft de raakvlakken van inzet tussen de volgende partijen: - Gemeente Amsterdam, RVE Verkeer en Openbare Ruimte (V&OR); - Brandweer Amsterdam Amstelland; - Ambulance Amsterdam; - Politie eenheid Amsterdam. Het CBP is onlosmakelijk verbonden met de Procedures en Protocollen van het operationele personeel van de Verkeersmanagementcentrale Amsterdam (VMCA). Zie bijlage Procedures en protocollen VKL in het VBP. Hoofdstuk 1 bevat het doel van het CBP, de wettelijke grondslag, de samenhang met andere plannen, functie en rolbeschrijvingen en de kwaliteitsborging. Doel Doelgroep Toepassingsgebied Scenarioanalyse Elke wegtunnel langer dan 250 meter in Nederland moet op basis van wet en regelgeving 1 beschikken over een Veiligheidsbeheerplan (VBP) 2. Het VBP is een handboek van de Tunnelbeheerder voor de gebruiksfase. Een onderdeel van het VBP is het Calamiteitenbestrijdingsplan (CBP). In het CBP wordt de afhandeling van calamiteiten in de wegtunnels beschreven. Het is een plan van de Tunnelbeheerder, afgestemd op de procedures van de Openbare Hulpdiensten (OHD). De doelgroep bestaat uit Verkeersleiding (VKL) en Tunnelcontrole (TC). Het CBP is afgestemd met de OHD en beheerders van direct omliggende objecten. Het CBP wegtunnels geldt voor de wegtunnel en het tunneltracé. Het exacte toepassingsgebied verschilt per wegtunnel. In de tunnelspecifieke bijlagen van het CBP (Bijlage 1 t/m 4) is per wegtunnel het toepassingsgebied aangegeven. De uitkomsten van de Scenarioanalyse zijn verwerkt in het CBP. Zie ook paragraaf 3.1 van het VBP waarin zowel de QRA als de Scenarioanalyse zijn opgenomen. Het rapport van de Scenarioanalyse is te vinden in de bijlage van het VBP. Procedures en protocollen De werkwijzen van de VKL en TC bij incidenten in wegtunnels zijn beschreven in paragraaf van het VBP en het daarbij horende document [ (TVD ALG) Stappen en protocollen VKL v1.0] en [ (TVD MRT) Procedures VKL MRT v1.0]. Hierin staan de procedures en protocollen voor de wegtunnels van Amsterdam. De procedures zijn beschreven in acht stappen (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 5

6 1.2. Wettelijke grondslag Warvw Ravw De Wet aanvullende regels veiligheid wegtunnels (Warvw, herzien in juli 2013) richt zich op de veiligheid voor wegtunnels met een gesloten gedeelte langer dan 250 meter. De wet stelt eisen aan de toe te passen technische voorzieningen en aan de te treffen organisatorische maatregelen. Het CBP is een wettelijk voorgeschreven plan. In het CBP zijn afspraken vastgesteld tussen de Tunnelbeheerder van de gemeente Amsterdam, de Veiligheidsregio en de politie. Tevens is het plan afgestemd op de planvorming (procedures en bereikbaarheidskaarten) van de OHD. Het CBP wordt jaarlijks geëvalueerd en waar nodig geactualiseerd. Dit is geborgd in het onderdeel Veiligheidsmanagement van het VBP. Zie paragraaf De Warvw is nader uitgewerkt in de Regeling aanvullende regels veiligheid wegtunnels (Rarvw). In de Rarvw zijn nadere regels gesteld met betrekking tot de inhoud van het VBP. Het CBP is een zelfstandig onderdeel van het VBP. Dit houdt in dat het CBP los van het VBP kan worden geactualiseerd. Bij het VBP als geheel gebeurt dit ten minste om de vier jaar, bij het CBP jaarlijks Samenhang met andere plannen Dit CBP staat niet los van andere plannen binnen de gemeente Amsterdam en de Veiligheidsregio Amsterdam Amstelland. Het heeft een eigen plaats naast de andere plannen en sluit erop aan. Er heeft overleg plaats gevonden met vertegenwoordigers van omliggende objecten over de calamiteitenbestrijdingsplannen van die objecten zodat deze goed op elkaar en op het CBP MRT zijn afgestemd. Hieronder wordt de samenhang weergegeven met andere documenten in de gemeente Amsterdam en de veiligheidsregio. De figuur is niet bedoeld om de hiërarchie tussen de plannen (van de Tunnelbeheerder en het Bevoegd Gezag) aan te geven. Tunnelbeheerder Gemeente Amsterdam Bevoegd Gezag Burgemeester & Wethouders VBP wegtunnels V&OR Calamiteitenregeling V&OR Regionaal Crisisplan Veiligheidsregio Amsterdam Amstelland Procedures en protocollen VKL V&OR CBP wegtunnels V&OR Mono en Multidisciplinaire procedures en protocollen OHD (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

7 Samenhang plannen Elke wegtunnel heeft een VBP dat de veiligheidsvoorzieningen, organisatie en processen beschrijft. De Calamiteitenregeling beschrijft het optreden (de opschaling) van de RVE V&OR als de normale bedrijfsvoering wordt verstoord door incidenten. Hieronder vallen ook incidenten in wegtunnels. De Calamiteitenregeling is verbonden met het Regionaal Crisisplan van de Veiligheidsregio Amsterdam Amstelland. Hierin wordt de crisisorganisatie toegelicht voor de regio. Onder andere de opschaling (GRIP fase) en het Commando Plaats Incident (CoPI) wordt beschreven. Het CBP bevat een specifieke uitwerking van de afhandeling tot en met GRIP fase 1 van incidenten in wegtunnels. De procedures en protocollen die hierin de basis vormen zijn beschreven in de documenten [ (TVD ALG) Stappen en protocollen VKL v1.0] en: [ (TVD MRT) Procedures VKL MRT v1.0]. In het CBP worden ook de afspraken met de OHD vastgelegd. Om die reden is het CBP verbonden met de Mono en Multidisciplinaire procedures en protocollen van de OHD. Relatie met onderdelen VBP Onderdeel van elk VBP is het Verkeersmanagementplan (VMP) van de gemeente Amsterdam. In het VMP zijn maatregelen voor het informeren, begeleiden en sturen van het verkeer opgenomen (zie bijlage Regelscenario s in het VBP), waaronder de aanrijdroutes. De documenten [ (TVD ALG) Stappen en protocollen VKL v1.0], [ (TVD MRT) Procedures VKL MRT v1.0] en [ (TVD MRT) Faalcriteria v1.0] zijn input voor het VMP. In deze documenten staat namelijk wanneer een wegtunnel, een tunnelbuis of rijstrook wordt afgesloten Functie en rolbeschrijvingen In onderstaande tabel worden de relevante functies/rollen van de tunnelbeheerorganisatie beschreven die relevant zijn voor het CBP. Overige functies/rollen zijn beschreven in paragraaf van het VBP. Tunnelbeheerder (TB) Coördinator Tunnelveiligheid (CTV) OTOcoördinator De Tunnelbeheerder is eindverantwoordelijk voor het verkrijgen en beheren van een aantoonbaar betrouwbare en veilige wegtunnel en daarmee ook voor de besluitvorming over de te nemen verkeersmaatregelen en het afsluiten van een tunnel(buis). De CTV ondersteunt de TB bij het voldoen aan de wet en regelgeving op wegtunnels en de benodigde planvorming en uitvoering voor het VBP van de wegtunnels. De CTV zorgt er o.a. voor dat het CBP actueel blijft. De Opleiden, Trainen en Oefen (OTO) coördinator stelt een Meerjaren OTO plan en Jaarplan op en organiseert de opleidingen, trainingen en oefeningen voor operationele medewerkers (VKL en TC), de overige medewerkers van de tunnelbeheerorganisatie en de hulpverleningsdiensten. Het CBP vormt één van de basisdocumenten voor het OTO programma (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 7

8 Verkeersleider (VKL) Tunnelcontrole (TC) De VKL is verantwoordelijk voor het bewaken van de veilige doorstroming van het verkeer door de wegtunnels voert daartoe het bedieningsbeheer uit, inclusief de operationele taken voor het verkeersmanagement en incidentmanagement in en rondom de wegtunnels. De verkeersleider onderneemt actie en coördineert hulp vanaf de bedieningsdesk in de Verkeersmanagementcentrale Amsterdam (VMCA) in het ventilatiegebouw Zuid van de IJT. De TC gaat zo snel mogelijk ter plaatse van het voorval en wisselt informatie uit met de VKL in de VMCA. Hij heeft een coördinerende en gidsende rol en vertegenwoordigt de TB ter plaatse Kwaliteitsborging Beheer Actualisatie Ingebruikname De CTV van de gemeente Amsterdam beheert het CBP namens de TB (zie paragraaf van het VBP). De TB beslist over aanvullingen en/of wijzigingen op voorstel van de CTV. Dit CBP wordt jaarlijks geëvalueerd en zo nodig geactualiseerd. Tussentijdse aanpassingen kunnen nodig zijn wanneer uitkomsten van incidenten en oefeningen, wetswijzigingen en wijzigingen in operationele procedures daar aanleiding toe geven. Van de evaluatie wordt een verslag opgesteld dat wordt toegezonden aan de Tunnelbeheerder, de Veiligheidsbeambte en de Hulpverleningsdiensten,en ter informatie ook aan het bevoegd gezag. Het initiatief voor wijzigingen kan ook vanuit de betrokken organisaties komen. Mogelijke wijzigingen in het CBP worden uitgevoerd als omschreven in paragraaf van het VBP. De CTV zorgt voor de verspreiding van de nieuwe versie van het CBP aan de functionarissen van de betrokken organisaties (inclusief de beheerders van omliggende objecten) en brengt de doelgroep (VKL en TC) op de hoogte van de wijzigingen (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

9 2. Type incidenten en procedures en protocollen 2.1. Indeling incidenten In een wegtunnel kunnen zich verschillende incidenten voordoen. De incidenten zijn ingedeeld in categorieën. De hoofdindeling is gekoppeld aan de letters A t/m K: A. Pech, obstakels, stremmingen, e.d.; B. Incidenten met onwelwording of ziektebeeld; C. Verkeersincidenten zonder brand; D. Verkeersincidenten met brand; E. Verkeersincidenten met gevaarlijke stoffen; F. Incidenten niet verkeersgerelateerd; G. Incidenten in de omgeving; H. Incidenten tramtunnel; k. Kritische storingen. Hieronder is het overzicht met de hoofdindeling van incidenten opgenomen. Incidenten in categorieën A en B worden beschouwd als niet significant, incidenten in categorie C t/m K als significant. Significante incidenten worden in principe altijd geëvalueerd. Door de TB, CTV, of TVKL kan worden besloten ook (veel voorkomende) niet significante incidenten te evalueren. Zie ook de procedure voor incidentregistratie en evaluatie in paragraaf van het VBP. Niet significante incidenten Code Omschrijving A PECH, OBSTAKELS, STREMMINGEN, E.D. A01.1 Stilstaand Motorvoertuig Incidentmanagement (IM) A01.2 Stilstaand Motorvoertuig versleping door particulier A01.3 Stilstaand Motorvoertuig eigen kracht weg (EKW) A02.1 Inzet van het filevermijdingsprotocol A02.2 File A03.1 Hoogtealarm A03.2 Vals hoogtealarm A04 Los voorwerp op de weg, verloren lading, of morsing (milieuverontreiniging) A05.1 Aanrijding zonder letsel en zonder schade aan asset A05.2 Aanrijding zonder letsel, met schade aan asset A06.1 Voetgangers A06.2 Fietsers A06.3 Bromfietsers A06.4 Dieren A08.1 Vrije rijstrook voor Politie A08.2 Vrije rijstrook voor Brandweer A08.3 Vrije rijstrook voor Ambulance A08.4 Vrije rijstrook voor onderhoud wegtunnel A08.5 Vrije rijstrook voor storingsdienst A09.1 Loze melding fase 1 tramtunnel A09.2 Loze melding fase 2 tramtunnel A10 Loze brandmelding (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 9

10 Code Omschrijving A11.1 Buisafsluiting i.v.m. werkzaamheden A11.2 Tunnelafsluiting i.v.m. werkzaamheden A12.1 Buisafsluiting i.v.m. evenement A12.2 Tunnelafsluiting i.v.m. evenement B INCIDENTEN MET ONWELWORDING OF ZIEKTEBEELD B01 Onwel wording van een inzittende Significante incidenten Code Omschrijving C VERKEERSINCIDENTEN ZONDER BRAND C01 Eenzijdig ongeval C02 Aanrijding tussen 2 voertuigen, met letsel C03 Aanrijding met meer dan 2 motorvoertuigen en met letsel C04 Incident met letsel tijdens onderhoud C05 Spookrijders C06 Stilstaand waardetransport D VERKEERSINCIDENTEN MET BRAND D01 Personenauto D02 Vrachtauto D03 Vrachtauto met lading D04 Autobus D05 Meerdere voertuigen door brandoverslag E VERKEERSINCIDENTEN MET GEVAARLIJKE STOFFEN N.v.t. bij de Amsterdamse wegtunnels. F INCIDENTEN NIET VERKEERSGERELATEERD F01 Water op de weg F02 Openbare Orde en Veiligheid (OOV) F03 Bommelding F04 Vandalisme F05 Terrorisme F06 Buis of tunnelafsluiting in opdracht van het Bevoegd Gezag F07 Brand in Verkeerscentrale F08 Brand in dienstgebouw F09 Incident met VIP G INCIDENTEN IN DE OMGEVING G01 Zichtbelemmerende rookproductie H INCIDENTEN TRAMTUNNEL H01.1 fase 1 in tramtunnel a.g.v. ontruiming en/of brand in tramtunnel H01.2 fase 2 in tramtunnel a.g.v. ontruiming en/of brand in tramtunnel K KRITISCHE STORINGEN K01 Buis of tunnelafsluiting door ernstige TTI storing (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

11 2.2. Procedures en protocollen De afhandeling van incidenten is niet per incident beschreven, maar langs een afhandelingsproces. De procedures en protocollen beschreven voor de afhandeling van alle type incidenten in de Amsterdamse wegtunnels zijn beschreven in [ (TVD ALG) Stappen en protocollen VKL v1.0], [ (TVD MRT) Procedures VKL MRT v1.0]. Om dubbelingen in beschrijvingen (en dubbele aanpassingen bij benodigde actualisatie) te voorkomen, wordt in de beschrijvingen hierna volstaan met een verwijzing naar deze documenten. De afhandeling van elk type incident bestaat uit acht stappen (het 8 stappenplan). Achter elke stap is aangegeven waar de betreffende tekst te vinden is [ (TVD ALG) Stappen en protocollen VKL v1.0]. 1. Constateren (zie ST1 Constateren); 2. Veilig stellen (zie ST 2 Veilig stellen); 3. Communiceren (zie ST 3 Communiceren); 4. Ondersteunen hulpverlening (zie ST4 Ondersteunen hulpverlening); 5. Omleiden (zie ST5 Omleiden); 6. Controleren en herstellen (zie ST6 Controleren en herstellen); 7. Vrijgeven (zie ST7 Vrijgeven); 8. Nazorg en evaluatie (zie ST8 Nazorg en evaluatie). Elke stap bestaat uit meerdere protocollen (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 11

12 3. Afspraken met Openbare Hulpdiensten Hoofdstuk 3 bevat de afspraken met de OHD (procedures) specifiek voor wegtunnels. Zie voor een uitgebreide toelichting op de rampenbestrijdingsprocessen het Regionaal Crisisplan. Melding van voorvallen Meldingen van incidenten in de wegtunnel kunnen op twee manieren binnenkomen bij de gemeenschappelijke meldkamer (GMK): 1. Via de VMCA die de GMK belt. 2. Via een weggebruiker die direct 112 belt (De GMK zal contact zoeken met de VMCA). De VKL van de VMCA en de centralist van de GMK geven en ontvangen informatie. Dit is een continu proces. De VMCA en de GMK wisselen onder meer informatie uit over: - Exacte locatie: naam wegtunnel, tunnelbuis, rijstrook, hulppost; - Incident; wat is er gebeurd?, is er sprake van een hoog energetisch ongeval; - Getroffen initiële maatregelen/stroken nog vrij; - Aantal slachtoffers: doden/gewonden/personen onwel/locatie en aantal letselslachtoffers; - Aantal mensen in het incidentvoertuig achtergebleven en aantal immobiele slachtoffers; - Aantal betrokken voertuigen: personenauto s, vrachtauto s, motor, tankwagens wel/niet rolbaar; - Eventueel in de wegtunnel aanwezig vervoer van gevaarlijke stoffen: vrachtauto s; evt. kenteken, stofnummer, gevaarnummer; eventuele lekkage van (gevaarlijke) vloeistoffen; - Gewenste inzet van de OHD > Brandweer, politie of ambulance; - Beste aanrijdroute en opstelplaats/ugs: gevarenzone, windrichting, bereikbaarheid. - Verwachte aankomsttijd van hulpverleners. - Dichtstbijzijnde vluchtdeur (eerste stroomopwaarts bij ventilatie) - Eventuele bijzonderheden t.a.v. ventilatie, vluchter en omgeving. De VKL informeert tevens de beheerders van direct omliggende objecten. Indien noodzakelijk ontruimen deze beheerders hun object conform hun eigen ontruimingsplan. Alarmering eenheden De GMK alarmeert de benodigde eenheden voor de eerste inzet op basis van de eigen inzetvoorstellen behorende bij de gegevens van de melding. Aanrijden Algemene afspraken De GMK kan de aankomst van de politie/brandweer en/of ambulances aan de VMCA melden. Het wegennet wordt in de ingestelde rijrichting gebruikt. Er wordt niet tegengesteld gereden tenzij daarvoor uitdrukkelijke toestemming van de politie is gekregen. De niet incidentbuis wordt afgesloten als plaats incident niet direct beschikbaar is of als er gevaar is voor de veiligheid van de hulpverleners. De niet incidentbuis wordt ook afgesloten als er sprake is van vluchters in de niet incidentbuis. Zodra de veiligheid in de incidentbuis is hersteld en de niet incidentbuis niet meer nodig is voor hulpverlening wordt deze door de OHD vrijgegeven aan de VKL. Bij brand en/of gevaarlijke stoffen en/of ernstige aanrijding/kettingbotsing Bij brand en/of gevaarlijke stoffen/ernstige aanrijding/kettingbotsing gaan de OHD naar de afgesproken opstelplaats. Bij de afsluitboom (bij de tunnelmond) ontvangt de bevelvoerder van de brandweer via de VKL de laatste (actuele) informatie over de veiligheid in de tunnelbuizen (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

13 Overige situaties in de wegtunnel Bij alle overige situaties gaan de OHD (politie en ambulance) na contact met de GMK en/of VMCA naar het Plaats Incident. Verkenning Bij brand en/of gevaarlijke stoffen en/of ernstige aanrijding/kettingbotsing De brandweer verkent in principe vanuit de niet incidentbuis de situatie via de eerste vluchtdeur stroomopwaarts van het voorval. Als de brandweer een verkenning uitvoert wachten alle overige eenheden op de opstelplaatsen op nadere instructies van de brandweer. De hoogst leidinggevende van de brandweer beslist na verkenning of het incident te benaderen is via de incidentbuis. De VKL kan hierbij adviseren via de GMK of het CoPI. Binnenrijden OHD Naast de normale Incident Managementprocedures (IM procedures) gelden de volgende aanvullende afspraken: - Zwaailichten aan tijdens het naar binnen rijden, sirene uit; - Langzaam rijden in verband met mogelijke voetgangers; - In linie opstellen op rijstrook 1 (plaats voor ambulance bij deur); - Zwaailicht uit zodra veiligheid van hulpverleners en weggebruikers voldoende is gewaarborgd (vanwege hinderlijke reflecties); - Motor af indien mogelijk (vanwege lawaai en de luchtverontreiniging); - Bergers wachten op de opstelplaats (bij de IJT op de wrakkenplaats) op nadere instructies; - Bij brand, gevaarlijke stoffen of het vermoeden daarvan mogen andere OHD en de TC pas de tunnelbuis inrijden nadat de brandweer hiervoor toestemming heeft gegeven ( sein veilig ). Operationele leiding Afspraken Voor alle incidenten gelden de gangbare IM afspraken over bevelvoering tussen de OHD onderling; De werkzaamheden van de VKL, de TC en de OHD worden uitgevoerd onder het bevel van de leidinggevende van de OHD; De TC maakt zich kenbaar bij de leidinggevende van de OHD en houdt contact met de VKL; Alle communicatie tussen OHD en VMCA verloopt via de GMK of via de TC of via intercom; Het GRIP niveau wordt bepaald als één van de leidinggevenden van de OHD dit nodig acht (als dit wordt uitgeroepen). Bevelvoering (GRIP 1) (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 13

14 Voor alle incidenten gelden de gangbare afspraken over bevelvoering tussen de OHD onderling. Locatie voor het CoPI is bij voorkeur een commandovoertuig. De TC van de Tunnelbeheerder maakt op verzoek als adviseur deel uit van het CoPI. De VKL, de TC werken onder de bevelvoering van OHD. Het OOV piket wordt door een leidinggevende van de OHD (Brandweer of politie) geïnformeerd over de GRIP 1 situatie. Uiterlijke herkenbaarheid van leidinggevenden kleur helm en band kleur vest en opschrift Leider CoPI geen Geel vest Leider COPI Brandweer geen Oranje vest Officier van dienst GHOR Groene helm Groene jas/hes OvD Politie geen Groene hes OvD TC geen Groene hes Coördinator tunnels Operationele opschaling (GRIP 2, 3 en 4) Zie Calamiteitenregeling van de RVE V&OR. Evacuatie weggebruikers Afspraken De politie is procesverantwoordelijke en vangt de weggebruikers op bij de verzamelplaats buiten de wegtunnel. Bij langdurige opvang wordt dit geregeld via de in het Regionaal Crisisplan aangegeven procedure(s). Na de incidentbestrijding van de brandweer en goedkeuring om de incidentbuis te betreden, controleert de TC of er nog (niet gewonde) weggebruikers zijn achtergebleven in in vluchtgangen, het MTK (indien aanwezig) of de niet incidentbuis. In het Regionaal Crisisplan is het evacueren van mensen met een beperkte mobiliteit en met gehandicapten en chronisch zieken niet apart beschreven. De OHD zullen in voorkomend geval naar bevinden handelen. Wanneer de leidinggevende van de OHD (brandweer) het voorval heeft afgehandeld, wordt het gezag overgedragen aan de politie (voor technisch/forensisch onderzoek). De TC krijgt dan de opdracht om de tunnel te schouwen. Schouwen van de vluchtroutes op achtergebleven slachtoffers of gewonden is de verantwoordelijkheid van de brandweer in situaties waarin ademlucht noodzakelijk is. Anders is het een taak van de TC bij de schouwronde (als er sein veilig gegeven is door de brandweer en de politie sporenonderzoek heeft verricht). Openstelling Na de calamiteit zal de brandweer de tunnelbuis als eerste schouwen. Is deze veilig dan draagt de brandweer de buis over aan de politie. De politie draagt vervolgens de wegtunnel over aan de TC. Nazorg (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

15 Voor de eerste nazorg zijn medewerkers van de gemeente Amsterdam en eventueel OHD aanwezig. Deze nazorg is beschreven in separate plannen van de OHD en gemeente. Evaluatie Het is voor alle partijen van groot belang om incidenten te evalueren. In het evaluatierapport worden verbeterpunten geïdentificeerd en actoren en termijnen verbonden aan de verbeterpunten. Zie de procedure Registreren en evalueren van significante voorvallen in wegtunnels (zie paragraaf van het VBP). De leerpunten worden onder andere verwerkt in het Opleiden, Trainen en Oefen (OTO) programma (zie paragraaf van het VBP) (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 15

16 4. Afkortingenlijst A AAT Amsterdam ArenAtunnel C G I M CBP CoPI CTV GMK GHOR GRIP IJT IM MRT MTK Calamiteitenbestrijdingsplan Commando Plaats Incident Coördinator Tunnelveiligheid Gemeenschappelijke meldkamer Geneeskundige Hulpverlenings Organisatie in de Regio Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure IJT Incident Management Michiel de Ruijtertunnel Middentunnelkanaal O OHD Openbare Hulpdiensten OTO Opleiden, Trainen en Oefenen P PHT Piet Heintunnel R Rarvw Regeling aanvullende regels veiligheid wegtunnels T V TB TC TVD VB VBP V&OR VMCA VKL Tunnelbeheerder Tunnelcontrole Tunnelveiligheidsdossier Veiligheidsbeambte Veiligheidsbeheerplan Verkeer en Openbare Ruimte Verkeersmanagementcentrale Amsterdam Verkeersleiding W Warvw Wet aanvullende regels veiligheid wegtunnels (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

17 Bijlage 1: Specifieke informatie IJ tunnel (IJT) Kenmerken wegtunnel Lengte 1685 m. en een gesloten deel van 1140 m. Type: categorie D tunnel voor vervoer van gevaarlijke stoffen. 2 tunnelbuizen met 2x2 rijstroken, voertuigen per etmaal, inclusief lijnbussen. Toepassingsgebied Het toepassingsgebied van de IJT is: S116, Johan van Hasseltweg tot Anne Frankstraat. Specifieke procedures en protocollen De specifieke procedures en protocollen voor de IJT zijn beschreven in het document Procedures en protocollen VKL. Specifieke voorzieningen IJT - Brandstofafvoergoten. De IJT is in sectie 3 voorzien van open brandstofafvoergoten. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid dat een vloeistofbrand zich snel verspreidt. Sectie 0, 1 en 2 beschikken over afvoerkolken. - Brandwerende constructie. De brandwerende constructie van het plafond bestaat onder meer uit brandwerende platen en spuitpleister. Het is niet aangetoond dat deze constructie twee uur brandwerend is. - Valdeuren. De IJT is aan beide zijden voorzien van valdeuren. De valdeuren dienen om de wegtunnel te beschermen tegen inundatie. Zodra het waterschap een hoogwatercalamiteit verwacht kan zij de Tunnelbeheerder de opdracht geven om de wegtunnel te sluiten. Dit duurt naar verwachting vier uur. Ventilatie - De IJT beschikt over een combinatie van langsventilatie en dwarsventilatie om rook af te voeren. De verkeersleider is verantwoordelijk voor het schakelregime. - De overdrukventilatie borgt een rookvrije vluchtweg. Wanneer beide deuren (naar de incidentbuis en de niet incidentbuis) gelijktijdig geopend zijn domineert de tunnelventilatie in beide tunnelbuizen qua capaciteit de overdrukventilatie. De schakeling van de tunnelventilatie zorgt er op dat moment voor dat de vluchtweg door de portalen rookvrij gehouden wordt en geen rook in de niet incidentbuis kan doordringen. Tijdens normaal bedrijf van de wegtunnel zal de aanwezige overdrukventilatie zorgen voor een leefbare werkomgeving in de portalen van het middentunnelkanaal. Vluchten - De eerste 350 meter aan de zuidkant van de wegtunnel wordt gevlucht via een vluchtweg in het MTK. Deze vluchtweg komt uit in ingangsgebouw zuid. De uitgang van de vluchtgang zit op maaiveldniveau achter Nemo. De overige vluchtdeuren leiden via een gesloten middenportaal (gelegen in het MTK) naar de niet incidentbuis. Deze vluchtdeuren sluiten in beide tunnelbuizen aan op een verhoogd inspectiepad. Zie de schematische tekening voor een overzicht (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 17

18 Omgeving - Museum Nemo bevindt zich boven het zuidelijke deel van de IJT. Zodra evacuatie sectie nul van de IJT plaatsvindt, zal ook Nemo worden geëvacueerd. Het in werking stellen van een Nemo evacuatie gebeurt door tussenkomst van de VKL (door middel van een knopbediening waarschuwt de VKL de receptie van Nemo). Indien overige secties van de IJ tunnel worden ontruimd zal eerst afstemming plaatsvinden met de hoogstleidinggevende van de hulpverleningsdiensten. - Station Noord Zuidlijn. Aan de noordzijde van de IJT bevindt zich station Noorderpark van de Noord Zuidlijn. De nabijheid van dit station bij de tunnelmond van de IJT maakt dat een mogelijke calamiteit met een tram de processen in de wegtunnel kunnen beïnvloeden. Omgekeerd kan een calamiteit in de wegtunnel mogelijk het tramverkeer beïnvloeden. Zodra er zich een calamiteit in één van de wegtunnels voordoet communiceren de VMCA en het GVB met elkaar (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

19 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 19

20 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

21 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 21

22 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

23 Tekeningen IJT (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 23

24 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

25 Bijlage 2: Specifieke informatie Piet Heintunnel (PHT) Kenmerken wegtunnel Lengte 1950 m. en een gesloten deel van 1490 m. Type: categorie D tunnel voor vervoer van gevaarlijke stoffen. 2 tunnelbuizen met 2x2 rijstroken, voertuigen per etmaal. 1 trambuis met twee sporen voor 400 trams per etmaal. Toepassingsgebied Het toepassingsgebied van de Piet Heintunnel is: S114, Zuiderzeeweg tot Piet Heinkade. Specifieke procedures en protocollen De specifieke procedures en protocollen voor de PHT zijn beschreven in het document Procedures en protocollen VKL. Specifieke voorzieningen - Brandwerende constructie. De brandwerende constructie van het plafond bestaat onder meer uit brandwerende platen en spuitpleister. De afgezonken tunneldelen en de omsloten tunneldelen op land hebben een voldoende constructieve robuustheid om een brandbelasting van een maatgevende brand (RWS brandcurve voor een grote vrachtauto) gedurende ten minste 1 uur te weerstaan. De constructieve robuustheid van het dak van de westelijke toerit is onzeker. De stalen stempelconstructie aan de oostelijke inrit wordt als kwetsbaar beoordeeld. De stalen damwanden in de westelijke en oostelijke inrit zijn als relatief kwetsbaar beoordeeld. - Valdeuren. De PHT heeft aan de oostzijde valdeuren, welke deel uitmaken van de primaire waterkering. Ventilatie - De PHT is voorzien van langsventilatie. Deze is omkeerbaar in tegenrijrichting. - Tussen de zuidbuis van de wegtunnel en de tramtunnel kan in geen van de richtingen een overdruksituatie gecreëerd worden Vluchten - Tussen beide tunnelbuizen is een MTK aanwezig. In het midden van dit MTK is een technische ruimte aangebracht waar geen doorgang door mogelijk is. De uitgangen van het MTK bevinden zich aan beide uiteinden van de wegtunnel (zogenaamde kopdeuren). - Aan de zuidzijde van de wegtunnel bevindt zich een trambuis, van de IJtram. Gebruikers van de IJtram vluchten bij calamiteiten via de vluchtdeuren naar de zuidbuis van de PHT. Als er een tram stilstaat in de trambuis wordt automatisch de rechterrijstrook van de zuidbuis van de autotunnel afgekruist. Als de tram gedurende langere tijd stil staat, zal de VKL de zuidbuis van de autotunnel geheel afsluiten voor verkeer (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 25

26 Omgeving - De calamiteitenregeling PHT is van toepassing op zowel ongevallen in de trambuis als in de tunnelbuizen van de PHT. Als zodanig is de bestrijding van calamiteiten in de PHT een samenwerking tussen de Tunnelbeheerders, respectievelijk de betrokken verkeersleidingen en de OHD. - Indien een voorval plaatsvindt in de tramtunnel heeft de VKL GVB de leiding. In alle andere gevallen is dat de VKL van de VMCA. - De zuidbuis van de PHT maakt onderdeel uit van de vluchtroute voor tramreizigers. Een calamiteit in de tramtunnel heeft daarom vrijwel altijd invloed op de processen in de wegtunnel en omgekeerd. Tevens kunnen calamiteiten in de wegtunnel en de wijze waarop het verkeer en de onderhoudswerkzaamheden worden afgewikkeld de mogelijkheid tot ontvluchten vanuit de tramtunnel beïnvloeden of onmogelijk maken (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

27 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 27

28 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

29 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 29

30 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

31 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 31

32 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

33 Tekeningen Piet Heintunnel (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 33

34 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

35 Bijlage 3: Specifieke informatie Michiel de Ruijtertunnel (MRT) Kenmerken wegtunnel Toepassingsgebied Een gesloten deel van 301 m. De integrale kap, die het maaiveldniveau en busstation overdekt, steekt gedeeltelijk over de opritten heen. Aan de westkant 18 meter, aan de oostkant 31 meter. Type: categorie D tunnel voor vervoer van gevaarlijke stoffen. 2 tunnelbuizen met 2x2 rijstroken, voertuigen per etmaal. Het toepassingsgebied van de Michiel de Ruijtertunnel is: S100, kruispunt de Ruyterkade Droogbak tot het kruispunt de Ruyterkade Stationsplein. Specifieke procedures en protocollen De specifieke procedures en protocollen voor de MRT zijn beschreven in: [ (TVD ALG) Stappen en protocollen VKL v1.0] [ (TVD MRT) Procedures VKL MRT v1.0]. Ventilatie - De vluchtgangen in de MRT beschikken over een overdruksysteem. De tunnelbuizen en dwarsverbindingen hebben geen ventilatiesysteem. - De dwarsverbindingen tussen de tunnelbuizen zijn primair bedoeld voor technisch beheer. De dwarsverbindingen zijn beschikbaar voor de OHD om van de niet incidentbuis in de incidentbuis te komen. In calamiteitenbedrijf worden de deuren naar de dwarsverbindingen automatisch ontgrendeld. - Het gebruik van de dwarsverbindingen bij brand is afhankelijk van de weersomstandigheden (aanwezigheid natuurlijke ventilatie). Indien er natuurlijke ventilatie is, dan kan de dwarsverbinding worden gebruikt om bovenwinds bij het incident te komen. Eventuele slachtoffers kunnen dan via de dwarsverbinding worden verplaatst naar de niet incidentbuis en daar worden opgevangen door ambulancepersoneel. Inzet van ambulancepersoneel in de tunnelbuis kan bij een CO gehalte tot 25 ppm. Vluchten - Bij calamiteit vluchten aanwezige personen via de kortste route door de vluchtgang. De MRT beschikt over een vaste vluchtwegmarkering. - De vluchtgangen van de MRT zijn geplaatst aan de buitenzijde van de wegtunnel. Deze komen uit op circa 30 meter afstand van de tunnelmond. In iedere tunnelbuis zijn zes vluchtdeuren (50 meter afstand) gemaakt die toegang geven tot de vluchtgang. De vluchtdeur waar de vluchters de vluchtgang uitkomen is van buiten te openen met een sleutel. Deze sleutel bevindt zich in de sleutelkluis (zie schematische tekening) (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 35

36 Omgeving Boven de MRT bevindt zich de IJ hal en boven de IJ hal bevindt zich het busplatform van Amsterdam Centraal. Onder de MRT bevindt zich de Noord Zuid lijn. De IJ hal en het busplatform staan in open verbinding met het treinstation Amsterdam Centraal. Zie de tekening IJzijde Stationseiland van de tekeningen MRT (behorend bij deze bijlage). Op beide locaties kan een grote mensenmassa aanwezig zijn. In de afstemming tussen betrokken organisaties zijn de volgende principes leidend: 1. Bij een calamiteit in de wegtunnel, het station of het busplatform voert de verantwoordelijke beheerder de regie totdat de OHD de verantwoordelijkheid voor het bestrijden van de calamiteit overneemt. 2. In de communicatie bij calamiteit zijn de lijnen om elkaar te informeren zo kort als mogelijk. Bij een calamiteit die op enige wijze gevolg heeft (of kan gaan hebben) voor de andere beheerder informeert de verantwoordelijke beheerder de andere beheerders. De verantwoordelijke beheerder meldt de calamiteit als eerste bij de GMK. Daarna informeert de beheerder de meldkamers van de andere beheerders (Toezichtsruimte Amsterdam CS en GVB centraalpost). De Bellijst bevat actuele contactinformatie (naam, point to point verbinding of telefoonnummer, , fax) van beslisbevoegde functionarissen en hun plaatsvervangers. Het actualiseren van de Bellijst is onderdeel van het proces Veiligheidsmanagement van het Veiligheidsbeheerplan (zie paragraaf 2.4.7). De betrokken organisaties actualiseren de Bellijst iedere drie maanden: [ (TVD ALG) Belprotocol v1.0] Het verslag van de afstemming met de beheerders van de objecten rond de tunnel in het stationsgebouw is opgenomen in het Tunnelveiligheidsdossier (zie (TVD MRT) Verslag overleg afstemming CBP n v1.0) (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

37 Tekeningen Michiel de Ruijtertunnel (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 37

38 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

39 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 39

40 Aanrijdroutes OHD voor MRT De analyse en afstemming met de OHD heeft geleid tot een aantal geschikte routes (zie ook verslag gesprekken OHD, maart 2015). 1 Met OHD is overeenstemming bereikt over de hierboven gepresenteerde aanrijdroutes bij calamiteiten. Bereikbaarheid via oostzijde Bij het vormgeven van de calamiteitenroute aan de oostzijde wordt kazerne NICO (IJT 2) als uitrukpunt genomen. Beste route IJT Prins Hendrikkade Kattenburgerstraat Piet Heinkade De Ruijterkade Michiel de Ruijtertunnel Alternatieve route: IJT Prins Hendrikkade Odebrug Oosterdoksstraat De Ruijterkade Michiel de Ruijtertunnel (TVD MRT) Verslag overleggen maart 2015 met OHD over VM en CBP (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

41 Bereikbaarheid via westzijde Bij het vormgeven van de calamiteitenroute aan de westzijde kunnen twee kazernes als uitrukpunt gebruikt worden: - TEUNIS Vredenhofweg 3 - HENDRIK Marnixstraat 170 Beste route vanaf TEUNIS Vredenhofweg Haarlemmerweg Nassauplein Houtmankade Van Diemenstraat Barentzplein Westerdoksdijk De Ruijterkade Michiel de Ruijtertunnel Alternatieve route: Geen Beste route vanaf HENDRIK Marnixstraat Korte Marnixstraat Haarlemmerplein Nassauplein Houtmankade Van Diemenstraat Barentzplein Westerdokdijk De Ruijterkade Michiel de Ruijtertunnel Alternatieve route: Geen (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 41

42 Bijlage 4: Specifieke informatie Amsterdam Arenatunnel (AAT) Kenmerken wegtunnel Lengte 240 m. Type: categorie E tunnel voor vervoer van gevaarlijke stoffen. 2 tunnelbuizen met 2x2 rijstroken, voertuigen per etmaal. Toepassingsgebied Het toepassingsgebied van de Amsterdam ArenAtunnel is: Burgemeester Stramanweg, onder de overkapping. Specifieke procedures en protocollen De specifieke procedures en protocollen voor de AAT zijn beschreven in het document Procedures en protocollen VKL. Specifieke voorzieningen De VKL kan de Amsterdam AAT afsluiten door middel van een twee kleuren stoplicht of door middel van kruisen. - Er is geen informatie beschikbaar waaruit blijkt dat de brandwerendheid en constructieve robuustheid van de AAT bij calamiteiten kan worden gegarandeerd. - Er zijn geen afsluitbomen. Ventilatie De ArenAtunnel beschikt in het midden van elke tunnelbuis over twee langsventilatoren. Vluchten - De ArenAtunnel is niet uitgerust met vluchtvoorzieningen. Ontruiming vindt plaats in de lengterichting van de tunnelbuis. De wand tussen beide verkeersbuizen is gesloten en bevat geen vluchtdeuren. - Bij algehele ontruiming van het transferium P1 (dus niet stadion ArenA) is de verzamelplaats is het parkeerterrein P0. Omgeving De ArenAtunnel bevindt zich onder het voetbal en evenementenstadion Amsterdam Arena en de Arenaboulevard. De uitgang van de bijbehorende parkeergarage komt uit in de wegtunnel. De mogelijke nabijheid van een mensenmassa bij evenementen kan de calamiteitenbestrijding beïnvloeden (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

43 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 43

44 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

45 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 45

46 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

47 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 47

48 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1

49 Tekeningen Amsterdam ArenA tunnel (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1 49

50 (TVD ALG) Calamiteitenbestrijdingsplan v1 1