MKBA Lokaal Energiek. Frequently Asked Questions. eerste versie 29 januari 2013 tweede versie 14 februari 2013
|
|
- Julia de Winter
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 MKBA Lokaal Energiek Frequently Asked Questions eerste versie 29 januari 2013 tweede versie 14 februari 2013 Wat is een MKBA? Een MKBA is een methode waarmee op gestructureerde wijze de maatschappelijke kosten en baten van project (interventies door de overheid) voor de maatschappij op een rij worden gezet. Met de methode wordt verder gekeken dan alleen de bedrijfseconomische gevolgen van een project voor een initiatiefnemer. Wanneer het saldo van maatschappelijke kosten en baten positief is, verhoogt het project de welvaart van Nederland. Een negatief saldo duidt op een welvaartverlies. De resultaten van een MKBA vormen een van de bouwstenen voor de besluitvorming om een project al dan niet uit te voeren. Hoe weet ik of dit een goede MKBA is? Bij het uitvoeren van deze MKBA is de zogenaamde OEI-richtlijn gevolgd. De OEI-methodiek, oorspronkelijk ontwikkeld voor maatschappelijke kosten-batenanalyses die zich richten op infrastructuur, wordt steeds vaker gebruikt in aangepaste vorm op andere beleidsterreinen. Ook op het gebied van verduurzaming van energieproductie, slimme netten, etc. zijn de afgelopen jaren enkele van dit soort toepassingen uitgevoerd. Inherent aan de methodiek richten deze studies zich op het schetsen van een integraal beeld van baten en kosten, het netto welvaartseffect voor Nederland, rekening houdend met herverdelingseffecten. De methodiek geeft in beginsel een zo volledig mogelijk beeld en is wetenschappelijk geaccepteerd. Daarnaast is er door het onderzoeksteam zoveel als mogelijk gesproken met betrokken organisaties en heeft prof. dr. Carl Koopmans als onafhankelijk deskundige het team terzijde gestaan. Hoe onafhankelijk is dit onderzoek? Geen enkel onderzoek is waardevrij. Om de onafhankelijkheid van dit onderzoek (zoveel als mogelijk is) te borgen is bij de opdrachtverstrekking en financiering alleen gebruik gemaakt van overheden die geen enkel deelbelang dienen. Daarnaast is met een breed palet aan organisatie met soms tegengestelde belangen gesproken en zijn zowel lokale initiatieven als rijksambtenaren middels workshops en interviews bij het onderzoek betrokken. Daarnaast is door extern adviseur prof. dr. Carl Koopmans een positieve kwaliteitsverklaring afgegeven (op verzoek beschikbaar). Hoe worden kosten en baten gewaardeerd? De waardering van kosten in een MKBA gebeurt op basis van marktprijzen van de ingezette middelen. De waardering van de welvaartseffecten vindt plaats door middel van het meten van veranderingen in consumenten- en producentensurplus als gevolg van de interventie. De theoretische onderbouwing van een MKBA gaat ervan uit dat de kosten van een interventie een afname van de welvaart vormen, terwijl de effecten van een interventie uit zowel positieve als negatieve welvaartseffecten kunnen bestaan. De som van de welvaartseffecten vormen de baten van een interventie. Door deze baten met de kosten te vergelijken kan worden bepaald of een project of beleidsbeslissing resulteert in een toe- of afname van de maatschappelijke welvaart.
2 Hoe zijn de effecten bepaald? Naast de aanwezige kennis binnen het onderzoeksteam is dankbaar gebruik gemaakt van beschikbare literatuur, de bijdragen van de begeleidingsgroep, geïnterviewden, deelnemers aan de workshops en extern adviseur prof. dr. Carl Koopmans (SEO). Wat is een nul-alternatief Het nulalternatief voor een project omvat de best mogelijke andere oplossing(en) voor het probleem dat we met de interventie willen oplossen. Er mag immers worden aangenomen dat de overheid, als van het project of beleid wordt afgezien, de situatie niet volledig uit de hand zal laten lopen. Het nulalternatief is daarom niet persé gelijk aan niets doen. Wat is een project-alternatief Een projectalternatief omvat een (set van) interventies die op het bestaande beleid ingrijpen. Wat is een maatschappelijke discontovoet? Officieel door het ministerie van Financiën, op advies van het Centraal Planbureau, vastgesteld rentepercentage dat gebruikt wordt in alle maatschappelijke kosten-batenanalyses die voor / door de overheid worden opgesteld. Wat is rentabiliteit? De verhouding tussen inkomen (winst) en het vermogen dat het inkomen heeft voortgebracht Wat is een (netto) contante waarde? De contante waarde is de huidige waarde van een bedrag waarover je pas na een bepaalde periode de beschikking hebt. Door de contante waarde van de kosten af te trekken van de contante waarde van de opbrengsten, ontstaat de zogenaamde Netto Contante Waarde (NCW). Hierin zijn dus letterlijk alle toekomstige stromen van opbrengsten en kosten verdisconteerd. Met welke percentages zijn de netto contante waarden berekend? Voor de kosten 5,5%, bestaande uit 2,5% discontovoet + 3% risicotoeslag. Voor de baten zelfde discontovoet, maar met een lagere risicotoeslag, namelijk 2%. Samen dus 4,5%. Deze lagere risicotoeslag voor de baten is een manier om het effect voorzieningszekerheid te waarderen. De toekomstige baten tellen door de lagere risicotoeslag echter langer/zwaarder mee. Deze werkwijze is afgestemd met het CPB. Waarom is er alleen gekeken naar zonne- en windenergie? In de praktijk maken lokale initiatieven en individuele burgers hoofdzakelijk gebruik van zonne- en windenergie als hernieuwbare bron voor elektriciteitsopwekking. In dit onderzoek beperken we ons daarom tot deze opwekkingstechnieken voor decentrale duurzame elektriciteitsproductie. Wat is het effect op de MKBA als het CO 2 effect niet verloren gaat in het ETS? Zie hiervoor tabel 33 versus tabel 32 van het rapport. In tabel 33 is de volledige waarde van CO 2 meegenomen. De baten/kostenratio neemt dan toe, bijvoorbeeld bij zonnepark van 0,90 naar 0,94. Waarom zijn de baten van Smart Grids niet meegenomen? Er is geen zicht op dat (althans, zeker vóór 2020) deze baten ook gerealiseerd zullen zijn. Als dat wel het geval is dan heeft dat in positieve- zin invloed op het resultaat.
3 Kan het resultaat van de MKBA door innovatie nog verbeteren? Ja. In deze MKBA is geen rekening gehouden met een systeeminnovatie die voor een energietransitie nodig is. De aannames die zijn gedaan zijn aan de voorzichtige conservatieve kant en er is uitgegaan van business as usual. Waar vind ik de resultaten van de MKBA terug? Tabel 31 en 32 bevatten de resultaten van de MKBA. In de MKBA vergelijken we de effecten van het projectalternatief (na interventies) t.o.v. het referentiealternatief (zonder interventies). Tabel 31 bevat de effecten in het eerste analysejaar (2020), tabel 32 bevat de netto contante waarde van de effecten voor de gehele analyseperiode ( ). Waar vind ik de resultaten van de lokale business case terug? Hoofdstuk 8.1 heeft betrekking op de business case, niet op de MKBA. In 8.1 vergelijken we de kostprijsniveaus van de verschillende opwekkingsalternatieven in de business case in de basissituatie met de situatie na mogelijke interventies. Waar staat het fiscale effect van de verschillende interventies, of is dat alleen uitgewerkt voor saldering? Het fiscale effect zoals vervat bij energiebelasting in tabellen 31 en 32 betreft het bedrag dat gemoeid is met het compenseren van het verschil in kostprijsniveau. Dit bedrag blijft hetzelfde, ongeacht de interventie. In het geval van salderen zijn de gederfde opbrengsten in de schatkist. Bij tariefdifferentiatie van de EB is dit het bedrag dat de grijze stroomgebruikers moeten betalen. Bij een hoger feed-in tarief komt de rekening voor dit bedrag in eerste instantie bij de energiebedrijven, die deze waarschijnlijk zullen verhalen op hun klanten. Bij een hogere SDE+ vergoeding/kwh is dit het extra bedrag dat de overheid betaalt bovenop de reeds toegenomen SDE+ uitgaven conform de huidige vergoedingsstructuur. Langdurige stimulering is toch niet nodig? De markt pakt dit toch zelf op? Het is de vraag of dit zal gebeuren, zolang de kostprijs van decentrale duurzame energie hoger is dan grijze stroom zonder interventie. We gaan daarbij al uit van kostendalingen in de periode tot 2020 (zie hoofdstuk 7.2.1) De SDE+ is toch gemaximeerd? Hoe kan het dat het SDE+ bedrag toeneemt? We veronderstellen, in lijn met de algemene what if benadering van de analyse, dat de vergoeding per kwh gelijk blijft en de totale uitgaven meegroeien met het aantal geleverde kwh. Is bij de EIA en de SDE rekening gehouden met gedeeltelijke toekenning vanwege het niet maken van winst (EIA) en uitputting van het subsidiebedrag (SDE)? Uitgangspunt bij EIA is dat de investeringen (41,5%) in drie jaar worden afgetrokken van de winst en dat de winst voldoende is om dit te doen. Dus in het model is sprake van volledige toekenning. Bij de SDE+ is er van uitgegaan dat deze niet uitgeput raakt (zie ook het antwoord op de vorige vraag). Deze aanname is ook om rekentechnische redenen gedaan.
4 Toegevoegd op 7 februari 2013: Waarom gaat het onderzoek niet over onze warmtevoorziening? Op verzoek van VNG en in overleg met de begeleidingscommissie is voor deze studie een inperking gemaakt tot de meest voorkomende situatie bij energievoorziening door lokale coöperaties, namelijk elektriciteitsproductie o.b.v. wind en zon-pv. Waarom wordt er gerekend met de SDE+ terwijl daar maar erg weinig beschikkingen voor worden afgegeven? De algemene denklijn van het onderzoek is what if : stel dat 50% van de huishoudens hun stroom zouden betrekken op basis van lokale zon of windproductie. In dat geval is, conform de huidige regelgeving, bij productie met windmolens of met een zonnepark, SDE+ relevant. Waarom wordt er gerekend met de SDE+ terwijl burgers daar geen gebruik van kunnen maken? Met SDE+ wordt alleen gerekend voor de alternatieven wind en zonnepark. Waarom is er gerekend met 50% van de huishoudens? Dat wordt toch nooit gehaald?! Het voorspellen van de ingroei van lokale energieproductie vanuit de huidige situatie is lastig. De opzet van deze studie is niet geweest om een prognose te maken voor lokale energieproductie, maar om de maatschappelijke waarde te duiden van het fenomeen zelf. Daarom is in deze studie de redeneertrant van achter naar voren. Dus stel dat in % van de huishoudens voorzien zou zijn van elektriciteit op basis van lokale productie met zon of wind, wat betekent dat dan? Hoe zit het met onbalans, voorzieningszekerheid en leveringszekerheid? Bij onbalans gaat het om de leveringszekerheid aan de gebruikers, niet om de voorzieningszekerheid van energie voor Nederland. Lokale productie door zon of wind draagt juist bij aan deze voorzieningszekerheid door een betere spreiding van de energiemix. In 2020 is er nog geen sprake van een breed uitgerold smart grid, waarmee fluctuaties in vraag en aanbod beter op elkaar kunnen worden afgestemd. De aanwezigheid hiervan in 2020 of op een later tijdstip zal zeker kunnen bijdragen om de kosten van onbalans verder te beperken. Waaruit bestaat een optimale energiemix? Wat optimaal is, hangt af van de criteria die je gebruikt. In de MKBA kijken we door een economische bril. Waarom wordt er ook gerekend voor zonneparken terwijl daar in Nederland nauwelijks ruimte voor is? In de studie zijn de verschillende mogelijke invullingen van zon-pv belicht, dus zowel op daken (individueel of collectief) als in de vorm van een park. De ruimte die nodig is voor het realiseren van de benodigde hoeveelheid opwekvermogen op daken of in parken, is sterk afhankelijk van het ruimtelijke ordeningsbeleid van lokale overheden. Stelt dit onderzoek een verhoging voor van grijze stroom van 4 cent/kwh? In het onderzoek is nagegaan hoe lokaal opgewekte duurzame elektriciteit voor de gebruikers financieel aantrekkelijker gemaakt zou kunnen worden t.o.v. grijze stroom. Dat kan op meerdere manieren, waaronder het verhogen van de energiebelasting op grijze stroom. In dat geval zou de betreffende verhoging circa 4 cent per kwh moeten bedragen.
5 Hoe is die 4 cent per kwh berekend? Dat is de prijsstijging die nodig is om in de business case de gebruikerskosten van stroom o.b.v. 100% grijs en o.b.v. 50% lokaal groen/50% grijs aan elkaar gelijk te doen zijn. De gebruikerskosten zonder interventies zijn ook bepaald in de business case. Betekent een prijsverschil tussen grijze en lokale groene stroom van 4 cent/kwh dat huishoudens die grijze stroom afnemen dan ook 4 cent/kwh meer gaan betalen? Dit is afhankelijk van hoe de prijsverhoging wordt geïntroduceerd. Als direct 4 cent/kwh als tariefstijging grijze stroom wordt vastgesteld, dan is er sprake van een prijsverschil van 4 ct/kwh tussen (lokaal) groen en grijs. Als het afhankelijk wordt van het feitelijk gebruik van lokale groene stroom (ingroeimodel), dan zal het in eerste instantie lager kunnen zijn. Wat zijn de financiële gevolgen voor huishoudens die geen gebruik maken van lokale duurzame energie? In het onderzoek is in de business case uitgegaan van een denkbeeldig dorp van 5000 huishoudens, waarvoor de totale kosten van het elektriciteitsverbruik zijn doorgerekend, uitgaande van 50% lokale duurzame productie. In die kosten zijn ook de (meer)kosten verwerkt van een toename van de energiebelasting op grijze stroom. Wat betekent de optie om de SDE+ te verhogen? Dit houdt in dat de tarieven van SDE+ verhoogd worden. Is deze MKBA een model dat uitgerold kan worden? Ja. Is op termijn een herziening van het energiebelastingstelsel noodzakelijk? Dat is uiteindelijk een politieke keuze. In het onderzoek wordt aangegeven dat de fiscale gevolgen van een sterke groei van lokale duurzame elektriciteitsproductie aanzienlijk zijn, gegeven de huidige fiscale regelgeving. Waarom wordt gederfde energiebelasting in het rapport opgenomen als maatschappelijke kostenpost? Er wordt toch duurzame energie en energiebesparing mee gestimuleerd? Dat klopt, maar die stimulering heeft ook een prijs, waaronder uitgaven (SDE+) en/of gederfde belastinginkomsten. Dit zijn ook maatschappelijke kosten die in de MKBA inzichtelijk gemaakt zijn. Er is gerekend met subsidies voor zonnepanelen vanuit Meer Met Minder. Maar deze regeling is toch bedoeld voor energiebesparing en niet voor opwekking van energie? Dat klopt, dit is een verschrijving in het rapport. Met deze subsidie wordt de subsidieregeling Zonnepanelen bedoeld van de Rijksoverheid. Hiervoor is voor de periode van 2 juli 2012 t/m 28 december ,-. beschikbaar. Zie ook het Erratum.
Decentrale duurzame elektriciteitsproductie
Decentrale duurzame elektriciteitsproductie Business case en maatschappelijke kosten-batenanalyse Imagine the result Wat komt aan de Aanleiding Afbakening en structurering onderzoek orde? Basisresultaat
Nadere informatie4".&/7"55*/( Lokaal energiek: decentrale duurzame elektriciteit
4".&/7"55*/( Lokaal energiek: decentrale duurzame elektriciteit Business case en maatschappe lijke kosten-batenanalyse Samenvatting Waarom deze studie? De vraag naar decentraal duurzaam opgewekte elektriciteit
Nadere informatieMKBA Windenergie Lage Weide Samenvatting
MKBA Windenergie Lage Weide Delft, april 2013 Opgesteld door: G.E.A. (Geert) Warringa M.J. (Martijn) Blom M.J. (Marnix) Koopman Inleiding Het Utrechtse College en de Gemeenteraad zetten in op de ambitie
Nadere informatieLokaal energiek: decentrale duurzame elektriciteit. Business case en maatschappelijke kosten-batenanalyse
Lokaal energiek: decentrale duurzame elektriciteit Business case en maatschappelijke kosten-batenanalyse Colofon 16 januari 2013 2 Vereniging van Nederlandse Gemeenten Inhoudsopgave Samenvatting 5 Waarom
Nadere informatieAfbakening en vertrekpunt Het onderzoek richt zich op huishoudens die hernieuwbare, duurzame elektriciteit produceren
Ing. februari 2013 PS2013-1 2013-0022 PS20/3 Aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 'S-GRAVENHAGE Datum: 29 januari 2013 Betreft: aanbieding MKBA Lokaal Energiek Geachte leden van
Nadere informatieFinanciële baten van windenergie
Financiële baten van windenergie Grootschalige toepassing van 500 MW in 2010 en 2020 Opdrachtgever Ministerie van VROM i.s.m. Islant Auteurs Drs. Ruud van Rijn Drs. Foreno van der Hulst Drs. Ing. Jeroen
Nadere informatieLOKAAL ENERGIEK: DECENTRALE DUURZAME ELEKTRICITEIT BUSINESS CASE EN MAATSCHAPPELIJKE KOSTEN-BATENANALYSE VERENIGING NEDERLANDSE GEMEENTEN
LOKAAL ENERGIEK: DECENTRALE DUURZAME ELEKTRICITEIT BUSINESS CASE EN MAATSCHAPPELIJKE KOSTEN-BATENANALYSE VERENIGING NEDERLANDSE GEMEENTEN 16 januari 2013 076879014:0.5 - Definitief C03031.000448.0100 Inhoud
Nadere informatieMaatschappelijke Kosten- en Baten Analyse: energie uit wind en zon
Maatschappelijke Kosten- en Baten Analyse: energie uit wind en zon Maatschappelijke Kosten- en Baten Analyse: energie uit wind en zon. Inleiding Het veenkoloniaal gebied in Drenthe is door het Rijk aangewezen
Nadere informatieMogelijkheden voor energie coöperaties. Jeroen Leclercq jeroen.leclercq@wijkenergie.coop 06-53544195
Mogelijkheden voor energie coöperaties Jeroen Leclercq jeroen.leclercq@wijkenergie.coop 06-53544195 Inhoud Samen sterker Belang van gezamenlijke projecten Variant 1: alles achter de meter Variant 2: korting
Nadere informatieOntwikkelingen Zonne-energie
Ontwikkelingen Zonne-energie : Energieke Samenleving onderweg naar morgen Bert Bakker NIEUW: Bezuidenhoutseweg 50 2594 AW Den Haag 070 3040114 De oorsprong van (duurzame) energie De zon als energieleverancier
Nadere informatieAgenda. Inleiding Wat is de terugverdientijd? Hoe zit het met de BTW? Energiebelasting en salderen Bedrijf zoekt buur Schenken en ANBI. Vragen?
Zon op kerk Johan van Drie Bram Faber 16 februari 2015 Agenda Inleiding Wat is de terugverdientijd? Hoe zit het met de BTW? Energiebelasting en salderen Bedrijf zoekt buur Schenken en ANBI Vragen? Zon
Nadere informatieMaatschappelijke kosten baten analyse (MKBA)
Maatschappelijke kosten baten analyse (MKBA) Een introductie Inhoud Deel 1 - Theorie Wat is een MKBA? Hoe stel ik een MKBA op? Voor- en nadelen Deel 2 - Praktijk Praktijkvoorbeeld: bedrijventerrein t Heen
Nadere informatieRaymond Roeffel Directeur Trineco. Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne
Raymond Roeffel Directeur Trineco Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne Agenda Waarom zonnestroom? Wet en regelgeving rondom zonnesystemen Salderingstarieven De meest voorkomende situaties
Nadere informatieSubsidie en belastingvoordeel voor groene ondernemers op zonne-energie
Subsidie en belastingvoordeel voor groene ondernemers op zonne-energie Waarom SDE+ subsidie Met de SDE+ stimuleert het ministerie van Economische Zaken de ontwikkeling van een duurzame energievoorziening
Nadere informatieFiscale faciliteiten op milieugebied,
Indicator 16 mei 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Er bestaan verschillende fiscale
Nadere informatieDatum 10 januari 2015 Betreft Beantwoording vragen over de energierekening huishoudens cf. de NEV 2014
>Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag
Nadere informatieProbleemanalyse Vaststellen nul- alternatief Definitie beleidsalternatieven
Probleemanalyse De vuilstort van de AVRI in Geldermalsen is gesloten. Het idee is om op deze gesloten vuilstort alsmede op de gebouwen van de AVRI in totaal 9,3 MWp zonpv te realiseren. Daarnaast kunnen
Nadere informatieFinanciering Duurzaamheid en Monumenten. Maarten Maresch (IBPM)
Financiering Duurzaamheid en Monumenten Maarten Maresch (IBPM) Opbouw presentatie Europese subsidiemogelijkheden energie Nederlandse subsidie mogelijkheden energie Fiscale ondersteuning Financieringsondersteuning
Nadere informatieZonnepanelen: vergeet CO 2, het gaat om koopkracht!
Zonnepanelen: vergeet CO 2, het gaat om koopkracht! ir. drs. Mark Workum Presentatie VNO-NCW 28-8-2012 Deze presentatie bevat drie onderwerpen Zonnepanelen zijn een goede investering (zeker voor particulieren)
Nadere informatieLoyens en Loeff seminar
Loyens en Loeff seminar Stientje van Veldhoven D66 woordvoerder energie en klimaat De politiek van salderen Een sterk merk? Bekijk decentrale opwekking / salderen vanuit een politieke bril: Decentraal
Nadere informatieDuurzame accommodaties. Jaap Veld
Duurzame accommodaties Jaap Veld Zelziuz Zelziuz Advies Zon Thuis Zon Bedrijf Zon Agri Zon Thuis voor huurders Zonnestroom van Wp naar kwh Vermogen zonnestroominstallatie gespecificeerd in Watt peak (Wp)
Nadere informatiewhitepaper zakelijke zonnepanelen
whitepaper zakelijke zonnepanelen zonnepanelen zakelijk de zon onze meest krachtige natuurlijke energiebron De zon straalt in 45 minuten voldoende energie op de aarde om te voorzien in de totale energiebehoefte
Nadere informatieVervolgens hebben de bureaus een aantal tussenvarianten uitgewerkt.
Samenvatting rapporten energieverkenning 2050 Inleiding Om de energiestrategie van de provincie te kunnen uitwerken voor de periode na 2020, vond de provincie het zinvol mogelijkheden voor energiebesparingen
Nadere informatieMKBA bij uitvoeringsprojecten rol bij financiering en verevening. CE Delft, Martijn Blom en Arno Schroten Gemeente Rotterdam, 24 mei 2012
MKBA bij uitvoeringsprojecten rol bij financiering en verevening CE Delft, Martijn Blom en Arno Schroten Gemeente Rotterdam, 24 mei 2012 CE Delft Onafhankelijk, non-profit research & consultancy Secties:
Nadere informatieACTUALISATIE MKBA ASBESTDAKEN
ACTUALISATIE MKBA ASBESTDAKEN Datum: 28januari 2015 Onze ref. NL221-30019 Deze rapportage geeft de resultaten weer van de actualisatie van de maatschappelijke kosten-baten analyse (MKBA) daken en gevelpanelen,
Nadere informatieAls u zelf elektriciteit wilt opwekken, kan een kleine windmolen een mogelijkheid zijn.
DOSSIER Kleine windmolens Als u zelf elektriciteit wilt opwekken, kan een kleine windmolen een mogelijkheid zijn. Er zijn veel typen windmolens op de markt, met mast, zonder mast, horizontaal of verticaal.
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 3 januari 2017 Betreft Evaluatie salderingsregeling
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatieWie betaalt de rekening van de energietransitie?
Wie betaalt de rekening van de energietransitie? Symposium KVGN 17 november 2016 Ron Wit Ron.Wit@eneco.com Overzicht presentatie 1. Ontwikkeling broeikasgassen in Nederland 2. Ontwikkeling integrale kosten
Nadere informatie*Z075167D42B* Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus AA MIDDELHARNIS. Geachte raad,
Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus 1 3240 AA MIDDELHARNIS *Z075167D42B* Geachte raad, Registratienummer : Z -16-69161 / 8211 Agendanummer : 11 Portefeuillehouder : Wethouder Van der Vlugt Raadsvergadering
Nadere informatieRegels Collectieve Zonne-Energiecentrale
Regels Collectieve Zonne-Energiecentrale 10 mei 2014 Mogelijkheden zonnepanelen Zelfopwekking op eigen dak met eigen panelen => zelf investeren => salderen + btw teruggave Zelfopwekking op eigen dak met
Nadere informatieSlimme netten voor fossiele centrales. Frans Rooijers directeur
Slimme netten voor fossiele centrales Frans Rooijers directeur Inhoud Energiecentrales maken verlies Slimme netten verbeteren business case Beinvloeden gebruikersgedrag is essentieel, maar moeilijk 2 Energiecentrales
Nadere informatieVoorstel raad en raadsbesluit
Voorstel raad en raadsbesluit Gemeente Landgraaf Programma Documentnummer: B.18.0787 B.18.0787 Landgraaf, 2 mei 2018 ONDERWERP: Zonnepanelenproject Burgerhoes en Sportpark Terwaerden Raadsvoorstelnummer:
Nadere informatieENERGIE IN EIGEN HAND
Zonne-energie voor bedrijven? ENERGIE IN EIGEN HAND De Stichting Beheer Bedrijvenpark Merm, heeft een onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor bedrijven om d.m.v. aanbrengen van zonnepanelen op het
Nadere informatieTijdelijke duurzame energie
Tijdelijke duurzame energie Tijdelijk Uitgewerkte businesscases voor windenergie, zonne-energie en biomassa Anders Bestemmen Tijdelijke duurzame energie Inleiding In het Corporate Innovatieprogramma van
Nadere informatiePARKSTAD LIMBURG ENERGIE TRANSITIE
1 PARKSTAD LIMBURG ENERGIE TRANSITIE BIJEENKOMST 3 DECEMBER 2015 Programma Duurzaam Landgraaf TON ANCION WETHOUDER GEMEENTE LANDGRAAF RONALD BOUWERS PROJECTLEIDER DUURZAAMHEID WIE ZIJN WIJ? PROJECTTEAM
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 4 juli 2017 Betreft Tweede openstelling SDE+ 2017
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatieZonne-energie op kleine daken
Zonne-energie op kleine daken Inhoud De energietransitie Energieneutraal De Glind Inventarisatie Glindse daken Mogelijkheden Kleine daken Vervolg Vragen De energietransitie Gebruik van fossiele brandstoffen
Nadere informatieEmissiekentallen elektriciteit. Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies
Emissiekentallen elektriciteit Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies Notitie: Delft, januari 2015 Opgesteld door: M.B.J. (Matthijs) Otten M.R. (Maarten) Afman 2 Januari
Nadere informatieDit artikel beschrijft hoe een prijs op CO2 invloed heeft op de business case voor het plaatsen van zonnepanelen door een onderneming.
Dit artikel beschrijft hoe een prijs op CO2 invloed heeft op de business case voor het plaatsen van zonnepanelen door een onderneming. Wat kost het plaatsen van 100 zonnepanelen en wat betekent een prijs
Nadere informatieHaalbaarheidsstudie toepassing PV-systeem Oorlogsmuseum Overloon
Haalbaarheidsstudie toepassing PV-systeem Oorlogsmuseum Overloon Vraagstelling/doel. Doel is om het energieverbruik (elektra) middels toepassing van PV (Photo Voltaische energie) te reduceren, met als
Nadere informatieProfiel- en onbalans kosten (gemiddelde 2015-2029) [ /kwh]
Notitie Petten, 15 december 2014 Afdeling Policy Studies Van Aan Carolien Kraan, Sander Lensink S. Breman-Vrijmoed (Ministerie van Economische Zaken) Kopie Onderwerp Basisprijzen SDE+ 2015 Samenvatting
Nadere informatieRegelgeving: een jungle?
Elektriciteitswet 1998 Gefundeerd op het traditionele systeem Grootschalige productie, transport naar passieve consumenten Kosten van transport collectief gemaakt Project Stroom: - integratie gas en elektriciteitswet
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2003 2004 28 665 Wijziging van de Elektriciteitswet 1998 ten behoeve van de stimulering van de milieukwaliteit van de elektriciteitsproductie Nr. 41 BRIEF
Nadere informatieHaalbaarheid van Zon-PV. 26 November 2012 Jan Willem Zwang Martin Marquering
Haalbaarheid van Zon-PV 26 November 2012 Jan Willem Zwang Martin Marquering Agenda Zon-PV Algemeen Business case Giesbers Business case Flynth Investeren door Green Spread Over Green Spread Zonnepanelen
Nadere informatieUw brief Datum Ons kenmerk *BRD 2016 777* Onderwerp Informatie Bijlagen Ondersteuning subsidie-aanvraag voor zonnepanelen op uw bedrijfspand
www.breda.nl gemeentebreda@breda.nl Twitter@breda Telefoon 14 076 Postadres Postbus 90156, 4800 RH Breda Aan eigenaren/directeuren van vastgoed/ bedrijventerreinen in Breda Bezoekadres Stadskantoor Claudius
Nadere informatieFiscale faciliteiten op milieugebied,
Indicator 14 november 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Er bestaan verschillende fiscale
Nadere informatieVerkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking
Verkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking Erik van der Steen HYS legal 1 HYS Legal Inleiding Triodos Bank: Waarom we graag duurzaam vastgoed financieren Jones
Nadere informatieDe Energietransitie van de Elektriciteitsproductie
De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie door Adriaan Wondergem 6 october 2010 De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie van 2008 tot 2050. De kernvragen zijn: Hoe ziet een (bijna) CO2-loze
Nadere informatieTEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK
TEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK Woningbouwcoöperatie Elkien heeft voornemens om in de wijk t Eiland in Sneek 300 woningen voor een deel te slopen en voor een deel te renoveren. Daarbij is de opgave
Nadere informatieMogelijkheden collectieven
Mogelijkheden collectieven Welke mogelijkheden zijn er 23 januari 2914 Roelof Dijkstra Sectorstrategie Inhoud Over Enexis Trias Energetica Standaard situatie Zon-PV op eigen woning Collectieve opwek Waarom
Nadere informatieZonnestroomprojecten Gemeente Amsterdam. ProjectManagement Bureau Joost de Valk
Zonnestroomprojecten Gemeente Amsterdam ProjectManagement Bureau Joost de Valk Noodzaak en ambitie Klimaatbeleid Amsterdam: forse CO 2 reductie 40% in 2025 en klimaatneutraal bouwen en gemeentegebouwen
Nadere informatieProgramma. start eind 1 18:00 18:05 2 18:05 19:00
Programma start eind 1 18:00 18:05 2 18:05 19:00 3 19:00 19:20 4 19:20 19:40 5 19:40 20:00 6 20:00 20:55 7 20:55 21:00 Welkom,:mededelingen,:toelichting:programma Stand:van:zaken:initiatieven:/:projecten
Nadere informatieWij maken uw energieambities waar! Verduurzaming middels zonnepanelen
Wij maken uw energieambities waar! Verduurzaming middels zonnepanelen 1 2 missie en doel Onze missie: Klanten ontzorgen en leveren van energiebesparing Ons doel: Kostenverlaging Comfort verbetering Waardestijging
Nadere informatieFinancieringsmogelijkheden Verenigingen of MKB (#020)
Financieringsmogelijkheden Verenigingen of MKB (#020) (Voor)financiering door een derde 1. Zonline Doneer de zon: Zonline biedt in samenwerking met Urgenda de mogelijkheid om via crowdfunding zonnepanelen
Nadere informatieCPB doorrekening verkiezingsprogrammaʼs: Duurzaamheid"
CPB doorrekening verkiezingsprogrammaʼs: Duurzaamheid" Inleiding! Wat zijn de plannen van de politieke partijen op gebied van duurzaamheid en wat betekent het voor de bouw?" Dit document zet de verschillende
Nadere informatieDuorsume enerzjy yn Fryslân. Energiegebruik en productie van duurzame energie
Duorsume enerzjy yn Fryslân Energiegebruik en productie van duurzame energie 1 15 11 oktober 1 Inhoud Management Essay...3 1 Management Essay De conclusies op één A4 De provincie Fryslân heeft hoge ambities
Nadere informatieAanvullende informatie Obligatielening Nuon Samen in Zon Eemshaven Nuon Samen in Zon B.V.
Aanvullende informatie Obligatielening Nuon Samen in Zon Eemshaven Nuon Samen in Zon B.V. 13 februari 2019 Foto: Zonnepark Eemshaven INHOUDSOPGAVE 1 WIJZIGING ZONNEPARK EEMSHAVEN 3 2 ZONNEPARK EEMSHAVEN
Nadere informatieCollectieve opwek van energie
Collectieve opwek van energie Het is je waarschijnlijk al wel opgevallen, steeds meer particulieren en bedrijven plaatsen zonnepanelen op hun dak en werken zo mee aan een schonere duurzame leefomgeving.
Nadere informatieAgenda. 1. Waarom Winsum Duurzaam (ideëel) 2. Ondersteuning 3. Hoe het werkt 4. Kosten en baten 5. Inschrijven en borrel
Welkom Agenda 1. Waarom Winsum Duurzaam (ideëel) 2. Ondersteuning 3. Hoe het werkt 4. Kosten en baten 5. Inschrijven en borrel Wat zijn we? We zijn een energiecoöperatie: - We hebben een bestuur en leden
Nadere informatieDirectoraat-generaal Klimaat en Energie Bezoekadres Postadres Overheidsidentificatienr Ons kenmerk Salderen tot 2023, daarna geleidelijk afbouwen
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401
Nadere informatieCoP Gelderse lokale duurzame energiebedrijven. Rogier Coenraads
CoP Gelderse lokale duurzame energiebedrijven Rogier Coenraads Arnhem, 13 februari 2014 Regeling verlaagd tarief EB bron: www.belastingdienst.nl Regeling verlaagd tarief EB - Korting energiebelasting van
Nadere informatieKANSEN VOOR ENERGIE COÖPERATIES, VASTGOED ONDERNEMERS EN PARTICULIEREN
KANSEN VOOR ENERGIE COÖPERATIES, VASTGOED ONDERNEMERS EN PARTICULIEREN Ing. Robert Hemmen MBA, directeur De Groene Reus Coöperatie u.a. De Groene Reus Projecten b.v. 1 Wat streven wij na? Missie Wij streven
Nadere informatieMKBA gewogen: voor- en nadelen. CE Delft, Martijn Blom Milieutafel, Den Haag12 november 2013
MKBA gewogen: voor- en nadelen CE Delft, Martijn Blom Milieutafel, Den Haag12 november 2013 CE Delft Onafhankelijk, non-profit research & consultancy Secties: Verkeer Ketens- en Milieu-analyse Energie
Nadere informatieINITIATIEFVOORSTEL CONFORM ARTIKEL 4:2 REGLEMENT VAN ORDE
INITIATIEFVOORSTEL CONFORM ARTIKEL 4:2 REGLEMENT VAN ORDE 1. Rol van de gemeente bij het opzetten en ondersteunen van lokale duurzame energie initiatieven. 2. Onderzoek naar de mogelijkheden plaatsing
Nadere informatiePresentatie Guus Ydema, directeur AGEM KIVI 25 januari 2017
Presentatie Guus Ydema, directeur AGEM KIVI 25 januari 2017 Even voorstellen Ex-bestuurslid KIVI E (-2016) Vroeger: Hoogovens IJmuiden en KPN Telecom, ing. bureau Ebatech, Nuon Windenergie Vattenfall (2009),
Nadere informatieModule: Aanpassing kruispunt
Module: Aanpassing kruispunt Invullen van de tool In de onderstaande tabel staat een toelichting op de in te vullen gegevens. Onderdeel Invoervariabelen Meerkosten beheer- en onderhoud Reductie reistijd
Nadere informatieDe Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 18 december 2017 Betreft Energierekening huishoudens
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 22 2513 AA DEN HAAG Bureau Bestuursraad Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatieInhoud. SDE+ loket Voorbereiding SDE+ aanvraag Omvang systeem Exploitatie (voorbeeld) Organisatie Projectmanagment
SDE+ Loket Fryslân Inhoud SDE+ loket Voorbereiding SDE+ aanvraag Omvang systeem Exploitatie (voorbeeld) Organisatie Projectmanagment SDE+ Loket Waarom dit loket Ondersteuning bij SDE+ aanvraag Zon-PV Groep
Nadere informatieMKBA Windenergie binnen de 12-mijlszone
MKBA Windenergie binnen de 12-mijlszone Den Haag, 3 november 2014 Niels Hoefsloot Ruben Abma Inhoud presentatie 1. Onderzoeksmethode en uitgangspunten 2. Directe effecten 3. Indirecte/externe effecten
Nadere informatiePRESENTATIE. Zon op Bedrijfsdaken 01 / INTRODUCTIE 02 / PROJECTCASE TEXEL 03 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 04 / PROJECTCASES
01 / INTRODUCTIE 02 / PROJECTCASE TEXEL 03 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN PRESENTATIE Zon op Bedrijfsdaken 04 / PROJECTCASES 05 / UW BEDRIJVENTERREIN VERDUURZAMEN? ZON OP BEDRIJFSDAKEN Ambitie gemeente Energieneutraal
Nadere informatie01 / AANLEIDING 02 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 03 / PROJECTAANPAK 04 / VOORWAARDEN PRESENTATIE 05 / VERVOLGSTAPPEN. Zon op Bedrijfsdaken 06 / VRAGEN
01 / AANLEIDING 02 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 03 / PROJECTAANPAK PRESENTATIE Zon op Bedrijfsdaken 04 / VOORWAARDEN 05 / VERVOLGSTAPPEN 06 / VRAGEN AANLEIDING Ambitie Capelle aan den IJssel Energieneutraal
Nadere informatieFiscale zakelijke regelingen & subsidies
Fiscale zakelijke regelingen & subsidies 6 fiscale regelingen en subsidies voor bedrijven om te besparen op zonnepanelen. Het zelf opwekken van stroom door bedrijven via zonnepanelen is hot. Dat heeft
Nadere informatieBijeenkomst SDE+ Dorpshuis Reard. 14 oktober 2014 Jorn ten Have
Bijeenkomst SDE+ Dorpshuis Reard 14 oktober 2014 Jorn ten Have Duurzame Energie Duurzame energie = Hernieuwbare energie Brundtland definitie; een duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die tegemoet
Nadere informatieDe salderingsregeling
De salderingsregeling Wat kost dat de overheid? Is dat houdbaar en nodig? Marc Londo ECN unit Policy Studies Amsterdam 27 mei 2014 www.ecn.nl Boodschappen 1. Saldering wordt een voor de overheid oncomfortabele
Nadere informatieZon-PV op maatschappelijk vastgoed
Zon-PV op maatschappelijk vastgoed Financiering en subsidie (SDE+) 9 juni 2016 Sander Huitink Agenda Over Greenspread Financiering zon-pv-projecten Salderen Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 68 68 88april 2009 Regeling van de Minister van Economische Zaken van 27 maart 2009, nr. WJZ/9058635, houdende vaststelling
Nadere informatieRenewable energy in the Reijerscop area Peter Dekker Luc Dijkstra Bo Burgmans Malte Schubert Paul Brouwer
Renewable energy in the Reijerscop area Peter Dekker Luc Dijkstra Bo Burgmans Malte Schubert Paul Brouwer Introductie Methode Subsidies Technologien Wind Zon Geothermisch Biomassa Externe Investeerders
Nadere informatieKeuze zonnepanelen op VvE of corporatieflat
Australiëlaan 5 3526 AB Utrecht T: 030 693 60 00 KvK nr. 31042832 E: info@atrive.nl I: www.atrive.nl Keuze zonnepanelen op VvE of corporatieflat dr. Ronald Franken maart 2015 B l a d 1 Inhoudsopgave 1
Nadere informatieDe effecten van en oplossingen voor aanpassing van salderingsregeling op NOM-woningen in 2020
De effecten van en oplossingen voor aanpassing van salderingsregeling op NOM-woningen in 2020 Nederlandse samenvatting & discussie van de resultaten van het onderzoek Intended adjustments in net metering:
Nadere informatieBEDRIJFSECONOMISCHE BEOORDELING VAN TWEE CO 2 -VRIJE OPTIES VOOR ELEKTRICITEITSPRODUCTIE VOOR DE MIDDELLANGE TERMIJN
Januari 3 ECN-C---55A BEDRIJFSECONOMISCHE BEOORDELING VAN TWEE CO -VRIJE OPTIES VOOR ELEKTRICITEITSPRODUCTIE VOOR DE MIDDELLANGE TERMIJN Notitie Herziening bedrijfseconomische beoordeling offshore windenergie
Nadere informatieVeel meer hernieuwbaar hoe managen we dat? Frans Rooijers
Veel meer hernieuwbaar hoe managen we dat? Frans Rooijers Groeiend aandeel hernieuwbaar Doel NL en overige EU-landen: in 2020 14% >> 16% in NL, gemiddeld EU 20% Politieke wensen (regeerakkoord): meer,
Nadere informatieHet huidig PV-landschap, stand van zaken en perspectief
Het huidig PV-landschap, stand van zaken en perspectief Vakbeurs Energie, oktober 2018 Jaap Baarsma, voorzitter Holland Solar E Arthur van Schendelstraat 550 3511 MH Utrecht +31 (0)30 232 8008 www.hollandsolar.nl
Nadere informatieLandelijke stimulering voor een Asbestveilige Agrosector in 2024
Landelijke stimulering voor een Asbestveilige Agrosector in 2024 Ruud Hoosemans ZLTO Adviseur Markt & Keten LTO Programmamanager Asbestsanering Januari 13 Voor asbest saneren [+ Zonnepanelen!] Gezamenlijke
Nadere informatieModule: Ontbrekende schakel in netwerk
Module: Ontbrekende schakel in netwerk Invullen In de onderstaande tabel staat een toelichting op de in te vullen gegevens. Onderdeel Invoervariabelen Investeringen Meerkosten beheer- en onderhoud Reductie
Nadere informatieQuickScan Zon-PV. Technische analyse Deze quickscan betreft de locatie X. Afbeelding 1: aangezicht X.
QuickScan Zon-PV Technische analyse Deze quickscan betreft de locatie X. Afbeelding 1: aangezicht X. Afbeelding 2: De voorziene locaties van de zonnepanelen De zonnepanelen worden aangesloten op omvormers.
Nadere informatieBelangrijk voor uw business case: stimuleringsregelingen. Bertus Postma
Belangrijk voor uw business case: stimuleringsregelingen Bertus Postma 1 Onderwerpen Berenschot Algemene ontwikkelingen stimuleringsregelingen Relatie met projectfasering Regionale regelingen Geothermie:
Nadere informatieIn voorliggend addendum op het rapport MKBA Feyenoord City staan de resultaten hiervan beschreven.
Notitie Aan Gemeente Rotterdam Van Edgar Wever, Peter Berkhout Datum 7 maart 2017 Onderwerp Addendum MKBA Feyenoord City Eind 2016 is de MKBA Feyenoord City verschenen (Twynstra Gudde en Rigo Research
Nadere informatieBeleidsnotitie Maatschappelijk draagvlak zonneakkers bij dorpen en wijken
Beleidsnotitie Maatschappelijk draagvlak zonneakkers bij dorpen en wijken 1. Aanleiding In december 2015 is door de gemeenteraad de Structuurvisie Emmen, Zonneakkers vastgesteld. In de structuurvisie zijn
Nadere informatieRVO.NL-regelingen voor zon-pv en zonthermisch:
RVO.NL-regelingen voor zon-pv en zonthermisch: SDE+, TKI en experimenten E-wet 15 april 2015 16 april 2015 Wido van Heemstra Karin Keijzer Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Wat doen wij: (RVO.nl)
Nadere informatieNummer 2013009302. Kansen voor zonneparken. Programmanummer 11. Voorstel aan de gemeenteraad:
Nummer 2013009302 Onderwerp: Kansen voor zonneparken Programmanummer 11 Portefeuillehouder Behandeling in de raadscommissie: Voorstel aan de gemeenteraad: Wethouder H.J. Morssink Ja, ter kennisname aanbieden
Nadere informatieBewonersavond Zonnecentrale NH Kerk
Bewonersavond Zonnecentrale NH Kerk 20 Juni 2013 That's one small step for a man, one giant leap for mankind." Inhoud 1. Intro 2. Uw stroomprijs 3. Kabinetsbeleid & effect 4. Het project 5. De organisatie
Nadere informatieTEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG
TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG In het dorp Heeg is voor een wijk met 800 slecht geisoleerde woningen onderzocht of verwarmen met thermische energie uit de nabijgelegen watergang Greft haalbaar
Nadere informatieAlles over salderen en subsidies
Alles over salderen en subsidies Wido van Heemstra Agentschap NL Congres Solar Solutions Expo Haarlemmermeer 17 april 2013 Overzicht te behandelen onderwerpen 1. Salderen: -wat houdt het in, welke tariefcomponenten
Nadere informatieSamenwerking met Greenchoice
Samenwerking met Greenchoice Dit document is onderdeel van de Buurten met Energie toolbox, een project van Nudge. Deze toolbox is samengesteld om initiatiefnemers te ondersteunen bij het starten van een
Nadere informatieSmart Grid. Verdiepende opdracht
2015 Smart Grid Verdiepende opdracht Inleiding; In dit onderdeel leer je meer over het onderwerp Smart Grid. Pagina 1 Inhoud 1. Smart Grid... 3 1.1 Doel... 3 1.2 Inhoud... 3 1.3 Verwerking... 8 Pagina
Nadere informatieAgendanummer: Begrotingswijz.:
Agendanummer: Begrotingswijz.: CR5 Onderwerp : PV-project Den Bolder Aan de raad van de gemeente Waalwijk Waalwijk, 12 oktober 2010 0. Samenvatting De gemeente Waalwijk heeft een ambitieuze energie/klimaatdoelstelling,
Nadere informatieBeeldvormende Bijeenkomst
Beeldvormende Bijeenkomst Verduurzamen gemeentelijke vastgoedvoorraad (op basis EPA-U maatwerkadviezen) 22 maart 2016 Inleiding / doel van deze presentatie Uw raad te informeren en meenemen in de systematiek
Nadere informatieInformatiebijeenkomst: 7 Bildtse Zonnedaken
Informatiebijeenkomst: 7 Bildtse Zonnedaken Woensdag 29 juni 2016 Wat gaan we bespreken? Waarom duurzame energie? Wat is Mienskips Energie? Zonnecollectief 7 Bildtse Zonnedaken Vragen? Waarom duurzame
Nadere informatieDe zon als energiebron
De zon als energiebron Voor bedrijven nog aantrekkelijker! Panelen die elektra opwekken worden ook wel zonnepanelen of PV (in Engels photo voltaic) panelen genoemd. De panelen worden aangesloten op één
Nadere informatieAntwoord op Statenvragen PS Arnhem, 28 oktober 2014 zaaknr
Antwoord op Statenvragen PS2014-773 Arnhem, 28 oktober 2014 zaaknr. 2014-013639 Beantwoording schriftelijke Statenvragen Statenlid Eric Venema (PVV) over Subsidie fossiele energie De leden van Provinciale
Nadere informatie