nr. 191 van MARTINE TAELMAN datum: 5 januari 2015 aan PHILIPPE MUYTERS Dienstenchequebedrijven - Aanwervingsvoorwaarden

Transcriptie

1 SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 191 van MARTINE TAELMAN datum: 5 januari 2015 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Dienstenchequebedrijven - Aanwervingsvoorwaarden Op 1 augustus 2012 verscheen het koninklijk besluit dat de voorwaarden omschrijft waaraan bedrijven in de dienstenchequesector moeten voldoen bij de aanwerving van nieuwe personeelsleden. Het koninklijk besluit had onmiddellijke uitwerking, zodat de bedrijven vanaf dat kwartaal 60 % volledig uitkeringsgerechtigde werklozen of leefloners in dienst moeten nemen. De ratio van de maatregel werd ingegeven vanuit de zorg om de werkloosheid bij laaggeschoolden aan te pakken en de terugverdieneffecten van de maatregel te optimaliseren. Deze bevoegdheid werd nu overgeheveld naar Vlaanderen. Op het terrein blijkt het koninklijk besluit echter voor ernstige moeilijkheden te zorgen, onder meer ten gevolge van verschillende interpretaties door RVA-directeurs. Zo is het helemaal niet duidelijk of ook een werkloze die recht heeft op deeltijdse uitkeringen in aanmerking komt om aangeworven te worden. Uit de letterlijke lezing van het koninklijk besluit zou blijken van niet. Nochtans is de doelgroep van de sector nu net die groep die in het verleden nooit voltijds werkte. Bepaalde bedrijven die uit openbare initiatieven ontstonden, hebben er bijvoorbeeld een gewoonte van gemaakt om enkel te werken met deeltijdse contracten. Hetzelfde geldt voor schoolverlaters. Gemotiveerde jongeren krijgen door de maatregel minder kansen op de arbeidsmarkt omdat zij per definitie nog niet uitkeringsgerechtigd zijn. Wat met mensen die uitkeringsgerechtigd zijn, maar bijna onmiddellijk na hun ontslag opnieuw aan de slag gaan in een dienstenchequebedrijf (DCO)? Bijvoorbeeld, iemand voldoet aan de voorwaarden om een werkloosheidsuitkering te ontvangen, wordt ontslagen met ingang van 1 augustus en begint te werken op 19 augustus. Door de korte tijdspanne heeft die persoon geen uitkeringen ontvangen. In de praktijk blijkt de RVA niet te kunnen zeggen of de persoon een attest zal ontvangen. Op de ministerraad van 19 december 2014 kwam de Vlaamse Regering overeen om de 60 %-maatregel af te schaffen en te vervangen door een alternatief. Tot de inwerkingtreding daarvan blijft het huidige stelsel van kracht. 1. a) Ik kreeg voor de periode per kwartaal en per regio graag een overzicht van het aantal leefloners en langdurig werklozen dat in dienst is genomen bij DCO s. b) Hoeveel van hen zijn na een periode van zes maanden nog steeds in dienst?

2 2. a) Komen enkel voltijds uitkeringsgerechtigde werklozen in aanmerking voor een attest van de RVA om onder de 60 %-maatregel te kunnen vallen? b) Zo ja, waarom worden uitgerekend deeltijds uitkeringsgerechtigden niet in aanmerking genomen? c) Wordt deze bepaling in heel Vlaanderen op dezelfde manier geïnterpreteerd en toegepast? 3. a) Hoelang moeten werklozen effectief werkloos zijn vooraleer ze in aanmerking komen voor de 60 %-maatregel? b) Wordt deze bepaling in heel Vlaanderen op dezelfde manier geïnterpreteerd en toegepast? Zo neen, waarom niet? 4. a) Wat is de reden dat (laaggeschoolde) schoolverlaters geen attest kunnen krijgen? b) Hoe valt dit te rijmen met het intensieve activeringsbeleid van (laaggeschoolde) jongeren? 5. Dienstenchequebedrijven kunnen een uitzondering op het koninklijk besluit aanvragen. Voor deze uitzonderingen baseert de RVA zich echter op algemene cijfers die worden aangeleverd door de VDAB, zonder daarbij de specifieke situaties per bedrijf in ogenschouw te nemen. a) Waar zijn vrijstellingen toegelaten? b) Waarom worden de geleverde inspanningen per bedrijf niet in aanmerking genomen als criterium voor vrijstellingen?

3 PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT ANTWOORD op vraag nr. 191 van 5 januari 2015 van MARTINE TAELMAN 1. Het aantal uitkeringsgerechtigde volledig werklozen en leefloners dat in 2013 werd aangeworven als dienstencheque-werknemer, per trimester en naar regio: Trim. 1 Trim. 2 Trim. 3 Trim ARRONDISS./ PROV./ GEWEST Leefloon Antwerpen Mechelen Turnhout ANTWERPEN Halle-Vilvoorde Leuven VLAAMS BRABANT Brugge Diksmuide Ieper Kortrijk Oostende Roeselare Tielt Veurne WEST VLAANDEREN Aalst Dendermonde Eeklo Gent Oudenaarde Sint-Niklaas OOST VLAANDEREN Hasselt Maaseik Tongeren LIMBURG

4 VLAAMS GEWEST Bovenstaande gegevens komen uit de werknemersenquête die de RVA, in het kader van de evaluatie dienstencheques, jaarlijks afneemt bij de erkende ondernemingen. De bevraging voor de statistische gegevens van de werknemers over 2014 wordt in de loop van de maand januari opgestart. Deze gegevens zullen pas eind juni beschikbaar zijn. Er zijn geen gegevens beschikbaar over het aantal leefloners en langdurig werklozen die na zes maanden nog steeds in dienst zijn bij een dienstencheque-onderneming. 2. De volgende uitkeringsgerechtigde werklozen voldoen aan de voorwaarden van de tewerkstellingsverplichting en komen in aanmerking voor een attest van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA): de volledig werkloze die op het ogenblik van de indienstneming werkloosheidsuitkeringen of inschakelingsuitkeringen ontvangt als voltijdse werknemer of werkloosheidsuitkeringen ontvangt als vrijwillig deeltijdse werknemer; de volledig werkloze die in de loop van de maand van de indienstneming en de zes kalendermaanden die daaraan voorafgaan gedurende minstens 8 dagen werkloosheidsuitkeringen of inschakelingsuitkeringen ontvangen heeft als voltijdse werknemer of werkloosheidsuitkeringen heeft ontvangen als vrijwillig deeltijdse werknemer; Iemand die een inkomensgarantie-uitkering ontvangt en dus niet volledig werkloos is, voldoet met andere woorden niet aan de voorwaarden en valt niet onder de 60%- doelgroep. Bij de invoering van deze tewerkstellingsverplichting beoogde de federale overheid de bevordering van de integratie van volledig werklozen op de arbeidsmarkt. Deeltijds uitkeringsgerechtigden zijn reeds aan de slag en krijgen door hun ervaring in principe meer kansen om door te groeien of over te schakelen naar een voltijdse betrekking. Het stelsel zelf voorziet wel in een regeling om de dienstenchequewerknemers met een inkomensgarantie-uitkering sneller te laten evolueren naar een voltijdse arbeidsbetrekking. Zo is de werkgever gehouden om bijkomende arbeidsuren eerst aan te bieden aan dienstencheque-werknemers die tijdens hun deeltijdse tewerkstelling nog een uitkering genieten. Dit standpunt wordt op een uniforme manier toegepast in het Vlaamse Gewest. 3. Op het ogenblik van de indienstneming moet men slechts 1 dag werkloosheids- of inschakelingsuitkeringen ontvangen om in aanmerking te komen voor de 60%-groep. De regelgeving laat hier geen ruimte voor interpretatie. Dit standpunt wordt op een uniforme manier toegepast in het Vlaamse Gewest. 4. Voor de inschakeling van jongeren op de arbeidsmarkt waren er al diverse andere maatregelen (Activa Start, doelgroepvermindering voor jonge werknemers, start- en stagebonus, ) van kracht om hun tewerkstelling te bevorderen. Laaggeschoolde schoolverlaters werden trouwens nooit uitgesloten van het stelsel van de dienstencheques. Zij kwamen en komen nu nog altijd in aanmerking voor de 40% andere werknemers die in het dienstenchequestelsel aangeworven kunnen worden.

5 Verder worden rechthebbenden op een inschakelingsuitkering en rechthebbenden op een provisionele uitkering gelijkgesteld met een uitkeringsgerechtigde volledig werkloze. Die behoren dus wel degelijk tot de 60%-doelgroep. 5. Elke exploitatiezetel van een onderneming kan een vrijstelling aanvragen. Indien de exploitatiezetel een vrijstelling wenst te bekomen, moet ze een specifiek formulier "Aanvraag om vrijstelling van de tewerkstellingsverplichting in het kader van de dienstencheques" invullen en haar aanvraag motiveren. Vervolgens moet zij deze aanvraag om vrijstelling indienen bij de directeur van het werkloosheidsbureau dat bevoegd is voor deze exploitatiezetel. De exploitatiezetel van de erkende dienstencheque-onderneming moet kunnen aantonen dat ze alle stappen heeft ondernomen om kandidaten te vinden voor de in te vullen vacature(s). Hiertoe moet de onderneming de gewestelijke dienst voor arbeidsbemiddeling contacteren en de door hen voorgeschreven procedure voor het invullen van vacatures volgen. Pas indien deze procedure gevolgd werd en geen resultaten opleverde kan, bij wijze van uitzondering, een vrijstelling van de verplichting aangevraagd worden. Bij de aanvraag moet de onderneming het bewijs van de reeds gevolgde procedure en van de resultaten daarvan voorleggen. Vervolgens vraagt de directeur van het werkloosheidsbureau het niet-bindende advies van de gewestelijke dienst die bevoegd is voor de exploitatiezetel van de erkende onderneming, behalve wanneer het advies al werd toegevoegd aan de vrijstellingsaanvraag. Tot slot oordeelt de directeur van het werkloosheidsbureau of er, zowel kwalitatief als kwantitatief, voldoende uitkeringsgerechtigde volledig werklozen en/of gerechtigden op een zijn om de tewerkstelling op de exploitatiezetel van de erkende onderneming in te vullen, rekening houdend met de regels van de passende dienstbetrekking. De beslissing van de directeur wordt in rechte en in feite gemotiveerd. Ze vermeldt op welke elementen de directeur zich heeft gebaseerd bij het nemen van de beslissing. De directeur houdt voor de beslissing inzake de vrijstelling rekening met de concrete inspanningen die de exploitatiezetel van de erkende onderneming heeft gedaan en de motivering die de exploitatiezetel geeft in haar aanvraag om vrijstelling. Dit betekent dat de exploitatiezetel moet kunnen aantonen dat zij alle nodige stappen heeft ondernomen bij de bevoegde gewestelijke instelling en/of bij het OCMW van de gemeente om uitkeringsgerechtigde volledig werklozen en/of gerechtigden op een met het vereiste profiel te vinden om de tewerkstelling in de exploitatiezetel in te vullen. Er wordt ook rekening gehouden met het advies van de gewestelijke dienst voor arbeidsbemiddeling. De directeur van het werkloosheidsbureau van de RVA brengt de exploitatiezetel van de onderneming op de hoogte van zijn beslissing. Voor wat het Vlaams gewest betreft, adviseert de VDAB de RVA inzake enerzijds de schaarste aan potentiële arbeidskrachten op de lokale arbeidsmarkt en anderzijds de geleverde inspanningen door de onderneming. De VDAB onderzoekt of er al dan niet een krapte aan potentiële kandidaten bestaat op de lokale arbeidsmarkt. De lokale arbeidsmarkt wordt bepaald op basis van de zorggebieden van de lokale werkwinkels. Een overzicht van de zorggebieden met krapte kan geconsulteerd worden op de website van de VDAB (

6 Alle ondernemingen, zowel deze gelegen in een zorggebied met krapte als deze die er buiten gelegen zijn, dienen inspanningen te leveren die door de VDAB beoordeeld zullen worden. Indien een gemeente dus op deze lijst van kraptegebieden voorkomt, betekent dit niet automatisch dat de onderneming vrijgesteld is voor de tewerkstellingsverplichting. Elke erkende onderneming moet steeds een aanvraag doen om een vrijstelling te kunnen bekomen én de geleverde inspanningen aantonen. De VDAB zal de geleverde inspanningen door de dienstencheque-onderneming beoordelen en rekening houden met het feit of de exploitatiezetel van de onderneming gelegen is een zorggebied met krapte. Er zal door de VDAB een positief attest worden afgeleverd mits het naleven van volgende afspraken door de onderneming: de onderneming heeft systematisch elke vacature voor een dienstenchequewerknemer gemeld; de onderneming registreert de vacatures conform de kwaliteitsnormen die voor de VDAB-vacaturedatabank gehanteerd worden; de vacatures zijn in overeenstemming met de anti-discriminatiewetgeving (geslacht, ras, handicap, ); de onderneming geeft objectieve feedback over de door de VDAB verwezen kandidaten op de vacature. In de volgende tabel vindt u de cijfers van het aantal aanvragen tot vrijstelling in het Vlaams gewest voor de kalenderjaren 2012, 2013 en Voor 2014 betreft dit enkel het eerste, tweede en derde kwartaal. De RVA beschikt nog niet over de cijfers voor het vierde kwartaal. Aantal Volledige Gedeeltelijke Weigering aanvragen vrijstelling vrijstelling