DE NIEUWE WET OP HET BEWIND

Transcriptie

1 DE NIEUWE WET OP HET BEWIND

2

3 DE NIEUWE WET OP HET BEWIND De hervorming van de regelingen inzake onbekwaamheid en de instelling van een nieuwe beschermingsstatus die strookt met de menselijke waardigheid door Dr. Tim Wuyts

4 Instituut voor Familierecht en Jeugdrecht KU Leuven Nr. 83 Verantwoordelijke uitgever: Hans Suijkerbuijk # 2014, Wolters Kluwer Belgium NV Ragheno Business Park Motstraat 30 B Mechelen Tel.: Fax: info@kluwer.be Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever. D/2013/2664/132 ISBN BP/NWPV-BI13049

5 INLEIDING DEEL I. SAMENVATTING A. Toepassingsgebied Staat van wilsonbekwaamheid Staat van verkwisting Subsidiariteit en proportionaliteit van de bescherming Tijdstip vanaf wanneer het statuut aangevraagd kan worden 15 B. Buitengerechtelijke bescherming Toepassingsgebied Verhouding tot een rechterlijke beschermingsmaatregel Aanvang en beëindiging Werking a. Beoogde lastgevingen b. Registratieverplichting c. Voortzetting van de lastgeving d. Aanvullende verplichtingen tijdens de buitengerechtelijke bescherming e. De rechten van derden te goeder trouw f. Betwistingen over de uitvoering van de lastgeving C. Rechterlijke bescherming De organisatie van een rechterlijke beschermingsmaatregel. 26 a. Materieel recht Definities Organisatie Tijdstip waarop de bescherming in werking treedt Wijziging, evaluatie en beëindiging van de beschermingsmaatregel Ontslag van een aantal verplichtingen in geval van vastgestelde objectieve wilsonbekwaamheid b. Procedureel recht Materieel bevoegde rechtbank Territoriaal bevoegde rechtbank Verplaatsingen buiten het kanton Behandeling van de zaak achter gesloten deuren Mededeling aan het Openbaar Ministerie De nieuwe wet op het bewind V

6 6. Het verzoek tot plaatsing onder een beschermingsmaatregel i. Titularissen ii. Ambtshalve adiëring iii. Verzoekschrift iv. Omstandige geneeskundige verklaring v. Aanwijzing van een advocaat, de verdeling van de kosten en het opvragen van wilsverklaringen 45 vi. Verloop van de procedure vii. Onderzoek door de vrederechter viii. Aanstelling van een bewindvoerder ix. Griffierechten x. Publiciteitsmaatregelen Verzoek tot herziening van een beschermingsmaatregel Administratief dossier Sanctionering a. Sanctie op handelingen gesteld in strijd met de handelingsonbekwaamheid Persoonsrechtelijke handelingen Vermogensrechtelijke handelingen Titularissen van de vordering tot nietigverklaring Restitutie en bevestiging b. Verjaringstermijn c. Bijzondere vorderingen tot nietigverklaring Nietigverklaring van rechtshandelingen gesteld vóór de rechterlijke beschermingsmaatregel Nietigverklaring van rechtshandelingen na overlijden van de beschermde persoon Handelingsbekwaamheid bij (hoogst)persoonlijke rechtshandelingen a. Regime 1. Machtiging b. Regime 2. Adviesverlening c. Regime 3. Een derde oordeelt d. Regime 4. Rechtsonbekwaamheid, tenzij bij aanpassing van het statuut e. Regime 5. Wilsonbekwaamheid beoordeeld door een derde f. Regime 6. De onbekwaamverklaring opgevangen door het optreden van de bewindvoerder D. Het bewind VI Kluwer

7 1. Definities Ontstaan Organisatie a. Voorafgaande wilsverklaringen Door de te beschermen persoon Door de aangestelde bewindvoerder en vertrouwenspersoon b. Keuze van de bewindvoerder c. Aantal bewindvoerders d. Vrijwillige opdracht e. Personen die geen bewindvoerder mogen zijn f. Vervanging van de bewindvoerder en wijziging van diens opdracht Algemene werking a. Opdracht en finaliteit b. Hoogstpersoonlijke rechtshandelingen c. Optreden bij gemengde rechtshandelingen en geschillenbeslechting d. Optreden bij belangentegenstelling e. Bezoldiging Bezoldiging (honorarium) Vergoeding van de kosten Vergoeding van de buitengewone ambtsverrichtingen Verbod tot ontvangen van voordelen f. Informatierecht van de vrederechter g. Communicatieplicht tussen de bewindvoerders h. Objectieve wilsonbekwaamheid en na te leven verplichtingen Bijstand a. Inhoud van de bijstand b. Opdracht c. Verslaggevingsplicht Tussentijds verslag Eindverslag Vertegenwoordiging en beheer a. Opdracht Algemeen Eerbied voor de wil van de beschermde persoon Besteding van het inkomen Afscheiding van vermogens Budgettair kader Uitoefening van de opdracht door derden De nieuwe wet op het bewind VII

8 b. Aanvangsverslag c. Machtigingbehoevende handelingen Beginselen Persoonsrechtelijke handelingen Vermogensrechtelijke handelingen Gemengde rechtshandelingen Procedure Plaatsvervangende schenking d. Verkoop van roerende en onroerende goederen e. Persoonlijke voorwerpen f. Verbod tot verkrijging van goederen van beschermde personen g. Bepaling van de verblijfplaats bij afwezigheid van een bewindvoerder over de persoon h. Betekeningen en kennisgevingen i. Sanctionering van handelingen gesteld in strijd met het machtigingsvereiste j. Verslaggevingsplichten Tussentijds verslag Eindverslag Kwijting Vervanging van de bewindvoerder Verbod op het sluiten van overeenkomsten vóór de goedkeuring van de definitieve rekening en ophefffing van de waarborgen Optreden van de bewindvoerder na overlijden van de beschermde persoon Verjaring van vorderingen m.b.t. feiten en rekeningen van het bewind Bewaringstermijn van stukken die verband houden met het bewind E. Bewind uitgeoefend door de ouders F. Vertrouwenspersoon Aanstelling van een vertrouwenspersoon Vervanging en ontslag van de vertrouwenspersoon Opdracht van de vertrouwenspersoon G. Beëindiging van het bewind H. Overgangsrecht Lastgevingen Ingerichte beschermingsstatuten Schema Internering VIII Kluwer

9 I. Inwerkingtreding J. Diverse bepalingen DEEL II. STRUCTUUR VAN DE NIEUWE WET DEEL III. ARTIKELSGEWIJZE COMMENTAAR A. Wet van 17 maart 2013 tot hervorming van de regelingen inzake onbekwaamheid en tot instelling van een nieuwe beschermingsstatus die strookt met de menselijke waardigheid Wijzigingen van het Burgerlijk Wetboek Wijzigingen van het Gerechtelijk Wetboek Diverse bepalingen en slotbepalingen Wijzigingen van diverse wetten a. Overige wijzigingen van het Burgerlijk Wetboek b. Wijziging van boek III, titel VIII, hoofdstuk II, afdeling 2bis van het Burgerlijk Wetboek inzake de regels betreffende de handelshuur in het bijzonder c. Wijzigingen van het Wetboek van strafvordering d. Wijzigingen van het Strafwetboek e. Wijziging van de besluitwet van 14 november 1939 betreffende de beteugeling van de dronkenschap f. Wijziging van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffierechten g. Wijziging van de samengeordende wetten van 19 december 1939 betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders h. Overige wijzigingen van het Gerechtelijk Wetboek i. Wijziging van de wet van 8 augustus 1983 tot regeling van een Rijksregister van de natuurlijke personen j. Wijzigingen van de wet van 28 maart 1984 op de uitvindingsoctrooien k. Wijziging van het Wetboek van de Belgische nationaliteit 595 l. Wijziging van de wet van 13 juni 1986 betreffende het wegnemen en transplanteren van organen m. Wijziging van de wet van 29 augustus 1988 op de erfregeling inzake landbouwbedrijven met het oog op het bevorderen van de continuïteit n. Wijzigingen in de wet van 26 juni 1990 betreffende de bescherming van de persoon van de geestezieke De nieuwe wet op het bewind IX

10 o. Wijzigingen van het Wetboek van inkomstenbelastingen p. Wijziging van de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers q. Wijzigingen in de wet van 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt r. Wijziging van de wet van 16 januari 2003 tot oprichting van een Kruispuntbank van Ondernemingen, tot modernisering van het handelsregister, tot oprichting van erkende ondernemingsloketten en houdende diverse bepalingen s. Wijziging van de wet van 26 maart 2003 houdende regeling van de autopsie na het onverwachte en medisch onverklaarde overlijden van een kind van minder dan achttien maanden t. Wijziging van de wet van 7 mei 2004 inzake experimenten op de menselijke persoon u. Wijziging van de wet van 21 april 2007 betreffende de internering van personen met een geestesstoornis v. Wijziging van de basiswet van 12 januari 2005 betreffende het gevangeniswezen en de rechtspositie van de gedetineerden w. Wijziging van de wet van 19 december 2008 inzake het verkrijgen en het gebruik van menselijk lichaamsmateriaal met het oog op de geneeskundige toepassing op de mens of het wetenschappelijk onderzoek B. Wet van 21 januari 2013 tot wijziging van het Kieswetboek en van de wet van 17 mei 2006 betreffende de externe rechtspositie van de veroordeelden tot een vrijheidsstraf en de aan het slachtoffer toegekende rechten in het raam van de strafuitvoeringsmodaliteiten, ingevolge de instelling van een nieuwe beschermingsstatus die strookt met de menselijke waardigheid Wijziging van het Kieswetboek Wijziging van de wet van 17 mei 2006 betreffende de externe rechtspositie van de veroordeelden tot een vrijheidsstraf en de aan het slachtoffer toegekende rechten in het raam van de strafuitvoeringsmodaliteiten Overgangsbepaling Inwerkingtreding X Kluwer

11 DEEL IV. GECOÖRDINEERDE WETTEKSTEN A. Wet van 17 maart 2013 tot hervorming van de regelingen inzake onbekwaamheid en tot instelling van een nieuwe beschermingsstatus die strookt met de menselijke waardigheid Wijzigingen van het Burgerlijk Wetboek Gerechtelijk Wetboek Diverse bepalingen en slotbepalingen Wijzigingen van diverse wetten a. Overige wijzigingen van het Burgerlijk Wetboek b. Wijziging van boek III, titel VIII, hoofdstuk II, afdeling 2bis van het Burgerlijk Wetboek inzake de regels betreffende de handelshuur in het bijzonder c. Wijzigingen van het Wetboek van Strafvordering d. Wijzigingen van het Strafwetboek e. Wijzigingen van de Besluitwet van 14 november 1939 betreffende de beteugeling van de dronkenschap f. Wijziging van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffierechten g. Wijziging van de samengeordende wetten van 19 december 1939 betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders h. Overige wijzigingen van het Gerechtelijk Wetboek i. Wijziging van de wet van 8 augustus 1983 tot regeling van een Rijksregister van de natuurlijke personen j. Wijzigingen van de wet van 28 maart 1984 op de uitvindingsoctrooien k. Wijziging van het Wetboek van de Belgische nationaliteit 736 l. Wijziging van de wet van 13 juni 1986 betreffende het wegnemen en transplanteren van organen m. Wijziging van de wet van 29 augustus 1988 op de erfregeling inzake landbouwbedrijven met het oog op het bevorderen van de continuïteit n. Wijziging van de wet van 26 juni 1990 betreffende de bescherming van de persoon van de geesteszieke o. Wijzigingen van het Wetboek van de inkomstenbelastingen p. Wijziging van de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers q. Wijzigingen van de wet van 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt De nieuwe wet op het bewind XI

12 r. Wijzigingen van de wet van 16 januari 2003 tot oprichting van een Kruispuntbank van Ondernemingen, tot modernisering van het handelsregister, tot oprichting van erkende ondernemingsloketten en houdende diverse bepalingen s. Wijziging van de wet van 26 maart 2003 houdende regeling van de autopsie na het onverwachte en medisch onverklaarde overlijden van een kind van minder dan achttien maanden t. Wijziging van de wet van 7 mei 2004 inzake experimenten op de menselijke persoon u. Wijziging van de wet van 21 april 2007 betreffende de internering van personen met een geestesstoornis v. Wijziging van de Basiswet van 12 januari 2005 betreffende het gevangeniswezen en de rechtspositie van de gedetineerden w. Wijziging van de wet van 19 december 2008 inzake het verkrijgen en het gebruik van menselijk lichaamsmateriaal met het oog op de geneeskundige toepassing op de mens of het wetenschappelijk onderzoek B. Wet tot wijziging van het Kieswetboek en van de wet van 17 mei 2006 betreffende de externe rechtspositie van de veroordeelden tot een vrijheidsstraf en de aan het slachtoffer toegekende rechten in het raam van de strafuitvoeringsmodaliteiten, ingevolge de instelling van een nieuwe beschermingsstatus die strookt met de menselijke waardigheid Wijziging van het Kieswetboek Wijziging van de wet van 17 mei 2006 betreffende de externe rechtspositie van de veroordeelden tot een vrijheidsstraf en de aan het slachtoffer toegekende rechten in het raam van de strafuitvoeringsmodaliteiten Overgangsbepaling Inwerkingtreding DEEL V. PARLEMENTAIRE VOORBEREIDING A. Wetsvoorstel tot invoering van een globaal beschermingsstatuut voor meerderjarige wilsonbekwame personen advies van de Raad van State nrs /2 en /2 van 12 oktober B. Wetsvoorstel tot invoering van een globaal beschermingsstatuut voor meerderjarige wilsonbekwame personen Verslag namens de commissie voor de justitie Kamer (I) XII Kluwer