Monitor Huisuitzettingen en preventie Twente 2014

Transcriptie

1 metingen Monitor Huisuitzettingen en preventie Twente 2014 A. Kruize B. Bieleman

2

3 1. Aantallen Huisuitzetting is één van de oorzaken van dakloosheid. Mensen worden door woningcorporaties, particuliere huurders, ouders of partner uit huis gezet. In deze factsheet brengen we alleen de uitzettingen van corporaties in beeld. Alle woningcorporaties in Twente hebben gegevens aangeleverd over het aantal huisuitzettingen en achtergrondinformatie daarover. Huisuitzettingen en aanzeggingen Na een daling tussen 2008 en 2012, is het aantal huisuitzettingen tussen 2012 en 2013 gestegen van 244 naar 285 (tabel 1). Deze stijging doet zich met name voor in Enschede (van 135 naar 158) en Almelo (van 49 naar 62), terwijl in de regiogemeenten het aantal ongeveer op hetzelfde niveau is gebleven of licht is gedaald. In relatieve zin is de stijging in Almelo het hoogst: een stijging van 27%. In Enschede gaat het om een stijging van 17%. De daling van het aantal aanzeggingen heeft zich wel verder voortgezet en is afgenomen van in 2010 naar 963 in 2013; een daling van 21%. Bij 35% van de aanzeggingen volgt daadwerkelijk een uitzetting. Bij de overige 65% komt men toch tot een oplossing of in een enkel geval verlaten de huurders vrijwillig de woning. Bij vrijwillig vertrek is er sprake van een stijging: van 2% in 2010 naar 9% in Eén van de verklaringen voor de daling in aanzeggingen is de toegenomen aandacht voor preventie en vroegsignalering van woningcorporaties als het gaat om huurachterstanden en overlast, met name door het project (z)onderdak. Een mogelijke verklaring voor de stijging van het aantal huisuitzettingen is de economische recessie mede in combinatie met de huurverhogingen die hebben plaatsgevonden. In 2013 zijn tevens gegevens aangeleverd over een ontruiming in de sociale of vrije sector. Uit de gegevens blijkt dat het met name gaat om ontruimingen in de sociale sector (250; 88%). In 2013 is in 17 gevallen het verbouwen van hennep de reden voor ontruiming. Tabel 1 Aantal huisuitzettingen en aanzeggingen Twente door woningcorporaties, Almelo Regiogemeenten Enschede Hengelo Overige regiogemeenten Twente Huisuitzettingen woningen woningen woningen woningen woningen woningen Per Per Per Per Per Per N N N N N N ,5 14 1, ,3 59 4,6 14 1, , ,0 9 1, ,1 49 3,8 18 1, , ,3 13 1, ,3 40 3,1 30 2, , ,4 25 2, ,0 32 2,4 29 2, , ,1 11 1, ,2 30 2,3 19 1, , ,3 13 1, ,7 38 3,0 14 1, ,5 Aanzeggingen ,5 45 3, , , , , ,0 46 4, , , , , ,2 24 2, , , , , ,6 65 5, , ,6 66 5, ,7 Factsheet Huisuitzettingen en preventie Twente

4 Maatschappelijke opvang Vaak kunnen uitgezette huurders (tijdelijk) terecht bij vrienden of familie. Wanneer ze er niet in slagen een nieuw onderkomen te vinden of te behouden, komt de maatschappelijke opvang in beeld. Soms gebeurt dit nadat men eerst enige tijd bij familie of vrienden heeft kunnen verblijven. Van de 244 in 2012 uitgezette huurders is nagegaan of zij in 2013 voorkomen in de registraties van de opvangvoorzieningen. Dit blijkt voor vijf personen het geval te zijn: twee bij 24- uursopvangvoorzieningen; één bij de Kortdurende Opvang van het Leger des Heils; één bij het T- team; en één bij Twentse Opvangvoorziening (TOV). 2. Kenmerken In deze paragraaf wordt ingegaan op de (achtergrond)kenmerken van de uitgezette huurders, zoals leeftijd, samenstelling huishouden en woonduur. Leeftijd Zowel in 2013 als in de drie jaar daarvoor behoort het merendeel van de uitgezette huurders tot de leeftijdscategorie jaar (2010: 51%; 2011: 62%; %; %) (tabel 2). De categorie ouder dan 60 jaar lijkt na een daling weer wat toe te nemen. Tabel 2 Leeftijd uitgezette huurders woningcorporaties Twente, , in % Leeftijd 2010 (N=270) 2011 (N=267) 2012 (N=244) 2013 (N=285) < 30 jaar jaar > 60 jaar Onbekend Totaal Huishouden Zowel in 2013 als in de voorgaande jaren gaat het in de meeste gevallen om alleenstaanden zonder kinderen (tabel 3). Het aantal huisuitzettingen waarbij het gaat om gehuwde c.q. samenwonende stellen met kinderen is na een stijging tussen 2011 en 2012 van 8 naar 26, weer enigszins gedaald naar 18 in Tabel 3 Samenstelling huishoudens uitgezette huurders woningcorporaties Twente, , in aantallen Centrumgemeente Centrumgemeente Twente Samenstelling Almelo Enschede huishoudens Alleenstaande zonder kind(eren) Alleenstaande met kind(eren) Gehuwd/samenwonend zonder kind(eren) Gehuwd/samenwonend met kind(eren) Anders Onbekend Totaal INTRAVAL

5 Woonduur In 2013 heeft ruim de helft (52%) van de uitgezette huurders de woning twee jaar of langer gehuurd (tabel 4). In 2012 en 2011 lag dit percentage iets lager: 45% in 2012 en 47% in Het deel dat de woning korter dan twee jaar heeft gehuurd is na een stijging van 44% in 2010 naar 52% in 2012, weer gedaald naar 44% in Tabel 4 Woonduur uitgezette huurders woningcorporaties Twente, , in % Centrumgemeente Centrumgemeente Almelo Enschede 2010 N= N= N= N= N= N= N= N= N= N=267 Twente 2012 N= N=285 Korter dan 2 jaar jaar of langer Onbekend Totaal Huurachterstanden Dit jaar zijn voor het eerst gegevens over de huurachterstanden opgenomen in de monitor. In totaal zijn er in huurders met een huurachterstand (tabel 5). Bij ruim twee vijfde (44%) gaat het om een achterstand van korter dan een maand, terwijl een tiende (9%) een achterstand van vijf maanden of langer heeft. Het totale bedrag aan huurachterstand van deze huurders gezamenlijk ligt op ruim 8,5 miljoen euro. Dit is 2% van de totale jaarhuur van alle woningcorporaties. Bij huurders met een huurachterstand is een deurwaarder ingeschakeld. Het gaat hierbij om zittende huurders en vertrokken huurders. In totaal gaat het om een bedrag van 6,5 miljoen euro. Tabel 5 Aantal huurders met huurachterstand Twente, 2013 Centrumgemeente Centrumgemeente Almelo Enschede Twente N % N % N % Korter dan 1 maand maanden maanden maanden maanden maanden of meer Totaal Meldpunt Woonkans Meldpunt Woonkans is een samenwerkingsverband tussen woningcorporaties, gemeenten en zorgpartijen in de regio Twente en omstreken. Het meldpunt is een verbindende schakel bij woningtoewijzing aan personen die niet terecht kunnen bij reguliere toewijzingssystemen. Het gaat hierbij onder meer om huurders die een nieuwe kans krijgen bij (dreigende) huisuitzetting, woningzoekenden die om verschillende redenen niet in aanmerking komen voor normale bemiddeling Factsheet Huisuitzettingen en preventie Twente

6 bij een corporatie of woningzoekenden die in een voorziening (zoals maatschappelijke opvang) verblijven en van daaruit zelfstandig gaan wonen. Het Meldpunt kan door organisaties worden ingeschakeld voor informatie en advies op het gebied van (her)huisvesting van woningzoekenden. Het Meldpunt Woonkans heeft voor de monitor gegevens aangeleverd over de jaren 2012 en Kenmerken In tabel 6 zijn de achtergrondkenmerken weergegeven van de personen die zijn aangemeld bij het Meldpunt Woonkans. In totaal zijn in personen aangemeld bij het Meldpunt Woonkans. In 2012 lag dit aantal nog op 143. Een verklaring voor deze daling is de verbetering van de professionalisering van de ketensamenwerking in de lokale zorgstructuur waardoor worden problemen eerder gesignaleerd en opgepakt. De helft (50%) behoort in 2013 tot de leeftijdscategorie 30 tot 60 jaar. In 2012 is van de helft (49%) de leeftijd niet bekend. De reden hiervoor is dat de melders deze gegevens niet wilden verstrekken in verband met privacy. In beide jaren gaat het met name om mannen (47% in 2012 en 40% in 2013), terwijl ruim een derde (36% in 2012 en 35% in 2013) vrouw is. Het percentage gezinnen is gestegen van 17% in 2012 naar 25% in Tabel 6 Achtergrondkenmerken cliënten Meldpunt Woonkans, 2012 en Leeftijd N % N % < 30 jaar jaar > 60 jaar Onbekend Totaal Geslacht Man Vrouw Gezin Totaal Samenstelling huishoudens Alleenstaand zonder kinderen Alleenstaand met kinderen Gehuwd/samenwonend zonder kinderen Gehuwd/samenwonend met kinderen Anders Totaal Woongemeente Almelo Regiogemeenten Almelo Enschede Regiogemeenten Enschede Elders Onbekend Totaal Bij de helft (52% in 2012 en 48% in 2013) van de gevallen betreft het alleenstaanden zonder kinderen. Het percentage alleenstaanden met kinderen is gedaald van 39% in 2012 naar 28% in 4 INTRAVAL

7 2013, terwijl het percentage gehuwden/samenwonenden met kinderen juist is toegenomen van 6% in 2012 naar 19% in In komt het grootste deel (39%) uit de regiogemeenten van Enschede, terwijl in 2012 het grootste deel (33%) uit Enschede komt. Aanmelding In tabel 7 zijn de aanmelders en de redenen van aanmelding weergegeven van de personen die in 2012 en 2013 zijn aangemeld bij het Meldpunt Woonkans. Het grootste deel (36% in 2012 en 29% in 2013) van de cliënten wordt aangemeld door diverse hulpverleningsinstellingen zoals RIBW, MEE en Jeugdzorg. Een beperkt deel (8% in 2012 en 4% in 2013) meldt zichzelf aan of wordt door familieleden aangemeld. Het percentage dat is aangemeld door woningcorporaties is gestegen van 13% in 2012 naar 27% in In 2013 is voor een kwart (24%) huisuitzetting of dreigende uitzetting de reden van aanmelding, in 2012 lag dit nog op 6%. Het percentage dat vanwege dakloosheid wordt aangemeld is daarentegen gedaald van 32% in 2012 naar 18% in Tabel 7 Aanmelders en redenen aanmelding cliënten Meldpunt Woonkans, 2012 en Aanmelder N % N % AMW Cliënt (of familie) Gemeente Maatschappelijke Opvang Woningcorporaties Overig hulpverlening Overig Totaal Reden aanmelding Dakloos Dreigend dakloos (Dreigende) huisuitzetting Nazorg detentie Uitstroom Maatschappelijke Opvang Tijdelijke overbrugging Veiligheid/Overlast Woonsituatie onhoudbaar Vervolgstap wonen Onbekend Totaal Interventie De meest uitgevoerde interventie door het Meldpunt Woonkans is het geven van informatie en advies (57% in 2012 en 75% in 2013), gevolgd door bemiddeling (14% in 2012 en 12% in 2013) (tabel 8). Factsheet Huisuitzettingen en preventie Twente

8 In 2012 werd nog één op de tien keer gebruik gemaakt van de interventiematrix, terwijl dit in 2013 geen enkele keer is voorgekomen. In 2013 is daarentegen tien keer de combinatie van bemiddeling en procesbegeleiding ingezet, in 2012 was hier geen sprake van. Tabel 8 Interventie Meldpunt Woonkans, 2012 en N % N % Bemiddeling Informatie en advies Interventiematrix Procesbegeleiding Verwijzen naar ander vangnet Bemiddeling en procesbegeleiding Totaal Conclusies Na een daling tussen 2008 en 2012, is het aantal huisuitzettingen tussen 2012 en 2013 gestegen van 244 naar 285. Deze stijging doet zich met name voor in Enschede (van 135 naar 158) en Almelo (van 49 naar 62), terwijl in de regiogemeenten het aantal ongeveer op hetzelfde niveau is gebleven of licht is gedaald. Een mogelijke verklaring voor de stijging van het aantal huisuitzettingen is de economische recessie. Het werkloosheidspercentage in Twente is tussen 2012 en 2013 gestegen van 8% naar bijna 11%. Woningcorporaties geven aan dat zij sneller actie willen ondernemen indien er sprake is van huurachterstand om zo een eventuele verdere stijging van het aantal huisuitzettingen tegen te gaan. Van belang hierbij is dat het contact face-to-face is. Door sommige corporaties worden wijkbeheerders ingezet. Dit lijkt positief te werken. Het merendeel van de uitgezette huurders zijn alleenstaanden zonder kinderen die behoren tot de leeftijdscategorie jaar. Het aantal aanzeggingen is afgenomen van in 2010 naar 963 in 2013; een daling van 21%. Bij 35% van de aanzeggingen volgt daadwerkelijk een uitzetting. Bij de overige 65% komt men toch tot een oplossing of in een enkel geval verlaten de huurders vrijwillig de woning. Bij vrijwillig vertrek is er sprake van een stijging: van 2% in 2010 naar 9% in Het aantal personen dat is aangemeld bij Meldpunt Woonkans is gedaald van 143 in 2012 naar 96 in Een verklaring voor deze daling is dat door de verbeterde professionalisering in de samenwerking in de lokale zorgstructuur problemen eerder worden gesignaleerd en opgepakt. Tevens geven de corporaties aan dat zij steeds meer maatwerk verrichten, waardoor de huurders beter kunnen worden geholpen. Daarnaast weet men elkaar steeds beter te vinden door de verbeterde samenwerking binnen de keten, waardoor de tussenkomst van het Meldpunt niet (meer) nodig is. 6 INTRAVAL

9 BIJLAGE Tabel 1 Aantal woningen naar woningcorporatie, Beter wonen Bouwvereniging Ambt Delden De Woonplaats DGW Rijssen Domijn Mijande Ons Huis St. Joseph Stichting jongeren Huisvesting SWWE Viverion WBO Wonen Welbions Woningstichting Tubbergen Wonen Delden Woningstichting Hellendoorn Woonbeheer Borne ruim ruim ruim Woonzorg Algemeen* nvt nvt nvt Totaal * Vanaf 2013 toegevoegd aan de monitor. Tabel 2 Huisuitzettingen Twente naar woningcorporatie, Aantal Aantal Aantal Aantal Aantal Aantal Aantal per woningen Aantal per woningen Aantal per woningen Aantal per woningen Beter Wonen ,3 34 0,4 30 0,4 37 0,4 Bouwvereniging Ambt Delden ,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 De Woonplaats ,7 56 0,7 69 0,8 71 0,9 DGW Rijssen , ,0 0 0,0 Domijn ,9 72 0,9 54 0,7 73 0,9 Mijande ,0 12 0,1 13 0,2 8 0,1 Ons Huis ,1 8 0,1 8 0,1 4 0,0 St. Joseph ,3 18 0,2 19 0,2 25 0,3 Stichting jongeren Huisvesting ,1 8 0,1 11 0,1 9 0,1 SWWE ,0 3 0,0 0 0,0 0 0,0 Viverion ,1 7 0,1 3 0,0 9 0,1 WBO Wonen ,1 9 0,1 1 0,0 2 0,0 Welbions ,5 29 0,4 30 0,4 38 0,5 Woningstichting Tubbergen ,0 1 0,0 0 0,0 1 0,0 Wonen Delden , ,0 0 0,0 Woningstichting Hellendoorn ,1 6 0,1 0 0,0 3 0,0 Woonbeheer Borne ,1 4 0,0 6 0,1 4 0,0 Woonzorg Algemeen* nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt 1 0,0 Totaal , , , ,5 * Vanaf 2013 toegevoegd aan de monitor. Factsheet Huisuitzettingen en preventie Twente

10 Tabel 3 Aanzeggingen Twente naar woningcorporatie, Aanzeggingen Beter Wonen Bouwvereniging Ambt Delden De Woonplaats DGW Rijssen Domijn Mijande Ons Huis St. Joseph Stichting jongeren Huisvesting SWWE Viverion WBO Wonen Welbions Woningstichting Tubbergen Wonen Delden Woningstichting Hellendoorn Woonbeheer Borne Woonzorg Algemeen* nvt nvt nvt 2 Totaal * Vanaf 2013 toegevoegd aan de monitor. Tabel 4 Leeftijd uitgezette huurder naar woningcorporatie, < >56 < >56 nb < >60 nb < >60 nb Beter wonen Bouwvereniging Ambt Delden De Woonplaats DGW Rijssen Domijn Mijande Ons Huis St. Joseph Stichting jongeren Huisvesting SWWE Viverion WBO Wonen Welbions Woningstichting Tubbergen Wonen Delden Woningstichting Hellendoorn Woonbeheer Borne Woonzorg Algemeen* nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt Totaal = nvt, want geen huisuitzettingen. * Vanaf 2013 toegevoegd aan de monitor. 8 INTRAVAL

11 Tabel 5 Woonduur uitgezette huurder naar woningcorporatie, < 2 jaar > 2 jaar < 2 jaar > 2 jaar < 2 jaar > 2 jaar < 2 jaar > 2 jaar Beter wonen Bouwvereniging Ambt Delden De Woonplaats DGW Rijssen Domijn Mijande nb nb Ons Huis St. Joseph Stichting jongeren Huisvesting SWWE Viverion WBO Wonen Welbions Woningstichting Tubbergen Wonen Delden Woningstichting Hellendoorn Woonbeheer Borne nb nb nb nb Woonzorg Algemeen* nvt nvt nvt nvt nvt nvt 0 1 Totaal nb = niet bekend. - = nvt, want geen huisuitzettingen. * Vanaf 2013 toegevoegd aan de monitor. Tabel 6 Ontruimingen sociale en vrije sector naar woningcorporatie, 2013 Sociale sector Vrije sector Onbekend Beter wonen Bouwvereniging Ambt Delden De Woonplaats DGW Rijssen Domijn Mijande Ons Huis St. Joseph Stichting jongeren Huisvesting SWWE Viverion WBO Wonen Welbions Woningstichting Tubbergen Wonen Delden Woningstichting Hellendoorn Woonbeheer Borne Woonzorg Algemeen Totaal = nvt, want geen huisuitzettingen. Factsheet Huisuitzettingen en preventie Twente

12 Tabel 7 Huurachterstanden ten opzichte van jaarhuur per woningcorporatie, 2013 Jaarhuur (bedrag) Totaal achterstand Percentage (bedrag) Beter wonen , ,- 3,88 Bouwvereniging Ambt Delden , ,- 0,17 De Woonplaats , ,- 0,68 DGW Rijssen nb nb nb Domijn , ,- 3,80 Mijande , ,- 1,80 Ons Huis , ,- nb St. Joseph , ,- 1,08 Stichting jongeren Huisvesting , ,- 3,04 SWWE , ,- 1,05 Viverion nb nb nb WBO Wonen , ,- 0,87 Welbions , ,- 2,12 Woningstichting Tubbergen , ,- 0,70 Wonen Delden , ,- nb Woningstichting Hellendoorn , ,- 1,51 Woonbeheer Borne , ,- 0,49 Woonzorg Algemeen , ,- 2,31 Totaal , ,- 2,02 nb = niet bekend. Tabel 8 Aantal actieve contracten per woningcorporatie, 2013 Jaarhuur (bedrag) Actieve contracten (bedrag) Percentage van jaarhuur Beter wonen , ,- 1,27 Bouwvereniging Ambt Delden ,- nb nb De Woonplaats , ,- 0,61 DGW Rijssen nb nb nb Domijn , ,- 1,80 Mijande , ,- 1,10 Ons Huis , ,- nb St. Joseph ,- nb nb Stichting jongeren Huisvesting , ,- 0,64 SWWE ,- nb nb Viverion nb nb nb WBO Wonen ,- nb nb Welbions , ,- 1,31 Woningstichting Tubbergen , ,- 0,50 Wonen Delden ,- nb nb Woningstichting Hellendoorn , ,- 0,58 Woonbeheer Borne , ,- 0,49 Woonzorg Algemeen , ,- 1,02 Totaal , ,- 9,32 nb = niet bekend. 10 INTRAVAL

13 Tabel 9 Aantal huurders met huurachterstanden in de sociale sector naar aantal maanden huurachterstand, 2013 < 1 maand 1 tot 2 maanden 2 tot 3 maanden 3 tot 4 maanden 4 tot 5 maanden 5 maanden of meer Beter wonen Bouwvereniging Ambt Delden De Woonplaats DGW Rijssen Domijn Mijande nb nb nb nb nb nb Ons Huis St. Joseph nb nb nb Stichting jongeren Huisvesting SWWE* nb nb nb nb nb nb Viverion WBO Wonen nb nb nb nb nb nb Welbions Woningstichting Tubbergen Wonen Delden Woningstichting Hellendoorn Woonbeheer Borne Woonzorg Algemeen nb nb nb nb nb nb Totaal nb = niet bekend. * SWWE heeft in totaal 153 huurders met achterstanden, verdeling naar maanden is onbekend. Tabel 10 Aantal huurders met achterstanden in handen van deurwaarder (sociale sector) per woningcorporatie, 2013 Zittende huurders Vertrokken huurders Aantal Bedrag Aantal Bedrag Beter wonen Bouwvereniging Ambt Delden De Woonplaats DGW Rijssen Domijn Mijande Ons Huis St. Joseph 64 n.b. 145 n.b. Stichting jongeren Huisvesting SWWE Viverion 27 n.b. 28 n.b. WBO Wonen Welbions Woningstichting Tubbergen Wonen Delden Woningstichting Hellendoorn Woonbeheer Borne Woonzorg Algemeen Totaal nb = niet bekend. Factsheet Huisuitzettingen en preventie Twente

14 Tabel 11 Totaal aantal afboekingen huurders sociale sector, 2013 Aantal huurders Beter wonen nb Bouwvereniging Ambt Delden 0 De Woonplaats 160 DGW Rijssen 4 Domijn 237 Mijande nb Ons Huis nb St. Joseph nb Stichting jongeren Huisvesting 33 SWWE nb Viverion nb WBO Wonen 10 Welbions 53 Woningstichting Tubbergen 11 Wonen Delden 0 Woningstichting Hellendoorn 12 Woonbeheer Borne nb Woonzorg Algemeen 24 Totaal 544 nb = niet bekend. 12 INTRAVAL

15

16 COLOFON St. In t r ava l Postadres Postbus BT Groningen info@intraval.nl Kantoor Groningen: Kantoor Rotterdam: St. Jansstraat 2C Goudsesingel 68 Telefoon Telefoon Fax Fax Juli 2014 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of anderszins, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Tekst Opdrachtgever Opmaak Omslag Druk A. Kruize, B. Bieleman WoON M. Haaijer E. Cusiel Copy-Copy Groningen ISBN