SLACHTOFFERROL VAN NEDERLAND IN EU

Transcriptie

1 SLACHTOFFERROL VAN NEDERLAND IN EU Alex Brenninkmeijer, Lid Europese Rekenkamer, De Staat van Nederland Amsterdam 22 September 2014

2 Troonrede 2014 Eerlijk werk in Europa vraagt om gelijk loon voor gelijk werk binnen iedere lidstaat. De regering maakt zich daar hard voor en zal de strijd tegen schijnconstructies opvoeren.

3 Nederlandse Rekenkamer haalt fel uit naar Brussel

4 Uitgaven EU Uitgaven 2013: 148,2 miljard euro (betalingen); ca 1,1% Bruto Europees Product Begrotingstekort niet toegestaan (Art. 310 Verdrag EU) Kosten per EU burger: 0,80 per dag (2013) Bruto Nationaal Inkomen EU landen (2013) miljard Overheidsuitgaven EU landen miljard Europese Uitgaven 148,2 miljard

5 Waar geeft de EU het geld aan uit? (2013) 132,8 miljard Bron: Infonote ECA

6 Het verantwoordingstekort in de EU 1. De Nationale envelop: Iedere lid staat wil zoveel mogelijk terug 2. De noodzaak van geforceerde besteding : Geld zoekt projecten i.p.v. (goede) projecten zoeken geld 3. De kosten van controle: Accountantsdienst Rijk: Om 1% Europees budget te verantwoorden besteden we 20% van het budget

7 EU: wie besluit wat? Inkomsten EU (stelsel van eigen middelen) o Raad besluit eenstemmig o EP heeft alleen adviesrecht Meerjarig financieel kader o Raad besluit eenstemmig o EP heeft goedkeuringsrecht Jaarlijkse begroting o Raad besluit gezamenlijk met EP, obv (gekwalificeerde) meerderheid van stemmen Kwijting: o Na discussie van ERK rapporten en op aanbeveling van de Raad: EP verleent kwijting aan Commissie voor uitvoering van begroting

8 Wat doet de Europese Rekenkamer? Onderzoekt wettigheid en regelmatigheid van de ontvangsten en de uitgaven Presenteert aan EP en Raad verklaring over betrouwbaarheid van de rekeningen en regelmatigheid en wettigheid van de onderliggende verrichtingen o Onderzoekt hiervoor jaarlijks ± 1,000 betalingen (steekproef) tot niveau begunstigden in lid staten Brengt speciale rapporten uit over de o doeltreffendheid (effectiveness), o doelmatigheid (efficiency), en o zuinigheid (economy) Brengt adviezen uit aan Raad, Commissie, EP

9 Gaps, overlaps and challenges: a landscape review of EU accountability and public audit arrangements

10 Een stevige verantwoordingsketen 1. Duidelijke taken en verantwoordelijkheden 6. Uitvoering van aanbevelingen & follow-up 6 elementen 2. Rapporteren over prestaties & resultaten 5. Sterk controlemandaat 3. Democratisch toezicht 4. Feedback ten behoeve van corrigerende maatregelen/ verbeteringen

11 Blz. 11 Vijf oplossingen Op samenwerking gebaseerd toezicht Meer samenwerking tussen parlementen en controleurs bij toezicht op gecoördineerde activiteiten en intergouvernementele instrumenten Coherente en brede regelingen Beter toezicht op lidstaatniveau Meer coherente regelingen voor alle EU-beleidsterreinen, - instellingen/organen en -instrumenten. Waarborgen van volledig bereik van toezicht en controle Verbetering van het eerstelijnsbeheer, -bestuur, en -toezicht en de eerstelijnscontrole (d.w.z. door de lidstaat) Meer resultaatgerichtheid Minder overlappende controles Met name voor intergouvernementeel of niet-budgettair EU-beleid Verkennen van alle mogelijkheden om dubbele controles te vermijden en voor controleurs om op elkaars werk te kunnen vertrouwen

12 Zijn de uitgaven en inkomsten rechtmatig? Inkomsten (2012): Ja Uitgaven (2012): Nee o Foutenpercentage: 4,8% o Per beleidsterrein - Plattelandsontwikkeling, milieu, visserij, gezondheid 7,9% - Regionaal beleid, energie en vervoer 6,8% - Onderzoek en ander intern beleid 3,9% - Landbouw marktondersteuning en directe steun 3,8% - Werkgelegenheid en sociale zaken 3,2% - Externe betrekkingen, steun en uitgaven 3,3% - Administratieve uitgaven (voor de instellingen zelf) 0,0%

13 4,8 % fout: Hoe komt dat? 80% EU-uitgaven loopt via de nationale overheden (gedeeld beheer) Lidstaten zijn nalatig in opsporing en correctie. Uit ERK onderzoek bleek: lidstaten hadden vaak zelf voldoende informatie om te corrigeren maar deden dat niet: o In 56% cohesie-uitgaven (2012) o In 67% uitgaven Europees Sociaal Fonds (2012)

14 Wat gaat er mis? Subsidiabiliteit: landbouw: gedeclareerde grond is niet voor landbouw geschikt of is kleiner dan opgegeven; structuurfondsen: bepaalde kosten komen niet in aanmerking voor vergoeding of zijn overdreven Onjuiste aanbesteding Regels bij uitvoering van project niet gerespecteerd, b.v. fietspad Flevopolder >> Inkomsten uit het project worden vergeten

15

16

17 EU Page 17 BETALINGSPOSITIE - 2,2-0,6-1,3 +0,8 +0,3 +0,8-8,6-2,7 +1,5-13,8-1,5 +12,2-0,07 +3,4 1,3-1,3 +5-8,4 +0,4 +4,4 +0,05 +4,1-3,8 +1,5 +3,1 +0,09 +5,3 +0,04

18 132,8 miljard Bron: EC,

19 EU Begroting Van absorptie naar resultaten o oude begroting focus op absorptie EU-geld, ofwel use it or lose it (pinnen bij de EU) o Meer aandacht voor nut van financiering via de Europese band/ Brussel.

20 Steunmechanismen euro Instrument Maximale Uitgegeven Bijdrage NL toegestane (miljard,aug (miljard, leningsbedrag 2014) aug 2014) (miljard) EFSM 60,0 46,4 nvt, gar. EU budget BoP 50,0 13,4 nvt, gar. EU budget Greek Loan Facility (GLF) 52,9 52,9 3,2 (4%) EFSF 440,0 185,5 gar. 44,4 mld (6,1%) gar. 40 mld (max. ESM 500,0* 46,7 5,7%), 4,57 mld startkap. Bron: Europese Rekenkamer en Algemene Rekenkamer * Maximaal gecombineerde leencapaciteit ESM. Ruim 700 miljard kapitaal (waarvan 80 miljard gestort kapitaal en 620 miljard toegezegd opvraagbaar kapitaal) is 40% hoger dan de maximumleencapaciteit ** Overige steunmaatregelen (aug 2014): 1) bilaterale landensteun: totaal van 10,5 mld, NL neemt niet deel; 2) IMF, totaal toegezegd is 124,5 mld, uitgegeven is 102 mld; 3) ECB opkoop van waardepapieren, uitgegeven 391 mld)

21