BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN van de raadsleden de heren A. van Doorn, J.C. van der Helm en M. de Graaf

Transcriptie

1 Gemeente Den Haag BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN van de raadsleden de heren A. van Doorn, J.C. van der Helm en M. de Graaf sv RIS Reg.nr. PBS/ Den Haag, 14 februari 2012 Inzake: Spookbewoners De gemeenteraad De raadsleden de heren A. van Doorn, J.C. van der Helm en M. de Graaf hebben op 24 november 2011 een brief met daarin twaalf vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht. Overeenkomstig artikel 38 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt. 1. Bent u bekend met het CBS rapport Vertrokken Onbekend Waarheen? Volgens het rapport nam de VOW populatie vóór het jaar 2002 jaarlijks toe met gemiddeld 18 duizend personen. Vanaf 2003 groeit deze populatie met gemiddeld 28 duizend personen per jaar. Ja, het college is hiermee bekend. 2. Op welke wijze verhoudt deze landelijke trend zich tot de Haagse situatie? Het rapport meldt dat de gestegen cijfers vanaf 2003 wellicht te maken hebben met een meer actieve opsporing van potentiële VOW ers door de gemeente. Het college wil allereerst opmerken dat het bij VOW ers uitdrukkelijk niét gaat - zoals wellicht de indruk is ontstaan - om personen die actief opgespoord kunnen worden. Het gaat hier om personen waarvan pas na een zeer gedegen (adres)onderzoek (dat o.a. ook bij naaste familie, maar bijv. ook bij uitkeringsinstanties plaatsvindt) in de GBA geregistreerd wordt dat zij geen ingezetene meer zijn van een Nederlandse gemeente en dat ook overigens onbekend is waar zij verblijven. In dat geval wordt in de GBA de aantekening vertrokken onbekend waarheen geplaatst. Omdat dus onbekend is waar zij verblijven, kunnen zij dus ook niet actief opgespoord worden. Mutaties - dus ook adresmutaties - worden in de GBA dagelijks geactualiseerd, omdat het van essentieel belang is dat de gegevens in de GBA actueel worden gehouden. De afnemers moeten van die actualiteit immers op aan kunnen. Burgers zijn verplicht om in geval van verhuizing aangifte van adreswijziging te doen. Omdat dit nogal eens wordt vergeten of nagelaten, voert de gemeente Den Haag huisbezoeken uit met het doel vast te stellen of de registratie in de GBA ook daadwerkelijk overeenkomt met de feitelijke situatie.

2 PBS/ Daarom wordt ook intensief door de Dienst Publiekszaken samengewerkt met de Haagse Pandbrigade. Verder vindt gegevens uitwisseling plaats met ondermeer de Dienst SZW. De gemeente Den Haag besteedt veel tijd en energie aan het doen van adresonderzoeken. De GBA moet juist en actueel zijn en voor veel gebruikers van de GBA zijn juiste adresgegevens van essentieel belang. Zo heeft de sector Belastingzaken van DPZ een belang bij juiste adressen in de GBA in verband met het toezenden van belastingaanslagen. Voor SZW is het bepalen van het aantal personen dat op een adres woont belangrijk bij het toekennen van bijstand. Maar ook voor bijv. landelijke afnemers zoals pensioenfondsen en uitkeringsinstanties zoals het UWV, is een juiste GBA van evident belang. Samen met andere instanties werkt de gemeente Den Haag hard aan het bestrijden en terugdringen van fraude rond de GBA. Daarom verlengden op 12 december 2011 de Dienst Publiekszaken (DPZ), het korps Regiopolitie Haaglanden, het Openbaar Ministerie (OM), het Arrondissementsparket en de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) hun samenwerking. Ze tekenden daarvoor een convenant. In de Haagse Panden Brigade (HPB) wordt nauw samengewerkt door de Diensten DPZ, DSO, SZW en de Brandweer. In Haagse Krachtwijken is de Pandenbrigade verantwoordelijk voor het handhaven van de brandveiligheid, het bouw- en woningtoezicht en het bestrijden van illegale bewoning. De uitkomsten van deze onderzoeken zijn voor de juistheid van GBA een belangrijke bron. Met DUO (Dienst Uitvoerende Onderwijsinstellingen) wordt fraude met studiefinanciering voor uitwonende studenten aangepakt. Hierbij wordt het adres waar studenten staan ingeschreven bezocht en we gaan óók langs bij het adres van de ouders van de student. De gemeente Den Haag heeft de bevoegdheid om paspoorten af te geven aan personen die niet (meer) in een Nederlandse gemeente als inwoner in de GBA geregistreerd staan. Er komen steeds meer vermoedens dat hiervan misbruik wordt gemaakt. Daarom wordt binnenkort met een pilot gestart om afgifte van paspoorten aan ondermeer spookbewoners een halt toe te roepen. Met de toename van het aantal adresonderzoeken in Den Haag, is er in de GBA ook een toename te constateren van het aantal personen waarbij de aantekening VOW is geplaatst (zie tabellen bij het antwoord op vraag 3). Het college wijst overigens ook op de antwoorden die op 24 mei 2011 gegevens zijn op vragen van het raadslid J.C. van der Helm (RIS_180169) 3. Hoe verhouden de opsporingscijfers van potentiële VOW ers sinds 2003 zich tot de overige G4 steden, te weten Amsterdam, Rotterdam en Utrecht? Graag zowel een percentage als absolute cijfers vanaf het jaar Zoals bij de beantwoording van vraag 2 al is opgemerkt wil het college er nogmaals op wijzen dat het bij VOW ers niet gaat om personen die actief opgespoord kunnen worden. Wanneer na adresonderzoek blijkt dat personen onvindbaar zijn, wordt bij die personen de aantekening VOW in de GBA van de gemeente Den Haag geplaatst. Omdat gemeenten er in de praktijk verschillende wijzen van (adres)onderzoek hanteren, kunnen cijfers niet op een eenduidige wijze worden geïnterpreteerd. Daarom kan de vraag naar een percentage niet beantwoord worden. De cijfers betreffen het aantal uitgevoerde adresonderzoeken.

3 PBS/ Den Haag Rotterdam Utrecht Amsterdam Hoe verhoudt de groep die nooit meer terugkeert in de GBA zich t.o.v. de groep die na twee jaar weer terugkeert? Het absolute aantal personen dat zich in een van de G4-gemeenten - nadat de aantekening VOW in de GBA was geplaatst - heeft gevestigd, is in bijgaande tabel weergegeven. Het college tekent daarbij overigens aan dat elk jaar in een aantal gevallen blijkt dat - bijv. door allerlei perikelen rond verhuizing - men vergeten is om aangifte te doen van verhuizing. In dat geval vindt - na behoorlijke identificatie - vanzelfsprekend alsnog heropname in de GBA plaats. Voorts merkt het college op dat personen waarbij de aantekening VOW is geplaatst, zich na terugkeer niet altijd in dezelfde gemeente opnieuw laten registreren. Den Haag Rotterdam Utrecht cijfers zijn aangeleverd door betreffende gemeenten 2 tot 15 december idem 4 tot 1 november cijfers zijn aangeleverd door betreffende gemeenten 6 tot 15 december idem 8 tot 1 november 2011

4 PBS/ Zijn de demografische kenmerken van de groep VOW ers uit het rapport representatief voor de Haagse situatie? Zo neen, op welke wijze wijkt de Haagse situatie af? Het college heeft geen redenen om aan te nemen dat de demografische kenmerken van de groep VOW ers uit het rapport niet representatief zouden zijn voor de Haagse situatie; de gegevens in het rapport zijn immers mede gebaseerd op gegevens uit de gemeente Den Haag. 6. Hoeveel mensen die het afgelopen jaar in Den Haag door de politie zijn aangehouden, of die zijn veroordeeld voor strafbare feiten, zijn VOW ers? Graag zowel een percentage als een absoluut cijfer. Hier wordt door de politie niet op geregistreerd. 7. Kunt u de procedure die de gemeente onderneemt om vast te stellen of iemand een VOW er is, stapsgewijs inzichtelijk maken? Deze procedure nauwkeurig in de Wet GBA omschreven. Op basis van ontvangen signalen - dat kan van burgers, maar ook van gebruikers van de GBA zijn - worden er adresonderzoeken gestart. Afhankelijk van de aard van de mededeling kan dit een administratief adresonderzoek of een fysiek huisbezoek zijn. Van een administratief adresonderzoek is sprake wanneer op basis van indicaties (bijv. vermoedelijke verhuizing van een ouder persoon naar een verpleeg- of verzorgingstehuis) aangenomen kan worden dat er vergeten is om (ook) aangifte van verhuizing bij de gemeente te doen. In dit soort gevallen volstaat dan meestal een herinnering. Na de start van het onderzoek krijgt betrokkene een reactietermijn van 2 weken. Wordt binnen die termijn geen reactie ontvangen, dan wordt betrokkene conform de Wet GBA er schriftelijk op gewezen dat het gemeentebestuur het voornemen heeft om de aantekening VOW in de GBA van Den Haag te plaatsen. Ook hierop kan betrokkene binnen 2 weken reageren. Wordt ook dan geen reactie ontvangen, dan wordt er na deze 4 weken een besluit verzonden met daarin de melding dat ten aanzien van betrokkene de aantekening VOW in de GBA van Den Haag wordt geplaatst. Dit betekent dan dat betrokkene niet meer als ingezetene van de gemeente Den Haag geregistreerd staat en bijv. geen rijbewijs meer kan aanvragen en ook geen stempas voor de verkiezingen meer thuisgestuurd krijgt. Betrokkene heeft dan vervolgens 6 weken de tijd om hiertegen bezwaar in te dienen. Na deze 6 weken wordt de GBA dienovereenkomstig gewijzigd. 8. Hoe lang duurt het gemiddeld om de VOW status vast te stellen? Inclusief de wettelijke bezwaartermijnen duurt dit proces dus ± 10 weken. 9. Is het mogelijk dat VOW ers, voorafgaand aan het vaststellen van hun status als VOW er, uitkeringen ontvangen terwijl zij daar vanwege hun vertrek uit de gemeente Den Haag geen recht meer op hebben? Zo ja, om welke uitkering gaat het in die gevallen. De informatie in GBA is leidend voor het recht op een bijstandsuitkering. Als GBA de status VOW geeft, wordt per die datum geen uitkering meer verstrekt.

5 PBS/ Het is mogelijk dat in de periode voorafgaand aan de VOW-status nog wel uitkering wordt verstrekt. Behalve rijksregelingen of arbeidsgerelateerde uitkeringen kunnen dit bijstandsuitkeringen zijn. 10. Kunt u een schatting maken van het aantal maanden dat deze uitkeringen werden verstrekt, en welk bedrag het hier in totaal betreft? Zo neen, waarom niet? Nee, hiervan is geen schatting te maken. De signalen vanuit GBA worden op dagelijkse basis doorgegeven aan de Dienst SZW. 11. Worden eventueel onterecht ontvangen uitkeringen zoals bedoeld in vraag 9 teruggevorderd wanneer de betreffende VOW ers na een aantal jaren weer actueel worden in de GBA? Zo neen, waarom niet? Ja, ten aanzien van VOW ers wordt door SZW periodiek gecontroleerd of zij weer (opnieuw) geregistreerd zijn in GBA. Op dat moment wordt actie ondernomen om de hoogte van een eventuele vordering definitief vast te kunnen stellen. In aansluiting daarop wordt een aflossingsregeling afgesproken. 12. Kunt u een inschatting maken in hoeveel gevallen van het totaal aan Haagse VOW ers het vrouwen betreft die tegen hun wil door hun man in het land van herkomst zijn achtergelaten, danwel gevallen van uithuwelijking in het land van herkomst betreft? Zo neen, waarom niet? Neen, het college kan deze inschatting niet maken, omdat de genoemde feiten zich buiten Nederland afspelen. Hiervan worden geen gegevens bijgehouden. Het college van burgemeester en wethouders, de locosecretaris, de burgemeester, G.J. Boot J.J. van Aartsen