Locatie objecten (ETRS89: grad/min) Onbekend type object Westfalenwall

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Locatie objecten (ETRS89: grad/min) Onbekend type object Westfalenwall"

Marcella Smits
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 De Westfalenwall Op 28 oktober 1944 liepen honderden Haaksbergenaren een tocht van 20km naar het Duitse Gronau. Zij waren in een razzia van straat en huis geplukt om samen met duizenden andere Nederlanders een nieuwe verdedigingslinie langs de grens aan te leggen: de Westfalenwall. Waar liep deze linie, wanneer en waarom gebeurde het en zijn er nog zichtbare resten? Vóór de operatie Market Garden had het Duitse regime de bevolking opgeroepen om verdedigingswerken aan te leggen langs de grenzen van het Rijk. Door de luchtlandingsoperatie in Nederland werd duidelijk dat er extra maatregelen nodig waren om het noordwesten van Duitsland extra te beveiligen. Er werd al gewerkt aan nieuwe linies door de Grebbevallei, langs Nederrijn en IJssel als op 28 september 1944 het bevel voor de bouw van de Ems Rhein Stellung verstrekt werd. Deze stelling moest de Westwall met de Eems monding verbinden. Duitse Pioniere, NSDAP en Organisation Todt waren verantwoordelijk voor de realisatie waarbij de burgerbevolking in het grensgebied de arbeidscapaciteit moest leveren. Duizenden Nederlanders uit de grensstreken werkten van oktober 1944 tot maart 1945 aan de Westfalenwall. Zij werkten zij aan zij met Italianen, Fransen, Polen, Serven, Oekraïners, Belgen en Noren. Haast was geboden na uitgifte van het bevel om zo snel mogelijk de gewenste beveiliging te realiseren. In slechts vier weken tijd werd een Pionier eenheid samengesteld, naar Westfalen verplaatst, een verkenning uitgevoerd en opdrachten verstrekt. Eind oktober werkten al tienduizend buitenlandse arbeiders aan de linie. De werkzaamheden duurden tot maart 1945 en eindigden abrupt doordat de geallieerden de Rijn overstaken en achter de zojuist aangelegde verdedigingslinies stonden die daardoor per direct hun waarde verloren. Vandaag de dag zijn in het grensgebied de sporen nog steeds zichtbaar langs landwegen en in afgelegen bossen. Door nieuwe technieken die via het Internet toegankelijk zijn kunnen sporen van de Westfalenwall zichtbaar gemaakt worden. Na het raadplegen van de spaarzame bronnen is een beeld ontstaan van omvang en verloop van de Westfalenwall. Deze informatie is gebruikt als kader voor een analyse met een Duitse variant van het Actueel Hoogtebestand Nederland 1 : Tim online. Met de resultaten van de analyse zijn enkele locaties bezocht waarbij verrassend genoeg een viertal ruwe betonnen constructies zijn gevonden. De objecten staan door hun uitvoering in schril contrast met de bouwwerken langs de Atlantische kust maar zijn daardoor weer symbolisch voor de laatste dagen van het Derde Rijk. Door de participatie van duizenden Nederlanders vormen de restanten een tastbaar stuk historie, wat in de optiek van de steller, aandacht verdiend en beschermd moet worden. In het grensgebied leeft hetzelfde idee en misschien dat samenwerking van de stichting met lokale initiatieven bijdraagt om dit stuk erfgoed te beschermen. Steller: Leo van Midden Geo analyse: B. Deeterink Locatie objecten (ETRS89: grad/min) Onbekend type object Westfalenwall , Url van AHN: Versie Pagina 1 van 6

52.220202, 7.096134 52.219105, 7.095889 52.206010, 7.

2 , , , Figuur 1 Voorbeeld van de sporen van een loopgraafsysteem in Tim Versie Pagina 2 van 6

3 Figuur 2 Verloop van de Westfalenwall, van Rees naar Lingen (uit De Panther Stellung). Versie Pagina 3 van 6

Figuur 3 Een betonnen opstelling van de Westfalenwall noordoostelijk van Gronau Figuur 4 Na de oorlog zijn de tankgrachten en loopgraven die door de vruchtbare akkers liepen snel

4 Figuur 3 Een betonnen opstelling van de Westfalenwall noordoostelijk van Gronau Figuur 4 Na de oorlog zijn de tankgrachten en loopgraven die door de vruchtbare akkers liepen snel gedicht, de betonnen objecten die in de weg lagen zijn onder het zand verdwenen of aan de kant geduwd zoals dit betonnen object in de bosrand. Versie Pagina 4 van 6

Figuur 5 Weergave van een betonnen object. Uit de vorm kan afgeleid worden dat het hier niet om prefab elementen gaat maar om een constructie die op locatie is gestort.

5 Figuur 5 Weergave van een betonnen object. Uit de vorm kan afgeleid worden dat het hier niet om prefab elementen gaat maar om een constructie die op locatie is gestort. De vier aangetroffen objecten zijn nagenoeg identiek. Er zijn kleine verschillen in wanddiktes en toegang. Figuur 6 Doorsnede van de betonnen constructies. Bronnen: Midden, Leo van. Panther Stellung, de verdediging van het Derde Rijk tussen IJsselmeer en Westwall 1944/1945. ms Versie Pagina 5 van 6

6 Schramm, P. E. (1961). Kriegstagebuch des Oberkommandos der Wehrmacht. Frankfurt am Main: Bernhard & Graefe Verlag für Wehrwissen. Vogt, Adolf. Der Westfalenwall, Phantom oder Festungslinie, Eine studie zur Reichsverteidigung 1944/45. Vreden 1999 Internet: lange geschichte.de/themen/spurensuche westfalenwall/ Versie Pagina 6 van 6

Vergelijkbare documenten

Trier, Vogelsang en de Westwall (Duitsland) - 23 en 24 april 2016

Trier, Vogelsang en de Westwall (Duitsland) - 23 en 24 april 2016 Trier ( D) Welkom in Trier...... een van de oudste en mooiste steden van Duitsland met een geschiedenis van meer dan 2000 jaar. De oudste