Totstandkoming, wettelijk kader en beschikbaarheid van normen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Totstandkoming, wettelijk kader en beschikbaarheid van normen"

Transcriptie

1 Totstandkoming, wettelijk kader en beschikbaarheid van normen Christel Fostier Legal Advisor NBN

2 Agenda Wie is het NBN? Wat zijn normen? Welke voordelen hebben normen? Hoe worden normen ontwikkeld? Wat kunnen wij voor u betekenen? 2

3

4 Over het NBN Het NBN is een federale instelling van openbaar nut en heeft als doel: Ontwikkeling van Belgische, Europese en ISO normen Organisaties stimuleren om normen te gebruiken Normen verkopen Portefeuille van +42.OOO normen Jaarlijks 1500 nieuwe normen > 3400 experten > 750 commissies 4

5 Over het NBN 5

6 Wat zijn normen? Een norm is een afspraak over een product, een dienst, een proces of een methode Weerspiegelen goed vakmanschap Betrokkenheid van sectoren, overheden, stakeholders Een norm is geen wet, normen worden vrijwillig toegepast... tenzij wetgeving ernaar verwijst. 6

7 Soorten normen Wetgeving Contract Certificatie Verplicht Vrijwillig 7

8 Soorten normen Product Diensten Processen Testmethodes Terminologie en definities Informatieplicht Verenigbaarheid van connecties 8

9 Ter ondersteuning van wetgeving Normen zijn geen regelgeving, maar kunnen ondersteuning bieden aan wetgeving Nastreven van conformiteit Op vraag van de publieke sector, maar ook uit de privé-sector en ieder die er belang bij heeft Het NBN mag normen ontwikkelen, maar moet hierbij rekening houden met: Consensus Openheid Transparantie 9

10 Wettelijk en reglementair kader Wet tot invoering van het Wetboek van economisch recht (28/2/2013) Uitvoeringsbesluiten NBN Verordening Nr. 1025/2012 betreffende Europese normalisatie (25/10/2012) Lidmaatschap CEN Lidmaatschap ISO 10

11 Voordelen van gebruik van normen Kostenbesparing: het gebruik van normen leidt tot grotere efficiëntie en betere kwaliteit Export: normen bevorderen vrij verkeer en zorgen ervoor dat producten of diensten beter worden aanvaard in andere landen Veiligheid: bepaalde normen beschrijven veiligheidseisen: consument, werknemers, milieu, Klantentevredenheid: betere kwaliteit van producten, processen of diensten leidt tot tevreden klanten 11

12 Hoe worden normen ontwikkeld? + 30 Sectorale Operatoren Industrie & Federaties Overheid Bedrijven Consumenten & Societal stakeholders Academici 12

13 Normalisatie op 3 niveau s Internationaal = ISO normen ISO: International Organization for Standardization IEC: International Electrotechnical Commission ITU: International Telecommunication Union

14 Normalisatie op 3 niveau s Europees = EN normen CEN: European Committee for Standardization CENELEC: European Committee for Electrotechnical Standardization ETSI: European Telecommunications Standards Institute

15 Normalisatie op 3 niveau s Nationaal = NBN normen NBN: Bureau voor Normalisatie CEB-BEC: Belgisch Elektrotechnisch Comité

16 Normalisatie-actoren in België SO SO SO COM COM COM COM COM COM COM COM COM COM COM COM 16

17 Sectorale operatoren Verantwoordelijke voor de administratieve en technische opvolging van één of meerdere normalisatie-comités binnen een specifiek veld Ervaring vanuit de praktijk Werken nauw samen met de privé-sector Zorgen ervoor dat alle belanghebbenden kunnen deelnemen aan het normalisatieproces Essentiële partners voor het NBN 17

18 Belgische normalisatiecomités Soorten Spiegelcomité: volgt de activiteiten van één of meerdere CEN of ISO technische commissies Puur Belgische commissie: specifieke Belgische normalisatie-activiteiten Gemengde commissie: spiegelcommissie met specifieke Belgische normalisatie-activiteiten Taken Ontwikkeling van normen Controle van de gepubliceerde normen 18

19 Belgische expert Belgian expert 19

20 Ontwikkeling CEN/ISO documenten New Proposal Consultation Approval Development Publication CEN/ISO CEN/ISO CEN/ISO CEN/ISO TC Standard EN xxx ISO xxx NBN All Norminstituut Norminstituut National Standardisation Bodies All Norminstituut Norminstituut National Standardisation Bodies Interested National Standardisation bodies Publication in Belgian Official Gazette (EN xx) Request for the development of a standard Local stakeholders National committees Standard NBN EN xxx 20

21 Ontwikkeling NBN documenten New Proposal Consultation Approval Development Publication NBN Belgian stakeholders NBN Bcom Publication in Belgian Official Gazette Request for the development of a standard All stakeholders Standard NBN xxx 21

22 Belgisch normalisatie-proces Bekrachtiging Belgische norm Nationaal amendement Registratie Europese norm Internationale norm Belgisch technisch document 22

23 Wat kunnen wij voor u betekenen? 23

24 CREATE = Hoe kan ik deelnemen? Deelname als expert Ontwikkeling van ISO vervangt OHSAS Occupational Health and Safety Voordelen expert als eerste op de hoogte zijn invloed uitoefenen tijdens het normontwikkelingsproces een netwerk uitbouwen kennisopbouw en -uitwisseling 24

25 SHARE = Hoe kan ik deelnemen? NBN events The way to health and safety 17-18/10/

26 USE = Waar vind ik normen? Google Kopiëren 2 belangrijke risico s: copyright & inhoud NBN contacteren: PDF document of op papier Online oplossing - mynbn 26

27 mynbn 27

28 mynbn 28

29 LEARN = Hoe kan ik leren? NBN Academy Open opleidingen In company training Opleidingen over managementnormen ISO ISO 31000: nieuwe normversie voor risicomanagement toegelicht 29

30 ISO Opleiding 30

31 Conclusie Normen zijn niet verplicht en bevatten bevatten best practices. Open systeem. Normen zorgen voor uniformiteit Toegevoegde waarde: meer veiligheid Gebruik van normen of meewerken? Contacteer het NBN 31

32 Discover NBN, EN and ISO standards on

Wet van 3 april 2003

Wet van 3 april 2003 Standards? Wet van 3 april 2003 Technische specificatie die door een erkende instelling met normatieve activiteiten met het oog op een herhaalde en voortdurende toepassing is goedgekeurd, waarvan de inachtneming

Nadere informatie

Normalisatie: wie, wat, waarom, hoe? Dirk De Moor. Wat is een norm

Normalisatie: wie, wat, waarom, hoe? Dirk De Moor. Wat is een norm Normalisatie: wie, wat, waarom, hoe? Dirk De Moor Wat is een norm Een norm is een niet-bindend document waarin belangrijke technische specificaties en de regels van goed vakmanschap met betrekking tot

Nadere informatie

OVEREENKOMST BETREFFENDE HET UITVOEREN VAN OPDRACHTEN VAN ALGEMEEN BELANG IN HET KADER VAN DE NORMALISATIE

OVEREENKOMST BETREFFENDE HET UITVOEREN VAN OPDRACHTEN VAN ALGEMEEN BELANG IN HET KADER VAN DE NORMALISATIE OVEREENKOMST BETREFFENDE HET UITVOEREN VAN OPDRACHTEN VAN ALGEMEEN BELANG IN HET KADER VAN DE NORMALISATIE TUSSEN: De Belgische Staat, meer bepaald de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand

Nadere informatie

Wat zijn standaarden? Voorwaarde-scheppend voor de business

Wat zijn standaarden? Voorwaarde-scheppend voor de business Wat zijn standaarden? Voorwaarde-scheppend voor de business Tim Kniep Standardisation Consultant NEN 2009-11-04 1 In deze presentatie Wat zijn normen NEN, CEN en ISO Waarom normen Normen en normalisatie

Nadere informatie

De nieuwe PBM-verordening voor economische operatoren The way to health and safety Gent, 18 & 19 oktober 2016

De nieuwe PBM-verordening voor economische operatoren The way to health and safety Gent, 18 & 19 oktober 2016 De nieuwe PBM-verordening voor economische operatoren The way to health and safety Gent, 18 & 19 oktober 2016 Wendy Van Aerschot FOD Economie Dienst Reglementering Veiligheid i. Dienst Reglementering Veiligheid

Nadere informatie

Voorbeeld Een voorbeeld is het opstellen van een norm voor telefoonopladers, zodat er één universele oplader is voor alle telefoons.

Voorbeeld Een voorbeeld is het opstellen van een norm voor telefoonopladers, zodat er één universele oplader is voor alle telefoons. Normalisatie Normalisatie is het proces waarbij belanghebbende partijen op vrijwillige basis, in overleg en op basis van consensus afspraken maken. Zij kunnen afspraken maken over wat, in het licht van

Nadere informatie

ISO 41001; a game changer for Facility Management?!

ISO 41001; a game changer for Facility Management?! ISO 41001; a game changer for Facility Management?! Kennissessie 14 juni 2018 Standards and Regulations 1 Mijn gemiddelde dag... Sheryl Limburg 2 Fijn dat u er bent! Korte kennismaking met een paar vragen,

Nadere informatie

NTA 8055 waarde creëren Ontwikkeling van NTA 8055 naar NEN 8055;

NTA 8055 waarde creëren Ontwikkeling van NTA 8055 naar NEN 8055; NTA 8055 waarde creëren Ontwikkeling van NTA 8055 naar NEN 8055; Vlora Rexhepi van der Pol (NEN ) Standards and Regulations 1 Inhoud NEN en normontwikkeling NTA ontwikkeling Van NTA 8055 naar NEN 8055

Nadere informatie

Kwaliteit van bouwproducten: Reglementaire en vrijwillige aspecten

Kwaliteit van bouwproducten: Reglementaire en vrijwillige aspecten Kwaliteit van bouwproducten: Reglementaire en vrijwillige aspecten Een complexe omgeving, in mutatie maar met een aantal zekerheden. Pagina 1 Structuur van de voordracht 1. Belgische context : verleden

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 39157 4 november 2015 Overeenkomst Staat NEN en NEC Partijen: 1. De Staat der Nederlanden, waarvan de zetel is gevestigd

Nadere informatie

Voorbeeld. norm NEN-ISO Preview. Olie van Eucalyptus citriodora Hook (ISO 3044:1997) Nederlandse. Nederlands Normalisatie-instituut

Voorbeeld. norm NEN-ISO Preview. Olie van Eucalyptus citriodora Hook (ISO 3044:1997) Nederlandse. Nederlands Normalisatie-instituut Nederlandse norm NEN-ISO 3044 Olie van Eucalyptus citriodora Hook (ISO 3044:1997) Oil of Eucalyptus citriodora Hook (ISO 3044:1997) 2e druk, oktober 1997 ICS 71.100.60 Vervangt NEN-ISO 3044:1977 Als Nederlandse

Nadere informatie

De nieuwe regel voor branddetectie NBN/DTD S Technisch Document vs Bekrachtigde norm

De nieuwe regel voor branddetectie NBN/DTD S Technisch Document vs Bekrachtigde norm De nieuwe regel voor branddetectie NBN/DTD S21-100 Technisch Document vs Bekrachtigde norm Definities Wet van 28/02/2013, Art. 1,9, 1 : Norm: een door een erkende normalisatie-instelling vastgestelde technische

Nadere informatie

NORMEN. Functioneel voor Iedereen. Willem van der Bijl. Nederland is Geregeld

NORMEN. Functioneel voor Iedereen. Willem van der Bijl. Nederland is Geregeld NORM Functioneel voor Iedereen Willem van der Bijl 1 Nederland is Geregeld Typ dit in bij Google en het levert bijna 10.000 hits! Is Nederland overgeregeld?? 2 Copyright Communicatie BV [Presentatie PPA2008.ppt]

Nadere informatie

Whitepaper. Normering en standaardisatie: Structuur en waarde CCTV/VSS WP 2015-002 1

Whitepaper. Normering en standaardisatie: Structuur en waarde CCTV/VSS WP 2015-002 1 Whitepaper Normering en standaardisatie: Structuur en waarde CCTV/VSS WP 2015-002 1 VEBON 2015 Alle rechten voorbehouden. Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van deze uitgave worden uitdrukkelijk

Nadere informatie

Activiteitenbesluit. De rol van certificering en normalisatie. Richard Neerhof (VU)

Activiteitenbesluit. De rol van certificering en normalisatie. Richard Neerhof (VU) Activiteitenbesluit De rol van certificering en normalisatie Richard Neerhof (VU) Wat komt aan de orde? > Normalisatie juridische duiding, rol in Activiteitenbesluit, kwaliteit en kosten > Conformiteitbeoordeling

Nadere informatie

Séminaire «Normes et politiques publiques»

Séminaire «Normes et politiques publiques» Séminaire «Normes et politiques publiques» Comment référer aux normes dans la réglementation et politiques publiques? Kristel Wierinck, Attaché Renaud Collette, Conseiller SPF Economie 4 mai 2017 Contenu

Nadere informatie

ALGEMEEN HUISHOUDELIJK REGLEMENT VOOR NORMALISATIECOMMISSIES

ALGEMEEN HUISHOUDELIJK REGLEMENT VOOR NORMALISATIECOMMISSIES ALGEMEEN HUISHOUDELIJK REGLEMENT VOOR NORMALISATIECOMMISSIES Artikel 1 : Geldingskracht 1.1. Dit algemeen huishoudelijk reglement werd goedgekeurd door de Raad van Bestuur van het NBN tijdens zijn vergadering

Nadere informatie

Voorbeeld. norm NEN-ISO Preview

Voorbeeld. norm NEN-ISO Preview Nederlandse norm NEN-ISO 9224 Corrosie van metalen en legeringen Corrosiviteit van de atmosfeer - Richtwaarden voor de corrosiviteitscategorieèn (ISO 9224:1992) Corrosion of metals and alloys - Corrosivity

Nadere informatie

maart 2017 Verwijzen naar normen in technische regelgeving Ontdek de voordelen! Gids bestemd voor regelgevende overheden

maart 2017 Verwijzen naar normen in technische regelgeving Ontdek de voordelen! Gids bestemd voor regelgevende overheden maart 2017 Verwijzen naar normen in technische regelgeving Ontdek de voordelen! Gids bestemd voor regelgevende overheden 2 Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Normcommissie OHSAS naar ISO-norm

Informatiebijeenkomst Normcommissie OHSAS naar ISO-norm Informatiebijeenkomst Normcommissie OHSAS 18001 naar ISO-norm 24 januari 2013 1 Programma informatiebijeenkomst 10.00 uur Opening en welkomstwoord Marc Ritter, Manager NEN Arbeid en Managementsystemen

Nadere informatie

EVALUATIEVERSLAG VAN DE UITVOERING VAN HET SAMENWERKINGSAKKOORD REACH VAN 17 OKTOBER 2011, IN TOEPASSING VAN ARTIKEL 24 VAN DIT SAMENWERKINGSAKKOORD

EVALUATIEVERSLAG VAN DE UITVOERING VAN HET SAMENWERKINGSAKKOORD REACH VAN 17 OKTOBER 2011, IN TOEPASSING VAN ARTIKEL 24 VAN DIT SAMENWERKINGSAKKOORD EVALUATIEVERSLAG VAN DE UITVOERING VAN HET SAMENWERKINGSAKKOORD REACH VAN 17 OKTOBER 2011, IN TOEPASSING VAN ARTIKEL 24 VAN DIT SAMENWERKINGSAKKOORD JAAR 2015 Opgesteld door Comité REACH, 16 juni 2016

Nadere informatie

PBM: één richtlijn, vele normen. Inge De Witte

PBM: één richtlijn, vele normen. Inge De Witte PBM: één richtlijn, vele normen Inge De Witte Europese Richtlijnen PBM Uit twee hoeken bekijken: Aanbodzijde: richtlijn 89/686 op de markt brengen van PBM gericht op fabrikanten Gebruikzijde: richtlijn

Nadere informatie

De laatste ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN normering de nieuwe norm is compleet

De laatste ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN normering de nieuwe norm is compleet De laatste ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN 50600 normering de nieuwe norm is compleet Niek van der Pas Voorzitter NEN commissie: Computerruimten en datacenters Nederland NEN 'Computerruimtes en

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview ISO 5208 INTERNATIONAL STANDARD. Industrial valves - Pressure testing of valves

Voorbeeld. Preview ISO 5208 INTERNATIONAL STANDARD. Industrial valves - Pressure testing of valves INTERNATIONAL STANDARD ISO 5208 Second edition 1993-01-15 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst

Nadere informatie

In 10 stappen naar een managementsysteem

In 10 stappen naar een managementsysteem In 10 stappen naar een managementsysteem Luc Bortels Publisher HSE 9/2/2017 Luc Bortels Publisher Health, Safety & Environment bij Wolters Kluwer meer dan 25 jaar ervaring in het opzetten van systemen

Nadere informatie

Markttoezicht. Agoria Wendy Van Aerschot FOD Economie Dienst Consumentenveiligheid

Markttoezicht. Agoria Wendy Van Aerschot FOD Economie Dienst Consumentenveiligheid Markttoezicht Agoria 15 10 2015 Wendy Van Aerschot FOD Economie Dienst Consumentenveiligheid Dienst Consumentenveiligheid voorbereiden en opvolging wetgeving veiligheid producten en diensten opvolgen

Nadere informatie

Welke standaard is het beste? 4 december 2008, Bianca Scholten, bianca.scholten@task24.nl, tel. 06 52 45 25 98

Welke standaard is het beste? 4 december 2008, Bianca Scholten, bianca.scholten@task24.nl, tel. 06 52 45 25 98 Welke standaard is het beste? 4 december 2008, Bianca Scholten, bianca.scholten@task24.nl, tel. 06 52 45 25 98 Level 4 Business Planning & Logistics ISA-99 beveiliging binnen het control domain Level 3

Nadere informatie

Wie de norm heeft, heeft de hub

Wie de norm heeft, heeft de hub Wie de norm heeft, heeft de hub Ing. Emiel Verhoeff Consultant Business Development NEN Nederlands Normalisatie-instituut, Delft Emiel.verhoeff@nen.nl, (015) 26 90 334, http://www.nen.nl Dr.ir. Henk J.

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview ISO INTERNATIONAL STANDARD

Voorbeeld. Preview ISO INTERNATIONAL STANDARD INTERNATIONAL STANDARD ISO 2859-1 First edition 1999-11-15 AMENDMENT 1 2011-06-15 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een

Nadere informatie

Belgische en Europese normen Eengemaakte Technische Specificaties (STS) Technische Voorlichtingen (TV)

Belgische en Europese normen Eengemaakte Technische Specificaties (STS) Technische Voorlichtingen (TV) Eengemaakte Technische Specificaties (STS) Technische Voorlichtingen (TV) Voor kwalitatieve bouwproducten en bouwwerken Pagina 1 Bouwsector Bouwproducten en bouwsystemen (Fabrikant) Gefragmenteerde sector

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview ISO INTERNATIONAL STANDARD

Voorbeeld. Preview ISO INTERNATIONAL STANDARD INTERNATIONAL STANDARD ISO 10202-8 First edition 1998-07-15 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview. Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN

Voorbeeld. Preview. Dit document is een voorbeeld van NEN / This document is a preview by NEN Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

Belang van normen bij CE-markering Uw belang!? Taco van den Broek. Normontwikkeling uw belang. introduction. Normontwikkeling uw belang 2

Belang van normen bij CE-markering Uw belang!? Taco van den Broek. Normontwikkeling uw belang. introduction. Normontwikkeling uw belang 2 Belang van normen bij CE-markering Uw belang!? Taco van den Broek NEN Normontwikkeling uw belang 1 introduction Normontwikkeling uw belang 2 1 Normen: uw belang? Korte intro over NEN Normontwikkelen Normtoepassing

Nadere informatie

Analyser Platform. Arno van Adrichem EMEEL Analyser Engineer, EMEAP Coordinator ExxonMobil Research and Engineering.

Analyser Platform. Arno van Adrichem EMEEL Analyser Engineer, EMEAP Coordinator ExxonMobil Research and Engineering. Januari 26, 2016 Analyser Platform Kick off meeting analyser platform 26 Januari 2016, Delft Arno van Adrichem EMEEL Analyser Engineer, EMEAP Coordinator ExxonMobil Research and Engineering ExxonMobil

Nadere informatie

INTERNATIONAL STANDARD. Machine bridge reamers. Alésoirs de chaudronnerie, à machine

INTERNATIONAL STANDARD. Machine bridge reamers. Alésoirs de chaudronnerie, à machine INTERNATIONAL STANDARD ISO 2238 Second edition 2011-08-15 Machine bridge reamers Alésoirs de chaudronnerie, à machine Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview NEN-ISO Hydrauliek en pneumatiek. Driepolige contactstoppen met aardcontact. Karakteristieken en (ISO 4400:1994) Nederlandse

Voorbeeld. Preview NEN-ISO Hydrauliek en pneumatiek. Driepolige contactstoppen met aardcontact. Karakteristieken en (ISO 4400:1994) Nederlandse Nederlandse Hydrauliek en pneumatiek. Driepolige contactstoppen met aardcontact. Karakteristieken en eisen (ISO 4400:1994) NEN-ISO 4400 Fluid power systemsand components. Three-pin electrical plug connectors

Nadere informatie

EVALUATIEVERSLAG VAN DE UITVOERING HET SAMENWERKINGSAKKOORD REACH VAN 17 OKTOBER 2011, IN TOEPASSING VAN ARTIKEL 24 VAN DIT SAMENWERKINGSAKKOORD

EVALUATIEVERSLAG VAN DE UITVOERING HET SAMENWERKINGSAKKOORD REACH VAN 17 OKTOBER 2011, IN TOEPASSING VAN ARTIKEL 24 VAN DIT SAMENWERKINGSAKKOORD EVALUATIEVERSLAG VAN DE UITVOERING HET SAMENWERKINGSAKKOORD REACH VAN 17 OKTOBER 2011, IN TOEPASSING VAN ARTIKEL 24 VAN DIT SAMENWERKINGSAKKOORD JAAR 2017 Opgesteld door Comité REACH, 9 oktober 2018 1

Nadere informatie

WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE. Vademecum betreffende Europese normalisatie ter ondersteuning van wetgeving en beleid van de Unie

WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE. Vademecum betreffende Europese normalisatie ter ondersteuning van wetgeving en beleid van de Unie Ref. Ares(2015)4888382-06/11/2015 EUROPESE COMMISSIE Brussel, 27.10.2015 SWD(2015) 205 final PART 1/3 WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE Vademecum betreffende Europese normalisatie ter ondersteuning

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview IS INTERNATIONAL STANDARD. Space data and information transfer systems - ASCII encoded English

Voorbeeld. Preview IS INTERNATIONAL STANDARD. Space data and information transfer systems - ASCII encoded English INTERNATIONAL STANDARD IS0 14962 First edition 1997-12-15 Space data and information transfer systems - ASCII encoded English Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview INTERNATIONAL STANDARD ISO Glass containers Standard tolerances for bottles

Voorbeeld. Preview INTERNATIONAL STANDARD ISO Glass containers Standard tolerances for bottles INTERNATIONAL STANDARD ISO 9058 Second edition 2008-03-01 Glass containers Standard tolerances for bottles Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is

Nadere informatie

NLF: Accreditatie & Certificatie

NLF: Accreditatie & Certificatie NLF: Accreditatie & Certificatie De conformiteitsbeoordeling en de rol van de aangemelde instanties Koen Chielens Product manager machinery CEN Cenelec consultant Seminarie Agoria 15 oktober 2015 Het EU

Nadere informatie

PROBETON BIJZONDER HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN DE NBN-COMMISSIES BEHEERD DOOR PROBETON BHR BIJZONDER HUISHOUDELIJK REGLEMENT NBN-COMMISSIES

PROBETON BIJZONDER HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN DE NBN-COMMISSIES BEHEERD DOOR PROBETON BHR BIJZONDER HUISHOUDELIJK REGLEMENT NBN-COMMISSIES PROBETON Vereniging zonder winstoogmerk beheersorganisme voor de controle van de betonproducten Aarlenstraat 53 - B9 1040 Brussel Tel. +32 2 237 60 20 Fax +32 2 735 63 56 e-mail : mail@probeton.be website

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 De normering van kwaliteit

Hoofdstuk 2 De normering van kwaliteit Hoofdstuk 2 De normering van kwaliteit Interne externe kwaliteitsborging Geeft vertrouwen ad leiding ad klanten Accreditatie Procedure waarbij een bevoegde instantie een attest geeft aan een instelling

Nadere informatie

EVALUATIEVERSLAG VAN DE UITVOERING HET SAMENWERKINGSAKKOORD REACH VAN 17 OKTOBER 2011, IN TOEPASSING VAN ARTIKEL 24 VAN DIT SAMENWERKINGSAKKOORD

EVALUATIEVERSLAG VAN DE UITVOERING HET SAMENWERKINGSAKKOORD REACH VAN 17 OKTOBER 2011, IN TOEPASSING VAN ARTIKEL 24 VAN DIT SAMENWERKINGSAKKOORD EVALUATIEVERSLAG VAN DE UITVOERING HET SAMENWERKINGSAKKOORD REACH VAN 17 OKTOBER 2011, IN TOEPASSING VAN ARTIKEL 24 VAN DIT SAMENWERKINGSAKKOORD JAAR 2016 Opgesteld door Comité REACH, 11 april 2017 1 1.

Nadere informatie

Informatiekanalen welzijn op het werk

Informatiekanalen welzijn op het werk Informatiekanalen welzijn op het werk Studiedag beschutte en sociale werkplaatsen Veronique De Broeck, Prevent Informatie over welzijn op het werk! Hoe en waar kan ik informatie vinden rond preventie en

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview. norm. NEN-ISO/IEC /C2 (en) Correctieblad

Voorbeeld. Preview. norm. NEN-ISO/IEC /C2 (en) Correctieblad Nederlandse norm Information technology - ASN.1 encoding rules - Part 7: Specification of Octet Encoding Rules (OER) (ISO/IEC 8825-7:2015/Cor 2:2017,IDT) Correctieblad NEN-ISO/IEC 8825-7/C2 (en) januari

Nadere informatie

Service Normalisation Dienst Normalisatie

Service Normalisation Dienst Normalisatie Activiteitenverslag 2015-2016 Rapport d'activités 2015-2016 Service Normalisation Dienst Normalisatie Service Normalisation / Dienst Normalisatie 1 Belgische Normalisatie... 4 1.1 E051: Cement and Bouwkalk...

Nadere informatie

Projectplan normcommissie Human Resource Management

Projectplan normcommissie Human Resource Management Projectplan normcommissie Human Resource Management Introductie In het vakgebied Arbeid en HRM zijn zowel op nationaal als internationaal niveau een aantal grote trends en verschuivingen zichtbaar. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Normalisatie: de wereld op één lijn. Auteursrecht, normen en het internet

Normalisatie: de wereld op één lijn. Auteursrecht, normen en het internet Normalisatie: de wereld op één lijn Auteursrecht, normen en het internet In het kort Normen zijn vastgelegde afspraken die belanghebbende partijen hebben gemaakt over een product, dienst of systeem. Ze

Nadere informatie

CFD in normalisatie. Ruud Nouwen NEN-Bouw Symposium Actiflow 20 mei 2011. Presentatie NEN 1

CFD in normalisatie. Ruud Nouwen NEN-Bouw Symposium Actiflow 20 mei 2011. Presentatie NEN 1 CFD in normalisatie Ruud Nouwen NEN-Bouw Symposium Actiflow 20 mei 2011 Presentatie NEN 1 Even voorstellen: Ruud Nouwen (Clustermanager Integraal Bouwen bij NEN-Bouw) Wie bent u? Presentatie NEN 2 Inhoud

Nadere informatie

De toegevoegde waarde van normen. Normen maken vergt expertise. Informatievoorziening als hoeksteen van de normalisatie

De toegevoegde waarde van normen. Normen maken vergt expertise. Informatievoorziening als hoeksteen van de normalisatie Inhoud 3 2013: een jaar van verandering 4 Missie 5 2013 in cijfers 6 Onze visie op de toekomst 10 Governance 12 De toegevoegde waarde van normen 13 Normen maken vergt expertise 15 Informatievoorziening

Nadere informatie

De toegevoegde waarde van normen. Normen maken vergt expertise. Informatievoorziening als hoeksteen van de normalisatie

De toegevoegde waarde van normen. Normen maken vergt expertise. Informatievoorziening als hoeksteen van de normalisatie Inhoud 3 Missie 4 2013: een jaar van verandering 5 2013 in cijfers 6 Onze visie op de toekomst 10 Governance 12 De toegevoegde waarde van normen 13 Normen maken vergt expertise 15 Informatievoorziening

Nadere informatie

Raad voor Accreditatie. De overgang van BS OHSAS 18001:2007 naar ISO 45001:2018

Raad voor Accreditatie. De overgang van BS OHSAS 18001:2007 naar ISO 45001:2018 Raad voor Accreditatie De overgang van BS OHSAS 18001:2007 naar ISO 45001:2018 Documentcode: RvA-T048-NL Versie 1, 20-12-2017 Een Rv A-Toelichting beschrijf t het beleid en/of de werkwijze v an de Rv A

Nadere informatie

Nederlandse norm. NEN-EN-ISO 6165 (nl) Grondverzetmachines Basistypen Woordenlijst (ISO 6165:1997)

Nederlandse norm. NEN-EN-ISO 6165 (nl) Grondverzetmachines Basistypen Woordenlijst (ISO 6165:1997) Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview. Correctieblad NEN-ISO 6411/C1. Technische tekeningen Vereenvoudigde tekenwijze van centergaten (ISO 6411:1982) Nederlandse norm

Voorbeeld. Preview. Correctieblad NEN-ISO 6411/C1. Technische tekeningen Vereenvoudigde tekenwijze van centergaten (ISO 6411:1982) Nederlandse norm Nederlandse norm Correctieblad NEN-ISO 6411/C1 Technische tekeningen Vereenvoudigde tekenwijze van centergaten (ISO 6411:1982) Technical drawings Simplified representation of centre holes (ISO 6411:1982)

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview ISO 614 INTERNATIONAL STANDARD

Voorbeeld. Preview ISO 614 INTERNATIONAL STANDARD INTERNATIONAL STANDARD ISO 614 Fourth edition 2012-06-15 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst

Nadere informatie

De nieuwe ISO norm 2015 Wat nu?!

De nieuwe ISO norm 2015 Wat nu?! De nieuwe ISO norm 2015 Wat nu?! Stichting QualityMasters Nieuwland Parc 157 3351 LJ Papendrecht 078-3030060 info@qualitymasters.com www.qualitymasters.com 02-2015 Inhoud Inleiding pagina 3 Van Oud naar

Nadere informatie

VERPLICHTE LEIDRADEN VOOR DE TOEPASSING VAN DE ISO/IEC NORM DOOR CERTIFICATIE- INSTELLINGEN VAN MANAGEMENTSYSTEMEN

VERPLICHTE LEIDRADEN VOOR DE TOEPASSING VAN DE ISO/IEC NORM DOOR CERTIFICATIE- INSTELLINGEN VAN MANAGEMENTSYSTEMEN BELAC 2-312 Rev 8-2018 VERPLICHTE LEIDRADEN VOOR DE TOEPASSING VAN DE ISO/IEC 17021-1 NORM DOOR CERTIFICATIE- INSTELLINGEN VAN MANAGEMENTSYSTEMEN De versies van documenten van het managementsysteem van

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview. Implants for surgery Metallic skeletal pins and wires. Part 1: General requirements

Voorbeeld. Preview. Implants for surgery Metallic skeletal pins and wires. Part 1: General requirements INTERNATIONAL STANDARD ISO 5838-1 Third edition 2013-03-01 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst ISO HR Management

Informatiebijeenkomst ISO HR Management Informatiebijeenkomst ISO HR Management Even voorstellen Stephanie Jansen (Dagvoorzitter) Remco van Schaik (Consultant NEN Arbeid) Marc Ritter (Manager NEN Arbeid) Anya van der Vlist (Consultant NEN Arbeid)

Nadere informatie

Herziening van de norm voor binnenverlichting en nieuwe begrippen

Herziening van de norm voor binnenverlichting en nieuwe begrippen Herziening van de norm voor binnenverlichting en nieuwe begrippen IBE-BIV 18 oktober 2012 Arnaud Deneyer, ir Laboratorium Licht en Gebouw Afdeling Energie & Gebouw WTCB Wetenschappelijk en Technisch Centrum

Nadere informatie

Samen met NEN-ISO 68-1:1999 vervangt deze norm NEN 81:1982. Nederlandse norm NEN-ISO 724

Samen met NEN-ISO 68-1:1999 vervangt deze norm NEN 81:1982. Nederlandse norm NEN-ISO 724 Samen met NEN-ISO 68-:999 vervangt deze norm NEN 8:982 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview NEN2017. Hijskranen. Algemene bepalingen. Cranes General directives

Voorbeeld. Preview NEN2017. Hijskranen. Algemene bepalingen. Cranes General directives UDC 621.87 Hijskranen Algemene bepalingen Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik

Nadere informatie

Nederlandse norm NEN-IEC /A2. (en; fr)

Nederlandse norm NEN-IEC /A2. (en; fr) Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

NEN-EN-ISO (nl) Maatschappelijke veiligheid Managementsystemen voor bedrijfscontinuïteit (business continuity management systems) Richtlijnen

NEN-EN-ISO (nl) Maatschappelijke veiligheid Managementsystemen voor bedrijfscontinuïteit (business continuity management systems) Richtlijnen NORM NORM NEN-EN-ISO 22313 (nl) Maatschappelijke veiligheid Managementsystemen voor bedrijfscontinuïteit (business continuity management systems) Richtlijnen ICS 03.100.01 November 2014 NEN Postbus 5059

Nadere informatie

FEDERAAL AGENTSCHAP VOOR DE VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN - FAVV - Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

FEDERAAL AGENTSCHAP VOOR DE VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN - FAVV - Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen FEDERAAL AGENTSCHAP VOOR DE VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN - FAVV - 1 BP 2018-2020 Strategische thema s een efficiënte en doeltreffende organisatie van het toezicht op de voedselketen met het oog op haar

Nadere informatie

Industrie & Veiligheid

Industrie & Veiligheid Platform Industrie & Veiligheid Johan van Velthoven 17 maart 2017 1 In geval van nood Volg deze borden naar de uitgang Follow these signs to the nearest exit Liften niet gebruiken Do not use elevators

Nadere informatie

Voorbeeld. norm. Preview. NEN-ISO (en)

Voorbeeld. norm. Preview. NEN-ISO (en) Nederlandse norm Water - Bepaling van het gehalte aan nitraat - Deel 3: Spectrometrische methode met zwavelsalicylzuur (ISO 7890-3:1988.IDT) NEN-ISO 7890-3 (en) Water quality - Determination of nitrate

Nadere informatie

ISO 26000, wereldwijde MVO richtlijn

ISO 26000, wereldwijde MVO richtlijn ISO 26000, wereldwijde MVO richtlijn Zet goede bedoelingen om in goede acties Ingeborg Boon NEN met dank aan Hans Kröder 1 Europees: 30 leden Wereldwijd: 159 leden ruim 60 jaar 18.000 publicaties Missie:

Nadere informatie

Normalisatie: de wereld op één lijn. ISO 26000. Maatschappelijke Verantwoordelijkheid van Organisaties (MVO) Zet goede bedoelingen om in goede acties

Normalisatie: de wereld op één lijn. ISO 26000. Maatschappelijke Verantwoordelijkheid van Organisaties (MVO) Zet goede bedoelingen om in goede acties Normalisatie: de wereld op één lijn. ISO 26000 Maatschappelijke Verantwoordelijkheid van Organisaties (MVO) Zet goede bedoelingen om in goede acties 2 Inhoudsopgave ISO 26000: een richtlijn voor iedereen

Nadere informatie

Voorbeeld. norm NEN-EN Preview. Ontwerp

Voorbeeld. norm NEN-EN Preview. Ontwerp Nederlandse Ontwerp norm NEN-EN 50471 Electromagnetic compatibility (EMC) - Product family emission standard for wireline telecommunication networks Publicatie uitsluitend voor commentaar Commentaar voor

Nadere informatie

CE-markering bij machines

CE-markering bij machines CE-markering bij machines Agoria Regulations & Standards Brussel, 20 oktober 2016 Wendy Van Aerschot FOD Economie Dienst Reglementering Veiligheid Overzicht i. Dienst Reglementering Veiligheid 1. Hoe machines

Nadere informatie

Ondersteuning van innovatie op basis van kunststof- en rubberrecyclaat

Ondersteuning van innovatie op basis van kunststof- en rubberrecyclaat Ondersteuning van innovatie op basis van kunststof- en rubberrecyclaat Flanders PlasticVision Opgericht door de industrie 1998 > 200 leden bedrijven > 400 klanten bedrijven Structurele samenwerking Centexbel

Nadere informatie

Nederlandse praktijkrichtlijn NPR (nl) Evenementen - Hijs- en heftechniek - Veiligheidsfactoren voor hijs- en hefmiddelen

Nederlandse praktijkrichtlijn NPR (nl) Evenementen - Hijs- en heftechniek - Veiligheidsfactoren voor hijs- en hefmiddelen Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This

Nadere informatie

(Informatie) INFORMATIE AFKOMSTIG VAN DE INSTELLINGEN, ORGANEN EN INSTANTIES VAN DE EUROPESE UNIE EUROPESE COMMISSIE

(Informatie) INFORMATIE AFKOMSTIG VAN DE INSTELLINGEN, ORGANEN EN INSTANTIES VAN DE EUROPESE UNIE EUROPESE COMMISSIE 12.5.2017 NL Publicatieblad van de Europese Unie C 149/1 IV (Informatie) INFORMATIE AFKOMSTIG VAN DE INSTELLINGEN, ORGANEN EN INSTANTIES VAN DE EUROPESE UNIE EUROPESE COMMISSIE Mededeling van de Commissie

Nadere informatie

INTERNATIONAL STANDARD NORME INTERNATIONALE. Urine absorbing aids - Vocabulary - Part I: Conditions of urinary incontinence

INTERNATIONAL STANDARD NORME INTERNATIONALE. Urine absorbing aids - Vocabulary - Part I: Conditions of urinary incontinence INTERNATIONAL STANDARD NORME INTERNATIONALE 9949-l First edition Premikre edition 1993-07-O 1 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan

Nadere informatie

Agoria in the picture Welzijn op het Werk

Agoria in the picture Welzijn op het Werk Agoria in the picture Welzijn op het Werk FEDERATIE VAN DE TECHNOLOGISCHE INDUSTRIE de grootste sectorale werkgeversfederatie in België komt op voor de belangen van de ondernemingen uit de technologische

Nadere informatie

(Bekendmaking van titels en referentienummers van geharmoniseerde normen in het kader van de harmonisatiewetgeving van de Unie)

(Bekendmaking van titels en referentienummers van geharmoniseerde normen in het kader van de harmonisatiewetgeving van de Unie) C 293/68 NL Publicatieblad van de Europese Unie 12.8.2016 Mededeling van de Commissie in het kader van de uitvoering van Verordening (EG) nr. 765/2008 van het Europees Parlement en de Raad, Besluit nr.

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview. Steel and steel products Inspection documents. Aciers et produits sidérurgiques Documents de contrôle. Second edition

Voorbeeld. Preview. Steel and steel products Inspection documents. Aciers et produits sidérurgiques Documents de contrôle. Second edition INTERNATIONAL STANDARD ISO 10474 Second edition 2013-07-01 Steel and steel products Inspection documents Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen.

Nadere informatie

Invoering van kwaliteitszorgsystemen : licence for export?

Invoering van kwaliteitszorgsystemen : licence for export? Invoering van kwaliteitszorgsystemen : licence for export? Liesbeth Jacxsens Agro ABC Liesbeth.Jacxsens@agroabc.eu Voorstelling Agro ABC Wetenschappelijke kennis inzake kwaliteitszorgsystemen en risicobeoordeling

Nadere informatie

(Bekendmaking van titels en referentienummers van geharmoniseerde normen in het kader van de harmonisatiewetgeving van de Unie)

(Bekendmaking van titels en referentienummers van geharmoniseerde normen in het kader van de harmonisatiewetgeving van de Unie) C 209/12 NL Publicatieblad van de Europese Unie 15.6.2018 Mededeling van de Commissie in het kader van de uitvoering van Verordening (EG) nr. 765/2008 van het Europees Parlement en de Raad, Besluit nr.

Nadere informatie

Bedrijfsvoering van elektrische installaties. Operation of electrical installations. Aanvullende Nederlandse bepalingen voor hoogspanningsinstallaties

Bedrijfsvoering van elektrische installaties. Operation of electrical installations. Aanvullende Nederlandse bepalingen voor hoogspanningsinstallaties Bedrijfsvoering van elektrische installaties Operation of electrical installations Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een

Nadere informatie

Hoe gebruiken wij die informatie en op basis van welke wettelijke grondslag doen we dat?

Hoe gebruiken wij die informatie en op basis van welke wettelijke grondslag doen we dat? Privacyverklaring voor (norm)commissieleden Wie is de verantwoordelijke voor de verwerking van mijn persoonsgegevens? Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie-instituut, statutair gevestigd en kantoorhoudende

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Directie en Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594

Nadere informatie

b) testen of inspectie van monsters genomen van de markt of van de leverancies of een combinatie hiervan;

b) testen of inspectie van monsters genomen van de markt of van de leverancies of een combinatie hiervan; SSB Guide 65 Deze standaard specificeert algemene eisen waar een derde partij, die een product certificatiesysteem opereert, aan moet voldoen wil het erkend worden als competent en betrouwbaar In deze

Nadere informatie

Accreditatie en Europese regelgeving

Accreditatie en Europese regelgeving Accreditatie en Europese regelgeving Eelco Ronteltap Directie mededinging en Consumenten Ministerie van EZ is coördinerend ministerie voor Accreditatie, conformiteitsbeoordeling en normalisatie Aanleiding

Nadere informatie

Oplossingen voor problemen met uw EU-rechten

Oplossingen voor problemen met uw EU-rechten www.solvit.eu Oplossingen voor problemen met uw EU-rechten 1 Hoe werkt SOLVIT? SOLVIT België SOLVIT voor bedrijven en ondernemers op de Interne Markt 2 SOLVIT Oplossingen voor problemen met uw EU- rechten

Nadere informatie

Voorbeeld. Preview. Technische tekeningen. Schroefdraden en onderdelen met schroefdraad. Deel 1: Algemene beginselen (ISO :1993) Nederlandse

Voorbeeld. Preview. Technische tekeningen. Schroefdraden en onderdelen met schroefdraad. Deel 1: Algemene beginselen (ISO :1993) Nederlandse Nederlandse Technische tekeningen. Schroefdraden en onderdelen met schroefdraad. Deel 1: Algemene beginselen (ISO 6410-1:1993) Technical drawings. Screw threads and threaded parts. Part 1: General conventions

Nadere informatie