Register now! For your benefit Jetzt Registrieren und Profitieren! Tetrix 300 Smart puls 5P TM Tetrix 300 Smart puls 8P TM.

Transcriptie

1 Bedieningshandleidingen Lasapparaten Tetrix 300 Smart puls 5P TM Tetrix 300 Smart puls 8P TM Register now! For your benefit Jetzt Registrieren und Profitieren! * *Details for ewm-warranty

2 Algemene aanwijzingen VOORZICHTIG Lees de bedieningshandleiding! De bedieningshandleiding biedt u een inleiding tot een veilige omgang met het product. Lees de bedieningshandleidingen van alle systeemcomponenten! Neem de voorschriften ter voorkoming van ongevallen in acht! Neem de landelijk geldende voorschriften in acht! Eventueel door ondertekening te bevestigen. AANWIJZING Neem bij vragen over de installatie, inbedrijfstelling, het gebruik, de werkomstandigheden op de inzetlocatie en het gebruiksdoeleinde contact op met uw dealer of met onze klantenservice via het nummer Een lijst met bevoegde dealers vindt u op De aansprakelijkheid voor het gebruik van deze installatie beperkt zich uitsluitend tot de werking van de installatie. Elke andere vorm van aansprakelijkheid is uitdrukkelijk uitgesloten. Door de inbedrijfstelling erkent de gebruiker deze uitsluiting van aansprakelijkheid. De fabrikant kan immers niet controleren of men zich aan deze handleiding houdt of aan de bepalingen en methodes die tijdens de installatie, het gebruik, de toepassing en het onderhoud van de installatie gelden. Niet-vakkundige uitvoering van de installatie kan voor defecten zorgen en zo ook personen in gevaar brengen. Zodoende zijn wij geenszins aansprakelijk voor verlies, schade of kosten die ontstaan door of op enigerlei wijze te maken hebben met een verkeerde installatie, onoordeelkundig gebruik, verkeerde toepassing of slecht onderhoud. EWM AG, Dr. Günter-Henle-Straße 8, D Mündersbach Het auteursrecht op dit document berust bij de fabrikant. Nadruk, ook in de vorm van uittreksels, uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming. Technische wijzigingen voorbehouden.

3 Inhoudsopgave Richtlijnen voor het gebruik van deze bedieningshandleiding 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave Veiligheidsrichtlijnen Richtlijnen voor het gebruik van deze bedieningshandleiding Verklaring van symbolen Algemeen Transport en installatie Omgevingscondities Tijdens gebruik Transport en opslag Gebruik overeenkomstig de bestemming Toepassingsgebied TIG-lassen activarc spotarc Spotmatic Elektrodelassen Meegeldende documenten/geldige aanvullende documenten Garantie Conformiteitsverklaring Lassen in omgevingen met een verhoogd elektrisch risico Servicedocumentatie (reserveonderdelen en elektrische schema's) Kalibreren/valideren Apparaatbeschrijving - snel overzicht Vooraanzicht Achteraanzicht Besturing - bedieningselementen Opbouw en functie Werkstukleiding, algemeen Transport en installatie Lengte van de transportriem instellen Koeling apparatuur Koeling van de lastoorts Aansluiting koelmodule Netaansluiting Stroomvorm Aanwijzingen voor het leggen van lasstroomleidingen TIG-lassen Aansluiting lastoorts en werkstukleiding Aansluitmogelijkheden toorts, aansluitschema's Inert-gastoevoer Aansluiting toevoer inert gas Instelling hoeveelheid inert gas Gastest Selecteren soort laswerk Lasgegevens-display Expertmenu (TIG) Ontsteking vlamboog HF-ontsteking Liftarc-ontsteking Automatische uitschakeling Principeschema s / bedrijfsmodi Verklaring van de tekens takt-bedrijf takt-bedrijf spotarc Spotmatic

4 Inhoudsopgave Richtlijnen voor het gebruik van deze bedieningshandleiding takt-bedrijf C-versie Puls-automatiek TIG-pulsen -2-takt bedrijf TIG-pulsen - 4-takt bedrijf TIG-activArc-lassen Lastoorts (bedieningsvarianten) Toortsschakelaar tiptoetsen (tiptoetsfunctie) Instelling toortsmodus en Up/Down-snelheid TIG-standaardtoorts (5-polig) TIG-Up/Down-toorts (8-polig) Traploos regelbare toorts (8-polig) Aansluiting TIG traploos verstelbare toorts configureren Instelling van de 1 ste sprong Elektrodelassen Aansluiting elektrodehouder en werkstukleiding Selecteren soort laswerk Arcforce Antistick Hotstarts-troom en hotstart-tijd Elektrode-pulslassen in stijgende positie (PF) Afstandsbedieningen Handafstandsbediening RT1 19POL Hand-afstandsbediening RTG1 19POL Handafstandsbediening RTP1 19POL Handafstandsbediening RTP2 19POL Handafstandsbediening RTP3 spotarc 19POL Voetafstandsbediening RTF1 19POL 5 M / RTF2 19POL 5 M Aanvoerfunctie voetafstandsbediening RTF 1 / RTF Energiebesparingsmodus (Standby) Interfaces voor de automatisering Aansluitbus afstandsbediening 19-polig PC-interface Configuratiemenu voor apparatuur Selectie, wijziging en opslag van parameters Onderhoud, verzorging en afvalverwerking Algemeen Onderhoudswerkzaamheden, intervallen Dagelijkse onderhoudswerkzaamheden Visuele controle Controle op goede werking Maandelijkse onderhoudswerkzaamheden Visuele controle Controle op goede werking Jaarlijkse keuring (inspectie en keuring tijdens gebruik) Afvalverwerking van het apparaat Fabrikantverklaring aan de eindgebruiker Inachtneming van de RoHS-vereisten Verhelpen van storingen Checklist voor het verhelpen van storingen Waarschuwingsmeldingen (stroombron) Foutmeldingen (Stroombron) Lasparameters terugzetten naar fabrieksinstellingen Softwareversie van de apparaatbesturing weergeven Algemene storingen Automatiseringsinterface Koelvloeistofcircuit ontluchten Technische gegevens Tetrix 300 TM Accessoires

5 Inhoudsopgave Richtlijnen voor het gebruik van deze bedieningshandleiding 9.1 Koeling van de lastoorts Afstandsbediening en accessoires Algemene accessoires Transportsystemen Computercommunicatie Opties Bijlage A Overzicht van EWM-vestigingen

6 Veiligheidsrichtlijnen Richtlijnen voor het gebruik van deze bedieningshandleiding 2 Veiligheidsrichtlijnen 2.1 Richtlijnen voor het gebruik van deze bedieningshandleiding GEVAAR Werk- of gebruiksmethoden die nauwkeurig moeten worden aangehouden om een gerede kans op zwaar letsel of dood door ongeval van personen uit te sluiten. De veiligheidsinstructie bevat in de titel het signaalwoord GEVAAR met een algemeen waarschuwingsymbool. Bovendien wordt het gevaar verduidelijkt met een pictogram in de zijrand. WAARSCHUWING Werk- of gebruiksmethoden die nauwkeurig moeten worden aangehouden om de kans op zwaar letsel of dood door ongeval van personen uit te sluiten. De veiligheidsinstructie bevat in de titel het signaalwoord WAARSCHUWING met een algemeen waarschuwingsymbool. Bovendien wordt het gevaar verduidelijkt met een pictogram in de zijrand. VOORZICHTIG Werk- of gebruiksmethoden die nauwkeurig moeten worden aangehouden, om een mogelijke, lichte verwonding van personen uit te sluiten. De veiligheidsinstructie bevat in de titel het signaalwoord VOORZICHTIG met een algemeen waarschuwingsymbool. Het gevaar wordt met een pictogram aan de zijrand verduidelijkt. VOORZICHTIG Werk- en gebruiksmethoden die nauwkeurig moeten worden opgevolgd om beschadigingen of vernielingen van het product te voorkomen. De veiligheidsinstructie bevat in de titel het signaalwoord VOORZICHTIG zonder algemeen waarschuwingsymbool. Het gevaar wordt met een pictogram aan de zijrand verduidelijkt. Technische bijzonderheden waarmee de gebruiker rekening moet houden. De veiligheidsinstructie bevat in de titel het signaalwoord VOORZICHTIG zonder algemeen waarschuwingsymbool. Handelingsinstructies en optellingen die u stap voor stap aangeven wat in bepaalde situaties moet worden gedaan, herkent u aan de opsommingspunt, bijv.: Bus van de lasstroomleiding in het juiste tegendeel steken en vergrendelen. 6

7 Veiligheidsrichtlijnen Verklaring van symbolen 2.2 Verklaring van symbolen Symbool Beschrijving Juist Verkeerd Indrukken Niet indrukken Draaien Schakelen Apparaat uitschakelen Apparaat inschakelen ENTER ENTER (menutoegang) NAVIGATION NAVIGATION (navigeren in het menu) EXIT EXIT (menu verlaten) 4 s Tijdweergave (voorbeeld: 4 sec. wachten/indrukken) Onderbreking in de menuweergave (meer instelmogelijkheden mogelijk) Gereedschap niet vereist/niet gebruiken Gereedschap vereist/gebruiken 7

8 Veiligheidsrichtlijnen Algemeen 2.3 Algemeen GEVAAR Elektromagnetische velden! Door de stroombron kunnen elektrische of elektromagnetische velden ontstaan, waardoor elektronische installaties zoals tekstverwerkers, CNC-apparatuur, telecommunicatieleidingen, net-, signaalleidingen en pacemakers niet meer goed kunnen werken. Onderhoudsvoorschriften in acht nemen - Zie hoofdstuk 6, Onderhoud, verzorging en afvalverwerking! Lasleidingen volledig afrollen! Stralingsgevoelige apparatuur of installaties afdoende afschermen! Pacemakers kunnen storingen vertonen (indien nodig, vraag om medisch advies). Voer geen verkeerde reparaties en modificaties uit! Om verwondingen en materiële schade te vermijden, mag het apparaat enkel door vakkundige, bevoegde personen gerepareerd resp. gemodificeerd worden! Bij onbevoegde ingrepen vervalt de garantie! In geval van reparatie, bevoegde personen (opgeleid servicepersoneel) hiermee belasten! Elektrische schok! Lasapparaten gebruiken hoge spanningen die bij aanraking tot levensgevaarlijke stroomschokken en brandwonden kunnen leiden. Ook bij het aanraken van lage spanningen kan men schrikken en daarna verongelukken. Nooit onder spanning staande onderdelen in of aan het apparaat aanraken! Aansluiting- en verbindingsleidingen moeten zonder gebreken zijn! Uitschakelen alleen is niet voldoende! Wacht 4 minuten tot de condensatoren ontladen zijn! Leg lasbranders en staafelektrodenhouders geïsoleerd weg! Het apparaat mag alleen worden geopend door geautoriseerd technisch personeel nadat de stroomstekker werd uitgetrokken! Draag uitsluitend droge beschermende kleding! Wacht 4 minuten tot de condensatoren ontladen zijn! WAARSCHUWING Letselgevaar door straling of hitte! Straling van de vlamboog veroorzaakt letsel aan de huid en aan de ogen. Contact met hete werkstukken en vonken veroorzaakt verbrandingen. Lasschild resp. lashelm met een toereikende beschermingsgraad gebruiken (toepassingafhankelijk)! Draag droge veiligheidskleding (bijv. lasschild, handschoenen etc.) volgens de toepasselijke voorschriften van het betreffende land! Bescherm niet bij het werk betrokken personen door veiligheidsgordijnen of -wanden tegen straling en verblinding! Ontploffingsgevaar! Explosiegevaar bestaat ook als schijnbaar ongevaarlijke stoffen in gesloten reservoirs door verhitting een overdruk opbouwen. Verwijder reservoirs met brandbare of explosieve vloeistoffen van de plaats waar gewerkt wordt! Verhit geen explosieve vloeistoffen, stoffen of gassen door het lassen of snijden! 8

9 Veiligheidsrichtlijnen Algemeen WAARSCHUWING Rook en gassen! Rook en gassen kunnen leiden tot ademnood en vergiftigingen! Bovendien kunnen dampen van oplosmiddelen (gechloreerde koolwaterstof) zich door de ultraviolette straling van de vlamboog in giftig fosgeen omzetten! Zorg voor voldoende frisse lucht! Houd dampen van oplosmiddelen verwijderd van het stralingsbereik van de vlamboog! Draag evt. geschikte ademhalingsbescherming! Brandgevaar! Door de bij het lassen optredende hoge temperaturen, sproeiende vonken, gloeiende onderdelen en hete slakken kunnen vlammen ontstaan. Ook rondzwervende lasstromen kunnen vlammen tot gevolg hebben! Let op brandhaarden in het gebied waar gewerkt wordt! Geen licht ontvlambare voorwerpen, zoals bijv. lucifers of aanstekers meedragen. Zorg voor geschikte blusapparatuur in het gebied waar gewerkt wordt! Verwijder residu van brandbare stoffen grondig van het werkstuk voordat met lassen wordt begonnen. Wacht met de verdere bewerking van werkstukken tot deze zijn afgekoeld. Niet in aanraking brengen met ontvlambare materialen! Verbind lasleidingen op correcte wijze! Gevaar voor ongevallen bij niet-naleving van de veiligheidsrichtlijnen! Het niet in acht nemen van de veiligheidsrichtlijnen kan levensgevaarlijk zijn! Lees de veiligheidsrichtlijnen van deze handleiding zorgvuldig! Neem de voorschriften ter voorkoming van ongevallen van het betreffend land in acht! Wijs personen in de werkzone op het naleven van de voorschriften! Gevaar bij aaneenschakeling van meerdere stroombronnen! Moeten meerdere stroombronnen parallel of in serie aaneen worden geschakeld dan mag dit uitsluitend door een vakman en volgens de aanbevelingen van de fabrikant worden uitgevoerd. De inrichtingen mogen voor vlambooglassen uitsluitend na een keuring worden gebruikt om te garanderen dat de toegelaten nullastspanning niet wordt overschreden. Apparaataansluiting uitsluitend door een vakman laten uitvoeren! Bij het buiten werking stellen van afzonderlijke stroombronnen moeten alle voedings- en lasstroomkabels op betrouwbare wijze van het volledige lassysteem worden losgekoppeld. (gevaar voor retourspanning!) Sluit geen lasapparaten met poolomkeerschakeling (PWS-serie) aan op aparaten voor wisselstroomlassen (AC). Een simpele bedieningsfout kan de toegelaten lasspanningen immers overschrijden. VOORZICHTIG Geluidhinder! Lawaai boven 70 dba kan duurzame beschadiging van het gehoor veroorzaken! Draag geschikte gehoorbescherming! Personen binnen het werkgebied dienen geschikte gehoorbescherming te dragen! 9

10 Veiligheidsrichtlijnen Algemeen VOORZICHTIG Plichten van de exploitant! Voor het gebruik van het apparaat dient men zich aan de desbetreffende landelijke richtlijnen en wetten te houden! Nationale omzetting van de kaderrichtlijn (89/391/EWG), evenals de bijbehorende afzonderlijke richtlijnen. Vooral de richtlijn (89/655/EWG), over de minimumvoorschriften ter bescherming van de veiligheid en de gezondheid bij gebruik van werkmiddelen door werknemers tijdens het werk. De voorschriften voor veiligheid op het werk en voor ongevallenpreventie van het desbetreffende land. Inrichten en gebruiken van het apparaat in overeenstemming met IEC Het veiligheidsbewuste werken van de gebruiker van het apparaat met regelmatige intervallen controleren. Regelmatige keuring van het apparaat volgens IEC Schade door gebruik van componenten van derden! De garantie van de fabrikant vervalt bij apparaatschade door gebruik van componenten van derden! Gebruik uitsluitend systeemcomponenten en opties (stroombronnen, lastoortsen, elektrodehouders, afstandsbedieningen, vervangings- en slijtageonderdelen, enz.) uit ons leveringsprogramma! Accessoirecomponenten uitsluitend bij uitgeschakeld lasapparaat op de desbetreffende aansluitbus steken en vergrendelen. Apparaatschade door zwerflasstromen! Zwerflasstromen kunnen veiligheidsgeleiders vernielen, apparaten en elektrische inrichtingen beschadigen en bouwdelen oververhitten en zodoende brand veroorzaken. Lasstroomleidingen moeten altijd goed vastzitten. Controleer regelmatig of de aansluitingen goed vastzitten. Zorg voor een elektrisch perfecte en vaste werkstukverbinding! Alle elektriciteitgeleidende componenten van de stroombron zoals behuizing, transportwagen en kraanframe elektrisch geïsoleerd opstellen, bevestigen of vasthaken! Geen andere elektrische bedrijfsmiddelen zoals boormachines, hoekslijpmachines, enz. ongeïsoleerd wegleggen op de stroombron, transportwagen of kraanframe! Leg de lastoorts en elektrodehouder altijd elektrisch geïsoleerd weg wanneer u ze niet gebruikt! Netaansluiting Vereisten voor aansluiting op het openbare stroomnet Hoogrendementsapparaten kunnen door de afgenomen stroom van het stroomnet de netwerkkwaliteit beïnvloeden. Voor bepaalde apparaattypen kunnen daarom aansluitbeperkingen of vereisten voor de maximaal mogelijke leidingsimpedantie of het vereiste minimaal voorzieningsvermogen bestaan voor het aansluitpunt op het openbare stroomnet (algemeen koppelingspunt PCC), waarbij ook hier naar de technische gegevens van de apparaten wordt verwezen. In dergelijk geval is de eigenaar of de gebruiker van het apparaat, eventueel na overleg met de eigenaar van het stroomnet, verantwoordelijk om zich ervan te vergewissen dat het apparaat mag worden aangesloten. 10

11 Veiligheidsrichtlijnen Algemeen VOORZICHTIG EMC-classificatie van apparaten In overeenstemming met de norm IEC worden elektromagnetische lasapparaten onderverdeeld in twee klassen van elektromagnetische compatibiliteit - Zie hoofdstuk 8, Technische gegevens: Klasse A apparaten zijn niet bedoeld voor gebruik in woongebieden, waarbij apparaten op het openbare laagspanningsnet worden aangesloten. Bij het waarborgen van de elektromagnetische compatibiliteit voor klasse A apparaten kunnen in dergelijke bereiken problemen optreden door zowel leidinggebonden als stralingsstoringen. Klasse B apparaten voldoen aan de EMC-vereisten voor gebruik in industrie- en woongebieden met aansluiting op het openbare laagspanningsnet. Opstelling en werking Bij de werking van vlambooglasinstallaties kunnen in enkele gevallen elektromagnetische storingen voorkomen, zelfs wanneer elk lasapparaat aan de emissiegrenswaarde van de norm voldoet. Storingen als gevolg van het lassen vallen onder de verantwoordelijkheid van de gebruiker. Ter beoordeling van mogelijke elektromagnetische problemen in de gebruiksomgeving moet de gebruiker op het volgende letten: (zie ook EN , bijlage A) net-, besturings-, signaal- en telecommunicatieleidingen radio- en televisietoestellen computer en andere besturingsinrichtingen veiligheidsinrichtingen de gezondheid van personen in de nabijheid, vooral wanneer zij een pacemaker of hoorapparaat dragen kalibreer- en meetinrichtingen de storingsvastheid van andere inrichtingen in de omgeving het tijdstip van de dag waarop de laswerkzaamheden moeten worden uitgevoerd Aanbevelingen om storingsemissies te beperken stroomaansluiting, bijv. aanvullende netfilter of afscherming met metalen buis onderhoud van de vlambooglasinrichting lasleidingen moeten zo kort mogelijk zijn, dicht bij elkaar liggen en over de vloer worden gelegd potentiaalcompensatie aarding van het werkstuk. In gevallen waarbij een directe aarding van het werkstuk niet mogelijk is, moet de verbinding over geschikte condensators verlopen. afscherming van andere inrichtingen in de omgeving of de volledige lasinrichting 11

12 Veiligheidsrichtlijnen Transport en installatie 2.4 Transport en installatie WAARSCHUWING Verkeerde omgang met gasflessen met inert gas! Verkeerde omgang met gasflessen met inert gas kan ernstig letsel en de dood tot gevolg hebben. Volg de instructies van de gasfabrikant en de gasverordening op! Plaats de fles met inert gas in de daarvoor bedoelde houders en bevestig hem met de veiligheidselementen! Vermijd opwarmen van de inert-gasfles! Gevaar voor ongevallen door ontoelaatbaar transport van apparaten die niet met een kraan mogen worden getransporteerd! Het gebruik van een kraan en het hijsen van het apparaat is niet toegestaan! Het apparaat kan vallen en personen verwonden! Grepen en houders zijn uitsluitend geschikt voor handmatig transport! Het apparaat is niet geschikt voor het hijsen noch voor transport met de kraan! VOORZICHTIG Kantelgevaar! Tijdens het verplaatsen en opstellen kan het apparaat kantelen, personen verwonden of beschadigd raken. Kantelveiligheid is tot een hoek van 10 (conform IEC ) gegarandeerd. Apparaat op vlakke, stabiele ondergrond opstellen of transporteren! Montageonderdelen met gepaste middelen beveiligen! Beschadigingen door niet geïsoleerde voedingskabels! Tijdens het transport kunnen niet geïsoleerde voedingskabels (netkabels, besturingskabels, enz.) gevaren veroorzaken, zoals bijv. het kantelen van aangesloten apparaten en personen beschadigen! Voedingskabels isoleren! VOORZICHTIG Materiële schade door gebruik in niet-rechtopstaande positie! De apparaten zijn voor gebruik in rechtopstaande positie geconcipieerd! Gebruik in niet-toegelaten positie kan materiële schade veroorzaken. Transport en gebruik uitsluitend in rechtopstaande positie! 12

13 Veiligheidsrichtlijnen Transport en installatie Omgevingscondities VOORZICHTIG Plaats van opstelling! Het apparaat mag niet in de buitenlucht en uitsluitend op een passende, stabiele en vlakke ondergrond opgesteld en gebruikt worden! De exploitant moet voor een slipvaste, vlakke ondergrond en voldoende verlichting van de werkplaats zorgen. De veilige bediening van het apparaat moet altijd gegarandeerd zijn. VOORZICHTIG Materiële schade door verontreinigingen! Ongewoon hoge hoeveelheden stof, zuren, corrosieve gassen of substanties kunnen het apparaat beschadigen. Hoge hoeveelheden rook, damp, oliedamp en slijpstoffen vermijden! Zouthoudende omgevingslucht (zeelucht) vermijden! Verboden omgevingsvoorwaarden! Gebrekkige ventilatie resulteert in vermindering van de capaciteit en schade aan het apparaat. Omgevingsvoorwaarden in acht nehmen! In- en uitlaatopening voor koellucht vrijhouden! Minimumafstand van 0,5 m tot hindernissen respecteren! Tijdens gebruik Temperatuurbereik van de omgevingslucht: -25 C tot +40 C relatieve luchtvochtigheid: tot 50 % bij 40 C tot 90 % bij 20 C Transport en opslag Opslag in afgesloten ruimte, temperatuurbereik van de omgevingslucht: -30 C tot +70 C Relatieve luchtvochtigheid tot 90 % bij 20 C 13

14 Gebruik overeenkomstig de bestemming Toepassingsgebied 3 Gebruik overeenkomstig de bestemming WAARSCHUWING Gevaren door onbedoeld gebruik! Bij onbedoeld gebruik van het apparaat kunnen er gevaren voor personen, dieren en materiële zaken ontstaan. Voor alle hieruit voortvloeiende schade aanvaarden wij geen aansprakelijkheid! Het apparaat mag uitsluitend volgens de bestemming en door opgeleid en vakkundig personeel worden gebruikt! Geen onvakkundige modificaties uitvoeren of het apparaat ombouwen! 3.1 Toepassingsgebied TIG-lassen TIG-lassen met gelijkstroom. Contactloze HF-ontsteking of contactontsteking met liftarc activarc Het EWM-activArc-proces zorgt door het uiterst dynamische regelsysteem ervoor dat bij afstandsveranderingen tussen lastoorts en smeltbad, bijv. tijdens handmatig lassen, het aangevoerde vermogen praktisch constant blijft. Spanningsverliezen als gevolg van een verkleining van de afstand tussen de toorts en het smeltbad worden door een stroomstijging (ampère per volt A/V) gecompenseerd en omgekeerd. Hierdoor wordt het vastplakken van de wolfraam-elektrode in het smeltbad voorkomen en de wolfraam-insluitingen beperkt. Dit is vooral handig bij het hechten & punten! spotarc De methode is inzetbaar voor het hechten of het verbindingslassen van platen uit staal en CrNilegeringen met een maximale dikte van ongeveer 2,5 mm. Er kunnen ook verschillende plaatdikte op elkaar worden gelast. Door de eenzijdige toepassing is het ook mogelijk om platen op holle profielen, zoals ronde of vierkante buizen, te lassen. Bij vlamboogpuntlassen wordt de bovenste plaat door de vlamboog doorgesmolten en de onderste plaat aangesmolten. Er ontstaan vlakke fijngeschubde laspunten, die ook in het zicht geen of zeer weinig nabewerking vereisen Spotmatic In tegenstelling tot de bedrijfsmodus spotarc wordt de vlamboog niet zoals gebruikelijk met het indrukken van de toortsknop gestart, maar door kort contact van de wolframelektrode met het werkstuk. De toortsknop is bedoeld voor de vrijgave van het lasproces Elektrodelassen Vlamboog-handlassen of kort elektrodelassen. Kenmerk hiervan is dat de vlamboog tussen een afsmeltende elektrode en het lasbad brandt. Er is geen externe bescherming, de enige beschermende werking van de atmosfeer wordt door de elektrode gevormd. 14

15 Gebruik overeenkomstig de bestemming Meegeldende documenten/geldige aanvullende documenten 3.2 Meegeldende documenten/geldige aanvullende documenten Garantie Meer informatie vindt u in de bijgevoegde brochure "Warranty registration" en informatie over garantie, onderhoud en keuring op Conformiteitsverklaring Het aangegeven apparaat voldoet qua concept en constructie aan de richtlijnen en normen van de EG: EG-laagspanningsrichtlijn (2006/95/EG), EG-EMC-richtlijn (2004/108/EG), Bij onrechtmatige wijzigingen, niet vakkundige reparaties, niet stipt plaatsgevonden herhalingscontroles en/of ongeautoriseerde ombouw van het apparaat die niet uitdrukkelijk door de fabrikant is goedgekeurd, wordt deze verklaring ongeldig. De originele conformiteitsverklaring wordt met het apparaat meegeleverd Lassen in omgevingen met een verhoogd elektrisch risico De apparatuur kan overeenkomstig IEC / DIN EN 60974, VDE 0544 in omgevingen met een verhoogd elektrisch risico worden gebruikt Servicedocumentatie (reserveonderdelen en elektrische schema's) GEVAAR Voer geen verkeerde reparaties en modificaties uit! Om verwondingen en materiële schade te vermijden, mag het apparaat enkel door vakkundige, bevoegde personen gerepareerd resp. gemodificeerd worden! Bij onbevoegde ingrepen vervalt de garantie! In geval van reparatie, bevoegde personen (opgeleid servicepersoneel) hiermee belasten! De elektrische schema's zijn aan het origineel van het apparaat toegevoegd. Reserveonderdelen zijn bij uw bevoegde dealer verkrijgbaar Kalibreren/valideren Hiermee wordt bevestigd dat dit apparaat volgens de geldende normen IEC/EN 60974, ISO/EN 17662, EN met gekalibreerde meetapparatuur is gecontroleerd en aan de toegelaten toleranties voldoet. Aanbevolen kalibreerinterval: 12 maanden. 15

16 Apparaatbeschrijving - snel overzicht Vooraanzicht 4 Apparaatbeschrijving - snel overzicht 4.1 Vooraanzicht Afbeelding

17 Apparaatbeschrijving - snel overzicht Vooraanzicht Pos. Symbool Beschrijving 0 1 Transporthandgreep 2 Apparaatbesturing - Zie hoofdstuk 4.3, Besturing - bedieningselementen 3 Aansluitbus, 5-polig/8-polig (variantafhankelijk) 5-polig: besturingskabel, TIG-standaardtoorts 8-polig: besturingskabel TIG-up/down- of traploos regelbare toorts 4 Aansluitbus, lasstroom + Aansluiting werkstukleiding 5 Apparaatsteunen 6 Inlaatopening koellucht 7 Aansluitbus, lasstroom - Aansluiting TIG-lastoorts 8 Aansluitnippel G¼", lasstroom "-" Aansluiting inert gas (met geel isolatiekapje) voor TIG-lastoorts 9 Transportriem - Zie hoofdstuk 5.2.1, Lengte van de transportriem instellen 17

18 Apparaatbeschrijving - snel overzicht Achteraanzicht 4.2 Achteraanzicht Afbeelding

19 Apparaatbeschrijving - snel overzicht Achteraanzicht Pos. Symbool Beschrijving 0 1 Aansluitbus, 19-polig Aansluiting afstandsbediening 2 Aansluitbus, 8-polig Besturingskabel koelapparaat 3 Hoofdschakelaar, lasapparaat Aan/Uit 4 Aansluitbus, 4-polig Voeding koelapparaat 5 Netaansluitkabel - Zie hoofdstuk 5.5, Netaansluiting 6 Uitlaatopening koellucht 7 Aansluitnippel G¼ Inert-gasaansluiting van drukregelaar 8 Omschakelknop manieren van ontsteking- Zie hoofdstuk 5.7.6, Ontsteking vlamboog = Liftarc (contactontsteking) = HF-ontsteking 9 PC-interface, serieel (D-Sub aansluitbus 9-polig) 19

20 Apparaatbeschrijving - snel overzicht Besturing - bedieningselementen 4.3 Besturing - bedieningselementen Pos. Symbool Beschrijving 0 1 Storings-/statusmeldingen Afbeelding 4-3 Controlelampje Verzamelstoring Controlelampje Tekort aan water (lastoortskoeling) Controlelampje Te hoge temperatuur Controlelampje -teken 2 LED-display met drie posities Weergave lasparameters - Zie hoofdstuk 5.7.4, Lasgegevens-display. 3 Knop lasmethoden Elektrodelassen, licht groen op / arcforce-instelling, licht rood op TIG-lassen 4 Toets bedrijfsmodus/energiebesparingsmodus spotarc / Spotmatic (instelbereik punttijd) 2-takt 4-takt Na 2 sec. indrukken, schakelt het apparaat in de energiebesparingsmodus. Voor heractivering is alleen het indrukken van een gewenst bedieningselement nodig- Zie hoofdstuk 5.10, Energiebesparingsmodus (Standby). 5 Toets TIG-pulslassen Automatisch TIG-pulsen (frequentie en balance) 20

21 Apparaatbeschrijving - snel overzicht Besturing - bedieningselementen Pos. Symbool Beschrijving 0 6 TIG-lasmethode activarc activarc in- of uitschakelen (on/off) Correctie van activarc-merklijn (instelbereik: 0 tot 100) 7 AMP Hoofdstroom (TIG) / pulsstroom I min. tot I max. (stappen van 1 A) Hoofdstroom (elektrodelassen) I min. tot I max. (stappen van 1 A) 8 AMP% Down-Slope (TIG) / pulspauzestroom Instelbereik 1 % tot 100 % (stappen van 1 %). Procentueel afhankelijk van de hoofdstroom. 9 sec Down-slope-tijd (TIG) 0,00 sec. tot 20,0 sec. (stappen van 0,1 sec.). De down-slope-tijd kan voor 2-takt en 4-takt separaat worden ingesteld. 10 sec Gasnastroomtijd (TIG) Instelbereik: 0,00 sec. tot 40,0 sec. ( stappen van 0,1 sec.). 11 Toets Selecteren lasparameters Met deze toets worden de lasparameters ingesteld in functie van de toegepaste lasmethode en de bedrijfsmodus. 12 Draaiknop instelling lasparameters Instelling van stromen, tijden en parameters. 21

22 Besturing - bedieningselementen 5 Opbouw en functie WAARSCHUWING Gevaar voor verwonding door elektrische spanning! Het aanraken van onder stroom staande onderdelen, bijv. lasstroombussen, kan levensgevaarlijk zijn! Neem de veiligheidsinstructie op de eerste pagina van de bedieningshandleiding in acht! Inbedrijfstelling uitsluitend door personen, die over voldoende kennis met het omgaan met vlambooglasapparaten beschikken! Verbinding- of lasleidingen (zoals bijv.: elektrodehouder, lastoorts, werkstukleiding, interfaces) bij uitgeschakeld apparaat aansluiten! VOORZICHTIG Isolatie van de vlambooglasser tegen lasspanning! Niet alle actieve delen van het lasstroomcircuit kunnen beschermd worden tegen direct contact. Hier moet de lasser de veiligheidsvoorschriften naleven. Ook bij het aanraken van lage spanningen kan men schrikken en daarna verongelukken. Droge, onbeschadigde veiligheidsuitrusting dragen (schoenen met rubberen zolen/leren lashandschoenen zonder klinknagels of nietjes)! Direct contact met niet-geïsoleerde aansluitbussen of stekkers vermijden! Lastoorts en elektrodehouder altijd geïsoleerd wegleggen! Gevaar voor verbranding aan de lasstroomaansluiting! Door niet vergrendelde lasstroomverbindingen kunnen aansluitingen en leidingen heet worden en bij aanraking tot brandwonden leiden! Lasstroomverbindingen dagelijks controleren en evt. vergrendelen door naar rechts te draaien. Gevaar door elektrische stroom! Als er afwisselend met verschillende methoden wordt gelast en er lastoortsen en elektrodehouders op het apparaat blijven aangesloten, dan staat op alle leidingen gelijktijdig nullast-/lasspanning! Bij het begin van de werkzaamheden en bij werkonderbrekingen moeten de lastoortsen en de elektrodehouder daarom altijd geïsoleerd worden weggelegd! VOORZICHTIG Schade door onvakkundige aansluiting! Door onvakkundige aansluiting kunnen accessoirecomponenten en de stroombron worden beschadigd! Accessoirecomponenten uitsluitend bij uitgeschakeld lasapparaat op de desbetreffende aansluitbus steken en vergrendelen. Uitvoerige beschrijvingen vindt u in de gebruikshandleiding van de betreffende accessoire! Accessoirecomponenten worden na de inschakeling van de stroombron automatisch herkend. Het omgaan met stofkapjes! De stofkapjes beschermen de aansluitbussen en hiermee het apparaat tegen vuil en apparaatschade. Is er geen accessoire op de aansluitbus aangesloten, dan dient men het stofkapje te plaatsen. Bij defect of verlies dient men het stofkapje te vervangen! 22

23 Werkstukleiding, algemeen 5.1 Werkstukleiding, algemeen VOORZICHTIG Verbrandingsgevaar door onvakkundige aansluiting van de werkstukleiding! Verf, roest en verontreinigingen op aansluitplaatsen verhinderen de doorgang van de stroom en kunnen leiden tot schommelende lasstromen. Schommelende lasstromen kunnen brand veroorzaken en personen verwonden! Aansluitplaatsen reinigen! Werkstukleiding veilig bevestigen! Constructiedelen van het werkstuk niet als retourleiding van lasstroom gebruiken! Zorg voor een onbelemmerde stroomgeleiding! 5.2 Transport en installatie VOORZICHTIG Plaats van opstelling! Het apparaat mag niet in de buitenlucht en uitsluitend op een passende, stabiele en vlakke ondergrond opgesteld en gebruikt worden! De exploitant moet voor een slipvaste, vlakke ondergrond en voldoende verlichting van de werkplaats zorgen. De veilige bediening van het apparaat moet altijd gegarandeerd zijn. 23

24 Koeling apparatuur Lengte van de transportriem instellen Als voorbeeld voor de afstelling wordt in de afbeelding weergegeven hoe de riem te verlengen is. Om de riem in te korten moeten de riemlussen in de tegengestelde richting worden geregen. Afbeelding Koeling apparatuur Om een optimale inschakelduur van de sterkstroomdelen te verkrijgen, dient u de volgende voorwaarden in acht te nemen: Zorg voor voldoende ventilatie op de werkplek. Laat de luchtin- en luchtuitlaatopeningen van het apparaat vrij. Metalen deeltjes, stof en ander vuil mogen niet in het apparaat binnendringen. 24

25 Koeling van de lastoorts 5.4 Koeling van de lastoorts Aansluiting koelmodule Neem de desbetreffende documentatie van bijbehorende componenten in acht! Pos. Symbool Beschrijving 0 1 Aansluitbus, 8-polig Besturingskabel koelapparaat 2 Aansluitbus, 4-polig Voeding koelapparaat 3 Koelmodule Afbeelding 5-2 Besturings- en voedingskabel naar het lasapparaat De verbinding tussen het koel- en het lasapparaat wordt gemaakt d.m.v. twee kabels. Besturingskabel aan het lasapparaat bevestigen. Voedingskabel aan het lasapparaat bevestigen. 25

26 Netaansluiting 5.5 Netaansluiting GEVAAR Gevaar door onvakkundige elektrische aansluiting! Onvakkundige elektrische aansluiting kan persoonlijk letsel of materiële schade veroorzaken! Apparaat uitsluitend op een contactdoos met conform de norm aangesloten randaardeverbinding gebruiken. Wanneer het nodig is om een nieuwe stroomstekker aan te sluiten, dient men deze installatie uitsluitend te laten uitvoeren door een bevoegde elektricien conform de geldende nationale wetten en voorschriften! Stroomstekkers, contactdozen en stroomkabels moeten op regelmatige intervallen door een elektricien worden gecontroleerd! Bij het gebruik van een generator dient men de generator in overeenstemming met de desbetreffende gebruikshandleiding te aarden. Het opgestelde stroomnet moet geschikt zijn voor het gebruik van apparaten volgens beschermingsklasse I Stroomvorm Het apparaat kan zowel op een driefasig 4-aderen-systeem met geaarde nulader als op een driefasig 3-aderen-systeem met aarding op een gewenste plek, bijv. aan een externe geleider, worden aangesloten en gebruikt. Afbeelding 5-3 Legenda Pos. Aanduiding Merkkleur L1 Externe geleider 1 bruin L2 Externe geleider 2 zwart L3 Externe geleider 3 grijs N Nulgeleider blauw PE Randaarde groen-geel VOORZICHTIG Bedrijfsspanning - netspanning! Om beschadiging van het apparaat te voorkomen, moet de op het typeplaatje aangegeven bedrijfsspanning overeenkomen met de netspanning! - Zie hoofdstuk 8, Technische gegevens! Steek de netstekker van het uitgeschakelde apparaat in een passend stopcontact. 26

27 Aanwijzingen voor het leggen van lasstroomleidingen 5.6 Aanwijzingen voor het leggen van lasstroomleidingen Onvakkundig gelegde lasstroomleidingen kunnen storingen (flakkeren) van de vlamboog veroorzaken! Werkstukleiding en slangpakket van lasstroombronnen zonder HFontstekingsinrichting (MIG/MAG) zo lang mogelijk, naast elkaar liggend, parallel leggen. Werkstukleiding en slangpakket van lasstroombronnen met HF-ontstekingsinrichting (TIG) lang parallel leggen met een onderlinge afstand van ong. 20 cm om HF-overslag te vermijden. Over het algemeen moet een minimale afstand van ong. 20 cm of meer worden aangehouden ten opzichte van leidingen van andere lasstroombronnen om wederzijdse invloeden te vermijden. Afbeelding

28 Aanwijzingen voor het leggen van lasstroomleidingen Voor elk lasapparaat een eigen werkstukleiding voor het werkstuk gebruiken! Afbeelding 5-5 Lasstroomleidingen, lastoorts- en tussenslangpakketten volledig afrollen. Lussen vermijden! Kabellengtes in principe niet langer dan nodig is! Overtollige kabellengtes in bochten leggen. Afbeelding

29 TIG-lassen 5.7 TIG-lassen Aansluiting lastoorts en werkstukleiding Bereid de lastoorts overeenkomstig het soort laswerk voor (zie bedieningshandleiding van de toorts). Pos. Symbool Beschrijving 0 1 Lastoorts 2 Lastoortsslangpakket Afbeelding Aansluitbus, lasstroom "-" Aansluiting lasstroomleiding TIG-lastoorts 4 Aansluitnippel G¼" Inertgasaansluiting TIG-lastoorts 5 Aansluitbus, 5-polig/8-polig (variantafhankelijk) 5-polig: besturingskabel, TIG-standaardtoorts 8-polig: besturingskabel TIG-up/down- of traploos regelbare toorts 6 Werkstuk 7 Aansluitbus, lasstroom "+" Aansluiting werkstukleiding 29

30 TIG-lassen Steek de lasstroomstekker van de lastoorts in de aansluitbus lasstroom - en vergrendel de stekker door naar rechts te draaien. Haal de gele beschermkap van aansluitnippel G¼ af. Draai de aansluiting van het inert gas van de lastoorts vast op de aansluitnippel G¼". Steek de stekker van de besturingskast van de lastoorts in de aansluitbus voor de besturingskabel van de lastoorts (5-polig bij standaardtoorts, 8-polig bij up/down- resp. traploos verstelbare toorts) en draai deze vast. Steek de kabelstekker van de werkstukleiding in de aansluitbus, lasstroom "+" en vergrendel de stekker door deze naar rechts te draaien. Indien aanwezig: Klik de aansluitnippels van de koelvloeistofslangen in de betreffende snelkoppelingen vast: Retour rood aan snelkoppeling rood (retourleiding koelmiddel) en toevoer blauw aan snelkoppeling blauw (toevoerleiding koelmiddel) Neem de desbetreffende documentatie van bijbehorende componenten in acht! Aansluitmogelijkheden toorts, aansluitschema's Afbeelding

31 TIG-lassen Inert-gastoevoer WAARSCHUWING Verkeerde omgang met gasflessen met inert gas! Verkeerde omgang met gasflessen met inert gas kan ernstig letsel en de dood tot gevolg hebben. Volg de instructies van de gasfabrikant en de gasverordening op! Plaats de fles met inert gas in de daarvoor bedoelde houders en bevestig hem met de veiligheidselementen! Vermijd opwarmen van de inert-gasfles! VOORZICHTIG Storingen in de toevoer van inert gas! De ongehinderde toevoer van inert gas van de fles met inert gas tot aan de lastoorts is een basisvoorwaarde voor optimale lasresultaten. Bovendien kan een verstopte toevoer van inert gas tot de beschadiging van de lastoorts leiden! Plaats de gele beschermkap weer terug als de inert-gasaansluiting niet wordt gebruikt! Alle inert-gaskoppelingen gasdicht maken! Open alvorens de drukregelaar op de gasfles aan te sluiten de kraan van de fles kort om eventuele verontreinigingen weg te blazen. 31

32 TIG-lassen Aansluiting toevoer inert gas Fles met inert gas in de daarvoor bedoelde fleshouder plaatsen. Fles met inert gas met veiligheidsketting vergrendelen. Pos. Symbool Beschrijving 0 1 drukregelaar 2 Gasfles 3 Uitgang van de drukregelaar 4 Kraan Afbeelding 5-9 De drukregelaar op het gasflesventiel gastdicht vastschroeven. Schroef de wartel van de gasslangaansluiting op de uitgang van de drukregelaar. Pos. Symbool Beschrijving 0 Afbeelding Aansluitnippel G¼", aansluiting inert gas Sluit de wartel van de inert-gasleiding aan op de aansluitnippel G¼". 32

33 TIG-lassen Instelling hoeveelheid inert gas Vuistregel voor gasdoorvoerhoeveelheid: Diameter in mm van de gaskop komt overeen met l/min gasdoorvoer. Bijvoorbeeld: een gaskop van 7 mm komt overeen met een gasdoorvoer van 7 l/min. Verkeerde instelling van inert gas! Zowel een te lage als ook een te hoge instelling van inert gas kan lucht naar het lasbad leiden en hiermee tot poriënvorming. Pas de hoeveelheid inert gas aan de desbetreffende lasopdracht aan! Gastest Bedieningselement Actie x x Resultaat Knop lasparameter selecteren zo vaak indrukken totdat LED activarc activarc knippert. 5 sec. Knop lasparameter selecteren indrukken en circa 5 sec. ingedrukt houden. LED gasvoorstroomtijd (TIG) licht op, beschermgas stroomt circa 20 sec. Stel het reduceerventiel in op de vereiste beschermgashoeveelheid. 33

34 TIG-lassen Selecteren soort laswerk Wijzigingen van de basislasparameters kunnen niet tijdens het lassen worden uitgevoerd. De lasopdracht wordt met de knoppen op de besturing op het lasapparaat geselecteerd. Controlelampjes (LED) geven de geselecteerde lasparameters aan. Instelling van de lasopdracht in de volgende volgorde uitvoeren: Symbool Beschrijving 0 Toets lasmethoden Elektrodelassen TIG-lassen Toets bedrijfsmodus spotarc / Spotmatic (instelbereik punttijd 0,01 sec. tot 20,0 sec.) 2-takt 4-takt Toets TIG-pulslassen Automatisch TIG-pulsen (frequentie en balance) Toets Selecteren lasparameters Met deze toets worden de lasparameters ingesteld in functie van de toegepaste lasmethode en de bedrijfsmodus. Draaiknop instelling lasparameters Instelling van stromen, tijden en parameters Lasgegevens-display De volgende parameters kunnen vóór (instelwaarden) of tijdens (werkelijke waarden) het lassen worden weergegeven: Parameter Vóór het lassen (instelwaarden) Tijdens het lassen (werk. waarden) Lasstroom Parameter-tijden - Parameter-stromen - 34

35 TIG-lassen Expertmenu (TIG) In het Expertmenu zijn functies en parameters ingesteld, die ofwel niet rechtstreeks op de apparaatbesturing kunnen worden ingesteld ofwel waarvan een regelmatig instellen niet noodzakelijk is. ENTER 4 s EXIT 4 s NAVIGATION Afbeelding 5-11 Display Instelling / selecteren Expertmenu Gasvoorstroomtijd Instelbereik: 0,0 sec. tot 20,0 sec. (in stappen van 0,1 sec.). Startstroom Instelling: 1 % tot 200 % (af fabriek 20 %, hoofdstroomafhankelijk) Upslope-tijd 0,0 sec. tot 20,0 sec. (af fabriek in stappen van 1,0 sec., 0,1 sec.) Slope-tijd ts1 (hoofdstroom op daalstroom) Instelling: 0,00 sec. tot 20,0 sec. (af fabriek 0,00 sec.) Slope-tijd ts2 (daalstroom op hoofdstroom) Instelling: 0,00 sec. tot 20,0 sec. (af fabriek 0,00 sec.) Eindkraterstroom Instelbereik procentueel: 1 % tot 200 % (hoofdstroomafhankelijk) ENTER (menutoegang) Knop "Lasparameter" 4 sec. ingedrukt houden. Navigeren in het menu Parameters worden door het indrukken van de knop "Lasparameter" geselecteerd. Het instellen resp. wijzigen van de parameters wordt met de draaiknop "Lasparameterinstelling" uitgevoerd. EXIT (menu verlaten) Na 4 sec. schakelt het apparaat vanzelf terug naar de status bedrijfsklaar. 35

36 TIG-lassen Ontsteking vlamboog HF-ontsteking Afbeelding 5-12 De lichtboog wordt contactloos met hoogspannings-ontstekingspulsen gestart: a) de lastoorts in laspositie over het werkstuk plaatsen (afstand tussen de punt van de elektrode en het werkstuk ca. 2-3 mm). b) de toortstoetsen bedienen (hoogspanning-ontstekingsimpulsen starten de vlamboog). c) de startstroom vloeit, in functie van de gekozen bedrijfsmodus gaat het lassen door. Lassen beëindigen: toortstoetsen loslaten of indrukken en loslaten in functie van de gekozen bedrijfsmodus Liftarc-ontsteking Afbeelding 5-13 De boog wordt door contact met het werkstuk gestart. a) Plaats de gaskop van de toorts en de punt van de Wolfram-elektrode voorzichtig op het werkstuk en druk de toortsknop in (liftarc-stroom vloeit, onafhankelijk van de ingestelde hoofdstroom), b) Kantel de toorts via de gaskop van de toorts tot er zich tussen de elektrodepunt en het werkstuk een afstand van ca. 2-3 mm bevindt. De lichtboog ontsteekt en de lasstroom stijgt, afhankelijk van de ingestelde bedrijfsmodus, tot aan de ingestelde start- resp. hoofdstroom. c) Til de toorts op en draai hem in de normale positie. Lassen beëindigen: toortstoetsen loslaten of indrukken en loslaten in functie van de gekozen bedrijfsmodus Automatische uitschakeling De automatische uitschakelingsfunctie kan tijdens het lasproces door twee toestanden worden geactiveerd: tijdens de ontstekingsfase (ontstekingsfout) Wanneer er binnen 3 sec. na de lasstart geen lasstroom vloeit. tijdens de lasfase (vlamboogonderbreking) Wanneer de vlamboog langer dan 3 sec. wordt onderbroken. In beide gevallen zal het lasapparaat het ontstekings- resp. lasproces onmiddellijk beëindigen. 36

37 TIG-lassen Principeschema s / bedrijfsmodi Met de knop "Selecteren lasparameters" en de draaiknop "Instelling lasparameters" worden de parameters van het principeschema ingesteld. Pos. Symbool Beschrijving 0 Afbeelding Toets Selecteren lasparameters Met deze toets worden de lasparameters ingesteld in functie van de toegepaste lasmethode en de bedrijfsmodus. 2 Draaiknop instelling lasparameters Instelling van stromen, tijden en parameters Verklaring van de tekens Symbool Betekenis Toortsknop 1 indrukken Toortsknop 1 loslaten I t Stroom Tijd Gasvoorstromen I start t Up tp AMP AMP% ts1 ts2 t Down I end Startstroom Up-slope-tijd Puntlastijd Hoofdstroom (minimale tot maximale stroom) Daalstroom (0 % tot 100 % van AMP) TIG-pulsen: slope-tijd van hoofdstroom (AMP) naar daalstroom (AMP%) TIG-pulsen: slope-tijd van daalstroom (AMP%) naar hoofdstroom (AMP) Down-slope-tijd Eindkraterstroom Gasnastromen 37

38 TIG-lassen takt-bedrijf Afbeelding e takt: Toortsknop 1 indrukken en vasthouden. Gasvoorstroomtijd loopt af. HF-ontstekingspulsen springen van de elektrode naar het werkstuk over, de vlamboog ontsteekt. Lasstroom vloeit en gaat onmiddellijk naar de ingestelde waarde van de startstroom I start. HF schakelt uit. De lasstroom stijgt met de ingestelde upslopetijd tot de hoofdstroom AMP. Wanneer tijdens de hoofdstroomfase de toortsknop 2 samen met de toortsknop 1 wordt ingedrukt, dan daalt de lasstroom met ingestelde slopetijd (ts1) tot op de daalstroom AMP%. Na het loslaten van de toortsknop 2 stijgt de lasstroom met ingestelde slopetijd (ts2) weer naar de hoofdstroom AMP. 2e takt: Toortsknop 1 loslaten. De hoofdstroom daalt met de ingestelde downslopetijd tot eindkraterstroom I end (minimale stroom). Als de 1e toortsknop tijdens de downslopetijd wordt ingedrukt, stijgt de lasstroom weer tot de ingestelde hoofdstroom AMP De hoofdstroom bereikt de eindkraterstroom I end, de vlamboog dooft. De ingestelde gasnastroomtijd loopt af. Bij aangesloten voetafstandsbediening RTF schakelt het apparaat automatisch over op 2-takt-bedrijf. Up- en down-slope zijn uitgeschakeld. 38

39 TIG-lassen takt-bedrijf Afbeelding e fase Druk toortsschakelaar 1 in, de gasvoorstroomtijd loopt af. HF-ontstekingspulsen springen van de elektrode naar het werkstuk over, de vlamboog ontsteekt. De lasstroom vloeit en gaat onmiddellijk naar de vooraf ingestelde startstroomwaarde (zoekvlamboog bij minimale instelling). HF schakelt uit. 2e fase Laat toortsschakelaar 1 los. De lasstroom stijgt met de ingestelde Up-slope tijd tot de hoofdstroom AMP. Omschakelen van hoofdstroom AMP naar Down-slope AMP%: Druk op toortsschakelaar 2 of Tiptoets met toortsschakelaar 1 De slope-tijden kunnen worden ingesteld. 3e fase Druk toortsschakelaar 1 in. De hoofdstroom daalt met de ingestelde Down-slope tijd tot eindkraterstroom I end (minimale stroom). 4e fase Laat toortsschakelaar 1 los, de vlamboog gaat uit. De ingestelde gasnastroomtijd begint. Onmiddellijk beëindigen van het lassen zonder Down-slope en eindkraterstroom: Kort indrukken van de 1 e toortsschakelaar (3 e fase en 4 e fase). De stroom daalt naar nul en de gasnastroomtijd begint. Bij aangesloten voetafstandsbediening RTF schakelt het apparaat automatisch over op 2-takt-bedrijf. Up- en down-slope zijn uitgeschakeld. Om de alternatieve lasstart (tipstart) te gebruiken, moet op de apparaatbesturing een tweecijferige toortsmodus (11-x) worden ingesteld. Afhankelijk van het apparaattype zijn verschillende aantallen toortsmodi beschikbaar. In de eencijferige toortsmodus (1-x) is deze functie gedeactiveerd. 39

40 TIG-lassen spotarc De methode is inzetbaar voor het hechten of het verbindingslassen van platen uit staal en CrNilegeringen met een maximale dikte van ongeveer 2,5 mm. Er kunnen ook verschillende plaatdiktes op elkaar worden gelast. De bedrijfsmodi voor het puntlassen (spotarc/spotmatic) kunnen in twee verschillende tijdbereiken worden gebruikt. Hier bestaat een onderscheid tussen een "lang en een "kort" tijdbereik. Deze tijdbereiken zijn als volgt bepaald: Tijdbereik Instelbereik Up-/down-slope Pulsen AC Display Display Lang 0,01 s - 20,0 s (10 ms) ja ja ja Kort 5 ms ms (1 ms) nee nee nee Bij de selectie van de bedrijfsmodus spotarc wordt automatisch het lange tijdbereik geselecteerd. Bij de selectie van de bedrijfsmodus Spotmatic wordt automatisch het korte tijdbereik geselecteerd. De gebruiker kan het tijdbereik in het configuratiemenu wijzigen- Zie hoofdstuk 5.13, Configuratiemenu voor apparatuur. Selecteren en instelling TIG-spotArc Bedieningselem Actie Resultaat ent Controlelampje licht op Gedurende ca. 4 s kan men de punttijd met de draaiknop lasparameterinstelling instellen. (Instelbereik punttijd 0,01 s tot 20,0 s) Hierna schakelt het display opnieuw op stroom dan wel spanning over. Door de knop herhaaldelijk in te drukken schakelt het display weer om op de parameter en is deze instelling met de draaiknop te wijzigen. De punttijd kan ook in het principeschema worden ingesteld. Punttijd "tp" instellen Het TIG-spotArc proces wordt af fabriek met de pulsvariante TIGpulsautomatiek ingeschakeld. Automatisch TIG-pulsen (frequentie en balance) Om een effectief resultaat te behalen dienen de up- en downslope-tijden op "0" te zijn ingesteld. 40

41 TIG-lassen Afbeelding 5-17 Als voorbeeld wordt het ontstekingsproces van de HF-ontsteking weergegeven. De vlamboogontsteking met Liftarc is echter ook mogelijk- Zie hoofdstuk 5.7.6, Ontsteking vlamboog. Lasproces: Toortsknop indrukken en vasthouden. Gasvoorstroomtijd loopt af. HF-ontstekingsimpulsen springen van de elektrode naar het werkstuk over, de vlamboog ontsteekt. Lasstroom vloeit en gaat onmiddellijk naar de ingestelde waarde van de startstroom I start. HF schakelt uit. De lasstroom stijgt met de ingestelde upslopetijd tot de hoofdstroom AMP. Het proces wordt door het verlopen van de ingestelde spotarc-tijd of het vroegtijdig loslaten van de toortsknop beëindigd. 41

42 TIG-lassen Spotmatic Deze functie moet voor gebruik worden geactiveerd- Zie hoofdstuk 5.13, Configuratiemenu voor apparatuur. In tegenstelling tot de bedrijfsmodus spotarc wordt de vlamboog niet zoals gebruikelijk met het indrukken van de toortsknop gestart, maar door de wolfraamelektrode kort op het werkstuk te plaatsen. De toortsknop is bedoeld voor de vrijgave van het lasproces. De vrijgave kan voor elk laspunt afzonderlijk of permanent worden uitgevoerd- Zie hoofdstuk 5.13, Configuratiemenu voor apparatuur: Afzonderlijke procesvrijgave: het lasproces moet voor elke vlamboogontsteking door het indrukken van de toortsknop opnieuw worden vrijgegeven. Permanente procesvrijgave: het lasproces wordt door eenmalig indrukken van de toortsknop vrijgegeven. De volgende vlamboogontstekingen worden gestart door kort plaatsen van de wolfraamelektrode. Selectie en instelling worden in principe zoals bij de bedrijfsmodus spotarc uitgevoerd "- Zie hoofdstuk , spotarc". 42

43 TIG-lassen Afbeelding 5-18 Als voorbeeld wordt het ontstekingsproces van de HF-ontsteking weergegeven. De vlamboogontsteking met Liftarc is echter ook mogelijk- Zie hoofdstuk 5.7.6, Ontsteking vlamboog. Selecteer het type procesvrijgave voor het lasproces- Zie hoofdstuk 5.13, Configuratiemenu voor apparatuur. Up- en down-slope-tijden zijn uitsluitend bij lang instelbereik van de punttijd (0,01 s - 20,0 s) mogelijk. Lastoortsknop indrukken en loslaten (tiptoetsen) om het lasproces vrij te geven. Gaskop en de punt van de wolfraamelektrode voorzichting op het werkstuk plaatsen. Kantel de toorts over de toortsgaskop tot er tussen het elektrodepunt en het werkstuk een afstand van ca. 2-3 mm bestaat. Het beschermgas stroomt gedurende de ingestelde gasvoorstroomtijd. De vlamboog ontsteekt en de eerder ingestelde startstroom (I start ) gaat stromen. De hoofdstroomfase wordt door het aflopen van de ingestelde spotarc-tijd beëindigd. De lasstroom daalt met de ingestelde down-slope-tijd tot op de eindstroom (I end ). De gasnastroomtijd loopt af en het lasproces wordt beëindigd. Lastoortsknop indrukken en loslaten (tiptoetsen) om het lasproces weer vrij te geven (alleen vereist bij de afzonderlijke procesvrijgave). Het opnieuw plaatsen van de lastoorts met de wolfraamelektrodepunt start het volgende lasproces. 43

44 TIG-lassen takt-bedrijf C-versie Afbeelding e fase Druk toortsknop 1 in, de gasvoorstroomtijd loopt af. HF-ontstekingspulsen springen van de elektrode naar het werkstuk over, de vlamboog ontsteekt. De lasstroom vloeit en gaat onmiddellijk naar de vooraf ingestelde startstroomwaarde (zoekvlamboog bij minimale instelling). HF schakelt uit. 2e fase Laat toortsknop 1 los. De lasstroom stijgt met de ingestelde Up-slope-tijd tot de hoofdstroom AMP. Door indrukken van de toortstoets 1 begint de slope (ts1) van de hoofdstroom AMP naar daalstroom AMP%. Door de toortstoets los te laten, begint de slope (ts2) van de daalstroom AMP% opnieuw naar de hoofdstroom AMP. Dit proces kan zo vaak als men wil worden herhaald. Het lasproces wordt beëindigd door het stoppen van de vlamboog in daalstroom (verwijderen van de toorts van het werkstuk, tot de vlamboog dooft). De slope-tijden kunnen worden ingesteld- Zie hoofdstuk 5.7.5, Expertmenu (TIG). Deze bedrijfsmodus moet worden vrijgeschakeld- Zie hoofdstuk 5.13, Configuratiemenu voor apparatuur. 44

45 TIG-lassen Puls-automatiek De lasapparaten beschikken over een geïntegreerde pulsinrichting. Bij het pulsen wordt tussen de pulsstroom (hoofdstroom) en de pauzestroom (daalstroom) heen en weer geschakeld. De pulsautomatiek wordt vooral bij het hechten en punten van werkstukken gebruikt. Door de stroomafhankelijke pulsfrequentie en -balance wordt een trilling in het smeltbad opgewekt die de luchtlasvoegoverbrugbaarheid positief beïnvloedt. De vereiste pulsparameters worden automatisch door de apparaatbesturing bepaald. Bedieningselement Actie Resultaat Selecteren TIG-pulsautomatiek Knop TIG-pulsen indrukken tot controlelampje TIG-pulsautomatiek brandt TIG-pulsen -2-takt bedrijf Afbeelding TIG-pulsen - 4-takt bedrijf Afbeelding

46 TIG-lassen TIG-activArc-lassen Het EWM-activArc-proces zorgt door het uiterst dynamische regelsysteem ervoor dat bij afstandsveranderingen tussen lastoorts en smeltbad, bijv. tijdens handmatig lassen, het aangevoerde vermogen praktisch constant blijft. Spanningsverliezen als gevolg van een verkleining van de afstand tussen de toorts en het smeltbad worden door een stroomstijging (ampère per volt A/V) gecompenseerd en omgekeerd. Hierdoor wordt het vastplakken van de wolfraam-elektrode in het smeltbad voorkomen en de wolfraam-insluitingen beperkt. Dit is vooral handig bij het hechten & punten! Bedieningselem ent Actie Resultaat Display n x Parameter activarc selecteren Indrukken tot de LED knippert Parameter inschakelen Parameter uitschakelen - Parameterinstelling De activarc-parameter (regeling) kan individueel aan het laswerk (plaatdikte) worden aangepast. Voorinstelling: selectie TIG-activArc-lassen Menutoegang (ENTER): knop verloopparameter 4 sec. ingedrukt houden. Menu verlaten (EXIT): knop Verloopparameter 4 sec. ingedrukt houden. ENTER EXIT 4 s 4 s NAVIGATION Afbeelding 5-22 Display Instelling / Selecteren Parameter activarc Instelling: 0 tot 100 (af fabriek 50) 46

47 TIG-lassen Lastoorts (bedieningsvarianten) Met dit apparaat kunnen verschillende toortsvarianten worden gebruikt. Functies van de bedieningselementen, zoals toortsschakelaars (BRT), wipschakelaars of potentiometers kunnen afzonderlijk via toortsmodi worden aangepast. Verklaring van de tekens op de display: Symbool Beschrijving Druk op de toortsschakelaar Druk kort op toortsschakelaar Druk kort en vervolgens lang op de toortsschakelaar Toortsschakelaar tiptoetsen (tiptoetsfunctie) Even indrukken van de toortsknop om een functiewijziging uit te voeren. De ingestelde toortsmodus bepaalt de werkwijze van de tipfunctie. 47

48 TIG-lassen Instelling toortsmodus en Up/Down-snelheid De gebruiker heeft de beschikking over de modi 1 tot 6 en de modi 11 tot 16. De modi 11 tot 16 hebben dezelfde functionele mogelijkheden als 1 tot 6, echter zonder tiptoetsfunctie voor de daalstroom. De functionele mogelijkheden in de verschillende modi vindt u in de tabellen bij de verschillende typen toortsen. In alle modi kan het lasproces natuurlijk met de toortsknop 1 (BRT 1) worden in- en uitgeschakeld. ENTER 0 l + EXIT NAVIGATION Afbeelding 5-23 Display Instelling / selecteren Menu verlaten Exit Menu toortsconfiguratie Lastoortsfuncties instellen Toortsmodus (af fabriek 1) Up-/down-snelheid Waarde verhogen = snelle stroomverandering Waarde verlagen = langzame stroomverandering Alleen de genoemde modi zijn zinvol voor de verschillende toortstypes. 48

49 TIG-lassen TIG-standaardtoorts (5-polig) Standaardtoorts met één toortsknop Afbeelding Bedieningselementen Verklaring van de tekens BRT1 = Lastoorts 1 (lasstroom Aan/Uit; daalstroom via tiptoets-functie) Lasstroom Aan / Uit Daalstroom (4-takt-bedrijf) 1 (af fabriek) Functies Modus Bedieningselementen Standaardtoorts met twee toortsknoppen Afbeelding Bedieningselementen Verklaring van de tekens BRT1 = Toortsknop 1 BRT2 = Toortsknop 2 Functies Modus Bedieningselementen Lasstroom Aan / Uit Daalstroom 1 (af fabriek) Daalstroom (tiptoets-bedrijf) / (4-takt-bedrijf) Lasstroom Aan / Uit Daalstroom (tiptoets-bedrijf) / (4-takt-bedrijf) Up-functie 3 Down-functie 49

50 TIG-lassen Standaardtoorts met een tuimelschakelaar (MG-tuimelschakelaar, twee toortsknoppen) Afbeelding Bedieningselementen Verklaring van de tekens BRT 1 = toortsknop 1 BRT 2 = toortsknop 2 Functies Modus Bedieningselementen Lasstroom Aan / Uit Daalstroom 1 (af fabriek) Daalstroom (tiptoets-bedrijf) / (4-takt-bedrijf) Lasstroom Aan / Uit Daalstroom (tiptoets-bedrijf) Up-functie 2 Down-functie Lasstroom Aan / Uit Daalstroom (tiptoets-bedrijf) / (4-takt-bedrijf) Up-functie 3 Down-functie 50

51 TIG-lassen TIG-Up/Down-toorts (8-polig) Up/Down-toorts met één toortsknop Afbeelding Bedieningselementen Verklaring van de tekens BRT 1 = toortsknop 1 Functies Modus Bedieningselementen Lasstroom Aan / Uit Daalstroom (tiptoetsbedrijf) / (4-takt-bedrijf) Lasstroom traploos verhogen (Up-functie) 1 (af fabriek) Lasstroom traploos verlagen (Down-functie) Lasstroom Aan / Uit Daalstroom (tiptoetsbedrijf) 2 Lasstroom Aan / Uit Daalstroom (tiptoetsbedrijf) / (4-takt-bedrijf) Lasstroom over sprong verhogen* 4 Lasstroom over sprong verlagen* 51

52 TIG-lassen Up/Down-toorts met twee toortsknoppen Afbeelding Bedieningselementen Verklaring van de tekens BRT 1 = toortsknop 1 (links) BRT 2 = toortsknop 2 (rechts) Functies Modus Bedieningselementen Lasstroom Aan / Uit Daalstroom Daalstroom (tiptoetsbedrijf) / (4-takt-bedrijf) 1 (af fabriek) Lasstroom traploos verhogen (Up-functie) Lasstroom traploos verlagen (Down-functie) Lasstroom Aan / Uit Daalstroom 2 Daalstroom (tiptoetsbedrijf) Lasstroom Aan / Uit Daalstroom Daalstroom (tiptoetsbedrijf) 4 Lasstroom over sprong verhogen* Lasstroom over sprong verlagen* * - Zie hoofdstuk , Instelling van de 1 ste sprong Gastest 4 > 3 s 52

53 TIG-lassen Traploos regelbare toorts (8-polig) Alvorens het lasapparaat in bedrijf te nemen, moet het worden geconfigureerd met een traploos verstelbare toorts- Zie hoofdstuk , Aansluiting TIG traploos verstelbare toorts configureren. Traploos verstelbare toorts met één toortsknop Afbeelding Bedieningselementen Verklaring van de tekens BRT 1 = toortsknop 1 Lasstroom Aan / Uit 3 Daalstroom (tiptoets-bedrijf) Lasstroom traploos verhogen Lasstroom traploos verlagen Functies Modus Bedieningselementen Traploos verstelbare toorts met twee toortsknoppen Afbeelding Bedieningselementen Verklaring van de tekens BRT 1 = toortsknop 1 BRT 2 = toortsknop 2 Functies Modus Bedieningselementen Lasstroom Aan / Uit 3 Daalstroom Daalstroom (tiptoets-bedrijf) Lasstroom traploos verhogen Lasstroom traploos verlagen 53

54 TIG-lassen Aansluiting TIG traploos verstelbare toorts configureren GEVAAR Gevaar voor verwonding door elektrische spanning na uitschakeling! Werkzaamheden aan een open apparaat kunnen tot dodelijke verwondingen leiden! Tijdens werking worden de condensatoren in het apparaat met elektrische spanning geladen. Deze spanning blijft nog tot 4 minuten na het verwijderen van de stroomstekker bestaan. 1. Apparaat uitschakelen. 2. Stroomstekker verwijderen. 3. Wacht minimaal 4 minuten tot de condensatoren zijn ontladen! WAARSCHUWING Gevaar voor ongevallen bij niet-naleving van de veiligheidsrichtlijnen! Het niet in acht nemen van de veiligheidsrichtlijnen kan levensgevaarlijk zijn! Lees de veiligheidsrichtlijnen van deze handleiding zorgvuldig! Neem de voorschriften ter voorkoming van ongevallen van het betreffend land in acht! Wijs personen in de werkzone op het naleven van de voorschriften! VOORZICHTIG Controle! Vóór het terug in gebruik nemen, moet absoluut een inspectie en controle tijdens gebruik conform IEC / DIN EN Vlambooglasinstallaties Inspectie en controle tijdens gebruik worden uitgevoerd! Voor gedetailleerde richtlijnen zie de standaard-bedieningshandleiding van het lasapparaat. Bij de aansluiting van een traploos regelbare toorts moet binnen in het lasapparaat op de printplaat T320/1 de jumper JP27 verwijderd worden. Configuratie lastoorts Instelling Voorbereid voor TIG standaard- resp. up/down-toorts (af fabriek) Voorbereid voor traploos regelbare toorts JP27 JP27 Afbeelding 5-24 Voor dit type lastoorts moet het lasapparaat op de lastoortsmodus 3 worden ingesteld- Zie hoofdstuk , Instelling toortsmodus en Up/Down-snelheid. 54

55 TIG-lassen Instelling van de 1 ste sprong Afbeelding ENTER l + EXIT NAVIGATION Afbeelding 5-26 Display Instelling / selecteren Menu verlaten Exit Menu toortsconfiguratie Lastoortsfuncties instellen Instelling van de 1ste sprong Instelling: 1 tot 20 (af fabriek 1) Deze functie is alleen in combinatie met Up/Down-toortsen in de modus 4 en 14 mogelijk! 55

56 Elektrodelassen 5.8 Elektrodelassen VOORZICHTIG Kans op beknelling en verbranding! Bij het vervangen van afgebrande of nieuwe staafelektroden apparaat aan de hoofdschakelaar uitschakelen; geschikte veiligheidshandschoenen dragen; geïsoleerde tang gebruiken om verbruikte staafelektroden te verwijderen en gelaste werkstukken te bewegen en; elektrodehouder altijd geïsoleerd wegleggen! Inertgasaansluiting! Bij de lasmethode elektrodelassen staat de inertgasaansluiting (aansluitnippel G¼") onder nullastspanning. De gele beschermkap op aansluitnippel G¼" plaatsen (bescherming tegen elektrische spanning en vuil) Aansluiting elektrodehouder en werkstukleiding De polariteit is afhankelijk van de opgave van de fabrikant van de elektroden; deze staat op de verpakking van de elektroden. Pos. Symbool Beschrijving 0 1 Elektrodehouder Afbeelding Aansluitbus, lasstroom - Aansluiting werkstukleiding of elektrodehouder 3 Werkstuk 4 Aansluitbus, lasstroom "+" Aansluiting elektrodehouder resp. werkstukleiding 5 Aansluitnippel G¼", aansluiting inert gas Plaats de gele beschermkap op aansluitnippel G¼. Steek de kabelstekker van de elektrodehouder in de aansluitbus, lasstroom "+" of "-" en vergrendel de stekker door deze naar rechts te draaien. Steek de kabelstekker van de werkstukleiding in de aansluitbus, lasstroom "+" of "-" en vergrendel de stekker door deze naar rechts te draaien. 56

57 Elektrodelassen Selecteren soort laswerk Bedieningselem ent Handelin g Resultaat Selecteren lasmethode elektrodelassen. Het signaallampje licht groen op. Lasstroom instellen. Indien gewenst kan ook de pulsfunctie worden geactiveerd. Het signaallampje licht groen op Arcforce De arcforcing-inrichting stelt, kort voordat de elektrode dreigt vast te branden, een stroomverhoging in die het vastbranden van de elektrode bemoeilijkt. Bedieningselement Actie Resultaat Display 1 x Selecteren lasparameters arcforcing Controlelampje licht rood op Antistick Arcforcing instellen -40 = kleine stroomverhoging > zachtere vlamboog 0 = standaardinstelling +40 = hoge stroomverhoging > agressievere vlamboog Antistick voorkomt het uitgloeien van de elektrode. Mocht de elektrode ondanks de arcforce-inrichting vastbranden, dan schakelt het apparaat automatsich binnen ca. 1 sec. over op minimale stroom, zodat het uitgloeien van de elektrode wordt voorkomen. Controleer de lasstroominstelling en corrigeer deze voor de soort lassen! Afbeelding

58 Elektrodelassen Hotstarts-troom en hotstart-tijd De hotstart-inrichting zorgt ervoor dat staafelektroden door een verhoogde startstroom beter ontsteken. a) = Hotstart-tijd b) = Hotstart-stroom I = Lasstroom t = Tijd ENTER (menutoegang) Knop "Lasparameter" 4 sec. ingedrukt houden. Navigeren in het menu Parameters worden door het indrukken van de knop "Lasparameter" geselecteerd. Het instellen resp. wijzigen van de parameters wordt met de draaiknop "Lasparameterinstelling" uitgevoerd. EXIT (menu verlaten) Na 4 sec. schakelt het apparaat vanzelf terug naar de status bedrijfsklaar. ENTER EXIT 4 s 4 s NAVIGATION Afbeelding 5-29 Display Instelling / selecteren Hotstart-stroom Instelling hotstart-stroom Hotstart-tijd Instelling hotstart-tijd 58

59 Elektrodelassen Elektrode-pulslassen in stijgende positie (PF) Laseigenschappen van elektrode impulslassen: zeer geschikt voor lassen van grondnaden bij deklagen van fijnschilferachtige naadoppervlakken in TIG-optiek minder nabewerkingen en daardoor minder spetters zeer geschikt voor moeilijke elektroden uitstekende overbrugging van lasvoegen zonder grondnaaddoorhang minder kromtrekking door ongecontroleerde warmte-inbreng AMP = hoofdstroom IPU = pulsstroom I 2 = pulspauzestroom FrE = frequentie bal = toetsverhouding Afbeelding 5-30 De pulsparameters zijn standaard zodanig ingesteld dat de gemiddelde lasstroomwaarde aan de geselecteerde hoofdstroom AMP voldoet. Worden de pulsparameters gewijzigd dan verandert ook de gemiddelde waarde van de lasstroom AMP. 59

60 Elektrodelassen ENTER EXIT Autom atic Puls 4 s 4 s NAVIGATION Afbeelding 5-31 Display Instelling / selecteren Expertmenu Hotstart-stroom Instelling hotstart-stroom Hotstart-tijd Instelling hotstart-tijd Pulsstroom Instelbereik procentueel: 1 % tot 200 %, hoofdstroomafhankelijk, af fabriek 142 % Pulspauzestroom Instelbereik procentueel: 1 % tot 200 %, hoofdstroomafhankelijk, af fabriek 82 % Wisselstroom-balance (AC) Max. instelbereik: -30 % tot +30 % (in stappen van 1 %-). Optimalisering van de reinigingswerking en het inbrandgedrag. Frequentie, elektrode impulslassen Instelbereik 0,1 Hz tot 500 Hz, af fabriek 1,2 Hz 60

61 Afstandsbedieningen 5.9 Afstandsbedieningen Steek de stuurstroomkabel in de 19-polige aansluitbus van de afstandsbediening en vergrendel deze Handafstandsbediening RT1 19POL Functies Traploos instelbare lasstroom (0 % tot 100 %) afhankelijk van de vooraf geselecteerde hoofdstroom op het lasapparaat Hand-afstandsbediening RTG1 19POL Functies Traploos instelbare lasstroom (0 % tot 100 %) afhankelijk van de vooraf geselecteerde hoofdstroom op het lasapparaat Handafstandsbediening RTP1 19POL Functies TIG / elektrodelassen. Traploos instelbare lasstroom (0 % tot 100 %) afhankelijk van de vooraf geselecteerde hoofdstroom op het lasapparaat. Pulsen / punten / normaal Puls-, punt- en pauzetijd traploos instelbaar Handafstandsbediening RTP2 19POL Functies TIG / elektrodelassen. Traploos instelbare lasstroom (0 % tot 100 %) afhankelijk van de vooraf geselecteerde hoofdstroom op het lasapparaat. Pulsen / punten / normaal Frequentie en punttijd traploos instelbaar. Grove instelling van de taktfrequentie. Puls-pauze-verhouding (balance) van 10 % - 90 % instelbaar Handafstandsbediening RTP3 spotarc 19POL Functies TIG / elektrodelassen. Traploos instelbare lasstroom (0 % tot 100 %) afhankelijk van de vooraf geselecteerde hoofdstroom op het lasapparaat. Pulsen / SpotArc-punten / normaal Frequentie en punttijd traploos instelbaar. Grove instelling van de taktfrequentie. Puls-pauze-verhouding (balance) van % instelbaar. 61

62 Afstandsbedieningen Voetafstandsbediening RTF1 19POL 5 M / RTF2 19POL 5 M Functies Traploos instelbare lasstroom (0 % tot 100 %) afhankelijk van de vooraf geselecteerde hoofdstroom op het lasapparaat. Lasproces start/stop (TIG) ActivArc-lassen is in combinatie met de voetafstandsbediening niet mogelijk. Symbool Betekenis Afbeelding 5-32 Voetafstandsbediening indrukken (lasproces starten) Voetafstandsbediening bedienen (lasstroom volgens toepassing instellen) Voetafstandsbediening loslaten (lasproces beëindigen) FFr Aanvoerfunctie RTF on Lasstroom loopt in een aanvoerfunctie volgens de bepaalde hoofdstroom off Lasstroom springt onmiddellijk naar de bepaalde hoofdstroom 62

63 Energiebesparingsmodus (Standby) Aanvoerfunctie voetafstandsbediening RTF 1 / RTF 2 ENTER 0 l + EXIT NAVIGATION Afbeelding 5-33 Display Instelling / selecteren Menu verlaten Exit Apparaatconfiguratie (tweede deel) Instellingen van de apparaatfuncties en parameterweergave Aanvoerfunctie Afstandsbediening RTF 1 De aanvoerfunctie kan worden in- of uitgeschakeld Inschakelen Apparaatfunctie inschakelen Uitschakelen Apparaatfunctie uitschakelen 5.10 Energiebesparingsmodus (Standby) De energiebesparingsfunctie kan door lang indrukken van de knop "- Zie hoofdstuk 4.3, Besturing - bedieningselementen" of met de instelbare parameter in het configuratiemenu (tijdsafhankelijke energiebesparingsfunctie) worden geactiveerd. Bij actieve energiebesparingsfunctie wordt op beide apparaatdisplays alleen de middelste digit weergegeven. Door het indrukken van een bedieningselement (bijv. indrukken van de lastoorts) wordt de energiebesparingsfunctie gedeactiveerd en schakelt het apparaat naar lasgereedheid Interfaces voor de automatisering VOORZICHTIG Apparaatschade door onvakkundige aansluiting! Ongeschikte besturingskabels of verkeerde bezetting van in- en uitgangssignalen kunnen het apparaat beschadigen. Alleen afgeschermde besturingskabels gebruiken! Wanneer het apparaat met regelspanningen wordt gebruikt, moet de verbinding via geschikte scheidingsversterkers worden gemaakt! Om de hoofd- resp. daalstroom via regelspanningen te besturen, moeten de desbetreffende ingangen worden vrijgeschakeld (zie Activering ingestelde regelspanning). 63

64 Interfaces voor de automatisering Aansluitbus afstandsbediening 19-polig Pos. Pin Signaalvorm Benaming Afbeelding A Uitgang Aansluiting voor kabelmantel (PE) 2 B/L Uitgang Stroom-vloeit-signaal I>0, potentiaalvrij (max V / 100 ma) 3 F Uitgang Referentiespanning voor potentiometer 10 V (max. 10 ma) 4 C Ingang Ingestelde regelspanning voor hoofdstroom, 0-10 V (0 V = I min / 10 V = I max ) 5 D Ingang Ingestelde regelspanning voor daalstroom, 0-10 V (0 V = I min / 10 V = I max ) 6 J/U Uitgang Referentiepotentiaal 0 V 7 K Uitgang Voeding: +15 V, max. 75 ma. 8 V Uitgang Voeding: -15 V, max. 25 ma. 9 R Ingang Lasstroom start / stop 10 H Ingang Omschakeling lasstroom hoofd- of daalstroom (pulsen) 11 M/N/P Ingang Activering ingestelde regelspanning Alle 3 signalen op referentiepotentiaal 0 V zetten om de extern ingestelde regelspanning voor hoofd- en daalstroom te activeren 12 G Uitgang Meetwaarde I SOLL (1 V = 100 A) 64

65 PC-interface 5.12 PC-interface VOORZICHTIG Apparaatschade c.q. storingen door onvakkundig aansluiten van de PC! Wanneer de interface SECINT X10USB niet gebruikt wordt, heeft dit apparaatschade c.q. storingen in de signaaloverdracht tot gevolg. Door hoogfrequente ontstekingsimpulsen kan de PC worden vernield. Tussen de PC en het lasapparaat moet de interface SECINT X10USB worden aangesloten! Voor het aansluiten mogen uitsluitend de meegeleverde kabels worden gebruikt (geen extra verlengkabels toepassen)! Neem de desbetreffende documentatie van bijbehorende componenten in acht! 5.13 Configuratiemenu voor apparatuur In het apparaatmenu zijn basisfuncties, zoals bijv. toortsmodi, displayweergave en het servicemenu ingesteld Selectie, wijziging en opslag van parameters ENTER (menutoegang) Apparaat met de hoofdschakelaar uitschakelen Knop "Lasparameter" ingedrukt houden en gelijktijdig het apparaat opnieuw inschakelen. NAVIGATION (navigeren in het menu) Parameters worden door het indrukken van de knop "Lasparameter" geselecteerd. Het instellen resp. wijzigen van de parameters wordt met de draaiknop "Lasparameterinstelling" uitgevoerd. EXIT (menu verlaten) Menupunt "EIt" selecteren. Knop Lasparameter indrukken (instellingen worden overgenomen, apparaat schakelt over in de status bedrijfsklaar). 65

66 Configuratiemenu voor apparatuur 0 l ENTER + EXIT NAVIGATION Afbeelding

67 Configuratiemenu voor apparatuur Display Instelling / selecteren Menu verlaten Exit Menu toortsconfiguratie Lastoortsfuncties instellen Toortsmodus (af fabriek 1) Up-/down-snelheid Waarde verhogen = snelle stroomverandering Waarde verlagen = langzame stroomverandering Instelling van de 1ste sprong Instelling: 1 tot 20 (af fabriek 1) Apparaatconfiguratie Instellingen van de apparaatfuncties en parameterweergave Weergave lasstroom (start-, daal-, eind- en hotstart-stroom) Pro = lasstroomweergave percentueel afhankelijk van de hoofdstroom (af fabriek) Abs = lasstroomweergave absoluut 2-takt-bedrijf (C-versie) on = aan off = uit (af fabriek) Omschakeling stroomweergave (elektrodelassen) on = weergave werkelijke waarde off = weergave instelwaarde (af fabriek) Pulsen in de Up- en Down-Slope-fase De functie kan worden in- of uitgeschakeld TIG-antistick on = functie ingeschakeld (af fabriek). off = functie uitgeschakeld. Programma-0-blokkering Bij apparaten met een sleutelschakelaar (toegangsblokkering) kan programma 0 worden gedeactiveerd. Uitsluitend de omschakeling van de programma's 1-x is mogelijk bij geactiveerde toegangsblokkering. off Alle programma's zijn selecteerbaar (af fabriek) on Programma's 1-x zijn selecteerbaar (programma 0 is gedeactiveerd) Waarschuwingsmeldingen Waarschuwingsmeldingen kunnen door apparaatstoringen worden geactiveerd. off meldingen uitgeschakeld (af fabriek) on meldingen ingeschakeld Apparaatconfiguratie (tweede deel) Instellingen van de apparaatfuncties en parameterweergave Aanvoerfunctie Afstandsbediening RTF 1 De aanvoerfunctie kan worden in- of uitgeschakeld spotmatic Variant op de bedrijfsmodus spotarc, ontsteking bij werkstukcontact on = aan off = uit (af fabriek) Instelling punttijd on = korte punttijd (5 ms ms, 1 ms-stappen) off = lange punttijd (0,01 s - 20,0 s, 10 ms-stappen) 67

68 Configuratiemenu voor apparatuur Display Instelling / selecteren Instelling procesvrijgave on = procesvrijgave afzonderlijk: Het lasproces moet voor elke vlamboogontsteking door het indrukken van de toortsknop opnieuw worden vrijgegeven. off = procesvrijgave permanent: Het lasproces wordt door eenmalig indrukken van de toortsknop vrijgegeven. De volgende vlamboogontstekingen worden gestart door kort plaatsen van de wolfraamelektrode. Modus lastoortskoeling AUt = automatische werking (af fabriek) on = permanent ingeschakeld off = permanent uitgeschakeld Lastoortskoeling, nalooptijd Instelling 1 60 min. (af fabriek 5) Tijdsafhankelijke energiebesparingsmodus 5 min min. = duur van ongebruik tot de energiebesparingsmodus wordt geactiveerd. off = uitgeschakeld (af fabriek) Expertmenu activarc spanningsmeting on = functie aan (af fabriek) off = functie uit Foutmelding op automaatinterface, contact SYN_A off AC-synchronisatie of hete-draad (af fabriek) FSn Foutsignaal, negatieve logica FSP Foutsignaal, positieve logica AvC Verbinding AVC (Arc voltage control) Gasbewaking Afhankelijk van de positie van de gassensor, het gebruik van een gasdoorstroomweerstand en de bewakingsfase van het lasproces. off functie uitgeschakeld (af fabriek) 1 Bewaakt door het lasproces. Gassensor tussen gasklep en lastoorts. Met gasdoorstroomweerstand. 2 Bewaakt voor het lasproces. Gassensor tussen gasklep en lastoorts. Zonder gasdoorstroomweerstand. 3 Permanent bewaakt. Gassensor tussen gasfles en gasklep. Met gasdoorstroomweerstand. Menu automatisering Snelle overname van de regelspanning (automatisering) on = functie aan off = functie uit (af fabriek) Orbitaal lassen off = uit (af fabriek) on = aan Orbitaal lassen Correctiewaarde voor de orbitale lasstroom Servicemenu Wijzigingen in het servicemenu mogen enkel door bevoegd servicepersoneel worden uitgevoerd! 68

69 Configuratiemenu voor apparatuur Display Instelling / selecteren Reset (Resetten naar fabrieksinstellingen) off = uit (af fabriek) CFG = resetten van de waarden in het menu apparaatconfiguratie CPL = volledige reset van alle waarden en instellingen De reset wordt bij het verlaten van het menu uitgevoerd (EXIT). Opvraag softwareversie (voorbeeld) 07= Systeembus-ID 0340= Versienummer Systeembus-ID en versienummer worden door een punt gescheiden. Parameterwijzigingen mogen uitsluitend door vakkundig servicepersoneel worden uitgevoerd! Parameterwijzigingen mogen uitsluitend door vakkundig servicepersoneel worden uitgevoerd! Begrenzingstijd ontstekingspuls Instelling 0 ms-15 ms (stappen van 1 ms) 69

70 Onderhoud, verzorging en afvalverwerking Algemeen 6 Onderhoud, verzorging en afvalverwerking GEVAAR Voer geen verkeerde reparaties en modificaties uit! Om verwondingen en materiële schade te vermijden, mag het apparaat enkel door vakkundige, bevoegde personen gerepareerd resp. gemodificeerd worden! Bij onbevoegde ingrepen vervalt de garantie! In geval van reparatie, bevoegde personen (opgeleid servicepersoneel) hiermee belasten! Gevaar voor verwonding door elektrische spanning! Reinigingswerkzaamheden aan niet van stroom losgekoppelde apparaten kunnen tot ernstige verwondingen leiden! Het apparaat op betrouwbare wijze van de stroomvoorziening loskoppelen. Trek de stekker uit het stopcontact! Wacht 4 minuten tot de condensatoren ontladen zijn! Reparatie- en onderhoudswerkzaamheden mogen uitsluitend door geschoold en bevoegd technisch personeel worden uitgevoerd, anders vervalt de garantie. Neem voor alle service-kwesties in principe contact op met uw dealer, de leverancier van het apparaat. Retourleveringen van garantiegevallen kunnen alleen via de dealer gebeuren. Gebruik bij het vervangen van onderdelen alleen originele reserveonderdelen. Bij de bestelling van reserveonderdelen moeten het type apparaat, het serienummer en artikelnummer van het apparaat, de typebenaming en het artikelnummer van het onderdeel worden aangegeven. 6.1 Algemeen Dit apparaat is onder de vermelde omgevingsvoorwaarden en de normale werkomstandigheden grotendeels onderhoudsvrij en hoeft slechts minimaal te worden onderhouden. Er dienen enkele punten te worden aangehouden om een goede werking van het lasapparaat te waarborgen. Daartoe behoort afhankelijk van de vervuilingsgraad van de omgeving en de gebruiksduur van het lasapparaat het regelmatig schoonmaken en controleren zoals hieronder beschreven. 6.2 Onderhoudswerkzaamheden, intervallen Dagelijkse onderhoudswerkzaamheden Visuele controle Netvoedingskabel en desbetreffende trekontlasting Gasslangen en desbetreffende schakelinrichtingen (magneetventiel) Overig, de algemene toestand Controle op goede werking Lasstroomkabels (op vaste en vergrendelde bevestiging controleren) Bevestigingselementen gasfles Bedienings-, meld-, bescherm- en instelinrichtingen (Functionele keuring) Maandelijkse onderhoudswerkzaamheden Visuele controle Behuizingsschade (voor-, achter- en zijkanten) Transportelementen (gordel, kraanogen, handgreep) Controle op goede werking Keuzeschakelaar, besturingsapparaten, noodstopinrichtingen, spanningsverminderingsvoorzieningen, meld- en controlelampjes 70

71 Onderhoud, verzorging en afvalverwerking Afvalverwerking van het apparaat Jaarlijkse keuring (inspectie en keuring tijdens gebruik) De controle van de lasapparaten mag uitsluitend door vakkundig en bevoegd personeel worden uitgevoerd. Vakkundig personeel is elke persoon die door zijn opleiding, kennis en ervaring de risico's en de eventuele gevolgschade kan herkennen die zich kunnen voordoen tijdens de controle van de lasvoedingen, en de vereiste veiligheidsmaatregelen kan treffen. Meer informatie vindt u in de bijgevoegde brochure "Warranty registration" en informatie over garantie, onderhoud en keuring op Er dient een herhalingstest uitgevoerd te worden volgens de norm IEC "Periodieke inspectie en keuring". Naast de hier vermelde controlevoorschriften moet er worden voldaan aan de wetten en voorschriften van het land in kwestie. 6.3 Afvalverwerking van het apparaat Adequate afvalverwijdering! Het apparaat bevat waardevolle grondstoffen voor recycling en elektronische onderdelen die milieuvriendelijk moeten worden verwerkt. Niet bij het huisvuil zetten! De overheidsvoorschriften voor afvalwerking opvolgen! Fabrikantverklaring aan de eindgebruiker Gebruikte elektrische en elektronische apparaten mogen in overeenstemming met de Europese voorschriften (richtlijn 2002/96/EG van het Europese Parlement en de Europese Raad van ) niet als ongesorteerd afval worden verwerkt. Zij dienen voor gescheiden afvalverwerking te worden ingeleverd. Het symbool van de afvalbak met wieltjes verwijst naar de noodzaak van gescheiden afvalverwerking. Dit apparaat is voor verwerking als afval resp. voor recycling bij de daarvoor bestemde inleverpunten voor gescheiden afvalwerking in te leveren. In Duitsland dient men in overeenstemming met de wetgeving (Wet op het in verkeer brengen, terugnemen en milieuvriendelijke afvalverwerking van elektrische en elektronische apparaten (ElektroG) van ) oude apparaten voor gesorteerde afvalverwerking in te leveren. De publiekrechtelijke afvalverwerkers (gemeenten) hebben hiervoor verzamelpunten opgericht waar oude apparaten van particuliere huishoudens gratis kunnen worden ingeleverd. Informatie over de terugneming of inzameling van oude apparaten vindt u bij het verantwoordelijke plaatselijke stads- of gemeentebestuur. EWM neemt deel aan een goedgekeurd verwijderings- en recyclingsysteem en is geregistreerd in het register voor oude elektrische apparaten met het nummer WEEE DE Daarnaast kunnen oude apparaten in heel Europa bij EWM-verkooppartners worden ingeleverd. 6.4 Inachtneming van de RoHS-vereisten Wij, EWM AG Mündersbach, verklaren hierbij dat alle door ons geleverde producten, die onderhevig zijn aan de RoHS-richtlijn, aan de vereisten van de RoHS (richtlijn 2011/65/EU) voldoen. 71