DOC UMENT] gemeentelijk participatiedossier

Transcriptie

1 stimuleringsprogramma BORGINGS lokaal centraal gemeentelijk participatiedossier Geldermalsen 1

2 Conclusies De Zorgbelangorganisaties Bron Kenniscentrum Sociaal Beleid Demografische gegevens (prognose) Bevolking naar Wmo-doelgroep in aantallen leveren een belangrijke bijdrage aan de collectieve belangenbehartiging op lokaal niveau; versterken de competenties van raadsleden en leden van klankbordgroepen door cursussen aan te bieden, het organiseren van intervisie voor groepen van burgers; hebben een belangrijke rol bij het aanleveren van instrumenten, voorlichtingsmaterialen, handreikingen enzovoorts die de positie van de raadsleden versterken. Aard van de Beperking VG ZG LG Dementie GGZ Totale Bevolking (prognose) Bevolking naar Wmo-doelgroep in procenten Aard van de Beperking VG ZG LG Dementie GGZ Totale Bevolking Totale bevolking ouder dan 55 jaar en allochtonen binnen deze groep Bevolking leeftijd 55+ Allochtone bevolking 55+ Percentage allochtone bevolking Verklaring van de afkortingen VG=verstandelijk gehandicapten - ZG=zintuiglijk gehandicapten - LG=lichamelijk gehandicapten - GGZ=geestelijke gezondheidszorg 2 BORG INGS DOC UMENT ]

3 Zelfevaluatie Wmo-raden In de periode november 2007 tot april 2008 voerden 122 Wmo-raden in Nederland* een zelfevaluatie uit. Het rapport van het Verwey-Jonker Instituut dat hierover gaat, biedt een overzicht van de resultaten van deze zelfevaluaties. Daaruit komt een positief beeld naar voren van de cliëntenparticipatie in de Wmo. Het cliëntenperspectief staat goed op de kaart in de Nederlandse gemeenten. De raden hebben sinds de invoering van de Wmo een goede vertegenwoordiging weten te realiseren. Bepaalde groepen, zoals Ggz-cliënten, jeugd en allochtonen zijn minder goed vertegenwoordigd. De raden richten zich op een brede beleidsadvisering, vanaf de eerste plannen tot de uitvoering van het beleid. De raden zien (delen van) hun advisering daadwerkelijk terug in het beleid. * In Gelderland maakten (peildatum 1 juli 2009) acht Wmo-raden van het Zelfevaluatie-instrument gebruik. Verbeterpunten Er is ook een aantal verbeterpunten te formuleren. Zo hebben de raden behoefte aan: meer kennis over de inhoud van de Wmo-velden; beter zicht op de positie van de achterban; vaardigheden om een goede strategie te bepalen en eigen initiatieven te nemen. Ondersteuning bij dit leerproces om hun werk verder te vervolmaken, kunnen de Wmo-raden goed gebruiken. Resultaten Lokaal Centraal In de periode werkte Zorgbelang Gelderland aan het stimuleren van de cliëntenparticipatie in Gelderland. Het doel daarbij was tweeledig. 1. Het vergroten en versterken van de lokale cliëntparticipatie van alle bij de Wmo betrokken doelgroepen; 2. Zorggebruikers in staat stellen hun belangen te behartigen en aan beleidsbeïnvloeding te doen. Paraat met ondersteuning Gemeenten, Wmo-raden, initiatiefgroepen, platforms, lokale belangenorganisaties kregen in totaal 135 keer ondersteuning in de vorm van advies, met informatiepakketten en/of met informatiebijeenkomsten. Voorbeelden van activiteiten In Gelderland organiseerden we 58 bijeenkomsten onder de noemer 'Leren van elkaar'. Daarbij ontmoetten vertegenwoordigers in een regio elkaar om informatie uit te wisselen, ervaringen te delen en aan deskundigheidsbevordering te doen. Om de knelpunten en ervaringen bij de implementatie en uitvoering van de Wmo te achterhalen hebben we diverse methodieken ingezet, zoals meldacties, straatonderzoek, mysteriegast-onderzoek van de Wmo-loketten en E-panels. Ook waren we bereikbaar voor het beantwoorden van vragen en het behandelen van klachten. Academie Zorgbelang Gelderland organiseerde twintig scholingsbijeenkomsten (trainingen en cursussen). Onderwerpen die aan de orde kwamen, waren onder andere de indicatiestelling, het betrekken van de achterban en reageren op beleidsplannen. Met en voor mensen met een verstandelijke beperking organiseerden we vijftien bijeenkomsten rond thema's als veiligheid, vrije tijd, vervoer, inspraak en participatie. Ook beschreven we methodieken om deze doelgroep te betrekken bij het Wmo-beleid. BORGINGS 3

4 Wmo-beleidsanalyse Een analyse van het gemeentelijke Wmo-beleidsplan door Zorgbelang Gelderland op vier bakens: keuzevrijheid, de burger centraal, kwetsbare burgers en betrokkenheid van burgers: Keuzevrijheid Het is onduidelijk of er keuze mogelijk is uit meerdere aanbieders van huishoudelijke zorg of uit meerdere leveranciers van hulpmiddelen. Als burgers willen kiezen moeten ze een persoonsgebonden budget nemen en zelf op zoek gaan naar zorg en hulpmiddelen. Advies Zorgbelang Gelderland: aandacht noodzakelijk voor keuzes tussen aanbieders van huishoudelijke zorg en tussen hulpmiddelen. De burger centraal Het loket is samen met zorgaanbieders ingericht. Op welke wijze burgers op een onafhankelijke wijze worden ondersteund is onduidelijk. Advies Zorgbelang Gelderland: aandacht noodzakelijk voor integrale vraagverheldering, cliëntondersteuning, 'outreachend' werken en vraagsturing. Waar u Zorgbelang Gelderland voor inzet Het stimuleren van regionale uitwisseling, zoals uitwisseling tussen Wmo-raden en andere belangenbehartigers; Het stimuleren en aanbieden van deskundigheidsbevordering; Extra aandacht vragen voor de ervaringen van diverse doelgroepen (allochtonen, menselijk met een verstandelijke handicap; Monitoring van Wmo-raden (scan-functie); Het stimuleren van de informele participatie; De vraagbaakfunctie voor Wmo-raden, gemeenteambtenaren, enzovoorts. Aandacht voor kwetsbare groepen De gemeente heeft de wensen en vragen van ouderen goed in beeld. Er zijn geen speciale plannen voor de overige 'kwetsbare' burgers. Advies Zorgbelang Gelderland: aandacht noodzakelijk voor analyse en doelen voor specifieke groepen kwetsbare burgers. Betrokkenheid van burgers Bestaande participatieraden worden betrokken bij Wmo-beleid. Onduidelijk is of er aandacht is voor andere manieren om burgers te betrekken bij Wmo-beleid. Advies Zorgbelang Gelderland: aandacht noodzakelijk voor visie op formele en informele participatie. Gegevens van vergelijkbare gemeente Wilt u zelf uw gemeente vergelijken met een vergelijkbare gemeente? Kijk dan op onder het kopje vergelijk Gelderse gemeenten. Uw gemeente is qua grootte vergelijkbaar met Nunspeet en Zaltbommel. BORGINGS 4

5 Gemeentelijke scan Geldermalsen BORG INGS DOC UMENT ] 5 Algemeen stand van zaken per Inwoners gemeente: De gemeente Geldermalsen heeft in 2008 een Adviesorgaan Individuele Voorzieningen (AIV) ingesteld. Zij geven gevraagd en ongevraagd advies over individuele voorzieningen. Het AIV is op een beperkt aantal prestatievelden actief. Daarnaast is een burgerpanel voor overige Wmo-zaken actief. Het Wmo-beleidsplan is in 2007 vastgesteld. Dit beleidsplan is niet digitaal beschikbaar. Wet maatschappelijke ondersteuning 1. Vertegenwoordigde doelgroepen Het AIV bestaat uit 8 leden en een ambtelijk secretaris, er is 1 vacature. Het AIV vindt het met 9 leden onmogelijk om alle groepen vertegenwoordigd te laten zijn. Getracht is van diverse groepen leden te hebben. 2. Hoe vaak vergadert Wmo-raad? Vergaderfrequentie AIV is 1x per 6 weken. Daarnaast zijn binnen het AIV werkgroepen, die vergaderen zoveel als gewenst. 3. Secretariële ondersteuning Ja, van een ambtelijk secretaris, voor de tijd die nodig is. De ambtelijke secretaris is een ambtenaar, beleidsmedewerker samenlevingszaken, van de gemeente Geldermalsen. 4. Overleg met wethouder Wmo Indien nodig wordt de wethouder in de vergadering uitgenodigd, er zijn ook contacten via de ambtelijk secretaris. 5. Budget van Wmo-raad Het jaarlijkse budget voor het AIV is Het vacatiegeld is vastgesteld op 30 euro per opkomst per lid. Er zijn geen andere vergoedingen. Momenteel wordt er wel gesproken over deze regeling. Indien extra ondersteuning of scholing nodig is, wordt dat in de vergadering besloten en voorgelegd aan de gemeente. Deze beslist dan. Vijf Gouden regels cliëntenparticipatie De Zorgbelangorganisaties hebben vijf gouden regels voor cliëntenparticipatie opgesteld : 1. Regel de randvoorwaarden 2. Weet wat je wilt en wat je kunt 3. Stimuleer de samenwerking; verbind 4. Maak het leuk! 5. Er is meer dan de Participatie-raad Bel Zorgbelang Gelderland voor een toelichting.

6 Agenda voor de toekomst Betrek Zorgbelang Gelderland bij uw plannen In de toekomst vraagt een aantal ontwikkelingen om uw aandacht. Ontwikkelingen die lokaal beleid nodig maken. Ze vormen als het ware uw Agenda voor die toekomst. Zorgbelang Gelderland werkt vanaf 2006 met een sterke focus op de lokale situatie en heeft een passend aanbod voor de vragen die in gemeenten op de toekomstagenda staan. We doen dit door ondersteuning op maat. Daarnaast blijven we inzetten op het monitoren van het gemeentelijk Wmo-beleid van alle Gelderse gemeenten en is er voor elke regio een Regioplan. Zo is er ook voor uw gemeente reden genoeg om Zorgbelang Gelderland bij uw toekomstplannen te blijven betrekken. Maak gebruik van onze ervaring met bijvoorbeeld allochtonen gebruik effectieve methodieken om allochtonen en zelforganisaties te betrekken bij uw Wmo-beleid; doe een beroep op een pool van allochtone voorlichters die voor themabijeenkomsten kunnen worden ingezet (bijvoorbeeld over opvoeding, huiselijk geweld en gezondheidsthema's). GGz-cliënten Zorgbelang Gelderland deed de afgelopen jaren veel ervaring op in het laten meedoen van de doelgroep GGz, verslavingszorg en maatschappelijke opvang in Wmo-raden. In sommige gemeenten is de stem van deze groepen duidelijk te horen. In gemeenten waarin dit minder goed lukt, past ons aanbod. Bijvoorbeeld: Cliënten trainen ambtenaren, individuele of groepscoaching van vertegenwoordigers GGz en voorlichting over GGz-problematiek vanuit ervaringsdeskundigheid. specifiek in uw gemeente of regio In Geldermalsen ondersteunt Zorgbelang Gelderland de Wmoraad met bijeenkomsten om de deskundigheid te bevorderen. In de regio Noordwest Veluwe organiseren we regelmatig 'leren van elkaar'- bijeenkomsten en regionale studiedagen over Wmogerelateerde thema's voor Wmoraden, gehandicaptenplatforms, seniorenraden en lokale belangenbehartigers. Ook organiseerde Zorgbelang Gelderland bijeenkomsten met zelforganisaties van allochtonen mensen met een verstandelijke beperking wordt wijzer van onze inzichten en praktijkervaring inzake het betrekken van mensen met een verstandelijke beperking bij Wmo-beleid; zet u in voor mensen uit deze doelgroep via het project Belangenbehartiging. ouderen leg de verbinding vanuit ouderen met andere (kwetsbare) groepen zoals ouderen met een allochtone achtergrond, ouderen met een GGz achtergrond en ouderen met een verstandelijke of lichamelijke beperking; leer de behoeften kennen van ouderen en kom te weten hoe zij denken over kwaliteit van leven, welke knelpunten zij ervaren en welke wensen en tips zij hebben.... Zorgbelang Gelderland Informatie Klachtenopvang Belangenbehartiging Postbus EH Arnhem IJsselburcht BP Arnhem Telefoon Fax info@zorgbelanggelderland.nl Meer weten? Neem contact op met Joke Stoffelen, programmacoördinator, jokestoffelen@zorgbelanggelderland.nl of Het aanbod van de Zorgbelangorganisaties onderscheidt zich van andere ondersteuners door de nadruk op: o het betrekken van moeilijk te vertegenwoordigen groepen; o het versterken van de competenties van Wmo-raden voor beïnvloeding van beleid; o het initiëren van kennisuitwisseling; o het leveren van een bijdrage aan meningsvorming: o het inventariseren van wensen en knelpunten van kwetsbare groepen. BORGINGS 6 6