Liturgie preek middagdienst over verschillende Bijbelteksten en HCZ 38 -GKv Loppersum-Westeremden,

Transcriptie

1 Liturgie preek middagdienst over verschillende Bijbelteksten en HCZ 38 -GKv Loppersum-Westeremden, Welkom en mededelingen door ouderling Komen tot de Here Stil gebed Votum/zegengroet Aanbidding: -Psalm 95,1-3 'Komt, laat ons juichen voor de Heer' -GK 173,1-2.4 'Zoals een bloem' (melodie van Dirk Zwart) Gebed om verlichting met de Heilige Geest Luisteren naar de Here: Zingen Psalm 116, 'God heb ik lief' Schriftlezing(en), zie onder [Kindermoment, ter inleiding en ondersteuning van de preek: 4 elementen, bij basiswoorden: stopbord, hangmat, lekkers en Bijbel] Verkondiging, thema, zie onder, gebed Zingen Psalm 133,1 'Komt, ziet, hoe goed' Geloofsbelijdenis gesproken, zingen GK 119,1-2.4 'De kerk van alle tijden' Geven aan de Here: Dank- en voorbedegebed Aankondiging overige mededelingen en bestemming collecte Inzameling gaven Gaan onder de zegen van de Here Zingen GK 168 (canon, 2x) Zegen Leesgedeelte(n) en tekst: Gen 2,1-4, Exod 20,8-11, Jes 56,6-8, Jes 58,13-14, Efez 6,5-9 en HCZ 38 Preekthema: De sabbat is Gods kado om Zijn geluk te ervaren!' Gerwin Pruijssen Pagina 1 van 8 preek HCZ 38-1

2 [inleiding] We zijn bezig met de 10 geboden, en we gaan verder, en we gaan vanmiddag stilstaan bij het 4e gebod...en waar gaat dat over?, 'Gedenk de sabbatdag dat je die heiligt, 6 dagen heb je om te werken en al je werk te doen, maar de 7e dag is een rustdag, gewijd aan de Heer je God'. Als het gaat over het 4e gebod, gaat het over tijd - hoe ga je om met tijd, hoe beleef je de tijd? hoeveel tijd heb je? Dat is zo actueel voor ons, want het is al meer dan 150 jaar geleden dat stroom uitgevonden werd, en dat heeft een mega-verandering teweeg gebracht in hoe wij tijd beleven. In de tijd dat de Here God zijn 10 geboden aan Israel gaf, en toen Paulus schreef wat we lazen in Efez 6, was er nog geen stroom. We beschikken over elektriciteit, kunnen we altijd en overal het licht aandoen, en we kunnen altijd overal leven en werken. We kunnen 24 per dag leven, hoe was dat id tijd van Israel en Paulus?, de mensen op het ritme van zonsopgang en ondergang leefden: ze gingen naar bed als de zon onderging, en stonden op als de zon opging. En zo leefden de mensen dichter bij elkaar, en veel dichter bij het ritme dat God aan de schepping heeft gekregen. Dus?, de uitvinding van elektriciteit heeft een enorme verandering teweeg gebracht hoe wij tijd beleven, of het nacht is of niet - je kunt net zo leven als overdag. Om het met een ander voorbeeld dichterbij te brengen: de ouderen onder ons weten nog wat het is om een brief te sturen...hoe lang duurde het dat een brief op z'n bestemming was?, PostNL garandeert dat de brief of de kaart die je verstuurt er binnen 24 is - maar met de komst van mail en internet is dat ook revolutionair verandert. Als je een mail verstuurt, dan is het er direct, als je een bericht op Fb plaatst, of als je met Skype of Facetime werkt, die ander ziet je direct, in Realtime. En wat is het gevolg?, je ziet dat als gevolg van die snelheid waarmee dingen elkaar opvolgen en dat je overal kunt volgen hoe het waar ook ter wereld is, dat mensen constant bezig zijn. En de grens tussen werken en prive is heel vaag geworden, je kunt overal werken, je werk meenemen omdat je thuis kunt inloggen. De vraag is: wat doet dat met ons?, het heeft effect op hoe we met andere mensen Gerwin Pruijssen Pagina 2 van 8 preek HCZ 38-1

3 omgaan, maar zeker ook hoe we met God omgaan? Ons Jaarthema is 'God en elkaar liefhebben', en dan staat er in de 10 geboden, het 4e gebod, en de Joodse Rabbi's zeggen: als dat 4e gebod het hart is...en je bent niet in dat hart/het 4e gebod, dan heeft dat effect op alle andere geboden, de eerste 3 en de rest erna. Die sabbat is enorm belangrijk - dat gaan we vanmiddag zien. [kader] Wat is het kader van de 10 geboden?, het kader is vrijheid, de Israelieten waren eerst slaven, maar God brengt ze id vrijheid op weg naar het beloofde land en in de vrijheid krijgen ze 10 geboden omdat God weet hoe ze vrije mensen blijven. En met Gods geboden is het niet de vraag: 'wat moet ik en wat mag ik niet?' Maar triggert de Here God ons met zijn geboden, zo van: 'stel nou dat het zo is dat Gods geboden ons vrijheid geven, probeer het maar eens uit!' De Here god triggert ons met het 4e gebod, zo van: 'stel nou dat vrij nemen je lichamelijk maar ook geestelijk enorm goed doet'. De Here God heeft in de schepping een bepaald ritme gelegd, dat zie je in het Bijbelse basisboek, Genesis 2. De Bijbel zegt: 'je bent als mens naar het beeld van God geschapen, en wat lees je dan in Gen 2,1-4? Daar zegt de Bijbel: 'je bent geschapen om te werken' - je leest in Gen 2 dat de Here God Zelf in 6 dagen hemel en aarde maakte, en zo moet Adam in navolging van God de tuin (paradijs) onderhouden - we zijn geschapen om te werken. Maar de Bijbel zegt ook, in navolging van de Here moeten we rust nemen: 'we zijn geschapen om te rusten', in Gen 2 staat dat nadat de Here God klaar was met werken, dat Hij rust neemt. We zijn geschapen om te werken en te rusten - allebei. En zo krijgen we in het 4e gebod de opdracht om rust te nemen, 'Denk erom dat je de Sabbat hebt gekregen om te kunnen rusten'. Wil je een gelukkig en vrij mens zijn?, wil je geen slaaf worden van je werk of van je telefoon?, zorg er dan voor dat je naast je werken ook rust neemt. Probeer de goede balans te vinden tussen werken en rusten en dat is voor ons een enorme uitdaging. De Here God zegt - en dat gaan we vandaag zien - pak het kado vd sabbat aan, want de sabbat is er voor de mens', Marcus 2,27. Gerwin Pruijssen Pagina 3 van 8 preek HCZ 38-1

4 0. Gen 2,3: God zegent en heiligt Gen 2,3, daar staat letterlijk: 'de Here God zegende de sabbat-dag en maakte die heilig, omdat Hij op die dag stopte met al het scheppende werk dat Hij gedaan had'. Wat zien we hier?, moet je eens over nadenken, de Here God zegent de sabbatdag en God heiligt die dag, en wat betekent dat? Het is een aparte dag, het is een ongewone dag, in de Bijbel zie je dat de Here God allerlei dingen zegent (in de tabernakel en de tempel), maar wat je ah begin vd Bijbel ziet is dat de Here God tijd zegent. Een periode van 24 uur in de week, heilig voor de Here, een sabbat. 1. Gen 2,3: stoppen - voorwerp: stopbord Het eerste kenmerk vd sabbat zien we in Gen 2,3, het werkwoord sabbat heeft 2 betekenissen: stoppen en rusten, eerst stoppen. Gen 2,3, de Here God stopt hier met al het werk dat Hij deed, waar het dus met de sabbat omgaat is 'stoppen'. Het eerste kenmerk van de sabbat is dat ik met opzet stop met allerlei dingen te doen. Vandaar ook het stopbord hier voorin de kerk, je stopt heel bewust met alles wat je aan het doen bent om te beseffen: 'wie zit er ook weer op de troon?, o ja, God!' En als je stopt, dan kom je erachter dat de wereld gewoon doordraait. Het maakt niet uit, ik kan gerust stoppen, het gaat gewoon door omdat de Here God op de troon zit. Heel praktisch, letterlijk stoppen met alles wat betreft produceren / maken / doelgericht ergens mee bezig zijn. En dan komen de vragen waaruit blijkt dat wij op de nek gezeten worden door de 24-uursmaatschappij 'ja maar ik moet nog huiswerk doen', 'ja maar ik heb deze klus nog te doen', 'ik moet de boekhouding nog afronden', ik moet nog zoveel afronden. De sabbat is er om te beseffen, ik stop omdat God op de troon zit, Hij is de Almachtige, Hij is God en ik ben mens, en als ik stop gaat de wereld echt wel door, want er wordt voor me gezorgd. Ik ben God niet, Hij is mijn God en ik vertrouw erop dat het goedkomt, daarom kan ik en durf ik te stoppen, omdat Hij de Almachtige is die voor me zorgt. Nou, dat is een heftige opdracht, stoppen met allerlei dingen, huiswerk, met je bedrijf - ik vind het persoonlijk heel moeilijk om te stoppen. Ik vind dat heel erg moeilijk, ik heb het idee dat ik voortdurend bezig moet zijn. Gerwin Pruijssen Pagina 4 van 8 preek HCZ 38-1

5 En omdat ik zoveel bezig ben, heb je het gevoel heb dat stoppen onmogelijk is, raakt je dit enorm: stoppen, heb ik het lef om te geloven dat God GOD is en ik mens? Misschien denk je nu wel, 'ik kan het me niet veroorloven om te stoppen, ik heb weinig geld om rond te komen'. Met de instelling van de sabbat zegt God, 'Ik zit op de troon', en als je de sabbat houdt, dan stelt God je gerust: 'jij bent God niet, ik zorg voor je, geloof Me!' De Here God kan prima de wereld en het complete heelal runnen zonder jou / mij - en daarom geeft de Here God ons de opdracht om rust te nemen. In Psalm 46,10 staat: 'wees stil en weet dat Ik ben uw God', in Matth 6 zegt de Here Jezus 'maak je geen zorgen'. Waarom?, omdat God God is, heb je het lef hebben om God GOD te laten zijn? Sabbat, rustdag houden is dus allereerst stoppen, waarmee je belijdt: 'U bent God, ik ben mens, en ik vertrouw op U'. De Here God stelt ons dus gerust met zijn Koningschap, en wij maken van de zondag vaak iets dat draait om ons, 'wij moeten naar de kerk'. Maar we zien, het draait om God: 'stop nou maar want Ik ben je God!' Praat thuis eens door over de stelling: het valt niet mee te erkennen dat God GOD is en dat Hij altijd voor je zorgt - ook als je stopt! 2. Gen 2,2: rusten - voorwerp: hangmat Het tweede kenmerk vd sabbat is rusten, kijk maar naar Gen 2,2, dan zie je dat het er niet om gaat om niets te doen, het doel is: rusten. Voorin de kerk hangt de hangmat - de zondag is geen dag om alleen maar te stoppen met alles wat je door de week hebt gedaan, maar het is een dag om opzettelijk te rusten. De sabbat is dus geen dag waarop je alleen maar gestopt bent, maar daar gaat het niet om, want het gaat om: rusten; -de sabbat is ook geen vrije dag zoals de zaterdag, het is een sabbat voor de Here, het is geen dag om niets te doen. Maar de sabbat is ingesteld door God om rust te nemen, om lichamelijk rust te nemen, is je werk zwaar, veel tillen, veel spierkracht?, zondag is voor om lichamelijke rust. Zondag is ervoor om geestelijk te rusten, als je voortdurend de neiging heeft om voor God te spelen, dan zegt de sabbat: neem rust, de wereld draait door, God zit Gerwin Pruijssen Pagina 5 van 8 preek HCZ 38-1

6 op de troon! Neem ook rust van 100 dingen tegelijk te doen, je hebt soms mensen die zijn aan het bellen, TV te kijken en op Facebook. Rust ook daarvan uit - allerlei dingen tegelijk doen! Dus voor mij betekent het: de preek moet klaar zijn, en m'n computer staat uit, ik wil geen powerpoint meer naar het beamteam sturen. Ik wil van zaterdagavond 6 uur tot en met zondagavond 6 uur geen mail meer sturen omdat ik wel eens wil ervaren om echt die rust te nemen. Wij kunnen wel denken dat we goed de zondag vieren, maar Bijbels sabbat houden is veel meer dan naar de kerk gaan. Stoppen en rusten - jezelf dus niet zien door de bril van wat we doen, onszelf niet definieren adh van van wat we produceren. God zegt: neem rust, want je bent niet wat je doet, je bent zoals ik je heb gemaakt en Ik heb gerust en Jezus zei: 'het is volbracht'. Vraag: kom je echt tot rust op zondag?, waarom wel/niet? 3. Jes 56,6-7: genieten - voorwerp: dienblad met lekkers, boeken, films In Gen 1,31 staat, dan zie je dat de Here God geniet van zijn schepping, 'het is zeer goed', 'het is geweldig', 'dit is prachtig'. Hij zag het Himalaya-gebergte en Hij genoot ervan, Hij zag het vlakke Groningen, en Hij genoot ervan toen Hij dat allemaal bekeek! Het 3e kenmerk ve Bijbelse manier van sabbat houden is genieten, vandaar deze tafel met dienblad erop met heerlijk eten en drinken, spelletjes of een film. De Here God neemt de tijd om te genieten, om plezier te hebben, dat zie je heel duidelijk in [Jes 56,6-7], je wordt blij van het houden van de sabbat want je bent gestopt en je rust echt uit om te genieten. Genieten is dus een belofte van God als je gestopt bent en rust hebt genomen. Ik kom uit een gezin waarin we niet goed waren in genieten, als je een rapport mee naar huis bracht dan had je eerder harder moeten werken, dan dat het goed was. Kunnen wij echt genieten, zodat je dus niet het idee meer hebt dat rusten tijdverspilling is Heerlijk genieten van de zondag, van een stuk rust, van een cake die je samen als gezin hebt gebakken, en dan nemen we ook de tijd om echt te proeven hoe het smaakt. Als we gaan wandelen heb het dan onderweg niet over je werk, maar dat je om je Gerwin Pruijssen Pagina 6 van 8 preek HCZ 38-1

7 heen kijkt en zegt: 'wat zijn die bomen weer prachtig geel en oranje aan het worden, en 'wat ligt dat net geploegde land er prachtig bij, wat valt het licht er mooi op!' Hoe geweldig is het om als gezin samen te zijn - als je zondags ad koffie zit dat je praat over wat God je vanmorgen heeft willen geven! Genieten, echt genieten, een BBQ, heerlijk wandelen, een spelletje doen, voorlezen, samen naar de kerk gaan. Vraag: geniet je van de zondag, waarom wel/niet? 4. Ex 20,10, 31,15, Jes 58,13-14 en Fil 4,4: overdenken - voorwerp: Bijbel Exod 20,10: 'maar de 7e dag is een rustdag, die gewijd is aan de Here uw God'. Ex 31,15: '6 dagen mag je werken, maar de 7e is het sabbat, een dag van volstrekte rust, die aan de Heer gewijd is'. Jes 58,13-14: 'wanneer je je voeten rust gunt op sabbat en geen handel drijft op mijn heilige dag, wanneer je de sabbat als een dag van vreugde ziet, de dag van de Heer als een heilige dag, wanneer je hem in eer houdt door niet je gang te gaan, geen handel te drijven of zaken te bespreken, dan vind je vreugde in de Heer'. Fil 4,4: 'laat de Heer uw vreugde blijven'. Het 4e kenmerk van een Bijbels sabbat-vieren (rusten) is overdenken, het overdenken van de genade, de liefde en de grootheid van God is de kern - vandaar deze Bijbel. Het overdenken, 'wat staat er nu in de Bijbel?' De hele geschiedenis door is er altijd een moment geweest dat de mensen van God tijd namen om te vragen: 'wat heeft God ons nou te zeggen?' De rustdag krijg je dus om samen met je medechristenen weer het idee te krijgen bij wat we aan het begin zagen: 'wie is God, dat is God en wij niet!' Wat het betekent dat de Bijbel zegt: 'je hoeft niets te doen, het heil wordt je gegeven, durf je dat wel aan, vertrouw je dat dat voldoende is?' Je kunt dat overdenken natuurlijk op allerlei manieren zeggen, bijv. zoals staat in de Psalmen: 'smaakt en ziet dat de Here goed is'. De Here God wil je op zondag iets laten proeven hoe het straks zal zijn, een eeuwige leven in een hangmat, een eeuwigheid bij God aan tafel en samen met God spelen. Een eeuwig feest, waarbij alle feestjes die wij nu vieren maar simpel en houterig zijn. En daarvoor ga je als gezin naar de kerk - en als je erover nadenkt, komen dan de vragen: hoe geef je als ouders vorm aan de zondag. Gerwin Pruijssen Pagina 7 van 8 preek HCZ 38-1

8 Vraag: overdenk je samen dat Woord van de Here, dat is het doel, er samen over nadenken, waar ging de preek over? De sabbat, we hebben 4 kenmerken gezien van een Bijbelse sabbat vieren. 1. Stoppen - de Here God geeft je met de sabbat als eerste de kans te beseffen dat God GOD is en jij mens, er wordt voor je gezorgd, je kunt gerust stoppen. 2. Rusten - kom heerlijk tot rust, Hij is de Almachtige! 3. Genieten - geniet van alles wat de Here God geeft, doe je ogen eens open voor alles wat Hij geeft, tijdens een wandeling. 4. Overdenken - doe je ogen eens open voor wie de Here is, geweldig is het evangelie! De Here Jezus heeft voor ons geleefd, Hij is voor ons gestorven, Hij is voor ons uit naar de hemel gegaan...hij zegt: 'er wacht een leven met eeuwige rust', en de Here Jezus is de garantie daarvan. De Here Jezus zei: 'het is volbracht', geloof je dat?, kun je stoppen?, kun je rust nemen?, kun je genieten om te kunnen overdenken. Laten we bidden Gerwin Pruijssen Pagina 8 van 8 preek HCZ 38-1