NOORD IN BEELD Martijn Epskamp. Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) April 2008

Transcriptie

1 NOORD IN BEELD 2007 Martijn Epskamp Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) April 2008

2 Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) Auteur: Martijn Epskamp Project: Prijs: 20,- Adres: Goudsesingel 78, 3011 KD Rotterdam Postbus 21323, 3001 AH Rotterdam Telefoon: (010) Telefax: (010) Website: 2

3 INHOUD 1 Samenvatting Inleiding Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk 10 2 Inleiding Onderzoeksvragen en opzet Leeswijzer 12 3 Demografische informatie 14 4 Sociaal Gezondheid Recreatie en sport Onderwijs en kinderopvang Kinderen in Tel Sociale betrokkenheid 33 5 Wonen Fysiek; wonen en buitenruimte Schoon en heel 41 6 Economie en werkgelegenheid Inkomen Gebruik van sociale voorzieningen Werkgelegenheid 50 7 Veiligheid en overlast 57 3 Noord in beeld 2007

4 Bijlage A Gebruikte bronnen 61 Bijlage B Begrippenlijst 62 Noord in beeld

5 1 Samenvatting 1.1 Inleiding Dit rapport geeft een beschrijving van de stand van zaken in de deelgemeente Noord en haar verschillende wijken op basis van indicatoren. Daarbij wordt een vergelijking gemaakt met de stad Rotterdam en waar mogelijk ook een ontwikkeling in de tijd weergegeven. De indicatoren betreffen de thema s demografie, gezondheid, recreatie en sport, onderwijs, sociale betrokkenheid, wonen, economie en werkgelegenheid, en veiligheid en overlast. De hoofdstukken in dit rapport zijn ingedeeld naar thema. In deze samenvatting is voor een andere invalshoek gekozen. Deze beschrijft de verschillende wijken per thema. 1.2 Agniesebuurt In 2006 is het aantal inwoners van de Agniesebuurt met 65 personen afgenomen, tot een totaal van personen op 1 januari Vergeleken met Rotterdam wonen in de wijk relatief veel personen van Turkse en Marokkaanse afkomst (respectievelijk 14 en 12 procent van de bevolking) en weinig autochtonen (35 procent van de bevolking). Verder wonen er, in vergelijking tot de stad, relatief weinig 65-plussers (9 procent van de bevolking) en veel personen in de leeftijd van 23 tot en met 39 jaar (34 procent van de bevolking). Een relatief groot deel van de huishoudens in de Agniesebuurt bestaat uit alleenstaanden (57 procent). Een relatief klein deel van de huishoudens bestaat uit (gehuwd) samenwonenden zonder kinderen (16 procent). Van de vrouwen jonger dan 23 jaar heeft 4 procent kinderen. (In Rotterdam geldt dit voor 6 procent van de vrouwen tot 23 jaar). In 2006 is 18 procent van de bevolking van de Agniesebuurt verhuisd (van Rotterdam verhuisde 16 procent van de bevolking). In datzelfde jaar zijn 671 personen naar een woning in de wijk verhuisd, een aantal gelijk aan 16 procent van de bevolking (in Rotterdam betrof het aantal personen dat zich in een woning vestigde 15 procent van de bevolking). Drie procent van de bevolking van de Agniesebuurt bestaat uit personen die korter dan twee jaar in Nederland wonen. In Rotterdam geldt dit voor 2 procent van de bevolking. In de Agniesebuurt staat één basisschoolvestiging. Deze ontvangt subsidie voor Brede School activiteiten. In 2006 behaalden kinderen uit de Agniesebuurt een gemiddelde Cito-score van 523,7, een zeer lage score vergeleken met het Rotterdamse gemiddelde van 533,2. De leefsituatie van de jeugd in de wijk is relatief slecht. In de vier grote steden zijn er slechts 50 wijken die op dit punt slechter scoren (op een totaal van 229 wijken). Ook de sociale cohesie in de wijk is relatief zwak. De actieve inzet van inwoners in hun buurt is beperkter dan in Rotterdam. In de wijk zijn 14 kinderopvangplaatsen. De Agniesebuurt heeft een woningdichtheid van 52 woningen per hectare grond. Groenvoorzieningen beslaan 6 procent van het grondoppervlak (in Rotterdam is dit 10 procent). Op 1 januari 2007 waren er woningen in de Agniesebuurt, één woning meer dan op 1 januari De woningen in de wijk hebben een gemiddelde oppervlakte van 77 vierkante meter, wat ongeveer gemiddeld is voor Rotterdam. Veel woningen (71 procent) zijn eigendom van woningcorporaties. De woningen dateren voornamelijk van voor 1946 en uit de periode Vergeleken met de stad zijn er in de wijk relatief veel benedenwoningen en portiek-galerijwoningen zonder lift en relatief zeer weinig eengezinswoningen. In de wijk staan veel woningen met een WOZ-waarde tussen de en euro, maar slechts weinig woningen hebben een hogere WOZ-waarde. De gemiddelde WOZ-waarde van woningen is euro (in Rotterdam is dit euro). Relatief weinig woningen (19 procent) zijn onderbezet. Het deel van de inwoners dat tevreden is met de buurt is met 77 procent ongeveer gemiddeld voor Rotterdam. Net als Rotterdam scoort de wijk goed op de productnormering heel. Op de productnormering schoon 5 Noord in beeld 2007

6 scoort de wijk echter slecht. Van de huishoudens in de Agniesebuurt heeft een relatief groot deel een laag inkomen. Het gemiddelde besteedbaar inkomen per huishouden bedraagt (gestandaardiseerd naar huishoudengrootte) euro (in Rotterdam is dit euro). De percentages bijstandsgerechtigden en niet-werkende werkzoekenden (respectievelijk 10 en 11 procent van de bevolking van 16 tot en met 64 jaar) zijn (ongeveer) gelijk aan die van Rotterdam. De percentages bijstandsgezinnen en kansarme gezinnen (respectievelijk 28 en 32 procent van de gezinnen met minderjarige kinderen) zijn hoog vergeleken met de stad. De helft van de arbeidsplaatsen in de Agniesebuurt is te vinden in de sector niet-commerciële dienstverlening. In de sectoren landbouw, visserij en bouw, industrie en nutsbedrijven en handel en horeca is nauwelijks werkgelegenheid. Op 1 januari 2007 telde de Agniesebuurt 11 winkels voor dagelijkse goederen. Van het winkelbestand staat 7 procent leeg en bestaat 4 procent uit belwinkels. Het laatste percentage is hoog voor Rotterdam. In 2007 zijn in de wijk 4 hennepkwekerijen ontruimd. De Agniesebuurt scoort met een 5,3 laag op de Veiligheidsindex. Via het Buurtsignaleringssysteem scoort de wijk niet goed, maar ook niet heel slecht. Vergeleken met de stad ervaart een relatief groot deel van de inwoners geluidsoverlast van horeca en agressief verkeersgedrag in de buurt. 1.3 Bergpolder In 2006 is het aantal inwoners van Bergpolder met 135 personen afgenomen, tot een totaal van personen op 1 januari In de wijk wonen, vergeleken met Rotterdam, relatief veel personen van 23 tot en met 39 jaar (52 procent van de bevolking), relatief weinig 40-plussers (27 procent van de bevolking), relatief weinig kinderen van 6 tot en met 14 jaar (5 procent van de bevolking) en relatief veel personen van Turkse afkomst (4 procent van de bevolking). Een relatief groot deel van de huishoudens in Bergpolder bestaat uit alleenstaanden (64 procent) en veel 55-plussers in Bergpolder (49 procent) zijn alleenstaand. Een relatief klein deel van de huishoudens bestaat uit 2-oudergezinnen met minderjarige kinderen (7 procent van de huishoudens). 73 procent van de bevolking heeft een opleiding op mbo-niveau of hoger afgerond. Dit percentage is hoger dan van de stad (56 procent). Van de vrouwen jonger dan 23 jaar heeft 4 procent kinderen (in Rotterdam ligt dit percentage op 6 procent). In 2006 is 23 procent van de bevolking van Bergpolder verhuisd. In datzelfde jaar zijn personen naar een woning in de wijk verhuisd, een aantal gelijk aan 20 procent van de bevolking. De laatste twee percentages zijn hoog voor Rotterdam. Drie procent van de bevolking van Bergpolder bestaat uit personen die korter dan twee jaar in Nederland wonen. In Rotterdam is dit 2 procent. In Bergpolder staan geen basisscholen. De leefsituatie van de jeugd in de wijk is relatief slecht. In de vier grote steden zijn er slechts 71 wijken die op dit punt slechter scoren (op een totaal van 229 wijken). Ook de sociale cohesie in de wijk is relatief zwak. In de wijk zijn 348 kinderopvangplaatsen. Bergpolder heeft een woningdichtheid van 107 woningen per hectare. 7 procent van het landoppervlak van de wijk bestaat uit groenvoorzieningen (in Rotterdam is dit 10 procent). Op 1 januari 2007 waren er woningen in Bergpolder, 23 woningen minder dan op 1 januari De woningen in de wijk hebben een gemiddelde oppervlakte van 70 vierkante meter (woningen in Rotterdam hebben een gemiddelde oppervlakte van 79 vierkante meter). Relatief weinig woningen (22 procent) worden verhuurd door woningcorporaties en relatief veel woningen (48 procent) worden verhuurd door particulieren. 84 procent van de woningen dateert van vóór In de wijk staan nauwelijks eengezinswoningen. Vergeleken met Rotterdam zijn er wel veel benedenwoningen (19 procent van de woningen) en etagewoningen (45 procent van de woningen). De woningen in Bergpolder hebben over het algemeen een lage WOZ-waarde; Noord in beeld

7 driekwart van de woningen heeft een WOZ-waarde tussen de en euro. De gemiddelde WOZ-waarde van woningen bedraagt euro, terwijl de gemiddelde WOZ-waarde in Rotterdam euro bedraagt. Relatief weinig inwoners van Bergpolder (20 procent) wonen langer dan tien jaar op hun huidige adres. Veel inwoners (89 procent) zijn tevreden met de buurt. Net als Rotterdam scoort Bergpolder goed op de productnormering heel. De inkomensverdeling in Bergpolder is min of meer vergelijkbaar met die van Rotterdam. Het gemiddelde besteedbaar inkomen per huishouden bedraagt (gestandaardiseerd naar huishoudengrootte) euro (in Rotterdam is dit euro). De percentages bijstandsgerechtigden en niet-werkende werkzoekenden (respectievelijk 6 en 7 procent van de bevolking van 16 tot en met 64 jaar) zijn niet uitzonderlijk voor de stad. Dit geldt ook voor de percentages bijstandsgezinnen en kansarme gezinnen (respectievelijk 16 en 18 procent van de gezinnen met minderjarige kinderen). De meeste werkgelegenheid in Bergpolder is te vinden in de sectoren handel en horeca en niet-commerciële dienstverlening. Op 1 januari 2007 telde Bergpolder 20 winkels voor dagelijkse goederen. Een relatief groot deel van het winkelbestand in de wijk (17 procent) staat leeg. Eén procent van het winkelbestand bestaat uit belwinkels. In 2007 zijn in de wijk 7 hennepkwekerijen ontruimd. Bergpolder scoort met een 7,7 hoog op de Veiligheidsindex. Via het Buurtsignaleringssysteem scoort de wijk niet goed, maar ook niet slecht. Relatief weinig inwoners van Bergpolder (5 procent) ervaren overlast van groepen jongeren. Verder is er op het gebied van ervaren overlast weinig verschil met Rotterdam. 1.4 Blijdorp In 2006 is het aantal inwoners van Blijdorp met 117 personen afgenomen, tot een totaal van personen op 1 januari Vergeleken met Rotterdam wonen in de wijk relatief veel autochtonen (77 procent van de bevolking), relatief veel personen van 23 tot en met 39 jaar (41 procent van de bevolking) en relatief weinig kinderen van 6 tot en met 14 jaar (5 procent van de bevolking). In de wijk wonen relatief weinig 1-oudergezinnen met minderjarige kinderen (3 procent van de huishoudens). Daar staat tegenover dat ruim de helft van de huishoudens uit alleenstaanden bestaat. Van de 55-plussers in Blijdorp is 45 procent alleenstaand. 82 procent van de bevolking van Blijdorp heeft een opleiding op mbo-niveau of hoger afgerond. Dit percentage is veel hoger dan van de stad (56 procent). Van de vrouwen jonger dan 23 jaar heeft slechts 1 procent kinderen (tegen 6 procent in Rotterdam). In 2006 is 17 procent van de bevolking van Blijdorp verhuisd (in Rotterdam is 16 procent van de bevolking verhuisd). In datzelfde jaar zijn personen naar een woning in de wijk verhuisd, een aantal gelijk aan 15 procent van de bevolking. Dit percentage is vergelijkbaar met dat van de stad. In Blijdorp staan zeven basisschoolvestigingen, waarvan er drie subsidie ontvangen voor Brede School activiteiten. Voor alle scholen geldt dat een minderheid van de leerlingen in Blijdorp woont. In 158 wijken van de vier grote steden is de leefsituatie van de jeugd slechter dan in Blijdorp. In 70 wijken is de leefsituatie van de jeugd beter. De sociale cohesie in de wijk is vergelijkbaar met die in Rotterdam. Het deel van de inwoners dat zich actief inzet voor de buurt (16 procent) is kleiner dan in Rotterdam (20 procent). In de wijk zijn 159 kinderopvangplaatsen. Blijdorp heeft een woningdichtheid van 35 woningen per hectare. 14 procent van het landoppervlak van de wijk bestaat uit groenvoorzieningen (in de stad is dit 10 procent). Op 1 januari 2007 waren er woningen in Blijdorp, 14 woningen meer dan op 1 januari De woningen in de wijk hebben een gemiddelde oppervlakte van 85 vierkante meter (in Rotterdam is dit 79 vierkante meter). Het grootste deel van de woningvoorraad bestaat uit koopwoningen (49 procent) en woningen die worden verhuurd door particulieren (42 procent). 81 procent van de woningvoorraad dateert van voor de oorlog. De woningen in Blijdorp zijn veelal portiek-galerijwoningen zonder lift, etagewoningen of benedenwoningen. Slechts 1 procent van de woningvoorraad bestaat uit 7 Noord in beeld 2007

8 eengezinswoningen. De gemiddelde WOZ-waarde van woningen in Blijdorp ( euro) is iets hoger dan de gemiddelde WOZ-waarde van woningen in de stad ( euro). Slechts 5 procent van de woningen in de wijk heeft een WOZ-waarde lager dan euro. De helft van de woningen in de wijk is onderbezet en slechts 2 procent is overbezet. Veel inwoners van Blijdorp (91 procent) zijn tevreden met de buurt. Net als Rotterdam scoort Blijdorp goed op de productnormering schoon. Van de huishoudens in Blijdorp heeft een relatief groot deel een hoog inkomen en een relatief klein deel een laag inkomen. Het gemiddelde besteedbaar inkomen per huishouden bedraagt (gestandaardiseerd naar huishoudengrootte) euro (in Rotterdam is dit euro). De percentages bijstandsgerechtigden en niet-werkende werkzoekenden (respectievelijk 2 en 4 procent van de bevolking van 16 tot en met 64 jaar) zijn laag voor de stad. Dit geldt ook voor de percentages bijstandsgezinnen en kansarme gezinnen (beide 4 procent van de gezinnen met minderjarige kinderen). Ruim tweederde van de werkgelegenheid in Blijdorp is te vinden in de sector niet-commerciële dienstverlening. Op 1 januari 2007 telde Blijdorp 20 winkels voor dagelijkse goederen. Een relatief groot deel van het winkelbestand (11 procent) staat leeg. In de wijk zijn geen belwinkels. In 2007 zijn in de wijk 3 hennepkwekerijen ontruimd. Blijdorp scoort beter op de Veiligheidsindex en via het Buurtsignaleringssysteem dan Rotterdam en de andere wijken van de deelgemeente. Relatief weinig inwoners van Bergpolder ervaren drugsgerelateerde overlast (2 procent) of overlast van groepen jongeren (6 procent). Verder is er op het gebied van ervaren overlast weinig verschil met Rotterdam. 1.5 Liskwartier In 2006 is het aantal inwoners van het Liskwartier met 111 personen toegenomen, tot een totaal van personen op 1 januari De bevolking van de wijk is op ongeveer dezelfde manier verdeeld naar leeftijd, etniciteit en huishoudensamenstelling als de bevolking van Rotterdam, behalve dat in het Liskwartier relatief veel personen van 23 tot en met 39 jaar wonen. Van de bevolking heeft 65 procent een opleiding op mbo-niveau of hoger afgerond, wat veel is voor Rotterdam (in de stad heeft 56 procent van de bevolking een dergelijk opleidingsniveau). Van de vrouwen jonger dan 23 jaar heeft 3 procent kinderen. In Rotterdam is dit 6 procent. In 2006 zijn personen naar een woning in de wijk verhuisd. Dit aantal is gelijk aan 16 procent van de bevolking. In datzelfde jaar is 15 procent van de inwoners verhuisd. Beide percentages zijn gemiddeld voor Rotterdam. In het Liskwartier staan drie basisschoolvestigingen, die alle drie subsidie ontvangen voor Brede School activiteiten. In 2006 behaalden kinderen uit het Liskwartier een gemiddelde Cito-score van 533,5. Deze score was nagenoeg gelijk aan het Rotterdamse gemiddelde van 533,2. De leefsituatie van de jeugd in de wijk is relatief slecht. In de vier grote steden zijn er slechts 67 wijken die op dit punt slechter scoren (op een totaal van 229 wijken). De sociale cohesie in de wijk is gemiddeld voor de stad en de actieve inzet van inwoners voor de buurt relatief groot. In de wijk zijn 186 kinderopvangplaatsen. Het Liskwartier heeft een woningdichtheid van 66 woningen per hectare grond. 11 procent van het landoppervlak van de wijk bestaat uit groenvoorzieningen, wat ongeveer gemiddeld is voor Rotterdam. Op 1 januari 2007 waren er woningen in het Liskwartier, 186 meer dan op 1 januari De woningen in de wijk hebben een gemiddelde oppervlakte van 84 vierkante meter (in Rotterdam is dit 79 vierkante meter). Vergeleken met de stad worden relatief veel woningen verhuurd door particulieren (28 procent) en relatief weinig woningen verhuurd door woningcorporaties (40 procent). De meeste woningen dateren van voor de oorlog (72 procent) of van na 1993 (21 procent). De woningvoorraad bestaat voornamelijk uit etagewoningen, portiek-galerijwoningen zonder lift Noord in beeld

9 en benedenwoningen en telt weinig eengezinswoningen. De gemiddelde WOZ-waarde van woningen is met euro vergelijkbaar met die van woningen in de stad. 82 procent van de inwoners van het Liskwartier is tevreden met de buurt (in de stad is dit 79 procent). Net als Rotterdam scoort de wijk goed op de productnormering heel. Op de productnormering schoon scoort de wijk echter slecht. De inkomensverdeling in het Liskwartier is min of meer vergelijkbaar met die van Rotterdam. Het gemiddelde besteedbaar inkomen per huishouden bedraagt (gestandaardiseerd naar huishoudengrootte) euro (in Rotterdam is dit euro). De percentages bijstandsgerechtigden en niet-werkende werkzoekenden (beide 8 procent van de bevolking van 16 tot en met 64 jaar) zijn niet uitzonderlijk voor de stad. Dit geldt ook voor de percentages bijstandsgezinnen en kansarme gezinnen (respectievelijk 15 en 18 procent van de gezinnen met minderjarige kinderen). De helft van de arbeidsplaatsen in het Liskwartier is te vinden in de sector niet-commerciële dienstverlening. In de sectoren industrie en nutsbedrijven en transport is nauwelijks werkgelegenheid. Op 1 januari 2007 telde het Liskwartier 18 winkels voor dagelijkse goederen. Het deel van de winkelpanden dat leeg staat (13 procent) is hoog voor Rotterdam. In het Liskwartier zijn geen belwinkels. In 2007 zijn in het Liskwartier 8 hennepkwekerijen ontruimd. Het Liskwartier scoort met een 7,5 hoog op de Veiligheidsindex. Via het Buurtsignaleringssysteem scoort de wijk niet goed, maar ook niet slecht. Relatief weinig inwoners van Bergpolder (5 procent) ervaren overlast van groepen jongeren. Wel ervaart 38 procent overlast van te hard rijdend verkeer in de buurt en 33 procent van agressief verkeersgedrag in de buurt. 1.6 Oude Noorden Het Oude Noorden is, gemeten naar aantal inwoners, de grootste wijk van de deelgemeente. In 2006 is het aantal inwoners van het Oude Noorden met 114 personen afgenomen, tot een totaal van personen op 1 januari Vergeleken met Rotterdam wonen in de wijk relatief weinig autochtonen (36 procent van de bevolking), relatief veel personen van Turkse en Marokkaanse afkomst (respectievelijk 13 en 16 procent van de bevolking) en relatief weinig 65-plussers (9 procent van de bevolking). De huishoudensamenstelling is vergelijkbaar met die van Rotterdam. Dit geldt ook voor het percentage moeders jonger dan 23 jaar (7 procent van de vrouwen jonger dan 23 jaar) en het percentage nieuwkomers onder de bevolking (2 procent van de inwoners woont korter dan twee jaar in Nederland). Van de bevolking heeft 52 procent een opleiding op mbo-niveau of hoger afgerond (in Rotterdam is dit 56 procent). In 2006 is 18 procent van de bevolking van het Oude Noorden verhuisd. In datzelfde jaar zijn personen naar een woning in de wijk verhuisd, een aantal gelijk aan 17 procent van de bevolking. Beide percentages zijn ongeveer gemiddeld voor Rotterdam. In het Oude Noorden staan twaalf basisschoolvestigingen. Alle twaalf ontvangen ze subsidie voor Brede School activiteiten. In 2006 behaalden kinderen uit Het Oude Noorden een gemiddelde Cito-score van 530,0, een lagere score dan het Rotterdamse gemiddelde van 533,2. De leefsituatie van de jeugd in de wijk is relatief slecht. In de vier grote steden zijn er slechts acht wijken die op dit punt slechter scoren (op een totaal van 229 wijken). Ook de sociale cohesie in de wijk is relatief zwak. De actieve inzet van inwoners in hun buurt is ongeveer gemiddeld voor Rotterdam. In de wijk zijn minstens 202 kinderopvangplaatsen. Het Oude Noorden heeft een woningdichtheid van 85 woningen per hectare grond. Zes procent van het landoppervlak van de wijk bestaat uit groenvoorzieningen (in Rotterdam is dat 10 procent). Op 1 januari 2007 waren er woningen in het Oude Noorden, 30 minder dan op 1 januari De woningen in de wijk hebben een gemiddelde oppervlakte van 73 vierkante meter en zijn daarmee iets kleiner dan de gemiddelde Rotterdamse woning. Tweederde van de woningvoorraad is eigendom van woningcorporaties en slechts 16 procent bestaat uit koopwoningen. De meeste woningen dateren van 9 Noord in beeld 2007

10 voor de oorlog (56 procent) of uit de periode 1969 tot en met 1993 (37 procent). Het grootste deel van de woningvoorraad bestaat uit portiek-galerijwoningen zonder lift, etagewoningen en benedenwoningen. Slechts 3 procent van de woningvoorraad bestaat uit eengezinswoningen. In het Oude Noorden staan veel woningen met een WOZ-waarde tussen de en euro, maar slechts weinig woningen hebben een hogere WOZ-waarde. De gemiddelde WOZwaarde van woningen is euro (in Rotterdam is dit euro). Relatief weinig woningen (22 procent) zijn onderbezet. Daarentegen zijn er relatief veel (sterk) overbezette woningen (11 procent). Slechts 72 procent van de inwoners is tevreden met de buurt. De wijk scoort goed noch slecht op de productnormeringen schoon en heel. Van de huishoudens in het Oude Noorden heeft een relatief groot deel een laag inkomen en een relatief klein deel een hoog inkomen. Het gemiddelde besteedbaar inkomen per huishouden bedraagt (gestandaardiseerd naar huishoudengrootte) euro (in Rotterdam is dit euro). Van de bevolking van 16 tot en met 64 jaar is 13 procent bij het CWI ingeschreven als niet-werkende werkzoekende en heeft eveneens 13 procent een bijstandsuitkering. Dit laatste percentage is hoog voor de stad. Dit geldt ook voor de percentages bijstandsgezinnen en kansarme gezinnen (respectievelijk 26 en 30 procent van de gezinnen met minderjarige kinderen). Verreweg de meeste werkgelegenheid in het Oude Noorden concentreert zich in de sectoren handel en horeca en nietcommerciële dienstverlening. Op 1 januari 2007 telde het Oude Noorden 82 winkels voor dagelijkse goederen, meer winkels voor dagelijkse goederen dan in alle andere wijken van de deelgemeente bij elkaar. Het deel van de winkelpanden dat in het Oude Noorden leeg staat (10 procent) is niet uitzonderlijk voor Rotterdam. Wel zijn er in de wijk relatief veel belwinkels (4 procent van het winkelbestand). In 2007 zijn in het Oude Noorden 11 hennepkwekerijen ontruimd. Het Oude Noorden scoort met een 4,1 laag op de Veiligheidsindex. Via het Buurtsignaleringssysteem scoort de wijk niet goed, maar ook niet slecht. Relatief veel inwoners van het Oude Noorden ervaren drugsgerelateerde overlast, overlast van groepen jongeren, geluidsoverlast, overlast van te hard rijdend verkeer in de buurt of overlast van agressief verkeersgedrag in de buurt. 1.7 Provenierswijk In 2006 is het aantal inwoners van de Provenierswijk met 110 personen afgenomen, tot een totaal van personen op 1 januari De bevolking van de wijk is op ongeveer dezelfde manier verdeeld naar leeftijd als de bevolking van Rotterdam, behalve dat er relatief veel personen van 23 tot en met 39 jaar wonen. Vergeleken met de stad wonen in de Provenierswijk relatief weinig autochtonen (45 procent van de bevolking) en relatief veel personen van Turkse afkomst (13 procent van de bevolking). Een groot deel van de huishoudens bestaat uit alleenstaanden (57 procent). Verder lijkt de huishoudensamenstelling op die van Rotterdam. Van de vrouwen jonger dan 23 jaar heeft 3 procent kinderen (van de vrouwen in Rotterdam jonger dan 23 jaar heeft 6 procent kinderen). In 2006 is 19 procent van de bevolking van de Provenierswijk verhuisd. In datzelfde jaar zijn 752 personen naar een woning in de wijk verhuisd, een aantal gelijk aan 16 procent van de bevolking. Beide percentages zijn ongeveer gemiddeld voor Rotterdam. In de Provenierswijk staan twee basisschoolvestigingen, die beide subsidie ontvangen voor Brede School activiteiten. In 2006 behaalden kinderen uit de Provenierswijk een gemiddelde Cito-score van 528,5. Deze score is laag vergeleken met het Rotterdamse gemiddelde van 533,2. De leefsituatie van de jeugd is relatief slecht. In de vier grote steden zijn er slechts 70 wijken die op dit punt slechter scoren (op een totaal van 229 wijken). De sociale cohesie is gemiddeld voor Rotterdam en er is relatief veel actieve inzet van inwoners in hun buurt. In de wijk zijn 150 kinderopvangplaatsen. Noord in beeld

11 De Provenierswijk heeft een woningdichtheid van 78 woningen per hectare grond. Zeven procent van het landoppervlak van de wijk bestaat uit groenvoorzieningen (in Rotterdam is dat 10 procent). Op 1 januari 2007 waren er woningen in de Provenierswijk, 4 woningen minder dan op 1 januari De woningen in de wijk hebben een gemiddelde oppervlakte van 80 vierkante meter, wat ongeveer gemiddeld is voor Rotterdam. Een relatief groot deel van de woningvoorraad (29 procent) wordt verhuurd door particulieren. Driekwart van de woningvoorraad dateert van voor de oorlog. Het grootste deel van de woningvoorraad bestaat uit benedenwoningen, etagewoningen en portiek-galerijwoningen zonder lift. Eengezinswoningen beslaan slechts 2 procent van de woningvoorraad. In de Provenierswijk staan veel woningen met een WOZ-waarde tussen de en euro, maar slechts weinig woningen hebben een hogere WOZ-waarde. De gemiddelde WOZ-waarde van woningen is euro (in Rotterdam is dit euro). 81 procent van de inwoners is tevreden met de buurt (wat geldt voor 79 procent van alle Rotterdammers). De wijk scoort goed op de productnormering heel. De inkomensverdeling in de Provenierswijk is min of meer vergelijkbaar met die van Rotterdam. Het gemiddelde besteedbaar inkomen per huishouden bedraagt (gestandaardiseerd naar huishoudengrootte) euro (in Rotterdam is dit euro). De percentages bijstandsgerechtigden en niet-werkende werkzoekenden (respectievelijk 8 en 9 procent van de bevolking van 16 tot en met 64 jaar) zijn niet uitzonderlijk voor de stad. Dit geldt ook voor de percentages bijstandsgezinnen en kansarme gezinnen (respectievelijk 19 en 23 procent van de gezinnen met minderjarige kinderen). Verreweg de meeste werkgelegenheid is te vinden in de sectoren zakelijke diensverlening en niet-commerciële dienstverlening. Op 1 januari 2007 telde de Provenierswijk 4 winkels voor dagelijkse goederen. Het deel van de winkelpanden dat leeg staat (2 procent) is laag voor Rotterdam. In de wijk zijn geen belwinkels. In 2007 is één hennepkwekerij ontruimd. De Provenierswijk scoort met een 7,3 hoog op de Veiligheidsindex. Via het Buurtsignaleringssysteem scoort de wijk niet goed, maar ook niet slecht. Relatief veel inwoners van de Provenierswijk ervaren geluidsoverlast, al is de ervaren geluidsoverlast van horeca beperkt. 11 Noord in beeld 2007

12 2 Inleiding Het COS maakt voor alle deelgemeenten met daarin één of meer aandachtsgebieden een publicatie met gegevens op wijkniveau, daarbij gebruikmakend van de meest actuele cijfers. Het gaat hierbij om de thema s: demografie, gezondheid, recreatie en sport, onderwijs, sociale betrokkenheid, wonen, economie en werkgelegenheid, schoon en heel en tot slot veiligheid. In onderstaande tabel is weergegeven welke wijken van Noord aandachtsgebieden zijn. Tabel 2.1 Soort aandachtsgebied in 2007 Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk Vogelaarwijk x x x Herstructureringsgebied x Zoals blijkt uit de tabel, zijn Bergpolder en de Provenierswijk Vogelaarwijken (prachtwijken) en is het Oude Noorden zowel een Vogelaarwijk als een herstructureringsgebied. 2.1 Onderzoeksvragen en opzet De twee centrale vragen luiden: - Hoe staan de betreffende wijken er voor op de onderscheiden thema s in vergelijking met de deelgemeente en de hele stad? - Hoe ontwikkelen deze wijken zich in de tijd op de diverse thema s? Voor het beantwoorden van deze vragen is uitsluitend gebruik gemaakt van reeds bestaande bronnen. Deze bronnen zijn terug te vinden in bijlage A. 2.2 Leeswijzer Opbouw van de tabellen De tabellen bevatten waarden voor de deelgemeente als geheel en waarden voor de afzonderlijke wijken. In tabellen met percentages zijn ook percentages voor Rotterdam opgenomen, om vergelijkingen tussen de wijken en de deelgemeente enerzijds en Rotterdam anderzijds mogelijk te maken. In tabellen met absolute aantallen zijn vergelijkingen met Rotterdam niet relevant en daarom geen cijfers voor de hele stad weergegeven. Van de indicatoren die in het rapport aan de orde komen zijn in de tabellen de meest recente gegevens opgenomen. Standgegevens hebben betrekking op 1 januari 2007, stroomgegevens op het jaar Om ze leesbaar te houden zijn in de meeste tabellen geen gegevens over het voorgaande jaar opgenomen. Indien relevant worden deze gegevens wel in de tekst besproken. Noord in beeld

13 In de meeste tabellen zijn geen specifieke gegevens over Blijdorpsepolder opgenomen, omdat deze wijk zeer weinig inwoners heeft. Hierdoor kunnen op basis van de voor dit rapport gebruikte enquêtegegevens geen betrouwbare uitspraken worden gedaan over de wijk. Bovendien komt bij uitsplitsing van inwoners van Blijdorpsepolder (naar bijvoorbeeld etniciteit) hun privacy in het geding; door het kleine aantal inwoners kan worden achterhaald op welke individuen percentages en aantallen betrekking hebben. Overigens is Blijdorpsepolder wel meegenomen in alle cijfers en percentages met betrekking tot Rotterdam en de deelgemeente als geheel Lezen van de tabellen In de tabellen zijn opvallende verschillen tussen wijken en de deelgemeente enerzijds en de stad Rotterdam anderzijds met kleuren aangegeven. Waarden van wijken of de deelgemeente die duidelijk hoger liggen dan die van Rotterdam zijn geel gekleurd. Lagere waarden zijn blauw gekleurd. Bij verschillen die negatief of positief kunnen worden beoordeeld, zijn de kleuren rood (negatief) en groen (positief) gebruikt. Criterium voor het kleuren van een percentagecijfer is dat de wijk relatief minimaal vijftien procent (positief of negatief) afwijkt van het percentagecijfer van Rotterdam. Bij percentages rond de vijftig procent werkt dit criterium minder onderscheidend. In dat geval is de regel toegepast dat verschillen van meer dan tien procent een kleur krijgen. Een enkele keer zijn afwijkende criteria gebruikt voor het kleuren van de tabel. In voorkomende gevallen is in de tekst boven de tabel beschreven welke criteria zijn gebruikt. Als er relevante verschillen zijn met de vorige meetperiode is dit onder de betreffende tabel beschreven. Om informatie over een vorige meetperiode gemakkelijk te kunnen onderscheiden van de beschrijving van de tabel zelf, is deze informatie cursief weergegeven. Als in een cel een - staat, betekent dit dat de waarde 0 of nihil is. Een. wil zeggen dat cijfers ontbreken. Als in een tabel 0 of 0% staat, betekent dit dat de betreffende waarde afgerond 0 (procent) is. Indien een cel blanco is, dan kan het cijfer op logische gronden niet voorkomen Opbouw van dit rapport De hoofdstukindeling van dit rapport volgt de indeling in thema s zoals beschreven in de inleiding. Hoofdstuk 3 beschrijft demografische gegevens. Hoofdstuk 4 bevat indicatoren onder het kopje sociaal : dit zijn gezondheid, recreatie en sport, onderwijs en sociale betrokkenheid. Hoofdstuk 5 gaat over wonen, waaronder ook schoon en heel is gerangschikt. Hoofdstuk 6 behandelt indicatoren met betrekking tot economie en werkgelegenheid. Hoofdstuk 7 heeft betrekking op het thema veiligheid. Bijlage A bevat de lijst met gehanteerde bronnen en bijlage B bevat de begrippenlijst. Voor de samenvatting in hoofdstuk 1 is een andere invalshoek gekozen: deze beschrijft de opvallendste uitkomsten van dit rapport niet per thema, maar per wijk. 13 Noord in beeld 2007

14 3 Demografische informatie Dit hoofdstuk geeft een beschrijving van verschillende demografische gegevens. Tabel 3.1 Bevolkingsontwikkeling, 2006 bevolking per bevolking per verschil Bron: Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) In 2006 is het aantal inwoners van Rotterdam teruggelopen. Ook in Noord is het aantal inwoners teruggelopen. Het Liskwartier is de enige wijk in Noord waarvan de bevolking in 2006 is gegroeid. Tabel 3.2 Leeftijd in percentages, 1 januari tot en met 5 jaar 7% 5% 6% 8% 8% 7% 7% 7% 6 tot en met 14 jaar 9% 5% 5% 9% 11% 7% 8% 10% 15 tot en met 22 jaar 13% 10% 7% 10% 12% 12% 11% 11% 23 tot en met 39 jaar 34% 52% 41% 35% 31% 37% 37% 27% 40 tot en met 64 jaar 29% 20% 28% 28% 30% 27% 28% 31% 65 jaar en ouder 9% 7% 15% 11% 9% 11% 10% 15% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= Bron: GBA In alle wijken van Noord bestaat een opvallend groot deel van de bevolking (minstens 31 procent) uit personen in de leeftijd van 23 tot en met 39 jaar. In de Agniesebuurt en het Oude Noorden maken 65-plussers slechts een relatief klein deel van de bevolking uit. In Bergpolder geldt dit voor 40-plussers. Bovendien is in deze wijk, net als in Blijdorp, het aantal kinderen in de leeftijd van zes tot en met veertien jaar klein in verhouding het aantal inwoners. In 2006 is de leeftijdsopbouw van de bevolking nauwelijks veranderd. Dit geldt zowel voor de wijken als voor de stad en de deelgemeente. Noord in beeld

15 Tabel 3.3 Etniciteit* naar geslacht in percentages, 1 januari 2007 autochtoon Suriname Ned. Antillen/ Aruba Turkije Marokko overig EU overig westers man 18% 30% 36% 26% 19% 23% 25% 26% vrouw 17% 31% 40% 28% 17% 22% 26% 28% totaal 35% 61% 77% 54% 36% 45% 51% 54% man 6% 3% 1% 4% 5% 4% 4% 4% vrouw 7% 3% 2% 4% 6% 5% 4% 5% totaal 12% 6% 3% 8% 11% 9% 8% 9% man 1% 1% 0% 1% 1% 2% 1% 2% vrouw 2% 1% 0% 1% 1% 2% 1% 2% totaal 3% 2% 1% 2% 2% 4% 2% 3% man 7% 3% 1% 4% 7% 7% 5% 4% vrouw 7% 2% 1% 4% 6% 6% 4% 4% totaal 14% 5% 1% 9% 13% 13% 9% 8% man 6% 3% 1% 5% 8% 4% 5% 3% vrouw 6% 2% 0% 5% 8% 4% 5% 3% totaal 12% 5% 1% 9% 16% 8% 10% 6% man 3% 3% 3% 2% 3% 2% 3% 3% vrouw 2% 4% 4% 3% 3% 3% 3% 3% totaal 5% 8% 7% 6% 5% 5% 6% 5% man 3% 2% 3% 2% 2% 3% 3% 2% vrouw 3% 3% 3% 2% 2% 3% 3% 2% totaal 5% 5% 6% 5% 5% 7% 5% 5% man 6% 4% 2% 4% 5% 4% 4% 5% overig nietwesters vrouw 6% 4% 2% 4% 5% 4% 4% 5% totaal 13% 8% 4% 8% 11% 9% 9% 9% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= * Zie voor de omschrijving van etniciteit en de diverse etnische groepen de begrippenlijst in bijlage B. Bron: GBA Vergeleken met de gehele Rotterdamse bevolking wonen in de Agniesebuurt, het Oude Noorden en de Provenierswijk relatief weinig autochtonen en relatief veel personen van Turkse afkomst. In de Agniesebuurt en het Oude Noorden wonen bovendien relatief veel personen van Marokkaanse afkomst. In Blijdorp wonen relatief veel autochtonen en relatief weinig personen van Surinaamse, Turkse, Marokkaanse en overig niet-westerse afkomst. Ondanks deze verschillen komt de verdeling van de bevolking van Noord naar etniciteit sterk overeen met die van de gehele Rotterdamse bevolking. In 2006 is de verdeling van de bevolking naar etniciteit en geslacht nauwelijks veranderd. Dit geldt zowel voor de wijken als voor de stad en de deelgemeente. 15 Noord in beeld 2007

16 Tabel 3.4 Aantal 2- en 3-jarigen naar etniciteit*, 1 januari 2007 Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk Noord autochtoon Suriname Ned. Antillen/Aruba Turkije Marokko overig EU overig westers overig niet-westers totaal * Zie voor de omschrijving van etniciteit en de diverse etnische groepen de begrippenlijst in bijlage B. Bron: GBA Op 1 januari 2007 woonden in Noord kinderen in de leeftijd van twee en drie jaar, waaronder 402 autochtonen. De meeste allochtone peuters waren van Marokkaanse, Turkse of overig niet-westerse afkomst. In het Oude Noorden woonden veel meer peuters dan in andere wijken, maar minder autochtone peuters dan in Blijdorp. Op 1 januari 2006 woonden in Noord peuters, waaronder 377 autochtonen. Tabel 3.5 Aantal 4- en 5-jarigen naar etniciteit*, 1 januari 2007 Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk Noord autochtoon Suriname Ned. Antillen/Aruba Turkije Marokko overig EU overig westers overig niet-westers totaal * Zie voor de omschrijving van etniciteit en de diverse etnische groepen de begrippenlijst in bijlage B. Bron: GBA Op 1 januari 2007 woonden in Noord 985 kleuters, waaronder 295 autochtonen. De meeste allochtone kleuters waren van Marokkaanse, Turkse of overig niet-westerse afkomst. In het Oude Noorden woonden veel meer kleuters dan in andere wijken, maar minder autochtone kleuters dan in Blijdorp. Op 1 januari 2006 woonden in Noord 971 kleuters, waaronder 283 autochtonen. Noord in beeld

17 Tabel 3.6 Percentage 65 jaar en ouder naar etniciteit*, 1 januari 2007 autochtoon 57% 79% 89% 80% 64% 66% 75% 83% Suriname 11% 4% 1% 5% 7% 9% 5% 3% Ned. Antillen/Aruba 1% 0% 0% 1% 1% 1% 1% 1% Turkije 11% 4% 0% 2% 7% 8% 4% 2% Marokko 6% 1% 0% 2% 8% 2% 3% 1% overig EU 7% 6% 6% 5% 6% 8% 6% 6% overig westers 3% 3% 3% 2% 3% 4% 3% 3% overig niet-westers 4% 2% 1% 3% 4% 3% 3% 2% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= * Zie voor de omschrijving van etniciteit en de diverse etnische groepen de begrippenlijst in bijlage B. Bron: GBA Onder de circa plussers in Noord bevinden zich veel allochtonen. Dit geldt vooral voor de Agniesebuurt, het Oude Noorden en de Provenierswijk. Blijdorp is de enige wijk in de deelgemeente waar relatief weinig 65-plussers allochtoon zijn. Vergeleken met Rotterdam zijn relatief veel 65-plussers in Noord van Surinaamse, Turkse, Marokkaanse of overig niet-westerse afkomst. Ten opzichte van 1 januari 2006 is er weinig veranderd. De grootste verandering heeft plaatsgevonden in de Agniesebuurt. Daar was op 1 januari procent van de 65-plussers autochtoon. 17 Noord in beeld 2007

18 Tabel 3.7 Huishoudensamenstelling*, 1 januari 2007 alleenstaanden 57% 64% 55% 51% 50% 57% 55% 47% 1-oudergezinnen met tenminste 1 kind jonger dan 18 jaar 1-oudergezinnen met alle kind(-eren) 18 jaar of ouder 2-oudergezinnen met tenminste 1 kind jonger dan 18 jaar 2-oudergezinnen met alle kind(-eren) 18 jaar of ouder 8% 4% 3% 6% 9% 5% 6% 8% 3% 2% 2% 2% 4% 2% 3% 3% 12% 7% 10% 15% 15% 12% 12% 16% 2% 1% 1% 2% 3% 2% 2% 4% (gehuwd) samenwonenden zonder 16% 21% 27% 22% 17% 20% 21% 22% kinderen overig 1% 2% 1% 2% 2% 1% 2% 1% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= * Dit is exclusief institutionele huishoudens. Personen die in een instelling verblijven, worden niet meegerekend. Bron: GBA In Noord wonen relatief veel alleenstaanden. Dit geldt voor alle wijken, maar vooral voor Bergpolder. Aan de andere kant wonen in die wijk relatief weinig 1- oudergezinnen met minderjarige kinderen. In de Agniesebuurt en het Oude Noorden wonen relatief weinig samenwonenden zonder kinderen. In Blijdorp wonen relatief weinig 2-oudergezinnen met minderjarige kinderen. Ten opzichte van de peildatum 1 januari 2006 is er weinig veranderd. Tabel 3.8 Aantal alleenstaande 55-plussers*, 1 januari 2007 Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk Noord 55 tot en met 64 jaar tot en met 79 jaar jaar en ouder totaal alleenstaand * Personen die in een instelling wonen, worden in deze statistiek niet meegerekend. Bron: GBA Van de zelfstandig wonende 55-plussers in Noord zijn er ongeveer alleenstaand. Van alle wijken heeft het Oude Noorden verreweg de meeste zelfstandig wonende alleenstaande 55-plussers. Blijdorp heeft echter veel meer alleenstaande 80-plussers die nog zelfstandig wonen. Deze cijfers zijn ongeveer gelijk aan die van 1 januari Noord in beeld

19 Tabel 3.9 Percentage alleenstaande 55-plussers*, 1 januari tot en met 64 jaar 41% 44% 34% 32% 36% 28% 35% 28% 65 tot en met 79 jaar 44% 51% 43% 41% 44% 47% 44% 38% 80 jaar en ouder 69% 64% 70% 67% 69% 71% 69% 64% totaal alleenstaand % 49% 45% 41% 42% 40% 43% 38% * Personen die in een instelling wonen, worden in deze statistiek niet meegerekend. Bron: GBA Van alle zelfstandig wonende 55-plussers in Noord is 43 procent alleenstaand. In de wijken Bergpolder en Blijdorp is het aandeel alleenstaanden onder zelfstandig wonende 55-plussers het grootst. In vergelijking tot Rotterdam hebben alle wijken, met uitzondering van de Provenierswijk, relatief veel alleenstaanden in alle drie de leeftijdscategorieën. Vergeleken met 1 januari 2006 is er weinig veranderd. 19 Noord in beeld 2007

20 Tabel 3.10 Percentage alleenstaande 55-plussers* naar etniciteit** en geslacht, 1 januari 2007 autochtoon Suriname Ned. Antillen/ Noord Rotterdam man 47% 40% vrouw 56% 53% totaal 52% 47% man 54% 51% vrouw 67% 53% totaal 61% 52% man 33% 31% Aruba vrouw 47% 38% totaal 40% 34% Turkije man 9% 9% vrouw 19% 20% totaal 14% 14% Marokko man 6% 10% vrouw 17% 18% totaal 11% 13% overig EU man 38% 27% vrouw 55% 48% totaal 47% 39% overig westers man 44% 31% vrouw 59% 48% totaal 52% 41% overig nietwesters man 37% 28% vrouw 39% 40% totaal 38% 34% totaal man 35% 27% vrouw 51% 46% totaal 43% 38% * Personen die in een instelling wonen, worden in deze statistiek niet meegerekend. ** Zie voor de omschrijving van etniciteit en de diverse etnische groepen de begrippenlijst in bijlage B. Bron: GBA Vergeleken met Rotterdam zijn in Noord relatief veel vrouwelijke 55-plussers van Surinaamse, Antilliaanse/Arubaanse en overig westerse afkomst alleenstaand. Dit geldt ook voor mannelijk 55-plussers van overig westerse en overig niet-westerse afkomst en voor mannelijke 55-plussers uit de categorie overig EU. Noord in beeld

21 Op 1 januari 2006 was 60 procent van de vrouwelijke 55-plussers van Surinaamse afkomst alleenstaand. Verder is er weinig veranderd in Tabel 3.11 Aantal jonge moeders, 1 januari 2007 Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk Noord < 20 jaar autochtoon Suriname Ned. Antillen/Aruba Turkije Marokko overig EU overig westers overig niet-westers totaal % van vrouwen < 20 jaar - 1,5% - 1,3% 2,4% - 1,4% < 23 jaar autochtoon Suriname Ned. Antillen/Aruba Turkije Marokko overig EU overig westers overig niet-westers totaal % van vrouwen < 23 jaar 4,2% 3,7% 1,0% 3,1% 7,2% 2,6% 4,5% Bron: GBA Op 1 januari 2007 woonden in Noord 113 moeders jonger dan 23 jaar, waarvan 16 moeders jonger dan 20 jaar. Meer dan de helft van de jonge moeders woonde in het Oude Noorden. Een jaar eerder woonden in Noord 135 moeders jonger dan 23 jaar, waarvan 18 moeders jonger dan 20 jaar. In alle zes de wijken is het aantal jonge moeders gedaald. 21 Noord in beeld 2007

22 Tabel 3.12 Percentage jonge moeders in Noord, 1 januari 2007 < 20 jaar < 23 jaar Bron: GBA Noord Rotterdam autochtoon 1,1% 1,1% Suriname 2,7% 3,1% Ned. Antillen/Aruba - 7,6% Turkije 0,6% 0,5% Marokko - 0,6% overig EU - 1,9% overig westers - 1,5% overig niet-westers 4,8% 3,4% totaal 1,4% 1,9% autochtoon 1,1% 3,2% Suriname 7,5% 8,7% Ned. Antillen/Aruba 12,0% 16,3% Turkije 6,5% 6,7% Marokko 4,4% 5,4% overig EU 3,8% 5,8% overig westers 3,2% 4,1% overig niet-westers 10,6% 11,4% totaal 4,5% 6,3% Vergeleken met Rotterdam wonen in Noord relatief weinig jonge moeders. Net als in Rotterdam komt in de deelgemeente moederschap onder de 23 jaar relatief veel voor bij vrouwen van Antilliaanse/Arubaanse en overige niet-westerse afkomst. Anders dan in Rotterdam woonden in Noord op 1 januari 2007 geen tienermoeders van Antilliaanse/Arubaanse afkomst. De meeste percentages in de tabel zijn kleiner dan die van 1 januari Uitzonderingen zijn de percentages jonge moeders van overig niet-westerse afkomst in Noord en het percentage tienermoeders van Surinaamse afkomst in Rotterdam. Tabel 3.13 Percentage van de bevolking tussen 23 en 65 jaar met een opleiding op mbo-niveau of hoger, Mbo-niveau of hoger. 73% 82% 65% 52%. 67% 56% Bron: COS Omnibusenquête Van de bevolking van Rotterdam heeft 56 procent een opleiding op mbo-niveau of hoger afgerond. In Bergpolder, Blijdorp en het Liskwartier ligt dit percentage aanzienlijk hoger. In het Oude Noorden ligt het percentage iets lager dan in Rotterdam. Van de Agniesebuurt en de Provenierswijk zijn geen percentages Noord in beeld

23 bekend. Tabel 3.14 Percentage vertrekkers naar bestemming, 2006 binnenwijks 10% 7% 9% 13% 18% 11% 12% 16% binnen deelgemeente 15% 12% 10% 15% 7% 22% 11% 13% binnenstedelijk 32% 33% 33% 29% 36% 28% 33% 29% buitenstedelijk 43% 48% 48% 43% 39% 40% 43% 42% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= % van totale bevolking 18% 23% 17% 15% 18% 19% 18% 16% Bron: GBA In 2006 vertrok 18 procent van de inwoners van Noord naar een ander adres. Van deze personen woonde een opvallend groot deel in Bergpolder. Van deze wijk is bijna een kwart van de inwoners verhuisd. Van de inwoners van de Provenierswijk die in 2006 verhuisd zijn, is een opvallend groot deel (22 procent) naar een woning in een andere wijk van de deelgemeente vertrokken. In 2005 zijn inwoners van Noord verhuisd. Vergeleken met 2006 bleef een kleiner deel van de vetrekkers uit de Agniesebuurt in de wijk wonen. Ook vertrok een kleiner deel van de vertrekkers uit Blijdorp naar een andere deelgemeente en een groter deel naar een bestemming buiten Rotterdam. Verder vertrok een kleiner deel van de vertrekkers uit het Liskwartier en de Provenierswijk naar een andere wijk van Noord en een groter deel naar een andere deelgemeente. Tabel 3.15 Percentage vestigers naar herkomstgebied, 2006 binnenwijks 11% 8% 10% 12% 20% 13% 13% 17% binnen deelgemeente 13% 12% 15% 20% 9% 11% 12% 14% binnenstedelijk 31% 32% 34% 32% 37% 34% 34% 31% buitenstedelijk 45% 49% 41% 35% 35% 42% 40% 38% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= % van totale bevolking 16% 20% 15% 16% 17% 16% 17% 15% Bron: GBA In 2006 hebben personen een adres in Noord betrokken. Het aantal personen dat in Bergpolder een nieuw adres betrok was gelijk aan 20 procent van de bevolking van de wijk op 1 januari Van de personen die in de deelgemeente een nieuw adres betrokken woonde een kwart al in de deelgemeente. Van de personen die zich in de Agniesebuurt en Bergpolder vestigden, kwam bijna de helft van buiten Rotterdam. 23 Noord in beeld 2007

24 In 2005 verhuisden personen naar een woning in Noord. Van hen kwam 74 procent van buiten de deelgemeente. Tabel 3.16 Percentage personen dat korter dan 2 jaar in Nederland woont, 1 januari 2007 autochtoon - 2% 3% 2% 0% 2% 1% 1% Suriname 7% 7% 5% 7% 12% 3% 8% 9% Ned. Antillen/Aruba 4% 3% 3% 2% 7% 11% 5% 10% Turkije 4% 4% 1% 4% 8% 7% 5% 6% Marokko 4% 3% 1% 6% 7% 2% 4% 6% overig EU 28% 44% 39% 35% 25% 27% 32% 25% overig westers 16% 12% 14% 13% 10% 16% 13% 11% overig niet-westers 38% 26% 35% 31% 30% 32% 31% 31% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= % van totale bevolking 3% 3% 2% 2% 2% 2% 2% 2% Bron: GBA Op 1 januari 2007 woonde 2 procent van de inwoners van Noord korter dan twee jaar in Nederland. Net als in Rotterdam behoorden de meeste nieuwkomers tot de categorieën overig EU en overig niet-westers. Het percentage autochtone nieuwkomers in Blijdorp is groot in vergelijking tot dat van Rotterdam. Op 1 januari 2006 woonden in Noord nieuwkomers. Van deze nieuwkomers was 26 procent van overig niet-westerse afkomst. Behalve in Blijdorp is in alle wijken het aantal nieuwkomers gedaald. Voor de volgende tabel is een selectie gemaakt van getrouwde mannen en vrouwen die op 1 januari 2007 in Noord, respectievelijk Rotterdam woonden, die in de periode van 2002 tot en met 2006 zijn getrouwd en die op het moment van hun huwelijk langer dan twee jaar in Nederland woonden. Bij deze mannen en vrouwen is nagegaan wat de herkomst is van hun echtgenoot of echtgenote. Daarbij is een onderscheid gemaakt naar partners uit het eigen land van herkomst die op het moment van het huwelijk korter dan een half jaar in Nederland verbleven, overige partners uit het eigen land van herkomst en partners uit een ander land van herkomst. Noord in beeld

25 Tabel 3.17 Percentage huwelijken naar herkomst van partner, mannen die langer dan 2 jaar in Nederland woonden tijdens huwelijkssluiting vrouwen die langer dan 2 jaar in Nederland woonden tijdens huwelijkssluiting Bron: GBA Noord Rotterdam < 1/2 jaar in NL overig eigen groep gemengd totaal N= < 1/2 jaar in NL overig eigen groep gemengd totaal autochtoon 74% 26% 100% % 23% 100% Suriname 4% 63% 33% 100% 48 15% 63% 22% 100% Ned. Antillen/Aruba 7% 36% 57% 100% 14 1% 51% 47% 100% Turkije 51% 43% 7% 100% 89 50% 41% 9% 100% Marokko 32% 60% 8% 100% 88 47% 45% 8% 100% overig EU 4% 11% 85% 100% 55 4% 16% 80% 100% overig westers 13% 21% 66% 100% 62 16% 24% 60% 100% overig niet-westers 29% 23% 48% 100% 66 42% 31% 27% 100% totaal 8% 62% 30% 100% % 62% 26% 100% Noord Rotterdam < 1/2 jaar in NL overig eigen groep gemengd totaal N= < 1/2 jaar in NL overig eigen groep gemengd totaal autochtoon 85% 15% 100% % 14% 100% Suriname 5% 47% 48% 100% 64 8% 60% 32% 100% Ned. Antillen/Aruba - 45% 55% 100% 11 0% 52% 48% 100% Turkije 52% 44% 4% 100% 93 50% 43% 7% 100% Marokko 42% 51% 7% 100% % 49% 9% 100% overig EU 1% 8% 91% 100% 80 1% 12% 87% 100% overig westers 6% 19% 75% 100% 69 8% 23% 70% 100% overig niet-westers 22% 22% 56% 100% 59 20% 33% 47% 100% totaal 10% 64% 26% 100% % 67% 24% 100% In Rotterdam is, van de tussen 1 januari 2002 en 1 januari 2007 getrouwde mannen en vrouwen die op het moment van hun huwelijk langer dan 2 jaar in Nederland woonden, ongeveer een kwart met iemand van een andere bevolkingsgroep getrouwd en circa 10 procent met iemand getrouwd die op het moment van het huwelijk korter dan een half jaar in Nederland woonde. In Noord komen gemengde huwelijken, vooral onder mannen van Antilliaanse/Arubaanse afkomst en mannen en vrouwen van Surinaamse en overig niet-westerse afkomst vaker voor dan in Rotterdam. Huwelijken met personen van dezelfde afkomst die korter dan een half jaar in Nederland wonen komen, in vergelijking tot Rotterdam, wat minder vaak voor. 25 Noord in beeld 2007

26 4 Sociaal 4.1 Gezondheid Tabel 4.1 Percentage jongeren met ervaren gezondheid (heel) goed, schooljaar Noord Rotterdam 1e klas voortgezet onderwijs 80% 81% 3e klas voortgezet onderwijs 79% 82% Bron: Jeugdmonitor Rotterdam Net als in Rotterdam ervaart in Noord circa 80 procent van de brugklassers en kinderen uit de derde klas van het voortgezet onderwijs de eigen gezondheid als (heel) goed. 4.2 Recreatie en sport Tabel 4.2 Percentage sportdeelname (minstens 1 keer per jaar), 2005 Noord Rotterdam sportdeelname 63% 59% geen sportdeelname 37% 41% totaal 100% 100% Bron: VTO COS Van de inwoners van Noord tussen de 13 en 75 jaar sport 63 procent minstens eenmaal per jaar. Dit percentage ligt iets boven het Rotterdamse gemiddelde van 59 procent. Tabel 4.3 Percentage jongeren dat minstens 1 keer per week sport buiten schooltijd, schooljaar Noord Rotterdam 1e klas voortgezet onderwijs 87% 89% 3e klas voortgezet onderwijs 81% 83% Bron: Jeugdmonitor Rotterdam Van de jongeren uit Noord sport ruim 80 procent minstens één keer per week buiten schooltijd. Hetzelfde geldt voor jongeren uit Rotterdam. Noord in beeld

27 Tabel 4.4 Percentage jongeren dat lid is van een sportclub, schooljaar Noord Rotterdam 1e klas voortgezet onderwijs 37% 53% 3e klas voortgezet onderwijs 36% 46% Bron: Jeugdmonitor Rotterdam In Noord zijn relatief weinig jongeren lid van een sportclub. Tabel 4.5 Percentage bezoekers wijkgebouw, 2007 Noord Rotterdam zelden of nooit 88% 81% een paar keer per jaar 7% 12% één of meer keer per maand 2% 4% één of meer keer per week 2% 2% vrijwel elke dag 0% 0% totaal 100% 100% Bron: VTO COS Het aantal inwoners van Noord dat wijkgebouwen bezoekt is relatief laag. Tabel 4.6 Percentage bezoekers buurtvoorzieningen, 2007 Noord Rotterdam nooit 37% 40% 1 tot en met 12 keer per jaar 37% 33% 13 tot en met 50 keer per jaar 18% 17% meer dan 50 keer per jaar 9% 11% totaal 100% 100% Bron: VTO COS De mate waarin inwoners van Noord buurtvoorzieningen bezoeken is min of meer vergelijkbaar met Rotterdam. Buurtvoorzieningen betreffen speeltuinen, speelvelden, kinderboerderijen, pleinen en parken. 27 Noord in beeld 2007

28 4.3 Onderwijs en kinderopvang Tabel 4.7 Aantal vestigingen van basisscholen, schooljaar Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk Noord aantal schoolvestigingen vestigingen met minstens helft van de leerlingen uit eigen wijk Brede Schoolvestigingen Bron: JOS Rotterdam In Noord staan 25 vestigingen van basisscholen. De meeste vestigingen staan in Blijdorp of in het Oude Noorden. Van 11 vestigingen komt minstens de helft van de leerlingen uit de wijk. Afgezien van vier vestigingen in Blijdorp, ontvangen alle vestigingen gemeentelijke subsidie voor het uitvoeren van Brede Schoolactiviteiten. De Brede School dient de volgende doelstellingen: brede talentontwikkeling, een veilige speel- en leeromgeving, opvang voor ouders die werken of naar school gaan. Brede scholen werken hiervoor samen met ouders en met bondgenoten uit de wijk of buurt: instellingen op het gebied van kunst, cultuur, sport, recreatie en welzijn. In het schooljaar waren 16 van de 25 basisschoolvestigingen in Noord een Brede School. Tabel 4.8 Aantal vestigingen van scholen voortgezet onderwijs, schooljaar Noord aantal schoolvestigingen 11 Brede Schoolvestigingen 6 Bron: JOS Rotterdam In Noord zijn 11 schoolvestigingen voor voortgezet onderwijs. Van deze schoolvestigingen zijn er 6 een Brede School. In de volgende tabel zijn van een aantal peuterspeelzalen in het Oude Noorden de kinderopvangplaatsen niet meegeteld, omdat het aantal plaatsen dat zij aanbieden onbekend is. Dit betekent dat met een * gemarkeerde aantallen in werkelijkheid hoger zijn. Tabel 4.9 Aantal kinderopvangplaatsen, 1 januari 2008 Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk Noord buitenschoolse opvang kinderdagverblijf peuterspeelzaal * * totaal * * Bron: GGD Rotterdam-Rijnmond Noord in beeld

29 Er zijn in Noord minstens kinderopvangplaatsen, waaronder 580 plaatsen in de buitenschoolse opvang, 419 plaatsen in kinderdagverblijven en minstens 328 plaatsen in peuterspeelzalen. Het aantal kinderopvangplaatsen per wijk verschilt sterk, van 14 in de Agniesebuurt tot 348 in Bergpolder. De gemiddelde Cito-scores in onderstaande tabel betreffen gewogen gemiddelden van de gemiddelde score per schoolvestiging. In de gemiddelde scores per wijk en de gemiddelde score van de deelgemeente zijn alleen vestigingen meegenomen waarvan minstens de helft van de kinderen uit de wijk komt. Scores die meer dan 2,5 punt verschillen van de gemiddelde Rotterdamse score zijn met een kleur aangeduid. Cito-scores kunnen variëren van 500 tot 550. De gemiddelde Rotterdamse score van 533 leidt tot een individueel schooladvies vmbo theoretische leerweg. Een score van 2,5 punten meer of minder geeft een schooladvies op een hoger of lager niveau. Tabel 4.10 Gemiddelde Cito-score, 2006 gemiddelde Cito-score 523, ,5 530,0 528,5 529,7 533,2 Bron: FOKOR De gemiddelde Cito-score van kinderen uit Noord lag in ,5 punt lager dan de gemiddelde score van kinderen uit Rotterdam. Dit komt door de gemiddeld lage scores van kinderen uit de Agniesebuurt, het Oude Noorden en de Provenierswijk. Van kinderen uit Bergpolder en Blijdorp is geen gemiddelde Cito-score bekend. Tabel 4.11 Relatief schoolverzuim* naar etniciteit**, schooljaar Noord autochtoon 33 2,0% Suriname 26 3,7% Ned. Antillen/Aruba 14 7,0% Marokko 45 3,1% Turkije 40 3,2% overig EU 9 3,6% overig westers 5 2,3% overig niet-westers 13 1,8% totaal 185 2,9% * Zie voor de omschrijving van relatief schoolverzuim de begrippenlijst in bijlage B. ** Zie voor de omschrijving van etniciteit en de diverse etnische groepen de begrippenlijst in bijlage B. Bron: JOS Rotterdam en GBA Van 185 kinderen uit Noord in de leeftijd van 4 tot en met 17 jaar is relatief schoolverzuim bij de leerplichtambtenaar gemeld. Onder deze kinderen bevinden zich relatief veel leerlingen van Antilliaanse afkomst. 29 Noord in beeld 2007

30 Tabel 4.12 Relatief schoolverzuim* naar leeftijd, schooljaar Noord 4 t/m 5 jaar 15 1,5% 6 t/m 11 jaar 56 2,1% 12 t/m 15 jaar 89 4,7% 16 t/m 17 jaar 25 2,6% totaal 185 2,9% * Zie voor de omschrijving van relatief schoolverzuim de begrippenlijst in bijlage B. Bron: JOS Rotterdam en GBA Onder de kinderen uit Noord waarvan relatief schoolverzuim bij de leerplichtambtenaar is gemeld, zijn relatief veel leerlingen in de leeftijd van 12 tot en met 15 jaar. Tabel 4.13 Absoluut schoolverzuim* naar etniciteit**, schooljaar Noord autochtoon 5 0,3% Suriname 3 0,5% Ned. Antillen/Aruba 1 0,6% Marokko 3 0,2% Turkije 3 0,3% overig EU 2 0,9% overig westers - - overig niet-westers 3 0,4% totaal 20 0,3% * Zie voor de omschrijving van absoluut schoolverzuim de begrippenlijst in bijlage B. ** Zie voor de omschrijving van etniciteit en de diverse etnische groepen de begrippenlijst in bijlage B. Bron: JOS Rotterdam en GBA Er zijn in Noord 20 kinderen in de leeftijd van 5 tot en met 17 jaar die niet bij een school staan ingeschreven. Van deze kinderen is driekwart van allochtone afkomst. Noord in beeld

31 Tabel 4.14 Absoluut schoolverzuim* naar leeftijd, schooljaar Noord 5 jaar 4 0,9% 6 t/m 11 jaar t/m 15 jaar 3 0,2% 16 t/m 17 jaar 13 1,3% totaal 20 0,3% * Zie voor de omschrijving van absoluut schoolverzuim de begrippenlijst in bijlage B. Bron: JOS Rotterdam en GBA Van de kinderen uit Noord die niet bij een school staan ingeschreven, zijn de meeste 16 of 17 jaar oud. Tabel 4.15 Percentage voortijdig schoolverlaters*, 17 t/m 22 jaar, 1 januari 2006 voortijdig schoolverlaters 22% 22% 23% 22% 28% 20% 24% 24% * Zie voor de omschrijving van voortijdig schoolverlaters de begrippenlijst in bijlage B. Bron: Leerlingregistratie JOS Rotterdam In Noord hebben, relatief gezien, evenveel jongeren voortijdig de school verlaten als in Rotterdam. Tabel 4.16 Percentage kleuters dat thuis (bijna) altijd Nederlands spreekt met ouders, naar etniciteit*, schooljaar Noord Rotterdam autochtoon 99% 97% Suriname, Ned. Antillen/Aruba 78% 74% overig allochtoon 31% 34% totaal 54% 67% * Zie voor de omschrijving van etniciteit en de diverse etnische groepen de begrippenlijst in bijlage B. Bron: Jeugdmonitor Rotterdam Er zijn grote verschillen naar etniciteit wat betreft het percentage kleuters dat thuis Nederlands spreekt. Van de autochtone kleuters spreekt (bijna) 100 procent Nederlands met de ouders. Van de kleuters van Surinaamse en Antilliaanse afkomst spreekt een groter deel Nederlands met de ouders dan van de andere allochtone kleuters. 31 Noord in beeld 2007

32 Tabel 4.17 Percentage personen die thuis een computer (geen spelcomputer) hebben, 2007 Noord Rotterdam beschikt thuis over computer 80% 76% Bron: VTO COS 80 procent van de inwoners van Noord heeft thuis de beschikking over een computer. 4.4 Kinderen in Tel Kinderen in Tel brengt de leefsituatie van de jeugd per provincie en gemeente in beeld en geeft een ranglijst aan de hand van twaalf indicatoren. Deze indicatoren hebben betrekking op de volgende tien thema s: kinderen in armoede, jeugdwerkloosheid, jeugdcriminaliteit, kindermishandeling, jeugdzorg, kinderen in achterstandswijken, openbare speelruimte, onderwijs, gezondheid en tienermoeders. Voor dit onderzoek zijn alleen de 229 wijken van de vier grote steden (Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag) gerangschikt. De wijk onderaan de ranglijst, dat wil zeggen de wijk die het slechtst scoort op de twaalf indicatoren, heeft als rangnummer 1 gekregen en de wijk bovenaan de ranglijst rangnummer 229. Onderstaande tabel geeft de rangnummers van de wijken van Noord weer. Wijken met rangnummer 100 of lager hebben een rode kleur gekregen en wijken met rangnummer 201 of hoger een groene kleur. In de onderste rij van de tabel is weergegeven hoeveel plaatsen op de ranglijst de wijken tussen 2005 en 2006 zijn gezakt of gestegen. Wijken die minstens vijf plaatsten zijn gezakt of gestegen, hebben respectievelijk een rode of groene kleur gekregen. Tabel 4.18 Rangnummers Kinderen in Tel, Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk rangnummer rangnummer verschil Bron: Kinderen in Tel Met uitzondering van Blijdorp stonden de wijken van Noord zowel in 2005 als in 2006 laag op de ranglijst. In beide jaren had het Oude Noorden veruit het laagste rangnummer van de wijken in de deelgemeente. Deze wijk kreeg in 2006 bovendien een lager rangnummer dan in Noord in beeld

33 4.5 Sociale betrokkenheid Het kengetal voor sociale cohesie varieert van 0 (zeer slecht) tot 10 (zeer goed). Het kengetal wordt berekend op basis van de antwoorden die respondenten geven op vier vragen: - de mensen kennen elkaar in deze buurt nauwelijks - in deze buurt gaat men op een prettige manier met elkaar om - ik woon in een gezellige buurt met veel saamhorigheid - ik voel mij thuis bij de mensen in deze buurt Indien een wijk minstens 0,4 punten hoger scoort dan Rotterdam dan krijgt de wijk een groene kleur. De wijk wordt rood gekleurd indien de score van de wijk minstens 0,4 punten lager is dan de score van Rotterdam. Tabel 4.19 Kengetal sociale cohesie, 2006 kengetal sociale cohesie 5,7 5,8 6,3 6,3 5,7 6,1 6,0 6,2 Bron: Veiligheidsenquête De gemiddelde score voor sociale cohesie in Rotterdam is 6,2. De Agniesebuurt, Bergpolder en het Oude Noorden hebben aanzienlijk lagere scores. In de andere wijken van de deelgemeente is de sociale cohesie ongeveer gelijk aan de gemiddelde sociale cohesie in Rotterdam. In 2006 is in alle wijken van Noord de sociale cohesie iets verbeterd. De grootste verbeteringen (+0.4 punt) vonden plaats in Bergpolder en de Provenierswijk. Bureau Opzoomer Mee houdt bij hoeveel straten deelnemen aan hun campagnes. De cijfers geven de unieke straten in de verschillende wijken weer. Dit zijn niet altijd hele straten, maar kunnen ook delen van straten zijn. De definitie van straat sluit aan bij de beleving van de bewoners. Zo kunnen hele lange straten voor Opzoomer Mee soms meetellen als meerdere straten. Een wijk wordt groen gekleurd als het gemiddeld aantal acties per deelnemende straat in die wijk anderhalf keer groter is dan in Rotterdam. De wijk krijgt een rode kleur als het gemiddeld aantal acties per deelnemende straat anderhalf keer kleiner is vergeleken met Rotterdam. Tabel 4.20 Aantal deelnemende straten aan Opzoomer Mee, 1 januari 2008 aantal deelnemende straten gemiddeld aantal acties per 2,0 2,0 2,2 2,9 3,0 1,6 2,5 2,5 deelnemende straat Bron: Bureau Opzoomer Mee In 2007 hebben in Noord 127 straten deelgenomen aan Opzoomer Mee acties. Deelnemende straten deden, net als in Rotterdam, gemiddeld aan twee en een halve actie mee. Van alle wijken in de deelgemeente hebben in het Oude Noorden de meeste straten aan Opzoomer Mee acties deelgenomen. Hier lag ook 33 Noord in beeld 2007

34 het gemiddelde aantal acties per deelnemende straat het hoogst. In 2006 deden in Noord 112 straten mee aan Opzoomer Mee acties. Deze straten deden gemiddeld aan 1,8 acties mee. Tabel 4.21 Actieve inzet in eigen buurt, 2006 actieve inzet in eigen buurt 14% 13% 16% 26% 19% 27% 19% 20% Bron: Veiligheidsenquête In 2006 hebben relatief veel inwoners van het Liskwartier en de Provenierswijk en relatief weinig inwoners van Bergpolder zich actief ingezet in de eigen buurt. In 2005 was de actieve inzet in Rotterdam groter. Dit geldt ook voor de meeste wijken van Noord, met uitzondering van het Liskwartier en de Provenierswijk. Noord in beeld

35 5 Wonen 5.1 Fysiek; wonen en buitenruimte Tabel 5.1 Aantal woningen, 1 januari 2006 en 1 januari 2007 Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk Noord aantal woningen per aantal woningen per verschil Bron: AVS In 2006 is de totale woningvoorraad in Noord met 144 woningen gegroeid. Tabel 5.2 Woningen naar eigendomsverhouding, 1 januari 2007 koop 17% 30% 49% 32% 16% 24% 28% 28% huur corporatie 71% 22% 9% 40% 65% 47% 41% 51% huur particulier 12% 48% 42% 28% 19% 29% 31% 21% WOM (Wijkontwikkelingsmaatschappij) % totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= Bron: AVS In Noord bestaat, net als in Rotterdam, 28 procent van de woningvoorraad uit koopwoningen. Vergeleken met Rotterdam is een groot deel van de huurwoningen eigendom van particulieren. Wel is het aandeel huurwoningen van particulieren kleiner dan het aandeel huurwoningen van corporaties. In de Agniesebuurt is bijna driekwart van de woningen eigendom van corporaties. Ook in het Oude Noorden is verreweg het grootste deel van de woningen eigendom van corporaties. In Blijdorp zijn zeer weinig woningen eigendom van corporaties. Veel woningen in deze wijk zijn koopwoningen of worden door particulieren verhuurd. In Noord zijn geen woningen van Wijkontwikkelingsmaatschappijen. Op 1 januari 2006 waren de woningen in de wijken, de deelgemeente en de stad op ongeveer dezelfde manier verdeeld naar eigendomsverhouding. 35 Noord in beeld 2007

36 Tabel 5.3 Woningen naar woningtype, 1 januari 2007 eengezinswoning 2% 0% 1% 6% 3% 2% 2% 23% benedenwoning 15% 19% 18% 22% 15% 21% 18% 9% etagewoning 17% 45% 32% 34% 27% 31% 32% 13% portiek-galerijwoning zonder lift 40% 27% 38% 25% 40% 32% 35% 30% portiek-galerijwoning met lift 26% 9% 11% 13% 15% 14% 14% 24% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= Bron: AVS Veel woningen in Noord zijn etagewoningen of portiek-garlerijwoningen zonder lift. Vergeleken met Rotterdam zijn er in Noord ook relatief veel benedenwoningen. Behalve in de Agniesebuurt is in alle wijken ook het aandeel portiek-galerijwoningen met lift klein. Het aandeel eengezinswoningen is in alle wijken van de deelgemeente zeer klein. Ten opzichte van 1 januari 2006 is er nauwelijks iets veranderd. Tabel 5.4 Woningen naar bouwperiode, 1 januari 2007 voor % 84% 81% 72% 56% 75% 69% 34% % 9% 9% 1% 2% 1% 5% 24% % - 9% 6% 37% 16% 19% 31% 1994 en later 6% 7% 1% 21% 6% 8% 7% 12% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= Bron: AVS In alle wijken van Noord bestaat een groot deel van de woningvoorraad uit vooroorlogse woningen. In de wijken met relatief de minste vooroorlogse woningen de Agniesebuurt en het Oude Noorden staan relatief veel woningen uit de periode In 2006 is in het Liskwartier het aandeel woningen van na 1993 met 4 procentpunten toegenomen. Verder is er in 2006 weinig veranderd. Noord in beeld

37 In de volgende tabel worden de wijkgegevens vergeleken met de deelgemeente in plaats van met Rotterdam. Indien de woningdichtheid van een wijk anderhalf keer groter dan wel kleiner is dan die van de deelgemeente, dan wordt de wijk rood respectievelijk groen gekleurd. Tabel 5.5 Woningdichtheid (oppervlakte exclusief water), 1 januari 2007 Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk Noord aantal woningen per ha. 51,9 107,0 35,3 65,9 84,8 78,2 63,0 Bron: AVS en Gemeentewerken Rotterdam De woningdichtheid in Noord varieert sterk per wijk, van 107 woningen per hectare in Bergpolder tot 35,3 woningen per hectare in Blijdorp. Gemiddeld staan in de deelgemeente 63 woningen op iedere hectare grond. Het enige noemenswaardige verschil met 1 januari 2006 is dat het Liskwartier op die datum een woningdichtheid van 62,6 had. Tabel 5.6 Woningen naar kamertal en gemiddelde netto oppervlakte, 1 januari kamer 2% 3% 0% 1% 4% 5% 3% 2% 2 kamers 20% 38% 15% 21% 25% 21% 24% 17% 3 kamers 45% 33% 31% 36% 39% 35% 36% 35% 4 kamers 20% 15% 23% 16% 21% 18% 19% 26% 5 kamers en meer 13% 11% 30% 27% 11% 22% 18% 20% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= gemiddelde netto oppervlakte 76,9 70,0 85,4 84,0 73,0 80,0 77,4 79,2 Bron: AVS In Noord hebben relatief veel woningen minder dan vier kamers. Alleen in Blijdorp hebben relatief veel woningen meer dan drie kamers. De gemiddelde netto oppervlakte van een woning in Noord bedraagt 77,4 vierkante meter. Woningen in Noord zijn daarmee gemiddeld iets kleiner dan de gemiddelde Rotterdamse woning. Woningen in Blijdorp en het Liskwartier zijn gemiddeld enkele vierkante meters groter dan de gemiddelde Rotterdamse woning. Ten opzichte van 1 januari 2006 is er nauwelijks iets veranderd. 37 Noord in beeld 2007

38 Tabel 5.7 Woningen naar WOZ-waarde, 1 januari 2007 (peildatum WOZ-waarde 1 januari 2005) minder dan % 7% 1% 2% 7% 6% 5% 12% tot % 36% 4% 16% 19% 14% 18% 18% tot % 39% 22% 29% 31% 37% 31% 21% tot % 17% 43% 30% 35% 32% 33% 24% meer dan % 1% 29% 24% 8% 12% 14% 25% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= gemiddelde WOZ-waarde Bron: WBOB In de Agniesebuurt, het Oude Noorden en de Provenierswijk hebben veel woningen een WOZ-waarde tussen de en euro. In Bergpolder hebben veel woningen een WOZ-waarde tussen de en euro. In Blijdorp en het Liskwartier hebben veel woningen een WOZ-waarde van minstens euro. Van de woningen in deze twee wijken ligt de gemiddelde WOZ-waarde rond de gemiddelde WOZ-waarde van woningen in Rotterdam. In de andere wijken ligt de gemiddelde WOZ-waarde van woningen lager. Op 1 januari 2006 hadden de woningen in Noord een gemiddelde WOZ-waarde van euro. Van de woningen in de deelgemeente had slechts 31 procent een WOZ-waarde hoger dan euro. Woningen in Rotterdam hadden op 1 januari 2006 een gemiddelde WOZ-waarde van euro. Van deze woningen had 40 procent een WOZ-waarde hoger dan euro. In 2006 is in alle wijken van Noord de gemiddelde WOZ-waarde van woningen gestegen. Tabel 5.8 Gemiddelde woningbezetting, 1 januari 2007 gemiddelde woningbezetting 2,1 1,7 1,8 2,1 2,2 2,0 2,0 2,1 Bron: WBOB Woningen in Noord worden gemiddeld door twee personen gedeeld. De gemiddelde woningbezetting in Noord is iets lager dan in Rotterdam als geheel. Dit komt doordat in Bergpolder en Blijdorp relatief veel woningen een lage woningbezetting hebben (1 of 0 bewoners). In 2006 is op dit gebied nauwelijks iets veranderd. Noord in beeld

39 Tabel 5.9 Woningen naar bezettingsgraad, 1 januari 2007 onderbezet 19% 29% 50% 33% 22% 34% 32% 34% passend 70% 65% 47% 59% 66% 57% 61% 59% overbezet 7% 4% 2% 6% 8% 6% 5% 5% sterk overbezet 3% 2% 1% 3% 3% 3% 2% 2% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= Bron: WBOB Net als in Rotterdam is in Noord een derde van de woningen onderbezet en 7 procent van de woningen overbezet. In Blijdorp zijn relatief veel onderbezette en relatief weinig overbezette woningen. In de Agniesebuurt en het Oude Noorden zijn relatief weinig onderbezette woningen. Met betrekking tot de bezettingsgraad van woningen is er in 2006 vrijwel niets veranderd. Tabel 5.10 Bewoonde adressen naar woonduur, 1 januari 2007 hoofdbewoner woont < 1 jaar op het adres hoofdbewoner woont tussen 1 en 10 jaar op het adres hoofdbewoner woont > 10 jaar op het adres 14% 15% 11% 12% 12% 14% 13% 12% 51% 62% 54% 51% 50% 51% 53% 52% 35% 23% 34% 37% 37% 35% 34% 37% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= Bron: GBA In Noord wordt een derde van de adressen al minstens tien jaar door dezelfde hoofdbewoner bewoond. Iets meer dan de helft van de adressen wordt één tot tien jaar door dezelfde hoofdbewoner bewoond. Hierin verschilt Noord nauwelijks van Rotterdam. In 2006 is in het Liskwartier het percentage woningen waarvan de hoofdbewoner één tot tien jaar op hetzelfde adres woont met 5 procentpunten gedaald. In dezelfde wijk is het percentage woningen waarvan de hoofdbewoner langer dan tien jaar op hetzelfde adres woont met 4 procentpunten gestegen. 39 Noord in beeld 2007

40 Tabel 5.11 Inwoners naar woonduur, 1 januari 2007 persoon woont < 1 jaar op het adres 15% 20% 15% 16% 16% 16% 17% 14% persoon woont tussen 1 en 10 jaar op het adres persoon woont > 10 jaar op het adres 52% 60% 55% 52% 51% 52% 53% 54% 32% 20% 30% 32% 32% 32% 30% 32% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= Bron: GBA Van de inwoners van Noord woont 30 procent al meer dan tien jaar op hetzelfde adres. 53 procent woont tussen de één en tien jaar op hetzelfde adres. Hierin verschilt Noord nauwelijks van Rotterdam. Alleen in Bergpolder is het deel van de inwoners dat korter dan een jaar een adres bewoont relatief groot (20 procent). De grootste verandering in 2006 vond plaats in het Liskwartier. Daar nam het percentage inwoners dat één tot tien jaar op hetzelfde adres woont met 4 procentpunten af. Tegelijkertijd nam in deze wijk het percentage inwoners dat langer dan tien jaar op hetzelfde adres woont met 3 procentpunten toe. Tabel 5.12 Kansarme gezinnen* als percentage van het totaal aantal gezinnen, 1 januari 2007 kansarm gezin 32% 18% 4% 18% 30% 23% 22% 20% N= * Zie voor de omschrijving van een kansarm gezin de begrippenlijst in bijlage B. Bron: GBA, CWI en SoZaWe Van de gezinnen in Noord is 22 procent kansarm. Voor Rotterdam als geheel is dit percentage 20 procent. In de Agniesebuurt en het Oude Noorden zijn relatief veel gezinnen kansarm. Voor Blijdorp geldt het tegenovergestelde. Een jaar eerder was in Noord en Rotterdam respectievelijk 25 en 22 procent van de gezinnen kansarm. Tabel 5.13 Percentage personen dat tevreden is met de eigen buurt, 2007 tevreden met eigen buurt 77% 89% 91% 82% 72% 81% 81% 79% Bron: Veiligheidsenquête In 2006 was in Rotterdam 79 procent van de inwoners tevreden met de eigen buurt. In Noord was 81 procent van de inwoners tevreden met de eigen buurt. Vooral van Bergpolder en Blijdorp waren in 2006 relatief veel inwoners tevreden met de eigen buurt. Noord in beeld

41 Tabel 5.14 Groenvoorzieningen, absoluut (in hectare) en relatief (naar oppervlakte wijk excl. water), 2007 absoluut (in hectare) 2,0 3,2 22,6 6,0 5,7 2,1 54, ,7 relatief (naar opp. wijk excl. water) 6% 7% 14% 11% 6% 7% 11% 10% Bron: Gemeentewerken Rotterdam Noord heeft ruim 54 hectare aan groenvoorziening. Deze groenvoorziening beslaat 11 procent van het landoppervlak van de deelgemeente. Van alle wijken van de deelgemeente heeft Blijdorp relatief de meeste groenvoorziening. De Agniesebuurt en het Oude Noorden hebben relatief de minste groenvoorziening. 5.2 Schoon en heel De productnormering schoon en heel wordt door de gemeente voor de hele stad geregistreerd. Hiervoor schouwen professionals en bewoners bij vaste meetpunten in de wijk. Per meting wordt een cijfer gegeven voor schoon en voor heel, variërend van 1 (zeer vuil respectievelijk volledig kappot) tot en met 5 (zeer schoon respectievelijk volledig heel). Voor de volgende tabel geldt dat bij een score hoger dan 4,0 (een door de gemeente vastgestelde norm) de cel een groene kleur krijgt. Als de score lager dan 3,8 is dan wordt de cel rood gekleurd. Aanvullend geldt dat indien de wijk minstens 0,1 afwijkt met het voorgaande jaar de cel groen of rood wordt gekleurd. Tabel 5.15 Gemiddelde score op productnormering schoon, 2005 en ,64 3,94 4,06 3,79 3,83 3,93 3,88 4, ,74 3,84 4,11 3,69 3,72 3,91 3,84 4,05 ontwikkeling > ,10 0,10-0,05 0,10 0,11 0,02 0,04 0,07 Bron: Productnormering schoon Roteb Rotterdam In 2005 en 2006 was de gemiddeld score van Noord op de productnormering schoon niet slecht, maar ook niet goed te noemen. Blijdorp scoorde in beide jaren wel goed, terwijl de Agniesebuurt en het Liskwartier zowel in 2005 als in 2006 slecht scoorden. Het Oude Noorden scoorde in 2005 nog slecht, maar behaalde in 2006 een redelijke score. 41 Noord in beeld 2007

42 Voor de volgende tabel geldt dat bij een score hoger dan 3,5 (een door de gemeente vastgestelde norm) de cel een groene kleur krijgt. Als de score lager dan 3,325 is dan wordt de cel rood gekleurd. Aanvullend geldt dat indien de wijk minstens 0,1 afwijkt met het voorgaande jaar de cel groen of rood wordt gekleurd. Tabel 5.16 Gemiddelde score op productnormering heel, 2005 en ,57 3,63 3,48 3,64 3,50 3,53 3,56 3, ,60 3,57 3,46 3,61 3,47 3,52 3,53 3,67 ontwikkeling > ,03 0,06 0,02 0,04 0,03 0,02 0,03 0,07 Bron: Productnormering heel Gemeentewerken Rotterdam Gemiddeld scoorde Noord in 2005 en 2006 op heel iets onder het Rotterdamse gemiddelde. In beide jaren was de score van Noord echter goed. Dit gold ook voor de scores van de meeste wijken van de deelgemeente. Alleen van Blijdorp en het Oude Noorden waren de gemiddelde scores niet goed, maar ook niet slecht. Bijna alle wijken scoorden in 2006 iets beter dan in Noord in beeld

43 6 Economie en werkgelegenheid 6.1 Inkomen De gemiddeld besteedbare inkomens per huishouden per jaar zijn in de onderstaande tabel gestandaardiseerd naar huishoudengrootte. Bij onderstaande tabel is gekozen om alleen bij de laagste en de hoogste inkomensgroepen de criteria zoals gesteld in paragraaf toe te passen. Tabel 6.1 Inkomensverdeling en gemiddeld besteedbaar inkomen per huishouden (gestandaardiseerd)*, 2005 laagste 40% 59% 43% 27% 51% 62% 52% 49% 51% middelste 40% 28% 43% 44% 31% 29% 32% 35% 34% hoogste 20% 13% 14% 29% 18% 9% 17% 16% 15% gemiddeld inkomen per jaar * Zie voor de omschrijving van gestandaardiseerd inkomen de begrippenlijst in bijlage B. Bron: CBS Regionaal Inkomensonderzoek 2005 In Noord lag in 2005 het gemiddelde gestandaardiseerde jaarinkomen per huishouden 100 euro lager dan het Rotterdamse gemiddelde. Het gemiddelde gestandaardiseerde inkomen per huishouden verschilde in Noord sterk per wijk, van euro in het Oude Noorden tot euro in Blijdorp. De inkomensverdeling in Noord verschilde weinig van die in Rotterdam. Vergeleken met Nederland waren er in Noord en in Rotterdam relatief veel huishoudens met een laag inkomen en relatief weinig huishoudens met een midden- of hoog inkomen. Dit geldt ook voor de meeste wijken van Noord. Alleen Blijdorp had, in vergelijking tot Nederland, relatief weinig huishoudens met een laag inkomen en relatief veel huishoudens met een midden- of hoog inkomen. 43 Noord in beeld 2007

44 6.2 Gebruik van sociale voorzieningen Tabel 6.2 Percentage personen met een bijstandsuitkering naar uitkeringsduur, 1 januari 2007 < 1 jaar 14% 23% 19% 19% 18% 19% 19% 18% 1-3 jaar 16% 20% 19% 21% 19% 16% 19% 20% > 3 jaar 69% 57% 62% 60% 62% 64% 62% 61% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= Bron: SoZaWe Op 1 januari 2007 hadden inwoners van Noord een bijstandsuitkering. Ruim de helft van deze bijstandsgerechtigden woonde in het Oude Noorden. Tussen de stad, de deelgemeente en de wijken was er nauwelijks verschil voor wat betreft de verdeling van bijstandsgerechtigden naar uitkeringsduur. De Agniesebuurt vormde hierop een uitzondering. In deze wijk had een opvallend groot deel van de bijstandsgerechtigden langer dan drie jaar een uitkering. In 2006 is het percentage bijstandsgerechtigden in Bergpolder dat langer dan drie jaar een uitkering heeft aanzienlijk groter geworden (+4 procentpunten). In Blijdorp en het Liskwartier is dit percentage juist aanzienlijk kleiner geworden. Verder is in het Liskwartier en de Provenierswijk het percentage bijstandsgerechtigden dat korter dan een jaar een uitkering heeft groter geworden. Tabel 6.3 Percentage personen met een bijstandsuitkering naar leeftijd, 1 januari tot en met 22 jaar 1% 1% 3% 1% 2% 1% 2% 2% 23 tot en met 39 jaar 8% 3% 1% 6% 11% 6% 6% 8% 40 tot en met 54 jaar 17% 12% 3% 11% 18% 15% 13% 11% 55 tot en met 64 jaar 17% 18% 6% 13% 19% 13% 15% 11% totaal 10% 6% 2% 8% 13% 8% 8% 9% N= Bron: SoZaWe Op 1 januari 2007 had 9 procent van de Rotterdamse bevolking in de leeftijd van 16 jaar tot en met 64 jaar een bijstandsuitkering. In Noord was dit 8 procent. Net als in Rotterdam hadden in Noord relatief meer 40 tot en met 64 jarigen dan 16 tot en met 39 jarigen een uitkering. Het aandeel bijstandsgerechtigden onder de bevolking van 16 tot en met 64 jaar verschilde sterk per wijk, van 2 procent in Blijdorp tot 13 procent in het Oude Noorden. Van de Agniesebuurt en het Oude Noorden hadden relatief veel inwoners van 40 tot en met 64 jaar een bijstandsuitkering. In 2006 zijn de totaalpercentages van de Agniesebuurt, het Oude Noorden, de Provenierswijk, de deelgemeente en Rotterdam ieder met een procentpunt gedaald. In alle gevallen is van meerdere leeftijdsgroepen het percentage bijstandsgerechtigden gedaald. Noord in beeld

45 Tabel 6.4 Percentage personen met een bijstandsuitkering naar etniciteit*, 1 januari 2007 autochtoon 8% 4% 2% 5% 11% 4% 5% 5% Suriname 18% 12% 6% 15% 16% 13% 14% 13% Ned. Antillen/Aruba 16% 12% 5% 20% 26% 10% 18% 22% Turkije 13% 13% 5% 11% 11% 12% 11% 11% Marokko 13% 16% 10% 18% 17% 16% 17% 16% overig EU 3% 5% 2% 3% 8% 5% 5% 6% overig westers 6% 5% 3% 6% 8% 7% 6% 7% overig niet-westers 10% 6% 3% 11% 15% 13% 11% 14% totaal 10% 6% 2% 8% 13% 8% 8% 9% N= * Zie voor de omschrijving van etniciteit en de diverse etnische groepen de begrippenlijst in bijlage B. Bron: SoZaWe Net als in Rotterdam is in Noord het aandeel bijstandsgerechtigden het grootst onder personen van Surinaamse, Antilliaanse/Arubaanse, Turkse, Marokkaanse en overig niet-westerse afkomst. In Blijdorp zijn onder alle bevolkingsgroepen relatief weinig bijstandsgerechtigden. In het Oude Noorden hebben relatief veel autochtonen een bijstandsuitkering. In 2006 zijn van verschillende bevolkingsgroepen de percentages bijstandsgerechtigden kleiner geworden. Enkele zijn groter geworden. De meest opvallende veranderingen die zich in 2006 hebben voorgedaan betreffen een daling van het percentage bijstandsgerechtigden van Marokkaanse afkomst in de Agniesebuurt (-4 procentpunten), een daling van het percentage bijstandsgerechtigden van Antilliaanse/Arubaanse afkomst in Bergpolder (-9 procentpunten) en Rotterdam (-4 procentpunten) en een daling van het percentage bijstandsgerechtigden van Surinaamse en Turkse afkomst in de Provenierswijk (beide -4 procentpunten). In de volgende tabel gaat het om gezinnen met ten minste één thuiswonend kind jonger dan 18 jaar. Tabel 6.5 Bijstandsgezinnen met kinderen als percentage van het totaal aantal gezinnen met kinderen, 1 januari 2007 gezin met bijstandsuitkering 28% 16% 4% 15% 26% 19% 19% 17% N= Bron: SoZaWe en GBA In Noord heeft 19 procent van alle gezinnen met thuiswonende kinderen jonger dan 18 jaar een bijstandsuitkering, tegen 17 procent in Rotterdam. In de Agniesebuurt en het Oude Noorden heeft meer dan een kwart van de gezinnen met thuiswonende kinderen jonger dan 18 jaar een bijstandsuitkering. In 2006 is zowel in Noord als in Rotterdam het aandeel bijstandsgezinnen onder gezinnen met minderjarige kinderen met 4 procentpunten gedaald. De grootste daling in Noord vond plaats in de Provenierswijk. Hier had op 1 januari procent van de gezinnen met minderjarige kinderen een 45 Noord in beeld 2007

46 bijstandsuitkering. In onderstaande tabel wordt er binnen de wijk naar veranderingen in het saldo gekeken. Indien de toe- of afname groter is dan vijf procent dan krijgt de cel een rode respectievelijk groene kleur. Tabel 6.6 Aantal vestigers en vertrekkers met een bijstandsuitkering, 2006 vestigers vertrekkers saldo Bron: SoZaWe In 2006 zijn in Bergpolder, de Provenierswijk en vooral in het Oude Noorden minder bijstandsgerechtigden komen wonen dan vertrokken. Tabel 6.7 Percentage ingeschreven niet-werkende werkzoekenden (nww) bij het CWI naar leeftijd, 1 januari tot en met 22 jaar 1% 2% 3% 1% 3% 2% 2% 2% 23 tot en met 39 jaar 9% 4% 2% 6% 12% 8% 7% 9% 40 tot en met 54 jaar 19% 14% 6% 12% 19% 16% 15% 12% 55 tot en met 64 jaar 16% 15% 7% 14% 18% 13% 14% 12% totaal 11% 7% 4% 8% 13% 9% 9% 10% N= Bron: CWI en GBA In Noord staat 9 procent van de bevolking van 16 tot en met 64 jaar ingeschreven als niet-werkende werkzoekende (nww-er). Dit percentage nww-ers is nagenoeg gelijk aan het percentage in Rotterdam. Net als in de stad is in Noord het aandeel nww-ers onder personen van 40 tot 65 jaar groter dan onder personen van 16 tot en met 39 jaar. In Blijdorp is het percentage nww-ers met 4 procent zeer klein. In alle wijken van Noord is, net als in Rotterdam, het aantal nww-ers kleiner geworden. In de stad en de deelgemeente daalde het totaalpercentage nww-ers met respectievelijk 2 en 3 procentpunten. In Noord en in Rotterdam is in alle leeftijdscategorieën het aandeel nww-ers gedaald. Noord in beeld

47 Tabel 6.8 Percentage ingeschreven niet-werkende werkzoekenden (nww) bij het CWI naar etniciteit*, 1 januari 2007 autochtoon 7% 4% 3% 5% 9% 5% 5% 6% Suriname 14% 10% 8% 13% 12% 13% 12% 12% Ned. Antillen/Aruba 14% 17% 6% 16% 17% 8% 14% 17% Turkije 18% 17% 5% 16% 18% 19% 18% 17% Marokko 18% 19% 10% 17% 22% 21% 20% 20% overig EU 4% 7% 4% 5% 8% 5% 6% 6% overig westers 8% 7% 6% 8% 13% 6% 9% 8% overig niet-westers 12% 8% 6% 11% 15% 14% 12% 14% totaal 11% 7% 4% 8% 13% 9% 9% 10% N= * Zie voor de omschrijving van etniciteit en de diverse etnische groepen de begrippenlijst in bijlage B. Bron: CWI en GBA Net als in Rotterdam is in Noord het aandeel nww-ers het grootst onder personen van Surinaamse, Antilliaanse/Arubaanse, Turkse, Marokkaanse en overig niet-westerse afkomst. In Blijdorp zijn onder alle bevolkingsgroepen relatief weinig nww-ers. In het Oude Noorden zijn relatief veel overig-westerse allochtonen nww-er. In alle wijken van Noord, èn in Rotterdam, is onder alle bevolkingsgroepen het aandeel nww-ers gedaald. Tabel 6.9 Percentage ingeschreven niet-werkende werkzoekenden (nww) bij het CWI naar geslacht, 1 januari 2007 mannen 10% 6% 3% 8% 13% 8% 9% 9% vrouwen 13% 7% 4% 9% 14% 10% 10% 11% totaal 11% 7% 4% 8% 13% 9% 9% 10% N= Bron: CWI en GBA Het aandeel nww-ers onder mannen en vrouwen van 16 tot en met 64 jaar is in Noord vrijwel even groot als in Rotterdam. In Blijdorp wonen zowel weinig mannelijke als vrouwelijke nww-ers. In alle wijken van Noord is zowel onder vrouwen als onder mannen het aandeel nww-ers afgenomen. Hetzelfde geldt voor Rotterdam. Omdat er over het opleidingsniveau geen gedetaiileerde gegevens bekend zijn van de gehele bevolking, wordt in onderstaande tabel het opleidingsniveau van de ingeschreven nww-ers gepercenteerd naar 100 procent en dus niet als aandeel van de bevolking. 47 Noord in beeld 2007

48 Tabel 6.10 Percentage ingeschreven niet-werkende werkzoekenden (nww) bij het CWI naar opleidingsniveau, 1 januari 2007 basisonderwijs 32% 18% 7% 24% 32% 30% 27% 25% VMBO 25% 25% 26% 27% 28% 25% 27% 32% MBO/HAVO/VWO 24% 31% 27% 28% 24% 21% 25% 25% HBO/BACHELOR 9% 13% 18% 11% 6% 13% 9% 6% WO/Master 3% 6% 13% 4% 3% 5% 4% 3% onbekend 6% 6% 9% 7% 8% 6% 7% 9% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= Bron: CWI In Rotterdam zijn de meeste nww-ers laag opgeleid. Dit geldt ook voor Noord, al is daar het aandeel nww-ers met een HBO of WO diploma groter dan in de stad. Vooral in Bergpolder, Blijdorp en de Provenierswijk zijn relatief veel nww-ers hoog opgeleid. Tabel 6.11 Percentage ingeschreven niet-werkende werkzoekenden (nww) bij het CWI naar inschrijvingsduur, 1 januari tot 12 maanden 23% 32% 38% 22% 24% 26% 26% 25% 1 tot en met 3 jaar 26% 31% 28% 32% 30% 31% 30% 29% > 3 jaar 51% 37% 34% 45% 46% 43% 44% 45% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= Bron: CWI Net als in Rotterdam staat in Noord circa 45 procent van de nww-ers langer dan drie jaar en 30 procent één tot drie jaar bij het CWI ingeschreven. In Bergpolder en Blijdorp staan relatief veel nww-ers korter dan een jaar ingeschreven. In alle wijken van Noord en in Rotterdam staat, vergeleken met 1 januari 2006, een groter deel van de nww-ers minstens een jaar ingeschreven bij het CWI. Noord in beeld

49 Voor de volgende tabel is het bestand van het CWI gekoppeld aan de Gemeentelijke Basisadministratie. Hierdoor is in deze tabel het aantal nww-ers iets lager dan in de eerdere tabellen. Er wordt in deze tabel niet vergeleken met Rotterdam, maar wordt er binnen de wijk naar veranderingen gekeken. Indien de toe- of afname groter dan vijf procent is dan krijgt de cel een kleur. Tabel 6.12 Vestiging en vertrek en in- en uitstroom niet-werkende werkzoekenden, 2006 aantal per vestigers vertrekkers saldo instromers uitstromers saldo aantal per verschil Bron: CWI en GBA In 2006 zijn in Rotterdam en in alle wijken van Noord meer nww-ers vertrokken dan komen wonen en meer nww-ers uitgestroomd dan ingestroomd. Dit heeft vooral in het Oude Noorden, een wijk met veel nww-ers, geleid tot een sterke daling van het aantal nww-ers. In 2005 kwamen hadden alle wijken van Noord nog een positief saldo van vestigers en vertrekkers. 49 Noord in beeld 2007

50 6.3 Werkgelegenheid Tabel 6.13 Potentiële beroepsbevolking naar leeftijd, 1 januari tot en met 22 jaar 17% 13% 9% 14% 16% 16% 14% 15% 23 tot en met 39 jaar 45% 63% 54% 48% 42% 48% 50% 40% 40 tot en met 64 jaar 38% 25% 37% 39% 41% 35% 37% 45% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= Bron: GBA Vergeleken met Rotterdam zijn er in alle wijken van Noord relatief weinig 40 tot en met 64 jarigen onder de potentiële beroepsbevolking. Het aandeel 15 tot en met 22 jarigen onder de potentiële beroepsbevolking ligt in de meeste wijken, net als in Rotterdam, rond de 15 procent. Op 1 januari 2006 bestond de potentiële beroepsbevolking van Noord uit personen. Tabel 6.14 Werkgelegenheid naar sector, 1 januari 2007 Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Blijdorpsepolder Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk Noord Rotterdam landbouw, visserij, bouw 1% 5% 3% 2% 6% 2% 3% 2% 5% industrie en nutsbedrijven 2% 6% 2% 4% 2% 2% 1% 2% 9% handel en horeca 4% 33% 15% 38% 18% 37% 7% 19% 15% transport 15% 2% 0% 1% 1% 2% 6% 6% 12% zakelijke diensten 29% 17% 13% 20% 22% 16% 43% 23% 24% niet-commerciële diensten 49% 37% 68% 36% 51% 41% 40% 48% 34% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= Bron: BRZ In Noord is bijna de helft van de bijna arbeidsplaatsen te vinden in de niet-commerciële dienstverlening. Andere sectoren met relatief veel arbeidsplaatsen zijn de handel en horeca en de zakelijke dienstverlening. In Bergpolder, Blijdorpsepolder en het Oude Noorden zorgt de handel en horeca voor minimaal een derde van de arbeidsplaatsen. In de Provenierswijk is de zakelijke dienstverlening goed voor ruim 40 procent van de arbeidsplaatsen. Blijdorpsepolder en de Provenierswijk zijn de enige wijken van Noord waar de niet-commerciële dienstverlening, gemeten naar aantal arbeidsplaatsen, niet de grootste sector is. Noord in beeld

51 Tabel 6.15 Vestigingen naar sector, 1 januari 2007 Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Blijdorpsepolder Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk Noord Rotterdam landbouw, visserij, bouw 4% 6% 7% 8% 12% 4% 5% 6% 7% industrie en nutsbedrijven 6% 4% 2% 5% 3% 5% 3% 4% 5% handel en horeca 25% 31% 23% 46% 29% 50% 18% 34% 33% transport 3% 2% 2% 5% 2% 4% 4% 3% 7% zakelijke diensten 36% 31% 42% 13% 26% 19% 40% 29% 28% niet-commerciële diensten 26% 25% 24% 23% 28% 17% 29% 23% 20% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= Bron: BRZ Net als in Rotterdam is in alle wijken van Noord het aandeel vestigingen in de sectoren handel en horeca, zakelijke dienstverlening en niet-commerciële dienstverlening aanzienlijk groter dan het aandeel vestigingen in andere sectoren. Toch zijn er aanzienlijke verschillen tussen de wijken voor wat betreft de verdeling van bedrijfsvestigingen naar sector. Zo is bijvoorbeeld in het Oude Noorden het percentage vestigingen in de handel en horeca bijna drie keer zo groot als in de Provenierswijk. 51 Noord in beeld 2007

52 In onderstaande tabel is met kleur aangegeven als de werkgelegenheid met meer dan 5 procent toe- of af is genomen ten opzichte van de werkgelegenheid op 1 januari Tabel 6.16 Verandering in werkgelegenheid als gevolg van groei, krimp, opheffing, vertrek, oprichting en vestiging, 2006 landbouw, visserij, bouw industrie en nutsbedrijven handel en horeca transport Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Blijdorpsepolder Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk Noord Rotterdam uitbreiding inkrimping opheffing vertrek oprichting vestiging subtotaal uitbreiding inkrimping opheffing vertrek oprichting vestiging subtotaal uitbreiding inkrimping opheffing vertrek oprichting vestiging subtotaal uitbreiding inkrimping opheffing vertrek oprichting vestiging subtotaal Noord in beeld

53 zakelijke diensten niet-commerciële diensten totaal Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Blijdorpsepolder Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk Noord Rotterdam uitbreiding inkrimping opheffing vertrek oprichting vestiging subtotaal uitbreiding inkrimping opheffing vertrek oprichting vestiging subtotaal uitbreiding inkrimping opheffing vertrek oprichting vestiging TOTAAL Bron: BRZ In 2006 is het aantal arbeidsplaatsen in Noord, net als in Rotterdam, toegenomen. Vooral in Blijdorpsepolder en het Liskwartier is de werkgelegenheid gegroeid. De toename van het aantal arbeidsplaatsen in Noord is vooral te danken aan uitbreidingen van bedrijven in de zakelijke en niet-commerciële dienstverlening. Bovendien is in de Agniesebuurt de werkgelegenheid in de transportsector aanzienlijk gegroeid, als gevolg van uitbreiding en oprichting van transportbedrijven. Daar staat tegenover dat in deze het aantal arbeidsplaatsen in de sector industrie en nutsbedrijven aanzienlijk is gedaald. Niet in alle wijken van Noord is de werkgelegenheid gegroeid. In Blijdorp en het Oude Noorden daalde het aantal arbeidsplaatsen. In Blijdorp kwam dit vooral door minder werkgelegenheid in de handel en horeca en de zakelijke dienstverlening. In het Oude Noorden zorgde vooral het vertrek van bedrijven in de niet-commerciële sector voor een daling van de werkgelegenheid. 53 Noord in beeld 2007

54 In onderstaande tabel is met kleur aangegeven als het aantal bedrijfsvestigingen met meer dan 5 procent is toe- of afgenomen ten opzichte van het aantal bedrijfsvestigingen op 1 januari Tabel 6.17 Verandering in aantal vestigingen, 2006 landbouw, visserij, bouw industrie en nutsbedrijven handel en horeca transport zakelijke diensten niet-commerciële diensten Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Blijdorpsepolder Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk Noord Rotterdam oprichting vestiging opheffing vertrek subtotaal oprichting vestiging opheffing vertrek subtotaal oprichting vestiging opheffing vertrek subtotaal oprichting vestiging opheffing vertrek subtotaal oprichting vestiging opheffing vertrek subtotaal oprichting vestiging opheffing vertrek subtotaal Noord in beeld

55 totaal Bron: BRZ Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Blijdorpsepolder Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk Noord Rotterdam oprichting vestiging opheffing vertrek TOTAAL In 2006 nam in Bergpolder in vrijwel alle sectoren het aantal bedrijfsvestigingen toe. Mede hierdoor waren er op 1 januari 2007 meer bedrijfsvestigingen in Noord dan op 1 januari In de sectoren handel en horeca en transport is in de deelgemeente het aantal bedrijfsvestigingen afgenomen. De daling van het aantal bedrijfsvestigingen in de handel en horeca vond vooral plaats in het Oude Noorden. Deze daling verklaart voor een belangrijk deel de daling van het aantal bedrijfsvestigingen in het Oude Noorden in Tabel 6.18 Aantal winkels dagelijkse goederen en vloeroppervlakte, 1 januari 2007 Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Blijdorpsepolder Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk Noord aantal winkels vloeroppervlakte Bron: Locatus In Noord zijn 155 winkels voor dagelijkse goederen, verdeeld over zes wijken van de deelgemeente. Tabel 6.19 Percentage leegstand en belwinkels van totale winkelbestand, 1 januari 2007 Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Blijdorpsepolder Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk Noord Rotterdam leegstand 7% 17% 11% - 13% 10% 2% 10% 6% belwinkels/internet 4% 1% % - 3% 2% overig 89% 83% 89% 100% 87% 86% 98% 87% 92% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% N= Bron: Locatus In de meeste wijken van Noord staan relatief veel winkelpanden leeg. In de Agniesebuurt en het Oude Noorden zijn relatief veel belwinkels. In Noord is één growshop gevestigd. Deze bevindt zich in Bergpolder. 55 Noord in beeld 2007

56 Tabel 6.20 Aantal ontruimde hennepkwekerijen, 2007 Agniesebuurt Bergpolder Blijdorp Blijdorpsepolder Liskwartier Oude Noorden Provenierswijk Noord Rotterdam aantal ontruimde hennepkwekerijen Bron: ds+v In 2007 zijn in Rotterdam 336 hennepkwekerijen ontruimd. In Noord werden 34 hennepkwekerijen ontruimd, de meeste in Bergpolder, het Liskwartier en het Oude Noorden. Noord in beeld

57 7 Veiligheid en overlast De Veiligheidsindex is een maat voor de veiligheidssituatie in de wijken van Rotterdam. De Veiligheidsindex varieert van 1 tot en met 10. Dit cijfer is gebaseerd op gegevens van de politie, de gemeentelijke diensten en de mening van in totaal Rotterdammers over de veiligheid in hun buurt. Het gaat daarbij om zaken als diefstal, drugsoverlast, geweld, inbraken, overlast, vandalisme, schoon en heel en verkeer. De Veiligheidsindex is samengesteld uit objectieve en subjectieve indicatoren. In onderstaande tabel zijn scores hoger dan 7 en scores lager dan 6 van respectievelijk een groene rode kleur voorzien. Ook ontwikkelingen van een halve punt of meer zijn aangeduid met een kleur. Tabel 7.1 Score veiligheidsindex, 2005 en ,3 7,7 8,3 7,5 4,1 7,3 6,3 7, ,8 6,6 8,0 7,7 5,2 7,0 6,5 6,9 ontwikkeling > ,5 1,1 0,3-0,2-1,1 0,3-0,2 0,3 Bron: Veiligheidsenquête Zowel in 2005 als in 2006 scoorde Noord op de Veiligheidsindex lager dan het Rotterdamse gemiddelde. In geen van beide jaren lag de score van Noord echter onder de norm. De scores van de Agniesebuurt en het Oude Noorden lagen in beide jaren wel onder de norm. Bovendien scoorden deze wijken in 2006 lager dan in De andere wijken van Noord hebben in beide jaren redelijke tot goede resultaten behaald. Het buurtsignaleringsmodel volgt de ontwikkeling van 1000 woongebieden in Rotterdam. Tweemaal per jaar wordt per gebied een Potentiële Probleemcumulatiescore (PPC) berekend. Deze maat is samengesteld uit een combinatie van bewonerskenmerken, woningkenmerken en veiligheidskenmerken. De gebieden die worden gemeten zijn veel kleiner dan de CBS-buurt. Elk gebied krijgt een PPC-score tussen -3 en +3. Hoe hoger de score, hoe meer problemen. In de tabel hieronder staan de gewogen gemiddelden van de PPC-score per CBS-buurt, voor de deelgemeente en voor heel Rotterdam. Scores lager dan -1 en hoger dan 1 zijn respectievelijk groen en rood gekleurd. Tabel 7.2 Gemiddelde PPC-score, juli 2007 gemiddelde PPC-score 0,259 0,275-0,433-0,127 0,357-0,042 0,071-0,183 Bron: COS De PPC-score van Noord ligt hoger (en is dus slechter) dan die van Rotterdam. Het Oude Noorden heeft de hoogste score van de deelgemeente, Blijdorp de laagste en dus de beste score. 57 Noord in beeld 2007

58 Kaart PPC score, 1 juli ,72 t/m -1,50-1,49 t/m -1,00-0,99 t/m 0,00 0,01 t/m 1,00 1,01 t/m 1,50 1,51 t/m 3,80 Bovenstaande kaart verdeelt Noord in een groot aantal gebieden. Van elk van deze gebieden wordt afzonderlijk de PPC-score gemeten. De kaart laat zien dat er ook binnen de wijken verschillen zijn. In het Oude Noorden liggen bijvoorbeeld veel oranje gebieden, maar ook een aantal lichtgroene gebieden. In Noord lopen de PPC-scores niet zo sterk uiteen als in sommige andere deelgemeenten.. Noord in beeld