Op weg naar slimmer samenwerken Een leidraad voor mkb-ondernemers

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Op weg naar slimmer samenwerken Een leidraad voor mkb-ondernemers"

Transcriptie

1 Op weg naar slimmer samenwerken Een leidraad voor mkb-ondernemers Pas op! Vertil u niet! Dit werkboek bevat tonnen aan nuttige informatie!

2

3 Voorwoord Op weg naar slimmer samenwerken is een uitgave van Syntens, innovatienetwerk voor ondernemers. Het werkboek maakt deel uit van het door het Ministerie van Economische Zaken geïnitieerde stimuleringsprogramma Nederland Digitaal in Verbinding. Nederland Digitaal in Verbinding Nederland Digitaal in Verbinding helpt u om, met behulp van ict, effectiever en efficiënter samen te werken met partners in uw keten. Profiteer van praktische workshops, persoonlijke adviezen, koppeling aan de juiste expert en begeleiding bij samenwerking met uw toeleveranciers en klanten! Ontdek zo de voordelen en mogelijkheden die voor uw onderneming van belang zijn. Deelname is veelal kosteloos. Heeft u interesse? Bel dan het landelijke innovatienummer voor een vrijblijvende afspraak. Of kijk op Nederland Digitaal in Verbinding wordt gefinancierd door het Ministerie van Economische Zaken. Het wordt uitgevoerd door Syntens, Media Plaza, SenterNovem, ECP.nl, Nederland BreedbandLand en HBD. Syntens Syntens helpt ondernemers op tijd, beter en sneller te innoveren. Daarbij gaat het om vernieuwing van uw product, dienst, markt, proces en/of bedrijfsvoering. U kunt bij Syntens terecht voor individuele adviestrajecten, inspirerende workshops en doorverwijzing naar experts en kennisinstellingen. Jaarlijks verstrekken 280 Syntensadviseurs adviezen aan het mkb. De activiteiten van Syntens worden mogelijk gemaakt door het Ministerie van Economische Zaken. C o l o f o n Teksten, methodiek en samenstelling: Hessel van Oorschot en Sandra Brandenburg, Punda Milia, Amsterdam, Vormgeving en drukwerk: Marco de Jonge Baas, De Winter drukkers & uitgevers, Uden, Illustraties: Rob Derks, Studio Noodweer, Nijmegen, Met dank aan: Inge Aarts en Rachel Peeters (ECP.nl), Jan Willem Janssen (HBD), Dirk van Roode (ICT~Office), Jan Julianus (Ministerie van Economische Zaken), Erik Rickelman (Nederland BreedbandLand), Remco Bakker, Bas Bongers, Elsien Struif Bontkes, Erik Peeters en Henk van Heerde (Syntens), Fred van Schoonhoven (Telematica Instituut), Arlette Pikaart (TNO), Media Plaza, MKB-Nederland, SenterNovem en VNO-NCW. Redactie: Het RedactiePakhuis, Met bijzondere dank aan alle ondernemers die meegewerkt hebben aan de interviews en het ondernemerspanel.

4 Ook verschenen in deze serie: Op weg naar slimmer samenwerken is onderdeel van een serie praktische en informatieve werkboeken. Bent u bezig met het bepalen van uw internetstrategie of met het verbeteren van uw interne bedrijfsprocessen? Bestel dan de twee andere werkboeken die in deze serie zijn verschenen: WWW voor het MKB. In twintig stappen naar een succesvolle website. Klaar voor digitaal ondernemen? Twintig manieren om uw concurrentiekracht te versterken. Deze werkboeken kunt u kosteloos aanvragen via 4

5 Inhoudopgave Inleiding 7 Leeswijzer 8 1 De keten: Waar hebben we het over? 11 Mobiele diensten in de keten 13 Tips & hints 14 Oefening: Hoe ziet uw keten eruit? 16 Prikbord 17 En hoe nu verder 18 2 Toegevoegde waarde: Wanneer bent u een interessante ketenpartner? 19 Marktkennis als toegevoegde waarde 21 Tips & hints 22 Oefening: Wat is uw toegevoegde waarde? 24 Prikbord 25 En hoe nu verder 26 3 De keten in beweging: Wat beïnvloedt de keten? 27 Nieuwe regels zorgen voor nieuwe kansen 29 Tips & hints 0 Oefening: Invloeden van buitenaf 2 Prikbord En hoe nu verder 4 4 De klant centraal: Effectiever inspelen op de klantvraag 35 Digitale kopersbegeleiding 7 Tips & hints 8 Oefening: Weten wat de klant wil 40 Prikbord 41 En hoe nu verder 42 5 Informatie-uitwisseling: Maak goede afspraken 43 Open standaarden in zorgdiensten 45 Tips & hints 46 Oefening: Waardevolle informatie-uitwisseling in de keten 47 Prikbord 49 En hoe nu verder 0 6 Doorlooptijden: Altijd op tijd leveren 51 Sneller is verser Tips & hints 4 Oefening: Invloed op doorlooptijden 6 Prikbord 7 En hoe nu verder 8

6 7 De keten van de buren: Liggen er kansen voor u in andere sectoren? 59 Oplossingen aan elkaar knopen 61 Tips & hints 62 Oefening: Ideeën uit het verleden 64 Prikbord 65 En hoe nu verder 66 8 De internationale keten: Wat te doen met internationale kansen en bedreigingen? 67 De internationale ketenregisseur 69 Tips & hints 70 Oefening: Internationale kansen of bedreigingen 72 Prikbord 73 En hoe nu verder 74 9 Samenwerken: Het begint met vertrouwen 75 Marketingoptimalisatie door samenwerking 77 Tips & hints 78 Oefening: Wilt u samenwerken? 80 Prikbord 81 En hoe nu verder Het ketenschema: Uw kansen en bedreigingen in één oogopslag 83 Bijlage 87 Creatief denken met Systematic Inventive Thinking (SIT) 87 Een brainstormsessie 89 Toekomstscenario s maken 91 Begrippenlijst 94 6

7 Inleiding Samenwerking als kans In Op weg naar slimmer samenwerken bekijkt u de route die een product of dienst doorloopt vanaf grondstof tot eindgebruiker, de zogenaamde keten. U maakt als ondernemer kennis met de voordelen van samenwerking met uw partners binnen deze keten. Het gaat hierbij specifiek om een betere afstemming van productie-, distributie- en verkoopprocessen. Dit werkboek leert u uw blik naar buiten te richten en open te staan voor een gezamenlijke aanpak met ketenpartners. Een belangrijk onderdeel van deze aanpak betreft het uitwisselen van informatie. Want door relevante informatie met elkaar te delen kunt u uw concurrentiekracht ten opzichte van andere marktspelers vergroten. Breng uw eigen samenwerkingskansen in kaart Door samenwerking binnen uw keten kunt u een efficiëntere en effectievere werkwijze ontwikkelen, verspilling voorkomen en beter op de wensen van uw klanten inspelen. In dit werkboek ontdekt u gaandeweg uw eigen kansen. Dit gebeurt aan de hand van theorie, praktijkvoorbeelden, oefeningen om uw eigen positie beter in kaart te brengen en een heleboel tips en hints. Dit werkboek geeft inzicht in de tactische en strategische keuzes die gemaakt moeten worden. Het eindresultaat is een ingevuld ketenschema: een overzicht van een deel van uw keten, uw toegevoegde waarde in de keten, invloeden van buitenaf en alle sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen die u door het werkboek heen heeft verzameld. Voor wie is dit werkboek bestemd? Dit werkboek is bestemd voor mkb-ondernemers die de uitdaging aandurven om voor een nieuwe aanpak te kiezen. Ondernemers die met open vizier verandering, innovatie en samenwerking tegemoet treden. Het is bedoeld voor ondernemers die het internet al gebruiken als communicatieen/of verkoopkanaal en bij wie de interne processen naar tevredenheid verlopen. Kortom: ondernemers die toe zijn aan de volgende uitdaging. 7

8 Leeswijzer In dit werkboek kiezen we ervoor om over producten te spreken. Dit om de leesbaarheid van de teksten te vergroten. Het betekent niet dat dit boek alleen bestemd is voor ondernemers die zich bezighouden met de productie, distributie en verkoop van fysieke producten. Als ondernemer in de dienstensector kunt u een vertaalslag maken naar uw eigen situatie door de term product te vervangen door dienst. Ketenschema en gele memoblaadjes Door de oefeningen in het werkboek te maken en de aanwijzingen aan het eind van ieder hoofdstuk op te volgen ontstaat er een schematisch overzicht van een deel van uw keten, uw toegevoegde waarde in de keten, invloeden van buitenaf en alle sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen die u door het werkboek heen heeft verzameld. Voor het invullen van het ketenschema gebruikt u kleine gele memoblaadjes. Om deze werkwijze te verduidelijken vindt u op de memoblaadjes voorbeeldteksten over een fictief bedrijf. Het gekozen bedrijf is een reclamebureau met vijf multidisciplinaire medewerkers, gespecialiseerd in actuele en ad hoc reclamecampagnes voor middelgrote bedrijven in Nederland. Zij staan open voor innovatieve werkwijzen en nieuwe impulsen van buitenaf. Het werkboek bestaat uit 10 hoofdstukken en een bijlage. De eerste 9 hoofdstukken zijn als volgt opgebouwd: Theorie: Ieder hoofdstuk begint met theorie, zodat u beschikt over de basiskennis voor de positionering van uw onderneming met betrekking tot samenwerking in ketens. Praktijk: Een praktijkvoorbeeld ter inspiratie, dat aansluit op de theorie. Zo kunt u lezen hoe een collega-ondernemer de theorie naar de praktijk heeft vertaald. Tips & hints: Omdat de wereld geen theoretisch model is, staan er in elk hoofdstuk tips en hints die u helpen bij de vertaalslag van theorie naar praktijk. Oefeningen: Er worden telkens vragenlijsten en invuloefeningen aangeboden die u ondersteunen bij de vertaling van de theorie naar de specifieke situatie van uw eigen onderneming. Prikbord: Op het prikbord staat informatie hoe en waar u meer achtergrondinformatie kunt vinden over het betreffende onderwerp. En hoe nu verder: Elk hoofdstuk eindigt met aanwijzingen voor uw volgende stappen op weg naar samenwerking in de keten. Het hoofdstuk wordt kort samengevat en u krijgt aanwijzingen hoe u uw ketenschema invult. Hoofdstuk 10: bevat het KETENSCHEMA (blz 84). Met dit schema ziet u in een oogopslag een deel van uw keten, uw toegevoegde waarde in de keten, invloeden van buitenaf en uw sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen. 8

9 Bijlage In de hoofdstukken wordt regelmatig verwezen naar onderdelen van de bijlage. In de bijlage vindt u: Creatief denken: aanwijzingen voor een creatieve sessie met SIT, een methode om nieuwe ideeën te generen voor producten of diensten. Brainstormsessie: aanwijzingen voor het organiseren van een brainstormsessie. Toekomstscenario s maken: aanwijzingen voor het maken van een scenario ter ondersteuning van uw strategische besluitvorming. Begrippenlijst: een overzicht van begrippen in dit werkboek en hun betekenis. Weinig tijd? Indien u niet voldoende tijd heeft om dit hele werkboek door te nemen kunt u er ook voor kiezen om het onderstaande schema in te vullen. Hierdoor krijgt u een selectie van hoofdstukken die voor u interessant zijn. U wilt: sneller leveren of goedkoper werken beter inspelen op de wensen van de klant nieuwe markten aanboren nieuwe producten of diensten ontwikkelen minder fouten maken, faalkosten reduceren Lees de volgende hoofdstukken: 1 De keten 2 Toegevoegde waarde De keten in beweging Informatie-uitwisseling 6 Doorlooptijden 9 Samenwerken 1 De keten 2 Toegevoegde waarde De keten in beweging 4 De klant centraal 9 Samenwerken 1 De keten 2 Toegevoegde waarde De keten in beweging 7 De keten van de buren 8 De internationale keten 9 Samenwerken 1 De keten 2 Toegevoegde waarde De keten in beweging 4 De klant centraal 7 De keten van de buren 9 Samenwerken 1 De keten 2 Toegevoegde waarde De keten in beweging Informatie-uitwisseling 6 Doorlooptijden 9 Samenwerken 9

10 10

11 De keten: Waar hebben we het over? U heeft als ondernemer leveranciers en klanten die op hun beurt ook weer leveranciers en klanten hebben. Onderling bent u afhankelijk van elkaars prestaties. Als uw leverancier immers niet op tijd levert, mag u dit aan uw klant gaan uitleggen. Om uw marges, service en kwaliteit te optimaliseren is het daarom verstandig niet alleen uw blik naar binnen te richten, maar ook nadrukkelijk te kijken naar de schakels die voor en na u zitten. Wat is een keten? Een keten is een vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid, waarmee de route in kaart wordt gebracht die een product of dienst aflegt van grondstof tot eindgebruiker. Op weg van grondstof naar eindgebruiker worden altijd drie basishandelingen uitgevoerd: hoofdstuk 1 productie distributie verkoop Wie doet wat? Het is van belang om de verschillende organisaties te kunnen onderscheiden die ervoor zorgen dat een product geproduceerd, gedistribueerd en uiteindelijk verkocht wordt. Het zijn tenslotte de organisaties binnen uw keten waarmee u afspraken kunt maken om tot efficiënter en effectiever ondernemen te komen. De samenstelling van deze keten van organisaties loopt niet noodzakelijkerwijs één-op-één met de drie bovenstaande basishandelingen. Er kunnen allerlei tussenstapjes worden gemaakt in productie, distributie en verkoop. Hierbij moet worden opgemerkt dat meer schakels in de keten geen indicatie zijn van een inefficiënte keten. Wel belangrijk is dat elke schakel een toegevoegde waarde heeft voor de keten als geheel. goederenstroom grondstof producent halffabricaat producent eindproduct groothandel retailer distributiecentrum eindgebruiker geldstroom informatiestroom Wat stroomt er in de keten? In de keten verplaatsen zich verschillende zaken: Goederenstroom: stroomt van grondstof richting eindgebruiker. Ook diensten volgen deze stroom. Zo loopt in de verzekeringsbranche de goederenstroom (verzekeringspolissen) van financiële instelling via tussenpersoon naar consument. Geldstroom: stroomt van eindgebruiker richting grondstof. Iedere schakel ontvangt een vergoeding voor de toegevoegde waarde die men levert. Informatiestroom: stroomt beide kanten op door de keten. Voorbeelden richting eindgebruiker: product- en prijsinformatie, facturen, pakbonnen en promotie. Voorbeelden richting grondstof: inkooporders, aanvragen, klachten, maar ook in toenemende mate informatie over verkoopcijfers, klant en klantwensen. 11

12 hoofdstuk 1 Ketens bestaan niet In de loop van dit werkboek zullen we steeds kleine elementen aan het basisidee van een keten toevoegen, omdat de dagelijkse ondernemerspraktijk natuurlijk een stuk gecompliceerder is dan een eenvoudig papieren schema. Zo kunnen we naast de basisketen ook nog een ondersteunende keten onderscheiden. Verder is het onwaarschijnlijk dat u slechts deel uitmaakt van één keten. Ondersteunende ketens De basisketen richt zich specifiek op het product dat u uiteindelijk verkoopt. Maar u bent onderdeel van nog veel meer ketens. Zo wordt uw organisatie ondersteund door allerlei producten en diensten die uiteindelijk niet in uw eigen product of dienst terechtkomen, maar die wel heel belangrijk zijn voor de totstandbrenging ervan. Hierbij moet worden gedacht aan computers en software, maar ook aan administratieve en facilitaire diensten. Het is belangrijk om voor ogen te houden dat wat voor het ene bedrijf de basisketen is (het product dat daadwerkelijk verkocht gaat worden), voor het andere bedrijf juist een ondersteunende keten kan zijn. Puristen in het ketendenken formuleren de basisketen van grondstof tot consument. Dit om het onderscheid te maken tussen de basisketen en de ondersteunende keten. In dit werkboek formuleren we de basisketen echter van grondstof tot eindgebruiker. Omdat we het van belang vinden dat ook bedrijven die niet op de consumentenmarkt actief zijn, nadenken over samenwerken in de keten. Ook maken we een onderscheid tussen de zakelijke klant en de eindgebruiker, waarbij de zakelijke klant uw directe klant is, maar niet noodzakelijk de eindgebruiker van de keten hoeft te zijn. Een heleboel ketens vormen een netwerk Het is zeer onwaarschijnlijk dat u slechts zaken doet met één leverancier, één klant, één producent etc. U maakt deel uit van een kluwen van ketens die kriskras door elkaar lopen. U verkoopt meerdere producten en maakt dus deel uit van meerdere ketens waar klanten leveranciers en leveranciers klanten kunnen worden, waar grens- en sectoroverschrijdende allianties worden aangegaan. In de echte wereld bestaan kortom geen ketens, maar denken over ketens stelt u wel in staat stukjes uit een gecompliceerd netwerk te toetsen op kansen en bedreigingen en zo tot afspraken met de organisaties om u heen te komen, om gezamenlijk op efficiënte en effectieve wijze aan de wensen van de eindgebruiker te kunnen voldoen. 12

13 Mobiele diensten in de keten Informatie als grondstof Bart Nieuwenhuizen is algemeen directeur van MoMac. Het bedrijf, dat in 2001 werd opgericht, biedt mobiele diensten aan. Ondanks dat MoMac opereert in een dynamische groeimarkt is er in hun geval ook een vertaalslag te maken naar het basisconcept van ketens. Laat ik uitleggen wat ons bedrijf doet aan de hand van ons belangrijkste product: het GoMedia platform. Er zijn heel veel uitgevers die hun informatie via de mobiele telefoon willen aanbieden. Ze lopen dan tegen behoorlijk wat problemen aan. Zo zijn er meer dan 800 modellen mobiele telefoons in omloop, die allemaal verschillen qua eigenschappen. Als onze klant, bijvoorbeeld een weekblad, heel veel geïnvesteerd heeft in het eigen merk en de beeldvorming rondom dit merk kan het niet zo zijn dat die investering teniet wordt gedaan omdat een telefoon een kleur of lettertype niet ondersteunt, of omdat zaken er raar uit gaan zien door verschillen in beeldschermformaat. Wij hebben binnen GoMedia een technologie ontwikkeld die enerzijds alles wat de klant mobiel wil aanbieden optimaliseert in vormgeving, en anderzijds de klant controle geeft over de eigen huisstijl, door hen de mogelijkheid te bieden zelf het eindproduct vorm te geven. Laten we het weerbericht als voorbeeld nemen. Mijn klant produceert of koopt de inhoud, ook wel content genoemd. Hij gebruikt onze technologie om het weerbericht qua vormgeving geschikt te maken voor de mobiele telefoon en om de content mobiel te kunnen verspreiden. De mobiele operator biedt naast het telefoonabonnement ook producten zoals het weerbericht aan. De eindgebruiker bekijkt het weerbericht en rekent hiervoor een bepaald bedrag af bij de operator. Dit bedrag kan eenmalig of via een abonnement betaald worden. Ook verzorgen we een deel van de verkoop. De mobiele operators hanteren namelijk verschillende betalingssystemen en wij maken alle producten geschikt voor verkoop via deze systemen. Dus naast het onderdeel integratie richting productie en verkoop is onze kernactiviteit ook distributie. Ik denk dat onze keten wel op het punt staat om te veranderen. De operators hebben nu nog veel invloed op het aangeboden assortiment. Dit is ooit een strategische ontwikkeling in de markt geweest om eindgebruikers bewust te maken van de mogelijkheden. Nu de eindgebruikers overtuigd zijn zie je de operators zich langzaam terugtrekken uit deze schakel. De eindgebruiker krijgt de mogelijkheid om een één-op-éénrelatie met producenten en wederverkopers van content aan te gaan. We verwachten dat de eindgebruiker door de grotere keuzevrijheid meer gaat afnemen en dat er meer aan de wensen van de klant tegemoet wordt gekomen. Het verdienmodel verandert hierdoor. De eindgebruiker gaat direct bij een producent of wederverkoper van content afnemen. De mobiele operators kunnen op hun beurt aan het toegenomen gebruik van mobiel dataverkeer verdienen. Er worden al data-abonnementen aangeboden waarmee de eindgebruiker met de mobiele telefoon onbeperkt kan surfen op het internet. Het mag duidelijk zijn dat ketens, en zeker een technologie gedreven keten zoals die van ons, geen statisch concept is. Je bent en blijft in beweging. hoofdstuk 1 Je zou dus kunnen zeggen dat informatie de grondstof is en onze ketenpartners maken hier halffabricaten van in de vorm van teksten en geluids- en beeldmateriaal. Gezamenlijk produceren we het eindproduct: mobiele content. Vervolgens zorgen wij voor de verpakking en verspreiding, dit zou ik de distributie willen noemen. O n d e r n e m e r Ondernemer: Bart Nieuwenhuizen Bedrijf: MoMac Opgericht: 2001 Locatie: Capelle a/d IJssel, Amsterdam en Londen Werknemers: 37 Website: 13

14 hoofdstuk 1 Tips & hints Mijn product is een dienst In dit werkboek wordt voor de leesbaarheid gesproken over producten. Als u zich in de dienstensector bevindt past deze term minder goed. Als ondernemer in de dienstensector kunt u een vertaalslag maken naar uw eigen situatie door de term product te vervangen door dienst. Voorbeeld: Keten dienstverlening tot stand komen van een marketingstrategie persbureau marktanalist pr-bureau klant Voorbeeld: Keten dienstverlening interactieve spelletjes voor op de mobiele telefoon game developer portal online games mobiele operator klant Informatie kan ook een grondstof zijn U heeft een adviesbureau en uw hoofdproduct is het adviseren van ondernemers die zaken willen gaan doen in een specifiek land. Een onderdeel van uw rapportage is het aangeven van de cultuurverschillen. Vertelt u maar wat de grondstof is! Zijn dat de bronnen, boeken of artikelen, die zijn gebruikt? Maar die hebben de informatie ook weer gebaseerd op bronnen en onderzoeken, die op hun beurt ook weer etc. Belangrijk bij het in kaart brengen van uw keten is om nadrukkelijk te kijken naar de organisaties waarmee u tot afspraken kunt komen. Dus houd het concreet! Het adviesbureau weet prima wie de eindgebruiker is en kan hierop inspelen. Ook kan er samengewerkt worden met de informatieleveranciers. Denk praktisch Bij het in kaart brengen van een keten kunt u eindeloos doorgaan. Een boer in Malawi koopt zaaigoed > teelt zijn paprika s > levert deze aan een verwerkingsfabriek in Tanzania. Daar worden de paprika s gedroogd en verwerkt tot pigment > het pigmentpoeder gaat per boot naar een verffabriek in Duitsland die rode verf maakt > welke verkocht wordt aan een groothandel in Nederland > die de verf levert aan een kozijnenfabriek > die de roodgeverfde kozijnen levert aan een landelijke groothandel in bouwmaterialen > die de kozijnen verkoopt aan een regionale groothandel in bouwmaterialen > die de kozijnen verkoopt aan een bouwbedrijf > die de kozijnen plaatst bij familie Van As in Emmen. En met een beetje goede wil kunt u dit verhaal aan de voorkant eindeloos verlengen want waar komt het zaaigoed van de paprika vandaan? Houd het dus realistisch! Beperk uw keteninitiatieven tot een hanteerbaar en praktisch niveau. Richt u eerst op de kansen die binnen handbereik zijn. zaaigoed paprika verffabriek groothandel verf groothandel bouwmaterialen kozijnenfabriek regionale groothandel bouwbedrijf pigmentfabriek eindgebruiker fam. Van As U kunt oneindig doorgaan! 14

15 Oneindig veel dwarsverbanden in ketens In de realiteit zijn de verbanden tussen organisaties niet lijnrecht. Een voorbeeld daarvan is de warmteproducerende kas. Waar het gas voor het verwarmen van glastuinbouwkassen eerst een grote kostenpost voor de tuinders vormde, zijn zij door innovatieve technieken nu in staat een overcapaciteit aan warmte te genereren en deze te leveren aan de energieleverancier. Zij zijn niet alleen klant van de energieleverancier, maar ook leverancier van de leverancier geworden. Er zijn meer dwarsverbanden te bedenken waarbij een klant leverancier wordt of waarbij een heel nieuwe keten wordt betreden. Breng daarom niet oneindig veel dwarsverbanden aan maar houd het overzichtelijk. hoofdstuk 1 energieleverancier glastuinbouwbedrijf energie energie energieleverancier glastuinbouwbedrijf energie Basisketen vs. ondersteunende keten Het grote verschil tussen de basisketen en de ondersteunende keten is dat de schakels in de ondersteunende keten het product nooit in eigendom hebben op de route van grondstof naar eindgebruiker. basisketen (product/dienst in eigendom) ondersteunende keten (product/dienst niet in eigendom) activiteiten: productie distributie verkoop voorbeelden: fabrikant, groothandel, detaillist activiteiten: inkoopondersteuning verkoopondersteuning opslag transport sorteren (ook assortimenten samenstellen) financieren informatie verzamelen, analyseren en verstrekken risico s nemen (en afdekken) voorbeelden: agenten, makelaars, (financiële) dienstverleners, marktonderzoekers, reclamebureaus, transporteurs, logistieke dienstverleners, verzekeringsmaatschappijen 15

16 hoofdstuk 1 Oefening: Hoe ziet uw keten eruit? Om een eerste idee te krijgen hoe uw keten eruitziet, gaat u nu zelf een stukje keten in kaart brengen. Waar is uw kernactiviteit op gericht? Vink aan wat van toepassing is. productie Let op! Het gaat hierbij ook om het ontwikkelen van diensten Wat betekent dit voor uw positie in de keten? U zit in het begin van de keten. Uw kansen liggen in het afstemmen van uw productiecapaciteit op de marktvraag en het afstemmen van productontwikkeling op de wensen van de eindgebruiker. Hierover informatie uitwisselen met de verkoopkanalen binnen uw keten kan u aanzienlijk concurrentievoordeel opleveren. distributie Let op! Het gaat hierbij ook om de coördinatie van dienstverlening verkoop U zit in het midden van de keten. Efficiëntere distributiestromen kunnen tot kostenbesparing en vermindering van verspilling leiden. Als u goed in staat bent deze distributiestromen voor meerdere partijen in de keten te managen, kan uw bedrijf als centraal knooppunt een belangrijke ketenpositie innemen. U zit aan het einde van de keten. U zit het dichtst bij de eindgebruiker. Indien u in staat bent klantwensen en vraagschommelingen in kaart te brengen en deze cruciale informatie te delen met de ketenpartners die voor u zitten, kan de slagkracht van de gehele keten dankzij u versterkt worden. U heeft nu een eerste stukje keten in kaart gebracht. In de loop van dit werkboek gaat u dit verder uitbreiden en uitwerken. Beantwoord de volgende vragen: 1. Wie is uw belangrijkste klant? Noteer uw antwoord op een memoblaadje en plak dit in het schema 2. Wat koopt deze klant van u? 3. Welke leverancier is voor u het belangrijkst om het bij vraag 2 genoemde product of de dienst te kunnen leveren? Noteer uw antwoord op een memoblaadje en plak dit in het schema. Antwoord vraag 2: goederenstroom voorbeeld: wij verzorgen de reclamecampagnes Antwoord vraag 3: vormgever en drukkerij Uw bedrijf Antwoord vraag 1: aantal regionale bouwmarkten informatiestroom geldstroom 16

17 Prikbord Op het prikbord vindt u telkens aanwijzingen voor het vinden van meer informatie. Het gaat hierbij om relevante publicaties, ondersteunende organisaties, inspiratie en praktische zaken als subsidies. Een online spel om met een (voedsel)keten te oefenen: Achtergrondinformatie over de logis tieke keten: tiek.nl Online Ketentest van SenterNovem: zoekterm: ketentest Zoektermen voor internet: keten + naam van uw branche ketenintegratie + naam van uw branche Managementboeken over ketens: zoekterm: keten De TNO Chain Challenge: Een kort projec t waarbij een team van TNO-experts voor een bepaalde keten in vijf dagen een innovatief concept ontwikkelt: Uitgebreide internationale kennisdatabank over supply chain management: Kennis en praktijkervaring over duurzame productketens:

18 hoofdstuk 1 En hoe nu verder... Samenvatting: U heeft in dit hoofdstuk gelezen dat u deel uitmaakt van een complex netwerk. In dit werkboek richten we ons op kleine stukjes van dit netwerk, namelijk ketens. Het kijken naar ketens als vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid stelt u in staat om de route in kaart te brengen die een product of dienst aflegt van grondstof tot eindgebruiker. Met deze informatie kunt u vaststellen of die route wel zo efficiënt en effectief mogelijk verloopt. Als u denkt dat er ruimte voor verbetering is, kunt u besluiten afspraken te maken met uw ketenpartners om gezamenlijk het pad richting eindgebruiker te effenen. Stap 1: Plak de memoblaadjes uit de oefening Hoe ziet uw keten eruit? in het ketenschema (blz 84). Stap 2: Ga direct naar hoofdstuk 2 om optimaal gebruik te maken van het ketenschema achter in dit werkboek. In dit hoofdstuk wordt uiteengezet welke bijdrage u en uw ketenpartners leveren in de keten. Wat is uw toegevoegde waarde? 18

19 Toegevoegde waarde: Wanneer bent u een interessante ketenpartner? Als ketenpartner wordt u enerzijds beoordeeld op basis van de prestaties die u levert bij de totstandkoming, de verspreiding of de verkoop van het eindproduct. Anderzijds wordt u beoordeeld op uw prestaties als partner in de keten. In dit verband wordt vaak het beeld van de taartgrafiek aangehaald. Bent u in staat om niet alleen een grotere punt van de taart na te streven, maar ook het grotere plaatje te zien en als ketenpartner voor een grotere taart te zorgen? hoofdstuk 2 Wat is uw toegevoegde waarde? Als we naar ketens kijken, moeten we twee zaken onderscheiden die betrekking hebben op uw toegevoegde waarde: Uw bijdrage aan het eindproduct: u voegt iets toe aan de productie, distributie of verkoop. Uw bijdrage aan het proces: u voegt iets toe aan de afstemming tussen de schakels. U kunt uw toegevoegde waarde optimaliseren door zo efficiënt (voor de keten als geheel) en effectief (richting eindgebruiker) mogelijk te werken. Werkt u efficiënt? U werkt binnen uw onderneming efficiënt wanneer u met zo min mogelijk middelen en inspanning uw bedrijfsprocessen verricht. In het geval van ketens betekent efficiënt zijn dat bij het afleggen van de route van grondstof tot eindgebruiker zo min mogelijk wordt verspild. Als u minder dan uw concurrenten verspilt, kunt u uw prijs verlagen of juist meer marge nemen. Naast de graad van efficiency binnen organisaties speelt afstemming tussen schakels een cruciale rol om tot optimale efficiency te komen. Een keten kan opgebouwd zijn uit ondernemingen die intern allemaal zeer efficiënt werken, maar die door gebrek aan onderlinge afstemming minder efficiënt zijn dan een concurrerende keten. En voor de eindgebruiker telt slechts het eindresultaat. Werkt u effectief? Effectiviteit is de mate waarin aan de wensen van de eindgebruiker wordt voldaan. U kunt een optimaal efficiënt proces nastreven en uw product voor een zeer lage prijs aanbieden, maar als wat u aanbiedt niet conform de wens van de eindgebruiker is, zal deze uw product links laten liggen en is de hele exercitie voor niets geweest. Het gaat dus om de juiste mix. Centrale vragen hierbij zijn: Wat wil de eindgebruiker? Hoe gaat u dit tegen zo laag mogelijke kosten en met voldoende marge bij de eindgebruiker krijgen? Schakels toevoegen Eén of meerdere partijen in uw keten kunnen besluiten een deel van de waarde die zij toevoegen uit te besteden aan een derde partij. Het aantal schakels in de keten neemt hierdoor toe. Hoewel het op het eerste gezicht lijkt alsof deze uitbreiding de keten minder efficiënt maakt, hoeft dit in de praktijk niet het geval te zijn. Er kunnen goede redenen zijn om hiertoe over te gaan: men wil zich richten op kerncompetenties uitbesteden is goedkoper of leidt tot betere kwaliteit snelle toegang tot specialistische kennis, informatie en/of middelen een slanke en flexibele organisatie nastreven 19

20 hoofdstuk 2 Voorbeeld extra schakel in de keten papierfabrikant drukker eindgebruiker papierfabrikant inkooporganisatie drukker eindgebruiker Schakels verwijderen Doordat één of meerdere organisaties de handelingen van een schakel in de keten overnemen wordt deze schakel overbodig. De schakel wordt uit de keten verwijderd. Dit wordt ook wel integratie genoemd. Redenen voor integratie kunnen zijn: overname of fusie minder afhankelijkheid van een externe partij zelf doen is goedkoper/efficiënter geworden dan uitbesteden de wens om een compleet pakket aan te kunnen bieden (one-stop-shop) er is geïnvesteerd in kennis, informatie en middelen, waardoor de noodzaak voor uitbesteden is weggevallen Voorbeeld van een schakel verwijderen uit de keten luchtvaartmaatschappij reisbureau toerist luchtvaartmaatschappij toerist Er zijn nog twee vormen van toegevoegde waarde niet genoemd, waarvan in de toekomst verwacht wordt dat ze een grotere rol gaan spelen: Coördinatie: binnen ketens wordt steeds vaker een schakel toegevoegd die als specifiek doel heeft de ketensamenwerking te coördineren. Risicospreiding: door het grilliger wordende aankoopgedrag en de kortere levenscyclus van producten worden schakels aan de keten toegevoegd met als doel het risico voor bestaande ketenpartners uit te spreiden. De basishandelingen productie, distributie en verkoop veranderen dus niet! Wel kan het aantal partijen dat betrokken is bij de uitvoering van deze handelingen veranderen. 20

21 Marktkennis als toegevoegde waarde Kansen in niet-traditionele kanalen Dutch Media, het gloednieuwe bedrijf dat Jaap Dubois met een aantal oud-collega s heeft opgericht, kent een vliegende start. Het kantoor in Amsterdam is nog niet eens ingericht maar de eerste contracten zijn al getekend. Met Dutch Media richten we ons voornamelijk op de boekenbranche. Het bestaat uit diverse bedrijfsonderdelen, waaronder een uitgeverij en een handelsorganisatie. Bij de uitgeverij richten we ons op de uitgave van diverse mediaproducten. Vanuit de handelsorganisatie richten wij ons op de verkoop van boeken en entertainment aan niet-traditionele verkoopkanalen. Je moet daarbij denken aan supermarkten, drogisterijen en tankstations. Deze retailkanalen hebben weinig eigen kennis in huis over de branche. Maar ze willen wel boeken en andere media aanbieden als serviceartikel. Zo komen ze bij ons terecht. Ze hoeven alleen schapruimte beschikbaar te stellen en wij verzorgen de rest. Op basis van onze marktkennis stellen wij een assortiment samen. We regelen de inkoop bij uitgeverijen en de logistiek door de schappen aan te vullen of van nieuwe titels te voorzien. Maar we beperken ook het risico voor onze klanten door ze het recht van retour te bieden. Zo zorgen we ervoor dat het aangeboden assortiment actueel blijft en dus interessant voor de consument. muziek, ringtones etc. Mensen willen niet alleen een boek, maar ook een belevenis. Wij kunnen aan al deze wensen van de consument voldoen. Een aardig voorbeeld hiervan is een project dat binnenkort van start gaat. Onze uitgeverij gaat een boek voor jongeren uitgeven van de schrijver Khalid Boudou, ook wel bekend van Het Schnitzelparadijs. Dit boek gaat door ons eveneens verfilmd worden. Verder komt er een website, een cd, merchandising en een ringtone. Het is erg belangrijk een goed netwerk van partners om je heen te verzamelen zodat je elkaar kunt versterken. Maar het is ook belangrijk nooit je eigen kracht uit het oog te verliezen. Hoe de markt ook verandert, ik denk dat onze toegevoegde waarde altijd zal bestaan uit marktkennis en de creatieve vertaalslag richting de consument. hoofdstuk 2 We werken ook actiematig. Als er een bepaalde populaire film uitkomt, kopen wij boeken en andere actieartikelen in. We bedenken een promotieplan en verzorgen de vormgeving van de advertenties en het verpakkingsmateriaal. Via onze logistieke partner wordt alles in- en omgepakt en hoeft de actie alleen nog in de winkel in het schap gezet te worden. Ik zie een aantal trends in onze branche. De grote retailorganisaties gaan steeds meer uitbesteden aan specialisten zoals wij. We moeten een meer proactieve houding aannemen om aan de marktvraag te voldoen. En die marktvraag verandert, er is steeds meer behoefte aan diversiteit in media. Dus niet alleen boeken, maar ook films, O n d e r n e m e r Ondernemer: Jaap Dubois Bedrijf: Dutch Media Opgericht: 2007 Locatie: Leeuwarden en Amsterdam Werknemers: 16 Website: 21

22 hoofdstuk 2 Tips & hints Hoe zien anderen uw onderneming? Bij het bepalen van uw toegevoegde waarde is het goed om u af te vragen hoe anderen naar uw onderneming kijken. Door een stapje terug te doen en vanuit verschillende perspectieven naar uw eigen onderneming te kijken, kunt u inschatten wat anderen van u verwachten/wensen. Voor de maatschappij bent u een juridische entiteit (vof, bv, nv). Men verwacht/wenst dat u: een bijdrage levert aan de economie onderneemt binnen de wetten & regels en het moreel-ethische kader technologische middelen positief benut Voor uw leverancier bent u een klant. Men verwacht/wenst dat u: zoveel mogelijk inkoopt op tijd betaalt klant blijft Toegevoegde waarde aan uw organisatie Voor de klant bent u een leverancier. Men verwacht/wenst dat u: tegen een scherpe prijs levert aan klantwens voldoet (ook garantie, service e.d.) Binnen de economie bent u een marktspeler: concurrent of partner, toekomstige klant of leverancier. Men verwacht/wenst dat u: de competitie verliest (concurrent) een relatie wordt (klant, leverancier, partner) Door in de rol van klant, leverancier, juridische entiteit en marktpartij zo goed mogelijk op deze verwachtingen/wensen in te spelen, kunt u uw toegevoegde waarde maximaliseren en uw weerbaarheid tegen negatieve invloeden vergroten. Tip: Leveranciers, klanten, de maatschappij en de economie zijn onderhevig aan veranderingen. Het inspelen op verwachtingen en wensen is dus een continu proces om uw toegevoegde waarde te vergroten, te consolideren of om verzwakking tegen te gaan. Tip: U bent slechts één schakel. Door meerdere schakels in de keten te mobiliseren kunt u de slagkracht aanzienlijk vergroten in uw reactie op veranderingen om u heen. 22

23 Wat is uw toegevoegde waarde? In het onderstaande schema vindt u een overzicht van de componenten waaruit uw toegevoegde waarde kan zijn opgebouwd. Beperk uw beoordeling van toegevoegde waarde niet tot één enkel element of tot de huidige situatie. In een dynamische wereld is uw toegevoegde waarde continu onderhevig aan veranderingen. Voorbeeld: Uw leverancier produceert een component in Nederland en is gehouden aan de Nederlandse arbeidsvoorwaarden en cao s. Een Chinese leverancier is veel goedkoper. Indien u zich beperkt tot het beoordelen van de toegevoegde waarde van het element arbeid zult u voor een andere leverancier kiezen. Als u echter de transporttijd en -kosten meeweegt blijken de kostprijzen elkaar niet veel te ontlopen. Als uw huidige producent een prestigieuze research- & developmentafdeling heeft en u als ketenpartner direct van toekomstige doorbraken kunt profiteren, moet u dit beslist laten meewegen. hoofdstuk 2 Toegevoegde waarde Omschrijving Voorbeelden arbeid beschikken over goedkope lage lonen of flexibele arbeid andere arbeidsvoorwaarden arbeidssubsidies kennis en kunde beschikken over specifieke productkennis kennis en kunde vaardigheden markt- en klantkennis kapitaalgoederen beschikken over specifieke land kapitaalgoederen gebouwen machines transportmiddelen locatie beschikken over een geografische positie specifieke locatie gunstige vestigingsregels locatiegebonden subsidies virtueel technologie beschikken over research & development technologische voorsprong patenten specialistische apparatuur organisatie beschikken over specifieke netwerk organisatiestructuur goodwill en imago (maatschappelijk verantwoord ondernemen, hoog klantvertrouwen, sterk merk) 23

24 hoofdstuk 2 Oefening: Wat is uw toegevoegde waarde? Probeer in onderstaand schema de volgende vragen te beantwoorden. In de tabel op de vorige pagina vindt u diverse voorbeelden ter ondersteuning. Noteer uw antwoorden op memoblaadjes en plak ze in het schema. Met betrekking tot het bijdragen aan het eindproduct van uw keten: 1. Wat is uw toegevoegde waarde als ketenpartner? 2. Wat is de toegevoegde waarde van uw belangrijkste leverancier? Met betrekking tot het bijdragen aan efficiënter en/of effectiever werken in uw keten: 3. Wat is uw toegevoegde waarde als ketenpartner? 4. Wat is de toegevoegde waarde van uw belangrijkste ketenpartner? bijdragen aan het eindproduct van uw keten Antwoord vraag 2: verhouding prijs/ kwaliteit dik in orde Antwoord vraag 1: zijn sterk in ad hoc campagnes/inspelen op kansen Belangrijkste leverancier Uw bedrijf Uw belangrijkste klant Antwoord vraag 4: Denken goed mee over voldoen aan marktvraag Antwoord vraag 3: meeste informatie digitaal naar partners en klant bijdragen aan efficiënter of effectiever werken in uw keten 24

25 Prikbord Op het prikbord vindt u telkens aanwijzingen voor het vinden van meer informatie. Het gaat hierbij om relevante publicaties, ondersteunende organisaties, inspiratie en praktische zaken als subsidies. Een schakel verwijderen uit de keten. Muzikanten verkopen online aan fans zonder fysieke distributie: of Innovatievouchers: Deze subsidieregeling heeft als doel mkb-ondernemers in contact te brengen met kennisinstellingen, om de al bestaande kennis te benutten ter verbetering van hun product, productieproces of dienst. Het resultaat moet ook ten goede komen aan de Nederlandse economie: Vergroot uw toegevoegde waarde door de inzet van ic t: Syntens ESP (Elektronische Strategische Planning Tool). Een hulpmiddel om tot een toekomstgericht bedrijfsplan te komen met concrete acties: Zoektermen voor internet: innovatie + naam van uw branche toegevoegde waarde + naam van uw branche added value + Engelstalige benaming van uw branche Voorbeeld van toegevoegde waarde voor de maatschappij: Toegevoegde waarde leveren voor uw branche of beroepsgroep door deel te nemen aan een kennisplatform: Inspiratie voor succesvolle innovatie vindt u in de MKB Innovatie Top 100:

26 hoofdstuk 2 En hoe nu verder... Samenvatting: In dit hoofdstuk zijn we ingegaan op de toegevoegde waarde van uw eigen organisatie en die van andere schakels in de keten. Als een schakel weinig bijdraagt aan het product, de efficiency of de effectiviteit van de keten, verzwakt de positie van deze schakel. Kortom: als uw bedrijf weinig toegevoegde waarde levert, loopt u het risico dat andere schakels in de keten uw handelingen herverdelen en u als schakel verwijderen. Ook kunnen schakels besluiten een deel van de handelingen die zij uitvoeren over te dragen aan een nieuwe partij. Er wordt dan een schakel aan de keten toegevoegd. Met efficiency wordt bedoeld dat met zo min mogelijk middelen en inspanningen een product bij de eindgebruiker terechtkomt. Met effectiviteit wordt de mate bedoeld waarin wordt voldaan aan de wensen van de eindgebruiker. Stap 1: Plak de memoblaadjes uit de oefening Wat is uw toegevoegde waarde? in het ketenschema (blz 84). Stap 2: In stap 1 heeft u uw toegevoegde waarde in de keten aangegeven. Kunt u nu op een memoblaadje aangeven: I Wat uw zwakke punten zijn? (zwakte) II Waar u in de toekomst kansen ziet om uw toegevoegde waarde te vergroten? (kans) III Wat of wie uw toegevoegde waarde bedreigt? (bedreiging) I zwakte: weinig ervaring met online campagnes II kans: ketenpartners met online reclameervaring vinden III bedreiging: concurrentie van online bedrijven (o.a. Google ads) Plak de ingevulde memoblaadjes op de juiste plek in het ketenschema (blz 84). Stap 3: Ga nu naar het volgende hoofdstuk. Hoe worden u en uw keten beïnvloed door de wereld om u heen? 26

27 De keten in beweging: Wat beïnvloedt de keten? Ketens worden in de praktijk gevormd door aan elkaar geschakelde ondernemingen. Deze ondernemingen reageren op impulsen van binnenuit en van buitenaf. Voor ketens van ondernemingen geldt dit natuurlijk ook. Waardoor wordt u beïnvloed? Van buitenaf worden bedrijven beïnvloed door concurrenten, marktontwikkelingen, de overheid en technologische, maatschappelijke en economische ontwikkelingen. Welke op hun beurt elkaar weer beïnvloeden. Door in een vroeg stadium ketenbreed kansen en bedreigingen te onderkennen en op tijd een gezamenlijke strategie te ontwikkelen kan de keten beter anticiperen op de veranderingen en zal de slagkracht toenemen. hoofdstuk 3 maatschappij - overheid - technologie beïnvloedt aanbodzijde van uw keten uw bedrijf vraagzijde van uw keten beïnvloedt economie - markt - concurrentie De maatschappij is uw klant Door veranderingen in de maatschappij verandert ook uw (potentiële) klant en zijn/haar kijk op uw producten. Er vinden veranderingen plaats die direct van invloed zijn op het aankoopgedrag. Hier volgen enkele voorbeelden. Productie: Distributie: Verkoop: - fysiek: mensen worden langer en dikker Moet u de maten van uw producten aanpassen? - gevoel: mensen voelen zich onveiliger Kunt u hierop inspelen door producten of diensten aan te bieden die het gevoel van veiligheid vergroten? - locatie: toegenomen mobiliteit Kunt u hierop inspelen door meer gebruik te maken van mobiele communicatietechnieken? - communicatie: toegenomen gebruik van internet Kunt u hierop inspelen door internet als distributiekanaal in te zetten? - houding: mensen zijn grilliger, kritischer en individualistischer Moet u uw marketinguitingen aanpassen? 27

28 hoofdstuk 3 De overheid De overheid heeft invloed op uw concurrentiepositie. U en uw keten hebben dagelijks te maken met zowel de lasten als de ondersteunende aspecten van beleidskeuzes, subsidies en wet- en regelgeving. Iedereen heeft, vanuit zichzelf geredeneerd, wel ideeën over hoe het anders of beter zou moeten. Als individuele ondernemer heeft u slechts beperkte mogelijkheden om gehoord te worden. Als u zich met gelijkgestemden organiseert wordt deze kans aanzienlijk groter. Zo kunt u lid worden van een brancheorganisatie. De overheid wijzigt het beleid nooit van de ene op de andere dag. Dit geeft u en uw keten de kans om op veranderingen in te spelen. Gebruik deze tijd om tot een gezamenlijke strategie te komen. Een aantal belangrijke beleidsthema s voor de toekomst zijn: milieu: beperking van de negatieve effecten voor het milieu bij productie en distributie infrastructuur: logistieke doorstroom verbeteren, optimaliseren energie- en communicatienetwerken administratieve lasten: verder terugdringen van administratieve lasten Informatie- en communicatietechnologie overheerst In de afgelopen jaren is er een ontwikkeling gaande waar elke ondernemer even bij stil moet staan. De technische vooruitgang op het gebied van informatie- en communicatietechnologie (ict) heeft het zakelijke en persoonlijke leven drastisch veranderd. Met de komst van ict heeft er een wezenlijke verandering plaatsgevonden in de manier waarop in de samenleving wordt gecommuniceerd en als afgeleide daarvan ook hoe er wordt georganiseerd. Voor u als ondernemer betekent dit zowel een kans als een bedreiging. U kunt beschikken over krachtig gereedschap waarmee u tot een hogere graad van efficiency en effectiviteit kunt komen. Maar ook anderen beschikken hierover. Met ict heeft de keten gereedschap in handen om te komen tot: efficiency: door de processen tussen schakels beter af te stemmen zodat er minder verspilling van tijd en middelen plaatsvindt. effectiviteit: er kan beter ingespeeld worden op de wensen van de eindgebruiker door deze in kaart te brengen en door de klant meer directe invloed te geven op productie, distributie en verkoop. Het is niet zo dat de technologische ontwikkelingen automatisch leiden tot efficiency en effectiviteit. Het is slechts een onderdeel van een te ontwikkelen strategie en tactiek, waarbij samenwerking en goede afspraken voorop staan. Ict kan als vliegwiel fungeren om deze samenwerking tussen schakels in de keten op operationeel niveau te realiseren. De wereld is constant in beweging en voor u als ondernemer is het van belang om u bewust te zijn van deze veranderingen en te bepalen of deze veranderingen een nieuwe strategie vergen van uw onderneming en uw keten. In deze dynamische omgeving kunt u door samenwerking met ketenpartners uw slagkracht vergroten bij het verdedigen, consolideren of versterken van uw concurrentiepositie. 28

29 Nieuwe regels zorgen voor nieuwe kansen Oud frituurvet wordt biodiesel Algemeen directeur Peter Bakker van Greenmills heeft het behoorlijk druk. Met de komst van nieuwe Europese regelgeving moest er snel gehandeld worden om het voortbestaan van zijn bedrijf zeker te stellen. Nieuwe regelgeving hoeft echter geen obstakel te zijn. Ze kan ook nieuwe kansen bieden. In de jaren vijftig zijn we begonnen met het ophalen en verwerken van dierlijk vet bij slagerijen. In de jaren zestig zijn we ons meer gaan richten op verwerking van vetten voor diervoederproducten. In de jaren zeventig kwam daar met de opkomst van snackbars en fastfood een hele dimensie bij. Het frituurvet dat afgevoerd moest worden, verwerkten wij tot oktober 2002 als ingrediënten voor de diervoederindustrie. gaat produceren. Andere reststoffen worden gebruikt voor de productie van bio-ethanol en biogas. Het vergt een enorme investering om de fabriek te bouwen. Maar tegelijkertijd is het wel een goede investering, want de vraag naar onze verwerkte producten zal in de toekomst alleen maar stijgen. Zo gebruiken energiemaatschappijen onze producten om groene stroom te kunnen opwekken. hoofdstuk 3 Toen kwam voor ons de grote omslag. Door Europese regelgeving was het niet langer toegestaan gebruikte frituurvetten te verwerken in diervoeder. Inmiddels hadden we wel een enorme klantenkring opgebouwd, waaronder de FEBO, alle McDonalds-vestigingen in de Benelux, andere horeca in Nederland en netwerken in België, Duitsland en Oostenrijk. We zijn toen op zoek gegaan naar nieuwe toepassingen voor de frituurvetten en oliën die wij van onze klanten aangeboden krijgen. Na het verbod zagen we om ons heen natuurlijk ook dat er alom gezocht werd naar alternatieven voor minerale brandstoffen. De prijs van die brandstoffen was enorm gestegen dus werd de toepassing van biobrandstoffen economisch interessanter. Ook de regelgeving zat op dit gebied mee. Daarbij moet elke liter diesel sinds een aantal jaar met biodiesel aangevuld worden. Dit percentage biodiesel zal in 2010 tot 5.75% gestegen zijn. En in 2020 zelfs stijgen tot 20%. Hierin hebben we de oplossing gezocht voor de vetten en oliën die we verwerken. Het resultaat is Greenmills. Op onze huidige locatie in Lijnden is de productiecapaciteit nog beperkt. Maar we zijn momenteel een fabriek in Amsterdam aan het bouwen die zo n 150 miljoen liter biodiesel per jaar We kunnen onze keten milieutechnisch gezien ook erg goed aan de buitenwereld verkopen. Zo wordt bijvoorbeeld het frituurvet optimaal gebruikt. Eerst in de keuken en daarna als energiebron. En dan ook nog eens als een milieuvriendelijke energiebron, want biodiesel heeft 80% minder roetuitstoot dan minerale diesel en de CO2-uitstoot kan door gebruik van biodiesel aanzienlijk afnemen. Waar we eerst bedreigd werden door regelgeving, hebben we onze kansen weten te pakken en ik zie een mooie toekomst voor ons liggen. O n d e r n e m e r Ondernemer: Bedrijf: Opgericht: 2002 Locatie: Werknemers: 100 Website: Peter Bakker Greenmills Lijnden en Amsterdam 29

Slim digitaal samenwerken

Slim digitaal samenwerken Slim digitaal samenwerken Empuls: auteurs Erik Rickelman Boukje Scheepmaker Stefan van Gerwen Syntens: Jolande Oostveen-Visser redactie Voorwoord Van fax naar muisklik Tijd besparen, kosten reduceren en

Nadere informatie

Fabrikant. Groothandel. Detailhandel. Consument

Fabrikant. Groothandel. Detailhandel. Consument U wilt klanten geen nee verkopen. Maar ook niet blijven zitten met voorraad. Een efficiënte goederen-, geld- en informatiestroom tussen fabrikant, groothandel, winkelier en klant voorkomt voorraadtekort

Nadere informatie

Smart Industry. KvK Ondernemerspanel onderzoek

Smart Industry. KvK Ondernemerspanel onderzoek KvK Ondernemerspanel onderzoek Smart Industry Algemene gegevens: Start- en einddatum onderzoek: 02-07-2014 tot 22-07-2014 Aantal deelnemende ondernemers: 484 (doelgroep mkb-topsectoren) In dit document

Nadere informatie

PLATFORM HERGEBRUIK PRODUCTEN. Een initiatief van Avans Hogeschool, Syntens en de Universiteit van Tilburg

PLATFORM HERGEBRUIK PRODUCTEN. Een initiatief van Avans Hogeschool, Syntens en de Universiteit van Tilburg PLATFORM HERGEBRUIK PRODUCTEN Een initiatief van Avans Hogeschool, Syntens en de Universiteit van Tilburg MKB-bedrijven worden geconfronteerd met nieuw beleid met betrekking tot producentenverantwoordelijkheid,

Nadere informatie

Globalisatie, met nieuwe opkomende economieën als China, Brazilië en

Globalisatie, met nieuwe opkomende economieën als China, Brazilië en Globalisatie, met nieuwe opkomende economieën als China, Brazilië en India, heeft de wereld in veel opzichten in hoog tempo veranderd. Voor veel bedrijven betekent dit een strategische herbezinning op

Nadere informatie

Opleidingsprogramma DoenDenken

Opleidingsprogramma DoenDenken 15-10-2015 Opleidingsprogramma DoenDenken Inleiding Het opleidingsprogramma DoenDenken is gericht op medewerkers die leren en innoveren in hun organisatie belangrijk vinden en zich daar zelf actief voor

Nadere informatie

Panelonderzoek Vernieuwing & Internationalisering

Panelonderzoek Vernieuwing & Internationalisering Panelonderzoek Vernieuwing & Internationalisering Resultaten onderzoek KvK-Ondernemerspanel over Vernieuwing en Internationalisering In december 2014 is onder alle 6000 deelnemers van het KvK-Ondernemerspanel

Nadere informatie

Panelonderzoek Vernieuwing & Internationalisering

Panelonderzoek Vernieuwing & Internationalisering Panelonderzoek Vernieuwing & Internationalisering Geacht panellid, In december 2014 heeft u via het online KvK Ondernemerspanel deelgenomen aan een onderzoek over Vernieuwing & Internationalisering. Nogmaals

Nadere informatie

Transport, doe het slim

Transport, doe het slim Transport, doe het slim an deur tot deur Wat is het? Het gaat hier om de uitgaande goederenstroom, van deur tot deur. Daarbij horen documenten en labels, mogelijkheden tot tracking en tracing, het volume

Nadere informatie

Antwoordmodel. Case: Almijnaankopen.nl bouwt mega e-commerce distributiecentrum

Antwoordmodel. Case: Almijnaankopen.nl bouwt mega e-commerce distributiecentrum Antwoordmodel Aan dit antwoordmodel kunnen geen rechten worden ontleend. Het antwoordmodel dient als indicatie voor de corrector. Studiemateriaal Chaffey, D. (2011). E-business en e-commerce. Amsterdam:

Nadere informatie

De kracht van een sociale organisatie

De kracht van een sociale organisatie De kracht van een sociale organisatie De toegevoegde waarde van zakelijke sociale oplossingen Maarten Verstraeten. www.netvlies.nl Prinsenkade 7 T 076 530 25 25 E mverstraeten@netvlies.nl 4811 VB Breda

Nadere informatie

CONSTANT ONDERHANDEN WERK ZORGT VOOR STABIELE DOORLOOPTIJDEN

CONSTANT ONDERHANDEN WERK ZORGT VOOR STABIELE DOORLOOPTIJDEN CONSTANT ONDERHANDEN WERK ZORGT VOOR STABIELE DOORLOOPTIJDEN Klanten verwachten tegenwoordig een grotere leverbetrouwbaarheid, tegen lagere kosten, met betere kwaliteit en dat allemaal tegelijk. Diegenen

Nadere informatie

We zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen

We zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien een datagedreven wereld vol kansen Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien succesvolle organisaties groeien door big data 50% van de meest succesvolle organisaties Volg ons op twitter:

Nadere informatie

Standaarden voor gegevensuitwisseling

Standaarden voor gegevensuitwisseling Standaarden voor gegevensuitwisseling Afspraken over informatie-uitwisseling Wereldwijde afspraken binnen de ict om hard- en software met elkaar te kunnen laten communiceren noemen we standaarden voor

Nadere informatie

Wat is jouw grootste uitdaging als ondernemer?

Wat is jouw grootste uitdaging als ondernemer? Wat is jouw grootste uitdaging als ondernemer? De Week van de Ondernemer doet het gehele jaar onderzoek naar de belangrijkste uitdagingen van ondernemers. We presenteren hierbij de belangrijkste uitkomsten.

Nadere informatie

Strategische zelfanalyse

Strategische zelfanalyse Strategische zelfanalyse Vol vertrouwen de WMO tegemoet Wat betekent de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning voor uw organisatie? Hoe houdt u goed rekening met de modernisering van de AWBZ?

Nadere informatie

Dries Stoel en Marcèle van Kerkvoorde. Uw businessmodel voor de toekomst

Dries Stoel en Marcèle van Kerkvoorde. Uw businessmodel voor de toekomst Dries Stoel en Marcèle van Kerkvoorde Uw businessmodel voor de toekomst Missie: economische groei door versterken van innovatie in het MKB Concurrentiekracht van Nederland versterken Innovatie in het MKB

Nadere informatie

3 Wat wil de klant: marketing en logistiek

3 Wat wil de klant: marketing en logistiek 3 Wat wil de klant: marketing en logistiek 1 De perfect tevreden klant Logistiek = Passie voor de klant Demand versus supply management Kies de markt, kies het assortiment Biedt een goede service van order

Nadere informatie

Drie sleutelvragen over de Cloud Services Broker

Drie sleutelvragen over de Cloud Services Broker januari 2018 Drie sleutelvragen over de Cloud Services Broker Drie sleutelvragen over de Cloud Services Broker 1 Drie sleutelvragen over de Cloud Services Broker Tot voor kort was cloud computing vooral

Nadere informatie

In 7 stappen naar geïntegreerd rapporteren. Naar een toekomstbestendig mkb-bedrijf

In 7 stappen naar geïntegreerd rapporteren. Naar een toekomstbestendig mkb-bedrijf In 7 stappen naar geïntegreerd rapporteren Naar een toekomstbestendig mkb-bedrijf Colofon De tekst van deze brochure is tot stand gekomen met medewerking van NEMACC, het mkb-kenniscentrum waarin de NBA

Nadere informatie

E V E R B I N D I N G, N I E

E V E R B I N D I N G, N I E innovatie Syntens N I E U W E V E R B I N D I N G, N I E U W E B U S I N E S S Het veld waarin bedrijven opereren is voortdurend in beweging. Om een bedrijf gezond en succesvol te houden, is het belangrijk

Nadere informatie

In welke landen liggen kansen?

In welke landen liggen kansen? 2 Heb je een sterk onderscheidend product? Bijv: Enige in de wereld Unieke eigenschappen geschiedenis, geografie, sociale betekenis Functioneel/performance Ambachtelijke kwaliteit Beschikbaarheid / prijs

Nadere informatie

Innovatie support gids

Innovatie support gids Innovatie support gids Uw gids naar resultaat 1 Uw gids naar resultaat Innovatief duurzaam drukwerk Het drukwerk van deze gids is uitgevoerd in waterloos offset met inkt op plantaardige basis, dit resulteert

Nadere informatie

Ontzorgen Met alle denkbare diensten

Ontzorgen Met alle denkbare diensten In 1993 zijn Frank Scholten en Dion Awater een bedrijf gestart, omdat zij een duidelijke visie hadden op de IT-wereld: IT moet eenvoudiger! Samen met een aantal gedreven vakmensen begonnen zij aan hun

Nadere informatie

SRA-Retailscan Uitkomsten 2014 & verwachtingen 2015

SRA-Retailscan Uitkomsten 2014 & verwachtingen 2015 SRA-Retailscan Uitkomsten 2014 & verwachtingen 2015 SRA-Retailscan De Retailscan 2014 is 350 x ingevuld. 24% van de respondenten is werkzaam in de foodsector en 76% in de non food. Van de respondenten

Nadere informatie

E-resultaat aanpak. Meer aanvragen en verkopen door uw online klant centraal te stellen

E-resultaat aanpak. Meer aanvragen en verkopen door uw online klant centraal te stellen E-resultaat aanpak Meer aanvragen en verkopen door uw online klant centraal te stellen 2010 ContentForces Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie,

Nadere informatie

26 november 2015 Rapportage & achtergronden

26 november 2015 Rapportage & achtergronden 26 november 2015 Rapportage & achtergronden Inhoud 1. Inleiding 1. Onderzoeksopdracht 2. Onderzoeksmethode 3. Respons en betrouwbaarheid 2. Steekproefsamenstelling 3. Resultaten 1. Eerder onderzoek 2.

Nadere informatie

Panelonderzoek Smart Indusrty

Panelonderzoek Smart Indusrty Panelonderzoek Smart Indusrty Geacht panellid, In juli/ augustus 2014 heeft u via het online KvK Ondernemerspanel deelgenomen aan een onderzoek over Smart Industry. Nogmaals hartelijk dank voor uw deelname!

Nadere informatie

Praktijkfiche: nadenken over de ontwikkeling van het bedrijf

Praktijkfiche: nadenken over de ontwikkeling van het bedrijf Praktijkfiche: nadenken over de ontwikkeling van het bedrijf Nadenken over uw huidige situatie Wat zijn nu de vaardigheden van uw bedrijf? Technische vaardigheden Andere vaardigheden Welke expertise hebt

Nadere informatie

Factsheet AGILE TRANSITIONERS. Mirabeau

Factsheet AGILE TRANSITIONERS. Mirabeau Factsheet AGILE TRANSITIONERS Mirabeau AGILE TRANSITIONERS Mirabeau Wij helpen u met de implementatie van een agile werkwijze. We leven in een tijdperk waarin veranderingen elkaar in een steeds hoger tempo

Nadere informatie

Noort Organisatie Ontwikkeling

Noort Organisatie Ontwikkeling Marketing & design Marketing & design Ketendenken: Marketing is de kunst van het bereiken en verleiden van uw klant. is in staat om met u mee te denken over hoe u uw klanten kunt bereiken, maar ook in

Nadere informatie

VRAGENLIJST JOnG. Mail het formulier met jouw antwoorden naar Dionne Neven (Regioadviseur MKB Limburg): Neven@mkblimburg.nl

VRAGENLIJST JOnG. Mail het formulier met jouw antwoorden naar Dionne Neven (Regioadviseur MKB Limburg): Neven@mkblimburg.nl VRAGENLIJST JOnG JOnG is een initiatief van en voor jonge ondernemers. Tot de doelgroep behoren Ondernemers in de eerste 5 jaar van hun ondernemerschap. JOnG stelt zich tot doel de individuele ondernemers

Nadere informatie

S U PPLY CHAIN INTEG RAT IE IN DE CLOUD

S U PPLY CHAIN INTEG RAT IE IN DE CLOUD S U PPLY CHAIN INTEG RAT IE IN DE CLOUD Inclusief 7 praktische tips om sneller samen te werken TradeCloud B.V. Molengraaffsingel 12, 2629 JD, Delft 015-30 10 110 www.tradecloud.nl info@tradecloud.nl Versie:

Nadere informatie

SWOT-ANALYSE. SWOT en confrontatiematrix aangeboden door www.managementmodellensite.nl 1

SWOT-ANALYSE. SWOT en confrontatiematrix aangeboden door www.managementmodellensite.nl 1 SWOT-ANALYSE De SWOT-analyse is een breed toegepaste manier om kansen en bedreigingen voor en sterkten en zwakten van de organisatie in beeld te brengen. Vaak blijft het bij het benoemen van deze vier

Nadere informatie

Instructiedocument Beschrijving IST situatie

Instructiedocument Beschrijving IST situatie Instructiedocument Beschrijving IST situatie Samengesteld op basis van verkenningen binnen het programma Sggv, 2009-2012. Dit geanonimiseerde document is in licentie gegeven op basis van een Creative Commons

Nadere informatie

Nieuwe retail business modellen. Partnervoorstel: ondersteunen en participeren

Nieuwe retail business modellen. Partnervoorstel: ondersteunen en participeren Nieuwe retail business modellen Partnervoorstel: ondersteunen en participeren Achtergrond Retail business modellen voor MKB ondernemers in de mode- en woonbranche Is het noodzakelijk? De combinatie voldoende

Nadere informatie

STRATEGISCH BELEID EFFICIËNT EN ZICHTBAAR NAAR EEN CENTRUM VOOR REVALIDATIE

STRATEGISCH BELEID EFFICIËNT EN ZICHTBAAR NAAR EEN CENTRUM VOOR REVALIDATIE STRATEGISCH BELEID 2013 2014 NAAR EEN EFFICIËNT EN ZICHTBAAR CENTRUM VOOR REVALIDATIE UMCG Centrum voor Revalidatie Strategisch beleidsplan 2013-2014 Vastgesteld op 1 november 2012 Vooraf Met het strategisch

Nadere informatie

Innovatie training. Workshop: 4001396. 30 oktober 2012 André Adolfs Jenk de Jong

Innovatie training. Workshop: 4001396. 30 oktober 2012 André Adolfs Jenk de Jong Innovatie training Workshop: 4001396 30 oktober 2012 André Adolfs Jenk de Jong Programma Innovatietraining, deel I 30 oktober 2012 31-10-2012 13.30 Ontvangst 14.00 Voorstellen, kennismaken en verwachtingen

Nadere informatie

Werkboek Road to success

Werkboek Road to success Werkboek Road to success Stappenplan naar een website die gevonden wordt en klanten van bezoekers maakt Deel 1: Een goede website begint met een goed plan Helpt je ideeën in kaart te brengen en geeft je

Nadere informatie

Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector

Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Wie wij zijn Het Retail Innovation Platform helpt de innovatie- en concurrentiekracht van de retailsector te versterken. Samen met retailers en andere

Nadere informatie

Nameting Scan Mijn Bedrijf 2.0 2011-2012

Nameting Scan Mijn Bedrijf 2.0 2011-2012 Sociale innovatie De volgende vragen gaan over sociale innovatie en innovatief ondernemingsbeleid. Sociale Innovatie is een vernieuwing of een verbetering in de arbeidsorganisatie en in de arbeidsrelaties

Nadere informatie

Social Media Pakketten

Social Media Pakketten Social Media Pakketten Ons bedrijf op social media? Dat kost zoveel tijd... Als ondernemer kunt u uw kostbare tijd wel beter besteden. Daarom bieden wij u de mogelijkheid dit aan ons uit te besteden met

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1: MERKEN & STRATEGISCH MERKENMANAGEMENT

HOOFDSTUK 1: MERKEN & STRATEGISCH MERKENMANAGEMENT HOOFDSTUK 1: MERKEN & STRATEGISCH MERKENMANAGEMENT 1 INTRODUCTIE H:1 Een merk is in de eerste plaats een product. Een product is fysiek, een service, winkel, persoon, organisatie, plaats of een idee. Een

Nadere informatie

Business Model Innovation Guide

Business Model Innovation Guide Business Model Innovation Guide Over waarom business model innovatie cruciaal is en hoe je dat aanpakt Uitgave: April 2016 Auteur: Eefje Jonker-van Dun Strategy Designer & Managing Director Business Models

Nadere informatie

Web2Print 25 jaar. Herman Hartman. Herman Hartman 29 maart 2012 - Web2Print 25 jaar + Herman Hartman. Herman Hartman Grafisch Advies

Web2Print 25 jaar. Herman Hartman. Herman Hartman 29 maart 2012 - Web2Print 25 jaar + Herman Hartman. Herman Hartman Grafisch Advies Web2Print 25 jaar + Herman Hartman + Web2Print 25 jaar Meer dan 25 jaar geleden zetten we in de grafische sector al de bulletinboards in waarop klanten met een modem konden inloggen en zo bestanden aanleveren

Nadere informatie

FOOD2MARKET INNOVATIE TRAINING. 14 november 2013

FOOD2MARKET INNOVATIE TRAINING. 14 november 2013 FOOD2MARKET INNOVATIE TRAINING 14 november 2013 Edwin Palsma The Food Agency Specialisten in food marketing Wij verbinden voedingskennis, technologie, marketing en sales om de marktpositie van agro & food

Nadere informatie

GRIP OP VAKMANSCHAP EN TOEKOMST

GRIP OP VAKMANSCHAP EN TOEKOMST DE SKILLSMANAGER GRIP OP VAKMANSCHAP EN TOEKOMST Vakmanschap is professioneel gedrag, op het juiste moment. Professioneel gedrag wordt bepaald door de taken die moeten worden uitgevoerd, de middelen die

Nadere informatie

Het Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen

Het Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen Het Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen 1 Innovatiekompas Inspiratie Sessies Contacteer ons voor: Een voordracht om kennis te maken met het kompasmodel. Een workshop om het toepassen van

Nadere informatie

Reference case Atlas Copco. Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren. Vodafone Power to you

Reference case Atlas Copco. Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren. Vodafone Power to you Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren Vodafone Power to you Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren Atlas Copco

Nadere informatie

Productontwikkeling 2.0

Productontwikkeling 2.0 Productontwikkeling 2.0 De klant centraal zetten Lastig om out of the box te denken Loeff s Patent leerde weer vanuit de klant naar de eigen archiefproducten te kijken. Het bedrijf weet eigentijdse en

Nadere informatie

De oplossingsruimte dijt oneindig uit

De oplossingsruimte dijt oneindig uit Wat betekent Conceptueel Bouwen u? Een beter beheersbaar proces, meer zekerheid over het eindresultaat en veel minder rompslomp: dat is waar Conceptueel Bouwen staat. Het Netwerk Conceptueel Bouwen ondersteunt

Nadere informatie

Het in kaart brengen van de Supply Chain. Customer Solutions

Het in kaart brengen van de Supply Chain. Customer Solutions Het in kaart brengen van de Supply Chain Customer Solutions Het in kaart brengen van de Supply Chain Werkt u aan het verbeteren van supply chain management in uw organisatie? Het in kaart brengen van uw

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL. LTO Noord Manager Programma s & Ontwikkeling (nieuwe functie) Standplaats: Zwolle. 1. LTO Noord

FUNCTIEPROFIEL. LTO Noord Manager Programma s & Ontwikkeling (nieuwe functie) Standplaats: Zwolle. 1. LTO Noord FUNCTIEPROFIEL LTO Noord Manager Programma s & Ontwikkeling (nieuwe functie) Standplaats: Zwolle 1. LTO Noord LTO Noord is dé belangenbehartiger en partner voor boeren en tuinders in de negen provincies

Nadere informatie

Geld verdienen in de drukkerij Slimmer werken dankzij Lean Printmanagement

Geld verdienen in de drukkerij Slimmer werken dankzij Lean Printmanagement Geld verdienen in de drukkerij Slimmer werken dankzij Lean Printmanagement Richard van Hoorn & Alex Kunst Geld verdienen in de drukkerij Slimmer werken dankzij Lean Printmanagement Richard van Hoorn &

Nadere informatie

Arnold Monshouwer. Business Club Bernisse

Arnold Monshouwer. Business Club Bernisse Arnold Monshouwer Business Club Bernisse Wie zijn wij? Waarom innoveren? Wat is innovatie? Hoe kom ik op ideeën? Hoe pak ik het aan? Agenda Even voorstellen 1. Beter, eerder en sneller innoveren 2. Onafhankelijk

Nadere informatie

De belangrijkste trends voor het genereren van bedrijfskansen in 2019

De belangrijkste trends voor het genereren van bedrijfskansen in 2019 De belangrijkste trends voor het genereren van bedrijfskansen in 20 MONDIALE TRENDS IN DE GROOTFORMAAT GRAFISCHE INDUSTRIE IN 20 Waarom volgen als u kunt leiden? Succesvolle ondernemers bepalen het tempo.

Nadere informatie

De 17 principes van lean working

De 17 principes van lean working De 17 principes van lean working Lean working kan samengevat worden in 17 basis principes. De totale aanpak is hieruit opgebouwd. Het kennen en beheersen van de principes is belangrijk voor de continu

Nadere informatie

Van. naar I Do. Kempense InnovatieRaad

Van. naar I Do. Kempense InnovatieRaad Van naar I Do Kempense InnovatieRaad Ideeën genereren Elke mens is een vat vol ideeën. Als je bedrijf op wieltjes loopt is het wellicht de moeite eens stil te staan en alles te herdenken. Net dan zijn

Nadere informatie

knkpublishing Microsoft Dynamics De flexibele, innovatieve uitgeverijsoftware Nieuwe kansen in een veranderende media wereld

knkpublishing Microsoft Dynamics De flexibele, innovatieve uitgeverijsoftware Nieuwe kansen in een veranderende media wereld De flexibele, innovatieve uitgeverijsoftware INTEGRATIE CONTINUE INNOVATIE WORKFLOW ONDERSTEUNING ABECON-CONSULTANCY OVER ABECON Microsoft Dynamics Nieuwe kansen in een veranderende media wereld Standaard

Nadere informatie

Wat is marketing dan wel? De beste omschrijving komt uit het Engels.

Wat is marketing dan wel? De beste omschrijving komt uit het Engels. KENNETH NIEUWEBOER M arketing is meer dan het ontwikkelen van een logo en het bewaken van je huisstijl. Als er een goede strategie achter zit, levert marketing een wezenlijke bijdrage aan het rendement

Nadere informatie

Kiezen voor All In Content betekent dat u over kennis van een compleet team beschikt in plaats van afhankelijk te worden van één enkele consultant:

Kiezen voor All In Content betekent dat u over kennis van een compleet team beschikt in plaats van afhankelijk te worden van één enkele consultant: Over ons All In Content begeleidt IT & New Media projecten in het domein van Enterprise 2.0 portals en contentmanagement. Onze focus ligt in het bijzonder op het gebied van duurzaam werken met toepassingen

Nadere informatie

9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert.

9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert. 9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert. Introductie Een goed ingerichte website met een goed uitgevoerde marketingstrategie is het ideale marketing tool voor ondernemers. Een goede website

Nadere informatie

NDC RE TAIL BUSINESS TO BUSINESS-KRANT EN NDC RETAILCAFÉ VIA N CHANNEL T.B.V. DE RETAILSECTOR IN NOORD-NEDERLAND

NDC RE TAIL BUSINESS TO BUSINESS-KRANT EN NDC RETAILCAFÉ VIA N CHANNEL T.B.V. DE RETAILSECTOR IN NOORD-NEDERLAND NDC RE TAIL BUSINESS TO BUSINESS-KRANT EN NDC RETAILCAFÉ VIA N CHANNEL T.B.V. DE RETAILSECTOR IN NOORD-NEDERLAND 1 INTRODUCTIE Retailers worden op dit moment meer dan ooit gedwongen bestaande business

Nadere informatie

Het Online Marketingplan. Het Social Media Plan als onderdeel van het Marketing Plan

Het Online Marketingplan. Het Social Media Plan als onderdeel van het Marketing Plan Het Online Marketingplan Het Social Media Plan als onderdeel van het Marketing Plan 1 Wil je een online marketingplan voor jouw organisatie beschrijven? In dit document vind je de opzet voor zo n plan.

Nadere informatie

Creativiteit is prioriteit

Creativiteit is prioriteit PERSBERICHT Hasselt, 9 november 2011 Creativiteit is prioriteit Creativiteit noodzakelijk voor toekomst Limburgse bedrijven Onderzoek VKW Limburg en UNIZO-Limburg: 4 op 5 bedrijven acht creativiteit noodzakelijk

Nadere informatie

Lean management vaardigheden

Lean management vaardigheden Lean management vaardigheden Lean management : meer dan tools Je gaat met Lean aan de slag of je bent er al mee bezig. Je ziet dat Lean over een set prachtige tools beschikt en je beseft dat het ook een

Nadere informatie

Samen slimmer omgaan met de cashflow van bedrijven, zonder ingewikkelde systemen of hoge kosten.

Samen slimmer omgaan met de cashflow van bedrijven, zonder ingewikkelde systemen of hoge kosten. Samen slimmer omgaan met de cashflow van bedrijven, zonder ingewikkelde systemen of hoge kosten. Laat geld slimmer stromen Flinqer de Financial Linker - is opgestart door ondernemers, die niet begrepen

Nadere informatie

25 Ideeën voor (zakelijke) blogposts

25 Ideeën voor (zakelijke) blogposts 25 Ideeën voor (zakelijke) blogposts Als ondernemer heb je vanzelfsprekend al veel kennis en expertise op jouw vakgebied. En meer dan je wellicht zou denken. Waarschijnlijk kun je tot in de lengte der

Nadere informatie

Toekomstdenken. Waarom toekomstdenken voor elke organisatie onmisbaar is

Toekomstdenken. Waarom toekomstdenken voor elke organisatie onmisbaar is Toekomstdenken Waarom toekomstdenken voor elke organisatie onmisbaar is De wereld van vandaag is dynamisch en complex en zal steeds sneller veranderen. Trends als globalisering en technologie hebben hun

Nadere informatie

U heeft zojuist een voorbeeld ondernemingsplan gedownload vanuit MKB Bankadvies. Wij wensen u veel succes. Vragen?...info@mkbbankadvies.

U heeft zojuist een voorbeeld ondernemingsplan gedownload vanuit MKB Bankadvies. Wij wensen u veel succes. Vragen?...info@mkbbankadvies. U heeft zojuist een voorbeeld ondernemingsplan gedownload vanuit MKB Bankadvies. Wij wensen u veel succes. Vragen?...info@mkbbankadvies.nl Samenvatting Het woord samenvatting zegt hier natuurlijk eigenlijk

Nadere informatie

Inleiding Logistiek, Inleiding 13 april 2007

Inleiding Logistiek, Inleiding 13 april 2007 Inleiding Inleiding Logistiek Inleiding Logistiek in het leven van alledag Doel van de cursus Wat is logistiek? Plannen en beheersen Waarom logistiek? Logistiek is maatwerk Kosten en baten van logistiek

Nadere informatie

Naast kwaliteit, kijken we ook altijd naar kosten. Arjan Dogterom Head of IT. Vast Mobiel VastMobiel

Naast kwaliteit, kijken we ook altijd naar kosten. Arjan Dogterom Head of IT. Vast Mobiel VastMobiel Naast kwaliteit, kijken we ook altijd naar kosten Arjan Dogterom Head of IT Partner Logistics is altijd bereikbaar en bespaart op telefoonkosten met Intercity Zakelijk Partner Logistics is een bedrijf

Nadere informatie

3 Services. Onze winning game voor úw efficiency. Graag tot uw dienst met totaaloplossingen rondom gassen.

3 Services. Onze winning game voor úw efficiency. Graag tot uw dienst met totaaloplossingen rondom gassen. 3 Services Onze winning game voor úw efficiency. Graag tot uw dienst met totaaloplossingen rondom gassen. 02 Services Een forse stap verder dan het leveren van gasmoleculen. Uw concurrentie mijlen voor

Nadere informatie

Impact Cloud computing

Impact Cloud computing Impact Cloud computing op de Nederlandse zakelijke markt De impact van Cloud Computing op de Nederlandse zakelijke markt De economische omstandigheden zijn uitdagend. Nederland is en bedrijven informatietechnologie

Nadere informatie

Open voor iedereen. Ook via mobiel en tablet!

Open voor iedereen. Ook via mobiel en tablet! ziekenhuis Open voor iedereen. Ook via mobiel en tablet! Het Groene Hart Ziekenhuis (GHZ) in Gouda is een modern, flexibel, slagvaardig en ondernemend ziekenhuis met zo n 450 bedden en ruim 125 medisch

Nadere informatie

Kracht door samenwerking. VDL Industrial Modules

Kracht door samenwerking. VDL Industrial Modules Kracht door samenwerking VDL Industrial Modules IN DE HIGH-TECH WERELD WAARIN U EN WIJ OPEREREN, DRAAIT ALLES OM EFFICIENCY: STREVEN NAAR REDUCTIE VAN KOSTEN EN UITBESTEDING VAN NIET KERNCOMPETENTIES.

Nadere informatie

Van ruwe data naar bruikbare informatie. Sales Insight van itradenetwork

Van ruwe data naar bruikbare informatie. Sales Insight van itradenetwork Van ruwe data naar bruikbare informatie. Sales Insight van itradenetwork Inzicht, kansen, groei Ziet u het niet meer? Het is kenmerkend voor de horeca-, hospitality- en voedingssector dat producenten en

Nadere informatie

Noort Organisatie Ontwikkeling

Noort Organisatie Ontwikkeling E-Commerce E-Commerce: Snelst groeiende omzet: De omzet via internet groeit spectaculair. Zowel consumenten als bedrijven weten steeds beter hun weg te vinden op internet. Internet biedt veel voordelen:

Nadere informatie

In juli 2015 heeft u via het online KvK Ondernemerspanel deelgenomen aan een ZZP onderzoek. Nogmaals hartelijk dank voor uw deelname!

In juli 2015 heeft u via het online KvK Ondernemerspanel deelgenomen aan een ZZP onderzoek. Nogmaals hartelijk dank voor uw deelname! Panelonderzoek ZZP Geacht panellid, In juli 2015 heeft u via het online KvK Ondernemerspanel deelgenomen aan een ZZP onderzoek. Nogmaals hartelijk dank voor uw deelname! Graag delen wij de belangrijkste

Nadere informatie

Beste ondernemer, hoe ziet uw zaak eruit in 2025?

Beste ondernemer, hoe ziet uw zaak eruit in 2025? Beste ondernemer, hoe ziet uw zaak eruit in 2025? Het detailhandelslandschap evolueert snel. Internet is alomtegenwoordig. Sociale media, e-commerce, m-commerce, etc. zetten de klassieke, fysieke detailhandelszaken

Nadere informatie

De online bedrijfsanalysetool PARTNERPROGRAMMA

De online bedrijfsanalysetool PARTNERPROGRAMMA De online bedrijfsanalysetool PARTNERPROGRAMMA MKB ondernemer wil duiding cijfers & strategisch advies van zijn accountant Uitkomst wetenschappelijk onderzoek onder ondernemers Klantonderzoek SRA en Universiteit

Nadere informatie

uitgeverij buro70 crossmediaal activiteiten

uitgeverij buro70 crossmediaal activiteiten ter info buro70 De uitgeverij - handelend onder de naam BURO70 / Uitgeverij Neuféglise - werd opgericht in september 2006. Het eerste nummer van Hap&Tap Magazine verscheen begin december dat jaar. Nog

Nadere informatie

Gids voor werknemers. Rexel, Building the future together

Gids voor werknemers. Rexel, Building the future together Gids voor werknemers Rexel, Building the future together Editorial Beste collega s, De wereld om ons heen verandert snel en biedt ons nieuwe uitdagingen en kansen. Aan ons de taak om effectievere oplossingen

Nadere informatie

Leiderschap in Turbulente Tijden

Leiderschap in Turbulente Tijden De Mindset van de Business Leader Leiderschap in Turbulente Tijden Onderzoek onder 175 strategische leiders Maart 2012 Inleiding.. 3 Respondenten 4 De toekomst 5 De managementagenda 7 Leiderschap en Ondernemerschap

Nadere informatie

Voorop in de ontwikkeling van multimodale ketenregie

Voorop in de ontwikkeling van multimodale ketenregie Voorop in de ontwikkeling van multimodale ketenregie Overseas Logistics Multimodal Inland Locations Supply Chain Solutions Advanced logistics for a smaller world Als het gaat om het optimaal beheersen

Nadere informatie

Oefenvragen Ondernemerskunde A - Businessplan & strategie

Oefenvragen Ondernemerskunde A - Businessplan & strategie Oefenvragen Ondernemerskunde A - Businessplan & strategie 1. Michael Porter onderscheidt 3 basisstrategieën, waar volgens hem iedere organisatie een keuze uit dient te maken, om op een gezonde wijze een

Nadere informatie

De cloud die gebouwd is voor uw onderneming.

De cloud die gebouwd is voor uw onderneming. De cloud die gebouwd is voor uw onderneming. Dit is de Microsoft Cloud. Elke onderneming is uniek. Van gezondheidszorg tot de detailhandel, van fabricage tot financiële dienstverlening: geen twee ondernemingen

Nadere informatie

De toekomst van consultancy

De toekomst van consultancy De toekomst van consultancy Course Assignment Management Consulting 5 oktober 2013 Teska Koch 2518936 Teska.koch@hotmail.com Word count: 1.510 Een kijkje in de glazen bol: Wat is de toekomst van consultancy?

Nadere informatie

Is uw klantervaring consistent? CSB voert na zomer cross channel onderzoek uit

Is uw klantervaring consistent? CSB voert na zomer cross channel onderzoek uit Is uw klantervaring consistent? De kanalen waarlangs klanten en organisaties met elkaar in verbinding staan ontwikkelen zich snel en worden steeds diverser. lenen zich in toenemende mate voor gebruik in

Nadere informatie

CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT

CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT Exact Online CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY GROEI DOOR PROACTIEF ADVIES Het gaat goed bij Joanknecht & Van Zelst: dit Eindhovens

Nadere informatie

Social Strategy Masterclass 2014

Social Strategy Masterclass 2014 Social Strategy Masterclass 201 Bestemd voor Directie en Management actief in zowel B2B, B2C als Non profit Inhoudsopgave Inleiding Eendaagse Social Strategy MasterClass Programma Ochtendsessie Middagsessie

Nadere informatie

Van beeldscherm tot output

Van beeldscherm tot output Van beeldscherm tot output Uw grafische specialist en partner Grafinex ondersteunt de grafimedia industrie met een breed spectrum aan diensten en producten. Met deskundig advies en oplossingen op maat.

Nadere informatie

BRANDING KLANTLOYALITEIT MERKBELEVING NAAMSBEKENDHEID SALES & OMZET

BRANDING KLANTLOYALITEIT MERKBELEVING NAAMSBEKENDHEID SALES & OMZET Hoe videoclips bijdragen aan: BRANDING KLANTLOYALITEIT MERKBELEVING NAAMSBEKENDHEID SALES & OMZET Watch things happen or make things happen? Online Marketing In 2009 leerde het bedrijfsleven dat Social

Nadere informatie

SOURCING MANAGER #VACATURE

SOURCING MANAGER #VACATURE #VACATURE Bol.com is de winkel van ons allemaal, die steeds meer transformeert in de speciaalzaak voor iedereen. Iedere shopper journey begint bij bol.com dat is het hoogste doel van de e-tailer. Om dat

Nadere informatie

Gemeentelijke regisseurs. Regisseren en de kunst van de verleiding

Gemeentelijke regisseurs. Regisseren en de kunst van de verleiding Gemeentelijke regisseurs Regisseren en de kunst van de verleiding Van traditioneel management naar modern regisseren De gemeente heeft de regie dat gebeurt niet zomaar, en ook niet van de ene op de andere

Nadere informatie

Registratie Data Verslaglegging

Registratie Data Verslaglegging Sjablonen Websupport Registratie Data Verslaglegging Websites Inrichtingen Video solutions Rapportages Consultancy Imports Helpdesk Exports Full Service Dashboards Registratie Koppelen en controleren De

Nadere informatie

ORGANISATIEDISSONANTIE

ORGANISATIEDISSONANTIE ORGANISATIEDISSONANTIE Hebben wij dat? Marianne Kok 2015 Marianne Kok Titel Organisatiedissonantie Ondertitel Hebben wij dat? ISBN 978-90-823911-0-7 Druk Eerste druk, 2015 NUR 801 management algemeen Trefwoorden:

Nadere informatie

smartreaders printed readers en e-books voor cursisten - online service voor organisatie en verkoop -

smartreaders printed readers en e-books voor cursisten - online service voor organisatie en verkoop - printed readers en e-books voor cursisten - online service voor organisatie en verkoop - printed readers en e-books Smartreaders is de slimme en kostenbesparende online service voor de verkoop van uw readers,

Nadere informatie