Definitief vastgesteld rapport van het onaangekondigde inspectiebezoek aan De Woonsprong te Hoogvliet op 18 september Utrecht Februari 2015

Transcriptie

1 Definitief vastgesteld rapport van het onaangekondigde inspectiebezoek aan De Woonsprong te Hoogvliet op 18 september 2014 Utrecht Februari 2015

2 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Bevindingen Quick Scan inspectiebezoek Thema 1. eiligheid Thema 2. Toepassen van vrijheidsbeperking Thema 3. Uitvoering van het ondersteuningsplan Thema 4. Kwaliteit van personeel en organisatie 14 3 Conclusie 17 4 Herstelmaatregelen en Handhaving Te nemen maatregelen ervolgacties door inspectie 18 Bijlage 1 Overzicht wetten, veldnormen en rapporten 19 Pagina 2 van 27

3 1 Inleiding Op 1 september 2014 heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de inspectie) een Quick Scan bezoek gebracht aan De Woonsprong te Hoogvliet. Het inspectiebezoek was onaangekondigd. Op basis van de bevindingen tijdens het onderhavige bezoek beoordeelt de inspectie per thema in welke mate De Woonsprong voldoet aan wetgeving, aan veldnormen van koepelorganisaties en beroepsverenigingen en aan zorgvuldigheidsnormen van de inspectie zelf 1. De in dit rapport genoemde normen zijn normen die zien op veilige en verantwoorde zorg. Werkwijze De inspecteurs gebruiken tijdens het inspectiebezoek een Quick Scan instrument dat is ontwikkeld om de uitvoering van de zorg te beoordelen en dat is gebaseerd op de in de bijlage genoemde wetgeving, veldnormen en zorgvuldigheidsnormen van de inspectie. Om tot een verantwoord oordeel te komen heeft de inspectie: - een bezoek gebracht aan de locatie voor begeleid wonen en dagbesteding op de Marthalaan 160 in Hoogvliet. - gesprekken gevoerd met de bestuurder, de zorgcoördinator, twee begeleiders en twee cliënten. - zorgplannen ingezien. De aard van het onaangekondigde Quick Scan bezoek brengt met zich mee dat niet alle thema s uitputtend aan de orde kunnen komen. De inspectie stelt daarom prioriteiten. De inspecteurs kijken naar de aanwezigheid van risico s op de volgende vier thema s die betrekking hebben op de randvoorwaarden voor het bieden van veilige en verantwoorde zorg en ondersteuning: eiligheid; Toepassen van vrijheidsbeperking; Uitvoering van het ondersteuningsplan; Kwaliteit van personeel en organisatie. De inspectie toetst aan de hand van de in de bijlage genoemde normen of er sprake is van veilige en verantwoorde zorg en ondersteuning aan cliënten. Daar waar de instelling niet voldoet aan deze normen geeft de inspectie in hoofdstuk 2 een toelichting. Als de norm niet van toepassing is dan is de kolom nvt aangevinkt. Indien de norm niet is beoordeeld, dan is de kolom nb aangevinkt. In hoofdstuk 3 van dit rapport staat het oordeel van de inspectie, waarbij ook ruimte is voor het benoemen van andere aspecten die tijdens het inspectiebezoek zijn opgevallen. Hoofdstuk 4 van dit rapport gaat over de handhaving van de inspectie naar aanleiding van het onderhavige bezoek. 1 Zie bijlage 1 Pagina 3 van 27

4 2 Bevindingen Quick Scan inspectiebezoek Naam instelling Adresgegevens Bezochte locatie Beschrijving van de bezochte locatie De Woonsprong Scherpgras 35, 3206SL Spijkenisse Marthalaan 160 in Hoogvliet Kamer van Koophandel: De Woonsprong is een eenmanszaak met twee handelsnamen: De Woonsprong en Spijkklus. Deze eenmanszaak staat bij de Kamer van Koophandel onder nummer ingeschreven als een organisatie met 1 werkzame persoon met de volgende activiteiten: - Low budget klusbedrijf voor allerhande klussen in en rondom het huis. - Kleinschalig begeleid woonproject. Begeleiding voor jongeren. - Dagbesteding voor jongeren. Website Op de website staat vermeld dat De Woonsprong een kleinschalig woonproject is met 24-uurs begeleiding voor jongeren vanaf 18 jaar met een verstandelijke en/of psychische beperking, die daarnaast kampen met andere complexe problemen. Contra-indicaties voor zorg zijn: zeer agressief gedrag; problematisch (harddrugs) gebruik; verzorging en verpleging wensen door lichamelijke oorzaak en onvermogen om zich begeleidbaar op te stellen. Begeleiding kan ook ambulant geboden worden in de eigen leefomgeving van de cliënt. Om van de diensten van De Woonsprong gebruik te kunnen maken, moet de cliënt een geldige AWBZ-indicatie hebben (ZZP G3 t/m G6) en cliënten worden in contact gebracht met bewindvoerders om alle financiële zaken te regelen. De Woonsprong werkt samen met een bewindvoeringsbedrijf Beschermingsbewind Delta in Bruinisse. olgens de informatie op de website werkt De Woonsprong ter bevordering van de cliënt samen met andere hulpverlenende instanties en worden cliënten actief betrokken bij de invulling van hun hulpvraag. Zorgplannen worden om het halfjaar met cliënten geëvalueerd en daarna worden doelen aangepast en/of nieuwe doelen geformuleerd. De dagbesteding is op maat, waarbij cliënten kunnen kiezen uit het aanbod van De Woonsprong. In tegenstelling tot de vermelding op de website blijkt dagbesteding voor externen niet mogelijk en wordt er ook geen ambulante zorg geleverd. olgens de website is er een klachtencommissie, maar contactgegevens daarvan ontbreken. Cliënten ontvangen volgens de website een folder. Gesprek met bestuurder en zorgcoördinator Achtergrond van bestuurder en zorgcoördinator De bestuurder en oprichter van De Woonsprong is met deze onderneming gestart op 1 april Hij heeft geen Pagina 4 van 27

5 achtergrond in de zorg en verricht geen zorginhoudelijke taken. Tijdens dagbestedingactiviteiten die opbouw en onderhoud van de woning betreffen vinden echter wel veelvuldig cliëntcontacten plaats. Naast zijn eenmanszaak is hij met een technisch beroep in loondienst bij een farmaceutisch bedrijf. De zorgcoördinator, tevens echtgenoot van de bestuurder, is in België geregistreerd als arts. Ze heeft ervaring als spoedarts en kinderarts en is gespecialiseerd in neonatologie. erder is ze als moeder van kinderen met een beperking ervaringsdeskundige voor deze doelgroep. De zorgcoördinator geeft leiding aan vijf medewerkers die in dienst zijn van De Woonsprong. Daarnaast is ze contactpersoon voor ketenpartners zoals de William Schrikker Groep, MEE en Ipse de Bruggen, alsmede voor de vaste huisarts van De Woonsprong en de behandelaren van de cliënten. Zorgverlening door De Woonsprong De Woonsprong heeft momenteel één locatie voor acht cliënten in Hoogvliet (Marthalaan 160), maar er zijn uitbreidingsplannen met twee locaties in Spijkenisse; een huis voor vier cliënten met woonbegeleiding en dagbesteding (Mercuriusstraat 8) en een huis voor twee cliënten als opstap naar zelfstandig wonen (Snoekeveen 931). De Woonsprong biedt in onderaannemerschap van Ipse de Bruggen zorg aan één cliënt. Samenwerkingsafspraken zijn niet vastgelegd. erder wordt er gebruik gemaakt van een slapende wacht. Deze diensten worden door de directeur, zorgcoördinator en begeleiders ingevuld. Op de Marthalaan wonen momenteel zes personen, in de leeftijd tussen 18 en 35 jaar. De zoon van de bestuurder en de zorgcoördinator woont daar privé en heeft geen zorgovereenkomst met De Woonsprong. De overige vijf bewoners zijn cliënten met een zorgzwaarte-indicatie, variërend van G3 tot G6 en GGZ05. De cliënt met de GGZ-indicatie bevindt zich in de intakefase. De proefperiode voor nieuwe cliënten duurt één maand. Daarna volgt de eerste rapportage en wordt een zorgplan opgesteld. Daarna wordt het zorgplan samen met de cliënt en diens wettelijke vertegenwoordiger op basis van dagrapportages halfjaarlijks geëvalueerd en bijgesteld. Cliënten zijn verplicht om onder bewindvoering te staan. De Woonsprong heeft geen operationeel kwaliteitshandboek. eel procedures en protocollen moeten nog geschreven worden. De William Schrikker Groep heeft vanwege de plaatsing van jongeren bij De Woonsprong zeer recent een audit uitgevoerd en een voorlopige erkenning afgegeven. De inspectie heeft van alle beschikbare procedures en protocollen een afschrift meegenomen, t.w.: - Protocol agressie en geweld (geen datum of versienummer); Pagina 5 van 27

6 - Medicatiebeleid (1e versie 2014); - Protocol , netwerk- en internetgebruik (voor medewerkers; geen datum of versienummer); - Normen en gedragscode voor seksualiteit (geen datum of versienummer); - Beleidsplan 2014 (geen datum of versienummer) ja Nee Bopz aanmerking Binnen de locatie worden fixatiebanden, zoals bijvoorbeeld Zweedse-, bratex- of posey banden, gebruikt om cliënten vast te binden. Binnen de locatie worden separeerruimtes, afzonderingsruimtes of andere ruimtes gebruikt waar cliënten worden ingesloten. Pagina 6 van 27

7 2.1 Thema 1. eiligheid Aanwezig Norm ja nee nvt nb 1.1 Medewerkers melden incidenten. De organisatie heeft hiervoor een operationeel meldingsysteem. Meldingen worden in de teams besproken. Er is een aandachtsfunctionaris of commissie die meldingen analyseert en de uitkomsten terugkoppelt aan de teams. Meldingen en analyses leiden tot verbeteracties. 1.2 Apparatuur die in beheer is van de locatie, zoals tillift, thermostaatkraan, zuurstofapparaat, elektrische rolstoel etc. is voorzien van een gebruiksaanwijzing en wordt structureel onderhouden en gekeurd. 1.3 De middelen die bij het toepassen van vrijheidsbeperking in het kader van de wet Bopz worden ingezet (bijvoorbeeld Zweedse band, afzonderingsruimte, separeerruimte), worden met regelmaat gecontroleerd en verkeren in goede staat. 1.4 Alleen bij 24 uurszorg: Op de locatie is bedrijfshulpverlening georganiseerd, worden periodiek ontruimingsoefeningen gehouden en zijn er vrije doorgangen naar de nooduitgangen. 1.5 Medewerkers kunnen aantonen dat zij met/bij cliënten aandacht besteden aan de onderwerpen vriendschap, intimiteit, seksualiteit en het voorkómen van seksueel grensoverschrijdend gedrag. 1.6 Medewerkers kennen het protocol dat beschrijft hoe ze moeten handelen als er sprake is van (een vermoeden van) seksueel grensoverschrijdend gedrag/misbruik. 1.7 Medewerkers zijn geïnstrueerd over en in staat tot het hanteren van de meldcode huiselijk geweld. (verplicht sinds 1 juli 2013) 1.8 Alle medicatie staat op naam van cliënten. Er zijn geen voorraden zonder naam, m.u.v. een werkvoorraad die voldoet aan de handreiking werkvoorraad geneesmiddelen. 1.9 Medicatie wordt onder de goede condities bewaard. Bij ja is aan alle onderstaande elementen voldaan Pagina 7 van 27

8 (indien van toepassing): temperatuur, vochtigheidsgraad, hygiëne, licht en veiligheid zijn passend; medicatie in de koelkast gescheiden van voedingsmiddelen; houdbaarheidsdata zijn actueel Medicatie is niet toegankelijk voor onbevoegden. Bij ja is aan alle onderstaande elementen voldaan (indien van toepassing): - medicatie bevindt zich in een afgesloten medicijnkast; - sleutelbeheer is adequaat geregeld; - de voorraad Opiumwetmiddelen (lijst I) wordt bewaard in een afgesloten kast/kist gescheiden van de overige medicatie oor iedere cliënt is een actuele, door een apotheker verstrekte en geprinte toedienlijst aanwezig Per medicijn is op de toedienlijst afgetekend dat de medicatie is verstrekt. Toelichting 1.1 De Woonsprong heeft geen beleid en systeem om meldingen te registreren en te analyseren. Er wordt gebruik gemaakt van een groepsapp om elkaar te kunnen bereiken bij incidenten. Waar mogelijk wordt een vaste achterwacht afgesproken. 1.5 Er is wel een geformuleerd beleid en visie rondom vriendschap, intimiteit, seksualiteit en seksueel grensoverschrijdend gedrag, maar dit onderwerp is niet opgenomen in het begeleidingsplan van de cliënt. 1.7 Er bestaat een protocol agressie en geweld, maar een naar de organisatie aangepaste meldcode voor het melden van huiselijk geweld of kindermishandeling ontbreekt. De meldcode huiselijk geweld is niet bekend bij bestuurder, zorgcoördinator en medewerkers t/m 1.12 Cliënten hebben zoveel mogelijk hun medicatie in eigen beheer, maar het is niet duidelijk op basis van welke criteria en met welke deskundigheid bepaald wordt dat cliënten hun medicatie op verantwoorde wijze in eigen beheer kunnen hebben. oor een aantal cliënten wordt medicatie door De Woonsprong beheerd. Begeleiders zien toe op tijdige inname van medicatie. De voorraad wordt bewaard in een kast die ten tijde van het bezoek niet was afgesloten en waarvan de sleutel ontbrak. De ruimte waarin de kast stond was wel afgesloten, maar de betreffende ruimte had, als levensmiddelenopslag, meerdere functies. In het medicatiebeleid staat uitvoerig beschreven welke verantwoordelijkheden de verschillende disciplines hebben, maar deze worden niet (aantoonbaar) uitgevoerd. Zo zijn bijvoorbeeld de dossiers niet voorzien van actuele medicatieoverzichten en toedienlijsten van de apotheek, de bekwaamheid en deskundigheid van medewerkers wordt niet getoetst en op peil Pagina 8 van 27

9 gehouden en de mate van zelfstandigheid in het eigen medicatiebeheer wordt niet (aantoonbaar en in overleg met de behandelaar) geëvalueerd. eiligheid overig In het huis liepen 2 honden van de bestuurder en zorgcoördinator los rond. anwege de aanwezigheid van de dieren moest de keukendeur naar het terras gesloten blijven, waardoor de omgevingstemperatuur op de eerste verdieping onaangenaam hoog was en de ventilatie slecht. Het rook in de keuken niet fris. Er is geen calamiteitenplan opgesteld. oor het pand is de bestemmingsvergunning nog niet afgegeven. Pas na toekenning wordt een start gemaakt met verdere investeringen waaronder de stoffering. loerbedekking ontbrak en cliënten hadden geen gordijnen voor de ramen van hun kamer. De trap naar de bovenverdieping had geen goede leuning en was niet bedekt. Pagina 9 van 27

10 2.2 Thema 2. Toepassen van vrijheidsbeperking Aanwezig Norm ja nee nvt nb 2.1 De medewerkers kunnen voorbeelden noemen van vrijheidsbeperkende maatregelen 2 die op de locatie worden toegepast en hoe ze er in de praktijk bij de begeleiding van cliënten mee omgaan. (De inspectie toetst hiermee de mate van bewustwording bij medewerkers) 2.2 De toegepaste vrijheidsbeperkende maatregelen 2 zijn in de ondersteuningsplannen opgenomen en beargumenteerd. 2.3 Uit het ondersteuningsplan blijkt dat bij de toepassing van de vrijheidsbeperking 2 minder ingrijpende alternatieven zijn overwogen. 2.4 De inbreng van betrokken disciplines en van niet bij de behandeling betrokken deskundigen ten aanzien van vrijheidsbeperking 2 is in het ondersteuningsplan zichtbaar. 2.5 In het ondersteuningsplan is de inbreng van de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger zichtbaar ten aanzien van de toepassing van vrijheidsbeperking 2 en de evaluatie daarvan. Ook is in het ondersteuningsplan zichtbaar of er sprake is van overeenstemming met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger over de toepassing en of er bij de toepassing sprake is (geweest) van verzet door de cliënt. 2.6 Als ingeval van moeilijk verstaanbaar gedrag wordt gekozen voor toepassing van een vrijheidsbeperkende maatregel 2, dan wordt altijd een multidisciplinaire analyse gemaakt ter preventie en vermindering van dit gedrag. Ook wordt zichtbaar gezocht naar alternatieven. 2 Onder de term vrijheidsbeperking of vrijheidsbeperkende maatregelen verstaat de inspectie: alle vormen van vrijheidsbeperking. Daar waar de reikwijdte van normen wordt beperkt tot de meest ingrijpende vormen van vrijheidsbeperking wordt dit aangegeven met de term ingrijpende vrijheidsbeperkende maatregelen (zie 4 e noot). Pagina 10 van 27

11 2.7 Individuele uitvoeringsafspraken voor het toepassen van ingrijpende vrijheidsbeperkende maatregelen 3 zijn beschreven in het cliëntdossier. 2.8 Bij de toepassing van ingrijpende vrijheidsbeperkende maatregelen 3 is een afbouwplan op cliëntniveau aanwezig, ofwel beargumenteerd niet aanwezig. 2.9 Bij het gebruik van onrustbanden 4 is er voor elke individuele cliënt aantoonbaar externe deskundigheid geraadpleegd. Toelichting 2.1 / 2.2 De Woonsprong heeft geen geschreven beleid over vrijheidsbeperking. Bestuurder en medewerkers geven aan dat De Woonsprong geen vrijheidsbeperkende maatregelen toepast. De inspectie is echter van mening dat de vrijheid van cliënten met genoemde voorbeelden en huisregels ontoelaatbaar wordt beperkt: - cliënten hebben zelf geen sleutel van de voordeur. Als cliënten s nachts te laat thuis komen (na 24:00 uur), wordt de toegang tot de woning geweigerd; - cliënten hebben zelf geen sleutel van hun kamer; begeleiders wel. Begeleiders kunnen altijd en zonder toestemming de kamers betreden; - er worden kamercontroles uitgevoerd (niet altijd in aanwezigheid van cliënten); - afkoelperiode buiten de instelling en driemaal niet voldoen aan de huisregels betekent einde zorgovereenkomst; - pinpassen moeten worden ingeleverd en cliënten moeten na pinnen bonnetjes overleggen; - cliënten ondertekenen een zeer breed geformuleerde toestemmingsverklaring voor het verstrekken van alle gegevens van de cliënt aan vrijwel alle instanties; - geen telefoons toegestaan tussen uur; - geen internetgebruik na uur; - geen alcoholgebruik. Over deze beperkingen zijn in de zorgplannen geen afspraken vastgelegd. Tijdens het bezoek bleek uit inzage in een dossier dat een cliënt de waarschuwing kreeg en moest ondertekenen dat bij herhaling van ongewenst gedrag hem de toezegging tot de woning voor enkele dagen werd ontzegd. Begeleidingsalternatieven waren niet zichtbaar evenmin afwegingen tot minder ingrijpende alternatieven van beperkingen. Er werd geen aanbod voor alternatieve zorg voor deze periode gerealiseerd. Bij incidenten en te groot oplopende conflicten wordt eventueel de politie ingeschakeld. 3 Onder ingrijpende vrijheidsbeperkende maatregelen verstaat de inspectie: fixatie met onrustband in bed, fixatie met onrustband in stoel, fysieke fixatie, separatie in daarvoor bestemde ruimte, afzondering in daarvoor bestemde ruimte, insluiting in eigen kamer/appartement, psychofarmaca, gedwongen medicatie en gedwongen vocht/voeding. 4 De inspectie verstaat hieronder alle fixatiemateriaal waarmee mensen anders dan op grond van de WGBO (uit rolstoel glijden bijv.) worden vastgebonden om onrust weg te nemen. Dit kan zijn in bed, op een stoel, in een rolstoel, aan een muur, met losse polsbanden en enkelbanden of anderszins. Pagina 11 van 27

12 2.3 Thema 3. Uitvoering van het ondersteuningsplan Aanwezig Norm ja nee nvt Nb 3.1 Alle cliënten hebben een actueel ondersteuningsplan. - Uit de evaluatiecyclus blijkt dat het ondersteuningsplan jaarlijks* wordt geëvalueerd; - De datum van de eerstvolgende evaluatie staat in het ondersteuningsplan of er wordt aantoonbaar met een jaarplanning gewerkt. *NB het ondersteuningsplan van kinderen moet ten minste tweemaal per jaar worden geëvalueerd. 3.2 Het ondersteuningsplan bevat minimaal de volgende onderdelen: - een persoonsbeeld; - een lange termijn perspectief; - een beschrijving van de gewenste bejegening van de cliënt; - (hoofd)doelen en afspraken; - SMART werkdoelen; - vermelding van de verantwoordelijke behandelaar (gedragswetenschapper en/of arts). 3.3 Medewerkers kunnen aannemelijk maken dat het ondersteuningsplan in dialoog met de cliënt of zijn/haar cliëntvertegenwoordiger is opgesteld. 3.4 De toestemming van de cliënt/cliëntvertegenwoordiger is zichtbaar. 3.5 De inbreng van het multidisciplinaire team is (in ieder geval vanaf ZZP met behandeling G3, LG1, LG3, ZGaud1, ZGvis3 en SGLG1) zichtbaar in het ondersteuningsplan. 3.6 Het ondersteuningsplan bevat een risico-inventarisatie op die onderwerpen die voor de cliënt van toepassing zijn. Deze inventarisatie leidt tot passende/concrete begeleidingsafspraken om gewogen risico s hanteerbaar te maken en vermijdbare risico s te voorkomen. 3.7 Cliënten hebben passende dagbesteding in lijn met de afgegeven indicatie, of hier wordt in het belang van de cliënt beargumenteerd van afgeweken. Dit is zichtbaar in het ondersteuningsplan. Pagina 12 van 27

13 3.8 De uitvoering van de doelen en afspraken over de zorg en ondersteuning is zichtbaar in de rapportage. Uit de rapportage blijkt dat deze afspraken en doelen regelmatig worden geëvalueerd volgens een Plan-Do- Check-Act cyclus. Toelichting 3.1 / 3.2 De inspectie heeft met toestemming van de cliënten twee zorgplannen ingezien. De zorgplannen zijn onvolledig en niet actueel. Zo zijn persoonlijke (adres)gegevens bijvoorbeeld achterhaald en signaleringsplannen, (SMART) geformuleerde zorgdoelen en concrete zorgafspraken ontbreken. Ook zijn intakeformulieren niet altijd ondertekend. De zorgplannen zijn niet binnen een halfjaar geëvalueerd en/of voorzien van een evaluatiedatum. Evenmin zijn er dagrapportages per cliënt beschikbaar. Agressie incidenten die plaats hebben gevonden zijn in de zorgplannen niet terug te vinden. 3.5 Multidisciplinaire afstemming vindt niet aantoonbaar plaats en ook de beschikbaarheid van voldoende professionele deskundigheid bij de intake, bij het opstellen en evalueren van begeleidingsplannen en bij de begeleiding van cliënten kan niet worden aangetoond. Er zijn in tegenstelling tot de vermelding op de website geen (aantoonbare) samenwerkingsovereenkomsten met ketenpartners. 3.6 In de zorgplannen is geen risico-inventarisatie aangetroffen. 3.7 De cliënten hebben beperkte keuze uit dagbesteding: huishouden, tuinieren, financiën en sporten. Een toelichting met betrekking tot de relatie van dagbestedingactiviteiten tot de te bereiken doelen per cliënt, kan niet gegeven worden en staat niet op schrift. Het is dus niet duidelijk op welke wijze de activiteiten bijdragen aan het realiseren van doelen, zoals die geformuleerd zouden moeten worden in het kader van de ondersteuning van de cliënten. 3.8 De Woonsprong rapporteert dagelijks kort in algemene zin in een dagrapportage map. De betreffende gegevens worden niet overgenomen naar het individuele cliëntdossier. Over de uitvoering van de zorg wordt niet gerapporteerd in relatie tot de doelen zoals die geformuleerd zouden moeten zijn in het zorgplan. Pagina 13 van 27

14 2.4 Thema 4. Kwaliteit van personeel en organisatie Aanwezig Norm ja nee nvt Nb 4.1 Er worden op het juiste moment voldoende deskundige en vertrouwde medewerkers ingezet ter uitvoering van de dagelijkse zorg. (Dit is een belangrijke norm vanuit cliëntvertegenwoordigers) 4.2 De medewerkers vinden dat zij voldoende tijd hebben om de in het ondersteuningsplan gemaakte afspraken na te komen. 4.3 Medewerkers kennen de grenzen van hun verantwoordelijkheden en bevoegdheden en schakelen tijdig leidinggevenden en/of vakinhoudelijke specialisten in. 4.4 Alle medewerkers die vanaf 2008 in dienst zijn getreden, hebben een verklaring omtrent gedrag overlegd (OG). 4.5 Medewerkers zijn zich bewust van de bejegening die cliënten nodig hebben in relatie tot hun problematiek en ondersteuningsbehoefte. 4.6 Medewerkers zijn aantoonbaar geschoold om aan de ondersteuningsbehoefte van cliënten te kunnen voldoen. 4.7 De bekwaamheid van medewerkers in voorbehouden en risicovolle handelingen wordt met voldoende regelmaat (door de organisatie concreet vastgelegd in een plan) getoetst en geregistreerd. 4.8 De organisatie biedt medewerkers via georganiseerde overlegstructuren zoals teamoverleg en intervisie de gelegenheid te bespreken welk effect hun bejegening en handelen heeft op de cliënt. 4.9 Er vindt tussen wonen en dagbesteding structureel afstemming plaats over de uitvoering van de zorg De organisatie heeft aantoonbaar medezeggenschap van cliënten en/of cliëntvertegenwoordigers geregeld Kwaliteitsverbeteringen op basis van signalen van cliënten, cliëntvertegenwoordigers, medewerkers en/of interne audits zijn zichtbaar. (De inspectie Pagina 14 van 27

15 toetst dit om te kunnen beoordelen of er ook op locatieniveau aandacht is voor continue verbetering van de kwaliteit van de zorg) 4.12 De klachtencommissie van de organisatie is: - direct toegankelijk voor cliënten en cliëntvertegenwoordigers; - bekend bij cliënten en cliëntvertegenwoordigers; de organisatie heeft hen over het bestaan, de werkwijze en de rechtstreekse toegang geïnformeerd; - het klachtenreglement van de klachtencommissie is gemakkelijk vindbaar op de website; - het adres van de klachtencommissie is gemakkelijk vindbaar op de website Medewerkers hebben toegang tot een kwaliteitssysteem dat o.a. beleidsnota s, protocollen en procedures bevat die niet ouder zijn dan drie jaar. Toelichting 4.1 / 4.3 /4.6 De Woonsprong heeft met een viertal contra-indicaties beperkte uitsluitingscriteria omschreven. olgens de website biedt De Woonsprong zorg aan cliënten vanaf 18 jaar met een indicatie variërend van G03 tot G06, maar ook cliënten met hoge GGZ-indicaties (GGZ05) worden niet uitgesloten. De beschikbaarheid van (voldoende) professionele deskundigheid bij de intake, bij het opstellen en evalueren van ondersteuningsplannen en bij de begeleiding van cliënten met deze hoge zorgzwaarte pakketten kan niet worden aangetoond. 4.7 De Woonsprong heeft geen beleid omschreven met betrekking tot voorbehouden en risicovolle handelingen. Ook een inventarisatie van voorbehouden en risicovolle handelingen ontbreekt, waardoor de inspectie niet kan beoordelen of en welke handelingen risico s met zich mee brengen. Ook een overzicht van bevoegdheid en bekwaamheid van alle medewerkers, mede op dit gebied, is niet voorhanden. 4.8 / 4.9 Er zijn wel teamgesprekken, maar er is geen systematische evaluatie en intervisie tussen medewerkers, om het effect van de begeleiding op de cliënten te bespreken Er is geen cliëntenraad ingesteld en ook is er geen andere aantoonbare vorm van medezeggenschap van cliënten en/of cliëntvertegenwoordigers, zoals een huiskameroverleg, geregeld / 4.13 De Woonsprong heeft geen operationeel kwaliteitshandboek. Er zijn slecht beperkt documenten beschikbaar waaruit blijkt dat de zorgverlener aandacht besteedt aan beleid en evaluatie. eel procedures en protocollen moeten nog geschreven worden. Pagina 15 van 27

16 4.12 Ondanks de vermelding op de website is er geen klachtencommissie en geen klachtenreglement. Pagina 16 van 27

17 3 Conclusie In hoofdstuk 2 staan de bevindingen van de inspectie tijdens het Quick Scan bezoek aan De Woonsprong. Op basis van deze bevindingen concludeert de inspectie dat De Woonsprong niet voldoet aan de getoetste normen. an de 42 normen zijn 8 normen niet beoordeeld en 2 normen niet van toepassing. an de overige 32 toepasbare normen voldoet De Woonsprong aan 7 normen wel en aan 25 normen niet. De geconstateerde normoverschrijdingen vormen een risico voor veilige en verantwoorde zorg. In aanvulling hierop blijkt dat deskundigheid in relatie tot de cliëntenpopulatie ontbreekt. De Woonsprong levert zorg aan cliënten met een zware zorgvraag. De zorgmanager geeft aan in België te zijn geschoold als arts en daarmee te beschikken over voldoende deskundigheid ten aanzien van de zorgverlening, maar heeft dit desgevraagd niet aangetoond. Daardoor is de ondersteuning van medewerkers die op deze deskundigheid teruggrijpt onvoldoende navolgbaar en ontbreekt de multidisciplinaire inbreng en methodische aanpak van de zorg. Aangezien De Woonsprong op het moment van het inspectiebezoek in organisatorisch verband zorg verleende aan cliënten met een G-indicatie, variërend van ZZP G03 tot G06, zoals omschreven in de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) is het daarmee gekwalificeerd als een instelling in de zin van de Kwaliteitswet zorginstellingen (Kwz) en dient de bestuurder van De Woonsprong de geconstateerde niet nageleefde normen op korte termijn te laten voldoen aan de Wet langdurige zorg (Wlz) en de Kwz. De inspectie verwacht dat de verbeteracties binnen zes weken instellingsbreed worden doorgevoerd. Pagina 17 van 27

18 4 Herstelmaatregelen en Handhaving 4.1 Te nemen maatregelen In dit hoofdstuk staat welke maatregelen De Woonsprong moet nemen om aan de geconstateerde niet nageleefde norm te voldoen. oor zover de geleverde zorg sinds 1 januari 2015 onder de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) valt, bijvoorbeeld voor cliënten met een GGZ-indicatie die niet onder de Wlz vallen, verwijs ik u naar de betreffende wetgeving en de toezichthouder in uw gemeente. Op basis van haar oordeel verwacht de inspectie dat u ten aanzien van de geconstateerde niet nageleefde normen binnen zes weken namelijk 27 maart 2015 de noodzakelijke verbetermaatregelen neemt, zodat de aanwezige risico s worden beperkt. 4.2 ervolgacties door inspectie Gelet op het aantal niet nageleefde normen zal de inspectie ter zijner tijd opnieuw een (on)aangekondigd inspectiebezoek brengen aan De Woonsprong. Aangezien Hoogvliet (gemeente Rotterdam) ten gevolge van de decentralisatie vanaf 1 januari 2015 verantwoordelijk is voor het toezicht op de Wmo 2015, zal de inspectie de gemeente Rotterdam informeren over haar bevindingen. Pagina 18 van 27

19 Bijlage 1 Overzicht wetten, veldnormen en rapporten De in hoofdstuk 2 genoemde beoordelingsaspecten zijn gebaseerd op wet- en regelgeving en de daarvan afgeleide veldnormen van de koepelorganisaties en beroepsverenigingen binnen de gehandicaptenzorg en aan zorgvuldigheidsnormen van de inspectie zelf, waarvan de belangrijkste hieronder worden genoemd. Wetgeving: Kwaliteitswet zorginstellingen; Besluit vaststelling van de minimumeisen voor de (verplichte) meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, 18 maart 2013; Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG); Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO): Wijzigingswet Burgerlijk Wetboek; Wet klachtrecht cliënten zorgsector (WKCZ); Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (WMCZ); Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz); Besluit klachtenbehandeling Bopz; Besluit rechtspositieregelen Bopz; Besluit middelen en maatregelen Bopz; Besluit patiëntendossier Bopz; Algemene wet bijzondere ziektekosten (AWBZ): Besluit zorgplanbespreking AWBZ-zorg; Circulaire Care/AWBZ/13/05c, Beleidsregels en regelingen Care 2013 en 2014, NZa, 28 juni 2013; Beleidsregel CA , Prestatiebeschrijvingen en tarieven zorgzwaartepakketten Dit is bijlage 8 bij Circulaire Care/AWBZ/13/05c, NZa, 28 juni 2013; Zorgzwaartepakketten Sector GZ, versie Dit is bijlage 1 bij Beleidsregel CA , NZa, 28 juni 2013; Geneesmiddelenwet; Opiumwet; Arbeidsomstandighedenwet. eldnormen: Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013; Harmonisatie kwaliteitsbeoordeling in de zorgsector (HKZ), versie gehandicaptenzorg 2008; Handreiking ondersteuningsplannen, GN, 2013; Beleidsdocument veilig melden, KNMG, 2007; eldnorm Nationaal Epilepsiefonds voor het baden van mensen met epilepsie, ongedateerd; Handreiking medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, GN, mei 2011; Handreiking werkvoorraad geneesmiddelen, Actiz, GGZ Nederland, GN, 2010; Richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten, ActiZ, GGZ Ned., IGZ, KNMG, KNMP, LE, LH, NFU, NHG, NICTIZ, NPCF, NA, NZ, NZA, Orde, &N, WS,ZN, FNT, NMT en GN, 2008; an incident naar fundament, Movisie, 2005; Convenant preventie seksueel misbruik, GN, Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad, MEE Ned., Landelijk Steunpunt Cliëntenraden, CN Publieke Zaak, Nu91, ABA/KABO FN, F.B.Z. 2007; Handreiking seksualiteit en seksueel misbruik, GN, Kennisplein gehandicaptenzorg, 2011; Pagina 19 van 27

20 Sturen op aanpak van seksueel misbruik, GN, Kennisplein gehandicaptenzorg, 2011; Intentieverklaring Zorg voor rijheid, samen naar minder vrijheidsbeperking, CGraad, LOC-LPR, Platform G, NIP-NO, NAG, NA, Sting, &N, ActiZ, GN en IGZ, 2008; Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, GN, 2009; oorlopige richtlijn wettelijk kader orthopedagogische behandelcentra, OBC LG januari 2011; eldnorm voor afzonderings- en separeervoorzieningen in de Gehandicaptenzorg, TNO, 12 november 2012; Competentiebox; Competentieprofielen GN, 2009; Hygiënerichtlijnen voor de zorg van mensen met een lichamelijke en verstandelijke handicap, Landelijk Centrum Hygiëne en eiligheid (LCH), december 2010; Klachtenrichtlijn gezondheidszorg versie 3.0, KNMG, Aanvullende circulaires en rapporten: Extra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, 2012; Cultuuromslag terugdringen vrijheidsbeperking bij kwetsbare groepen in langdurige zorg volop gaande, duidelijke ambities voor 2011 nodig, IGZ, december 2010; Richtinggevend kader vrijheidsbeperking, WS, 26 maart 2008; Brandveiligheid van zorginstellingen, onderzoek van de ROM-Inspectie, de Arbeidsinspectie, de Inspectie Jeugdzorg en de Inspectie voor de Gezondheidszorg, december 2011; Checken brandveiligheid en oefenen bedrijfshulpverlening, dàt maakt zorg beter, brochure i-szw, juli 2012; Medicatieveiligheid flink verbeterd in herbeoordeelde instellingen langdurige zorg en zorg thuis, IGZ, 2011; Bulletin Het mag niet, het mag nooit: seksuele intimidatie door hulpverleners in de gezondheidszorg, IGZ, augustus 2004; erantwoord richtlijngebruik in de gehandicaptensector, NIEL, 2010; De dagelijkse bezetting en kwaliteit van zorg in instellingen voor langdurige zorg, Nivel, Bronnen per thema en per norm Thema eiligheid Norm 1.1: artikelen 4 Kwaliteitswet zorginstellingen paragrafen 1.4, 3.4 en 4.3.2, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 pagina 7 en 8, Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, GN, 2011 Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, GN, 2009 hoofdstuk 5, en bijlage 3, punten 10 en 11, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 Norm 1.2: artikel 3 Kwaliteitswet zorginstellingen eldnorm Nationaal Epilepsiefonds voor het baden van mensen met epilepsie, ongedateerd Pagina 20 van 27

21 artikel 7.1.3, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 Norm 1.3: artikelen 2 en 3, Kwaliteitswet zorginstellingen artikel en paragraaf 7.2, HKZ, versie gehandicaptenzorg 2008 eldnorm voor afzonderings- en separeervoorzieningen in de Gehandicaptenzorg, TNO, 2012 Norm 1.4: artikelen 3 en 4, Kwaliteitswet zorginstellingen artikelen 3, 10 en 15, Arbeidsomstandighedenwet Brandveiligheid van zorginstellingen, onderzoek van de ROM- Inspectie, de Arbeidsinspectie, de Inspectie Jeugdzorg en de Inspectie voor de Gezondheidszorg, december 2011 Checken brandveiligheid en oefenen bedrijfshulpverlening, dàt maakt zorg beter, brochure i-szw, juli 2012 artikelen 4.1, , 3.4, 3.5, 7.1 en 10.1 HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 2, en bijlage 3, punten 6 en 10, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 Norm 1.5: Norm 1.6: Handreiking seksualiteit en seksueel misbruik, GN, 2011 Convenant preventie seksueel misbruik, GN, Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad, MEE Ned., Landelijk Steunpunt Cliëntenraden, CN Publieke Zaak, Nu91, ABA/KABO FN, F.B.Z., 2007 bijlage 3, punt 11, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 artikelen 2, 3 en 4a Kwaliteitswet zorginstellingen Handreiking seksualiteit en seksueel misbruik, GN 2011 Sturen op aanpak seksueel misbruik, GN, 2011 Convenant preventie seksueel misbruik, GN, Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad, MEE Ned., Landelijk Steunpunt Cliëntenraden, CN Publieke Zaak, Nu91, ABA/KABO FN, F.B.Z., 2007 bijlage 3, punt 11, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 Norm 1.7: artikel 3a, Kwaliteitswet zorginstellingen Besluit vaststelling van de minimumeisen voor de (verplichte) meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, 18 maart 2013 Norm 1.8: Norm 1.9: Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, GN, 2011 Handreiking werkvoorraad geneesmiddelen, Actiz, GGZ Ned., GN, 2010 Richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten, ActiZ, GGZ Ned., IGZ, KNMG, KNMP, LE, LH, NFU, NHG, NICTIZ, NPCF, NA, NZ, NZA, Orde, &N, WS,ZN, FNT, NMT en GN, 2008 Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, GN, 2011 artikel 7.1.4, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 Pagina 21 van 27

22 artikelen 6.1 en 6.3, Hygiënerichtlijnen voor de zorg van mensen met een lichamelijke en verstandelijke handicap, LCH, 2010 Norm 1.10: Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, GN, 2011 artikel 2 en 3a, Opiumwet (lijst I) Norm 1.11: Norm 1.12: Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, GN, 2011 Richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten, ActiZ, GGZ Ned., IGZ, KNMG, KNMP, LE, LH, NFU, NHG, NICTIZ, NPCF, NA, NZ, NZA, Orde, &N, WS,ZN, FNT, NMT en GN, 2008 Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, GN, 2011 Richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten, ActiZ, GGZ Ned., IGZ, KNMG, KNMP, LE, LH, NFU, NHG, NICTIZ, NPCF, NA, NZ, NZA, Orde, &N, WS,ZN, FNT, NMT en GN, 2008 Thema rijheidsbeperking Norm 2.1: Norm 2.2: Norm 2.3: artikel 1.3.1, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, GN, 2009 Extra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, 2012 Intentieverklaring Zorg voor rijheid, samen naar minder vrijheidsbeperking, CG-raad, LOC-LPR, Platform G, NIP-NO, NAG, NA, Sting, &N, ActiZ, GN en IGZ, 2008 artikel 454 WGBO artikelen 37a, 38 en 56, Wet Bopz artikel 2, Besluit rechtspositieregelen Bopz artikel 2 Besluit patiëntendossier Bopz paragraaf 2.6, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, GN, 2009 Handreiking ondersteuningsplannen, GN, 2013 artikel 454 WGBO artikelen 37a, 38 en 56, Wet Bopz artikel 2 Besluit patiëntendossier Bopz Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, GN, 2009 Extra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, 2012 Intentieverklaring Zorg voor rijheid, samen naar minder vrijheidsbeperking, CG-raad, LOC-LPR, Platform G, NIP-NO, NAG, NA, Sting, &N, ActiZ, GN en IGZ, 2008 Norm 2.4: Pagina 22 van 27

23 Artikelen 37, 37a, 38 en 56 Wet Bopz artikel 2, Besluit rechtspositieregelen Bopz Besluit zorgplanbespreking AWBZ-zorg Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, GN, 2009 Extra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, 2012 paragraaf 2.12, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 paragrafen 1.2 en 4.4, Handreiking ondersteuningsplannen, GN, 2013 bijlage 3, punten 9 en 12, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 Norm 2.5: Norm 2.6: Norm 2.7: Norm 2.8: artikelen 447, 450 en 465 WGBO artikel 38 Wet Bopz Besluit zorgplanbespreking AWBZ-zorg Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, GN, 2009 Extra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, 2012 paragrafen 2.6 t/m 2.8, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 Handreiking ondersteuningsplannen, GN, 2013 bijlage 2, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 artikel 38 en 39 Wet Bopz Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, GN, 2009 Extra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, 2012 Intentieverklaring Zorg voor rijheid, samen naar minder vrijheidsbeperking, CG-raad, LOC-LPR, Platform G, NIP-NO, NAG, NA, Sting, &N, ActiZ, GN en IGZ, 2008 Handreiking ondersteuningsplannen, GN, 2013 bijlage 3, punten 10, 11 en 12, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 artikel 454 WGBO artikelen 37a en 56 Wet Bopz artikel 2 Besluit rechtspositieregelen Bopz artikel 2 Besluit patiëntendossier Bopz Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, GN, 2009 Extra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, 2012 Handreiking ondersteuningsplannen, GN, 2013 bijlage 3, punten 10 en 11, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 artikel 38 Wet Bopz Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, GN, 2009 Extra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, 2012 Handreiking ondersteuningsplannen, GN, 2013 Pagina 23 van 27

24 Norm 2.9: artikel 2 Besluit middelen en maatregelen Bopz Extra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, 2012 Intentieverklaring Zorg voor rijheid, samen naar minder vrijheidsbeperking, CG-raad, LOC-LPR, Platform G, NIP-NO, NAG, NA, Sting, &N, ActiZ, GN en IGZ, 2008 Thema Ondersteuningsplan Norm 3.1: artikelen 38 en 56 Wet Bopz Besluit zorgplanbespreking AWBZ-zorg paragrafen 2.6, 2.10, 2.12 en 2.13 HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 hoofdstuk 3, Handreiking ondersteuningsplannen, GN, 2013 hoofdstuk 5, en bijlage 3, punt 9, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 Norm 3.2: Norm 3.3: Norm 3.4: artikelen 36 en 38 Wet Bopz Besluit zorgplanbespreking AWBZ-zorg Circulaire Care/AWBZ/13/05c inzake beleidsregels en regelingen Care 2013 en 2014, NZa, 28 juni 2013 Beleidsregel CA , Prestatiebeschrijvingen en tarieven zorgzwaartepakketten Dit is bijlage 8 bij Circulaire Care/AWBZ/13/05c, NZa, 28 juni 2013 Zorgzwaartepakketten Sector GZ, versie Dit is bijlage 1 bij Beleidsregel CA , NZa, 28 juni 2013 paragraaf 2.6 HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 paragraaf 1.1, Handreiking ondersteuningsplannen, GN, 2013 bijlage 3, punt 9, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 artikelen 448, 450 en 465 WGBO artikelen 37 en 38 Wet Bopz Besluit zorgplanbespreking AWBZ-zorg paragrafen 2.6 t/m 2.8, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 p.6 punt 3, paragraaf 1.1, paragraaf 2.2, paragraaf 3.1.2, Handreiking ondersteuningsplannen, GN, 2013 bijlage 2, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 artikelen 450 en 465 WGBO artikel 38 Wet Bopz Besluit zorgplanbespreking AWBZ-zorg paragraaf 2.7, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 Pagina 24 van 27

25 Norm 3.5: Norm 3.6: Besluit zorgplanbespreking AWBZ-zorg paragraaf 2.12, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 paragrafen 1.2 en 4.4, Handreiking ondersteuningsplannen, GN, 2013 bijlage 3, punten 9 en 12, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 Besluit zorgplanbespreking AWBZ-zorg paragraaf 2.5, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 paragraaf 3.1.2, Handreiking ondersteuningsplannen, GN, 2013 bijlage 3, punt 10, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 Norm 3.7: bijlage 3, punt 4, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 Norm 3.8: artikel 454 WGBO artikelen 37a en 56 Wet Bopz artikel 2 Besluit rechtspositieregelen Bopz artikel 2 Besluit patiëntendossier Bopz Besluit zorgplanbespreking AWBZ-zorg paragraaf 3.2.3, Handreiking ondersteuningsplannen, GN, 2013 paragraaf 2.13, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 2, en bijlage 3, punten 11 en 12, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 Thema Kwaliteit van personeel en organisatie Norm 4.1: artikelen 2 en 3 Kwaliteitswet zorginstellingen paragrafen 1.2, 3.2, 4,7, 5,1, 5,2, 5,3, 5,7, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 3, punt 11, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 De dagelijkse bezetting en kwaliteit van zorg in instellingen voor langdurige zorg, Nivel, 2012 Norm 4.2: artikelen 2 en 3 Kwaliteitswet zorginstellingen paragraaf 5.5, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 3, punt 11, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 De dagelijkse bezetting en kwaliteit van zorg in instellingen voor langdurige zorg, Nivel, 2012 Norm 4.3: Pagina 25 van 27

26 artikelen 2 en 3 Kwaliteitswet zorginstellingen paragraaf 4.2, artikel 5.1.3, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 3, punt 11 en 12, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 Competentiebox; Competentieprofielen, GN, 2009 Norm 4.4: artikel 4.3, Convenant preventie seksueel misbruik, GN, Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad, MEE Ned., Landelijk Steunpunt Cliëntenraden, CN Publieke Zaak, Nu91, ABA/KABO FN, F.B.Z., 2007 Norm 4.5: Norm 4.6: Norm 4.7: Norm 4.8: Norm 4.9: Norm 4.10: artikelen 2 en 3 Kwaliteitswet zorginstellingen paragrafen 1.3, 5.2, 5.3, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 2, en bijlage 3, punten 10, 11 en 12, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 artikelen 2 en 3 Kwaliteitswet zorginstellingen paragrafen 5.2, 5.3, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 3, punt 11, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 Competentiebox; Competentieprofielen, GN, 2009 artikelen 2 en 3 Kwaliteitswet zorginstellingen artikelen 35 en 38, Wet BIG paragraaf 5.2, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 3, punt 11, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 artikelen 2 en 3 Kwaliteitswet zorginstellingen paragraaf 5.6, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 3, punten 11 en 12, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, GN, 2009 paragrafen 1.5, 2.9, 3.3, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 3, punt 12, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 artikel 2 e.v. WMCZ artikel 5 Kwaliteitswet zorginstellingen Paragrafen 1.3, 3.2, 4.7, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 2 en bijlage 3, punt 8, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 Pagina 26 van 27

27 Norm 4.11: artikelen 2, 3 en 4 Kwaliteitswet zorginstellingen paragrafen 3.2, 4.4, 4.6, 5.5, 5.7, 5.8, 6.3, 6.4, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 hoofdstuk 5, paragraaf erantwoorden in het verlengde van verbeteren, en bijlage 2 Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 Norm 4.12: Norm 4.13: artikel 2, WKCZ artikelen 1 t/m 3 en 5 Klachtenrichtlijn gezondheidszorg artikelen 37 en 41 e.v. Wet Bopz artikelen 2, 3 en 4 Besluit klachtenbehandeling Bopz paragraaf 2.1, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 artikelen 2 en 3, Kwaliteitswet zorginstellingen paragrafen 4.3, 9.1 t/m 9.3, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 2 en bijlage 3, punten 11 en 12, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg isiedocument 2.0, 2013 Pagina 27 van 27