VR DOC.0737/1BIS

Transcriptie

1 VR DOC.0737/1BIS DE VLAAMSE MINISTER VAN BINNENLANDS BESTUUR, INBURGERING, WONEN, GELIJKE KANSEN EN ARMOEDEBESTRIJDING NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van diverse bepalingen van het besluit van de Vlaamse Regering van 12 oktober 2007 tot reglementering van het sociale huurstelsel ter uitvoering van titel VII van de Vlaamse Wooncode - Principiële goedkeuring 1. INHOUDELIJK 1.1 context Het decreet van xx tot wijziging van artikel 92, 93, 95 en 98 van het decreet van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode geeft uitvoering aan het Vlaams regeerakkoord , Vertrouwen, verbinden, vooruitgaan, meer bepaald aan de volgende passage (p.93): Inzake de taalbereidheidsvoorwaarden evolueren we van een inspanningsverbintenis naar een geattesteerd of bewezen resultaat, met respect voor de rechtspraak en het recht op wonen. Voor de inhoudelijke motivatie van het beleidsvoornemen en de afgebakende contouren wordt dan ook verwezen naar de nota aan de Vlaamse Regering bij het voorontwerp van decreet tot wijziging van artikel 92, 93, 95 en 98 van het decreet van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode en de memorie van toelichting. In dit ontwerp van besluit worden diverse bepalingen uit het besluit van de Vlaamse Regering van 12 oktober 2007 tot reglementering van het sociale huurstelsel ter uitvoering van titel VII (verder Kaderbesluit Sociale Huur) in overeenstemming gebracht met de aanpassingen in de Vlaamse Wooncode door het vermelde decreet. Zo zullen de bepalingen over de inburgerings- en taalbereidheidsvoorwaarde als inschrijvings- en toelatingsvoorwaarde en als huurdersverplichting ook in het Kaderbesluit Sociale Huur worden geschrapt. Verder geeft dit ontwerp van besluit uitvoering aan de delegatie die gegeven is in het vermelde decreet, met name bepalen vanaf wanneer de huurder moet voldoen aan de taalkennisverplichting en de wijze bepalen waarop kan worden aangetoond dat men voldoet aan de verplichting of in aanmerking komt voor de vrijstelling. Na een termijn van een jaar nadat men huurder is geworden, zal men moeten aantonen dat men over de vereiste taalvaardigheid beschikt. De attesten, bewijzen, documenten die dat aantonen, worden limitatief opgesomd in het ontwerp. Pagina 1 van 8

2 Overeenkomstig artikel 102bis van de Vlaamse Wooncode kan de toezichthouder voor de sociale huisvesting aan huurders die niet aan de verplichting voldoen, een administratieve geldboete opleggen, na aanmaning en ingebrekestelling. Bij het opleggen van de geldboete wordt erover gewaakt dat de boete niet in wanverhouding is met de feiten die aan de grondslag van de beboeting liggen (bv. werd er al dan niet een inspanning geleverd, betreft het een eerste inbreuk, ). De toezichthouder kan ook rekening houden met overmachtssituaties en geen geldboete opleggen. Na sanctionering zal de toezichthouder de sociale huurder een nieuwe termijn opleggen waarbinnen de sociale huurder zal moeten aantonen aan de verplichting te voldoen. In dit ontwerp wordt bepaald dat de toegestane termijn nooit meer mag bedragen dan één jaar. Als de huurder na de termijn die de toezichthouder bepaalt, nog niet voldoet aan de verplichting, volgt er een nieuwe ingebrekestelling, met mogelijk een nieuwe administratieve geldboete. Dat zal herhaald worden zolang de huurder verzuimt om zijn huurdersverplichting na te komen. Bij wanbetaling van de administratieve geldboete wordt overeenkomstig artikel 102bis, 8 van de Vlaamse Wooncode een dwangbevel uitgevaardigd door de toezichthouder. Het is mogelijk dat de sociale huurder wel aantoonbare inspanningen heeft geleverd, maar dat de cursus wegens beroepsmatige, medische of persoonlijke redenen nog niet afgerond is. In dat geval zullen de organisaties belast met de uitvoering van het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid dat attesteren en zal de verhuurder de verplichting opnieuw moeten controleren na een jaar. Dat zal ook gebeuren als de huurder de cursus nog niet heeft kunnen starten of afronden doordat een gepaste opleiding Nederlands tweede taal niet tijdig beschikbaar was. Als de huurder aantoont dat hij blijvend niet kan voldoen aan de verplichting omdat hij ernstig ziek is of een mentale of fysieke handicap heeft of over beperkte cognitieve vaardigheden beschikt, wordt hij vrijgesteld van die verplichting. Tot slot wordt het vermelde decreet ook in werking gesteld door dit besluit. 1.2 Artikelsgewijze bespreking Artikel 1 Met dit artikel worden in artikel 1 van het Kaderbesluit Sociale Huur een aantal definities gerelateerd aan de taal- en inburgeringsbereidheid geschrapt omdat ze niet meer worden gebruikt in het besluit (punten 3 t.e.m. 7, punten 11 t.e.m. 14, punt 15 bis, punt 21, punt 28 bis en punt 30 ). Aangezien de definities van vereiste niveau van het Nederlands (punt 28 bis) centrum voor basiseducatie (punt 6 ) alleen nog in artikel 32 van het Kaderbesluit Sociale Huur zullen worden gebruikt, worden ze overgeheveld naar dat artikel. De definitie Huis van het Nederlands (punt 9 ) wordt geactualiseerd. Voortaan wordt er verwezen naar organisaties belast met de uitvoering van het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid. Met deze organisaties worden bedoeld: het Agentschap Integratie en Inburgering van het Vlaamse Ministerie Kanselarij en Bestuur; het gemeentelijk extern verzelfstandigd agentschap Integratie en Inburgering Antwerpen vzw; het gemeentelijk extern verzelfstandigd agentschap Integratie en Inburgering Gent vzw en het Huis van het Nederlands Brussel vzw. Aangezien dat begrip in meerdere artikelen van het Kaderbesluit Sociale Huur aan bod komt, blijft het in artikel 1 staan. Om echter de alfabetische volgorde te respecteren, wordt punt 9 opgeheven en wordt een punt 21 bis ingevoegd. Tot slot wordt de definitie van Kruispuntbank Inburgering (punt 18 ) aangepast aan de meest recente regelgeving waarin dat begrip wordt gedefinieerd. Artikel 2 Met dit artikel worden in artikel 3 van het Kaderbesluit Sociale Huur dat de inschrijvingsvoorwaarden bevat, de taal- en inburgeringsbereidheid geschrapt. Pagina 2 van 8

3 Artikel 3 Met dit artikel wordt afdeling II Taal- en inburgeringsbereidheid als inschrijvingsvoorwaarde van hoofdstuk III, bestaande uit artikel 4 t.e.m. 6 integraal opgeheven. Artikel 4 In artikel 9 van het Kaderbesluit Sociale Huur (de mondelinge meldingen door verhuurder aan kandidaat-huurder bij inschrijving) wordt toegevoegd dat de verhuurder bij inschrijving de nieuwe huurdersverplichting en de contactgegevens van de organisaties belast met de uitvoering van het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid, moet meedelen. Artikel 5 In artikel 11 van het Kaderbesluit Sociale Huur (de schriftelijke meldingen op het inschrijvingsbewijs) wordt bepaald dat op het inschrijvingsbewijs ook de taalkennisverplichting en de contactgegevens van de organisaties belast met de uitvoering van het Vlaamse integratieen inburgeringsbeleid, moeten vermeld worden. Artikel 6 Met dit artikel wordt afdeling III Taal- en inburgeringsbereidheid als toelatingsvoorwaarde van hoofdstuk V, bestaande uit artikel 15 en 16, integraal opgeheven. Artikel 7 Artikel 32 van het Kaderbesluit Sociale Huur (huurdersverplichtingen: taalbereidheid en inburgeringsbereidheid) wordt vervangen. Ter uitvoering van artikel 92, 3, eerste lid, 6 dient de Vlaamse Regering te bepalen vanaf wanneer een huurder aan de basistaalvaardigheid Nederlands dient te voldoen. Een huurder zal na één jaar nadat hij huurder is geworden, moeten voldoen aan de verplichting. De Vlaamse Regering dient ook de wijze te bepalen waarop de vereiste taalvaardigheid wordt vastgesteld. Als al bij de inschrijving, toelating of toetreding tot de huurovereenkomst manifest vaststond dat de (kandidaat-) huurder over de basistaalvaardigheid Nederlands beschikte, voldoet hij aan de verplichting. Er wordt hiervoor geen sneltest toegepast, het moet manifest duidelijk zijn. Er mag daar dan geen twijfel over bestaan. De verhuurder zal dat bij de inschrijving of toelating of toetreding tot de huurovereenkomst in zijn software-systeem aanduiden dat voor die personen de huurdersverplichting niet moet worden afgetoetst. 1. Voor de persoon voor wie het niet manifest duidelijk is, zal de verhuurder na één jaar dat die persoon huurder is geworden moeten nagaan of er voldaan is aan de huurdersverplichting. De huurder voldoet aan de huurdersverplichting als de verhuurder via de Kruispuntbank Inburgering of van de huurder een van de volgende documenten verkrijgt: een bewijs waaruit blijkt dat de huurder beschikt over de basistaalvaardigheid Nederlands uitgereikt door instellingen waarin het Nederlands de onderwijstaal is, die wettelijk of decretaal erkend zijn in het vereiste niveau; 2. een bewijs waaruit blijkt dat de huurder beschikt over de basistaalvaardigheid Nederlands uitgereikt door de organisaties belast met de uitvoering van het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid; 3. het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal van de Nederlandse Taalunie; 4. een bewijs waaruit blijkt dat de huurder beschikt over de basistaalvaardigheid Nederlands uitgereikt door de gewestelijke diensten voor beroepsopleiding en arbeidsbemiddeling; 5. een taalcertificaat afgegeven door het Selectiebureau van de Federale Overheid (SELOR) waaruit blijkt dat de huurder beschikt over de basistaalvaardigheid Nederlands; 6. een attest afgeleverd door de organisaties belast met de uitvoering van het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid waaruit blijkt dat de huurder aantoonbare inspanningen heeft geleverd, maar dat hij de opleiding Nederlands tweede taal om over Pagina 3 van 8

4 de basistaalvaardigheid Nederlands te kunnen beschikken wegens beroepsmatige, medische of persoonlijke redenen, nog niet heeft gestart of heeft kunnen afronden; 7. een verklaring afgeleverd door de organisaties belast met de uitvoering van het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid waaruit blijkt dat de huurder de opleiding Nederlands tweede taal om over de basistaalvaardigheid Nederlands te kunnen beschikken nog niet heeft gestart of heeft kunnen afronden omwille van het niet tijdig beschikbaar zijn van een gepaste opleiding Nederlands tweede taal. De huurder geniet een vrijstelling als hij blijvend niet kan voldoen aan de huurdersverplichting omdat hij ernstig ziek is of een mentale of fysieke handicap heeft of over beperkte cognitieve vaardigheden beschikt. De vrijstelling geldt als de verhuurder via de Kruispuntbank Inburgering of van de huurder een van de volgende documenten verkrijgt: 1. een medisch attest waaruit blijkt dat de gezondheidstoestand de huurder blijvend belemmert om over de basistaalvaardigheid Nederlands te beschikken; 2. een verklaring van uitgeleerdheid afgeleverd door een centrum voor basiseducatie. Als de huurder niet voldoet aan de verplichting en hij geniet geen vrijstelling, verwittigt de verhuurder de toezichthouder die dan een administratieve geldboete kan opleggen overeenkomstig artikel 102bis van de Vlaamse Wooncode. Als er een bewijs is afgeleverd dat de huurder de opleiding Nederlands tweede taal wegens beroepsmatige, medische of persoonlijke redenen of wegens het niet tijdig beschikbaar zijn van een gepaste opleiding, nog niet heeft gestart of heeft kunnen afronden, zal de verhuurder de huurdersverplichting na een jaar opnieuw controleren. Artikel 8 Artikel 33, 1bis van het Kaderbesluit Sociale Huur wordt afgestemd op de actuele regelgeving van het beleidsveld integratie en inburgering. Daartoe wordt onthaalbureau vervangen door de organisaties belast met de uitvoering van het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid. Artikel 9 In artikel 52, 2, tweede lid van het Kaderbesluit Sociale Huur (opsomming van de overheden en instellingen waarop de verhuurder beroep moet doen om informatie op elektronische wijze te verkrijgen) wordt punt 6 de onthaalbureaus geschrapt aangezien de inburgeringsbereidheid niet langer zal worden opgevolgd in het kader van de sociale huisvesting en worden de Huizen van het Nederlands vervangen door de organisaties belast met de uitvoering van het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid. Artikel 10 In artikel 54, 2, eerste lid van het Kaderbesluit Sociale Huur waarin de vermeldingen die in een beslissing tot het opleggen van de administratieve geldboete staan opgesomd, wordt een extra vermelding opgenomen. In de beslissing moet in voorkomend geval de termijn waarbinnen de huurdersverplichting alsnog moet zijn nagekomen, worden opgenomen. Die termijn mag maximaal één jaar bedragen in het geval de huurdersverplichting m.b.t. de taalkennisvereiste niet was nagekomen. Artikelen 11 t.e.m. 16 De typehuurovereenkomsten (bijlage I en II van het Kaderbesluit Sociale Huur) worden aangepast aan de nieuwe verplichting (taalkennis) en het wegvallen van de verplichting van inburgeringsbereidheid (zie artikelen 10, 11, 14 en 15 van dit ontwerp). Gelet op het feit dat het Pagina 4 van 8

5 ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van diverse bepalingen van het besluit van de Vlaamse Regering van 12 oktober 2007 tot reglementering van het sociale huurstelstel ter uitvoering van titel VII van de Vlaamse Wooncode 1, een bijkomende typehuurovereenkomst invoegt (tijdelijke contracten), dient ook die typehuurovereenkomst te worden aangepast (zie artikelen 12 en 13 van dit ontwerp). Dat besluit zal immers eerder inwerkingtreden dan dit besluit. Artikel 17 en 18 Deze artikelen behoeven geen toelichting. 2. WEERSLAG VAN HET VOORSTEL OP DE BEGROTING VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP Voorliggend ontwerp van besluit heeft geen weerslag op de begroting van de Vlaamse Gemeenschap. Momenteel volgen de organisaties belast met de uitvoering van het integratie- en inburgeringsbeleid, de taalbereidheid op (met name of de kandidaat-huurders en de huurders regelmatig deelnemen aan de cursussen NT2). Daarvoor worden sinds 2008 tot en met 2015 middelen toegekend aan de (voormalige) Huizen van het Nederlands: euro per jaar. Vanaf 2016 zijn deze middelen mee opgenomen in de toelage die de drie Agentschappen/ Huis van het Nederlands Brussel krijgen. Door over te schakelen naar de resultaatsverbintenis valt de controle op de regelmatige deelname weg en kan met de in het verleden extra toegekende middelen de resultaatsverbintenis worden opgevolgd. Advies van de Inspectie van Financiën: Het advies van de Inspectie van Financiën werd verleend op 13 juni De Inspectie van Financiën vraagt dat de mogelijke budgettaire gevolgen voor de organisaties belast met de uitvoering van het integratie- en inburgeringsbeleid, die moeten worden opgevangen binnen de beschikbare kredieten, worden besproken. De bespreking is opgenomen. Repliek op de opmerkingen van de Inspectie van Financiën 3.1. Wettelijkheid en regelmatigheid, doelmatigheid - budgettair a) de Inspectie van Financiën stelt zich de vraag of huurders die alle inspanningen doen maar toch niet het A1-niveau bereiken en die geen persoonlijke, medische of beroepsredenen kunnen aanvoeren en die geen gebrek aan cognitieve vaardigheden hebben, beboet zouden kunnen worden. De stellers van het ontwerp menen dat alle situaties die aanleiding tot een vrijstelling moeten kunnen geven, afgedekt zijn door de bepalingen van dit ontwerp. Er hoeft bijgevolg geen extra vrijstellingsgrond te worden gecreëerd. Als het gaat om ondanks vele inspanningen niet slagen, en er is geen onwil aanwezig, dan kan de enige reden van niet slagen uitgeleerdheid zijn of zal dat een medische (fysiek of psychisch) oorzaak hebben. Daarnaast is er ook uitstel mogelijk omwille van beroepsmatige, medische of persoonlijke redenen. 1 Op 25 maart 2016 hechtte de Vlaamse Regering haar tweede principiële goedkeuring aan dat ontwerp met het oog op adviesaanvraag aan de Raad van State (VR DOC.0264/1, DOC.0264/2 en DOC.0264/3BIS) Pagina 5 van 8

6 b) de Inspectie van Financiën weet niet of de stelling dat mensen met een (blijvende) mentale of fysieke handicap of met beperkte cognitieve vaardigheden vrijgesteld worden, afdoende wordt gedekt door artikel 7 van het ontwerp ( medisch attest ; verklaring van uitgeleerdheid ). De vrijstellingen alsook de wijze waarop de huurder moet aantonen dat hij voldoet aan de vrijstellingsgrond zijn overgenomen uit de huidige regeling (taalbereidheid). In huidig artikel 92, 3, eerste lid, 6 van de Vlaamse Wooncode wordt expliciet opgenomen In ieder geval wordt de persoon die aan de hand van een medisch attest aantoont dat hij ernstig ziek is of een mentale of fysieke handicap heeft, wat het halen van de richtwaarde A.1. blijvend onmogelijk maakt, vrijgesteld van die voorwaarde; (eigen onderlijning). In huidig artikel 4, 2, tweede lid, van het Kaderbesluit Sociale Huur is de verklaring van uitgeleerdheid reeds opgenomen. Als die verklaring kan voorgelegd worden, voldoet men aan de huidige taalbereidheidsvereiste. De stellers van het ontwerp stellen dan ook voor om de bepalingen te behouden. c) de Inspectie van Financiën stelt dat de begrippen beroepsmatige, medische of persoonlijke redenen niet worden verduidelijkt. In het ontwerp is bepaald dat de minister die redenen vaststelt. Dat is trouwens al gebeurd in het ministerieel besluit van 21 december 2007 houdende uitvoering van een aantal bepalingen van het besluit van de Vlaamse Regering van 12 oktober 2007 tot reglementering van het sociale huurstelsel ter uitvoering van titel VII van de Vlaamse Wooncode (geldt immers ook in het kader van de taalbereidheid) d) de Inspectie van Financiën stelt dat in artikel 32, vierde lid (nieuw) van het KSH alleen wordt gesproken van een nieuwe controle als men omwille van een aantal redenen de opleiding nog niet heeft gestart of heeft kunnen afronden. Hij vraagt zich af of huurders die wegens het niet beschikbaar zijn van de gepaste cursus buiten schot zouden blijven. Daar kan ontkennend op worden geantwoord: de regelgeving voorziet ook voor die situatie een hercontrole na 1 jaar. Wat de punctuele elementen betreft: - het ontwerp was op basis van het taal en legistiek advies intussen al aangepast aan de punten a), b) en c). - punt d) : de Inspectie van Financiën merkt op dat artikel 33, 1 en 1 bis en 54 van het Kaderbesluit Sociale Huur niet zouden zijn aangepast aan de decretale aanpassing. De decretale aanpassing bestaat er in dat expliciet wordt bepaald dat het niet naleven van de taalkennisverplichting niet kan leiden tot het verlies van de huurwoning. Artikel 33, 1 van het Kaderbesluit Sociale Huur hoeft echter niet te worden aangepast omdat het ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van diverse bepalingen van het besluit van de Vlaamse Regering van 12 oktober 2007 tot reglementering van het sociale huurstelstel ter uitvoering van titel VII van de Vlaamse Wooncode 2, de betrokken bepaling opheft. Dat besluit zal eerder inwerkingtreden dan dit besluit. Artikel 33, 1bis van het Kaderbesluit Sociale Huur betreft een aantal preventieve maatregelen die best worden genomen alvorens op te zeggen. Artikel 54 van het Kaderbesluit Sociale Huur betreft het opleggen van de administratieve geldboete. Die twee artikelen hoeven bijgevolg niet te worden aangepast. - Punt e): de Inspectie van Financiën wijst er op dat de bijlagen ook dienen te worden aangepast. Er wordt gevolg gegeven aan die opmerking (zie artikelen 10 t.e.m.15 van dit ontwerp). 2 Op 25 maart 2016 hechtte de Vlaamse Regering haar tweede principiële goedkeuring aan dat ontwerp met het oog op adviesaanvraag aan de Raad van State (VR DOC.0264/1, DOC.0264/2 en DOC.0264/3BIS) Pagina 6 van 8

7 3. WEERSLAG VAN HET VOORSTEL OP DE LOKALE BESTUREN Voorliggend ontwerp van besluit heeft geen weerslag op de lokale besturen. 4. WEERSLAG VAN HET VOORSTEL OP HET PERSONEELSBESTAND EN DE PERSONEELSBUDGETTEN Voorliggend ontwerp van besluit heeft geen weerslag op het vlak van het personeelsbestand. 5. KWALITEIT VAN DE REGELGEVING Het bijgaande ontwerp van besluit werd aangepast aan het wetgevingstechnisch en taalkundig advies nr. 2016/206 van 1 juni De Vlaamse Regering heeft de beleidscontouren middels de regeringsverklaring van 25 juli 2014 goedgekeurd en gevalideerd in de beleidsnota wonen van 24 oktober Gelet op het gegeven dat de Vlaamse regelgever hierdoor slechts een beperkte politieke beleidsruimte heeft, werd er geen reguleringsimpactanalyse (RIA) opgemaakt. 6. VOORSTEL VAN BESLISSING De Vlaamse Regering beslist: 1. haar principiële goedkeuring te hechten aan het bijgaande ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van diverse bepalingen van het besluit van de Vlaamse Regering van 12 oktober 2007 tot reglementering van het sociale huurstelsel ter uitvoering van titel VII van de Vlaamse Wooncode; 2. de Vlaamse minister, bevoegd voor de huisvesting: 2.1. te gelasten over voornoemd ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering het advies in te winnen van de Vlaamse Woonraad, met verzoek het advies mee te delen binnen een termijn van 30 dagen; 2.2. te machtigen te beoordelen of voornoemd advies aanleiding kan geven tot aanpassing van de heden door de Vlaamse Regering principieel goedgekeurde tekst, 2.3. te gelasten over voornoemd ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering het advies in te winnen van de Raad van State, met verzoek het advies mee te delen binnen een termijn van dertig dagen zoals bepaald in artikel 84, 1, eerste lid, 2, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State, als de Vlaamse minister oordeelt dat voornoemd advies geen aanleiding geeft tot aanpassing van de heden door de Vlaamse Regering principieel goedgekeurde tekst. De Vlaamse minister van binnenlands bestuur, inburgering, wonen, gelijke kansen en armoedebestrijding, Pagina 7 van 8

8 Liesbeth HOMANS Bijlagen: - het principieel goed te keuren ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering - het advies van de Inspectie van Financiën Pagina 8 van 8