LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

Transcriptie

1 LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Robin Hendrickx Campus Heverlee Hertogstraat Heverlee Tel Vakkencombinatie: Aardrijkskunde Informatica Stagebegeleider DLO: Mevr. Verstappen School: VIA-2 Onderwijsvorm: ASO Richting: Klas: Lokaal: Aantal leerlingen: Les gegeven door: Robin Hendrickx Vak: Aardrijkskunde Onderwerp: Industrie in de VS Vakmentor: Mevr. Herlant Datum/Data: Lesuur/-uren: BEGINSITUATIE Situering in de lessenreeks De les is de tweede les over de verschillende industriële regio s. Na een inleidende les wordt er nu gewerkt rond een regio met een hoge ontwikkelingsgraad. Na deze les(sen) volgen er nog lessen over regio s met een lage ontwikkelingsgraad en lessen over de New Industrialised Countries. Relevante voorkennis (en/of kennis die nog niet aanwezig is) hebben al lessen industrie gehad in het 2 e jaar. Ze zijn dus vertrouwd met woorden als basis- en verwerkende industrie. Belevings- en ervaringswereld & Actualiteit De industrie komt voortdurend in het nieuws. Zeker als het gaat over fabrieksverhuizen om te besparen. Denk bijvoorbeeld aan Heinz of Arcelor Mittal Leerniveau van de klasgroep, klassfeer, Tijdens de observatie hing er een aangename sfeer in de klas. Tijdens de les antwoorde de leerlingen vlot op de antwoorden van de leerkracht bovendien werkte ze ook goed mee tijdens de les. Verbanden leggen tussen verschillende stukken leerstof lukt wel niet altijd zo goed. Verder had de vakleerkracht geen specifieke opmerkingen DIDACTISCHE VERANTWOORDING Welke (vak)didactische principes en werkvormen komen in je les aan bod? Waarom kies je voor deze aanpak? Aanschouwelijkheidsprincipe: Gebruik van foto s en filmpjes. Activiteitsprincipe: moeten zelf kaarten analyseren om de 3 e fase te verklaren. Geleidelijkheidsprincipe: De les verloopt stapsgewijs. Eerst begeleidt de leerkracht veel daarna laat hij ze meer los Structureringsprincipe: De verschillende fases zijn duidelijk afgebakend van elkaar Motivatieprincipe: Het filmpje kan de leerlingen nieuwsgierig maken voor het verhaal van de Manufacturing Belt Herhalingsprincipe: Alle geziene leerstof wordt nog herhaald in de herhalingsfase EINDTERMEN & LEERPLANDOELEN Situering in de eindtermen: (Vakoverschrijdend en/of vakgebonden) ET 3: aan de hand van voorbeelden horizontale en verticale ruimtelijke relaties herkennen. ET 6: aan de hand van regionale voorbeelden redenen opnoemen die de lokalisatie, de spreiding en de eventuele wijzigingen verklaren van industriële activiteiten ET 7: in verband met een economische activiteit in een regio het bestaan van stromen van goederen of personen illustreren. Situering in het leerplan: AARDRIJKSKUNDE TWEEDE GRAAD ASO - VVKSO-BRUSSEL D/2012/7841/ Verschillen tussen industriële regio s De kenmerken van een industrieregio in de USA beschrijven.

2 4.2.2 Verticale en horizontale ruimtelijke relaties herkennen in verband met de lokalisatie van de industrie in de USA Het bestaan van stromen van goederen of personen illustreren in de industrieregio Redenen opnoemen die de lokalisatie en de verschuivingen van de industrie in de USA verklaren. ALGEMEEN LESDOEL kunnen met behulp van kaarten, artikels en beeldmateriaal de verschillende fases van de Manufacturing Belt uitleggen en verklaren aan de hand van hun vestigingsfactoren. SCHOOLAGENDA (Van de leerlingen. Verwijs naar het werkblad en/of de pagina s in het werk- en/of handboek.) De Manufacturing Belt pag BRONNEN (Noteer alle gebruikte bronnen, volgens BIN.) Werkgroep Didactische Middelen, Werkmap aardrijkskunde 4, p A. SCHELLEMANS, Industrie, KHLeuven LEERMIDDELEN & MEDIA Powerpoint

3 Leerdoelen zijn zich bewust van de achteruitgang van de staalindustrie in de VS. (A1) Lesfasen & timing Instapfase 6 Motivatiefase Didactisch lesontwerp KRACHTIGE LEEROMGEVING Onderwijs- en leeractiviteiten Media Leerinhoud De leerkracht toont de foto uit het jaar 1940 van Detroit daarna toont hij het filmpje van Detroit nu. Wie kan in eigen woorden uitleggen wat er allemaal gezegd werd in het filmpje? Hoe zagen die huizen er uit? Waren er nog veel mensen te zien? Probleemstelling: : Hoe komt het dat op 70 jaar tijd een bloeiende stad (Detroit) helemaal in verval is geraakt? kijken aandachtig naar de foto en het filmpje. (M1) antwoorden op de vragen. (M2c, A2b) Beamer Pc Filmpje Foto PPT slide 1 PPT slide 2 PPT slide 3 Probleemstelling: : Hoe komt het dat op 70 jaar tijd een bloeiende stad (Detroit) helemaal in verval is geraakt? kunnen de evolutie van de staalindustrie in de 1 e 2 fases uitleggen en verklaren in eigen woorden. (C3) Herhalingsfase 5 Agenda: De Manufacturing Belt pag Manufacturing Belt fase I en II Jullie zien hier de kaart van de fase waar jullie gestopt waren. Wie kan me vertellen wat je kan afleiden uit deze kaart? Waarom trok de industrie weg uit Pittsburgh? Waarom vestigde de industrie zich niet in Duluth? antwoorden op de vragen.(m2c,a 2b) PPT slide 4 Beamer Pc PPT slide 5 PPT slide 6 0 Manufacturing Belt fase I en II In Duluth wonen weinig mensen. Hierdoor is er een tekort aan arbeidskrachten. Ook de temperatuur (zeer koud in de winter) is niet geschikt voor aan industrie te doen. Hierdoor verhuist de industrie naar Chicago, Toledo, Denver en Cleveland Deze steden liggen net zoals Duluth aan de Grote Meren. De energiebron (steenkool) wordt ook hier per trein aangevoerd vanuit de Appalachen. De grondstof (ijzererts) wordt per schip vervoerd vanuit Duluth.

4 kunnen ijzererts gebieden lokaliseren op een kaart met behulp van een atlas (M2c) kunnen in eigen woorden uitleggen wat het probleem is van goederen via de Saint- Lawrence Seaway te vervoeren. (C3) Lesfase 1: 12 Vervolg vorige les 1 Manufacturing Belt Fase II Ga eens kijken in je atlas. Is er nog ijzererts aanwezig in Duluth? Toch besloten de VS om meer ijzererts in te voeren. Dit om niet dezelfde fout te maken als in Pittsburgh en alle ijzererts op te gebruiken. Ga op zoek in je atlas naar nog andere ijzerertsgebieden in Noord- Amerika. In welk gebied vindt men nog veel ijzererts? Hoe komt deze ijzererts op een efficiënte manier tot in de VS? Welke rivier heeft toegang tot de Grote Meren? Wat is de naam van deze rivier? zoeken gegevens op in hun atlas. (M2c) antwoorden op vragen. (M2c, A2b) Wb pag Atlas kaart 125a PPT slide 7 PPT slide 8 IJzererts in Duluth dreigt uitgeput te geraken. Hierdoor besluit de VS meer ijzererts in te voeren. Kaart 125a In de Labrador regio in Canada zit nog ijzererts. Deze wordt via de Saint Lauwrence Seaway naar de VS vervoerd. Kaart 125a Om via de lagergelegen Saint-Lawrence Seaway in de Grote Meren te komen moeten boten langs 14 sluizen passeren. Dit neemt veel tijd in beslag. Bestudeer de onderstaande doorsnede van de transportweg: Wat is het probleem met deze transportweg? Wat zijn de grijze balkjes? Zouden zo een sluizen snel vooruit gaan? Zoek in jullie atlas de steden Buffalo en Toronto op. Duidt deze ook aan op de kaart pagina 102. PPT slide 9 PPT slide 10 PPT slide 11 Vestigingsfactoren: Meer in de buurt van Canada minder sluizen nodig tijdswinst. Aanwezigheid van: Arbeidskrachten Transportmogelijkheden (trein, boot) Afzetmarkt (autofabrieken, ) Welke vestigingsfactoren zijn aanwezig voor industrie in deze steden? Waarom denk je dat? Duidt deze aan pagina 103. PPT slide 12

5 kunnen zelfstandig de vestigingsfactoren van een bepaald gebied bepalen en verklaren. (M2c, C3) Lesovergang 1 Lesfase 2 15 Zoals we al aanhalen waren de sluizen zeer tijdrovend. Zelfs het verhuizen naar plekken die korter bij Canada lagen loste dit probleem nooit op. Als later ook het zeetransport goedkoper werd vond er weer een hele verschuiving plaats. 2.3 Fase III OLG Ga is kijken in jullie atlas. Welke nabijgelegen landen bevatten nog veel grondstofvoorraad? Waar zouden ze nieuwe staalfabrieken vestigen? Waarom daar? antwoorden op de vragen. (M2c,A2b) Wb pag. 104 Atlas pag. 154A PPT slide Fase III Na de 2 e fase importeert de VS vooral vanuit landen uit Zuid-Amerika (Brazilië, Guyana). Hierdoor gaan bedrijven zich vestigen aan de Atlantische oceaan om zo het vervoer via de Saint-Lauwrence Seaway te vermijden. Zelfstandig werk Maak zelfstandig de resterende oefeningen van pagina 104. OLG De leerkracht overloopt de gevonden antwoorden. analyseren zelfstandig de 3 e fase III. (M3b) PPT slide 14 PPT slide 15 Tijdens de 3 e fase ontstaan 3 grote nieuwe industriesteden. Baltimore, Philadelphia en Washington. De grondstof (steenkool) komt per trein uit de Appalachen en de grondstof (ijzererts) per schip vanuit Zuid-Amerika. Vestigingsfactoren: Aanwezigheid van: Arbeidskrachten Transportmogelijkheden (trein, boot) Afzetmarkt kunnen de begrippen maritimisatie en agglomeratieeffect in eigen woorden uitleggen. (C3) Doceren Het vestigen van bedrijven dicht bij de kust of zeehavens; voor de aanvoer van basisproducten of uitvoer van fabricaten noemt men maritimisatie. De havens en hun infrastructuur luisteren aandachtig. (M1) PPT slide 16 Het vestigen van bedrijven dicht bij de kust of zeehavens; voor de aanvoer van basisproducten of uitvoer van fabricaten noemt men maritimisatie. De havens en hun infrastructuur trekt nieuwe industrieën en arbeidskrachten aan die op hun beurt zorgen voor een grotere afzetmarkt. Dit noemt men het

6 trekt nieuwe industrieën en arbeidskrachten aan die op hun beurt zorgen voor een grotere afzetmarkt. Dit noemt men het agglomeratie-effect agglomeratie-effect kunnen in eigen woorden uitleggen waarom de Manufacturing Belt nu de Rust Belt wordt genoemd. (C3) Lesfase Manufacturing Belt wordt Rust Belt OLG Lees de tekst bovenaan pagina 105 Wordt de Manufacturing Belt nog steeds zo genoemd? Waarom (niet)? Naar welke landen worden vele fabrieken verplaatst? Kan iemand me een voorbeeld geven van zo een land? Hoe zou het komen dat deze verre verplaatsing toch rendabel is? Denken jullie dat die mensen veel verdienen? Kan iemand een voorbeeld geven van een Belgisch bedrijf die dit ook heeft gedaan? lezen de tekst aandachtig. (M2c) antwoorden op de vragen. (M2c,A2b) Wb pag. 105 PPT slide 17 De Manufacturing Belt wordt nu de Rust Belt genoemd. Door de massale verhuis van bedrijven naar lageloonlanden komen veel fabrieken leeg te staan. Vanaf de jaren 70 (vrije markt) is er vooral een verschuiving van industrie naar de lage loon landen. Deze dure verschuiving is toch rendabel door de lage loon kosten in de, zoals de naam al zegt, lageloonlanden. Voorbeelden: China, India, Polen, Roemenië De staat probeert hier nog wel op te anticiperen door staatssubsidies uit te keren aan bedrijven in de staalsector en een importbeperking op staal in te voeren. Hoe heeft de Amerikaanse staat dit proberen op te vangen? Doceren Deze oplossing is eigenlijk maar een uitstel van executie voor de staalindustrie in de VS. Met deze hulpmiddelen heeft de staat een verlieslatende industrie langer PPT slide 18 PPT slide 19 Deze oplossing is eigenlijk maar een uitstel van executie voor de staalindustrie in de VS. Met deze hulpmiddelen heeft de staat een verlieslatende industrie langer productief weten te houden. Anderzijds werd op die manier ook wel de innovatie uitgesteld.

7 productief weten te houden. Anderzijds werd op die manier ook wel de innovatie uitgesteld. kunnen de verschillende fases van de Manufacturing Belt in eigen woorden uitleggen en verklaren. (C4) Herhalingsfase Herhaling Manufacturing Belt OLG Wat waren de vestigingsfactoren in Fase I? Waarom werd de industrie verplaatst in Fase II? Waarom bleef deze niet in Duluth? Wat waren hier de vestigingsfactoren? Wat werd er in fase III weer gedaan? Welk effect had maritimisatie? Waarom wordt de Manufacturing Belt nu de Rustbelt genoemd? antwoorden op de vragen. (M2c,A2b) Wb. Pag PPT slide Herhaling Manufacturing Belt Vestigingsfactoren Fase I: Aanwezigheid van: Grondstoffen Arbeidskrachten (kolonisatie 19 e E) Transportmogelijkheden (trein) Energiebronnen Afzetmarkt (rails, werktuigen, ) FaseII: Uitputting van grondstoffen. Fase III: Maritimisatie (invoer steenkool per boot) Agglomeratie-effect Fase IV: RustBelt Extra Doceren De Mini-Mills zijn nog steeds in Amerika terug te vinden. Dit zijn elektro-ovens die schroot terug omzetten in bewerkbaar staal. 3 De Sunbelt PPT slide 21 De komende les gaan jullie de Sunbelt bestuderen. Wij gaan al beginnen met de plekken aan te duiden op kaart. Opmerkingen i.v.m. bijlagen:

8 Steeds kopie toevoegen van ingevuld werkblad of -boek. Indien gebruik gemaakt wordt van transparanten of digitale presentatie: handouts toevoegen (verkleind, zwart/wit). Indien de klasopstelling gewijzigd wordt: plan en/of omschrijving toevoegen.

9 BORDSCHEMA